wnsend Thoresen van plan
Jo min mogelijk te betalen
„Ethiopische" hongersnood
in verscheurd Mozambique
49 604
OOGSTEN MISLUKT DOOR OORLOG EN DROOGTE
„Toekomst van
Suriname kwestie
van vertrouwen"
Levenslang geëist
tegen mafiabaas
REAGAN LIJDT ZWARE NEDERLAAG OVER SNELWEGEN
JITENLAND
CeidócSouoant
VRIJDAG 3 APRIL 1987 PAGINA 7
jrncentrales Doel
^danks staking open
[EL De Belgische regering is niet van
i de drie kerncentrales bij Doel stil te
[en nu zevenhonderd van de achthon-
personeelsleden al anderhalve week
aking zijn voor meer loon. Het Belgi-
r ministerie van leefmilieu noch de
Mtriciteitsmaatschappij EBES, is van me-
,B dat sprake is van een onverantwoorde
ifrijfsvoering. De controlekamers van de
'(trales worden bemand door werkwilli-
kaderleden en externe ingenieurs, al-
0|EBES. Maar volgens een woordvoerder
X het stakingscomité is de situatie „le-
|sgevaarlijk". „Het controlepersoneel is
en dagen de centrale niet uitgeweest".
Sovjet-Unie neemt
nieuwe kernproef
MOSKOU De Sovjet-Unie
heeft vanmorgen haar derde on
dergrondse kernproef uitgevoerd
na het beëindigen van het eenzij
dige moratorium waaraan het
land zich sinds augustus 1985
heeft gehouden. Het perbureau
Tass, dat de proef bekend maak
te, zei dat die werd uitgevoerd
„met het oog op het perfectione
ren van de militaire technologie",
maar verdere bijzonderheden gaf
het niet. De VS hebben het Rus
sische moratorium niet nage
volgd, met als argument dat
proeven nodig zijn om ervoor te
zorgen dat Amerikaanse kernwa
pens betrouwbaar blijven.
Vliegramp
Tien Noren zijn gis
teren met een twee-
motorig toestel in
Noorwegen neerge
stort. Het vliegtuig
was op weg van de
Hannover in West-
Duitsland naar de
stad Skiën, 180 kilo
meter ten zuidwes
ten van Oslo. De
Beechcraft-90 ont
plofte op acht kilo
meter van het vlieg
veld en storte neer.
De oorzaak van het
ongeluk is niet be
kend.
Soldaat VS loopt
over naar Moskou
MOSKOU De Sovjet-Unie heeft
politiek asiel verleend aan een
Amerikaanse militair en zijn West-
dqjtse echtgenote. Het gaat volgens
een woordvoerder in Moskou om
een in West-Duitsland gelegerde
militair die in de Verenigde Staten
„vervolging vreesde vanwege zijn
progressieve politieke ideeën". Hij
en zijn vrouw zouden momenteel
op huwelijksreis zijn in de Sovjet
republiek Toerkmenistan. Sinds
augustus 1986 zijn drie Amerikanen
naar de Sovjet-Unie overgelopen.
In de jaren zestig zijn een aantal
Amerikaanse militairen naar de
Sovjet-Unie overgelopen uit protest
tegen de oorlog in Vietnam.
Gemanipuleerde bacterie
moet gewas beschermen
BERKELEY In de Verenigde Staten
gaat men dit voorjaar experimenteren
met het beschermen van gewassen door
middel van een genetisch gemanipuleer
de bacterie. De onderzoekers van de uni
versiteit in Berkeley geloven dat de bac
terie ervoor kan zorgen dat planten
vorstbestendig worden. Dat belooft wat
voor de toekomst, aangezien alleen al in
de VS jaarlijks voor meer dan drie mil
jard gulden vorstschade wordt geleden.
Milieugroepen hebben overigens bezwaar
tegen de experimenten. Zij vrezen dat de
kunstmatige bacterie een „geest uit de
fles" zal blijken te zijn die het welzijn
van de mens bedreigt.
20$
102jo (Van onze
i43.00respondent Roger Simons)
5130NDEN De Britse re-
JlJfij Townsend Thoresen,
32100 onmiddellijk na de
62.50 fcepsramp van Zee-
[gge trachtte voor te
hden dat zij erg veel
had voor de financiële
23200 Iblemen van de slacht-
235J0 ers en hun nabestaan
de 1, laat zich nu van een
42100 |1 andere kant kennen.
