Inventief stuk van het Wissel Theater Mauritshuis voerde „slordige" boekhouding It lc KUNST 5ö7 Prince Het Nederlands Lyceum met humorvol stuk Bewind Gorbats gunstig voor Russische econog Nieuwe toneelgrcr Amsterdam van sëü CcidóeGouumt VRIJDAG 27 MAART 1987 Stillevens van G.V.A. Röling in Singer Laren LAREN In het Singer Museum Laren wordt op zaterdag 4 april een tentoon stelling geopend van stillevens van G.V.A. Röling (geb. 1904 Den Bosch). De expositie wordt geopend door prof. dr. ir. N.G. Röling en door Marte Röling. Doch ter Marte Röling schreef ook een inlei ding in de brochure die ter gelegenheid van de expositie uitkomt. G.V.A. Röling overleed in 1981 in Terwolde. Daar had hij zich na zijn pensionering gevestigd. Voor die tijd was hij hoogleraar aan de Rijksacademie voor beeldende Kunsten in Amsterdam. Rölings werken zijn be kend om de fraaie heldere kleuren. Hij wreef zijn eigen verven en experimen teerde veelvuldig. Ronald Schmitz gitaar kampioen AMSTERDAM Ro- nald Schmitz (25) uit Amsterdam heeft de Nationale Gitaarkampi oenschappen 1987 ge wonnen. Hij behoorde tot de tien finalisten in het Amsterdamse Para- diso. De winnaar kreeg een bijzondere versie van de Danny Ladema- cher-gitaar. Het evene ment werd voor de zes de maal georganiseerd door de Stichting Pop muziek Nederland. Schilderen met gouddraad in Catharijneconvent UTRECHT In het Rijksmuseum Het Catharijneconvent in Utrecht wordt van 11 april tot en met 28 juni 1987 de tentoonstelling „Schilderen met gouddraad en zijde" gehou den. Met 150 borduurwerken, die tussen 1475 en 1675 zijn vervaardigd, worden diverse aspecten van dit kunstzinnig ambacht in beeld gebracht. De verzameling kerkelijke ge waden in het Catharijneconvent zijn dikwijls voorzien van kleurrijk borduurwerk dat dankzij het gebruik van goud draad letterlijk een schitterende aanblik biedt. De makers ervan werden „schilders met de naald" genoemd. De relatie van hun werk met de schilderkunst is dan ook vaak aan wijsbaar. De expositie toont een aantal nooit eerder geëxpo seerde gewaden en losse borduursels uit de collectie van het museum zelf. Daarnaast zijn kostbare voorbeelden van der gelijk werk uit andere musea en uit schatkamers van ker ken bijeengebracht. NDT belangrijkste gastbespeler van Muziektheater AMSTERDAM Het Nederlands Dans Theater staat als vaste gastbespeler van het Amsterdams Muziektheater komend sei zoen met meer liefst zeventien voorstellingen op het program ma. In totaal brengt het Haagse gezelschap zes verschillende programma's met in elk daarvan een wereldpremière. Uitge voerd worden onder meer „Perspectiva" van artistiek leider Jiri Kylian, een niet met naam genoemde balletvoorstelling van de Australische choreograaf Graeme Murphy, werk van de Israëli sche choreograaf Ohad Naharin en een nieuw ballet van Nacho Duato. Ook Hans van Manen levert een bijdrage aan het pro gramma van het NDT. Naast het NDT komen komend seizoen verder het Amerikaanse dansgezelschap Trisha Brown (6 t/m 8 november); De Amerikaanse dansgroep Nina Wiener and Dan cers (22, 23 en 24 december); Das Hamburger Ballet (7 t/m 10 januari); Laura Dean Dancers and Musicians (25, 26 en 28 febru ari); het Tokyo Ballet (3 en 5 april). Op muzikaal gebied komt het Philip Glass Ensemble op 5 en 6 december voor de begelei ding van de film „Koyaanisqatsi". HOOFD ALGEMENE ZAKEN WEG DEN HAAG Het hoofd al gemene zaken van het Mau ritshuis is vorig jaar door de accountantsdienst van het mi nisterie van WVC op zijn vin gers getikt wegens het voeren van een „slordige" boekhou ding. De functionaris was zo wel verantwoordelijk voor de boekhouding van het Maurits huis zelf als voor die van de Stichting Vrienden