Bouterse richt eigen partij op Verhouding supermachten bepalend voor vredeskansen Midden-Oosten Shultz hoopt op datum voor top in Washington l Maatregelen Zuid-Afrika aan rechter voorgelegd Artistiek adviseur op non-actief Beurs uan Amsterdam BUITENLAND CeidaeGorna/nt MAANDAG 13 APRIL 1987 PAGINA 4 Koppeling Kvant aan Mir gelukt MOSKOU Het Russische ruimte-observatorium Kvant is gisteren met succes gekoppeld aan het ruimtestation Mir nadat twee kosmonauten tijdens een wandeling in de ruimte een man kement verholpen hadden. Door dat defect mislukten vorige week twee eerdere koppelingsmanoe- vres. Nadat de kosmonauten de noodzakelijke werkzaamheden hadden verricht, werd vanuit het vluchtleidingscentrum op aarde de koppeling tussen de Kvant en het ruimtestation tot stand ge bracht De ruimtewandeling duurde drie uur en veertig minu ten. DER SPIEGEL: Moskou akkoord met vrijlating van Rudolf Hess HAMBURG Sovjetleider Michail Gorbatsjov overweegt opnieuw met een Russische politieke traditie te breken en in te stemmen met de vrijla ting van Rudolf Hess, de voormalige plaastvervanger van Adolf Hitler, uit de West-Berlijnse Spandau-gevangenis. Dat heeft het Westduitse weekblad der Spiegel gemeld. Der Spiegel schrijft uit welingelichte bron in Moskou te hebben vernomen dat Gorbatsjov de nu 92-jarige Hess om humanitaire redenen wil vrijlaten. Hess, die in 1941 met een vliegtuig naar Groot-Brittannië vluchtte, werd tijdens de Neurenbergse processen veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf en zit sindsdien in de gevan genis van Spandau in West-Berlin. Groot-Brittannië, Frankrijk en de VS hebben gezegd geen bezwaren te hebben tegen de vrijlating, maar de Sov jet-Unie toonde zich altijd een fel tegenstander. KORJAGINMAGWEG UIT SOVJET-UNIE AMSTERDAM De dissidente Soviet-psy chiater Anatoli Koijagin en zijn familie heb ben van de autoriteiten toestemming gekre gen de Sovjet-Unie te verlaten. Dit neeft de Boekovski-stichting in Amsterdam bekend gemaakt Koijagin is medegedeeld dat hij volgende week de paspoorten van hemzelf, zijn vrouw, hun drie zonen en zijn moeder kan afhalen. Verwacht wordt dat de familie naar Zwitserland zal gaan. Dit land heeft de dissident al een verblijfsvergunning aange boden. Koijagin, die lid was van een com missie voor onderzoek naar het misbruik van psychiatrie voor politieke doeleinden, kreeg in 1981 zeven jaar strafkamp en vijf jaar interne verbanning. In 1985 kreeg hij er twee jaar strafkamp bij. In februari van dit jaar werd hij vrijgelaten. Duikers zetten kreeften over in Oosterschelde BRUSSEL Een groep van tachtig duikers uit Nederland en België is van plan begin mei de hele kreeftenbevol king van het Zoommeer over te zetten naar de Oosterschelde. Nu de Oester- dam tussen Zuid Beveland en Tholen het meest oostelijke deel van de Oos terschelde van de eb en vloed heeft af gesneden en het water in het nieuw ontstane Zoommeer langzaam zal gaan verzoeten, zou honderden kreeften daar een langzame dood te wachten staan. Volgens de duikers moet het mogelijk zijn zeker tweehonderd kreeften aan de Oosterscheldekant van de Oesterdam weer uit te zetten. PARAMARIBO De Su rinaamse legerleider Desi Bouterse heeft het de op richting van een nieuwe politieke partij aangekon digd, die gaat deelnemen aan de verkiezingen van 25 november dit jaar. De partij moet onderdak bie den aan degenen die mo menteel behoren tot de politieke arm van het le ger, de zogenoemde 25 Februari Beweging (VFB). Uit de woorden van Bouterse op een bijeenkomst van de VFB viel op te maken, dat hijzelf in de top