Langs
ïtendrinkenbiljarten en
hog veel meer in café Rijnegom
Geavanceerde techniek
waar de afnemer
niets van merkt
IdEN OMGEVING Qeid^OOWUWt VRIIDAG 24 APRIL 1987PAGINA 15
\EM EN RIET HEEMSKERK DOEN VAN ALLES IN HET ZILVER
Op mijn omwegen' door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch ol' schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
,e week (ongeveer)
sen Siem Heemskerk
ï'n Riet Heemskerk-
*der Hulst 25 jaar ge-
|wd. Een glanzend
punt in deze tijd van
korte contractuele,
een ja-woord be-
jhtigde betrekkin-
Bovendien runnen
ie echtelieden al een
irt eeuw lang hun
e café-petit restau-
Rijnegom langs de
f files bejegende Zoe-
foudse Hoge Rijndijk;
loopvolle afwachting
»de aanleg van rijks-
i 11 „want die el-
!e hier heeft al lang
ieg geduurd", vinden
p en talloze andere
[dijkers. Dat zij bui-
lien ook nog eens 25
Dlang abonnee van de
waren, zal ik hen
Jeuvel duiden; ik ben
Jelfs dankbaar voor
aandeel in mijn bete
tds.
ijlk geval werden deze
lltepunten in een gezin
parde werkers afgelopen
ijsdag uitbundig gevierd
^en receptie voor zaken-
jies en een gezellig avond
J alle klanten. Siem en
fin de schijnwerpers. Een
ip op wat saamhorigheid
D»ag
Ivan de Rijndijkse in-
ingen voor een lafenis
jjjziging, voor een kaartje
jfn of een redelijk opge-
^de serie caramboles
het roemruchte Rijne-
pi trekt, zegt steeds: „We
even naar Siem". Dat is
jnclusief Riet. Nog even,
1'em ziet Abraham. Trek
Riet een redelijk aantal
af en dan zit je ook
Ze zijn beiden synonie-
voor gezelligheid en
[rijheid.
i\ Heemskerk is een boe
ion uit Rijpwetering die
EJust gevoelde om in de
sporen van zijn vader te
f
n..
daar nooit onder geleden.
Daar zorgen we wel voor: het
gezin komt op de eerste
plaats". De piano staat klaar
voor gebruik; ik zie albums
van Satie en Debussy. Riet
speelt piano en Siem slaat
akkoorden aan op z'n gitaar.
„Drie van onze kinderen spe
len trouwens ook piano. En
neem m'n vader nou eens, 78
jaar, maar veel beter thuis op
de piano dan ik. Elke dag
speelt hij".
's Middags, tijdens lunchtijd,
komen de gasten binnen.
„Veelal personeelsleden van
de bedrijven hier op het in
dustrieterrein aan de Rijn
dijk. Lekker een potje biljar
ten en een saté-tje eten,
doodmoe van al die compu
terschermen. Ja, de tijden
zijn veranderd. Ze geven bij
ons ook hun partijtjes, vieren
er jubilea en houden recep
ties.
Wat de Heemskerken op Rij
negom zoal te eten geven?
Wel, de pot schaft er iets
goeds. Ze voeren een kleine
kaart, bijvoorbeeld verschil
lende omelets met „iets lek
kers" erin. Riet maakt het.
Vindt ze leuk, zegt ze. „Ome-
Iets ja, of lekkere biefstuk
van de haas, of lekkere Leid-
se kaas. Het eten wordt be
reid met boerenboter. Dat is
onze afkomst hè. Volkoren
brood met komijnenkaas.
Laatst was hier een Engelse
directeur van Goodyear. Die
wist niet wat ie proefde. Me
vrouw, zei hij, in 't Engels,
mevrouw, dit kan ik in het
Hilton niet krijgen! Nou, dat
was toch fijn om te horen
nietwaar? Die verscheiden
heid moet er gewoon wezen,
vinden wij in Rijnegom".