van het Mauritshuis. Volgens de ac countantsdienst, die samen met de Algemene Rekenka mer de boeken controleert, bestond daarbij het risico dat deze twee gescheiden boek-- houdingen in elkaar zouden gaan overlopen, als ze door één man gevoerd zouden blij ven worden. De boekhouding van het Mauritshuis zelf bleek niet te voldoen aan de door het rijk hiervoor opgestelde voorschriften. Volgens woordvoerster me vrouw A. Stordiau-Van Eg- mónd van WVC is er nimmer sprake geweest van strafbare handelingen, maar zijn er ge woon fouten gemaakt bij de boekhouding. Om aan de on wenselijke situatie een einde te maken en belangenverme- ninging te voorkomen werd in overleg met de functionaris besloten dat deze een andere functie binnen de museumaf deling van WVC zou gaan voeren. De man werkt nu bij de in Leiden gevestigde rijks musea. Het Koninklijk Kabinet van Schilderijen, zoals het Mau ritshuis officieel te boek staat, wordt op 6 juni heropend, na een 14,5 miljoen gulden kos tende opknapbeurt, die meer dan vijf jaar in beslag heeft genomen. Per jaar zullen zo'n 200.000 mensen de unieke col lectie komen bewonderen in het pand, dat Pieter Post bouwde als woonhuis van Jo- han Maurits van Nassau Sie- gen. De schilderijenverzame ling van Het Mauritshuis dankt zijn faam aan de uit zonderlijke kwaliteit van de werken uit de Hollandse Gou- De kern van de collectie van Het Mauritshuis wordt ge vormd door meesterwerken zoals Jongenskopje van Frans Hals, Gezicht op Delft en Meisje met de parel van Jo hannes Vermeer, De Hoen- den Eeuw, die werden verza meld door Stadhouder Willem de Vijfde (1748-1806). Hij bracht uit het bezit van zijn voorgangers de schilderijen bijeen die verspreid waren ge raakt. Hij vulde ze aan in een lange galerij aan het Buiten hof in Den Haag. Later werd het Mauritshuis het schilderij enmuseum, dat in 1822 voor het publiek werd opengesteld. derhof en Soo voor gesongen- /soo na gepepen van Jan Steen en Homerus en de Ana tomische les van dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt. Diverse werken waren tijdens de bouwwerkzaamheden te zien op speciale exposities in achtereenvolgens de Verenig de Staten, Canada, Japan en Frankrijk. De laatste was in het vooijaar van 1986 in Pa rijs en trok een half miljoen kijkers. Een recordaantal, al dus het museum. Het museum is uitgebreid met een dubbele kelder, die ook onder het aangrenzende ter rein ligt. Daarin zijn onder andere de bibliotheek, studie- en onderzoekruimten onder gebracht en daarin wordt het schilderijendepot gehuisvest. Het museum kreeg voorts nieuwe installaties en appara tuur onder andere voor be heersing van het klimaat. De nieuwe inrichting omvat on der meer aangepaste verlich ting en nieuwe bekleding van wanden. „Prince in Wonderland" is de enige omschrijving die past bij de nieuwe elpee „Sign Óf The Times" van Prince, want net als Alice in de Disney-film neemt de Amerikaan zijn luisteraar mee op een wonderlijke reis. Het is een tocht vol span ning en avontuur, die zich veelal afspeelt in regenboog achtige decors. Daarmee lost de muzikale duizendpoot de verwachtingen in die hij bij zijn (inmiddels) miljoenen publiek wekte na zijn gedenkwaardige parade op plaat en podium. „Sign Of The Times" kent geen zwakke momenten, hoewel het om een dubbe- laar gaat en Prince verant woordelijk is voor zowel de produktie als de arrange menten als de composities. Bovendien speelde hij het grootste deel van de plaat zelf vol. Slechts hier en daar riep hij wat hulp in. Zo zijn onder anderen Sheila E., Sussanah Melvion en de van zijn vroeger groep The Re volution bekende musici zo als Wendy, Lisa en Eric Leeds te horen. Opmerke lijkste bijdrage is echter de