Een ingreep die je leven redt en waarvan je niets meer weet uit de weekbladen Titel moet herkenbaar zijn naar het buitenland HP HIT deEHOEN Qeid&aQowuvnt Huishoudbeurs meer dan alléén hapjes proeven Leiden viert honderdste beenmergtransplantatie bij kinderen M- 189.- „Gezelligheid bijna mensonderschattend DE TIJD ELSEVIER BINNENLAND DONDERDAG 23 APRIL 1987 PAGI1 Sociale partners voelen niets voor overheveling van werkgeverspremies DEN HAAG Het voor- stel van de commissie- Oort om in het kader van de noodzakelijke belas tinghervorming de Werk geverspremies (AWBZ, AKW en AAW) over te hevelen naar de werkne mers in ruil voor verho ging van hun salaris, is bij werkgevers en werkne mers in slechte aarde ge vallen. Volgens de Stichting van de Arbeid, het centrale overleg- en adviesorgaan van werkge vers en vakbeweging, zal deze overheveling leiden tot een „aanzienlijke verstoring van de beloningsstructuren en aan vullende pensioenregelingen". De sociale partners wijzen er op dat herstel of aanpassing van deze nadelige gevolgen (via de cao's) zal leiden tot een opdrijving van de loonkosten, „met alle gevolgen vandien voor groei en werkgelegen heid". Ook zal in bepaalde ge vallen het netto-inkomen la ger worden. Het gaat uitgerekend om één van de voorstellen van Oort die door een brede kamer meerderheid wél wordt ge steund. Volgens Oort, daarin gesteund door kabinet en Ka mer, kan de overheveling kos tenneutraal worden doorge voerd. De Tweede Kamer buigt zich maandag over de voorstellen van de commissie-Oort. Kern van de voorstellen is het in el kaar schuiven van de belas tingheffing en de premies volksverzekering. Hierdoor wordt het belastingstelsel een voudiger met een voor bijna alle Nederlanders gelijk tarief. Het nieuwe stelsel zal eind ja ren tachtig moeten worden in gevoerd. CDA, VVD en PvdA steunen de plan.nen in grote lijnen. Aftrekposten Er tekenen zich op dit mo ment verschillende kamer- meerderheden af om tegelijk met de invoering van de plan nen van de commissie-Oort nog een aantal andere hervor mingen in te voeren. Zo willen de drie grote fracties snoeien in een aantal aftrekposten. De werkgeversorganisaties heb ben hiertegen inmiddels al fel geprotesteerd. Volgens de belastingdruk nog verder op gejaagd. CDA en VVD willen de verlaging van de aftrekpos ten benutten om het hoogste tarief in de inkomstenbelas ting terug te brengen van 72 naar 60 procent. De PvdA wil het vrijkomende geld benutten voor de minima. VVD en PvdA voelen daaren tegen weinig voor een sugges tie van CDA-zijde om het in komen van een alleenverdie ners boven 50.000 gulden te splitsen. Verdient een man bij voorbeeld 80.000 gulden dan zou straks 40.000 aan hem en 40.000 aan zijn vrouw worden toegerekend - beide bedragen worden dan minder progres sief belast. Het voorstel van de PvdA om de aftrekbaarheid van hypotheekrente te beper ken tot veertig procent wordt door de regeringsfracties ver worpen. Arrestaties wegens fraude Staatsbosbeheer ZWOLLE In verband met fraude bij het beheer van het staatsnatuur- êebied De Weerribben in noord-west iverijssel zijn drie arrestaties ver richt. De 46-jarige projectleider van Staatsbosbeheer, diens voormalige naaste medewerker (37) en de 40-jari- fe directeur van een bedrijf uit het 'riese Weststellingerwerf waarmee Staatsbosbeheer in de Weerribben za ken doet, zijn in verzekering gesteld. De administraties van Staatsbosbe heer in IJsselham en van het bedrijf zijn zes weken geleden al in beslag genomen. Volgens een woordvoerder van justitie kan Staatsbosbeheer voor meer dan één miljoen gulden zijn be nadeeld. AMSTERDAM Hoewel foto's van de Huishoudbeurs steevast smikkelende da mes vertonen die zich