ï>rtzaal
lm Op niet
j-enoveren
eMOND De gemeente
,ond voelt er weinig voor
ertzaal Klim Op aan dc
ellaan te renoveren,
onderzoek is gebleken
movatie van de zaal min
den half miljoen gulden
v;osten. En dan is er nog
'I van een zaal die te
4d binnen de gemeente-
stemde gisteravond in
let voornemen van het
S om de mogelijkheid
'k bouw van een nieuwe
'(al te onderzoeken.
de Warmondse VVD
k er bij monde van frac-
'Drzitter mevrouw C. Sa-
.«nig voor om geld uit te
«aan een sporthal: „Zoals
Q gaat praten wij onszelf
'porthal aan. Willen wij
ijk wel een sporthal in
ond. De animo voor de
ort loopt terug. Straks
ii wij met een hal opge-
i#t die noodgedwongen
'/andere dingen gebruikt
/gaan worden". De VVD
e aan op het gebruik i
//aanwezige gebouwen in
«ond, maar daar zag het
geen mogelijkheden,
^inpassing van een sport-
etn behoorlijk formaat in
fepskern werden wel pro-
Iji voorzien. Ook de fi-
?iring is nog niet duide-
e Progressief Warmond
e, voor het geld van het
>pen zandwinningsbedrijf
fuiken.
et beheer van het recre-
land Koudenhoorn zijn
■edelijk grote bedragen
lid. Het maaien en het
pinden van het riet blijkt
as 30.000 gulden te kos-
"ils strenge winters lang
lfjfen en het riet niet van
ijs kan worden bijge-
kunnen die kosten
>t 55.000 gulden per jaar
i. Progressief Warmond
^gisteravond aan op de
iing van de uitgaven
het riet. Het CDA kon
tel vinden in het stellen
en maximum van 30.000
r(i, de VVD voelde niets
'3ie suggestie. De libera-
Jbngen nog aan op het re-
A houden met meer toe-
^meer uitgaven voor het
^houden en meer par-
^>orzieningen bij Kou-
"orn in de toekomst. Dit
:et oog op de te verwach-
'Aeloop van recreanten.
Eenhoorn mag geen
'worden voor de eigen
;(ers", stelde mevrouw
"Burgemeester mevrouw
indrickx stelde niets te
voor meer parkeer-
Siem en Riet Heemskerk in
de zilveren setting van hun
stemmig en blinkend café Rij
negom aan de Zoeterwoudse
Hoge Rijndijk.
treden. Een echt vrolijke gast
die destijds in een bandje
speelde. Gitaar speelde ie
doet ie trouwens nog steeds.
Op zo'n avond met vertier
was ook eens Riet van der
Hulst uit Oud Ade. Nou, toen
Riet dan na afloop op de laat
ste bus stond te wachten,
kwam Siem „off duty",
langs met z'n voiture en bood
haar, zonder veel omhaal van
woorden, een lift aan. „Zo is
het dan gekomen", herinnert
Riet zich nog als was het gis
teren. Ze verkeerden enige
tijd, huwden eerzaam, en er
kwamen mooie kinderen
van: twee zoons en twee
dochters. De Rip en Oud
Ade, en het is toch niet mis
gegaan.
Komijnenkaas
Siem Heemskerk, de boeren
zoon, had zich verslingerd
aan de horeca. Hij kelnerde
enkele jaren in het Noord-
wijkse Hof van Holland en
leerde daar het vak ten voe
ten uit. „Hij zou er ook nooit
meer uit willen", weet zijn
vrouw beslist. Riet daarente
gen bleef, als jonge deerne,
de boerendochter spelen. Ze
woonde in het Lage land en
stond elke ochtend om half 4
op om Leidse komijnenkaas
te maken: „Ja, dat was vroeg
op. Tegenwoordig komen we
pas 's avonds op slag en is het
laat naar bed. Dat is wel heel
wat anders geworden". Acht
jaar lang heeft Riet van der
Hulst bij haar ouders die
Leidse komijnenkaas ge
maakt. „Er zit nu ook weer
meer leven in die kaasmake
rij, na een inzinking op de
markt en personeelsgebrek.
Het is een leuk bedrijf ge
worden thuis. M'n vader
verft op z'n 78ste die kazen
nog elke dag rood; dat oude
handwerk doet ie nog met
veel liefde".