vocale ondersteuning van de Engelse zangeres Sheena Easton op „U Got The Look". Prince weet zijn hoge muzi kale standaard een constant karakter te geven terwijl hij zich beweegt door een bonte mengeling van muzikale stij len. Of het nu het funky „Housequake" of de ballad „Adore is, Prince hoeft ner gens extra te poetsen om zijn muziek te laten glimmen. Hoewel „Sign Of The Te rnes" zijn meest toegankelij ke langspeler is, gaat het niet om een commercieel oorstrelertje. De muzikant grijpt nergens terug op plat getreden paden en maakt nergens kniebuigingen voor een top tien-hit. Hij blijft ex perimenteren met wonder schone resultaten, die vooral compact-disc luisteraars zal bevallen. Prince bouwt veel al wonderlijke geluidsdecors en toont zich een fantasierijk arrangeur. Muzikaal lijkt de Amerikaans vooral door zichzelf te zijn beïnvloed. Hij put dan ook meer dan op vo rige platen uit zijn eigen er varingen. Daarbij moet wel worden aangemerkt dat hij een behoorlijke muzikale er fenis met zich meedraagt. Hij drukt zijn stempel op de plaat door middel van zijn zang, die zonder krachtsin spanning een reis kan ma ken van falset tot bas, zijn gitaarspel (plukkend in „If I Was Your Girlfriend", maar gestileerd in „U Got The Look") en de soms nadruk kelijk aanwezige drumklap pen („It"). Prince steekt ook op „Sign Of The Times" zijn liefde voor psychedelische muziek niet onder stoelen of ban ken. „Play In The Sunshi ne" doet bijvoorbeeld den ken aan The Beatles' „Sgt. Peppers". Het is echter niet de enige stijl die hij han teert, want behalve dat de muzikant een aantal songs in een strak funkjasje stopt, flirt hij ook met soul, jazz en rock roll. Muzikaal leunt Prince sterk op de synthesi zer en de drummachine. Toch is de dubbelaar geen electro-elpee geworden, wat mede wordt veroorzaakt door het subtiel gebruik van blazers. Prince biedt op „Sign Of The Times" gelegenheid tot wegdromen, maar eist het volgende moment dat je weer in beweging komt. Zo is „Slow Love" bijvoorbeeld een geheide dansvloer-hit. De tijd dat Prince de over sekste puber uithing, lijkt overigens voorbij. Wie met het beluisteren van de elpee de teksten meeleest, zal on dervinden dat de Ameri kaan volwassen is geworden. Hij stipt de wereldproble men aan, uit zijn liefde voor God en de kracht die hij vindt in het katholieke ge loof om uiteindelijk op de laatste plaatzijde zijn liefdes beleving alle ruimte te ge ven. Zoals gezegd biedt „Sign Of The Times" zijn luisteraar een wonderlijke reis. Eigen lijk zou iedereen hem moe ten ondernemen. Vanaf 30 maart bestaat die mogelijk heid. HANS PIËT Prince: Sign Of The Times. Met medewerking van o.a. Sheila E., Sheena Easton. Sussanah Mel vion, Wendy, Lisa en Eric Leeds. Paisley Records/WEA. Vanaf 30 maart in de winkel. Maanden van spanning gingen vooraf aan de totstandkoming van de jaarlijkse toneeluitvoe ring van het Nederlands Ly ceum uit Den Haag. Na een auditie werden de beste ac teurs gevoegd bij de te spelen karakters. Thea van Dooren heeft de regie op zich geno men en het spel in de juiste banen geleid. Dit jaar is er ge kozen voor het blijspel „Move over, Mrs Markham in de vertaling van Bob de Beer. In een décor, dat de woonkamer en de slaapkamer suggereert van het echtpaar Markham, viert het overspel hoogtij. Tal loze doldwaze situaties volgen Learlmgenuitvoering van het Neder land* lyceum met: „Move over Mrs. Markham! van Ray Cooney en John Chapman in de vertaling van Bob de Beer. Regie: Thea van Door- en. Donderdag, 26 maart. Herhaling: Vanavond elkaar in een snel tempo op. Onder het bed, in de badka mer en in het kantoortje van meneer, gonst het van de acti viteiten als de woning, door al lerlei