Verandering seksueel gedrag
wezenlijk voor indammen aids
Pastorale benadering
heeft voorrang
„Schreeuw om leven" gaat
zestigduizend kruisjes plaatsen
£eicUc
d
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
BISSCHOPPEN:
Ter Schure waarschuwt
pastores voor „extreme"
bewegingen binnen kerk
beroepingen
De prijs van veiligheid
weer
CeidócSomrwit
WOENSDAG 15 APRIL 1987 PAGINA
Kleine reformatorische kerken tegen Samen op Weg Frank Chikane opvolger Beyers Naudé
HILVERSUM De kleine reformatorische kerken voelen er
niets voor onder de huidige omstandigheden betrokken te ra
ken bij het proces van Samen op Weg. Dit blijkt uit reacties
van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Christelijke
Gereformeerde Kerken en de Nederlands Gereformeerde Ker
ken. Afgelopen zaterdag riep de algemeen secretaris van de
hervormde kerk, ds. mr. J. Haeck, deze kerken op mee te doen
aan het herenigingsproces. „Pas als de hervormde kerk terug
keert tot de dienst des Heren, zullen wij daar graag weer tot
hereniging komen, maar dat zie ik niet officieel gebeuren", re
ageerde de vrijgemaakt gereformeerde dominee De Vries uit
Zwolle. De andere twee kerken reageerden in soortgelijke zin.
JOHANNESBURG De 36-jarige dominee Frank Chikane uit
Soweto zal dominee C.F. Beyers Naudé opvolgen als secretaris
generaal van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Dat heeft
de Raad van Kerken gisteren in Johannesburg bekendge
maakt. Chikane is leider van het Verenigd Democratisch Front
(UDF) in de provincie Transvaal. Met 15 andere vooraanstaan
de activisten tegen de apartheid stond hij in 1985 terecht we
gens hoogverraad, maar na een proces van zeven maanden
werd hij vrijgesproken. De Zuidafrikaanse Raad van Kerken is
vooral de laatste jaren op de voorgrond getreden als centrum
van oppositie tegen de regering. Beyers Naudé zal in juli aftre
den.
Wat wij gewoon zijn
bescheidenheid te
noemen, is vaak
vermomde eigenliefde.
Baron de Stassart
Overdracht aids
avondmaalsbekers
uitgesloten
AMSTERDAM Het is uit
gesloten dat het aids-virus
wordt overgedragen bij een
malig contact via avond
maalsbekers of kelken, zoals
die bij de avondmaals- of eu
charistieviering gebruikelijk
zijn. De GG en GD heeft dit
?eantwoord op een desbetref-
ende vraag van de Hervorm
de Raad voor de Herderlijke
Zorg.
Ds. W.G. Overbosch, secreta
ris van het Samenwerkingsor
gaan voor de Eredienst van
de Nederlandse Hervormde
Kerk en de Gereformeerde
Kerken in Nederland, schrijft
in het blad „Eredienstvaar
dig" dat de oude vraag naar
de besmettelijkheid zich nu in
een nieuwe gedaante voor
doet.
Met grote beslistheid kan nu
geantwoord worden dat over
dracht van het aids-virus
langs deze weg onmogelijk is,
aldus Overbosch na consulta
tie van de GG en GD.
AMERSFOORT De
rooms-katholieke bis
schoppen van Nederland
pleiten in een verklaring
over aids voor een funda
mentele herbezinning op
de beleving van de seksu
aliteit. Seksuele omgang
met wisselende partners
is volgens de bisschoppen
de voornaamste oorzaak
voor de snelle versprei
ding van aids.
Een verandering van dit sek
suele gedrag zou een wezenlij
ke bijdrage kunnen -beteke
nen aan het indammen van
deze ziekte, die niet voorko
men kan worden door een
campagne over het gebruik
van condooms. Het is altijd de
leer van de kerk geweest dat
de beleving van de seksuali
teit dient plaats te vinden bin
nen het huwelijk. Propaganda
voor het gebruik van con
dooms als middel om aids te
voorkomen doet vooral aan
de ethische aspecten van aids
tekort.
