Piloten zonder Grenzen
zijn geen avonturiers
Amerikanen zijn de
wolkenkrabber beu
Den Haag toch geen hoofdstad Nederland
I agerhuis verwerpt
ivoering doodstraf
Solidariteit roept op tot
beslissende staking"
VIEUWE ORGANISATIE SPRINGT IN BU NOODGEVALLEN:
Üchietpartij in
echtszaal: Twee doden
CDA voorstander
ran handreiking
tiaar Suriname
Wegvervoer betaalt al negen
jaar voor Oostenrijkse wegen
Duitslanden ruilen spionnen
- tjITENLAND
ZeXdócQowiard
DONDERDAG 2 APRIL 1987 PAGINA 7
)NDEN Het Britse Lagerhuis
eft met een grote meerderheid
h stemmen herinvoering van de
pdstraf in Groot-Brittannië afge-
•zen. In een resolutie was voorge-
ild de doodstraf, achttien jaar ge
len afgeschaft, weer in te voeren
or „kwaadaardige moorden". Het
is de zevende maal dat zo'n po-
ïg werd weggestemd. Alle partij-
in het 650 leden tellende Lager-
iis lieten hun afgevaardigden vrij
naar geweten te stemmen. Vol-
ns opiniepeilingen is de Britse be-
Iking in grote meerderheid voor
Tinvoering van de doodstraf.
Amerikanen richten
aandacht op Mars
PASADENA De Amerikaanse
ruimtevaartorganisatie NASA wil
een onbemand ruimtevaartuig naar
de planeet Mars sturen dat daar
stenen en andere materialen verza
melt en weer terugkeert naar de
aarde. De NASA meent dat als de
Amerikanen niet snel handelen, de
Russen hen voor zullen zijn. Sovjet-
wetenschappers hebben al laten
doorschemeren dat ze rond de
eeuwwisseling een missie naar
Mars willen sturen. De NASA heeft
de lancering van het vaartuig dat
monsters moet nemen op Mars
voorlopig gepland in 1998. De kos
ten worden geschat op minimaal 3
miljard dollar.
VS wijzen nazi uit
naar Sovjet-Unie
NEW YORK Karl Linnas, die
medeverantwoordelijk wordt ge
acht voor de moord op duizenden
mensen in het concentratiekamp
Tartu in Estland, kan worden uit
gewezen naar de Sovjet-Unie. Dat
heeft een hof van beroep in New
York gisteren beslist. Linnas werd
in 1962 in de Sovjet-Unie bij ver
stek ter dood veroordeeld. Sinds
hem in 1981 het Amerikaanse
staatsburgerschap werd ontnomen,
procedeert Linnas om deportatie te
voorkomen. Linnas is sinds mei vo
rig jaar ingesloten in een New-
yorkse gevangenis om ontsnapping
te voorkomen.
WARSCHAU De leiding
van het verboden Poolse vak
verbond Solidariteit heeft de
bevolking opgeroepen tot het
houden van een „beslissende
staking" uit protest tegen de
jongste prijsverhogingen. De
stakingsoproep, uitgegeven
door de Tijdelijke Coördinatie
Commissie (TKK) van het
vakverbond, is gericht aan
„alle organisaties in de bedrij
ven, vakbondsleden en wer
kende mensen".
De TKK, onder voorzitter
schap van nobelprijswinnaar
Lech Walesa, bestaat uit deels
ondergrondse vakbondsleiders
uit elf regio in Polen. In de
verklaring van de vakbonds
leiding, gedateerd op 31 maart,
wordt geen datum voor een
staking genoemd. „Het is no
dig om „zo is het genoeg" te
zeggen. Dat is wat onze voor
zitter zondag heeft gezegd, en
dat is wat wij nu zeggen", al
dus de TKK. „De stakers moe
ten beginnen volledige com
pensatie te eisen voor de prijs
verhogingen. Tegelijkertijd ei
sen wij een inflatietoeslag ter
compensatie van de stijging
van de kosten van levenson
derhoud".
De regering heeft de prijsstij
gingen die het afgelopen
weekeinde werden afgekon
digd een „economische nood
zakelijkheid" genoemd. Prij
zen van onder andere energie,
alcohol en bepaalde levens
middelen gingen tien tot 25
procent omhoog.
