Z7f heb altijd een warme
band gehad met 9
Spanning te snijden bij veiling
Van Goghs „Zonnebloemen"
Nationale Ballet laat ook buiten
Amsterdam zijn gezicht zien
CHARMEUR DAVID ROWIE:
en
Cello-jury kiest
voor goed vakwerk
>g eenmaal de „Vuist" van Duys
G1N*NENLAND/BUITENT AND/ KUNST
CeidaeSouuwt
DINSDAG 31 MAART 1987 PAGINA 5
;en ENKTEKEN VOOR KARL MAY IN DDR
in%N Karl May, de geestelijk vader van de prairie-
I Old Shatterhand en zijn Indiaanse vriend Winnetou,
meefi Oost-Duitsland een officieel gedenkteken gekregen!
iders jlegenheid van de 75ste sterfdag van de schrijver is in
atiënilla Shatterhand" in Radebeul bij Dresden een gedenk-
»e vrapnthuld. Klaus Schumann, de voorzitter van de Karl
enwofichting, prees de tot 1983 verketterde May als een
7er h^er, wiens literaire werk bij de jeugd in de DDR talrij-
ordenuwe aanhangers heeft gevonden. Dit blijkt ook uit de
t hoefjstelling voor het Karl May-museum in Bamberg, dat
en argelopen jaar door 265.000 mensen werd bezocht. Het
'egenvan May was in de DDR tot 1983 verboden. Pas toen
;rder de autoriteiten toe aan de niet te stuiten belangstelling
bmetijn verhalen. Na 1983 is het verzameld werk van May
algety.Duitsland in zeven delen opnieuw uitgegeven, en
je P^het officieel tot het literair erfdeel van de DDR gere-
tisbeéjpe verhalen hebben de klassieke structuur van de
iar nVan helden tegen schurken, waarbij de laatsten uitein-
nooit hun straf ontlopen, hetgeen door May veelal op
oraliserende toon werd beschreven.
Breytenbach mag niet
naar Zuid-Afrika
JOHANNESBURG De van geboorte
Zuidafrikaanse schrijver Breyten Brey
tenbach mag zijn geboorteland niet in.
Een verzoek om een visum, bedoeld om
zijn zieke vader in Zuid-Afrika te bezoe
ken, is hem geweigerd. Minister van bin
nenlandse zaken Stoffel Botha zei dat het
visum is geweigerd vanwege „Breyten-
bachs houding en gedrag tegenover Zuid-
Afrika en het Zuidafrikaanse volk en om
andere veiligheidsredenen". Volgens hem
is de toestand van Breytenbachs vader,
die sinds 10 jaar in een bejaardenzieken
huis wordt verpleegd, stabiel. Breyten
bach, die tot Fransman is genaturaliseerd,
is bekend geworden door zijn gedichten,
waarin hij het blanke bewind in zijn ge
boorteland vaak zeer kritisch heeft be
oordeeld.
Titelnummer
De Noorse popgroep A-Ha zal het titelnummer verzor
gen van de nieuwe James Bond-film „The living day
lights". De groep schreef het nummer In samenwerking
met filmcomponist John Barry, die ook voor Bond-films
als „Goldfinger" en „Diamonds are Forever" de muziek
schreef. „The living daylights", waarin Jeroen Krabbé
de rol speelt van de schurk die Bond naar het leven
staat, gaat op 29 Juni In première in Londen.
AMSTERDAM Met on
der meer optredens in het
nieuwe Muziektheater aan
het Spui in Den Haag zal
Het Nationale Ballet het
nieuwe seizoen 1987/1988
ook veelvuldig een deel
van zijn programma's bui
ten Amsterdam vertonen.
Van de 117 voorstellingen
die Het Nationale ballet in
het komende seizoen zal
geven, zullen er veertig
ma;
ontrol
daar
lals 1
van
ïster
t ver|
arin
/onde
en n.
