Leidse Courant | 1987 | 24 april 1987 | pagina 16

Witlof-export sterk gegroeid

Groothandel in bloemen en

planten blijft floreren

IN EN OM DE KAS

LAND EN TUINBOUW

£ckUc6owant

Agri-Revue: blad
voor thuiswinkelen

HLO's nog steeds
in de slag met
Haags gasbedrijf

KERKDIENSTEN

VRIJDAG 24 APRIL 1987 PA(

In een startoplage van 100.000 exemplaren verschijnt in sep
tember het Kijk-, Kies, en Koopblad Agri-Revue. Het wordt
gratis toegezonden aan boeren- en tuinders(gezinnen), loon
bedrijven, landbouwmechanisatiebedrijven, veeartsen, con
sulenten, voorlichters en de agri-business. Agri-Revue geeft
informatie over produkten, zowel agrarische bedrijfsmidde
len als consumptiegoederen. Agri-Revue is een beurs-op-pa-

Eier, waarmee de ontvanger thuis kan winkelen. Het blad
rijgt een etalage-achtige opmaak, waarin de afbeeldingen
van produkten overheersen. Over alle redactioneel vermel
de produkten kan de ontvanger gratis documentatie aanvra
gen. Bepaalde geadverteerde produkten kunnen ook meteen
worden besteld. Voor documentatie-aanvragen en bestellin
gen zijn gratis te verzenden responskaarten in het blad op
genomen. Tevens wordt de mogelijkheid geboden telefo
nisch te reageren. Leveranciers worden nauwkeurig op de
hoogte gehouden van de hoeveelheid en de aard van de res
pons, alsmede van de belangstelling voor de produkten ver
geleken met de totale respons. Agri- Revu wordt een uitgave
van Misset in Doetinchem.

VTB mét Karwei in Utrecht

De Vakbeurs voor de Tuinbranche, VTB 88, wordt begin
volgend jaar voor het eerst in de Jaarbeurs te Utrecht ge
houden en wel tegelijk met de beurs Karwei. De organisa
tie blijft in handen van RAI Gebouw bv, die daarbij nauw
samenwerkt met de Vereniging Belangenbehartiging Tuin
branche (VBTB), de Nederlandse Vereniging van Tuincen
tra (NVT), de Nederlandse Hoveniers en Groenvoorzieners
Vereniging en Plant Publiciteit Holland. Karwei, de vak
beurs voor doe-het-zelfartikelen, en de VTB gaan open op
maandag 18 januari. De VTB duurt tot en met donderdag
21 januari, waarna Karwei nog twee dagen open blijft.
VTB en Karwei worden elk in aparte hallen gehouden en
behouden hun eigen idenditeteit.

Nog steeds zijn de drie Hollandse Landbouw Organisaties in
het Westland in de slag met het Haagse Gasbedrijf over het
onderwerp meetverschillen vanaf 1977. Op dinsdag 12 april
diende de zaak voor de rechtbank te Den Haag, die door de
gemeente Den Haag als niet bevoegd werd beschouwd. Mr.
P. J. L. J. Duysens als advocaat voor 3 HLO-Westland: „In
hoofdzaak beperkte ik me tot de bevoegdheid. Verder heb
ik een verklaring over de meetverschillen gegeven en dit is
bekend en vaststaand, ook al erkent het Haagse Gasbedrijf
dit niet. Te veel betaald is er vanaf 1977 twee tot vijf pro
cent. Door de meetverschillen is door andere tuinders maxi
maal twee procent te weinig betaald. Nog deze zomer beslist
de rechtbank over de bevoegdheid. Een afwijzing zit er niet
in en in dat geval wenden we ons tot het Nederlands Arbi
trage Instituut te Den Haag". Ook in de Kring is de gasprijs
in heden en verleden een onuitputtelijk gespreksonderwerp
voor de tuinders. Electriciteitsbedrijf Delfland keerde de
overwinst uit aan de participerende gemeenten en de 3
HLO's in de Kring menen, dat een gedeelte van de over
winst aan de tuinders teruggegeven dient te worden. Ook
hier is in het derde of vierde kwartaal 1987 wellicht een op
lossing voorhanden.

Aan het begin van het sei
zoen is er geschreven dat de
witloftrekkers een moeilijke
periode tegemoet zouden
gaan. Wat de prijsvorming
betreft is dit volledig uitge
komen. Het grote aanbod
heeft de prijzen constant on
der druk gehouden. In de pe
riode van 1 september tot en
met 11 april werd er ruim 49
miljoen kilo aangevoerd.

Deze aanvoer was ruim 9,7
miljoen kilo groter dan vorig
seizoen. Door dit grote aan
bod en de lage prijzen ont
stond er de mogelijkheid om
het gewas extra te promoten
op de buitenlandse markt.
Nu het seizoen er weer bijna
opzit, kan er gesteld worden
dat dit ook aardig gelukt is.

