EG wil meer greep
op kernenergie
Thatcher mag
Gorbatsjov wel
Italiaanse president verbiedt aftreden van Craxi
Oppositie Aruba wil geen
uitstel onafhankelijkheid
VS-deskundigen: Moskou bouwt ruimte-vliegtuig
POLITIE ACHTERVOLGT RAZENDE PRINS
BEZOEK AAN MOSKOU GROOT SUCCES
Republikeins
Frankrijk
herdenkt
vorstelijk
verleden
BUITENLAND
ftzidóe Soivumt
DONDERDAG 2 APRIL 1987 PAGINA 8E
Bobby
te fiets
Barry Hill (links)
en Tony Day
doen hun ronde
tegenwoordig op
gloednieuwe fiet
sen. De Londen-
se politie heeft
onlangs twee
honderd rijwielen
aangeschaft. Uit
proeven is geble
ken dat de agen
ten op deze ma
nier sneller kun
nen reageren en
voor het publiek
beter zichtbaar
zijn.
WASHINGTON Vol
gens hoge militaire func
tionarissen van het Ame
rikaanse Ruimtecomman
do in Colorado Springs
zijn er duidelijke aanwij
zingen, dat de Sovjet-Unie
zeer binnenkort begint
met bemande testvluchten
met een mini-ruimtepen
del. Amerikaanse deskun
digen zijn er van over
tuigd dat het toestel be
doeld is als gevechtstoe
stel voor voor spoedei
sende (ruimte)missies.
Het is overigens bepaald niet
voor het eerst dat de VS het
denkbeeld van een Russisch
„ruimte-gevechtsvliegtuig"
naar voren brengen. Totdus-
ver hebben er alleen nog maar
onbemande versies (dertig
procent van de werkelijke
grootte) van het toestel gevlo
gen. Dat bleek onder meer uit
foto's die een Australisch mili
tair patrouille-vliegtuig op 15
maart 1983 maakte van een na
zijn proefmissie in de Indische»
Oceaan geland toestelletje.
Twee latere landingen van een
proefmodel vonden niet meer
plaats in de Indische Oceaan,
maar vrij van vreemde pot
tenkijkers in de eigen
Zwarte Zee.
Intussen waren de Russen ook
begonnen met proeflancerin-
gen van een nieuw type raket,
de SL-16. Met deze bijna ze
ventig meter lange tweetraps
raket zouden, althans volgens
Amerikaanse bronnen, de mi
ni-ruimtependels op ware
grootte moeten worden gelan
ceerd. De SL-16 wordt in staat
geacht een ruimtevliegtuig
van rond de vijftien ton in een
lage baan om de aarde te bren
gen. Er hebben nu minstens
vijf van dergelijke SL-16-test-
missies plaatsgevonden, zij het
niet allemaal even succesvol.
De jongste was, voor zover be
kend, op 22 oktober jl., waarbij
een satelliet, de Kosmos-1786,
en de tweede trap van de ra
ket in een nogal ongewone el
lipsbaan om de aarde werden
geschoten.
Overigens gelooft echt niet ie
dereen dat er een snpl-inzetba-
re bemanbare Russische mi
ni-shuttle staat aan te komen,
die vooral militaire taken
krijgt zoals het eventueel ver
nietigen van vijandelijke
kunstmanen. Het zou best eens
kunnen zijn, zo wordt wel be
weerd, dat het Russische ra
ketvliegtuigje alleen maar be
doeld was om bepaalde eigen
schappen van de gróte Russi
sche (met de Amerikaanse
Space Shuttle vergelijkbare)
ruimtependel-in-wording uit
te proberen en vooral de hitte-
-werende tegels op de huid
van die pendel. De eerste lan
cering van die grote Sovjet-s
huttle nog voor het eind van
1988 verwacht.
EUROPARLEMENT BUIGT ZICH OVER TSJERNOBYL
STRAATSBURG Op de
kop af een jaar na dato
wordt er vanaf maandag
in het Europarlement in
Straatsburg een hele week
over gepraat: de kern
ramp in Tsjernobyl. In
■j vele rapporten zullen des
kundigen nogmaals ver
tellen dat de Europese re-
i actie op de catastrofe op
zijn minst inadequaat is
geweest. En aangezien
ook de EG van fouten kan
leren, worden de nodige
maatregelen voorbereid
om het in de toekomst be
ter te doen. Gisteren pre
senteerde de Europese
energiecommissie al zijn
eerste aanbevelingen.