Ie do
i
STERDAM Vier
na zijn succesvolle
dous Moonlight Tour"
1 David Bowie op 30
in de Rotterdamse
jp met zijn nieuwe we-
Tltournee, die hem tot
%mber in honderd ste-
zal brengen. Een uit
muzikanten bestaande
jp zal hem tijdens
„The Glass Spider
r" begeleiden. Hoe
tot nu toe één concert
iaar (eboekt in het Feye-
den rd stadion, is het niet
8ev°iBsloten dat hij, net als
vorige keer, meer op-
7oorïens in Nederland zal
itingjorgen. In het tour-
•ndhema is er in elk geval
en fening mee gehouden,
^•^'voorverkoop van het
vo0ffert start op 11 april,
de v,
:htinpns een persconferentie
,uwefrmiddag in de Amster-
1 de jse rocktempel Paradiso
jlpv^duceerde een Bowie-met-
;uif zijn groep, die bestaat
Peter Frampton (solo-gi-
Bggnè, Carlos Alomar (gitaar),
||lMnine Rojas (basgitaar),
Kizilcay (synthesizer),
Childs (drums) en Ri-
Cottle (toetsen). Bowie
[aste de aanwezige Euro
pers en de fans, die uren
de deuren van Paradiso
len staan wachten, door
nummers van zijn nieu-
elpee „Never Let Me
n" te spelen. De langspe-
igt op 20 april in de win-
lergie
I de energie van een jonge
nuzikant bracht de veer-
jrige in Zwitserland woon-
lige Bowie „Bang Bang",
■ggy Pop een paar jaar ge
in schreef en zijn huidige
De „Day-In Day-Out".
was overigens Bowie zelf
jdeze originele manier be
nt om zijn concertserie aan
te kondigen. Dat hij dat niet
zonder zijn trouwste fans wil
de doen, bleek toen hij op
dracht gaf ook voor hen de
deuren te openen. Bowie ont
popte zich op het podium als
een charmeur, die iedereen
voor zich innam. Hij is een
superster, zoals de popwereld
er maar weinig kent. In korte,
vaak humoristisch getinte be
woordingen ging hij in op de
vragen die op hem werden af
gevuurd en voor hij uiteinde
lijk afscheid nam met „Day-
In, Day-Out" deelde hij hand
tekeningen uit en ging op de
foto met Natasja, een vrouwe
lijke fan, die hij zelf het podi
um op hielp.
Warme band
Bowie begint zijn tournee in
Nederland omdat hij altijd
een warme band heeft gehad
met ons land. David: „Soms
heb ik het gevoel dat hier
mijn trouwste fans zitten.
Vanaf het begin van mijn car
rière vond ik Nederland aan
mijn zijde. Ik voel mij hier
echt thuis".
Dat er vier jaar tussen zijn
„Serious Moonlight Tour" en
„The Glass Spider Tour" zit
ten, heeft volgens de muzi
kant met een tekort aan goed
materiaal te maken. Bowie:
„Je moet genoeg goede songs
in handen hebben om een
concert te kunnen vullen.
Eerlijk gezegd was ik niet zo
tevreden over mijn vorige el
pee „Tonight" (die drie-en-
een-half jaar geleden ver
scheen). Daar staan eigenlijk
maar vier nummers op waar
ik echt blij mee ben. Met „Ne
ver Let me Down" ligt dat
anders. Zelf vind ik het een
heel sterke plaat, maar het
was creatief dan ook een
vruchtbare periode. Ik heb
nog genoeg goed materiaal
liggen om een tweede elpee te
vullen".
Volgens Bowie krijgt „The
Glass Spider Tour", ver-
David Bowie
afwisselend
luisterend,
vragen
beant
woordend en
zingend bij de
presentatie
van zijn
plannen voor
een wereld
tournee, die
30 mei in
Rotterdam
begint.
noemd naar een nummer van
zijn nieuwe langspeler, een
andere opzet dan de vorige.
Bowie: „Wie mijn carrière
heeft gevolgd, weet dat ik
nooit twee keer hetzelfde doe.
De „Serious Moonlight Tour"
was vooral een grootste-hits-
festijn. Ik had een nieuw pu
bliek aangeboord, dat mij ei
genlijk alleen maar had ge
volgd via de radio. Ik wilde
dus de nummers brengen, die
de afgelopen twintig jaar hits
waren geweest, zodat ze mij
zouden leren kennen als song-
schrijver en uitvoerend ar
tiest. Nu die mensen met die
zijde kennis hebben gemaakt,
wil ik tonen dat ik nog meer
kan (lachen). De nieuwe show
is theatraler en dramatischer
van opzet. Dat het een visueel
spektakel wordt, is mede te
danken aan de financiële
steun van Pepsi Cola, zonder
hun medewerking had ik veel
minder kunnen uitpakken".
