Maria is onze enige toevlucht' 'Ongeloof bij politici over ontwapeningskansen' fieicLe kerk wereld Joden niet schuldig aan lijden Christus brieven lezers weer GEESTELITK LEVEN/OPTNTK QoidtaQowiant DINSDAG 14 APRIL 1987 PAGINi Paus: incidenten in Chili „ernstige provocatie" BUENOS AIRES/ROME Paus Johannes Paulus II heeft de ongeregeldheden tijdens de openluchtmis op 3 april in het O'Higginspark in de Chileense hoofdstad Santiago bestempeld als een „bijzonder ernstige provocatie". Tijdens de terugreis naar Rome verklaarde de paus in het vliegtuig tegenover ver slaggevers „dankbaar" te zijn voor de „zeer positieve reactie" van de gelovigen, die ondanks „de georganiseerde actie en het geweld tijdens de mis een grote waardigheid" hadden getoond. Hij zei tevreden te zijn over zijn achtste bezoek aan Zuid-Ame- rika dat volgens hem meer een „pastoraal dan een politiek ka rakter" had. „Ik wilde mij niet mengen in politieke discussies", aldus de paus. Beroep tegen uitleveringsverzoek Marcinkus verworpen MILAAN Een gerechtshof in Milaan heeft gisteren het ar restatiebevel dat door de Italiaanse justitie is uitgevaardigd te gen de Amerikaanse aartsbisschop Paul Marcinkus, directeur van de Vaticaanse IOR-bank, wegens diens rol bii de onder gang van de Ambrosiana-bank, bekrachtigd. Tegen het arresta tiebevel was beroep aangetekend. Het Vaticaan heeft tot nu toe krachtig vastgehouden aan haar soevereine status, vastgelegd in het verdrag van Lateranen. Weliswaar komt daar een bepa ling in voor waarin gewag wordt gemaakt van een wederzijdse uitleveringsplicht, maar de tekst hiervan biedt in de praktijk nauwelijks houvast. Wie zich alle liefde ontzegt, is niet minder ziek dan hij die haar al te veel begeert. REVE WERKT MEE AAN TV-VIERLUIK OVER MARIA HILVERSUM „De vraag of Maria echt be staat is niet van belang. Duizenden mensen vin den dagelijks troost in haar. Dat is een feit en daar gaat het om". Omdat hij net zoals miljoenen anderen geregeld een kaarsje brandt voor „de moeder Gods" en heel veel weet over Mariade- votie, speelt de bekende Nederlandse auteur Ge rard Reve een belangrij ke rol in de vier docu mentaires die de NOS op vier opeenvolgende dins dagen in mei uitzendt. Het idee voor de documentai re is afkomstig van Jef Rade- makers „Ik wilde wel eens wat met mijn katholieke ver leden doenen hij heeft het vierluik ook samengesteld en geregisseerd, daarbij nauw bijgestaan door Reve. Deze wilde graag meewerken toen hij ontdekte dat Rademakers, producent van onder meer het programma Klasgenoten en de Geloof, Hoop en Liefde- shows van de IKON, een do cumentaire over Mariadevotie wilde maken en geen „antipa pistische hetze" wilde ontke tenen. Hoewel Rademakers aanvan kelijk van plan was één uit zending aan de Maria-vere- ring te wijden, zijn het er op aandringen van Reve vier ge worden. De eerste is getiteld 'Moeder van de mensheid' en speelt zich voornamelijk af in Nederland. 'Maagd en mira kel', waarin de Mariadevotie Vijfdaagse bedevaart naarBanneux Van vrijdag 22 mei t.e.m. dinsdag 26 mei wordt door het diocesaan Banneuxsecretariaat een vijfdaagse bedevaart voor zieken en gehandicapten naar Banneux-Notre-Dame in de belgische ardennen georganiseerd. Deelnemers wor den van huis opgehaald en begeleid door een team be staande uit priester, arts en verplegers. Inlichtingen op de volgende nummers: 070 - 684.336 of 457.726 (regio Den Haag), 071 -893.621 (regio Leiden), 01742 - 2756 (Wesüand) en 015 - 568.776 (Delft) of 070 - 864.104 (Voorburg). .'aarsen, onafscheidelijk attribuut bij een Mariabedevaartsplaats. en dan vooral de verschijnin gen in de Belgische plaatsen Banneux en Beauraing cen traal staan, is de