Palestijnen verzoenen
zich met Arafat
NICOSIA Zes Palestijnse facties heben
ingestemd met een verzoening met de lei
der van de Palestijnse Bevrijdingsorgani
satie, Jasser Arafat, en de beëindiging van
de vier jaar oude verdeeldheid binnen de
guerrillabeweging. Dit is in de Libische
hoofdstad Tripoli door Palestijnse zegslie
den bekendgemaakt. Het nieuws van de
overeenkomst volgt na intensieve inspan
ningen van Sovjet-zijde om de PLO te
herenigen. De verzoening moet zijn beslag
krijgen tijdens een zitting van de Pale
stijnse Nationale Raad, het Palestijnse par-
lement-in-ballingschap. Het zou sinds 1982
de eerste keer zijn dat alle Palestijnse or
ganisaties bij een ontmoeting van de raad
aanwezig zijn.
5 HERTOGENBOSCH
Tan Schiphol naar een
hder land toe vliegen is
liet moeilijk. De proble-
nen komen pas wanneer
[oederen en mensen van
iet nationale vliegveld in
len ontwikkelingsland
taar een bepaald ramp-
[ebied toe moeten. Om in
ïoodgevallen die leemte
>p te vullen is „Piloten
tonder Grenzen" opge-
icht.
Artsen zonder Grenzen is in-
niddels een bekende organi-
atie in ons land, als ook in
Jelgië en Frankrijk. Deze me
dische teams kunnen binnen
>en dag hulp verlenen in acu-
|e noodsituaties, zoals de aard-
jeving in Mexico of de vul
kaanramp in Colombia. Een
voorwaarde is wel, dat de
„Artsen zonder Grenzen" snel
naar de plek des onheils ver
voerd kunnen worden. Aan
initiatiefnemer Lucas van
Gerwen in Den Bosch de
vraag waarom daar een apar
te organisatie „Piloten zonder
Grenzen" nodig is. Schieten
de luchtvaartmaatschappijen
hier tekort?
„Wij verzamelen in een data
bank de namen van piloten,
boordwerktuigkundigen en
technici, die zich bij ons heb
ben aangesloten. In noodge
vallen kan hen worden ge
vraagd onmiddellijk naar een
rampgebied te vliegen. Niet
elke piloot mag echter in elk
type toestel vliegen en boven
dien hangt het af van de
plaats waarheen gevlogen
wordt de zanderige Sahel
of de jungle in Suriname
welk toestel je kiest: een DC8
of een Cessna".
Een voorbeeld. Een team van
Artsen zonder Grenzen is eer
gisteren naar Suriname ver
trokken. Het kan zijn dat zij
extra medicijnen nodig heb
ben in het oosten van het
land, het junglegebied. Nu
heeft de Surinaamse overheid
zelf geen vliegtuigen, dus
springt Piloten zonder Gren
zen in. Vanuit Nederland ver
trekt de piloot (en het overige
vliegtuigpersoneel) naar Para
maribo. Daar wordt een ge
schikt toestel geleend, ge
huurd of eventueel gekocht
om de medicijnen ter plaatse
te brengen.
De vereniging Piloten zonder
Grenzen stelt zich neutraal op
en is beschikbaar wanneer
het gaat om algemeen huma
nitaire hulp, zoals bij natuur
rampen en hongersnood. Dat
wil niet zeggen dat zij geen
religieus of politiek getinte
organisaties willen helpen.
Wanneer hen daarom wordt
verzocht zelf nemen de Pi
loten geen initiatief komt
de organisatie in touw, tenzij
het gaat om een militaire actie
of wanneer de veiligheid van
de vrijwilligers direct gevaar
loopt. Als voorbeeld noemt
Van Gerwen zuid-Soedan,
waar rebellen dreigden elk
vliegtuig dat het luchtruim
van het hongergebied zou
kruisen, neer te halen.
Maar waarom kunnen lucht
vaartmaatschappijen geen
hulpvluchten regelen?
„Vliegmaatschappijen werken
op commerciële basis, wij op
humanitaire. De piloten en
technici die zich bij ons opge
ven doen dit vrijwillig en
krijgen ook alleen een onkos
tenvergoeding terwijl het mo
gelijk is dat zij een aantal
vrije dagen moeten opnemen
om een bepaalde operatie uit
te voeren. Rambo's of het A-
team hebben we overigens
niet nodig: alleen mensen die
aardigheid hebben in het ver
lenen van humanitaire hulp.
Voordat wij piloten op pad
sturen worden zij gescreend
op hun motivatie. Avonturiers
zenden wij niet uit".
Hoe ziet het totale hulppakket
eruit dat Piloten zonder
Grenzen kan bieden?
„Het liefst willen wij bieden
wat onze zusterorganisatie in
België ook kan. Dat wil zeg
gen dat wij artsen, medicijnen
en voedsel vervoeren naar
rampgebieden en weer terug,
eventueel ook slachtoffers. De
onkosten van onze piloten be
talen wij terug uit donaties en
lidmaatschappen. De huur
van het vliegtuig komt voor
rekening van de organisatie
die onze hulp inroept. Wij
willen ook onze kennis over
dragen, bijvoorbeeld in het
aanleggen of verbeteren van
vliegvelden en of airstrips.