verlekkeren aan de nieuwste bak- en braadsnufjes, is de Huishoudbeurs veranderd. De liefde voor de beurs bij bezoekers gaat al lang niet meer vooral door de maag, zoals blijkt op de vandaag geopende 42e Huishoud beurs die tot en met 3 mei in de Amsterdamse RAI wordt gehouden. Vorig jaar bezochten bijna 400.000 mensen de beurs. Dit jaar rekenen de organisa toren op zeker zoveel beursgangers. Ruim vijfhonderd exposanten tonen produk- ten, diensten en voorlichting over vrijwel ieder aspect van het dagelijks leven: huishoudelijke apparaten en artikelen, woninginrichting, mode, toerisme en hob by. Nieuw zijn de stands over huisdieren. Behalve informatie over voeding en verzorging, worden ook demonstraties honden trimmen gegeven. Een ander nieuw onderwerp is de beveiliging van woningen. Gelijktijdig met de Huishoudbeurs worden nog drie beurzen gehouden: de Inte rieur RAI, een tentoonstelling voor design-produkten op interieurgebied, de „55 Plus" beurs, speciaal voor senioren (tot en n „Negen Maanden Beurs" (tot en met 3 mei). Tekstverwerking voor brailleschrift ERMELO Iedere typist kan nu zon der kennis van het brailleschrift toch braille tikken. Op het blindeninstituut Sonneheerdt in Ermelo is gistermiddag de eerste „braille-convertor" uitgereikt aan directeur A.R. Volz van de Studie- en Vakbibliotheek voor Visueel en An derszins Gehandicapten in Amsterdam. Met het apparaat, een klein zwart kast je, is het mogelijk geworden om tekst, met behulp van een toetsenbord en een tekstverwerkingsprogramma van een computer, rechtstreeks om te zetten in braille. Dit proces was vroeger zeer in gewikkeld. De converter is ontwikkeld door medewerkers van de braille-druk- kerij op Sonneheerdt en het computer bedrijf Buil. Het Academisch Ziekenhuis Leiden (AZL) vierde gisteren feest, omdat er sinds 1968 honderd beenmergtransplantaties bij kinde ren zijn uitgevoerd. Ze leden aan verschil lende ziekten en van die honderd kinderen zijn er inmiddels veertig overleden. „Dat is beslist niet veel", zegt prof. dr. J.M. Vossen, hoogleraar kindergeneeskunde, „als je weet dat zonder transplantatie zeker negentig van die kinderen waren overleden". LEIDEN Haar ouders zullen het nooit verge ten, maar zelf weet ze er niets van. Zeventien maanden was Fennie toen ze in het Acade misch Ziekenhuis van Leiden een beenmerg transplantatie onderging. Nu is ze twaalf „en nog nooit ziek geweest". Ze kreeg het merg van haar twee jaar oudere broer Lammert-Erik, die zich er ook al niets meer van herinnert. De vader weet het nog maar al te goed: „Er was een kans van één op vier dat het merg van die twee gelijk was. Gelukkig was het gelijk, anders was de transplan tatie vrijwel zeker mis lukt". Fennie, amper zeventien maanden oud, kruipt door de isolatietent na een beenmerg transplantatie. Ze is inmiddels twaalf jaar, „en nog nooit ziek geweest". goede kant op met Fennie. Wel moest ze liefst veertien maanden in de isolatietent blijven om elke kans op in fecties te vermijden. tuurlijke afweer. Het zusje overleed vrij snel, omdat ze ziek werd. Fennie had het geluk dat ze gezond bleef en iedereen realiseerde zich door de dood van haar zusje dat Fenny dezelfde ziekte zou hebben. Alleen een been mergtransplantatie kon haar redden. En omdat zo'n in greep vrijwel alleen kan sla gen met merg van een broer of zus, moest er in dit geval beenmerg van haar broer worden gebruikt. Die was echter nog te jong, hij kon nog niet genoeg merg aanmaken. Fennie moest wachten tot Lammert-Erik vier jaar was. Toen de trans plantatie eenmaal was uitge voerd, ging het heel snel de Bezoek Haar ouders gingen in die tijd twee keer per week op bezoek; een hele rit vanuit het noorden. „We hebben een