titel van de tweede. De twee laatste afle veringen zijn 'De zwarte Ma- HERVORMDE KERK: LEIDSCHENDAM Het moderamen (be stuur) van de hervormde synode heeft de her vormde predikanten en kerkeraden er met klem op gewezen dat „in cate chese en verkondiging de schuld aan het lijden van Jezus niet aan het joodse volk verweten mag worden, noch aan het joodse volk van toen, noch aan de joden in la tere tijd". Chrisma-mis in bisdom Rotterdam ROTTERDAM De liturgi sche vieringen in de Goede Week beginnen voor het bis dom Rotterdam morgen avond met de wijding van de Heilige Oliën door mgr. R. Bar in de kathedrale kerk aan de Mathenesserlaan. Daar zal de bisschop samen met de veertien dekens van het bisdom voorgaan in de zgn. „Chrismamis". Tijdens deze viering worden dan de oliën gewijd welke door het jaar gebruikt worden bij een aantal sacramentsbedienin gen waaronder doopsel, vormsel en priesterwijding. Vertegenwoordigers van de parochies, ziekenhuizen en verzorgingstehuizen wonen de plechtigheid bij om na af loop de gewijde oliën mee te nemen. De viering begint om half acht. Het moderamen erkent in een verklaring dat in het verleden de kerk op vele plaatsen in de wereld mede schuldig is geworden aan vergrijpen en wreedheden je gens het joodse volk. De kerk kan en mag alleen langs de weg van de schuldbelijdenis en omkeer zoeken naar een vernieuwing van de relatie tussen joden en christenen, aldus het synodebestuur. Het moderamen reageert met zijn verklaring op een ver zoek van de Raad van Ker ken in Nederland in de her vormde kerk meer aandacht te geven aan de verklaring van de Raad van februari vo rig jaar over de opvattingen van het evangelistenechtpaar Jenny en Lucas Goeree. Het echtpaar legt een oorzakelijk verband tussen de kruisiging van Christus en de vervol ging die de joden vele eeu wen hebben ondergaan. De Raad schreef toen dat de Goerees bepaalde gedeelten van het Nieuwe Testament misbruiken en zich boven dien op een uiterst gevaarlij ke weg begeven. Het Overlegorgaan van Jo den en Christenen in Neder land (OJEC) toonde zich in het jaarlijkse gesprek met de Raad, dat in januari plaats had, er bezorgd over dat de lidkerken de brief van de Raad negeerden. De Raad heeft daarop de lidkerken om een uitdrukkelijk stand punt over de opvattingen van het echtpaar gevraagd. Behalve de Hervormde Kerk hebben ook de Doopsgezinde Broederschap en de Gerefor meerde kerken een verkla ring uitgegeven. donna' en 'Heil der zieken' genoemd. Is de derde afleve ring gewijd aan Maria-bede- vaartsoorden in Polen, Spanje en Mexico, in de vierde staat Lourdes centraal. Volgens Rademakers zijn in de verering van Maria drie aspecten terug te vinden: het ontroerende, het wonderbaar lijke en het universele. „Ont roerend, door de troost die mensen erin vinden, wonder baarlijk, omdat het met op to verij lijkende en andere vreemde krachten gepaard gaat en universeel omdat mil joenen mensen over de hele wereld zich door de eeuwen heen met dit fenomeen hebr ben beziggehouden", ver klaart Rademakers. Alle as pecten komen in de afleverin gen aan bod. Op aanraden van Reve ein digt de vierde aflevering in het bekende Franse bede vaartsoord Lourdes. Het leven is volgens de schrijver „een ziekte met een buitengewoon slechte prognose waarin Ma ria onze enige toevlucht is". In Lourdes noudt men zich dan ook eigenlijk met de hele mensheid bezig, vindt Reve. Kaarsje Het wonderbaarlijkste van al les is volgens Rademakers dat hij de NOS kon strikken voor zijn idee. „Het is ongelooflijk dat ze vier uur aan Maria wil len besteden. En dat in een tijd waarin documentaires schaars zijn". Hij is van me ning dat de serie meer bij de NOS dan bij de KRO