103 00 *s van *am^ele"
13060 van passagiers, die in
125.50H J vreselijke ongeval zijn
omgekomen, hooguit
38.000 pond schadeloos
stelling per persoon te be
talen.
Het is duidelijk dat TT voorlo
pig weigert schuld te beken
nen en haar aansprakelijkheid
zo gering mogelijk wenst te
houden. Volgens TT-woord
voerders in Londen hebben de
slachtoffers slechts recht op de
door de Conventie van Athene
vastgestelde bedragen voor
scheepvaartongelukken. Maar
de advocaten van de nabe
staanden vinden dat ten min
ste viermaal méér moet wor
den uitgekeerd.
De meeste nabestaanden zijn
van plan één gezamenlijke
schadeclaim in te dienen. Sa
men met hun advocaten heb
ben zij de schadeloosstellingen
bekeken die werden toege
kend aan de nabestaanden van
de vliegtuigramp bij Manches
ter, twee jaar geleden. Hoewel
de exacte bedragen geheim
worden gehouden, is toch be
kend dat zij stukken hoger la
gen dan de maxima, bepaald
door internationale conventies.
Volle pond
De Zeebrugge-advocaten vin
den dat Townsend Thoresen
er goed zou aan doen zo snel
mogelijk over de brug te ko
men met het volle pond. Na de
vliegtuigramp van Manchester
heeft het maar vier maanden
geduurd om een overeenkomst
te bereiken inzake de schade
claims. Geeft Townsend Tho
resen blijk van slechte wil,
dan zullen de advocaten voor
het gerecht bewijzen dat de re
derij volledig schuldig is aan
het vergaan van de Herald of
Free Enterprise.
„Maar een lang proces zou
overbodig moeten zijn", zo
zeggen de advocaten. „Wij
vinden dat Townsend Thore
sen uit eigener beweging rede
lijke schadeloosstellingen moet
betalen. Alleen op die manier
zal de rederij vermijden dat de
zaak heel lang aansleept, wat
haar imago zeker geen goed
zou doen".
TT's moedermaatschappij
P&O heeft trouwens al toege
geven, dat de maximumbedra
gen die onder de conventie
van Athene vallen, wellicht
niet groot genoeg zullen zijn.
P&O maakt zich kennelijk
meer bezorgd over de slechte
[reclame van de scheepsramp
ter hoogte van Zeebrugge dan
Townsend Thoresen, de rede
rij die zij pas afgelopen januari
compleet had overgenomen.
I -
- EIRA De droogte
21*40 Beft weer toegeslagen'
29 50 de provincie Sofala in
lidden-Mozambique: de
5450 jst op de velden rond
qNq e provinciale hoofdstad
17.00 eira is letterlijk in de
&JJ iem gesmoord. Raimun-
j7oo o Cossa, de directeur
an Beira's Groene Ge
leden houdt met een
gezicht een ver-
jjSird rijstplantje tussen
en wijsvinger. „Het
■R net stro", zegt hij.
3
ij schat dat, wat Beira be-
,53 eft, driekwart van de
1,7 jstoogst verloren is ge-
t8%an. In plaats yan de ge-
4q| ande 7.000 ton rijst zal de
s'nigst hooguit 2.000 ton op-
jveren. Dat betekent hon-
ïrige tijden voor de dui-
§nden families in Beira,
voor hun bestaan af-
nkelijk zijn van de op-
engst van hun kleine
Igjjstplantage.
i het noordelijke gebied
m de provincie wordt
Ivaar gevochten tegen het
73/J|ozambiquaanse Nationale
97/8ferzet (MNR), dat gesteund
53/4k0rdt door Zuid-Afrika.
olgens het rapport over
iaart van de Sofala-afde-
jng van het Departement
(oor Rampen Controle,
^JPCCN) worden juist de
^oductieve landbouwge-
h ieden geteisterd door de
„Mensen zijn ge
dongen te verhuizen uit
de gebieden waar ze wonen
en land verbouwen naar
plaatsen waar niet gestre
den wordt. Maar daar zijn
geen gunstige agrarische
condities".
In februari ondernamen
Mozambiquaanse en Zim-
babweaanse troepen een ge
zamenlijke actie eo zij
slaagden er in de MNR te
verjagen van een aantal po
sities in de Zambezi-vallei.
De steden Chemba, Sena,
Caia en Maringue van de
Sofala-provincie kwamen
daardoor weer onder Mo
zambiquaanse overheids
controle. Hierbij kwam aan
het licht wat voor sociale
wantoestanden in de pro
vincie heersten.