misverstanden, door di verse jonggeliefden op het zelfde tijdstip wordt gebruikt. De opzet lijkt enigszins op goedkope onderbroekenlol, maar Thea van Dooren heeft er een beschaafd spel van we ten te maken. Opvallend was Hans Gaarlandt als de wo ninginrichter. Zijn spel was heel natuurlijk en door zijn mimiek en snelle handelen bracht hij veel lachmomenten te weeg. Marina Merens als Mrs.Markham speelde uitste kend. Geen ogenblik verslapte haar spel. De verbaasde oogop slag en de uitstekende timing, maakte van haar een heel ge loofwaardig karakter. Het ver zorgde uiterlijk van de spelers maakte goed duidelijk dat het om diverse echtparen ging. De hele groep vertoonde een goed gecoördineerd spelge drag, zodat het een enorm ver makelijke voorstelling werd. Een klein minpuntje was ech ter de saaie belichting. Een ge deelte van de speelplek bleef voortdurend in schemerlicht gehuld, waardoor er op be langrijke momenten een ge deelte van de mimiek ver zwakte. Het Nederlands ly ceum is er toch ruimschoots in geslaagd om een blijspel te creëren dat door de grote inzet van spelers en medewerkers tot een succes gerekend mag worden. ROB VAN DER MIJL Origineel handschrift van Constantijn Huygens gevonden DEN HAAG Op het con gres in de Koninklijke Bi bliotheek in Den Haag ter herdenking van de 300ste sterfdag van Constantijn Huygens heeft voorzitter dr. A. Eijffinger een relaas in handschrift voorgelezen dat pas enkele weken geleden is teruggevonden. Het is een soort kroniek waarin Huy gens weergeeft wat zich in 1637 afspeelde van de ge boorte van zijn dochter Su- sanne op 13 maart tot het overlijden van zijn vrouw, Susanna van Baerle, op 10 mei. Eijffinger maakte de vondst bekend bij de opening van de tentoonstelling „Huygens her dacht" in de Koninklijke Bi bliotheek, onderdeel van het gelijknamig congres van de Werkgroep 17de eeuw voor sa menspraak vanuit verschillen de wetenschappen, waaraan een paar honderd deskundigen uit binnen- en buitenland deelnemen. Voor de congres gangers worden vijf grote en twintig kleinere lezingen ge houden over onder meer Huy gens en zijn gezin, Huygens in dienst van Oranje en Huygens als dichter, wetenschapper, musicus en bouwkundige. De kroniek uit 1637 werd in Leiden ontdekt door drs. A. de Heer. De tekst kon nog wor den opgenomen in de catalo gus die is uitgegroeid tot een echte Huygens-bundel. Het handschrift is op de tentoon stelling te zien. In de bundel zijn ook opgenomen een be knopte bibliografie van Huy gens' werk en eerder bekende bijdragen over zijn kinderen. De Huygens-herdenking in Den Haag omvat behalve het congres en de expositie in de Koninklijke Bibliotheek on- dere andere ook een over zichtstentoonstelling van Huy gens' leven en werken in het Museon en een officiële bij eenkomst in de Kloosterkerk. Scène uit „Oü ést la béte" van het Wissel Theater. Zijn twee detectives die op zoek zijn naar een Hotel Killer, de meest geciteer de frase uit de film „Casa blanca", Playboy en Biki- la Abebe in een voorstel ling te verenigen Het verhaal van Procrustes, de Griek die reizigers die bij hem overnachtten aan zijn te grote of te .kleine bed aanpaste, zit ook nog ver werkt in „Oü est la béte". Het is zichtbaar in het kleine rode en grote blau we hellende vlak op het toneel. In het stuk is het Procrustes-bed dat van de j-elatie. De partner wordt zonodig van zijn ledema ten ontdaan, hij of zij moet zich aanpassen. De „schrikkerige komedie", zoals Wissel Theater hem zelf noemt, begint als een man (Pierre Callens) aan een vrouw voordoet in welke po ses ze hem zou moeten verlei- Wissel Theater: „Oü est la béte Regie: Leah Hausman, Arlette Wey- gers. Decor: Paul Cadutf, Nico McMaster, Bert