thuis hoort. „De serie verdient het predikaat katholiek niet. Het is een registratie van wat Ma ria voor katholieken bete kent", aldus Rademakers. De katholieke omroep was zijns inziens ook niet blij geweest met de „komische aspecten" van Mariadevotie zoals die in het vierluik zijn te zien. Zo bekent een Nederlandse vrouw in het Westduitse be devaartsoord Kevelaer, waar ook veel Nederlanders ko men, dat ze zojuist een kaarsje heeft ontstoken voor de vroe gere zwemster Ada Kok. Deze was er niet best aan toe, had ze uit de Story begrepen. Reve legt in Moeder van de mensheid', de eerste afleve ring, uit wat Maria nu zo bij zonder maakt voor de katho lieken. „Ze heeft iets godde lijks door de speciale manier waarop ze Jezus heeft gekre gen. Ieder mens herkent zich in haar, in de moeilijke op dracht, waarvoor ze was ge steld en in haar lijden. Chris tus staat veel meer op een af stand". Ook de verhouding tussen God en Maria komt in het eerste deel aan de orde. Reve: „Wij willen God niet passe ren, maar het is goed dat Hij een moeder heeft. Wat heb je aan een God zonder moeder? Dan kun je beter helemaal geen God hebben. Wij wen den ons tot Maria omdat zij geen recht spreekt, maar troost schenkt. Bovendien be schikt God, maar deelt Maria de lakens uit. Net als een di recteur met zijn secretaresse." En de Belgische kardinaal Danneels: „Theologisch ge zien is Maria geen middelares tussen God en de mensheid, maar praktisch en pedago gisch bekeken leidt de weg tot God alleen via haar". De kritische geluiden bij de Mariadevotie zijn onder meer afkomstig van drs. Annelies van Heyst, feministisch theo loge. „Door Maria, zoals ze in kerk is geformuleerd door mannen, zijn vrouwen op hun plaats gehouden", zegt ze in de eerste aflevering, waar- Zegge, Heiloo en Amsterdam. FABER: AMSTERDAM „De angst bestaat dat juist nu de omstan digheden rijp lijken te zijn voor veranderingen, politici zich te weer gaan stellen. Zo wel Oost als West keren dan terug naar het behoud van kernwapens en de Europese tweedeling. Het ongeloof on der politici in de mogelijkhe den van een ware ontspan- ningspolitiek is groot". Dat zei Mient Jan Faber, voorzitter van het IKV, gisteren bij te rugkeer uit Tsjechoslowakije. Samen met Pax Christievoor- zitter Jan ter Laak woonde Faber een bijeenkomst bij van vredesgroeperingen uit vijf Westeuropese landen (Groot- Brittannië, Bondsrepubliek, België, Frankrijk en Neder land) en uit drie Oostbloklan den, de DDR, Sovjet-Unie en Tsjechoslowakije. Gesproken werd over de manier waarop kan worden bevorderd dat de de-militarisering niet na de eerste stap al wordt stopgezet. Omdat de- vredesgroepering uit Oost-Ruitsland termen als „openheid" „democratie" en „zelfkritiek" te ver vond gaan, werd geen slotcommu niqué opgesteld. De delegaties drongen er bij de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie op aan snel ak koorden te sluiten voor de Mient-Jan Faber, secretaris van het IKV en Jan ter Laak, se cretaris van Pax Christ! op Schiphol na terugkeer uit Praag. middellange afstandsraketten (INF) en de korte afstandsra ketten. Ook stelden de vre desgroepen vast dat waarden zoals glasnost (openheid) kri tiek en zelfkritiek ook bij het vredeswerk moeten worden betrokken. De delegatie van de Sovjet-Unie had in dat verband gesproken over het vormen van een „creatieve cultuur van tegenspraak". Charta '77 Ter Laak en Faber hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt vertegenwoordigers van verschillende kerken en de mensenrechtenorganisatie Charta '77 op te zoeken. Bij een eerdere poging contact te leggen met Charta, werd Fa ber in 1984 Tsjechoslowakije uitgezet. Dat contact nu wel mogelijk