„In het noorden van Sofala
voeden de mensen zich met
zo'n beetje alles wat nog in
de natuur te vinden is, zoals
fruit en plantenwortels",
vertelde Manuel Nogueira;
de directeur van DPCCN-
Sofala. „Het gebrek aan
kleding is stuitend. De
mensen lopen rond met aan
elkaar geknoopte juten zak
ken".
Hongerdood
Volgens de officiële cijfers
lopen 609.000 mensen (meer
dan de helft van de bevol
king van Sofala) het risico
de hongerdood te stervèn.
En het ergste van alles is
nog dat de Mozambiquanen
in het noorden niet bereikt
kunnen worden vanuit Bei
ra. De spoorlijn naar Zam
bezi is al sinds 1984 buiten
gebruik als gevolg van sa
botage en de MNR heeft de
toegangsweg onbegaanbaar
De enige manier waarop
hulp deze kant van Mozam
bique uit kan komen is
vanuit Malawi. Het korte
stukje spoorbaan van Mala
wi naar Sena is nog in tact.
Alleen de spoorbrug over
de Zambezi raakte licht be
schadigd in de strijd.
Alle hulp en steun voor
noord-Sofala moet zich dan
maar concentreren in Sena,
zegt Nogueira. De landweg
getjes van Sena naar andere
getroffen gebieden schijnen
begaanbaar te zijn. „We
kunnen niet wachten tot de
spoorlijn en de weg van
Beira naar het noorden
weer hersteld zijn", verdui
delijkt Nogueira. „Voor dui
zenden zou de hulp dan te
laat komen".
In sombere bewoordingen
staat in het Sofala rapport
dat „internationale steun
dringend en onontbeerlijk
is om een ramp af te wen
den".
Tete
Dezelfde aanblik van oor
log en droogte biedt de
noordwestelijke provincie
Tete. De Zambezi-rivier
.verdeelt de provincie ruw
weg in tweeën en normaal
gesproken produceren de
vruchtbare gebieden ten
noorden van de rivier ge
noeg om de rest van Tete
ruimschoots te voorzien van
voedsel. Maar nu zijn de
omstandigheden allesbehal
ve normaal. De MNR heeft
noordelijk Tete volledig
verwoest en in het oorlogs-
vrije zuidelijke gedeelte is
al tijden geen druppel regen
gevallen. In Tete wordt
nauwelijks geïrrigeerd en
zelfs in de velden die
slechts een kilometer ver
wijderd zijn van de rivier is
de maïs bruin en verpie
terd.
Uiteraard worden de kinde
ren het eerst getroffen door
het voedseltekort. Ines Boa-
ventura, hoofd van het pro
vinciale ziekenhuis van
Tete, zegt dat 80 tot 85 pro
cent van de kinderen die
om diverse redenen bij haar
worden binnengebracht
ernstig ondervoed zijn. Het
DPCCN departement in
Tete meent ten minste
60.000 ton maïs, afkomstig
van buitenlandse donoren,
nodig te hebben om de be
volking van Tete te kunnen
voeden. Tot nu toe zijn toe
zeggingen binnen voor
slechts de helft, 30.000 ton.
Van de tien provincies in
Mozambique staan acht op
de officiële rampenlijst. Het
jongste rapport van de
voedselafdeling van het mi
nisterie van Handel stelt
dat 3.9 miljoen Mozambi
quanen de kans lopen van
honger te sterven.
PAUL FA VET
Copyright The Guardian
df
Ij'SKE EN WISKE DE JOLIGE JOFFER
GEEN KOPERS VOOR
JACHT VAN TITO
MONACO Voor het 45 me
ter lange luxe jacht „Istranka"
van de vroegere Joegoslavi
sche leider maarschalk Tito is
geen koper gevonden. Het
drijvende paleis met zestien
hutten heeft met een vraag
prijs van ruim 1,3 miljoen gul
den geen enkele aspirant-ko
per kunnen interesseren. Het
schip was in 1984 gekocht door
een Britse maatschappij die er
de naam „Istranka" aan gaf.
Vervolgens lag het omgebouw
de jacht twee jaar in Monaco
tevergeefs te wachten op werk
als charterschip.
Ian Smith bij zijn tijdelij
ke vertrek uit het Zimbab
waanse parlement.