De totale export liet een
groei zien van bijna 7 miljoen
kilo en kwam uit op ruim
17,6 miljoen kilo. Er werd
naar alle buitenlandse afne
mers meer geëxporteerd. Tot

Pallet met dozen witlof.

de grote afnemers behoren
West-Duitsland en België. Op
de West-Duitse markt werd
er 9,5 miljoen kilo afgezet te
gen vorig seizoen 7 miljoen
kilo. Op de Belgische markt

was er bijna sprake van een
verdubbeling, namelijk van
1,4 miljoen kilo naar krap 2,4
miljoen kilo. Naar een groot
aantal andere landen was er
sprake van een opvallende

groei. Dit was het geval voor
Zwitserland, Frankrijk, Italië
en Spanje. De export naar
Zwitserland groeide van 675
ton uit naar bijna 1,5 miljoen
kilo. Frankrijk valt helemaal
sterk op met een groei van
579 ton naar ruim 2,3 miljoen
kilo. Op de Italiaanse markt
was er een groei van 114 ton
naar 599 ton en in Spanje
van 9 ton naar 204 ton. De
export naar Engeland en
Oostenrijk groeide minder
sterk. Bij de overzeese export
toonde de Verenigde Staten
de grootste belangstelling, de
export groeide het afgelopen
seizoen van 25 ton naar 96
ton. Uit deze opsomming van
gegevens blijkt duidelijk dat
de kans om het gewas in het
buitenland te promoten zeker
niet gemist is. Deze ontwik
keling kan er toe bijdragen
dat er een grotere afzet van
witlof in de toekomst moge
lijk is en dit kan de prijs
weer in gunstige zin beïn
vloeden.

l
b

De Nederlandse produktie
van bloemen en planten
neemt voorlopig nog toe als
gevolg van de sterke techno
logische ontwikkelingen in
de kwekerijen. Het grootste
deel van de produktie wordt
verhandeld via de veilingen.
De binnenlandse markt heeft
min of meer een verzadi
gingspunt bereikt. De export
daarentegen vertoont nog
een forse groei. Mogelijkhe
den tot uitbreiding van be
staande en het vinden van
nieuwe markten in het bui
tenland zijn zeker nog aan
wezig.

Veilingen en handel hebben
kort geleden hun marketin
gactiviteiten gebundeld. Via
de stichting Bloemen Marke
ting Organisatie Holland
hebben zij een krachtig mar
ketingbeleid ter hand geno
men. Dit zijn de belangrijkste
conclusies uit het brancher
apport „Groothandel in bloe
men en planten" dat de ABN
recent heeft gepubliceerd.
Het rapport is via alle ruim
700 binnenlandse kantoren
van de bank gratis verkrijg
baar. De studie gaat uitge
breid in op de structuur van
de handel, de betekenis van
de veilingen, de marktont
wikkelingen in het binnen-
en buitenland en de toe
komstperspectieven van de
branche.

De glastuinbouw is veruit de
grootste leverancier van de
Nederlandse bloemen en
planten. De meeste telers
verkopen hun produkten via
de veiling. Een klein aantal
levert ook direct aan de han
del.

De stijging van onder meer
het arbeidsloon en de ener
giekosten hebben investerin
gen in energiebesparing, au
tomatisering en mechanise
ring gestimuleerd. De geves
tigde bedrijven richten hun
investeringen eerder op het
rendabeler produceren dan
op uitbreiding. Het aantal ge
zinsbedrijven blijft in de sec
tor overheersen.

Grootste ter wereld

Nederland is het grootste in
ternationale centrum van
bloemen en planten ter we
reld. Binnen- zowel als bui
tenlandse produkten worden
via de Nederlandse veilingen
verhandeld. Het aantal bloe-

Het opsteken van een klimplant om een mosstuk.

menveilingen is de laatste ja
ren, verminderd van 15 naar
10 veilingen. Grote veilingen
hebben het voordeel van re
latief lage kosten en een all
round assortiment.

De totale veilingomzet (in
1985: 230 miljoen) bestaat
voor 7% uit bloemen en plan
ten die vanuit het buitenland
worden aangevoerd. De EG-
marktordening voor sierge
wassen (1 juli 1986) staat vol
ledig vrije handel binnen de
EG toe. Voor niet-EG-landen
is een douane-tarief van toe
passing.

Uit concurrentie-overwegin-
gen is een aantal kwekers te
gen het veilen in Nederland
van de buitenlandse produk
tie. De produktie van de bui
tenlandse kwekers zou hier
door bevorderd worden. Dat
zou zich vertalen in een ster
kere concurrentie in het bui
tenland voor de Nederlandse

kwekers. Een voordeel daar
entegen is dat men nu een
beter zicht heeft op de ont
wikkelingen in het buiten
land.

De groothandel onderscheidt
verschillende bedrijfstypen:
binnenlandse groothandel in
bloemen en planten, handels-
kwekerijen in potplanten,
handelskwekerijen in plant
en stekmateriaal, verzendex-
porteurs en de zogenaamde
lijnrijders. De lijnrijders, ook
wel „Vliegende Hollanders"
genoemd, kopen op eigen re
kening op de veiling in en le
veren rechtstreeks aan de lo
kale groothandel en detail
handel in Nederland, Duits
land, Engeland en Frankrijk.
In de periode 1980-1984 nam
de export van bloemen en
planten bijzonder snel toe. In
die periode steeg de gemid
delde exportprijs van bloe
men met bijna 11% terwijl de

V

geëxporteerde hoeveeje
toenam met 37%. Eenrr
gunstige ontwikkeling, ij

Stagnatie re

In 1985 trad enige stag*
in de export naar
Duitsland op als gevolg
marktverzadiging. Medet-
onderlinge concurrentie
Nederlandse groothandel
op de Duitse markt, gi
sommige handelaren opn
naar nieuwe, verre mart
zoals de Verenigde Statfc«
Japan.