Dat ster-gitarist Earl Slick tij
dens deze tournee ontbreekt
en is vervangen door Peter
Frampton, heeft volgens Bo
wie te maken met de vrucht
bare samenwerking die tij
dens de opnamen van de el
pee tussen het tweetal ont
stond. Bowie: „Ik kreeg de
kans om met Peter te werken,
nadat hij vorig jaar tijdens
zijn tournee had laten zien de
sterren van de hemel te spe
len. Nadat we vier, vijf dagen
samen aan mijn elpee bezig
waren geweest, zijn we rond
de tafel gaan zitten en vonden
we het allebei een goed idee
als hij mee zou gaan op deze
tournee. Dat Earl Slick er niet
bij is, komt omdat ik hem niet
heb gevraagd".
Bowie lijkt overigens behoor
lijk beïnvloed door de muzi
kale smaak van zijn zoon Zo-
wie, die The Beastie Boys en
Run DMC als zijn favorieten
ziet. Zo rapped Bowie op zijn
„Never Let me Down" op
overtuigende wijze in het
nummer „Shining Star (Ma-
kin' My Love)". Veel interes
se om zelf muziek te maken,
heeft zijn inmiddels vijftienja
rige zoon niet Tijdens de
persconferentie liet Bowie
weten dat Zowie vooral geïn
teresseerd is in sport zoals
rugby en skiën.
Film
Hoewel de voorbereidingen
voor de tournee in volle gang
zijn, blijft zijn tweede liefde
de film hem bezighouden. Zo
heeft Bowie plannen om met
Mick Jagger voor de camera
te verschijnen. Bowie: „De be
doeling is dat we dit jaar sa
men wat schrijven. Als dat
goed uitpakt en we zijn ook
nog tegelijkertijd op dezelfde
plaats dan maken we samen
een film. Verder heb ik plan
nen om volgend jaar een film
te regisseren. Het gaat om een
korte rolprent, een liefdesge
schiedenis met teenagers,
meer wil ik er niet over
kwijt".
HANS PIËT
buiten Amsterdam op de
planken worden gezet.
Dat staat in tegenstelling tot
de neiging die bij andere ge
zelschappen waar te nemen is.
De Nederlandse Opera zal nog
maar weinig voorstellingen
buiten de hoofdstad geven en
ook de pas opgerichte Toneel
groep Amsterdam zal maar
weinig reizen en voornamelijk
in Stadsschouwburg en Belle-
vue in Amsterdam voor het
voetlicht treden. „Wij laten
ons publiek niet in de kou
staan", aldus artistiek leider
Rudi van Dantzig gistermid
dag bij de presentatie van het
seizoensprogramma.
In het buitenland heeft Het
Nationale Ballet de afgelopen
anderhalf jaar niet opgetreden
en dat-zal ook de komende an
derhalf jaar zo zijn. Pas in sep
tember 1988 zal de groep weer
een tournee door de Verenigde
Staten maken.
Voor het komende seizoen
staat onder meer een klassie
ker als het Zwanenmeer van
Petipa op muziek van Tsjai-
kovski in een nieuwe produk-
tie van Rudi van Dantzig en
Toer van Schayk op het pro
gramma. Verder zal de Ameri
kaanse choreografe Carolyn
Carlson een avondvullend
programma voor Het Nationa
le Ballet verzorgen. Dit pro
gramma zal ook in een reis-
versie in verschillende plaat
sen te zien zijn. Assepoester
van Frederick Ashton op mu
ziek van van Prokofiev, het
ballet dat in april in het Mu
ziektheater in première gaat,
en waarvoor het volgens de
leiding van HNB storm loopt,
zal in februari 1988 opnieuw
worden uitgevoerd.
Het openingsprogramma van
het nieuwe seizoen (septem
ber) bestaat uit balletten van
Rudi van Dantzig en Hans van
Manen, die onlangs bij de bal
letgroep vetrokken is. In het
nieuwe seizoen staan naast het
ballet van Carolyn Carlson
ook andere wereldpremière op
het programma zoals Thinking
Twice van John Wisman op
muziek van Philip Glass, een
nieuw ballet van Toer van
Schayk, een ballet van Nils
Christe en één van Eduard
Lock. In februari 1988 komt er
een programma waarin het ac
cent ligt op choreograaf Geor-
fe Balanchine.
udi van Dantzig liet weten
dat Het Nationale Ballet zich
intussen thuis voelt in het Mu
ziektheater, dat vorig jaar sep
tember werd geopend. Ook het
publiek heeft zijn weg naar dit
nieuwe theater gevonden. De
doelstelling om het aantal be
zoekers in het nieuwe theater
te verdubbelen is bereikt
(120.000 bezoekers in het gehe
le seizoen in het Muziekthea
ter tegenover 60.000 in de
Stadsschouwburg).