boerenbedrijf", zegt Fen- nie's moeder, „dus we kon den alleen maar weg tussen het verzorgen van het vee door. Maar dat hebben we nooit een probleem gevon den, vooral niet omdat we ons eigenlijk geen dag zorgen hebben gemaakt. Je zag Fen nie alleen maar vooruit gaan". Ze wijst naar een litteken op de arm van haar dochter. „Dat noemen we een zonne tje. Daar hebben artsen des tijds een stukje vel van een tante op getransplanteerd, en omdat Fennie geen afweer had, groeide dat stukje vel gewoon verder op haar huid. Vanaf het moment dat ze het beenmerg van haar broertje had gekregen, begon het li chaam dat stukje vel af te stoten. Dat is voor ons alle maal steeds het bewijs ge weest, dat alles in orde was". Later zegt ze, dat ze een tijdje wèl bang is geweest, maar dat was in de periode dat Fennie in het Academisch Ziekenhuis van Groningen lag, voordat ze hoorde dat haar dochter in Leiden te recht kon voor een trans plantatie. Cellen Prof. Vossen, hoofd van de transplantatie-unit in het AZL, wijst erop, dat het niet altijd zo verloopt als bij Fen nie. Er zijn vele moeilijkhe den bij transplantaties, waar van veruit de grootste is dat de getransplanteerde cellen de cellen van de patiënt aan vallen. De kans daarop is mi nimaal als het merg dezelfde kenmerken heeft en dat is hoofdzakelijk het geval bij broers en zussen, maar dan in theorie nog slechts bij één op de vier. Beenmerg van ou ders is al veel problemati scher, maar is dank zij een aantal kunstgrepen vóór het transplanteren steeds beter geschikt te maken. Daardoor hebben ook kinderen zonder broers of zusters een redelij ke kans op een geslaagde transplantatie. Bij volwassenen worden beenmergtransplantaties mo menteel alleen toegepast in geval van leukemie (bloed- kanker), bij kinderen gebeurt het bij meerdere ziekten. Prof. Vossen: „In principe zijn dat er drie. Ten eerste aangeboren ziekten waarbij één of meerdere bloedcel-lij nen afwijken; de kans op een succesvolle transplantatie is daarbij 60 k 70 procent. Ten tweede zijn er de ziekten waarbij de produktie van bloedcellen is uitgevallen, zo als bij Fennie. Hier is de kans op succes het grootst, zo'n 75 procent. En ten slotte zijn er dan nog bepaalde vormen van leukemie. Daarvoor is de kans op slagen tussen de 60 en 75 procent, maar blijkt de ziekte terug te komen in 15 tot zelfs 50 procent van de gevallen". Tot nu toe komen jaarlijks ongeveer vijftien kinderen in aanmerking voor een beenmergtransplan tatie. De komende jaren zul len dat er twintig a vijf en twintig worden. Mogelijk komt er tegen die tijd ook een tweede centrum en daar voor zijn Rotterdam en Nij megen kandidaat. Isolatietent Als de transplantatie op zich is gelukt, moeten kinderen nog zo'n zes weken in een plastic isolatietent. Ze mogen dan niet met anderen in aan raking komen en het eten moet volledig gesteriliseerd zijn. Alleen zo kan het ge vaar op infecties worden voorkomen. Prof. Vossen: „Veel mensen denken dat die isolatie het vervelendste is voor patiënt en familie, maar dat valt in de praktijk enorm mee. Juist de voorbereiding op de transplantatie geeft de meeste problemen. Dan krij gen kinderen in de meeste gevallen behoorlijk giftige medicijnen en vaak ook nog totale lichaamsbestraling om het beenmerg dood te maken. Het spreekt voor zich dat ze daar lange tijd doodziek van zijn. De transplantatie zelf is dan weer een stuk normaler. Bij de donor wordt onder volledige narcose twee uur lang door een heleboel kleine puncties in het bekken één tot anderhalve liter merg met bloed opgezogen. De donor houdt daar zeker nog een week een beurs gevoel aan over. Bij de patiënt wordt het merg met bloed vervolgens eenvoudig in één keer inge spoten