Deze verre markten zijn
ter nog bijzonder kwetr
door de problemen dij
handel daar ontmoet ojs
gebied van het transpor
de extreem strenge fytqb
taire eisen. h

Toch is er nog groei te v
wachten van de afzet
verre markten, maar ra
meer naar de naburige!"
den. De consumptie is|"
nog laag, hoewel de le<e
standaard er redelijk hof*
Veilingen en handel
hebben op tijd de nood'
van samenwerking op h(
bied van marktonderzoek

tezien. Daartoe hebben ;g
tichting Bloemen Markj
Organisatie Holland
richt. De stichting stelti f
plannen op en werkt r
strategische lange-ten
plannen die periodiek |j
den bijgesteld. Zo krijgt! 1
een beter inzicht in de
tueel nieuw aan te boreP
zetmarkten voor verschil!
de produkten en kar
voortgang van activi^
worden bewaakt.
De veilingen zullen rek^
moeten houden met
groeiende produktensti'
Gezamenlijk marktoi®
zoek en marketingbeleid
veilingen en handelarel'
ertoe bijdragen dat Nf
land zijn krachtige posip<
de bloemen- en plants
port kan handhaven.
Voorts zullen de handel
alert moeten zijn op de li 1
nontwikkelingen binnen
branche: de lange del
rentermijn en de groei
omzet zullen een toenen
beslag leggen op het jl
vermogen van de hande
exporteurs die verstande
spelen op deze ontwik#
gen kunnen de toekoms|
hun bedrijf met vertro|
tegemoet zien.

-N

LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/
ST. JOZEF: za. 19.u., zo. 9.30 u., 11
u. Hoogmis.

H. LEONARDUS: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 10.30 u. Euch.viering.
H. MIDDELARES: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 9.30 u. Hoogmis.
H. LODEWIJK: za. 10 u.f 19 u.. zo.
6.30 u.. 10 u. Hoogmis, 11.30 u., 18
u.. 19 u. Lof.

ST. ANTHONIUS VAN PADUA: za. 19
u.; zo. 9.30 u.. 11 u. Hoogmis.
H. PETRUS: za. 19 u. Euch.viering;
zo. 9 u. Euch.viering, 10.30 u. Hoog
mis.

O.L. VR. ONB. ONTV.: za. 19 u., zo.
9.30 u.. 10.45 u. Hoogmis, 12.15 uur.
OUD KATHOLIEKE KERK: ZO. 10 u.
Eucharistieviering.

Elk weekend zondag 10 uur. behalve
2e weekend in de maand, dan zater
dag 19.30 uur en zondag geen dienst.
AARLANDERVEEN HEILIGE PE
TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo.
10.30 u. Hoogmis.

TITUS BRANDSMAKAPEL: zo. 9 u.
Hoogmis, 12 u.

ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS:
za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u.
H. BONIFATIUS: za. 19 u.; zo. 9.45 u.,
11.30 u.

DE HEILIGE GEEST KERK (De Bron):
za. 19 u.; zo. 9 u.. 11 u.

BOSKOOP ST. JAN DE DOPER:
za. 17.30 u. (de Stek), 19 u. (Kerk); zo.
9.30 u. (kerk). 11 u. (kerk).
HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE
WAARDERS: za. 19 u.; zo. 10.00 u.
Hoogmis. 11.30 u.

HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER-
NARDUSKERK: zo. 10 u.

DEP. HET ANKER: za. 19 u.; zo. 8.45
u.. 11.15 u.

HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE:
za. 19 u.; zo. 9.00 u., 11.00 u.
H. MARTINUS: za. 19 u.; ZO. 9.00 en
11 u.

HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR
TE: za. 19 u.; zo. 10 u.

KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO
HANNES DE DOPER: za. 19 u. Eu
charistieviering; zo. 10.00 u. Eucharis
tieviering met parochieel koor.
DEP. RIJNSBURG (Chr. Tuinbouw
school): zo. 10.30 u. Euch. viering.
BUITENKAAG JOHANNES EVAN
GELIST: za. 19 u.; zo. 9.30 u. (Zomer
tijd) met uitzondering van 24 mei dan.
10 u.

LANGERAAR H.H. ADRIANUS: za.
19 u.. zo. 9.30 en 11.30 uur.
LEIDERDORP DE MENSWOR
DING: za. 19 u. Eucharistieviering; zo.

10 u. en 11.30 u. Eucharistieviering.
LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER:
za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.15
u. samenzang.

LISSE ST. AGATHA: za. 19 u.
Euch. viering; zo. 10 u. Hoogmis (kin-
dernevendlenst); 11.30 u. H. Mis.
DEP. POELPOLDER: za. 19 u. Euch.
viering; zo. 10.30 u. Euch. viering.
MARIAKERK: za. 19 u. H. Mis; zo. 9
u. Stille Mis, 10.30 u. Hoogmis.
H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek
brug): za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis;

11 uur Samenzang.

NIEUWKOOP O.L VR. HEMEL
VAART: za. 19 u.; zo. 9 u.. 10.45 u.
NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za. 19
u.; zo. 9 u.. 11 u.

NIEUW VENNEP MARIA ONB.
ONTV.: za. 19 u.; zo. 10 u.

NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19
u. Avondmis: zo. 9 u.. 10.30 u. Ge
zongen Mis.

NOORDWIJK BINNEN ST. JE
ROEN: za. 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u.
Hoogmis, 11.00 H. Mis. (Zomertijd
van 26-4 t/m eind september).
NOORDWIJK AAN ZEE MARIA
TER ZEE: za. 19 u. Euch.viering; zo.