van deze par tij gaat functioneren. Mogelijk wordt premier Jules Wijden- bosch lijsttrekker van de partij. Verder sprak Bouterse zich niet duidelijk uit over zijn politieke ambi ties. „Als ik president had willen worden, had ik dat de afgelopen periode al lang kunnen doen", aldus de be velhebber. Bouterse kondigde eind vori ge maand aan dat op 25 no vember algemene, vrije en ge heime verkiezingen worden gehouden. Aan de verkiezin- fen zal in ieder geval worden eelgenomen door de „oude" politieke partijen VHP en NPS, die erop rekenen dat zij nog steeds een grote aanhang hebben. Zij werden met de staatsgreep van -1980 buiten spel gezet, maar zijn in 1985 opnieuw bij de politiek be trokken. Verder is vakbonds leider Fred Derby bezig met de oprichting van de „Arbei derspartij" die voortkomt uit de vakbeweging. De oprichting van de i partij is een duidelijk teken dat de politieke tak van het leger wel een rol wil spelen in het parlement De fractie voorzitter van de VFB in de huidige Nationale Assemblée, kapitein Chas Mijnals, wees erop dat militairen het recht hebben zich verkiesbaar te stellen. „Militairen kunnen in elke politieke partij gaan zit ten", aldus Mijnals. Frankrijk heeft de Surinaam se autoriteiten toegezegd per sonen tegen te houden, die via Frans-Guyana naar Oost-Su- riname willen, om steun te verlenen aan de groep-Bruns- wijk. Dat heeft de Surinaamse minister van buitenlandse za ken, Henk Heidweiller, ver klaard. Volgens hem zal de terugkeer van de ongeveer 8.000 Surinamers, die zich momenteel in vluchtelingen kampen in Frans-Guyana be vinden, nog wel enige maan den op zich laten wachten. Daarmee is hij minder opti mistisch dan de Surinaamse districtscommissaris Henry Wormer, die de eerste „ont heemden" al over enkele we ken in Suriname verwacht. In kringen van hulpverleners in Paramaribo zijn de plan nen voor repatriëring overi gens met de nodige scepsis ontvangen. „Dat plan is onuit voerbaar. Er is in Suriname geen enkele voorziening voor opvang. Als het plan doorgaat zijn de gevolgen rampzalig", zo zei een kerkelijk medewer ker. In Paramaribo ziin vandaag de middelbare scholen weer geopend na een week van scholierendemonstraties. Maar of de leerlingen ook al lemaal naar de lokalen terug keren, was vanmiddag nog niet bekend. Heidweiller wil banden met Nederland herstellen PARAMARIBO De nieuwe Surinaamse minister van buitenlandse zaken, Henk Heidweiller, streeft naar herstel van de diplomatieke banden met Nederland op ambassa deursniveau. Hij kondigde aan dat Suriname Nederland hiertoe binnenkort een voorstel zal doen. Wie mogelijk de nieuwe ambassadeur in Den Haag wordt is volgens Heid weiller nog niet bekend. In januari gaf Suriname de Nederlandse ambassadeur Van Houten opdracht het land te verlaten omdat hij zich schul dig zou hebben gemaakt aan „ongeoorloofde inmenging in Surinaamse aangelegenheden". Nederland reageerde met het wegsturen van de Surinaamse zaakgelastigde in Den Haag, Carlo Spier. Heidweiller hoopt op overeenstemming met Nederland „op basis van respect voor eikaars soeverei niteit". „Dat houdt ook in dat wanneer Bouterse tot presi dent wordt gekozen jullie daar met je fikken van af blijven. Of hij president wordt of niet. Het is onze en niet jullie zaak", aldus de minister van buitenlandse zaken. MOSKOU/WASHINGTON Een akkoord over afschaffing! van de raketten voor de middellangse afstand in Europa en een;o| datum voor een bezoek van Sovjet-partijleider Gorbatsjov aanj* de Verenigde Staten. Dat zijn de twee voornaamste resultaten^ die de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shultdv