Tweede Kamer wil veel
snellere asielprocedure
Jiapport-Dekker zal niet ongeschonden blijven
ijr
VOORLOPIGE ZEGE CURATOR IN ZAAK FIRST COMMERCE
avodiploma is
innenkort
iet meer nodig
NENLAND
QeXdócQowiant
ZATERDAG 28 MAART 1987 PAGINA 5
DP
HAAG Staatsse-
is Dick Dees van
gezondheid is de af-
?n zeven maanden
bepaald spraakzaam
est over zijn vak. Hij
erde voornamelijk in
wte van de politiek
irfde zijn mond nau-
ts open te doen wan-
kamerleden, medici
urnalisten hem iets
en over de organisa-
an de gezondheids-
en nieuwe of toe-
tige ontwikkelingen
it gebied. „Laten we
het rapport van de
ïissie-Dekker maar
:hten", luidde zijn
jaal ongelijk had hij na-
jk niet, want het zou ge-
i van onhoffelijkheid te-
■er de adviescommissie
leiding van de voorma-
Philips-topman Wisse
x, als Dees zelf alvast al-
uitspraken zou doen
!de door hem gewenste
Jkkelingen in medisch
Nederland. Het kabinet had
immers niet voor niets beslo
ten zes deskundigen op het ge
bied van de volksgezondheid
onder leiding van een onaf
hankelijke „wijze man" (Dek
ker) te laten broeden op moge
lijkheden om de gezondheids
jungle te ontginnen. En een
broedende kip moet je nu een
maal niet storen. De enigen
die dat, zij het niet met opzet,
wèl een beetje deden, waren
de wetenschappelijke institu
ten van PvdA, CDA en VVD.
Alsof het afgesproken werk
was, publiceerden zij elk kort
na elkaar een rapport met hun
visie op de toekomst van de
gezondheidszorg.
Theorie
Intussen keken vele politici,
medici en verzekeraars vol
verwachting, vrees of hoop uit
naar het ei dat de adviescom
missie-Dekker zou leggen.
Soms lekte er al iets uit over
de kleur die het legsel zou
krijgen, maar de ware omvang
en inhoud ervan werd pas
jongstleden donderdag bekend.
Het eindresultaat was niet
misselijk. Unaniem stelde de
commissie een reeks van
maatregelen voor om de over
heidsuitgaven voor de gezond
heidszorg te beperken en te
vens meer overzicht aan te
brengen in de chaos van ziek
tekostenverzekeringen en wet
telijke regels aangaande de
Een helder en gedegen stuk
werk, daar niet van, maar het
blijft uiteraard voorlopig alle
maal nog theorie. De ham
vraag is of alle adviezen in de
praktijk uitvoerbaar zijn en
ook inderdaad het beoogde re
sultaat (bezuiniging) zullen op
leveren. Veel hangt daarbij af
van de bereidheid tot mede
werking van ziekenhuizen,
specialisten, verzekeraars en
andere betrokkenen. Het rap
port heet niet voor niets „Be
reidheid tot verandering".
Het advies steunt op twee
hoofdpijlers. De omtrekken
daarvan hebben veel weg van
de visies die de wetenschappe
lijke bureaus van de grote drie
partijen al wereldkundig had
den gemaakt. Vooral de gelij
kenis met het VVD-rapport is
frappant.
Ten eerste wil de commissie
dat de hulp- en zorgverlening
minder op hoog en dus duur
niveau plaatsvindt. Minder op
names in ziekenhuizen, ver
pleeghuizen en bejaardenhui
zen en méér poliklinische hulp
en thuiszorg. Minder specialis
tische hulp en méér taken
voor huisartsen. Dit houdt te
vens in, dat er ziekenhuizen
dicht moeten en dat het aantal
bejaarden- en verpleeghuizen
niet hoeft te toe te nemen.