Het kan ook zijn dat wij een
stewardess, die bij ons is aan
gesloten, vragen een klein
pakketje medicijnen of bloed
monsters mee te nemen.
Wanneer is de organisatie zo
ver rond dat de piloten kun
nen worden ingezet?
Triomfantelijk: „We hebben
al twee operaties uitgevoerd.
De eerste was een vlucht met
medisch personeel en medicij
nen naar Khartoem en El
Fasher in Soedan. De tweede
ging richting Lagos in Nige
ria. Artsen zonder Grenzen is
daar bezig drie miljoen men
sen in te enten tegen gele
koorts. En in beide gevallen
verliepen de vluchten goed".
Piloten zonder Grenzen heeft
nu nog een onderkomen bij
de Artsen in de hoofdstad,
maar zou het liefst een ruimte
krijgen op Schiphol. Tot dus
ver moet de geïnteresseerde
contact leggen via Postbus
10014 in Amsterdam.
RUSSEL Een schietpartij in de rechtszaal van het Paleis
in Justitie in Luik heeft gisteren het leven gekost aan een ad-
>caat en een verdachte. Het drama gebeurde toen de vriendin
|n de verdachte de aanwezigen bedreigde met twee handgra-
iten en tegelijk een pistool overhandigde aan de verdachte,
eze gebruikte zijn advocaat als menselijk schild, waarmee hij
de richting van de deur liep. De politie opende daarop het
iur. Het is niet duidelijk door wie de advocaat is gedood. Op
ëns overschot wordt sectie verricht.
fan onze parlementaire re
dactie)
EN HAAG De Nederland-
I politiek heeft verdeeld ge-
jageerd op de aankondiging
|n de Surinaamse legerleider
outerse dat er op 25 novem-
ir algemene verkiezingingen
zijn land zullen worden ge-
ttuden.
buterse maakte dit eerder
fze week bij de presentatie
in de ontwerp-grondwet
bor Suriname bekend. Vol-
ins de PvdA'er Knol is een
rondwet, hoe goed ook gefor
muleerd, geen waarborg voor
een democratie. „De democra
tie valt of staat met de al of
niet democratische gezindheid
van personen". Ook de VVD
vindt dat de militairen zich
buiten de politiek moeten hou
den. Er kan volgens de VVD
dan ook nog geen sprake zijn
van hervatting van de Neder
landse ontwikkelinghulp. Het
CDA vindt daarentegen dat de
Nederlandse regering, nu Bou-
terse verkiezingen heeft aan
gekondigd, prositieve stappen
ten aanzien van Suriname
moet nemen.
(Vervolg voorpagina)
IEN HAAG Het internationale vrachtverkeer be-
lalt al sinds 1978 een transitoheffing voor het gebruik
an de Oostenrijkse wegen. In 1985 alleen al, was daar
(vintig miljoen gulden mee gemoeid, aldus woordvoer-
ler R.Enthoven van de Federatie Wegvervoer. Sinds
inuari vorig jaar heeft Oostenrijk het transport be-
jerkt door maar een bepaald aantal ritten in Oosten-
Ijk toe te laten.
olgens Enthoven is het Oostenrijkse beleid er op gericht de
ansporteurs meer gebruik te laten maken van de spoorwegen.
Mie groei van het wegtransport moet naar de spoorwegen", al-
is de woordvoerder. De federatie Wegvervoer is overigens van
ening dat Oostenrijk in aanmerking moet komen voor het geld
it de Europese Gemeenschap beschikbaar stelt voor het Euro-
:se wegennet.
Nerveus
Veiligheidsagenten kunnen soms een beetje té nerveus zijn, en goedwillende burgers worden
daar dan het slachtoffer van. Zoals hier, tijdens een rondrit van de Egyptische president Moe
barak. In de stad Mansoura trachtte een man een boodschap aan de president te geven,
maar een body-guard greep onmiddellijk in met een welgemikte trap. Of de president het
papiertje nog heeft aangepakt is niet duidelijk.
)EN HAAG Er be-
taan toch geen plannen
Residentie hoof stad
'an Nederland te maken.
Inderdaad het was een 1
pril-grap", erkende
3PR-Kamerlid Ria Bec-
ers gisteren, die dit keer
eeft meegedaan aan de
olklore rondom de eerste
pril. Haar schriftelijke
ragen over de status van
ie hoofdstad aan minister
Ie Koning (binnenlandse
aken) waren eerder door
kamervoorzitter Dolman
en de griffie goedge
keurd.