Sinds haar trouwen staat Riet
Heemskerk-v.d.Hulst nu ach
ter de tap; schenken en ser
veren. „En in de keuken",
vertelt ze, „ik ben overal in
zetbaar. Als je niet zo'n grote
zaak hebt moet je veel alle
maal zelf doen". Zo'n open
boek als z'n Riet is (ze zou op
maat gesneden zijn als
p.r.vrouw), zo vriendelijk ka
rig met woorden is manager
Siem. Elke dag (behalve op
woensdag, dan rusten de
Heemskerken uit) doet hij
om 12 uur de deuren en gor
dijnen open. Hij kan nauwe
lijks bij dit .jubileumgesprek
je" aanwezig zijn; steeds die
nen er zich weer nieuwe be
sognes aan. Zie hem sjouwen
en af en aan draven, terwijl
Riet van het praten niet moe
wordt: „Ik kan nu eenmaal
niet anders. Het is een uit
drukking ook van mijn be
trokkenheid bij dit familiebe
drijf. Ook als ik klanten aan
een tafeltje bedien, moet ik
even een praatje kunnen ma
ken".
Biljarten
Een grote geoccupeerdheid
bij Siem is de zorg voor het
biljartmateriaal: twee smette
loze tafels met bijbehoren.
Elke dag maakt hij dat pluis
schoon. Een verzorging die
door de geachte clientele zeer
gewaardeerd en op prijs ge
steld wordt, 's Zondags gaat
de „tent" om 2 uur open. Riet
Heemskerk: „Elke dag gaan
we door tot 24.00 uur, mid
dernacht heet dat. Maar dan
begint het soms bijna eigen
lijk pas, maar niet officieel.
We hebben hier nooit contro
le of narigheid, maar de bur
gemeester zou niet mogen
weten dat er op dit plekje
van zijn gebied een beetje de
hand gelicht wordt met het
sluitingstijdenbesluit. Nog
maals: alles verloopt rimpel
loos, maar het zou toch wel
fijn zijn als we in Zoeterwou-
de ook een vrije sluitingstijd
hadden, zoals in Alkemade,
waar dat prima gaat".
Voordat het echtpaar Heems
kerk aan de Hoge Rijndijk
Rijnegom overnam, was het
een hotel-restaurant onder
meneer Smit. Nou ja, hotel,
het had in elk geval vier ka
mers waar je als gast de
nacht kon doorbrengen. Ver
der is deze horeca-vestiging
al oud. Riet: „We zijn in de
geschiedenis teruggegaan en
ontdekten dat in 1896 Rijne
gom al bestond als „verver
singsplaats". Nu is hier het
parkeerterrein. Bijna 10 jaar
geleden hebben we ver
bouwd en uitgebreid en de
slijterij werd bij het café ge
trokken. Die verkoop gaat nu
over de toonbank. Nog tot
het begin der jaren '70 heb
ben wij dit hotelletje gehand
haafd. Daar zijn we toen mee
gestopt omdat de kinderen,
twee zoons en twee dochters,
groter werden en een eigen
kamer wilden hebben".
Krakers
Rijnegom is ook befaamd als
hoofdkwartier van de en
thousiaste biljartvereniging
Rijnegom. Siem is er de top-
speler van deze grote club die
ongeveer 80 leden telt. Dat is
erg flink voor een biljartver
eniging. Het is er elke dag en
altijd biljarten. Ook Riet
Heemskerk, als enige vrouw
van de club, doet mee: „Ik
speel dus ook. Niet zo goed
hoor, maar toch. Ik vind het
leuk. Ik ben ook districtsar
biter van de bond Veen en
Rijnstreek. Een paar keer in
de week hebben we wedstrij
den, met Siem als de grote
stimulator.
En een kaartje leggen hè, dat
wordt bij ons ook trouw ge
daan. We hebben „krakers"
in huis, zeggen we dan. Kra
ken is een soort plaatselijke
klaverjasvariant. Een potje
dammen of schaken kan na
tuurlijk ook altijd. We leiden
een heel gevarieerd leven,
maar de kinderen hebben
DE NIEUWE ELEKTRICITEITSCENTRALE VAN HET
ENERGIEBEDRIJF RIJNLAND:
Het reilen en zeilen van de
centrale en de electriciteits-
voorziening in het EBR-gebied
wordt door middel van moder
ne computertechnologie in de
gaten gehouden.
Rijnland en de gemeente Lei
den verklaarden zich in prin
cipe akkoord en het EBR ging
met behulp van adviseurs aan
de slag om plannen te ontwik
kelen.