hoopt bereiken tijdens zijn vanmorgen begonnen driedaagse be. jte zoek aan de Russische hoofdstad. d Direct na aankomst begon Shultz besprekingen met zijn Russi. u sche ambtgenoot Sjevardnadze. Later zal hij ook een ontmoeting v hebben met partijleider Gorbatsjov, aan wie hij een persoonlijk» o: brief van president Reagan moet overhandigen. Een woordvoer, n der van de Amerikaanse president, die in Californië op vakanti» k is, wilde niets zeggen of de brief een uitnodiging aan Gorbatsjov bevat voor een derde topontmoeting met Reagan, dit maal in Washington. De woordvoerder zei echter dat het voor hem geenfl verrassing zal zijn, als dit onderwerp aan de orde komt. J Bovenaan de besprekingen staat echter de ontwapening. Minis- ter Shultz zal zijn gesprekspartners de officiële Amerikaanse re. actie geven op de jongste voorstellen van Gorbatsjov. Afgelopen 1 vrijdag stelde de Sovjet-leider voor om gelijktijdig te onderhand- len over de raketten voor de middellange afstand én de wapeni voor de korte afstand. Het Russische overwicht aan deze laatst» categorie raketten wordt door het Westen als zeer bedreigend ervaren. De NAVO wil dan ook dat over beide soorten wapent gelijktijdig afspraken worden gemaakt. Maar volgens minister f Shultz moeten niet alle korte-afstandsraketten worden afge schaft, omdat zo'n maatregel een uitholling betekent van dt. NAVÓ-strategie van het „aangepaste antwoord". Deze houdt inf( dat de NAVO de mogelijkheid openhoudt dat zij kernwapens zal inzetten om een aanval van het Warschau Pact af te schrikken of af te slaan. De Russische onderhandelaar Karpov heeft Shultz gewaar schuwd niet teveel nadruk te leggen op het recente spionage schandaal. „Wanneer een paar mariniers het belangrijkste ge-jg spreksonderwerp vormen, hoeven we geen resultaten te ver-, wachten", aldus Karpov in een interview met Der Spiegel. 16.000 mensen geëvacueerd na treinongeluk PITTSBURGH Uit een dichtbevolkt deel van de Amerikaan jl se stad Pittsburgh zijn na een treinongeluk 16.000 mensen geë vacueerd. Zaterdag ontspoorde in de buurt een trein met 34 wa gons. Uit een tankwagon lekte het vluchtige chemische middel aantal wagons die beladen waren met papier. Na enkel» uren mochten de meeste bewoners naar huis terugkeren, maai moesten gistermorgen opnieuw hun huis uit. In de loop van dc avond werd het gebied weer veilig verklaard. De vrouw (links) kan 20.000 gulden boete of tien jaar cel krijgen vanwege het dragen van een T- shirt met de tekst „Bevrijd de kinderen". (Vervolg van de voorpagina) PRETORIA Tegenstanders van de regering in Zuid-Afri ka menen dat het uitvoeren van de maatregelen om elk pleidooi voor vrijlating van de gevangenen te verbieden, on doenlijk is. Volgens de maatre gelen mag op geen enkele wij ze steun worden betuigd aan de gedetineerden, noch tijdens bijeenkomsten noch via T- shirts, posters of stickers. Op overtreding staat een boete van 20.000 gulden of tien jaar gevangenisstraf. De voorzitter van het vier jaar geleden opgerichte „Comité voor steun aan verwanten van politie-arrestanten" Max Cole man verklaarde dat het comité nog deze week de rechtsgel digheid van de nieuwe maat regelen aan het oordeel van de rechter zal voorleggen. In Jo hannesburg werden dit week einde de namen bekend ge maakt van meer dan 13.000 mensen, onder wie kinderen, die krachtens de noodtoestand meer dan een maand hebben vastgezeten of zitten. Groepe ringen die strijden voor de burgerrechten hebben gezegd dat het totale aantal arrestaties ruim boven de 25.000 ligt. Het Verenigd Democratisch