Zimbabwe zet
Ian Smith uit
parlement
HARARE De oud-premier
van het voormalige Rhodesië,
Ian Smith, is voor een jaar uit
gesloten van het parlement
van Zimbabwe. De kamerle
den stemden met 38 tegen 10
stemmen voor een motie om
Smith te schorsen, vanwege
verklaringen die hij in Johan
nesburg heeft afgelegd. Hij
keerde zich er tegen sancties
als straf voor de apartheid.
Zimbabwe is vóór internatio
nale sancties. Smith vertelde
dat zijn partij de beslissing van
het parlement mogelijk via de
rechter zal aanvechten. Het is
overigens nog niet duidelijk of
de parlementszetel die Smith
achterlaat voorlopig vacant zal
blijven of dat een verkiezing
voor een nieuw parlementslid
zal worden uitgeschreven.
Lachmon
PARAMARIBO De
nieuwe Surinaamse
grondwet is „onder de ge
geven omstandigheden"
het beste dat kon worden
bereikt, vindt de politicus
Jaggernath Lachmon, lei
der van de „oude" partij
VHP (Vooruitstrevende
Hervormingspartij). De
militairen, die op 25 fe
bruari 1980 een einde
maakten aan „de hele
oude politieke orde",
waartoe ook Lachmon be
hoorde, zullen volgens de
concept-grondwet hun
vooraanstaande rol in het
Surinaamse staatsbestel
opgeven.
Lachmon is helemaal terug op
het politieke toneel. Hij blijft
echter voorzichtig en op som
mige vragen geeft hij liever
geen antwoord, daarbij verwij
zend naar de gevoeligheid van
de huidige situatie. Zo wil hij
niet ronduit zeggen over wel
ke onderdelen van de nieuwe
grondwet hij niet tevreden is.
„Alleen bij de uitvoering en
beleving van de grondwet kan
blijken dat bepaalde dingen
beter geregeld hadden kunnen
worden. Maar het fundament
van de grondwet is goed. De
verkiezingen, het functioneren
van de rechterlijke macht en
de vervolging zijn verzekerd.
VHP-LEIDER LACHMON:
De pijlers waarop de democra
tie steunt zijn volgens mij ta
melijk goed verzekerd".
Op de vraag welke garanties
er zijn dat de militairen inder
daad een stap terug doen in
het Surinaamse bestel ant
woordt Lachmon: „In de
grondwet staat hun taak om
schreven. Ik ben er optimis
tisch over dat het leger zich
meer gaat toeleggen op de ver
dediging van onze soevereini
teit en onze grenzen dan met
de vraag hoe het de macht
weer kan overnemen. Ik ver
trouw erop dat de militairen
niet zomaar de macht weer
zullen kunnen terugnemen".
De VHP-leider erkent dat de
grondwet in ruim twee jaar is
gemaakt door de Assemblée
(waarin de politieke partijen
geen zitting hebben - red.) en
dat het Topberaad (waarin de
partijen wel deelnemen - red.)
slechts vijf dagen had om zijn
bijdrage te leveren. Lachmon
wijst erop dat er desondanks
nogal wat is veranderd ten op
zichte van de oorspronkelijke
concept-grondwet. Juist over
die niet geringe wijzigingen
heeft Chas Mynals, die in de
Assemblée de politieke arm
van het leger vertegenwoor
digt, zijn ontstemming uitge
sproken. „Daaruit blijkt dat de
politieke partijen hard aan de
grondwet hebben gewerkt Wij
hebben het niet gedaan om de
heer Mynals ontevreden te
maken, maar wij hebben ge
tracht de grondwet verder te
democratiseren", aldus Lach
mon.
De veteraan van de Surinaam
se politiek houdt zich duidelijk
op de vlakte als hem wordt ge
vraagd of militairen die zich
schuldig hebben gemaakt aan
schending van de mensenrech
ten voor de rechter moeten
worden gebracht. Hij zegt dat
het niet aan hem is om hierop
antwoord te geven. Wel brengt
Lachmon in herinnering dat
hij al voor de onafhankelijk
heid in 1975 waarschuwde dat
de mensenrechten in Surina
me in het gedrang konden ko
men: „Ik heb v66r de onaf
hankelijkheid in het Neder
landse parlement gezegd dat ik
bevreesd was dat ooit de men
senrechten in Suriname zou
den worden geschonden. Ik
sprak toen de hoop uit dat als
het ooit mocht gebeuren de
Nederlandse regering en het
Nederlandse parlement zich
niet afzijdig zouden houden".