10.30 u. Euch.viering.
NOORDWIJKERHOUT ST. VIC
TOR: za. 19 u.; zo. 9.00 u. Hoogmis,
11 u.

ST. JOZEF: za. 19 u.. zo. 9 u.. 10.30

OEGSTGEEST ST. WILLIBRORD:
za. 19 u.; zo. 9 u., 10.30 u. Hoogmis.
OUDE ADE ST. BAVOKERK: za. 19
u. Avondmis; zo. 8.30 u. en 10.30 u.
H. Missen.

OUDE WETERING JAC. DE MEER
DERE: za. 19 u.; zo. 9.30 u. en 11.30

ROELOFSARENDSVEEN MARIA
PRESENTATIE: za. 19 u.; zo. 9 en 11
u. met uitzondering van de vakantie-
tijd van 4-7 t/m 16-8. Dan zaterdag
19 u., zo. 10.30 uur.

ST. PETRUS BANDEN: za. 19 u.; zo.
9.30 u. Hoogmis, 11.30 u.
RIJPWETERING O.L. VR. GE
BOORTE: za. 19 u.; zo. 9 u. Hoogmis.
10.30 u.

SASSENHEIM ST. PANCRATIUS:
za. 19 u.; zo. 9.30 Hoogmis en 11 u.
STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za.
19.30 u. Eucharistieviering met sa
menzang; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11 u.
Stille H. Mis.

VOORHOUT BARTHOLOMEUS-
KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS:
za. 19 u.; zo. 11.00 u.

H. MOEDER GODS: 19 u.; zo. 9.30 u.
WARMOND ST. MATTHIASKERK:
za. 19 u.; zo. 8.30 u., 10.00 u. Hoog
mis (zomertijd, tot eind september,
dan weer 9.00 en 10.30 u.).
WOUBRUGGE GOEDE HERDER:
za. 19 u.; zo. 10 u.

ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN
NES GEBOORTE: za. 19 u. H. Mis; zo.
9 u. Hoogmis. 10.45 u. Stille Mis.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER
BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misviering
(afwisselende koren); zo. 9.30 u. met
wisselende koren. 11.00 u. (met orgel
en Volkszang). (Zomertijd t/m 27-9).
ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT
HOOFDING: Zaterdag 25 april: 19.00
u. H. Mis met zang, zondag 26 april
10.00 u. Woord- en Communie-
dienst.CHR. DIENAARKERK: Zater
dag 25 april: geen H. Mis, zondag 26
april 9.30 u. Hoogmis.

Zondag 26 april 1987.

STAD LEIDEN Herv. Gemeente:
Hooglandse kerk: 10 u. mevr. A.
Fuhrmann, leervlcaris; 11.45 u. Oec.
Studentendienst. Marekerk: 10 u. ds.
P. J. Stam, Ter Aard; 17 u. ds. A. J.
de Jong. Maranathakerk: 10 u. ds.
A. Th. Kramer. Regenboog: 9.30 en
11.15 u. ds. S. T. de Mey-Meulendljk,
doopdienst. Bethlehemkerk: 10 u.
Herv./Geref. dienst in Petrakerk. Be
vrijdingskerk: 10 u. ds. L. C. Rietveld.
Vredeskerk: 10 u. ds. H. E. Schouten.
Stevenshof: 10 u. drs. M. R. Limburg-
Klokke. Eglise Wallone: 10.30 u. pas
teur D. Ribs. Acad. Ziekenhuis: 10.15
u. ds. M. Terlouw-Sterk. Dlacones-
senhuls: 10.30 u. ds. A. L. Laprè,
Koudekerk. Jeugdkapeldlensten: Be
vrijdingskerk: 10 u. dhr. M. Workala.
Petrakerk (zijzaal) dienst voor doven:
10.30 u. dhr. P. C. van den Bos.
STAD LEIDEN Gereformeerde en
andere kerken: Vredeskerk: 10 u. ds.
H. E. Schouten. Petrakerk: 10 u. dhr.
J. Henzen. Leiderdorp. Herv./Geref.
dienst. Oude Vest: 10 u. ds. R. J.
Koolstra. Maranathakerk: 10 u. ds.
A. Th. Kramer. Bevrijdingskerk: 10 en
17 u. ds. L. C. Rietveld. Bejaarden
huls Groenhoven: 10 u. ds. P. J. Mac-
kaay, Lelden. Chr. Gerei. Kerk: 10 en
17 u. ds. G. C. den Hertog. .Geref.
Kerk Vrljgem.: 10 en 17 u. ös. P.
Houtman. Doopsgez./Rem. Kerk:

10.30 u. ds. E. H. de Clercq. Bapt.
Gem.: 10 u. ds. A. H. Agtereek.
Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. past.
H. A. M. Delemarre, r.-k. ziekenhuis
pastor. Nieuw Apost. Kerk: diensten
9.30 en 16 u. Evang. Gemeenschap:
10 u. evang. Dikkes. Leger des Heils:
10 en 19 u. Samenkomsten. Zevende-
Dag-Adventisten: zaterdag 9.45 u.
Bijbelstudie; 10.45 u. Eredienst.
Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 10 u.
dhr. J. Zijlstra. Zendingsgroep „Je-
ruel": Samenkomst 17 u. Pinksterge
meente Oude Vest 13: 10 u. dhr. J.
Eikerbout.