in een bloedvat van de arm. En daarna is het dan vaak een kwestie van af wachten. Voor alle betrokke nen is dat de spannendste tijd. Vooral omdat we nog al tijd niet weten of het kind het zal redden". DICK HOFLAND ENGELSE TITELS IN OPMARS DEN HAAG De HBO- raad heeft verheugd gere ageerd op het besluit van minister Deetman dat af gestudeerden van het ho ger beroepsonderwijs, die een deeltijd-opleiding hebben gevolgd, voortaan ook een titel mogen ge bruiken. De aanbevelin gen van de raad zijn bijna geheel gevolgd. De raad vindt het niet meer dan rechtvaardig dat het on derscheid tussen dag- en deeltijdonderwijs ver dwijnt. De minister stelt wel de voorwaarde dat de deeltijd-opleiding een ni veau heeft dat gelijk is aan het dagonderwijs. Bij de aanname van de nieuwe HBO-wet in augustus vorig jaar werd bepaald dat de titu latuur voor mensen, die een vierjarige hbo in deeltijd af maken nog geregeld zou wor den. Dat is nu gebeurd. De mi nister wil hiermee een einde maken aan de ongelijke be handeling van afgestudeerden van het dagonderwijs en hen, die een opleiding in deeltijd volgen. Een titel geeft status en opent de weg voor een carrière. Tot voor tien jaar was de academi cus verzekerd van een goede toekomst. Nu is er een over schot aan leraren, psychologen en juristen. Daarnaast is er concurrentie van de afgestu deerden van het hoger be roepsonderwijs. De hbo-oplei- ding is meer praktisch gericht. De vorig jaar van kracht ge worden HBO-wet geeft afge studeerden aan het hbo voort aan ook het recht een titel te dragen. Dit geldt voor hen die sinds 1 september vorig jaar een studie begonnen zijn. Vóór die tijd gaven alleen enkele technische beroepsopleidingen recht op de titel 'ing'. Deze ti tel blijft gehandhaafd voor de studierichtingen hogere tech nische school, wiskunde en de hogere opleidingen voor labo- ratoriumpersoneel. Afgestudeerden met pedago gisch onderwijs, economisch en administratief onderwijs, bibliotheek- en documentatie- school, bestuurskunde en be- drijfsinformatica, sociaal ago- SUSKE EN WISKE DE JOLIGE JOFFER (c) Standaard Uitgeverij/Wavery Productions (ADVERTENTIE) *Toeslag voor t kleine oppervlakten. VROOMS 10 0 JAAR i» ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON. gisch onderwijs, kunstonder wijs en lerarenopleidingen krijgen de titel 'baccalaureus'. Internationaal De Nederlandse volksaard hecht niet veel waarde aan ti tels, maar in het buitenland krijgt de afgestudeerde van een beroepsopleiding wel een titel. Zodoende heeft de titel vooral waarde vanwege de in ternationale status die er aan toegekend wordt. Om die re den is er ook gekozen voor 'baccalaureus'. Die naam is herkenbaar in het angelsak- sich taalgebied, waar 'bache lor' een gewaardeerde titel is. Ook in het wetenschapelijk onderwijs zijn de internationa le betrekkingen een belangrijk motief voor het voeren van ti tels. Hoewel de studieduur in de zogenaamde tweefasen- structuur verkort is tot vier jaar zijn de oude titels gehand haafd. Dat zijn 'mr' voor de ju risten, 'ir' voor de meer tech nische studierichtingen en 'drs' voor alle andere richtin gen. Nieuw is echter dat de af gestudeerde het recht heeft te kiezen tussen de oude titula tuur of de aan Engelse en Amerikaanse universiteiten gangbare titel 'master'. De nieuwe HBO-wet en de Wet Wetenschappelijk Onder wijs bevatten duidelijke bepa lingen welke studierichtingen voor welke titels in aanmer king komen. Het gevolg zal zijn dat het merendeel van de 200.000 studenten, die dit jaar een hbo-opleiding begonnen zijn over vijf jaar een titel zal hebben. Die titel maakt hen aantrekkelijker op de buiten landse arbeidsmarkt. Ontwerper Aldo van den Nieuwelaargriezel De Tijd