De reactie die de dubbele ex
plosie in de RBMK-reactor
april vorig jaar in de Europese
Gemeenschap teweeg heeft ge
bracht, had veel weg van de
beroemde knuppel in het
hoenderhok. Politici uit de
verschillende lidstaten vielen
soms in paniek over elkaar
heen, en elk land bepaalde zijn
eigen beleid. Als één ding in
de Europese reactie op de ra
dio-actieve rookpluim opviel,
was het wel het gebrek aan co
ördinatie en afgewogen beleid.
Terwijl in Nederland de toen
malige minister Winsemius op
televisie moeders aanraadde
hun kinderen uit de zandbak
te houden en voorlopig geen
spinazie te eten, hadden de
burgers van Frankrijk hoege
naamd niet met gezondheids
maatregelen te maken. De bij
na wereldomspannende ver
vuiling van Tsjernobyl werd
in West-Duitsland weer bij
zonder hoog opgenomen. Zo
moest de gezondheidsminister
in de deelstaat Hessen achteraf
erkennen dat de stralingsnor
men voor sommige groenten
in zijn gebied nog strenger wa
ren gesteld dan de natuurlijke
achtergrondstraling vóórdat de
kettingreactie in de Sovjet-
Unie op hol sloeg. Hét Euro
parlement en de Europese
Commissie, het dagelijks be
stuur van de Gemeenschap,
reageerden minder snel. Zo
bleek het pas drie weken na
het ongeluk mogelijk een
„spoedbijeenkomst" van het
parlement te beleggen. Tijdens
die bijeenkomst kwam aan het
licht dat het Europese Eura-
tom-verdrag ondanks alle
stormachtige ontwikkelingen
in dertig jaar nooit was her
zien.
Anders
Dat moet dus allemaal anders.
„Er moeten gemeenschappelij
ke veiligheidsvoorschriften
voor kerninstallaties komen,
gemeenschappelijke normen
voor radioactieve uitstoot als
mede harmonisatie van de
rampenplannen", schrijft Eu
ropees energiedeskundige L.
SpSth in zijn verslag namens
de commissie energie, onder
zoek en technologie. De con
clusie die deze deskundige
trekt is bijzonder wrang: „Er
was een duidelijk gebrek aan
paraatheid en de reacties zou
den vermoedelijk niet anders
zijn geweest als het ongeluk in
de Gemeenschap had plaatsge
vonden. De verdragsbepalin
gen voor de atoomenergie ver
toonden duidelijke gebreken
en lacunes".
Waar milieuactivisten wellicht
blij mee zijn, is de aanbeveling
om Europese inspraak moge
lijk te maken over de vesti-
„Ramp Tsjernobyl kostte
15.000 Russen het leven"
WASHINGTON De Russische arbeider Igor Gerasjtsjen-
ko, heeft tegenover een commissie van het Amerikaanse
Congres verklaard dat bij de ramp in de kernreactor bij
Tsjernobyl 15.000 mensen door straling om het leven zijn
gekomen. Volgens het officiële cijfer dat door de Russische
autoriteiten is verstrekt bedraagt het aantal doden 31; dit is
bevestigd door onder anderen de Amerikaanse beenmerg-
specialist Robert Gale, die de Russische artsen heeft gehol
pen bij de behandeling van de slachtoffers. Gerasjtsjenko,
die in een fabriek werkte waar apparatuur voor kernreac
toren werd vervaardigd, zegt de informatie te hebben ge
kregen van „goede vrienden" die op het moment van de
ramp in de twee grootste ziekenhuizen van Kiev werkten.
De Rus heeft tegenover de Helsinki Commissie verklaard
dat de Amerikaanse arts Gale alleen toegang kreeg tot de
kleinere medische centra, waar veel minder slachtoffers
lagen.
gingsplaatsen van kerncentra
les. Dit betekent dat bijvoor
beeld de Belgische overheid
niet langer zonder Nederland
te raadplegen kerncentrales
mag bouwen in Doel, vlakbij
de grens. Er moet verder een
koppeling komen, aldus Spëth,
tussen de exploitatie van kern
centrales en een evenredige
capaciteit voor de opslag van
het (radio-actieve) afval. Ten
slotte moet een uitvoerig ver
slag gemaakt worden over de
toestand en de technische vei
ligheid van alle Europese cen
trales en wordt de instelling
van een inspectiedienst be
pleit.
Van de Europese energiecom
missie hoeven in de Gemeen
schap niet halsoverkop allerlei
centrales gesloten te worden.