AARLANDERVEEN Herv. Gemeen
te: 10 u. ds. G. van Driel; 19 u. ds. P.
Taselaar, Alphen. Geref. Kerk: 10 u.
ds. D. J. de Lange, Aalsmeer; 18.30
u. ds. F. J. Boer. Chr. Geref. Kerk:
9.30 u. Dienst des Woords; 18.30 u.
ds. T. M. Hofman.

TER AAR Herv. Gemeente: 9.30 u.
ds. K. B. Kielder, Vianan; 18.30 u. ds.
A. de Leeuw, Maarn. Geref. Kerk:
9.30 u. ds. D. H. Elderman, Bodegra
ven; 18.30 u. ds. G. den Heeten,
Hoofddorp.

ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. dhr.
J. W. Hoffenaar.

ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Ge
meente: Opstandingskerk: 10 u. ds.
P. Taselaar, H. D. Adventskerk: 10 u.
ds. H. A. v.d. Pol; 18.30 u. ds. C. M.
Visser, G.B.-dlenst. Kruiskerk: 10 u.
ds. A. Jonkman. Geref. Kerk: Mara
nathakerk: 10 u. ds. F. J. Boer; 18.30
u. ds. H. Dijkstra, Bussum. Salvatori-
kerk: 10 u. ds. P. Wamelink, Noord-
wijk; 17 u. ds. P. S. A. Lefeber, Dor
drecht. jeugdd. Baptistengemeente:
10 u. ds. H. G. Koekkoek'; 18.30 u. ds.
A. J. v.d. Wetering. Leger des Heils:
10 en 17 u. Samenkomsten. Volle
Evangelie Gem.: 10 u. dhr. P. WalJ-
aard.

ALPHEN NOORD (Herv./Geref.
diensten): Goede Herder: 10 u. ds. J.
Verheul; 19 u. ds. G. Mulder. De
Bron: 9.15 u. ds. F. Moll; 10.15 u. Ds.
R. Nieuwenhuls; 18.30 u. ds. F. Moll.
Ashramcollege: 10 u. ds. G. Mulder.
Driehoorne: geen opgave. Herv.
Gem.: Sionskerk: 9.30 u. ds. S. W.
Verploeg, Ermelo; 18.30 u. ds. J. Ou-
wendijk. Oudhoornseweg: 10 u. ds.
H. J. ter Bals.

BODEGRAVEN Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 10 u. ds. J. A. Wegerif,
Nieuwkoop; 18.30 u. ds. J. Wieman.
Salvatorkerk: 10 u. ds. R. J. v.d. Hoef;
18.30 u. ds. W. Radstake, R'dam.
Bethlehemkerk: 10 u. ds. J. Wieman;
18.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef. Geref.
Kerk: 10 u. ds. W. A. v.d. Berg; 18.30
u. ds. D. H. Elderman.

BOSKOOP Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. dr. J. Haitsma;
18.30 uur ds. W. A. Vlasblom. De
Stek (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. W. A.
Vlasblom. Geref. Kerk: 9.30 ds.
J. C. W. van 't Hoff; 17 u. ds. R. W.
Scholten, Nieuwerkerk a/d IJssel.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds. B.
Witzler, "s-Gravenhage-West.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30
u. ds. A. Christ, Eek en Wiel; 18.30 u.
ds. M. J. Middelkoop. Geref. Kerk: 10
en 17 u. ds. P. Hulsman, H. A.
HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. d3.
P. Magré, Warmond.

DE KAAG Herv. Gem.: 10 u. ds.
Chr. KoldewIJn.

KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeente: Dorpskerk: 10 u. dr. J. H.
v.d. Bank. Ede; 18 u. ds. Jac. Katten-
berg. Ontmoetlngskerk: 10 u. ds.
G. F. Smaling, Rijnsburg; 18.30 u. dr.
J. H. v.d. Bank, Ede.

KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge
meente: Nieuwe kerk: 10 u. ds. C. B.
Schuurman; 18 u. ds. S. de Jong.
Oude kerk: 10 u. ds. H. Visser; 17.45
u. Samenzang; 16 u. ds. D. Drieber
gen. Jeugddienst. Ichtuskerk: 10 u.
ds. J. VroeglndewelJ; 17 u. ds. C. B.
Schuurman. Pnielkerk: 9.30 u. ds. D.

Driebergen; 18 u. ds. H. Visser. Mara
nathakerk: 10 u. kand. J. van Beelen;
18 u. ds. Ch. J. Sjollema. Kapel Over-
duin: 14.15 u. dhr. Bergman. Geref.
Kerk: Open Hof: 9.30 en 17 u. ds. J.
Breevoort. Trlumphator: 10 en 17 u.
ds. A. C. Kersten, H. A. Vredeskerk:
10 en 17 u. ds. P. v.d. Horst, H.A.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds.
Slagboom.

KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem.: 10 u. ds. R. Oort. Gronin
gen; 19 u. ds. S. Spanjer, Voorburg,
gez. d. Geref. Kerk. Geref. Kerk: 10 u.
ds. S. Spanjer, Voorburg, gez. dienst
Geref. Kerk.

LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
sten): Dorpskerk: 10 en 18.30 u. ds.