is een nieuwe serie begonnen over Nederlandse ontwerpers. In het eerste verhaal komt Aldo van den Nieuwelaar aan het woord, de man die internationaal vooral naam maakte met zijn „Amsterdammertjes", kasten met oprolbare/in schuifbare fronten. Waar Van den Nieuwelaar dus een grondige hekel aan heeft, is de puur-Hollandse ontwerp- gezelligheid. „Als je cool and collected in je eigen tijd wilt zitten, dan hoort daar wat mij betreft al lang geen schemerlamp meer bij. Ik griezel van gezelligheid om dat ik het bijna mensonder schattend vind". Het ziekenhuis is volgens De Tijd een riskante plek, waar artsen fouten bij het leven maken zonder dat daar ooit bekendheid aan wordt gege ven. Blijkens een reportage uit Neerlands medische pa leizen vallen jaarlijks hon derden gewonden als gevolg van onachtzaamheid, luiheid en zelfoverschatting. De Amsterdamse politiecommis saris K. Sietsma bespreekt ten slotte het boek dat de Telegraaf-journalist Peter de Vries schreef over de ont voering van biermagnaat Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer. Daarin doet hoofdverdachte Cor van Hout uitgebreid verslag over de kidnapping, maar volgens Sietsma blijft de ontvoering ondanks alle zelfingenomen heid van Van Hout een laffe daad en weinig anders. nieblad Der Spiegel. Over invloed die de media op opinie en besluitvorm hebben is Augstein bijzon sceptisch, hoewel hij zich toch wel wil bestempelen een van de „opinionleade Een interview vooral o Augsteins' politieke vri den (Genscher) en vijani (Strauss) en het belang onthullende journalist De topman van Der Spie dat vorige maand 40 jaar stond: „Strauss moet bes den worden. We moeten toch niet aan denken dat een minister van buit Doet men het nog?, is de angstige vraag die het uit gangspunt vormde voor een gesprek van HP met een aantal jongeren in een Am sterdams café. De Haagse Post wilde nagaan in hoe verre de vrees voor aids het seksuele gedrag onder hete roseksuele jongeren nu al beïnvloedt. Het blijft in elk geval bij de geselecteerde ge sprekspartners meer bij woorden dan bij daden. Tes ten of niet testen is het ge sprek van de dag, maar", aldus Carla, „voor mij is de kans op aids echt heel wei nig reëel". Een tweede on derwerp dat de jeugd zal aanspreken is het verslag van een ouderwetse kroe gentocht in Rotterdam, waaruit blijkt dat de Maas stad best wel bruist, maar dan k la rock and roll. Tot slot een wat belegen onder werp, maar daarom niet minder interessant: een be schouwing over de toegeno men functie van de geldhan del en -informatie in de we reldeconomie. Een groot verhaal in Her vormd Nederland over de Amerikaanse theoloog Rein- hold Niebuhr, de vijftien jaar geleden overleden pro feet van de koude oorlog. „Vanwaar zijn verzet tegen geweldloosheid, tegen steun aan de armen en tegen af schaffing van de kernwa pens?", zo vraagt HN zich af op de vooravond van een nieuwe onderhandelingsron de in Genève. Een echt ant woord blijft HN bij de fasci nerende levensbeschrijving van deze vooraanstaande Amerikaan echter schuldig. Of het moet de verklaring zijn die wijlen Martin Lu ther King heeft gezocht. „Misschien heeft Niebuhr te veel gewicht gegeven .aan de slechtheid van de mens", zo overweegt de zwarte leider in zijn boek „Pelgrimstocht naar geweldloosheid". „Hij was zo druk bezig de ziekte van de zonde te diagnostise- ren dat hij het geneesmiddel van de genade over het hoofd zag". Zelf heeft Niebuhr in zijn le ven een radicale ommezwaai gemaakt. In de jaren twintig nog een marxistische paci fist, predikte hij in later ja ren dat geweldloosheid in een wrede wereld bijzonder naïef is en onvermijdelijk tot de eigen ondergang leidt. Kernwapens zouden een noodzakelijk