Bij die studies kwam ook de
mogelijkheid naar voren om
niet alleen elektriciteit, maar
ook warmte te gaan produce
ren. De gemeente Leiden ging
akkoord met het stadsverwar
mingsproject en in december
1982 werden aan de Lange-
gracht de champagneflessen
opengerukt: de nieuwe centra
le kon er komen. Het zou een
zogenaamde STEG-eenheid
worden, een SToom En Gas
installatie. De restwarmte die
zou vrij komen bij het opwek
ken van elektriciteit zou wor
den benut voor stadsverwar
ming.
Hindernissen
Voordat die nieuwe centrale
eind vorig jaar in gebruik kon
worden genomen, moest het
EBR nog heel wat hindernis
sen nemen. De oude installatie
werd gesloopt, maar de leve
ring van stoom aan onder
meer het Academisch Zieken
huis (die stoom gebruikt voor
verwarming en het steriliseren
van apparatuur) mocht niet
stagneren. Een nauwkeurig
opgezet werkplan waarbij de
werkzaamheden in fases wer
den uitgevoerd en de aanschaf
van drie nieuwe stoomketels
konden dat probleem oplossen.
Vervolgens bleek dat de grond
in de omgeving van de oude
gasfabrieken vrij ernstig ver
vuild was. Het afgraven en
allé voorbereidingen namen
ettelijke maanden in beslag.
De volgende hindernis werd
daarna opgeworpen door het
Hoogheemraadschap van Rijn
land. Die was in eerste instan
tie akkoord gegaan met toe
zeggingen van het EBR ten
aanzien van het koelwater van
de centrale dat op het opper
vlaktewater geloosd zou wor
den. De temperatuur van het
water in de grachten en sin
gels zou niet meer stijgen dan
ten tijde van de oude centrale.
Nadat alle ontwerpen voor de
nieuwe centrale gereed waren,
kwam het Hoogheemraad
schap echter met aanvullende,
strengere voorwaarden. Een
beroep bij de Raad van State
mocht niet baten, het EBR
moest voor enige miljoenen
extra voorzieningen treffen
om aan die eisen te voldoen.
Een veranderde stroomrich
ting van het koelwater hield
niettemin gedurende de vorst
periode een deel van het water
in de Leidse wateren open, iets
waarvoor het EBR zich met
verantwoordelijk acht. Plastic
schermen van de gemeente
moeten de schade voor de
schaatsers in de toekomst be
perken.
Bij het proefdraaien van de
centrale bleken vorig jaar tot
slot de generatoren behalve
stroom ook een hinderlijke
brom te produceren, een euvel
waarvoor eveneens een oplos
sing werd gevonden.
Vergeten
Aan de Langegracht is men
inmiddels alle problemen
goeddeels vergeten. De centra
le, die inclusief de voorzienin
gen voor stadsverwarming bij
na 190 miljoen gulden heeft
gekost, draait op volle toeren
en tot ieders tevredenheid.
Twee gasturbines vormen het
begin van het elektriciteitsop-
wekjcingsproces. Het mengsel
van lucht en aardgas dat daar
in tot ontploffing wordt ge
bracht zet twee generatoren in
werking. Deze twee groot uit
gevallen dynamo's wekken
stroom op. Ze zijn goed voor
ongeveer twee derde van het
elektrisch vermogen van de
centrale, in totaal 80 mega
watt.
De hete verbrandingsgassen
uit de turbines worden vervol
gens opgevangen en in de zo
genaamde afgassenketel ge
bruikt voor de vorming van
stoom en warm water voor de
stadsverwarming. Onderin de
afgassenketel loopt een bui
zenstelsel waardoor water
stroomt. Door de hitte ontstaat
er stoom, dat wordt afgevoerd
naar een stoomturbine. De
hieraan verbonden generator
onderdeel van de oude cen
trale is goed voor nog eens
een derde van het elektrisch
vermogen van de centrale.
Een gedeelte van de stoom
wordt afgevoerd naar afne
mers als het Academisch Zie
kenhuis, het Diaconessenhuis,
verpleegtehuizen en het
slachthuis. Ook in het boven
ste gedeelte van de afgassen
ketel zit een buizenstelsel,
waarin water voor stadsver
warming wordt opgewarmd.
Dat water loopt verder via
goed geïsoleerde leidingen
naar de aangesloten woningen
en gebouwen.