Eigen
risico s
De tweede pijler behelst een
nieuw stelsel van ziektekos
tenverzekering, dat een stuk
overzichtelijker is dan het hui
dige warnet van ziekenfond
sen, particuliere verzekerin
gen, AWBZ-verzekering en
ambtenarenverzekeringen. Er
moet een standaardverzeke
ring komen voor iedereen, op
grond waarvan iedere Neder
lander recht heeft op vergoe
ding van een aantal veel voor
komende vormen van hulp,
verzorging en verpleging. Bui
ten dit verplichte basispakket
vallen voorzieningen als ge
neesmiddelen, fysiotherapie,
tandartshulp voor volwasse
nen en abortus. Daarvoor kan
men een aanvullende verzeke
ring sluiten, maar dat hoeft
niet. Men kan kiezen voor een
deel van dat aanvullende pak
ket en bovendien kan men
met de verzekeraars afspraken
maken voor een eigen risico,
waardoor de premie lager
wordt. Die eigen risico's kun
nen trouwens ook in het ver
plichte basispakket voorko
men. Een verzekerde kan bij
voorbeeld in de polis laten
vastleggen dat hij bij zieken
huisopname de eerste driehon
derd gulden uit eigen zak be
taalt.
De huidige vorm van de zie
kenfondsen verdwijnt. De
fondsen krijgen dezelfde status
als de particuliere verzeke
ringsmaatschappijen. Al deze
verzekeraars moeten met el
kaar gaan concurreren om zo
gunstig mogelijke polissen aan
te bieden (goedkoop en met
een kwalitatief goed „zorgpak-
ket"). Zij moeten daarom pro
beren, goedkope contracten af
te sluiten met bepaalde zie
kenhuizen, verpleeghuizen,
tandartsen, huisartsen, enzo
voorts. Volgens de commissie-
Dekker wordt door deze con
currentiestrijd tussen verzeke
raars onderling en zorgverle
ners onderling de gezond
heidszorg vanzelf goedkoper.
Knauw
Het ziet er op papier allemaal
prachtig en veelbelovend uit.
Maar bij nadere bestudering
blijken de rozen toch enkele
scherpe doornen te hebben. In
de stromen van kritiek die
deze week vanuit alle hoeken
van de maatschappij losbarst
ten, wordt het beoogde verze
keringssysteem op twee pun
ten geattaqueerd. Ten eerste
zijn er vele bezwaren gerezen
tegen de gevolgen die het
nieuwe stelsel zal hebben voor
de inkomens. De koopkracht
van mensen uit de lage inko
menscategorieën en met name
die van gezinnen met kinde
ren zal een flinke knauw krij
gen. Velen zullen honderden
guldens per jaar extra voor
hun gezondheidszorg moeten
gaan betalen.
Dit effect wordt vooral ver
oorzaakt doordat bij het vast
stellen van de verzekerings
premies maar een klein beetje
rekening wordt gehouden met,
de draagkracht van de verze
kerden. De commissie-Dekker
wil dat de premie voor het ba
sispakket uit twee delen be
staat: een vast deel voor ieder
een (dat door de verzekerings
maatschappij wordt geïnd) en
daar bovenop een deel, dat
wordt ingehouden door de be
lastingdienst en dat afhanke
lijk is van iemands inkomen.
Bij de aanvullende verzeke
ring zal echter in het geheel
geen rekening worden gehou
den met de vraag of iemand
arm of rijk is.
Het tweede punt van kritiek
concentreert zich op de om
vang van het basispakket.
Waarom zitten daar de genees
middelen niet in? En waarom
geen fysiotherapie, waar tien
duizenden Nederlanders regel
matig op zijn aangewezen?
Draagkracht
Het ziet er naar uit dat de poli
tici bij hun beoordeling van de
plannen serieus met alle ge
noemde bezwaren rekening
zullen houden. Te gekke ver
schuivingen kunnen en zullen
zij natuurlijk niet aanbrengen,
omdat anders het besparings
effect van de voorstellen te
niet wordt gedaan. Maar dat er
hier en daar wat bijgeschaafd
zal worden, staat als een paal
boven water.
Men zou in elk geval kunnen
beginnen met het verbreden
van het draagkrachtbeginsel.