Andere poetsenbakkers in
Nederland zorgden voor de
nodige paniek en verontwaar
diging. Zo kwamen bij de
VARA nogal wat telefoontjes
van verontwaardigde mensen
binnen, na een uitzending
over de bouw van een Japans
miniatuurdorp in het open
luchtmuseum in Arnhem. In
Helmond stoven mensen in
paniek hun huis uit, nadat ze
in het plaatselijke weekblad
hadden gelezen dat de meteo
riet „Avril Plaisanterie" rond
acht uur 's avonds op de stad
zou storten.
Op de Nederlandse televisie
trapte Tineke gisteravond in
haar gelijknamige programma,
in een grap over honden die
eksters eten en daarmee de
door eksters gestolen sieraden
in hun maag krijgen. Tineke
werd pas wakker toen de ins
criptie van een ring werd
voorgelezen: 1 april 1987.
Ook in de Britse media heb
ben creatieve geesten zich
over het fenomeen 1 april ge
bogen. The Independent pak
te op haar frontpagina uit met
het nieuws dat de armen van
de Venus van Milo op het
Griekse eiland Melos waren
opgegraven. The Guardian
had een fantastisch bericht
over de vondst in Japan van
„de allereerste foto ter we
reld". Hij zou al in 1782 zijn
gemaakt door de Japanse dis
sidente geleerde „Yorimoto
Hisjida". De opname van een
man in kimono die de krant
afdrukte was nogal wazig,
maar van „groot historisch
belang". Een Japanse camera-
fabrikant had er zelfs een for
se advertentie aan gewijd.
De populaire Daily Mirror
bracht een serie exclusieve fo
to's van Maggie Thatcher en
Mickey Gorbatsjov die gezel
lig zaten te vrijen in een park
van Moskou. Op een van de
foto's gaven zij elkaar zelfs
een zoentje. Op de andere
kriebelde Maggie haar Sovjet-
- boezem vriend speels onder
de kin en op het derde plaatje
liepeh zij samen de frisse
nieuwe lente tegemoet. Het is
jammer voor de wereldvrede,
maar de foto's waren in Enge
land gemaakt met de hulp
van een paar dubbelgangers.
BONN Vier Oostduitse spionnen zijn
gisteren uitgewisseld tegen vier West
duitse spionnen die in de DDR vastzaten.
Dit hebben de Westduitse media bericht.
Onder de acht uitgewisselde spionnen
was Lothar Erwin Lutze, volgens het
dagblad Die Welt een Oostduits super-
spion.
Lutze zat een gevangenisstraf van twaalf jaar
uit in de Bondsrepubliek wegens het bespio
neren van het ministerie van defensie in
Bonn. Documenten die hij doorspeelde had
den betrekking op de pijpleidingen van de
NAVO in Centraal-Europa, Westduitse rap
porten over de paraatheid van de troepen
van het Warschau Pact, NAVO-plannen
voor het gebruik van energie in crisissitua
ties en de plannen voor de bouw van een
nieuwe gevechtstank in de jaren negentig.
De uitgewisselde Westduitse spionnen zijn
niet genoemd. Twee van hen werkten voor
de Westduitse federale geheime dienst en
twee voor de contraspionage.
REUZEGEBOUWEN MAKEN STEDEN ONLEEFBAAR
(Van onze
correspondent Jo Wijnen)
WASHINGTON De
wolkenkrabber is het
bouwkundig handelsmerk
van Amerika, het symbool
van macht, durf en rijk
dom. Er is nagenoeg geen
binnenstad in de VS
met uitzondering mis
schien van Los Angeles en
Washington die niet
bestaat uit een dicht woud
van wolkenkrabbers,
waarvan sommige de 250
meter royaal overschrij
den.
Maar deze bouwkundige reu
zen verliezen in toenemende
mate de gunst van de Ameri
kaanse burger. De bouwers, de
projectontwikkelaars en de fi
nanciers willen nog meer en
nog sneller hemelwaarts. Maar
de gewone burger heeft er
meer dan genoeg van. Hij er
vaart steeds meer dat de hoog
bouw de steden volstrekt on
leefbaar maakt, dat de vervui
ling toeneemt, dat de straten
veranderen in tochtige en kille
corridors en dat de gigantische
glazen dozen steeds meer ver
keer naar zich toetrekken. Bo
vendien worden de oudere,
soms zeer fraaie bouwwerken
afgebroken om er enorme gla
zen en aluminium bakken
voor de in de plaats te zetten.