In het komende seizoen zal
Het Nationale Ballet optreden
in het nieuwe muziektheater
in Den Haag, de Stadsschouw
burg in Rotterdam, Utrecht,
Amstelveen, Apeldoorn, Arn
hem, Den Bosch, Drachten,
Eindhoven, Enschede, Gronin
gen, Heerlen, Leeuwarden,
Nijmegen, Tilburg en Venlo).
Van Dantzig wil in de toe
komst ook weer vooretellingen
in het oude huis de Stads
schouwburg en in Carré in
Amsterdam geven.
Drie dagen halve finales van het In
ternationaal Celloconcoure Scheve-
ningen met achttien kandidaten.
Vier cellisten komen uit In de finales
op donderdag en vrijdag met bege
leiding van het Residentie Orkest
o.l.v. Othmar Mégé. Rechtstreekse
tv-uitzending vrijdagavond vanaf
19.12 uur. Circustheater, Schevenln-
De jury van het Internationaal
Celloconcours Scheveningen
heeft de afgelopen drie dagen
achttien deelnemers aan de
halve finales beoordeeld. Gis
teravond maakte juryvoorzit
ter Manus Willemsen de fina
listen bekend die donderdag
en vrijdagavond met het Resi
dentie Orkest o.l.v. Othmar
Mégé o.m. het voor dit con
cours geschreven werk van
Hans Kox zullen uitvoeren. De
keuze is gevallen op de Tsje
chische Michaela Fukacova
(28), de Engelsman Richard
Lester (27), de Oostenrijkse Jo
hanna Picker (22) en de Duit
ser Gustav Rivinius (21). De
24-jarige Amerikaan Steven
Honingberg kwam in aanmer
king voor een eervolle onder
scheiding. Met die vier finalis
ten heeft de jury gekozen voor
het degelijke vakwerk, niet
voor glanzende virtuositeit of
alleen maar welsprekende mu
zikaliteit
Dit voor de eerste maal in
Scheveningen gehouden cello-
concours is een tot op dit mo
ment in alle opzichten ge
slaagd evenement. Het muzi
kaal en technisch peil van de
deelnemers aan de halve fina
les bezat een hoog peil en op
een enkele uitzondering na
waren de prestaties adembene
mend en verrassend. Ovaties
voor de 18-jarige Francaise
Laure Vavasseur die met
grandeur Escher's schitterende
solo-sonate vertolkte, voor de
absolute topper Gustav Rivini
us die bij wijze van spreken in
zijn cello kroop en voor Ste
ven Honingberg die met zijn
spel aller harten stal. Johanna
Picker moge voor menigeen
een raadsel zijn, haar spel is
een openbaring.
Verrassend ook was de niet af
latende grote belangstelling
van het publiek. Zelfs op de
vroege maandagochtend was
het Circustheater uitstekend
bezet. Dat publiek was getuige
van teleurstellend spel van o.a.
Mathias Donderer, Michelle
Djokic en Istvan Gaal. Menig
een was van mening dat onze
landgenoot Pieter Finkentey
die kans had verdiend, maar
zoals Manus Willemsen zei:
„Zeven deskundigen hebben
een keuze gemaakt en winnen
of verliezen is het risico van
een concours". De goede sfeer
in het Circustheater kan in ie
der geval niet kapot.
ADRIAAN HAGER
'ERSUM De AVRO- Dit naar aanleiding van de
sie brengt op zaterdag viering van het gouden hu-
ril nog eenmaal de le- welijk van prinses Juliana en
trische „Vuist" van prins Bernhard. In deze
m Duys op het scherm. Gouden Vuist voor Oranje
(ADVERTENTIE)
draait het voor een groot
deel om de vele onvergetelij
ke sketches en liedjes die ge
ïnspireerd zijn op de gang
van zaken rond paleis Soest-
dijk. Aan zijn vertrouwde ta
fel in de Singer Concertzaal
in Laren, compleet met (ui
teraard) de goudvis, ontvangt
Willem Duys een keur van
bekende en minder bekende
Nederlanders die allen een
bijzondere band hebben met
prinses Juliana en prins
Bernhard. Het door Fred Os-
ter geproduceerde program
ma zal door de AVRO-tv
worden uitgezonden (Ned. 2
om 20.40 uur).