Het is immers niet erg recht
vaardig dat mensen die méér
verdienen dan 64.550 (bruto)
voor een deel buiten de voor
gestelde draagkrachtheffing
vallen. Die heffing moet vol
gens de commissie-Dekker 4,2
procent bedragen van het bru
to jaarinkomen. Wie echter
meer verdient dan de genoem
de maximumgrens, hoeft over
dat meerdere géén 4,2 procent
te betalen. Iemand met een in
komen van ƒ80.000 betaalt dus
aan draagkrachtpremie slechts
4,2 procent van 64.550.
Nu is het waar dat de groep
hoge inkomens in Nederland
vrij beperkt is, zodat er ruw
weg slechts ƒ50 75 miljoen
extra valt binnen te halen,
maar alle beetjes helpen. Van
dat geld kunnen allicht de ne
gatieve inkomenseffecten voor
gezinnen met kinderen enigs
zins worden verzacht. Op die
manier is er in elk geval meer
sprake van solidariteit tussen
rijk en arm dan in de huidige
DICK VAN RIETSCHOTEN
rolle mavo-klas. Het NGL vreest dat dit beeld in de toekomst zal verdwijnen.
m, ho
^P'UREN BEZORGD OVER TOEKOMST:
UHEM Als de mavo-D-niveau en de rest van
[O overeind wil blij- de Ujd ^an ber^psgeneh'e
moet de voorgestelde vakken besteden-
-jarige basisvorming
I één jaar verlengd Extra jaar
(den. Mavo-leerlingen
„Aangezien mavo-leerlingen
,ben om het rnavo-D- die hun mavo-D-diploma wil-
lau te behalen gewoon len halen vier jaar nodig heb-
1 ben, moeten zij wel één van
deze drie stromen kiezen. Het
'jaar nodig", aldus de
,c>„aeze arie stromen Kiezen, nei
4 probleem is dat leerlingen die
het Nederlands Ge
lschap van Leraren
LL).
normaal gesproken in één klas
terecht zouden komen, nu ver
snipperd worden over drie
groepen. Op het moment is het
minimum aantal leerlingen
per mavo-klas vastgesteld op
dertig. Als die ook nog eens
verdeeld worden over drie
groepen zou je negentig mavo
leerlingen nodig hebben om de
onderwijs. Vandaag school draaiend te kunnen
t het genootschap in Arn- houden", aldus Bouwsma. Hij
vindt het ook reëel om ervan
uit te gaan dat de mavo-scho
len in de toekomst moeten
PJGL staat zeer kritisch te-
jver het concept-wetsvoor-
van minister Deetman
.erwijs) voor invoering van
ilgemene basisvorming in
erste jaren van het voort-
„Mits je ze maar de tijd gunt.
Het verschil tussen een mavo-
en een havo-leerling is een
verschil in tempo. Maar daar
kun je bij de opstelling van de
leerplannen rekening mee
houden".
Hij ziet in elk geval niet veel
heil in het wetsvoorstel zoals
het er nu ligt. „We hebben al
voorspeld dat het wetsvoorstel
een chaos in de wereld van
het voortgezet onderwijs te
weeg zal brengen. Dat kan
niet anders want er gaat na
tuurlijk veel veranderen. Als
alle scholen de twee niveaus
gaan aanbieden, is er grote
kans dat de mavo's leeg zullen
lopen. Mavo-leerlingen gaan
dan niet meer automatisch
naar de mavo maar kunnen in
principe op alle scholen te
recht. Misschien kiezen ze nog
wel de kleinere mavo-scholen
omdat ze daar meer aandacht
krijgen. Maar het kan ook heel
goed dat ze juist naar de scho
lengemeenschappen van havo
en vwo gaan omdat ze daar
hoger kunnen scoren. Eén van
de eisen van het NGL is dan
ook dat niet alle scholen de
twee niveaus zullen aanbieden
om zo een eventuele leegloop
van scholen en chaos te voor
komen".
Verlaging onderwij-
bijeen om te praten over
tasisvorming op de mavo-
jen.
nieuwe regeling houdt in gaan fuseren.