Amerika berooft zichzelf op
die manier van zijn eigen
bouwkundige erfgoed, zo heet
het in een groeiend en alsmaar
sterker wordend aantal actie
groepen dat aan de dreigende
schaduw van de hoogbouw wil
ontsnappen.
Tweeling
In Boston hebben actiegroepen
de bouw van een tweeling-
- wolkenkrabber op het nipper
tje kunnen voorkomen. In
Philadelphia gebeurde hetzelf
de. In het hart van die stad
staat een prachtig neo-klassiek
stadhuis met op de toren het
beeld van William Penn. De
stad heeft altijd een regel in
acht genomen dat niet hoger
dan de toren van het stadhuis
mocht worden gebouwd. En
kele jaren geleden bleken de
stadsbestuurders evenwel be
reid die regel aan hun laars te
lappen. De bouw van ten min
ste drie hogere gebouwen
werd voorbereid. Actiegroepen
hebben die plannen, na zeer
lange en buitengewoon verbit
terde gevechten, van de tafel
weten te krijgen. In nagenoeg
alle grote steden van Amerika
vinden soortgelijke confronta
ties tussen burgers en hun be
stuurders plaats.
Aanvankelijk gebruikten de
actiegroepen het argument dat
de wolkenkrabbers-nieuwe-s-
tijl niet meer dan lelijke,
rechtlijnige dozen zijn die al
lerminst bijdragen tot de ver
fraaiing van de stad. Daar
vonden de architecten even
wel wat op. Ze begonnen „ou
derwets" lijkende torens te
ontwerpen, voorzien van aller
lei ornamenten, bakstenen rib
ben, pilaren en erkers. Nu
voerden de actiegroepen aan
dat de ene lelijkheid slechts
door de andere werd vervan
gen. Bovendien zouden de
wolkenkrabbers de steden ten
gronde richten, de leefbaar
heid verpesten en verkeers
chaos bevorderen. Het resul
taat: in menige stad zijn zeer
ambitieuze plannen inderhaast
aangepast om tegemoet te ko
men aan de eisen van de
steeds mondiger burgers.
Vooroorlogs
De wolkenkrabber is in feite
een vooroorlogse vinding die
wonderwel paste in het hart
van de snelgroeiende miljoe
nensteden van de Nieuwe We
reld. Na de oorlog stevenden
die grote steden evenwel re
gelrecht op een crisis af. De
oude bouwwerken bleken niet
meer te voldoen. De beter ge
situeerde burgers vluchtten
met honderdduizenden tege
lijk naar de buitenwijken. Er
was sprake van een snelle ver
krotting van de oude binnen
steden. En de anders zo gezel
lige stadsharten stierven een
zachte, maar onherroepelijke
dood, ook al omdat de winke
liers hun klanten naar de bui
tenwijken volgden en de over
dekte winkelcentra langs de
invalswegen snel aan popula
riteit wonnen. Het gevolg van
deze ontwikkeling was dat van
de oude binnenstad niets over
bleef dan enkele pompeuze ge
bouwen, afgewisseld door par
keerterreinen en stukken
braakliggend land.
De stadsbestuurders leverden
zich, in een wanhopige poging
hun steden te redden, uit aan
de projectontwikkelaars en
bouwheren. Die stampten de
ene na de andere wolkenkrab
ber uit de grond om een ant
woord te geven op de snel
groeiende behoefte aan kan
toorruimte. Aldus werd het
laatste restje sociaal leven naar
verre buitenwijken verdreven.
Als de werkers in de avond
uren en de weekeinden niet in
hun kantoortorens zijn, is de
stad niet veel meer dan een
uitgestorven hoeveelheid be
ton en glas.
Vervreemding
Steeds meer Amerikanen be
ginnen te begrijpen dat de
Amerikaanse stad als middel
punt van zakelijke, sociale en
culturele activiteit, op het punt
staat te verdwijnen. De eens
als een architectonisch wonder
geprezen wolkenkrabber, is
daarvan de schuld zeggen de
activisten nu. De roep om la
gere gebouwen die beter be
woonbaar zijn, die bij het ste
delijk leven kunnen worden
betrokken en waarin zowel
gewoond als gewerkt kan wor
den, neemt hand over hand
toe. Het is in feite een gevecht
van het grootkapitaal dat me-
dogenloos in nieuw gebouwen
investeert, en de gewone men
sen die het proces van stedelij
ke vervreemding willen stop
pen. Daarbij komen de stads
bestuurders steeds aneer tot
het inzicht dat het Amerikaan
se vrije ondernemerschap een
goede ruimtelijke ordening in
de weg heeft gestaan.
Amnoti
SAHS
FRONTIER!!