De bisschoppen die zich giste
ren op hun tweemaandelijkse
vergadering in Amersfoort
beraadden over het aids-
vraagstuk, zeggen zich zeer
bezorgd te tonen over de mas
sale en snelle verspreiding
van aids. De overheid heeft
een eigen verantwoordelijk
heid voor de gezondheid van
de burgers, maar de geloofs
gemeenschap heeft ook we
zenlijk een eigen taak ten
aanzien van aids. Deze pasto
rale taak heeft betrekking op
zowel degenen die al aan aids
lijden als degenen die met het
aids-virus zijn besmet maar
nog niet ziek zijn (de zoge
naamde seropositieven) en
hun verwanten en vrienden.
Pastorale zorg
De taak van de kerk ligt in de
eerste plaats bij de pastorale
zorg, aldus de bisschoppen. Zij
keren zich tegen discriminatie
en isolering van aids-patiën-
ten. Het ligt geheel in de lijn
van het eVangelie de lijders
aan aids nabij te zijn, zodat
dezen niet in eenzaamheid en
verlatenheid hun ziek-zijn en
sterven hoeven door te ma
ken. Het past een christen bo
vendien niet een ander te
veroordelen, aldus de bis
schoppen. Daarom roepen zij
de gehele katholieke geloofs
gemeenschap op om hen die
met „deze vreselijke ziekte"
geconfronteerd worden, bij te
staan.
De bisschoppen achten speci
fieke toerusting van allen die
in hun pastoraal werk gecon
fronteerd worden met men
sen die besmet zijn met aids of
eraan lijden, van groot belang.
Deze toerusting kan het best
door de kerken gezamenlijk
ter hand worden genomen.
De bisschoppen verwijzen in
dit verband naar de besloten
consultatie die de Raad van
Kerken eind maart heeft ge
houden. Ook in de toekomst
moeten de kerken zich geza
menlijk beraden hoe ze opti
maal vorm kunnen geven aan
hun pastorale verantwoorde
lijkheid, zo zeggen de bis
schoppen in hun verklaring
over aids.
De woordvoerder van de
rooms-katholieke kerkprovin
cie zei desgevraagd dat de na
druk van de bisschoppen op
de pastorale aspecten van aids
ook betekent dat de bisschop
pen aids-patiënten het sacra
ment der zieken niet zullen
onthouden. Enkele bisschop
pen hebben de afgelopen tijd
gezegd dat homoseksuelen die
met een partner samenwonen
of op een andere wijze sek
sueel actief zijn, niet waardig
zijn de communie te ontvan
gen.
De Amerikaanse aartsbis
schop James Hickey ging gis
teren in de St. Mathew's ka
thedraal in Washington voor
in een rouwdienst voor de 44-
jarige pater Michael Peter
son. Hickey had op verzoek
van Peterson afgesproken
dat de waarheid omtrens
diens ziekte bekend zou wor
den gemaakt. De 44-jarige
Michael Peterson was behal
ve priester ook psychiater. Hij
was directeur van een op
vanghuis voor priesters die
aan alcohol of drugs ver
slaafd zijn.
Bisschoppen
tegen anti-joodse
opvattingen
Goerees
AMERSFOORT De Ne-
derlandse bisschoppen heb
ben zich in navolging van
een aantal protestantse ker
ken nu ook onomwonden uit
gesproken tegen de opvattin
gen van het evangeliste
nechtpaar Goeree over de jo
den. In een brief aan het
OJEC, het overlegorgaan van
joden en christenen, dat om
een duidelijke afwijzing van
die opvattingen had ge
vraagd, wijzen zij erop dat
het Tweede Vaticaanse Con
cilie twee hardnekkige my
then duidelijk heeft veroor
deeld: dat de joden Jezus
hebben vermoord en dat het
joodse volk door God ver
vloekt zou zijn. Het OJEC
had een duidelijke afwijzing
door de kerken van de op
vattingen van de Goerees ge
vraagd.
„Datgene dat tijdens het lij
den van Christus werd be
dreven, kan noch alle toen
levende joden zonder onder
scheid, noch de joden van
onze tijd worden aangere
kend," aldus het Tweede Va
ticaans Concilie, dat vervolgt:
„alhoewel de kerk het nieu
we woord van God is, mogen
de joden toch niet als door
God verworpen noch als ver
vloekt worden voorgesteld
alsof dit uit de Heilige Schrift
zou volgen".