>p alle bestaande schoolty-
een gelijk vakkenpakket
It aangeboden van veer-
verplichte vakken. De ba-
I&öjrming duurt in principe
jaar en leidt op voor twee
sped
Volgens Bouwsma zal de basis
vorming eerder tot verlaging
van het onderwijspeil dan tot
verhoging leiden. Een vwo-
leerling wordt volgens het
huidige wetsvoorstel gedwon
gen groter probleem is het gen eerst het mavo-niveau te
mavo-diploma zelf. We vragen
ons af wat in-de toekomst de
waarde van het mavo-diploma
is als je zowel met als zonder
volgen. Het NGL vindt dat de
basisvorming alleen mogelijk
is als er een andere indeling in
niveaus komt. Het genoot-
aus waarvan het hoogste diploma kunt doorstromen. Je schap wil dat het vwo blijft en
__k staat met het mavo-D-
)ma. Leerlingen die dit ni-
I na drie jaar basisvorming ploma te halen als je op een
niet bereikt hebben, kun- andere manier hetzelfde resul-
L nog een extra jaar op ^at kunt bereiken
lol blijven. Voor dat jaar
er drie mogelijkheden: zes
«en kiezen en het mavo-
iploma halen, nog een jaar
ïvorming volgen en de
Chaos
Volgens Bouwsma is de veel
heid van vakken (veertien in
tien vakken "houden of plaats van zes) geen bezwaar
vakken volgen op het
de mavo-leerlingen.
duidelijk onderscheid
gemaakt wordt tussen vier jaar
mavo en drie jaar havo.
Bouwsma: „De indeling in de
voorgestelde twee niveaus is te
weinig. Er moet meer reke
ning worden gehouden met de
huidige vwo-leerling omdat
een vwo-leerling in drie jaar
hoger kan komen dan het
mavo-D-niveau".
JEANNETTE VOORBIJ
DEN HAAG Moeten
asielzoekers al bij de grens
worden teruggestuurd als
ze niet over geldige reis-
papieren blijken te be
schikken? Gaan de gren
zen voor individuele asiel
zoekers helemaal dicht,
aangezien ruim 95 procent
van de aanvragen na een
jarenlange procedure toch
wordt afgewezen? Of hou
den alle asielzoekers (vo
rig jaar 5.865) recht op een
individuele procedure,
waarbij uiteindelijk de
rechter beslist over de uit
wijzing?
Maar: waar moeten al deze
mensen dan intussen gehuis
vest worden? Op elkaar ge
pakt in particuliere pensions
zoals nu gebeurt, gespreid over
Nederland of in één of meer
dere opvangcentra? Deze vra
gen komen in de tweede week
van april aan de orde in een
plenair Kamerdebat over het
vluchtelingenbeleid. De
woordvoerders van VVD,
CDA, PvdA en D'66 nemen
hieronder alvast een voorschot
op de discussie. Met commen
taar van de organisatie Vluch
telingenwerk Nederland.
Snel uitwijzen
VVD-kamerlid J. Wiebenga
verbrak begin vorige week het
langdurig stilzwijgen over de
netelige kwestie van het ex
plosief gegroeid aantal vluch
telingen door een zeer streng
toelatingsbeleid voor te stellen.
„Het is gebleken dat steeds
meer malafide reisorganisaties
mensen uit derde wereldlan
den naar ons toesturen, óf met
vervalste papieren óf met het
verhaal dat ze hun paspoort in
het vliegtuig door het toilet
moeten spoelen, omdat ze an
ders toch geen kans maken op
de vluchtelingenstatus. De ma
rechaussee of vreemdelingen
politie zou deze mensen, die bij
hun aanvraag in feite kansloos
zijn, al binnen 48 uur moeten
uitwijzen", suggereerde Wie
benga. Daarmee zit de liberaal
op hetzelfde spoor als staatsse
cretaris mevrouw Korte-Van
Hemel (justitie), die vindt dat
asielzoekers die misbruik ma
ken van de asielprocedure (bij
voorbeeld door met papieren
te knoeien) direct moeten wor
den uitgewezen. België, Duits
land en Frankrijk hebben eer
der dit jaar al soortgelijke
maatregelen genomen, eén
van de redenen waarom Ne
derland nu veel meer indivi
duele asielzoekers te verwer
ken krijgt.