is, schrijven zij toe aan de nieuwe initiatieven die Tsjechoslowakije ontplooit. Zo merkten Chartaleden op dat zij sinds acht weken niet meer voortdurend door politie of geheime dienst worden ach tervolgd. Jan ter Laak: „Wat opviel was de scepsis ten aanzien van hervormingen in Tsje choslowakije. Zij hebben de situatie immers eerder meege maakt tijdens de Praagse Lente in 1968 en toen liep het tegen een nieuw teleurstel ling. Mochten al hervormin gen worden doorgevoerd, dan eerst op het economische vlak. Veranderingen ten aan zien van de ideologie en gods dienst laten het langst op zich wachten. Ik zie dan ook geen licht in de situatie voor de ka tholieken". Vooraanstaande Charta-leden als Hajek en Zabata verwach ten veel van een dialoog met West-Europa. Zij schreven de Russische partijleider Gor- batsjov onlangs een brief waarin zij aandringen op te rugtrekking van de Sovjet troepen en „herwaarding" van het Protocol van Moskou dat voorziet in de aanvaar ding van beperkte soevereini teit alsook beperking van de burgerlijk vrijheden. Leden van Charta zouden volgens Faber en Ter Laak onder meer de oprichting van een gezamenlijke vredeskrant be pleiten dat in diverse talen en landen wordt verspreid. Maar helemaal eens is de beweging het daar nog niet over. JOOS PERSOON VB lil Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het reeht voor ingezon den stukken te bekorten Paasvakantie Vakantiespreiding is prima, maar dan moet je dat niet tot in het extreme gaan doorvoe ren. Dit jaar is dat met de paasvakantie op de scholen in Den Haag en omgeving name lijk helaas het geval. Heel wat ouders, die kinderen op de ba sisschool én op de middelbare school hebben, ervaren die nieuwe soort „spreiding" als iets heel vervelends. De ene school heeft namelijk vakantie in de week vóór en de andere school in de week na Pasen. In Voorburg bijvoorbeeld hebben de katholieke scholen vakan tie in de week na Pasen en de andere scholen in de week voor Pasen. Het is op die ma nier een ware janboel met die vakanties. Dat had nu juist zo foed van bovenaf geregeld unnen worden, want nu wor den er onherroepelijk kinde ren van school gehouden, om dat broertjes en zusjes wél en zij nog geen vakantie hebben. En dat gebeurt allemaal, ter wijl de ambtenarij op andere onderwijsterreinen juist zo be lachelijk ver is doorgevoerd. W. van den Burgh, VOORBURG. Zuid-Afrika Begin deze maand werd in een artikel de regering van Zuid- Afrika verweten steun te ver lenen aan het anti-communis tische verzet in Mozambique, waardoor de Zuidafrikaanse regering verantwoordelijk zou zijn voor de hongersnood in dat gebied. Zou het niet juister zijn geweest, als was vermeld dat de regering van de Repu bliek Zuid-Afrika geen steun verleent aan het Mozambi-' kaans Nationaal Verzet (MNR) en dus ook niet verantwoorde lijk is voor de hongersnood. De Mozambikaanse regering is zelf verantwoordelijk door een communistisch beleid te voe ren. G.R.K. Smid, DEN HAAG. Achtergesteld Met verbijstering heb ik ken nis genomen van een enquête onder 2315 leden van de Ne derlandse Officieren Vereni ging (NOV) waaruit blijkt, dat officieren in de kriigsmacht zich achtergesteld voelen t.o.v. hun burgercollega's en zeer grote kansen voor zich zien weggelegd in het bedrijfs leven. De deelnemers moeten toch wel verstoken zijn van enig realiteitsbesef. Terwijl ik nu bijna zeven jaar werkzaam ben bij de Directie Materieel KL, ervaar ik eerder het te genovergestelde. Het lijkt wel of de hele krijgsmacht is afge stemd op een, zeker voor de officieren, zeer lucratief car- rière-beleid, waarbij de conti nuïteit (oftewel kwaliteit) on dergeschikt is gemaakt. De be weerde tegenstelling