De bisschoppen hopen niet
alleen dat alles wordt verme
den dat joden en christenen
tegenover elkaar plaatst,
maar bovenal dat de gene
genheid zal groeien zoals dat
passend is tussen hen die we
ten dat zij kinderen van de
zelfde God zijn, aldus de
brief van de bisschoppencon
ferentie aan het OJEC.
HERVORMDE EN GERFORMEERDE KERKEN:
LUNTEREN Aids
moet voor kerk en sa
menleving aanleiding zijn
voor bezinning op waar
den en normen met be
trekking tot seksualiteit,
maar deze bezinning
moet niet op aids worden
toegespitst. De Gerefor
meerde Kerken sluiten
zich bij de nationale aids-
campagne aan, waarbij ze
de nadruk geven op de
pastorale en diaconale as
pecten van het vraagstuk.
Aldus verwoordt ds. H. Kuyk,
beleidsmedewerker van de
Gereformeerde Kerken in
Nederland, de houding van
dit kerkgenootschap tegen
over het aids-vraagstuk. Hij
verwijst naar de recente con
sultatie van de Raad van Ker
ken, waar ook de nadruk op
de pastorale aspecten werd
gelegd. Kuyk verwacht dat de
Gereformeerde Kerken zich
geheel zullen kunnen vinden
in de aanbevelingen, die de
DEN HAAG De organisa
tie „Schreeuw om leven", die
ijvert tegen abortus en eutha
nasie, wil op 28 april zestig
duizend houten kruisjes in het
Haagse Zuiderpark plaatsen.
„Die staan voor de veertigdui
zend ongeborenen en de twin
tigduizend mensen die voor
hun tijd sterven," zegt de
voorzitter van de stichting,
L. P. Dorenbos. Minister
Brinkman van WVC heeft be
dankt voor de uitnodiging het
laatste kruisje te plaatsen.
Kardinaal Simonis is ook ge
vraagd een kruisje te plaatsen,
maar heeft de organisatoren
verwezen naar zijn Rotter
damse collega Bar.
De kruisenmanifestatie is be
doeld om te herdenken dat
zes jaar geleden de Eerste Ka
mer het abortuswetsontwerp
aannam. Daarna is Nederland
op een glijdende schaal te
rechtgekomen, waarbij na de
abortuswet gestreefd wordt
naar een euthanasiewet, vindt
Dorenbos. Hij ziet overeen
komsten met het Duitsland
vap de jaren dertig. „Moeten
eerst de tehuizen worden
leeggemoord voor minister
Brinkman iets kan doen?",
vroeg de voormalige directeur
van de EO zich af. Hij voor
ziet een discriminatiegolf voor
de overblijvende gehandicap
ten, die het gevoel zullen krij
gen dat ze vanwege hun kos
ten economische paria's wor
den.
„Deze demonstratie is een op
roep om terug te keren naar
de normen zoals God die in de
bijbel heeft gegeven," zei Do
renbos bij de aankondiging
van het programma.
Om over twee weken zestig
duizend doodstekens te plaat
sen zijn volgens het
„Schreeuw om leven"-be-
stuurslid G. de Jong honderd
vrijwilligers nodig, die in de
nacht voorafgaande aan de
manifestatie daarmee zullen
beginnen.
Vanaf het middaguur zal rond
het veld met fakkels worden
gewaakt. In een tent, met
filaats voor vijfhonderd be
angstellenden, vertoont de
stichting video-films tegen
abortus en presenteren zich
verschillende organisaties.
Van tien tot twaalf uur 's
avonds houdt „Schreeuw om
leven" een stille nachtwake
rondom het met kruisen be
plante terrein.
DEN BOSCH De leiding
van het bisdom Den Bosch
heeft de medewerk(st)ers en
pastores van het bisdom opge
roepen geen steun te geven
aan uiterst conservatieve en
progressieve bewegingen bin-
newn de kerk. Bisschop J.G.
ter Schure en zijn vier vica
rissen delen in een perscom
muniqué mee dat zij zich met
geen enkele „extreme" rich
ting onder de gelovigen wil
len en kunnen identificeren
en menen dat zij hetzelfde
kunnen en moeten vragen
van hun medewerk(st)ers en
de pastores.