Vervaet. Met Neil Cadger, Craig Weston, Pierre Cal lens. Theater aan de Haven, Den Haag, donderdag 26 maart, herha ling vanavond. den. De personages die zich vervolgens aandienen, ver beelden mensen in een liefdes relatie. Al heten ze E.J.Lone en Dick op zoek naar de Hotel Killer, het zouden ook echtge noten kunnen zijn op zoek naar een nieuwe vorm van sa menleven. De ontmoetingen verlopen fataal. Dick wordt door de Hotel Killer dusdanig gekleineerd, dat hij verandert in een willig vogeltje. De Kil ler blaast Lone's ego op, maar dat in het graf prijzen lukt niet echt. Het vogeltje blijft uiteindelijk in leven, hetgeen een pleidooi zou zijn voor aan passing. „Oü est la béte" is geen som ber en saai relatietoneel. De grote ventilatiebuizen die de bouwstenen zijn van het decor, blijken muziekinstrumenten. De harde, moderne muziek vormt vaak een stuwend in termezzo tussen de intensieve scenes. De spelers Callens, Westen en Cadger beschikken over een sterke fysieke aan wezigheid en een goede tech niek. Het stuk wordt zo ook zonder dat je onmiddellijk tot de achtergrond ervan door dringt, spannend om naar te kijken, te meer daar er be hoorlijk veel humor in zit. De hele psychologische relatie- strijd is slim verwerkt, zo han dig dat Callens niet zelden het publiek erover aan kan spre ken, zonder dat het doorheeft waarom het betrokken is bij het oppervlakteverhaal. De hoop zand die tijdens de voor stelling voor op net toneel ligt, wordt figuurlijk in je ogen ge strooid. De Franse, Engelse en Nederlandse dialogen vormen ook een barrière. „Oü est la bete" schippert qua vorm tussen muziektheater, quiz en detective. Hij blijkt uiteindelijk kritiek te leveren op het manipulatieve in echte lijke relaties. Dat gebeurt spannend, swingend en inven tief. Goed gedaan, hoor. PETER SNEL ^ale 1 voo WASHINGTON Het eerste jaar onder Michail Gorbatsjov heeft de Russi sche economie goed ge daan. Het bruto nationaal produkt steeg met 4 pro cent, de grootste stijging sinds tien jaar. Dat meldt een rapport van de Ame rikaanse inlichtingen dienst CIA. Gorbatsjovs hoop op een voortzetting van de gunstige ontwikkeling zou echter ge dwarsboomd kunnen worden door interne oppositie tegen zijn „glasnos'"-campagne voor meer openheid, aldus het rap port. De Russische economie ligt nog zeven tot twaalf jaar ach ter op de Amerikaanse indus triële technologie, vooral op het gebied van computers en microprocessors. Misschien wordt de achterstand kleiner, maar een inhaalmanoeuvre is onwaarschijnlijk, zo meldt de inlichtingendienst. In de tien jaar voordat Gor batsjov aan de macht kwam, groeide het bruto nationaal produkt een maatstelsel voor alle goederen en diensten die een economie produceert in de Sovjet-Unie gemid deld slechts met 2 procent per jaar. Het lage groeitempo was volgens het rapport vooral te wijten aan het relatief verou derde materiaal dat in de Sov jet-Unie wordt gebruikt. In dustriële apparatuur wordt in de Sovjet-Unie gemiddeld twintig jaar gebruikt, terwijl dat in de Verenigde Staten maar twaalf jaar meegaat. Frankrijk en Italië schrijven gemiddeld in tien jaar af. De gunstige ontwikkeling kwam vooral voort uit de in dustriële en agrarische sector. De landbouweconomie profi teerde van een hoge producti viteit met minder mankracht en goede weersomstandighe den om een groeitempo van 7,3 procent te bereiken. De in dustrie behaalde de beste cij fers sinds tien jaar. Verzet Het rapport wijst erop dat de gunstige economische ontwik keling op de lange termijn wellicht op problemen zal stui ten. „In het omvangrijke rege ringsapparaat en de partij-bu reaucratie is het eerste duide lijke verzet al gerezen, vooral onder een groot aantal bedrijf