Kortere procedures
Het voorstel van Wiebenga is
bij Vluchtelingenwerk Neder
land in zeer slechte aarde ge
vallen. Woordvoerder Alex
Voets: „Ik zal niet ontkennen
dat de laatste maanden steeds
meer mensen op economische
of sociale gronden asiel vra
gen. Er zijn inderdaad malafi
de reisagenten die hiervan
profiteren en de asiezoeker
aanraden hun papieren te ver
nietigen. Maar het terugsturen
van iedereen die zich zonder
papieren meldt is uit den boze.
In de eerste plaats hebben po
litieke vluchtelingen bijna per
definitie geen papieren bij
zich. Als die mensen bij hun
regering een paspoort zouden
aanvragen, werden ze op z'n
best meteen gevangen gezet.
Bovendien kun je vreemdelin
gen die in hun eigen land soms
gruwelijk vervolgd zijn, niet
door geüniformeerde politie
agenten en soldaten laten be
handelen. Hoe kun je van een
mens die geleerd heeft de au
toriteiten te vrezen en te wan
trouwen verwachten dat hij
binnen 48 uur zijn levensver
haal vertelt?".
Kampement
Ook bij het CDA vindt het
voorstel van Wiebenga weinig
weerklank. J. Krajenbrink:
„Iedereen is het er wel over
eens dat de procedures bekort
moeten worden. Het is best
mogelijk al binnen twee
maanden een eerste selectie te
maken, waarbij je mensen
kunt uitwijzen die geen poli
tiek vluchteling blijken te zijn.
Maar het enkele feit dat een
asielzoeker geen papieren bij
zich heeft mag nooit reden zijn
een asielaanvraag niet in be
handeling te nemen. De indi
viduele behandeling van het
verzoek en de gang naar de
rechter moeten overeind blij
ven, anders zouden bonafide
asielzoekers wel eens de dupe
kunnen worden van deze situ
atie. Wat de problemen met de
opvang betreft vind ik dat er
zo snel mogelijk een algemene
regeling moet komen. De
rijksoverheid zou een speciale
asieltoelage in het leven moe
ten roepen en samen met de
gemeenten voor huisvesting
moeten zorgen. In een centrale
opvang zoals in West-Duits-
land zie ik niets. We moeten
hier geen kampement la
Westerbork creëren".
Volgens D'66-fractiespecialist
G. Wolffensperger zijn er de
laatste maanden zo veel indi
viduele asielaanvragen omdat
Nederland in vergelijking met
andere Europese landen maar
weinig vluchtelingen officieel
uitnodigt. Het ministerie van
buitenlandse zaken wil het
aantal op te nemen vluchtelin
gen licht verhogen tot 500 per
jaar, maar dat vindt Wolffen
sperger nog veel te weinig.
„Als je meer mensen via offi
ciële weg opneemt, zal het
aantal individuele asielaanvra
gen automatisch dalen. Ik
denk aan een aanzienlijke ver
hoging van dat quotum van
vijfhonderd vluchtelingen, ter
wijl je aan de andere kant het
toelatingsbeleid voor indivi
duele asielzoekers zou moeten
verscherpen. Voorwaarde is
wel dat iedereen die aan de
asielvoorwaarden voldoet en
niet in staat is de reguliere
weg te bewandelen, aan mag
blijven kloppen". Evenals
Krajenbrink ziet Wolffensper
ger weinig in een eerste selec
tie van de asiel-aanvragen
door de marechaussee. „Het is
in het vluchtelingenverdrag
verankerd dat elke asielaan
vraag in behandeling moet
worden genomen. Bovendien,
ben ik er principieel tegen dat
een taak van de rechter in
handen van de politie of mare
chaussee wordt gelegd".