(c) Standaard UltgavariJ/Wavwy Production#
(Vervolg van voorpagina)
LONDEN In Christie's
Londense veilingzaal was
de spanning gisteren te
sniiden toen Van Goghs
vijftien zonnebloemen in
een razendsnel tempo als
maar duurder werden.
De overvolle veilingzaal
mompelde, slaakte kreten
van verbijstering en lach
te toen twee bieders el
kaar om het 99 x 76 cm
grote doek in de haren
zaten. Van 10 miljoen
pond steeg de prijs razend
snel tot 22,5 miljoen
pond. De aanwezigen
konden hun oren niet ge
loven. Toen de hamer
van de veilingmeester
neerkwam, barstte een
daverend applaus los.
Het laatste bod, 22,5 miljoen
pond, 74 miljoen gulden,
wordt nog verhoogd met een
veilingcommissie van 10 pro
cent, waarmee het aankoop
bedrag uiteindelijk op 81 mil
joen komt. „Er zijn maar 10
tot 15 mensen in de wereld,
en het Getty Museum, die
zich zoiets kunnen veroorlo
ven. Het was een fantastische
De Zonnebloemen van Van Gogh, waarvoor gisteren meer werd
geboden dan ooit tevoren.
prijs. Niemand had dat ver- lingzaal. Het steenrijke Getty
wacht. Wij dachten dat het Museum ontkende het doek te
hooguit 18 miljoen pond zou hebben gekocht. Vermoed
worden," aldus de Newyorkse wordt dat het doek is gekocht
kunsthandelaar Jacob Baal- door een Japanse verzame-
Teshuva gisteren in de vei- laar.
Van tevoren was uitgebreid
gespeculeerd over de bestem
ming van de Van Gogh en de
prijs die het werk zou opbren
gen. Diverse handelaars zei
den toen nog te hopen dat het
werk in een museum terecht
zou komen. Dat het werk ver
moedelijk in het privé-bezit
van een rijke kunstverzame
laar zal komen, onzichtbaar
voor het publiek, wordt als
enig nadeel gezien van deze
recordaankoop.
Het vorige recordbedrag dat
voor een doek van Van Gogh
op tafel werd gelegd was 24
miljoen gulden. Een eveneens
anonieme koper betaalde dat
in april 1985 bij Sotheby's in
New York voor het „Land
schap met opkomende zon".
Het hoogste bedrag dat vóór
de veiling van gisteren ooit
voor een schilderij was be
taald was 8,1 miljoen pond,
ruim 27 miljoen gulden. Het
J. Paul Getty museum in Ca-
lifornië legde dat in april 1985
op tafel bij Christie's in Lon
den voor het doek „De aan
bidding van de Wijzen" van
Andrea Mantegna.
Van het bedrag dat het doek
opleverde zou Van Gogh in
zijn tijd nog niet hebben dur
ven dromen. Niemand wilde
immers het schilderstuk ko-
Êen. Over een van de Zonne-
loemschilderijen schreef Van
Gogh aan zijn broer Theo te
hopen dat „die Amerikanen
en Schotten" er misschien wel
„200 francs" voor over zouden
hebben. Maar het schilderij
dat gisteren voor 74 miljoen
gulden werd geveild, zou pas
enkele jaren nadat hij zichzelf
in 1890 op 37-jarige leeftijd
van het leven had beroofd
worden verkocht.
Van Gogh-biograaf Jan Huls-
ker schreef in 1980 over de
schilderijen: „De Zonnebloe
men hebben meer dan enig
ander werk van Vincent bij
gedragen aan de bekendheid
van de schilder over de hele
wereld. In sommige gevallen
het enige werk waarmee hij
geïdentificeerd wordt".
Zonnebloemschilderijen van
Van Gogh zijn te bezichtigen
in onder andere het Vincent
van Gogh-museum in Am
sterdam en in musea in Lon
den, Milnchen en Philadel
phia. Eén is in particulier be
zit en een ander werd vernie
tigd tijdens een bombarde
ment in Japan tijdens de
Tweede Wereldoorlog.
Het maandag verkochte doek
werd in 1934 in Parijs gekocht
door de familie Beatty, die
een fortuin had gemaakt in de
mijnbouw. Het is verkocht
door de executeurs van de na
latenschap van Helen Chester
Beatty, die in 1986 overleed.
Sinds 1959 was het schilderij
in bruikleen bij de National
Gallery in Lonaen.