Front (UDF) zei dat de „bela chelijke" maatregelen weer een indicatie zijn „dat de Zuid- afrikaanse regering absoluut geen respect heeft voor de rechten van de mensen om hun zienswijzen te uiten op elk onderwerp met betrekking tot mensenrechten". Commis saris van politie Coetzee ver dedigt de maatregel met bepa lingen in de noodtoestandswet waardoor hij de macht heeft om op te treden tegen, wat hij noemt „subversieve" zaken en alles wat de openbare veilig heid in gevaar kan brengen. De katholieke aartsbisschop Denis Hurley zei over het feit dat de regering het verbod ook wil doen gelden voor preken en gebeden: „Het lijkt er op dat de regering ook al wil pro beren om God te vertellen wat Hij moet doen." Hurley zei dan ook te verwachten dat de maatregelen uitnodigen „om niet nagevolgd te worden, waardoor ze moeilijk kunnen worden toegepast" door de au toriteiten. Dominee Beyers Naudé, secretaris-generaal van de Zuidafrikaans Raad van Kerken heeft de PFP en onaf hankelijke kandidaten opge roepen om uit protest de ver kiezingen van 6 mei voor het blanke parlement te boycot ten. De Zuidafrikaanse president P.W. Botha heeft gisteren la ten weten dat wat hem btreft er nooit een zwart meerder heidsbewind zal komen in Zuid-Afrika. In een interview met de BBC zei Botha: „Ik ben niet bereid om mijn rechten op te offeren zo dat anderen mij kunnen overheersen met hun groter aantal." In Zuid-Afrika is de verhouding tussen zwar ten en blanken 5:1. ENSCHEDE Het bestuur van de stichting Forum in En schede waaronder het gelijk namige operareisgezelschap en - Forum Filharmonisch vallen heeft de artistiek adviseur dr. Alun Francis met onmiddelij- ke ingang op non-actief ge steld. Aanleiding tot deze stap was de kritiek die Francis onlangs heeft geuit in een bijeenkomst van d° directie met alle mede werkers over de procedure die zou worden gevolgd bij de ver vulling van de vacature van chef-dirigent De onderne mingsraad en een ingestelde vertrouwenscommissie konden zich wel vinden in de voorge stelde procedure. Francis, zelf kandidaat voor het chef-dirigentschap, was van mening dat het bestuur in hoge mate onzorgvuldig en on betrouwbaar had gehandeld. Arrestatie wegens doodsteken jongen ZWOLLE Een 18-jarige in- woner van Zwolle is aange houden omdat hij in de nacht van zaterdag op zondag de 19- iarige Erik Eilander uit Leme- lerveld met een dodelijk mes steek toebracht. De dader heeft zich gisteravond bij de politie gemeld. De beide jon- f;ens hadden om nog onduide- ijke reden ruzie gekregen in een dancing. Tijdens de wor steling stak de Zwollenaar Erik Eilander met een mes in de buik. Hij raakte buiten be wustzijn. Een operatie in een Zwols ziekenhuis mocht niet baten. EGYPTISCHE MINISTER BOETROS-GHALI: (Van onze corrrespondent) KAIRO Een internatio nale vredesconferentie over het Midden-Oosten zal nog wel even op zich laten wachten. Maar toch zijn er in de afgelopen week weer kleine stappen gezet op de lange weg naar een bijeenkomst van alle bij het Israëlisch-Ara- bische conflict betrokken partijen. De afgelopen week sprak Israëls pre mier Peres in Rome met een kleine Russische dele gatie over de voorwaar den voor deelname van Moskou en eerder beslo ten de EG-ministers Leo Tindemans op rondreis door het Midden-Oosten te sturen. In Peres' eigen land stuit het idee van een internationale conferentie op steeds meer verzet van premier Shamir en diens Likoedpartij. Maar Is raëls buurlanden, Jordanië en Egypte voorop, zien zo'n bij eenkomst als een voorwaarde voor het scheppen van een nieuwe kans op vrede. Egyptes