Óe leiding van het bisdom
heeft zich de afgelopen we
ken uitvoerig beziggehouden
met de deelneming en de
steun van medewerk(st)ers
van de diocesane diensten en
instellingen aan bewegingen,
verenigingen of groepen
waarvan „de leden door hun
kritische opstelling, speciaal
ten aanzien van de leiding
van de kerk, een negatieve
invloed uitoefenen op het le
ven van onze kerkgemeen
schap".
De woordvoerder van het bis
dom ontkende desgevraagd
dat de oproep van de staf van
het bisdom vooral is gericht
op de Acht Meibeweging en
de Mariënburgvereniging die
ijveren voor voortzetting van
de vernieuwing in de rooms-
katholieke kerk. Volgens hem
heeft het communiqué be
trekking op groeperingen die
„niet midden in de kerk
staan". Zijns inziens is het de
leiding van het bisdom vooral
te doen om de communicatie
met de medewerk(st)ers en de
pastores. Maar er zijn bewust
geen namen van organisaties
genoemd. „Wie de schoen past
trekke hem aan", aldus de
woordvoerder.
Cursus
Bisschop J.G. ter Schure van
Den Bosch heeft bezwaren te
gen de cursus „Ontwikkelen
in geloven" van het pastoraal
centrum (DPC) van zijn bis
dom. Volgens de bisschop gaat
de cursus te veel uit van het
dagelijks leven van de cursis
ten ten koste van de geloofs
belijdenis van de kerk. De
cursus „Ontwikkelen in gelo
ven" is volgens directeur drs.
L.C.J. Verreyt van het DPC
bedoeld voor volwassenen die
nooit in aanraking zijn ge
weest met de oude catechis
mus en daarom weinig be
kend zijn met allerlei termen
en geloofsopvattingen van de
kerk.
Vrouwelijke boetelingen
klaar voor processie
Vrouwelijke boetelingen mochten gisteren voor het eerst in
de Spaanse stad Valladolid aan een Goede Week-proces-
sie deelnemen. Tot nu toe waren die processies alleen aan
mannen voorbehouden. De processies vinden traditiege
trouw in de lijdensweek plaats, waarbij lange mantels ge
dragen worden met hoge punthoeden.
Raad van Kerken in mei zal
bespreken.
Aan de consultatie namen
vertegenwoordigers van de
Rooms-Katholieke, Hervorm
de en Gereformeerde Kerken
deel, alsmede medewerkers
van het landelijk coördinatie-
team aids-slachtoffers. De
deelnemers aan de consultatie
beklemtoonden dat kerken
niet in de eerste plaats moe
ten spreken over schuld en
zonde, maar over pastoraat en
diaconie. „Eerst dient men
naast de patiënt te gaan staan,
later komt de ethiek wel", zo
constateerden zij.
Ook in de Nederlandse Her
vormde Kerk zullen de aan
bevelingen van de Raad op
een goed onthaal kunnen re
kenen. Dat maakt de secreta
ris van de Raad voor de her
derlijke zorg, ds. Th.M. Loran,
duidelijk. De pastor moet vol
gens Loran naast de mensen
staan en hoeft niet altijd een
mening te geven. Voorts acht
hij het van belang dat door
betere informatie de paniek
als gevolg van de snelle ver
spreiding van het aids-virus
wordt weggenomen.
Wijzen de drie grote kerken
(RKK, NHK, GKN) in de eer
ste plaats op de pastorale as
pecten van het vraagstuk,
daarentegen legde prof.dr. J.
Douma, hoogleraar ethiek aan
de theologische hogeschool
van de Gereformeerde Ker
ken Vrijgemaakt, onlangs
voor de EO-microfoon de na
druk op de ethische aspecten.
Hij zei zich niet voor te kun
nen stellen dat een predikant
een goed woord over heeft
voor andere seksuele contac
ten dan die tussen man en
vrouw in het huwelijk. „Er is
een duidelijk bijbelse bood
schap tegen de zonde en voor
de zondaar, zodat het flagrant
in strijd met die boodschap
moet worden geacht zich over
te geven aan homoseksueel
verkeer of contact te zoeken
met heroïne-prostituees", al
dus Douma.