De doelstelling in 1990 circa
veertig procent van de Euro
pese elektriciteitsbehoefte met
kerncentrales op te wekken
(tegen 35 procent nu) blijft
overeind. „De exploitatie van
kerncentrales met optimale
veiligheidsvoorzieningen moet
worden voortgezet. Te meer
omdat de techniek van de
Russische RBMK-reactor niet
in het Westen wordt aange
wend", meent Spëth. Met an
dere woorden: er hoeven lou
ter en alleen vanwege Tsjerno
byl geen centrales gesloten te
worden. Het protest dat het
komend weekeinde in Neder
land georganiseerd wordt te
gen de Nederlandse kerncen
trales in Dodewaard en Bors-
sele is dus wat de energiecom
missie betreft aan dovemanso
ren gericht.
PAUL KOOPMAN
Laatste
sigaret
Lawrence Ani-
ni (rechts)
rookt een
sigaretje, en
kele minuten
voordat zijn
executie
plaatsvind.
Anini ofwel de
Gouverneur
was een gang
ster die met
zijn benedele-
den maanden
lang het zuid
westen van Ni
geria terrori
seerde. Hij zit
in een rolstoel,
omdat zijn
voet werd ge
amputeerd na
dat deze door
kogels was
doorboord. De
overige ben
deleden zijn
eveneens door
executie om
het leven ge
bracht.
BRUSSEL Met 220 kilometer per uur raasde vorige week kwestie de 23-jarige neef van koning Boudewijn was. Prins
een BMW 325i over de zesbaansautoweg van de Belgische Laurent wordt overigens waarschijnlijk niet bekeurd voor
kust naar Brussel. De politie die de roekeloze rijder wilde zijn snelheidsovertreding. Michel Peytier, woordvoerder van
achtervolgen kon de auto nauwelijks bijhouden, totdat de het openbaar ministerie in Brussel, zei dat hij geen instruc-
auto stopte voor het koninklijke paleis in de Belgische hoofd- ties heeft ontvangen om de prins te vervolgen,
stad. Toen de chauffeur uitstapte, bleek dat de coureur in
Premier Thatcher besloot haar bezoek aan de Sovjet-Unie met een toeristische trip naar de zuide
lijke Sovjet-republiek Georgië. Na een hartelijk onthaal (foto) woonde zij onder meer een traditione
le bruiloft bij
LONDEN De Britse
premier Margaret That
cher heeft haar bezoek
aan de Sovjet-Unie, dank
zij de actieve medewer
king van haar gastheren,
tot een geslaagde vroege
verkiezingstournee ge
maakt. Dat is de algemene
conclusie in Groot-Brit-
tannië na afloop van het
vijfdaagse bezoek van de
premier aan de leiders in
het Kremlin.
Thatcher mag Gorbatsjov
graag en respecteert hem, zo
zei zij in het vliegtuig, dat haar
naar Londen terug bracht. De
dertien uur van gesprekken
met partijleider Gorbatsjov
waren de waardevolste die ze
ooit met enig staatsman had
gevoerd. De Russische leiders
van hun kant gingen vastbera
den doch hoffelijke met de
Britse eerste-minister om. De
officiële besprekingen, die
uren uitliepen, werden „open
hartig en constructief" ge
noemd, ondanks verschillen
zaken gedaan op het vlak van
wapenbeheersing, maar dat
was ook Thatchers missie niet.
Sovjet-functionarissen later er
echter geen twijfel over be
staan dat Moskou de premier
beschouwt als de enige wester
se leider met wie op dit mo
ment een voor beide partijen
waardevolle dialoog mogelijk
is. De Russische leiders betwij
felen of president Reagan
hiervoor in de positie ver
keert. De Westduitse kanselier
Helmut Kohl kampt nog
steeds met de naweeën van
zijn vergelijking tussen Gor
batsjov en Goebbels en in
Frankrijk, jarenlang Moskous
favoriete Westeuropese ge
sprekspartner, liggen de zaken
gecompliceerd door de machts
deling tussen een links staats
hoofd (Francois Mitterrand) en
een rechtse premier (Jacques
Chirac).
Een en ander bleek onder
meer uit het feit dat Gorbats
jov zich persoonlijk inspande
om het bezoek van de Britse
Êremier tot een succes te ma-
en. Hij regelde de ontvangst
en afscheidsplechtigheid in het
Kremlin, vergezelde haar naar
het Bolshoi-theater, nodigde
haar uit voor een privé-diner
en gaf het groene licht voor de
uitgebreide belangstelling die
de Sovjet-media aan de dag
legden voor de standpunten
van Thatcher. De tafelrede
waarin de premier maandag
avond inging op defensie
vraagstukken en mensenrech
ten en die enige maanden ge
leden nog zou zijn gecensu
reerd door de Pravda, werd nu
integraal gepubliceerd in het
partijblad.