Het hele proces wordt gecon
troleerd vanuit de W-wacht,
waarbij de W staat voor werk
tuigbouwkundige. Door mid
del van geavanceerde compu
tertechnologie wordt van
daaruit het functioneren van
de centrale in de gaten gehou
den. Vanuit een andere con
troleruimte, de E(lektriciteits)-
wacht, wordt de elektriciteits
voorziening in het afnemers-
gebied gecontroleerd. In de
controleruimten staan zoge
naamde „touch-screens",
beeldschermen die met een
vinger aangeraakt kunnen
worden om informatie over
een bepaald deel van het pro
ces op te roepen.
Trots
Adjunct-directeur De Boer is
duidelijk trots op „zijn" cen
trale. Maar laat ook meteen
weten dat het geen speeltje of
prestige-object is. „Onze sector
zegt niet; kijk, er is wat leuks
op de markt, dat moeten we
hebben. Het gaat ons er om
voldoende elektriciteit tegen
een zo voordelig mogelijk prijs
te leveren. Een kwestie van
rendement dus". En wat dat
betreft loopt de Leidse centra
le met een rendement van on-
gevee'r 85 procent voorop.
Volgens De Boer kan de
stroomvoorziening de consu
ment niet veel schelen, als het
licht maar blijft branden en
het niet te veel geld kost. „Wij
moeten het verder dan maar
uitzoeken. Maar als we een
nieuwe centrale nodig hebben
mag het geen kerncentrale
worden, een kolencentrale
zorgt voor zwavel en gassen,
dus dat mag ook niet en liever
ook geen gascentrale, want
aardgas moet voor de huishou
dens bewaard blijven".
De elektriciteitsbedrijven
moeten een zekere overcapaci
teit hebben, om ook in tijden
van grote vraag naar stroom
met name in de winter
aan de behoefte te kunnen
voldoen. Ieder risico wordt
daarbij gemeden; de elektrici
teit kan niet gewoon even
„op" zijn. De Boer: „Een cen
trale van 24 jaar oud is dan
ook net zo betrouwbaar als een
centrale van twee jaar oud.
Continuïteit, daar draait het
om. 'We zien wel' is een hou-
duig die we ons niet kunnen
VCTWïrloven".
PAUL VAN DER BIJL
LEIDEN Slechts de
klant van het Energiebe
drijf Rijnland die 's win
ters graag schaatst op de
Leidse grachten zal het
hebben gemerkt: het EBR
heeft een nieuwe elektri
citeitscentrale. Sinds eind
vorig jaar wordt Leiden
en wijde omgeving van
elektriciteit voorzien door
twee Rolls Royce-gastur-
bines en een stoomturbine
met bijbehorende genera
toren. De renovatie van
de centrale aan de Lange
gracht heeft behoudens de
kwaliteit van het ijs in de
Leidse grachten echter
geen merkbare gevolgen
voor de consument. Maar
om de voortdurende elek
triciteitsvoorziening in het
noordelijk deel van Zuid-
Holland veilig te stellen
was een nieuwe centrale
noodzakelijk. „Continuï
teit is het belangrijkste
dat we kennen", aldus ad
junct-directeur G.H. de
Boer van het EBR. Van
daag is de centrale offi
cieel in gebruik genomen.
Het EBR heeft met de huidige
elektriciteitscentrale de mo
dernste van Nederland. Nog
even tenminste, want als de
nieuwe centrale in Almere
klaar is, zal die het predikaat
„meest geavanceerd" mogen
dragen. Op de aloude stek aan
de Langegracht staat een vol
ledig computergestuurde ener
giecentrale, die niet alleen
elektriciteit, maar ook stads
verwarming voor de Stevens
hof en stoom aan onder meer
het Academisch Ziekenhuis le
vert. De vorige centrale da
teerde uit 1953 en sprong de
laatste jaren alleen nog bij als
de elektriciteitsvoorziening in
Zuid-Holland zijn top dreigde
te bereiken.
Die elektriciteitsvoorziening in
deze provincie is in handen
van het elektriciteitsbedrijf
Zuid-Holland, de EZH. Die
kwam in 1975 tot de conclusie
dat er in het noordelijk deel
van de provincie de daarop
volgende jaren een tekort zou
kunnen ontstaan. Een nieuwe
centrale moest de nood lenigen
en Leiden was een van de
kandidaten voor de vestiging.
Het Hoogheemraadschap van
Eéh gedeelte van de nieuwe centrale van het EBR, met rechts de door stalen platen afgeschermde
stoomturbine.