element vor men in de afschrikkingsstra tegie. In dit standpunt on- derscheidde Niebuhr zich niet van veel vooraanstaan de Amerikaanse conserva tieven, maar het verschil is dat hij een rechtvaardiging voor de wapenwedloop zocht en vond in de Bijbel. Het kruis van Christus onthulde de „tragische ironie" van de geschiedenis, aldus de theo loog. Vrij Nederland heeft een interview met Rudolf Aug stein, uitgever, directeur, aandeelhouder, oprichter en ex-hoofdredacteur van het toonaangevende Duitse opi- Zuidafrikaanse regerin Dat de Bondsrepubl steeds rechtser wo spreekt Augstein niettei tegen. Bibeb spreekt met Joop i miraal (Werktheater) o i zijn passie voor het ton Net teruggekeerd van fi opnamen voor Hersensch men in Canada constat! Admiraal: „Ik dacht al dat ik geen gewone man kunnen spelen. Ik da<tf dan zien ze dat ik een ffe ker ben". Maar de hoofcj van de veertigjarige Maar in de film naar het boek Bernlef is Admiraal pri' bevallen. „Ik weet nu da(' het kan". Verder in VN een pori)t van de Amsterdamse dend kunstenaar Gras H. en, de „peetvader van melancholie" die de ja1 vijftig en zestig perfect hé doorstaan. Het thema van)l kleurenbijlage handelt o|< de bejaarden in de zorgzaw samenleving van BrinkmL „Tachtig jaar Theun i Vries" meldt de cover L De Groene, en dat jubiley, van een links politicusjc goed voor een vierluik verhalen die bijna de h(_ van het weekblad besla" Achtereenvolgens komenj filosofische achtergrond, j schildersromans, zijn laat boek en de politieke wee gang aan bod. „Een m« schappelijk en artistiek nomeen", zo lauwert Groene deze linkse voorn die ooit het paradepaai i van de Nederlandse comr nisten was, maar nu als p ticus zonder partij door leven gaat. In zijn jonj historische roman „Baro die liefst duizend pagir beslaat, graaft de auteur de maatschappelijke reali van de zeventiende ee van de Zonnekoning, Mo re en zijn leerling Mie Boyron. Een interessante besch wing verder over de niei ontwapen ings voorstellen van Michail Gorbatsjov de implicaties voor de Eu pese defensie. „Neemt Westen zijn eigen voorst i len wel serieurs", vraagt j> Groene zich af nu westel politici wat huiverachtig ageren op de concessies Russische zijde. Elders boeiend verslag van schrijfster Doris Lessing, F Afghaanse vluchtelinge kampen in Pakistan bezon de hele buittT chtgeving in igazine is geul Zo'n beetje i landse berichtgeving seviers Magazine i aan Amerika en dan vooi aan het „Reagan-effed Wat de aanleiding voor di, plotselinge aandacht is, bl[ duister, maar dat mag ii wegnemen dat in de speiT" een deskundig bereid me* wordt voorgezet. Zo anal seert de correspondent New York de „zorgelij staat van de supermacli die zowel in financieel economisch, sociaal en tiek opzicht zware tijd! doormaakt. De Amerikarf zelf hebben weinig vertr( wen in de afloop van dj_ nieuwe beproeving, blijkt El' een recente opiniepeilife Ronald Reagan wordt eldj gekenschetst als een softie in zijn nadagen", f voorzitter van de steungrfl Citizens for Reagan breert eindeloos over de ii weldige sympathieke uitstL ling van de president, mL. moet toch erkennen L Irangate zijn imago daf, heeft aangetast. Ook de toricus en politicoloog GalOt Wills laat zijn licht schijrt over het fenomeen Reagtas Wills verheugt zich al opL verkiezingen over twee jL „omdat van de presideiP kandidaten niemand Reajj goed weet te hanteren". 1 In een artikel over de posl van gedetineerde psychial sche patiënten conclude EW dat het hier om groep absolute outcasts gi „Ze zijn nergens welkoti Opmerkelijke architectü komt aan bod in een versl over de Indiase bahai-tej pel in New Delhi, de „I Mahal van de 21e eeuw".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 4