tussen hun arbeidsvoorwaarden^ met die van de burgerambtenaar bij defensie is volkomen uit de lucht gegrepen. Naast een op basis van opleiding en erva ring betere betaling is er o.a. nog de gratis geneeskundige verzorging voor de militair (nog niet zo heel lang geleden kon zelfs het hele gezin hier van profiteren), betere studie- regeling, betere reiskostenver goeding woon-werkverkeer, de kledingtoelage en de veel eerdere pensionering. Dat men de bureaucratie als negatief ervaart is begrijpelijk doen dat geldt evenzeer voor de burge rambtenaar. Die bureaucratie wordt bovendien door de offi cieren zelf in stand gehouden en liefst nog verder aange scherpt, vaak tot grote erger nis van de burgerambtenaar. Het zijn immers nog steeds de officieren die op de hogere, leidinggevende en beleidsbe palende functies zitten! Ver klaarbaar is die bureaucratie overigens wel. Door de vele verplaatsingen, o.a. noodzake lijk voor de carrière, is de spe cifieke kennis van de officie ren tamelijk oppervlakkig. Het strikt vasthouden aan regels en voorschriften geeft dan tenminste nog enige zekerheid en uitglijden is bijna uitgeslo ten. Risicomijdend gedrag is meestal het gevolg. De inkrim ping van het overheidsappa raat geldt ook voor het Minis terie van Defensie. Enkele duizenden burgerambtenaren zullen de komende jaren moe ten afvloeien. Opvallend snel, binnen de gestelde termijn, had het ministerie de plannen hiervoor klaar. Over achter stand gesproken. Dat gelooft de NOV toch zeker zelf niet? Ing. R. van Eek, LEIDSCHENDAM. Bouterse graaft zich in POLITIEKE en militaire potentaten beschikken dikw over het uitzonderlijke talent de gedachte dat hun rol ei zal zijn uitgespeeld, ver van zich af te kunnen zetten. eenmaal van de absolute macht heeft geproefd raakt er j verslaafd. Dictators doen zelden of nooit vrijwillig afsti van de troon die zij met geweld hebben veroverd. Bevelh ber Desi Bouterse vormt geen uitzondering op deze regel, lijkt vast van plan ook na de verkiezingen van 25 noveni de gang van zaken in Suriname te blijven bepalen. AANVANKELIJK heeft Bouterse verklaard dat de milii ren zich na de verkiezingen in hun kazernes zouden ten trekken, maar in het afgelopen weekeinde kondigde hij oprichting aan van een nieuwe politieke groepering waa hij zelf de hoofdrol zal spelen. Dat kan geen andere bed ling hebben dan de voortzetting van de machtspositie van huidige militaire clan in een „democratisch" Suriname. HOE zal de bevolking van Suriname reageren op de pa van Bouterse, waarin de „politiek dakloze militairen" onderkomen moeten krijgen? Nog klemmender is de vr; hoe de uit de „25 Februari Beweging" voortgekomen pa zich na de verkiezingen in november zal opstellen. Als partij van Bouterse geen poot aan de grond krijgt, is niet gesloten dat zij haar democratisch masker laat vallen, t andere mogelijkheid is dat de bevelhebber door middel manipulaties of rechtstreekse intimidatie zijn positie vei weet te stellen. In dat geval is niet uitgesloten dat een d van de kiezers in arren moede overloopt naar de partij v Bouterse. Maar zelfs als zijn partij geen meerderheid in Assemblee behaalt, bestaat de mogelijkheid dat Bouterse z J door „samenwerking" met andere partijen op legitieme w] j, kan laten verheffen tot president van de republiek Suri" ZOWEL Nederland als het Surinaamse verzet belanden dg in een moeilijk parket. De Nederlandse regering heeft vertrek van Bouterse min of meer als voorwaarde gesl voor een hervatting van de economische hulpverlening, dat de Surinaamse bevelhebber bloed aan de handen h< en daardoor als gesprekspartner onaanvaardbaar is. In opzicht zou er in principe natuurlijk niets veranderen