Maar na haar vertrek heeft
Georgi Arbatov, een naaste
adviseur van Gorbatsjov, in
een interview verklaard dat
als de beide supermachten
Thatchers standpunten ten
aanzien van de kernwapens
zouden delen er een „nucleaire
holocaust" zou dreigen.
Reagan gelooft tenminste in
kernontwapening, alhoewel er
het nodige schort aan de ma
nier waarop hij dit denkt te
bereiken, zo meende Arbatov.
Thatcher huldigde in Moskou
het standpunt dat kernwapens
tot nu toe een oorlog hebben
weten te voorkomen en bena
drukte dat Europa een deel
van zijn kernwapens moet be
houden.
PARIJS In de katheii
draal van het Frans^t
Amiens beginnen morgert
met een geluids- en lichts-?;
pel de officiële feestelijk^
heden ter gelegenheids
van het duizendjarig be-w
staan van de dynastie der-
Capets. Het feest zal wor-fl
den bijgewoond door pre
sident Francois Mitter
rand.
De dynastie der Capets begon;
in 987 met Hugues Capet enL
eindigde in 1789 te zijner
tijd aanleiding voor een nieuw
feest met de revolutie difc.
koning Lodewijk de Zestienden-
de kop kostte. De monarchie^
werd in de eerste helft van de«
negentiende eeuw nog korteg
tijd hersteld, maar eindigden
met de val van Louis Philippe'
in 1848. Sindsdien is de troonr
vacant.
De viering moge paradoxaals
lijken, maar de Fransen, over-)i
tuigde republikeinen, hebben»c
een niet te lessen dorst naarL
alles wat naar monarchie,
zweemt. De Franse president
ten van de moderne tijd wor-^
den daarom wel eens „gekozenjl
monarchen" genoemd, omdatfj
ze veel macht hebben en zichjg
graag omringen met een mys-E
tiek en ceremonieel die andere
presidenten van republiekenl3
eenvoudig niet kennen. Zofe
koos Mitterrand voor zijn re
cente overleg met bondskanse-ti:
lier Helmut Kohl van West-O'
Duitsland het schitterende de-|g
cor van het ChSteau de Cham-o
bord, dat in de zestiende eeuwjei
werd gebouwd door Frans I. ei
De Franse koningsgezinden.jr
die in het huidige politieke le-ja
ven niet serieus genomen wor-r;
den, hopen nog altijd op eenu
nationale crisis, uit de as waar-ij
van een koning verrijst als defe
redder van de natie. U
Maar de 78-jarige Capet-pre-k
tendent naar de troon, Henrity
van Orléans Graaf van Parijs,je
is eerlijk genoeg om toe te ge-[i
ven dat herstel van de monar-|u
chie geen zaak van de ene opje
de andere dag is. Henri is ove-M
rigens niet de enige preten-j,
dent; er zijn monarchisten die»
een neef van Don Juan Carlos^
van Spanje, de hertog van Cé-jr
diz en Anjou steunen. |e
CIA saboteert
in Nicaragua j!
MIAMI De Amerikaansejr
inlichtingendienst CIA diri-E
geert sabotageacties door para-E
commando's op Nicaraguaans*
grondgebied. Daarbij wordt a
onder anderen gebruik ge->'
maakt van Belgische piloten^
die als huurling worden aan-r
getrokken, aldus de Miami
Herald. De krant schreef giste
ren dat deze operaties blijk
baar oficieel toegestaan wor
den en dat de Sandinistischefe
regering heeft geprotesteerd*
tegen deze acties. Breinen ach
ter de sabotagedaden zouden
de voormalige Cl A-directeur
William Casey zijn en de ge
pensioneerde generaal en fer-J
vent Contra-aanhanger John
Singlaub.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
ORANJESTAD De
grootste oppositiepartij op
Aruba, de MEP (Movie-
mento Electoral di Pue
blo), wil niets weten van
een uitstel van de onaf
hankelijkheid van het
eiland op 1 januari 1996,
zoals is gesuggereerd door
minister-president Henny
Eman.
De MEP, de partij van wijlen
Betico Croes, zegt nog steeds
voorstander te zijn van een
onafhankelijk Aruba dat bin
nen het Koninkrijk blijft in de
vorm van een soort Gemene
best. De onafhankelijkkheids-
datum van 1 januari 1996 werd
vastgelegd tijdens de Ronde
Tafel Conferentie van 1983,
toen besloten werd om Aruba
voorafgaand aan de onafhan
kelijkheid gedurende tien jaar
een aparte positie (status apar
te) te geven binnen het Ko
ninkrijk. Na de tot standko-
ming van de status aparte is de
datum van 1 januari 1996 ook
vastgelegd in het Statuut van
het Koninkrijk. Artikel 62 lid
1 van het statuut luidt name
lijk: „Ten aanzien van Aruba
eindigt de rechtsorde neerge
legd in het Statuut met ingang
van 1 januari 1996".