sleiders die klagen dat zij te genstrijdige doelen moeten na streven zoals het opvijzelen van de kwaliteitsmaatstaven en het gelijktijdig verhogen van de produktie". „Zelfs toen hij aan de macht kwam, kon Gorbatsjov mis schien niet ten volle bevroe den hoe groot de economische problemen van het land zijn en hoeveel moeite het zal kos- >UM - ider d< nomen rnstige jrinkn icierin :itter .jroepe lembecl niet w Geld Een bouwondern{£'°s Lcnmgrad ,5 lator klaard en ontmal is de eerste keer nj dnjf bankroet fi|naJe 0 gens Tass is dit ment een voortf T" het streven van T der Gorbatsjov n 1 winst en efficiëp j Sovjet-bedrijven, bouwonderneming - 2000 mensen v zijn, werd bank klaard omdat liep op het weij de kosten uit de lopen en produi J lage kwaliteit pjl de. Een paar jaar zou een faillissem So vjet- Unie om zijn geweest. Er ruime schaal subi^fj strekt aan bedrijf acht de prestaties i- N; linign ten om die te lijf Wh m« danks zijn verwoedi va in de afgelopen twö Wil wij nog niet een Koo| meen programma v de V nisering. Wel zien et iets zonderlijke plannereugd' één facet van dellij aa aanpakken," zo wdradit: rapport uitgelegd. Holla De campagne die brer voert tegen corruptrder hol isme werpt virt" i Amerikaanse waariT wo vruchten af. „Hjed. groot deel van Gorlpnnei leid niet nieuw is, bun tegenstelling tot ziprlopi voorgangers de prol een grotere intensity vei zoekt hij duidelijk 6 in singen voor de lang, voo concludeert de inmere dienst. n lol Venus van Botticelli hersteld T FLORENCE Sinds begin maart kan de bezoeker v#rt»ar zi in Florence weer twee van de beroemdste schildj® Sandro Botticelli (1445-1510) zien in de staat waarin z^.ke kelijk verkeerden. „De geboorte van Venus" en „De jart Bi aan Maria" hebben een jaar aan de collectie ontbrokirows ze gerestaureerd moesten worden. De „Venus" is wejConc oorspronkelijke kleuren te zien. gekomen. De AnnuiJ®"et schilderd op hout, is bevrijd van de houtworm die he^ en bedreigde. istra i napo -bij c PUBLIEKSTHEATER EN CENTRUM OPGEHEVEN AMSTERDAM Met de opvoering van de eenak ter .„Waarom...daarom" (Pour un oui ou pour un non) van de Franse schrijfster Nathalie Sar- raute heeft het nieuwe grote repertoire-gezel schap Amsterdam zich gis teren in de Amsterdamse Stadsschouwburg officieel gepresenteerd. De twee artistieke directeuren Ge- rardjan Rijnders en Jan Ritsema waren de vertol kers en Cox Habbema, di rectrice van de Amster damse Stadsschouwburg speelde zijdelings vanuit de ere-loge mee. Het Pu- bliekstheater en toneel groep Centrum zijn in dit nieuwe ensemble opge gaan. Bij de fusering is bedongen dat het spelersbestand, technici en een deel van het kantoorper soneel van Centrum en het Publiekstheater opgenomen worden in Amsterdam. Tot het tableau de la troupe behoren daarom onder andere Petra Jill l dwari Laseur, Marjon IJ"»® Ann Hasekamp, P&' 11 ma, Annet Nieuweaher^ Kitty Courbois uit <hin, het Publiekstheatereko l andere Jacques Coi|d®(1' Onno Molenkamp, Elzevier en Luk (erbe van Centrum. Niüidan zijn onder meer CJrleer en Joop Admiraal. 22-3( Amsterdam gaat zo^ts" sterdamse Stadss^ei als Centrum Bellewier len. Daanaast zijn ei voorstellingen. Het heeft speciale aboni -series samengesteld^! gang van het seiz^* zijn onder meer deuba stukken gepland: „F ^SPn":Vaon.. YukiCa „Edward 2 van t0j „Kwartet" van Heiöick „In de eenzaamheids katoenvelden" van®*®' -Marie Koltes en „lfsch' Aulis" van Euripid{|0 v regie van Gerardjaiur 1 wordt een stuk van 1" gevoerd. In een verdere wordt gedacht aaferek van Harry Muliscbn af van Dis, Annie M.G®nt 1 Hans van Manen en^, sieken als „King Lqn zi| Wanja" en „Pentheaatsi MA40

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 16