Het is inmiddels tien jaar gele
den dat in Suriname verkie
zingen ziin gehouden. De lei
der van de VHP is desondanks
niet bang dat zijn aanhang in
die periode is afgebrokkeld en
dat de kiezers hem zijn samen
werking met de militairen
kwalijk nemen. Over de stap
pen die Nederland na de aan
kondiging van de referendum
en verkiezingsdatum moet ne
men wil Lachmon zich even
min uitlaten. „Dat is een zaak
van Nederland".
(Van onze
correspondent Gerard Kessels)
ROME Bij het grote proces tegen de mafia in Paler
mo is tegen Michele Greco, de hoogste baas van deze
Siciliaanse misdaadorganisatie, levenslang geëist. In
Palermo staan meer dan 250 bazen en beroepsmoorde
naars van de mafia terecht.
Michele Greco was in Palermo hoofd van de zogenaamde „com
missie", waarin de bazen van alle mafia-families zitting hadden.
Deze commissie zette de grote lijnen uit, loste onderlinge conflic
ten tussen de families op en besliste over belangrijke moordaan
slagen. Verder leidde Greco ook de supergeheime „interprovin
ciale", die zijn macht over heel Sicilië uitstrekte. Het is in de
loop van het proces steeds duidelijker geworden dat Greco naar
de pijpen danste van de familie der Corleonesi. De leider van
deze familie, Luciano Leggio (die ook terechtstaat), ontketende
in de jaren zeventig een bloedige mafia-oorlog om de hegemonie
in Palermo en de zeggenschap over de heroïnehandel. De Corle
onesi slaagden er uiteindelijk in de hele mafia in de stad naar
hun hand te zetten. Een van de verliezers van de mafia-oorlog,
Tommaso Buscetta, besloot daarop al zijn kennis aan de justitie
te openbaren. Met zijn onthullingen en de daaropvolgende golf
van arrestaties gaf Buscetta de stoot tot het proces, dat al meer
dan een jaar duurt.
Derde van Frans
defensie-geld
voor kernmacht
PARIJS Frankrijk wil de
komende vijf jaar bijna 160
miljard gulden uittrekken
voor de uitvoering van zijn
militaire programma's. Een
derde deel van dit bedrag is
bedoeld om de eigen kern
macht op peil te houden en te
moderniseren. Bij de 160 mil
jard zijn de lopende kosten
voor de strijdkrachten, die
eenzelfde bedrag omvatten,
niet inbegrepen. Frankrijk
maakt deel uit van de politie
ke structuur van de NAVO,
maar niet van de militaire.
Het land geeft met bijna vier
procent van het BNP evenveel
uit aan defensie als West-
Duitsland. De percentages lig
gen hoger in landen als Groot-
Brittannië, de VS en de Sov
jet-Unie. Nederland geeft iets
meer dan drie procent uit
Mislukte oefening
Twintig roeiers van een drakenschip bren
gen zich op een passerend schip in veilig
heid nadat hun boot op de Theems in Lon
den is gekapseisd. De ploeg trainde voor
een festival dat in juni in Hong Kong zal
worden gehouden. Op het inzetje is te zien
hoe de roeiers op de maat van een tromme
laar over de Theems voeren.
(Van onze correspondent
kaanse Senaat heeft met grote
meerderheid een veto verwor
pen van president Ronald
Reagan over een wetsvoorstel
voor de aanleg van snelwegen.
Eerder deze week had het
Huis van Afgevaardigden het
veto eveneens met een twee
derde meerderheid verwor
pen. Het wetsvoorstel wordt
daarmee automatisch van
kracht.
De nederlaag werd extra geac
centueerd, omdat Reagan naar
Capitol Hill was gekomen om
senatoren te bepraten: een
hoogst ongebruikelijke onder
neming. Maar het mocht niet
baten.
De wet voorziet in het verbe
teren en aanleggen van wegen
bruggen voor een bedrag van
88 miljard dollar. In de wet is
ook de verhoging van de
maximum snelhgeid van 55 tot
65 mijl per uur opgenomen
voor ongeveer drie kwart van
de grote, doorgaande autowe
gen in de VS.
Maar het ging op Capitol Hill
al lang niet meer om de wet
als zodanig. Het ging om het
politie prestige van de presi
dent, die na de Iran-affaire wil
bewijzen dat hij weer stevig in
het zadel zit en de teugels zeer
strak in handen heeft. Voor de
Democraten betekent het on
gedaan maken van het veto
een enorme politieke overwin
ning.