Hij erkende dat de kerk ge
roepen is pastorale hulp te
verlenen aan mensen die aan
aids lijden of met het x
zijn besmet, „zoals zij er altijd
op uit moeten zijn de zwakke
en hulpbehoevende bij te
staan". Maar naar zijn opvat
ting ligt dat bij homoseksue
len al moeilijk en is het bij
aids „nog moeilijker".
Nederlands Hervormde Kerk:
Beroepen te Epe, buitengewone
wijkgemeente (Sionskerk), dr.C.A-
.Tukker te Urk; te Akker- en Mur-
merwoude toezegging, G.J.van Beu-
sekom te Oostwold (Gron.). Aange
nomen naar Den Haag, B.PIeisier,
eervol ontheven predikant, wonen
de te Scherpenzeel (Gld); naar Lel
den. A.AIblas te Amsterdam-Water-
graafsmeer, die bedankte voor
Amersfoort: naar Meeuwen,
R.W.van Mourik, kandidaat te Berg
ambacht: naar Beverwijk, toezeg
ging. D.Fisser te Eefde.
Gereformeerde Kerken:
Beroepen te Barendrecht, J.de Kie
vit te Schiedam.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt:
Beroepen te Arnhem Jan Kruidhof
te Drachten-noord, die dit beroep
heeft aangenomen.
Op de kop af een jaar na de ramp in Tsjernobyl staat ke
energie weer middenin de belangstelling. Verschillende o nai
wikkelingen en wetenschappelijke overwegingen hebl
alle reden gegeven voor nieuwe zorg. Allereerst is er de
ruim drie weken durende staking in Doel. Gelukkig heefts!
exploitant van het centralecomplex gisteren uiteindelijk t<
besloten twee van de vier reactoren stil te leggen. Het is e 3ra
dent dat die beslissing alles te maken heeft met reeds Dc
staande spanningen en vermoedheidsverschijnselen onder ver
kleine groep nog werkende personeelsleden. Volgens de o ,in
ciële lezing zou daar nog geen sprake van zijn geweest en i
de exploitant slechts het geringere stroomverbruik in
paasvakantie hebben willen benutten.
ZOALS premier Lubbers terecht heeft opgemerkt is
echter op zijn minst twijfelachtig dat ingehuurd personeel
ploegendiensten van „twaalf uur op en twaalf uur af" deze
de alertheid en veiligheid zou kunnen garanderen als
vaste personeel onder normale omstandigheden. Het Interi
tionaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) normaal
sproken niet rap met kritiek op de kernindustrie had
directie van het complex in Doel niet voor niets al op de
gers getikt.
Het mag duidelijk zijn dat elk compromis met de veill
heid van kerncentrales onaanvaardbaar is omdat de risic
nauwelijks te overzien zijn. De trieste praktijkervaring
Tsjernobyl heeft eigenlijk nog maar een zeer globale indi J
gegeven van de mogelijk catastrofale gevolgen van een
torbrand. Zo heeft de Vereniging Milieudefensie maant
vastgesteld dat de drinkwatervoorziening als gevolg van
kernsmelting in of nabij Nederland voor tientallen jaren
één klap uitgeschakeld kan raken. Al eerder is voorspeld
de exportgevoelige Nederlandse economie bij een erni
besmetting van landbouwarealen totaal ineen kan stort
De medische gevolgen en genetische schade van Tsjerno
worden ons waarschijnlijk pas over vele tientallen jaren
delijk.