G. Stegeman. Hoofdstraat: 10 u. prof.
mr. J. Reugenbrink. Scheppingskerk:

9 en 10.30 u. ds. A. W. L. A. Knorth.
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. de Korte. Oude Wetering; 19 u.
kand. R. Schilt-Jansen, gez. jeugd
dienst. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. C. v.d.
Kooi; 19 u. kand. mevr. Schilt, Lel-
muiden, jeugddienst in Herv. Kerk.
LISSE Herv. Gemeente: Dorps
kerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder. Pau-
luskerk: 10 u. ds. P. C. 't Hooft; 19 u.
jeugddienst Gerfe. Kerk. Geref. Kerk:

10 u. ds. E. Boswijk; 19 u. jeugd
dienst. Chr. Geref. Kerk: 10 en 16.30
u. ds. D. Visser. Geref. Gem.: 10 en

16 u. Leesdienst. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori): 10 en 17 u. ds. M. van
Veelen, Soest.

NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. L. M. Vreugdenhil, Gouda; 18.30
u. ds. K. B. A. Kielder, Vianen. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. S. Schoon, Mij
drecht; 17 u. Avondgebed.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u.
eerw. hr. J. Goedhart, Nieuwkoop.
NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. ds. M. Bergsma; 19 u. dhr. J. v.d.
Kamp, Beverwijk. Geref. Kerk: 9.30
en 18.30 u. ds. N. Wijngaarden. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. D.
Visser.

NOORDWIJK Herv. Gemeente:
Grote Kerk: 10 u. ds. R. E. da Costa,
Oegstgeest; 17 u. ds. A. Baas. Kerk
aan Zee: 10 u. ds. D. Keunlng, H. A.;

17 u. ds. J. J. Kuiper, H. A. De Rank:
10 u. ds. G. H. van Kooten, Delft. Ge
ref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk): 10
u. ds. R. S. Elgersma, H. A. Vinken-
laan: 10 u. ds. J. J. Kuiper. H. A.
Stichtlngskerk: 11 u. dhr. M. de Rid
der. Sole Mlo: 9 u. dhr. Th. de Bock,
Den Helder.

NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. A. v.d. Mey.

OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten): Endegeest: 10 u. ds. L. H. C.
Friederich. Mauritskerk: 10 u. ds. W.
v.d. Zwaan. Groene Kerkje: 10 u. ds.

H. J. van Achterberg, Lelden. Paulus-
kerk: 10 u. ds. M. A. SlJbrandlJ-Ver-
bist. Gemeentecentrum: 10.30 u.
mevr. J. A. Broström-Bruin. Roelofa-
rendsveen; 19 u. ds. K. Vegter, Ves
per, m.m.v. Leids Vocaal Ensemble.
Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. ds. M. Ter
louw-Sterk. Genootschap der Vrien
den (Quakers): geen dienst. Ned. Ge
ref. Kerk: 8.45 u. ds. G. de Lange; 16
u. ds. J. D. Janse, Den Haag.

OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem.: 9.30 u. ds. J. A. Schilt,
Leimulden; 18.30 u. ds. J. de Korte,
jeugdd. Herv. Kerk. Geref. Kerk: 9.30
u. ds. J. Czirla, Rijnsburg; 18.30 u.
drs. G. Zijl, jeugddienst Herv. Kerk.
Remonstrantse Gem.: geen dienst.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. ds. J. H. de Vree; 19 u. dr.
G. G. de Kruljff.

RIJNSBURG Herv. Gemeente:
Grote kerk: 9.30 u. ds. Van Nlel; 17 u.
ds. Wagter. Bethelkerk: 9.30 u. ds.
Wagter. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30
u. ds. Baayen; 17 u. ds. Rlbberink.
Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Rlb
berink; 17 y. geen dienst. Maranatha
kerk: 9.30 u. ds. Joh. Heule, Wasse
naar; 17 u. drs. E. Fernhout, Alphen.

Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds. W.
van Sorge.

SASSENHEIM Herv. Gem.: 9 en
10.30 u. ds. D. Keunlng; 19 u. ds.
G. H. N. Germans. Geref. Kerk: 10 u.
ds. K. E. Bras; 19 u. ds. G. H. N. Ger-
rrtans In Herv. Kerk. Chr. Geref. Kerk:
10 en 17 u. ds. E. E. Slofstra, Noord-
wijk. Ned. Prot. Bond Sassenheim/
Lisse: geen dienst.

VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.:
10 u. prof. v.d. Beek; 18.30 u. ds. J.
Haitsma, jeugddienst. Geref. Kerk:
9.30 u. drs. J. C. de Raadt. Doesburg;
18.30 u. prof. A. v.d. Beek.
VOORHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds.
C. J. de Jong.

VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u.
ds. J. D. A. de Zwart; 19 u. ds. A. K.
v.d. Schoot In Geref. Kerk. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. A. de Meij Mecima;
19 u. ds. A. K. v.d. Schoot. „Ontmoe
ting" (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. W.
Blanken, jeugddienst.

WARMOND Herv. Gem.: 10 u. ds.
J. Muis.

WASSENAAR Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u. prof. dr. H. Berkhof, Lei
den; 16.30 u. ds. S. W. Verploeg, Er
melo; 19 u. muziekdienst. Kievietkerk,
Samen-op-weg-diensten: 10 u. ds.
M. W. M. Janse de Jonge. Messias-
kerk: 10 u. ds. J. H. Hartzhelm. Sche-
venlngen. Dorpscentrum: 9.30 u.
kand. G. Schröders, Oegstgeest. Ge
ref. Kerk: Zijllaankerk: 10 u. mr.
Th. O. Vreugdenhil, Koudekerk; 19 u.
mevr. Corinnen van Ede. Kievietkerk,
Samen-op-weg diensten: 10 u. ds.
M. W. M. Janse de Jonge. Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. prof. dr. L. Leertou
wer, Leiden.

WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. L. J. Geluk; 18.30 u. ds. P. Stam,
Ter Aar. Geref. Kerk: 9.30 u. drs.
M. J. Aalders; 18.30 u. drs. P. B. Bui-
kema, Zwammerdam. Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. ds. B. A. Koek, Lel
den.

ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. Van 't Hoff, Woubrugge. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. G. de Jong; 19 u. ds.
J. P. E. Verheul.

ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u.
ds. T. A. Eljsenga; 18.30 u. ds. G.
Pettlnga, Utrecht. Geref. Kerk: 10 u.
drs. P. B. Bulkema; 18.30 u. drs. M. J.
Aalders. Woubrugge. k

dienstverlening

ARTSEN Lelden: Groep 1: Tan.
Janssen, Zwljnenburg, Meyer, R. van
Leeuwen, Verhage, Groeneveld en De
Ruiter: za. dr. Janssen tel. 121641 en
zo. dr. Groeneveld, tel. 218661. e
Groep 2: Bergmeyer, Pieterse, Van
Gent, Taytelbaum, Van Luyk, Klaas-
sen, Rus. Kruis en E. de Lange: za.
dr. Bergmeijer tel.121701 en zo. dr.
Luyk. tel. 122522. Groep 3: Pleiter,
J. van Leeuwen, Smit, W. de Bruljne,
J. de Bruljne, Stolk, Jürgens, Fogel-
berg en Muysenbergh: za. dr. w. de
Bruyne, tel. 134345. en zo. dr. Muy
senbergh, tel. 132877. Groep 4: Van
Wingerden, Lahr, Van Rijn, Bénit,
Nieuwenhuls. Roos. Boer, Van de
Waardt, Arnou, J. Zaaijer en R. Zaalj-
er: za. dr. Van Rijn, tel. 314349. en
zo. dr. Roos, tel. 766123. e Groep 5:
Schaefer, Jasperse, Crul, Kooyman,
De Jong, Prince, Relnders, D. Ham-
mersteln en A. Hammersteln: za. dr.
Kooyman. tel. 122268. en zo. dr.
Hammersteln, tel. 720936. Oegst
geest: vanaf za. 10 uur: dr. Voorzaat,
tel. 176867. Spreekuur za. en zo.
11.30-12.30. Kaag Abbenee
Nieuw Vennep: tel. [phone].
Leiderdorp: za. dr. Kemme, tel.
893139, en zo. dr. Landsmeer, tel.
413913, Spreekuur van 12.30 tot
13.00. Voorschoten: za. dr. Meiman
tel. 2493 en zo. dr. Tromp, tel. 071-
762159. e Warmond Voorhout: dr.

Hoornweg en dr. Sleeboom. tel.
02522-11393. Noordwijk: Groeps-
praktijk tel. 19300. Katwijk aan
Zee: dr. Van Duyn, tel. 15805. Kat
wijk - Rijnsburg - Valkenburg: dr.
Van der Water, tel. 12921. Sassen
heim: dr. Van Riet, tel. 11777. Alke
made - Rijnsaterwoude: dr. Van
Dongen, tel. [phone]. Roelofa-
rendsveen Praktijk Saeys/van Mler-
lo/Roelen/Brock: dr. Roeien en dr.
Brock, tel. [phone]. Alphen:
groep 1, za. dr. Varkevisser en zo. dr.
Van der Steen tel. 72738. groep 2, za.
dr. Van Engelen tel. 73264 en zo. dr.
Herzberger. tel. 73264. Hazerswou-
de-Koudekerk: dr. Bosch, tel. 01728-
9281. Benthuizen - Boskoop: dr.
Bom, tel. [phone]. Ter Aar -
Woubrugge: dr. Van Dongen, tel.
01723-8101. Nieuwkoop - Noorden:

dr. Sanders, tel. [phone].
TANDARTSEN Leidon - Leider
dorp Oegstgeest - Warmond: dr.
Teune, tel. [phone]. za en zo
spreekuur om 13.00 uur. Alkemade
- Leimuiden: eigen tandarts bellen
voor 15.00 uur. Leidschendam:
Voor spoedgevallen tel. 974491.
Bollenstreek: dr. Hofman, tel. 02520-
16219.

APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp

Oegstgeest - Voorschoten: Apo
theek Luifelbaan, tel. [phone],
apotheek Beker. tel. [phone].
Alkemade: Apotheek Alkemade,
open: zat 12-13, 17.30-18 u, zon
feestdagen 12.30-13 en 17.30-18 u.
Noordwijk - Katwijk - Rijnsburg:
Apotheek De Jong tel. [phone].
Leidschendam: Huygens-apotheek,
Herenstraat 56. Voorburg tel. 860402.

Noordwijkerhout: za geopend van
9-13. u. en van 17-18 u. en zo van 12-
13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel.
3511 of dienstbel. Sassenheim:
02522-10169.

WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor
hout: tel. [phone]. Bollen
streek: Wijkverpleging Gezondheids
centrum. tel. [phone]. Hille-
gom: Opgave via het antwoordappa
raat, tel. [phone]. Leidschen
dam: Kruisvereniging, tel. 070-
455300. Oegstgeest: Kruisvereniging,
tel. [phone].