Maar volgens premier Eman-
mag „de onafhankelijheidsda-
tum niet als het zwaard van
Damocles boven het hoofd van
Aruba blijven hangen". Gedu
rende zijn tiendaagse bezoek
zal hij onder meer de moge
lijkheden onderzoeken voor
bedrijven om op het eiland te
investeren. De Arubaanse de
legatie zal ook een bezoek
brengen aan de EG in Brussel
om te bezien in hoeverre Aru
ba als doorvoerhaven kan fun
geren voor produkten afkom
stig uit andere landen in West-
Europa. Aruba is ook druk be
zig investeringen uit het Verre
Oosten aan te trekken. Een
Arubaanse delegatie maakte
vorige maand een oriënte-
ringstocht langs landen als
Taiwan, Singapore, Hongkong
en Japan. Een klein succesje is
al geboekt. Voor de medefi
nanciering van de bouw van
een luxe-hotel door de wereld
vermaarde hotelketen Hyatt is
Japans kapitaal beschikbaar
gesteld. „In de internationale
financiële wereld wordt altijd
gezegd: Als er één schaap over
de dam is komen er meer", al
dus Emam
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME De demissionai
re Italiaanse premier Bet-
tino Craxi moet met zijn
kabinet terug naar het
parlement. President
Francesco Cossiga heeft
het ontslag dat Craxi on
geveer een maand gele
den aanbood, afgewezen.
Craxi is opgestapt, zonder
dat het parlement daar
over debatteerde.
tl zijn
dat de communistische infor
mateur Nilde Iotti concludeer
de dat er een kleine mogelijk
heid is dat de huidige vijf par
tijen-regering verder kan
gaan. In het parlementsdebat
zal moeten blijken of de socia
list Craxi inderdaad nog over'
een meerderheid beschikt.
Toen de beslissing van Cossiga.
bekend werd gemaakt tijdens
het congres dat de socialisten
momenteel in Rimini houden,
kreeg de demissionaire pre
mier en staande ovatie. De
kans dat de Craxi het vertrou
wen van het parlement krijgt,
wordt echter klein geacht.
Na een serie zwakke leiders
hebben Italië's socialisten in
Bettino Craxi eindelijk weer
een dominerend figuur. Craxi,
die bijna vier jaar lang met
veel succes heeft geregeerd,
heeft de partij nieuw aanzien
verschaft. Bettino de Grote en
de Heilige Bettino zijn slechts
een paar van de aanduidingen
die in de Italiaanse pers ge
bruikt worden om de absolute
leidersrol van Craxi in de soci
alistische partij aan te geven.
Toch heeft Craxi nog een lan
ge, lange weg te gaan voordat
hij van zijn PSI een moderne
grote volkspartij heeft ge
maakt. Voorlopig blijft de PSI
een dreumes tussen de grote
socialistische partijen van
West-Europa.
De Italiaanse onvrede over de
socialisten is niet uit de lucht
komen vallen. Zij hebben in
de periode-Craxi geen gele
genheid onbenut gelaten alles
en iedereen tegen zich in het
harnas te jagen. Hun blunders
speelden vooral de communis
ten in de kaart,, die zodoende
konden uitgroeien tot een
machtig blok dat even als als
de christendemocraten goed is
voor bijna een derde van de
stemmen. De arbeiders die in
andere landen massaal socia
listisch kiezen, geven in Italië
hun stem aan de communisti
sche partij, omdat voor velen
de PSI zijn geloofwaardigheid
allang heeft verloren. Boven
dien is het de kiezers niet ont
gaan dat ook de socialisten,
eenmaal aan de macht, in het
geheel niet vies zijn van ordi
naire vriendjespolitiek. Vol
gens Craxi zelf kan een vol
groeide sociaal-democratisch
PSI met succes de strijd aad
binden met de twee blokken
van christen-democraten enl
communisten. Met een grotej
partij ter rechterzijde en eenf
even grote uiterst links, zoul
Craxi dan op rozen zitten mett
zijn gematigde hervormingspoJ
litiek. Maar er valt nog heelf
wat puin te ruimen eer het zo-I
ver is, als het ooit zover komtf