ini de dictator een gedaantewisseling ondergaat en onverwj als democratisch gekozen regeringsleider opduikt. Toch Den Haag onder die omstandigheden serieus moeten ovei gen de relaties met het vroegere rijksdeel te herstellen, veel pijn dat ook zou doen. Een verkiezingsoverwinning van Bouterse zou voorts J nodige argumenten ontnemen aan het gewapend veri Voor het Jungle Commando van Ronnie Brunswijk wraak dan als enige motief overblijven om voortzetting de strijd te rechtvaardigen. Juist de persoon van de bevi hebber staat een „nationale verzoening" in de weg. Boutej moet zich dat goed realiseren en er zijn conclusies uit t ken. Voor zover een dictator ooit een „koninklijke weg" bewandelen, zou die voor Bouterse moeten inhouden dat£ zich in het belang van Suriname vóór de verkiezingen i het komend najaar vrijwillig van het politieke toneel ted trekt. Helaas is de man behept met de voor dictators kenn kende zelfoverschatting en het geloof in eigen onmisbajj heid. Zijn aankondiging over de door hem geleide nieu( partij laat daar geen twijfel over bestaan. Een weinig rofcj kleurig vooruitzicht voor Suriname en de relatie met Nedie land. |>o Rustig weer DE BILT (KNMI) Voordat het duidelijk beter weer gaat worden moeten we ook mor gen, net als vandaag, nog een frontale zone verwerken. Eerst is er af en toe zon. In de loop van de dag neemt de be wolking toe en valt er moge lijk wat regen of motregen. De temperatuur wordt enkele graden hoger dan vandaag. Na morgen is er dan echt sprake van een weersverbetering, veroorzaakt door het opbou wen van een krachtig hoge- drukgebied boven west- en midden-Europa. De zon gaat flink schijnen, de temperatuur loopt verder op. Het is waar schijnlijk dat vrijdag en zater dag, met name in het zuidoos ten van het land, het kwik plaatselijk 20 graden haalt. Met de paasdagen zal de tem peratuur weer iets dalen, ter wijl dan ook enkele buien gaan vallen. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor woensdag en donderdbg: Zuid-Skandinavië: Voorname lijk in west-Noorwegen regen. Elders opklaringen en droog. Middagtemperatuur van 8 gra den in het westen tot om streeks 12 in het oosten. Denemarken: Af en toe zon en vrijwel overal droog. Middag- temperatuur omstreeks 12 gra den. Britse eilanden: Af en toe zon, woensdag in het noordwesten regen. Middagtemperatuur van 12 graden in het noorden tot 17 graden in het zuiden. Benelux, Duitsland en noord- Ffankrijk: Af en toe zon en bijna overal droog. Middag temperatuur woensdag rond 15 graden, donderdag enkele gra den hoger. Midden- en zuid-Frankrijk: Zonnig en droog. Middagtem peratuur oplopend tot 17 a 22 graden. Alpengebied: Aan de Alpen noordzijde bewolking en mo gelijk wat regen of sneeuw bo ven 1200 meter. Aan de zuid zijde vrij zonnig en droog. Middagtemperatuur in de da len aan de noordzijde om streeks 14, aan de zuidzijde rond 18 graden. Donderdag, vooral aan de noordzijde, ho ger tot ongeveer 20 graden. Nul-graden-grens stijgend van 1500 naar ongeveer 2000 m. Spanje, Portugal: Zonnig en droog. Middagtemperatuur van 19 graden in het noori tot 24 graden in het zuiden] Italië, Joegoslavische kust zuid-Italië plaatselijk een I gen- of onweersbui, in i noorden en in Joegoslavië J rioden met zon en droog. 1 dagtemperatuur rond 18 den. WEERRAPPORT HEDENMORGEN I Bordeaux zw.bew Brussel zw.bew Dublin niet onl Frankfort onbew. Genève niet onl Helsinki zw.bew Innsbruck zw.bew Klagenfurt l.bew. Kopenhagen mist Lissabon onbew. Londen h.bew. Luxemburg onbew. Mallorca Malta Moskou v. instrumentaal ensemble Mede mogelijk gemaakt door AMOCO NETHERLANDS PETROLEUM COMPANY,] Den Haag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2