minister van Staat van Buiten landse Zaken, Boetros Boetros- Ghali, meent dat er nu duide lijk beweging zit in een proces dat zijn land een jaar of twee geleden op gang heeft ge bracht. „In het begin werd het beschouwd als iets dat weinig te maken had met de realiteit, maar na een periode van hard werken hebben we nu het idee dat er een mobilisatie gaande is". Het gesprek met Boetros Boetros-Ghaliheeft plaats in zijn kamer in het monumenta le ministerie van buitenlandse zaken in het hartje van Kairo, dat echter zichtbaar te lijden heeft onder stof, zand en een krappe begroting. Oudgediende Als oudgediende in Egyptes buitenlandse politiek heeft Boetros-Ghali onder president Sadat het vredesproces mede gestalte gegeven. En onder Moebarak heeft hij de verkil ling van de relaties met Israël van nabij meegemaakt. Het is hoog tijd voor een nieuw vre desproces meent hij en een in ternationale vredesconferentie zou zo'n nieuw proces kunnen aIs grootste problemen noemt hii de onderlinge meningsver schillen binnen Israël en bin nen het Arabische kamp. „Maar het belangrijkste strui kelblok op dit moment is toch de slechte verstandhouding tussen de twee supermachten. Het zal moeilijk zijn een inter nationale conferentie bijeen te krijgen, als er geen toenade ring tot stand komt tussen de Verenigde Staten en de Sov jet-Unie, eventueel op een punt dat niets te maken heeft met het Midden-Oosten". Naar het oordeel van Boetros- Ghali zijn de Amerikanen op dit moment meer geïnteres seerd in de toestand in Mid- den-Amerika en de relatie tot Moskou dan in het Arabisch- Israëlische conflict. Washing ton moet opnieuw belangstel ling krijgen voor vredesin spanningen in het Midden- Oosten en Europa zou daarbij de helpende hand kunnen bie den. Over beperkte mogelijk heden voor de Europese Ge meenschap in dit opzicht wil hij niets horen. „Europa heeft veel middelen tot zijn beschik king. Je kunt niet zeggen, zo als ooit uw voormalige minis ter van buitenlandse zaken, mijn goede vriend Van der Klaauw, dat alleen Amerika werkelijk een rol kan spelen en dat Europa geen invloed heeft. Dat is niet waar. Europa speelt een rol als het een mul tinationale troepenmacht naar Beiroet stuürt, als het militai ren zendt naar de Sinai, als het zich uitspreekt over de schending van mensenrechten op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. En Euro pa heeft een belangrijke in vloed op de Israëlische publie ke opinie". Explosief Het Arabisch-Israëlische con flict is naar het oordeel van Boetros-Ghali explosiever van aard dan de Golfoorlog. „Als die oorlog afloopt zullen er al tijd nog twee staten zijn die Iran en Irak heten. Maar als we doorgaan met niets te on dernemen in de komende tien iaar, dan zullen er geen Weste lijke Jordaanoever en Gaza strook meer zijn. En dan is er geen oplossing meer voor het Palestijnse vraagstuk. Dan zit ie met vier miljoen wachtende Palestijnen in vluchtelingen kampen en elders. Beden) maar eens wat dat inhoud voor de stabiliteit in ons ge bied". Zijn ervaring met het vredes E»roces heeft Boetros-Ghali ge eerd, dat het onverstandig is uitspraken te doen over streef data. Maar dat de besprekin gen zo snel mogelijk moeten beginnen staat voor hem vast Niet wachten dus tot na als Ronald Reagan uit het Wit te Huis is vertrokken. En als een land als Syrië niet deelnemen, dan maar zondei Damascus, dat zich altijd noj in een later stadium kan mel den. „Voor ons is het belangrijks! dat er iets gebeurt. Stagnatie komt de vrede niet ten goede Het versterkt alleen ma positie van de extremisten van rabbijn Kahane, van