Kosten
Ad Melkert van de PvdA-frac-
tie vindt dat de problemen
met de opvang van asielzoe
kers geen reden kunnen zijn
de verplichtingen uit het
vluchtelingenverdrag niet lan
ger na te komen. „Het is beter
de druk op de steden zodanig
te verlichten dat het niet meer
als een last wordt ervaren",
zegt Melkert. Het rijk zou de
kosten voor de bijstandsuitke
ringen (in Den Haag nu al
240.000 gulden maandelijks)
over moeten nemen en tevens
een bijdrage moeten geven
voor de huisvestingskosten. De
hele discussie over „malafide"
en „bonafide" asielzoekers en
over de manier waarop bij
asielaanvragen „kaf" van het
„koren" gescheiden kan wor
den, typeert Melkert als
„stemmingmakerij van de erg
ste soort".
„Het gaat hier nog altijd om
mensen die zeker niet voor
hun lol naar Nederland geko
men zijn. Ik ben er voorstan
der van dat bij asielprocedures
efficiënter en sneller gewerkt
wordt, maar dat mag nooit ten
koste gaan van de rechtsbe
scherming".
PAUL KOOPMAN
[STERDAM De cu-
>r in het faillissement
het van miljoenen-
ïndel verdachte effec
tenkantoor First Commer- om althans iets van het Mr. J. van Apeldoorn heeft
ce Securities (FCS) heeft geld van de duizenden ge- beslag laten leggen op een
een Hrloïïge ove7in; beleggers terug
nmg behaald in zijn strijd te k jg (je moedermaatschappij van
4IP
FCS, en twee daarmee ver
bonden ondernemingen. Deze
beslagleggingen zijn betwist,
maar de rechter heeft in kort
geding beslist dat ze mogen
worden gehandhaafd en dus is
het niet uitgesloten dat het
geld ten goede komt aan de
failliete boedel. Om welke be
dragen het gaat is niet bekend,
maar eerder zijn beslagleggin
gen in deze zaak niet betwist
al bleken de bankrekeningen
in Zwitserland en Nederland
nagenoeg leeg. De curator stelt
bovendien pogingen in het
werk om beslag te laten leggen
op banktegoeden in Panama.
Ten minste één van de drie
mensen uit de top van FCS,
voor wie een internationaal
verzoek tot aanhouding is in-
Mr. J. van Apeldoorn heeft
nog steeds geen duidelijk in
zicht in de omvang van de ef
fectenhandel door First Com
merce, maar die moet honder
den miljoenen per jaar hebben
bedragen. Alleen al over de ja
ren 1983 en 1984 eist de belas
tingdienst een bedrag op van
ƒ27 miljoen. De curator heeft
in het adressenbestand van het
failliete kantoor vijftien- tot
twintigduizend namen van be
leggers aangetroffen.
Duneco
Overigens heeft mr. Van
Apeldoorn de sterke indruk
dat hij niet alle computerban
den van FCS in handen heeft
Hij heeft er een dertigtal,
maar denkt dat er ongeveer
zestig verdwenen zijn. Hij ver
moedt dat adressenbestanden
circuleren bij mensen, die
daarmee hun voordeel willen
doen. Zo blijken voormalige
klanten van FCS inmiddels
Voor de Amsterdamse recht
bank is gisteren bij verstek
drie maanden cel geëist tegen
de Canadees B A. wegens het
handelen in effecten zonder
vergunning. Het is de eerste
rechtszaak rond dit economi
sche delict, nadat vorig jaar de
A. is inmiddels failliet ver
klaard en er zijn vorderingen
ingediend tot aan bedrag dat
vermoedelijk ligt tussen de 15
en de 25 miljoen gulden. Het
ziet er vooralsnog niet naar uit
dat de gedupeerden met
name veel Britten hun geld
zullen terugzien. A. wist beleg
gers over te halen met hem in
zee te gaan door onder meer
gebruik te maken van de dien
sten van Peter J. die de bij
naam verworven heeft van
„Peter the Pen." In door J. ge
schreven brochures werden
enorme koersstijgingen voor
speld voor de aandelen waarin
A. handelde. Uitspraak op 10
april