IN dit licht is de verontrusting over de Franse Superphei g
kweekreactor, die ondanks een natriumlek gewoon dc^
draait, zeer reëel. Ook hier dringt de conclusie zich op dal
verantwoordelijke heren het met de veiligheid niet zo n;
nemen. Uiteraard is zowel in Doel als bij de Franse kwi
reactor sprake van vérgaande veiligheidsvoorzieninj
Maar evenals in de luchtvaart (waar ook vele mensenlevf
op het spel staan) dient in de kernindustrie het principe
gelden dat „gewoon veilig" niet veilig genoeg is. Er dient i j
maximaal haalbare veiligheid te worden nagestreefd. 0
daarmee kan geen lekkend primair koelcircuit bedoeld w a
den en ook geen controlepersoneel dat met slaap in de o|jj
drie weken lang ploegendiensten draait. De directie van Dg
mag dankbaar zijn dat in die periode geen ernstige brokl
zijn gemaakt.
li
DAT het zo lang geduurd heeft voor twee centrales in Dpi
werden stilgelegd heeft veel te maken met het economis
dilemma dat inherent is aan grootschalige energie-opw'r
king. Onmiddellijke sluiting van het gehele complex
centrales) zou behalve economische schade ook een gebr
kige energievoorziening voor bedrijven in de wijde omt t
met zich mee kunnen brengen. De Franse overheid staatr
zijn beurt niet te trappelen om twijfel te zaaien over de ju J
heid van de miljardeninvesteringen in de kweekreacto?
perphenix. Na Tsjernobyl is het een wrange constateris
maar ook (kern)veiligheid heeft blijkbaar zijn prijs.
eil -
sit J
v J
Droog weer
DE BILT (KNMI) Een
zwakke storing trekt de ko
mende nacht van Schotland
naar Denemarken. Voorname
lijk in het noorden van het
land kan dan mogelijk wat re
gen of motregen vallen. Plaat
selijk vormt zich dan ook mist.
De minimumtemperatuur ligt
rond de 5 graden. Na het pas
seren van de genoemde storing
komt de kern van een boven
noord-Frankrijk en zuidwest-
Engeland aanwezig hogedruk-
gebied geleidelijk dichterbij.
Bij een zwakke tot matige van
noordwest naar zuidwest
draaiende wind wordt op mor
gen droog weer verwacht. In
de ochtend komt nog laaghan
gende bewolking en plaatselijk
mist voor. Vooral in de mid
dag breekt plaatselijk de zon
door. De meeste zon wordt in
het zuiden verwacht. De mid-
dagtemperaturen varieren op
donderdag van 12 graden bij
zee tot 16 graden in het zuiden
van het land.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en vrijdag:
Zuid-Skandinavie: Voorname
lijk in west-Noorwegen regen.
Elders opklaringen en droog.
Middagtemperatuur van 8 gra
den in het westen tot om
streeks 12 in het oosten.
Denemarken: Zonnige perio
den en droog. Middagtempera
tuur omtrent 12 graden.
Britse eilanden: Perioden met
zon en vrijwel overal droog.
Middagtemperatuur van 12
graden in het noorden tot 17
graden in het zuiden.
Benelux, Düitsland en noord-
Frankrijk: Vrij zonnig en
droog. Middagtemperatuur
morgen rond 16 graden, vrij
dag omstreeks 19. Midden- en
zuid-Frankrijk: Zonnig en
droog. Middagtemperatuur op
lopend tot 20 a 24 graden.
Alpengebied: Morgen aan de
noordzijde bewolking en mo
gelijk wat regen of sneeuw bo
ven 1500 meter. Vrijdag min
der bewolking en nagenoeg
droog. Aan de zuidzijde vrij
zonnig en droog. Middagtem
peratuur in de dalen aan de
noordzijde eerst omstreeks 16
graden, aan de zuidzijde rond
20. Vrijdag vooral aan de
noordzijde iets hoger. Nul-i
den-grens stijgend van 3
meter naar ongeveer 2500 1
Spanje en Portugal: Mor
zonnig en droog, vrijdag i
west-Portugal veel bewolk:
en een bui. Middagtempij
tuur van 20 graden in
noorden tot 25 in het zuid«
Italië en Joegoslavische k
In zuid-Italië morgen plaa
lijk nog een regen- of
weersbui, overigens peria
met zon en droog. Middagtr
peratuur rond 18 graden.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Weer Max Min
Amsterdam mist 10 3
De Bilt mist 12 4
Eelde zw.bew. 9 4
Eindhoven zzw bew. 11 5
Den Helder mist 9 3
Zd. Limburg zw bew.
Malta
Moskou
München
inbew. 18 1
v.bew. 18 10
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZÜ
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIJ
EN EEN COMPLETE AGENDA