Gush Emoniem, van generaal Aboe Moessa, van Hawatmeh e de fundamentalisten. En hei verzwakt de positie var we gemakshalve de gematig den noemen. En dat terwi juist voor degene die in vree geloven en een defensieve po sitie innemen, iets moet wor den gedaan". AD BLOEMENDAALl Blusfoutje Een vrijwillige brandweerman uit de Ameri kaanse staat Noord-Carolina. die iets te dicht met zijn neus op een vuurhaard was gaan staan, wordt afgekoeld door collega's. Tijdens een proef probeerde de man materiaal weg te slepen uit het vuur. De brandweerman zal dus nog even moeten oefenen voor hij echte branden mag helpen blussen. FLIP Gesprek met „refuzniks" MOSKOU De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Shultz, heeft vandaag ter gelegenheid van het joodse paasfeest twintig joodse dissidenten ontvangen ten huize van de Amerikaanse ambassadeur in Moskou. Onder hen bevond zich ook de in februari uit gevangenschap vrijgekomen Josif Begoen. Onder de andere uitgenodigde dissidenten zijn Vladimir Slepak, die al sinds 1970 een aanvraag voor een visum voor Israël heeft lopen; Naum Meiman, wiens vrouw begin dit jaar aan kanker overleed in de VS waar zij voor een behandeling naartoe mocht, en het echtpaar Brailovski. Begoen, Meiman, Slepak en me vrouw Brailovski krijgen allen geen toestemming om te emigre ren, met als argument dat zij door hun vroegere beroep op de hoogte zijn van staatsgeheimen. 84/85 5% J1 j 85/2.55 85/4.20 85 630 ol 214% SU. maandag 13 april 1987 (tot 10:45 uur) ho dd la M vk ok k 95.80 9/4 77.5028/1 9320 9320 92.80 115.8018/3 99.0028/1 ahotd 108.50 107.00 107 50 161006/1 1273028/1 ito 137.90 137.00 13600 140.00 18/3 127.00 25/2 atodP 132 50 541.00 7/4 482.00 6/3 ibn 523.00 518.00 516.00 145.80 10/4 140.702/1 abanta 145.70 145.70 145.70 76.00 6/1 62.10 26/3 67.50 67.00 66.70 91.3016/1 77.709/3 amro 83.80 82.90 82.30 86.60 7/4 78.20 20/3 amrodM 83.10 82.40 82.40 131.005/1 118.00 26/1 •u r*dm c 128.00 128.00 167.00 16/1 142.003/3 bode 164.50 164.50 163.50 155.00 7/4 128.00 26/1 bonum) 149.00 149.00 149.00 57.50 5/1 47.506/3 bgbmMe 55.70 55.70 55.30 54.9010/4 50.90 3/4 bukman «7 54 90 54.90 54.70 68.90 18/3 59.00 28/1 62.50 62.40 6220 235.008/4 195.50 26/2 tfordtM 229.00 227.00 22800 266.507/4 228.00 4/2 260.00 260.00 258.00 58.80 16/1 4500 18/3 Mfcar 50.10 50.10 49.50 46.70 7/4 38.4013/1 gttl-bre 44 30 44.10 4390 46.00 7/4 42.00 26/3 r*cdff 43.50 43.40 179.80 9/4 145.00 27/2 hainakM 176.50 176.00 17520 43.80 5/1 29.7013/1 34.70 3420 34.20 62.50 8/1 52.00 29/1 57.00 56.70 5600 71308/4 54.00 13/1 66.50 69.50 70.00 287.00 7/4 230.00 28/1 kkm 278.00 277.00 277.00 43.70 11/3 34.7020/1 Urn 40.60 40.70 40.40 164.00 6/1 131.00 29/1 knp 157.00 15730 157.00 257.70 8/4 207.00 2/1 konofia 248.20 247.50 24620 81.406/1 69.60 3/3 natnadc 75.40 7530 74.00 200.50 18/1 153.80 6/3 nmb 171.00 170.50 170.50 181.80 7/4 156.00 28/1 nadflojd 177.00 176.50 176.50 135.80 6/1 116.0019/3 rijv-tcite oca 131.00 130.00 128.50 477.00 5/1 378.50 3/3 419.00 417.00 417.00 427.007/4 376.00 4/3 oca <*7 416.00 414.00 414.06 42.007/4 33.0029/1 3820 38.00 38.00 74.0013/4 59.00 26/2 pakhoadc 70.00 74.00 73.00 53.70 8/4 4250 28/1 pWip» 5020 5020 4990 103.90 7/4 94.00 2/1 100.40 99.60 99.60 143.9010/4 137.2012/1 143.90 143 80 143.80 94.00 7/4 82.40 2/1 92.80 92.00 92.00 51.70 10/4 49.50 5/1 51.70 51.60 51.00 28.005/1 21.7028/1 24.00 23.60 23.00 605309/4 490.00 10/2 wflanrc 595.00 594.00 590.00 355.009/4 298.00 10/2 345.00 34500 344.00 87.709/4 72.7030/1 ■naman t 87.00 87.00 86.70

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 4