DIERENARTSEN Lelden: dr. Vest-
jens, tel. 144323, Voorschoten -
Leidschendam: Bel uw eigen dieren
arts en hoor wie er dienst heeft.
Bollenstreek: dr. Verschueren, tel.
01719-15305. Katwijk: Opgave vla
het antwoordapparaat, op zaterdag
tussen 11.00 - 12.00 uur spreekuur
bij dr. Snel. Leiderdorp: drs. Roest,
tel. [phone].

ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Dlaconessenhuls polikli
nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u. tot
zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zleken-
huis).

BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Dlaconessenhuls: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.

Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling:
dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen
voor vaders. Kinderafdeling dag.
15.00-18.30 u. CCU (hartbewaking)
dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00-
19.30 u. Intensieve verpleging: dag.
van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u. Sport-Medlsch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30

11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Jelgers-
makliniek: Jongerenteam: za. en zo.
14.00-17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team
A, C en D: dag. tot 21.00 u. met uit
zondering van behandeltijden en
etenstijden. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.30 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling: voor ouders en fa
milie is na overleg met patiënten
doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. Kinderkliniek:
zalen voor peuters, kleuters en grote
kinderen 15.15-17.00, babyzaal en
boxenafdeling: volgens afspraak met
het verpleegkundig hoofd. Bezoektij
den kinderafdelingen: voor ouders
van opgenomen kinderen na overleg
met verpleegkundig hoofd. Voor an
dere bezoekers van kinderen: Keel-,
neus- en oorheelkunde en neurologie:
14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel
kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en
18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-
19.30 u. Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders
kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder
afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor
ouders 18.00-18.30 u.
ANTI-DISCRIMINATIÊ CENTRAAL
MELDPUNT LEIDEN. Ketelboeter-
steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch be
reikbaar van 10.00 tot 16.00 via 071-
120903. Spreekuur ma. 13.00-15.00
en do. 18.80-20.30.

LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10, tel. 130775; afdeling belas
tingen: alleen op afspraak, klachten
bureau: dl. en do. 18.30-20.30, afde
ling vreemdelingenrecht: ma. 13-15
en do. 18.30-20.30, afdeling vrouw:
vr. 10-12.

S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst, tel. [phone]. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.

BUREAU VOOR RECHTSHULP

Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 ,u.. wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
DIERENHULP- EN AMBULANCE
DIENST Hulpverlening in Leiden,
Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg,
Valkenburg. Voorschoten, Warmond
en Zoeterwoude. Tel. [phone].
BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2. tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo.
11.00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige

zieken en gezinsverzorging
brandtstraat 17. tel. [phone]
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-1?
KINDER- EN JONGERENTB

Dagelijks geopend van |i
19.30 uur: Het nummer t
120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK1
ting Maatschappelijk Werl(!
gracht 1b, spreekuur maJi
9.00-10.00 en volgens afsR
142144. Gezondheidscentra,
wijk, spreekuur ma. 11.004.
do. 14.00-15.00, tel. 212195J
heidscentrum Stevenshof, r
do. 10.00-11.00, tel. 31150!
Noord: Herensingel 53,
ma. t/m vr. 9.00-10.00, tew
Sector Zuid: Breestraat 24, T
ma. t/m vr. 9.00-10.00 en vT
spraak, tel. [phone]?
MELDLIJN AGRESSIE EN D<
NATIE HOMOSEXUALITEIIi
221008. zo. 20-24. n
RAAD VAN ARBEID Hoa
306, Leiden, tel [phone]
geopend ma. t/m vr. 9-12 u°
Telefonische informatie ovfli
bijslag: 8-12 u. j
SOCIALE RAADSVROUW
uren sociale raadsvrouw. Bil
Gerecht 10. wo. 17.00-f
Noord: Van Hogendorpstra^
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftsi
di. 10.30-11.30 u.; Mori
Buurthuis Morskwartier, Toj
10.00-11.00 u. wo. 10.00-'
Tuinstadwijk: Herengracht
10.30-11.30 u.

SOCIALE RAADSVROUW|
SCHOTEN Spreekuren: n.
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.3!
seweg 33. Voorschoten. Tel.
SP HULP- EN INFORMATS

Groenesteeg 33. Leiden.j
134640 of 071-144600. Hulpj
matie op medisch, juridisch t
gebied, werk, sociale verzei
huurkwesties. Spreekuur: 4
derdag van 20.00-21.00 u. I
STICHTING VRIJWILLIGE*
TRALE Pallasstraat 1. Al;
den Rijn. Tel. [phone]'
ding en opvang van menser
welke reden dan ook, tijd!
nodig hebben. Bovendien wg
matie verstrekt over andere
heden van hulpverlening el
reikbaarheid daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRAL!
gegracht 246a, Leiden. Tel
Dagelijks bereikbaar van 9
u. voor informatie over vn
werk en cursussen of een pl
gesprek.

WERKENDE JONGEREN

ten- en informatieuur Eikei
avond van 17.00 tot 20.00.
kantoor Koppenhinksteeg 2
Tel. [phone].

'Laat lepra ook jóu een zorg zijn

Stort uw bijdrage op

postgiro 50500 of
bankgiro 70.70.70.929

INederlandse Stichting vooi
Leprabestrijding/Amscerdai

Wibautstraat 135,1097 ÜN Amsterdam. Tel. [phone]