Hoogtezon en zonnebank
voor Nederlander onnodig
„Wij vechten door
maar terrorisme is
niet te bewijzen'
£ctaUc@outfMit
?ri
Deetman schetst
marktgericht
systeem van hoger
onderwijs
Privé in hoger beroep
tegen kinderen Irene
Leider radicale Sikh-organisatie:
r>r>
BHH
r
Chanel shockeert
Uitlevering Marcincku^
komt Vaticaan i
ongelegen t
„Aanslagen als op Makro soms goed te praten'
BINNENLAND/BUITENLAND
DINSDAG 24 MAART 1987 PAGINA
DEN HAAG - Het levenslang heeft willen schetsen „om zo-
onderwijs dat minister Deet- doende een discussie in het
man zich voorstelt gaat heel veld los te maken",
andere eisen stellen aan uni
versiteiten en hogescholen dan
het huidige aanbod van vieija-
rige opleidingen voor jong-vol
wassenen. Enerzijds moet be
roeps- en vakgericht onderwijs
gaan zorgen voor de behoefte
aan bij- en omscholingsoplei
dingen tijdens de werkzame
levensperiode. Anderzijds zal
de tendens tot levenslang we
derkerend onderwijs ertoe lei
den dat meer aandacht moet
worden besteed aan cursussen
die zijn gericht op individuele
ontplooiing en culturele vor
ming. Avond- of deeltijd, korte
en lange opleidingen; dat alles
zal tot het pakket moeten gaan
behoren.
De traditionele tweedeling tus
sen wetenschappelijk en hoger
beroepsonderwijs zal verva
gen, doordat nieuwe opleidin
gen ontstaan die deze twee on
derwijssoorten gaan overlap
pen. Deetman voorziet dan
ook dat een situatie gaat ont
staan, waarbij de ene universi
teit of hbo-opleiding niet gelijk
is aan de andere: de ene zal
zich meer gaan richten op be
roep of vak, de andere meer
op algemene vorming of op
onderzoek.
Prijskaartje
De onvermijdelijke consequen
tie van dit toekomstperspectief
is volgens Deetman, dat de in
stellingen genoodzaakt zullen
zijn zich op bepaalde segmen
ten van de markt toe te leg
gen. De formele gelijkheid en
gelijksoortigheid van alle op
leidingen en instellingen, zoals
die nu bestaat, zal mettertijd
verdwijnen.
Ook voor de prijs die de on-
derwijsconsument (want zo
wenst de minister de studen
ten voortaan te zien) moet
gaan betalen, zal per opleiding
en instelling verschillend wor
den. Het „prijskaartje" zal af
hangen van de duur, de inten
siteit (hoeveel uren per week)
èn ook van de geboden kwali
teit van de opleiding. Die
„kwaliteit" wordt bijvoorbeeld
bepaald door de kansen op een
baan in samenhang met het te
verwachten salaris.
Bonnenboekje
Een laatste, uitermate belang
rijk perspectief, is Deetmans
uitgangspunt dat „de kans op
hoger onderwijs niet mag wor
den bepaald door het inkomen
van studenten of ouders". Ie
dereen krijgt dus, aan het be
gin van ziin beroepsvoorberei
dende studie, een couponboek
je of „knipkaart" mee (Deet
man spreekt van „vouchers"),
waarmee hij de behoefte aan
hoger onderwijs tijdens znn le
vensgang kan betalen. Wat de
minister niet schrijft, maar
waarschijnlijk wel bedoelt: als
de coupons voor gratis onder
wijs op zijn, zal de consument
voor nóg meer educatie fors in
eigen beurs moeten gaan tas
ten.
De „schets" van minister
Deetman is weliswaar een nog
zeer ruwe, maar wel valt er
duidelijk uit af te leiden dat
het hoger onderwijs in dit toe
komstbeeld in nogal onrustig
vaarwater terecht zal komen.
Aangezien de waarden als „ge
lijksoortigheid" en „gelijk
waardigheid" meer en meer
uit het hoger onderwijs zullen
verdwijnen, zullen daar ande
re waarden voor in de plaats
komen. Naam en status van
een opleiding of instelling zul
len mede de „kwaliteit" gaan
bepalen. En de concurrentie
tussen de instellingen onder
ling zal een veel zwaarder ac-
FRANS WEERTS
AMSTERDAM Het weekblad Privé gaat in hoger beroep
tegen de uitspraak van de Amsterdamse rechtbank dat het
roddelblad de kinderen van Irene van Lippe Biesterveld niet
langer „hinderlijk mag volgen". Mr. B. Asscher bepaalde en
kele weken geleden in kort geding dat deze vorm van
nieuwsgaring van Privé onaanvaardbaar is. Directeur Essen-
berg van Privé-uitgeverij De Lage Landen vindt die uit
spraak echter „onduidelijk". Hij heeft er daarom beroep te
gen aangetekend en gevraagd om spoedappèl. Aanleiding tot
het kort geding was een artikel over Irenes oudste zoon Car
los, die vier dagen lang voortdurend gevolgd werd door foto
grafen van het boulevard-blad. Dit opdringerig gedrag werd
door mr. Asscher veroordeeld. De rechtbankpresident wilde
echter niet zover gaan alle publicaties over het gezin van Ire
ne in Privé te verbieden.
Ginjaar tegen stimuleren
mannen in vrouwenberoepen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Staatssecretaris Ginjaar weigert de deelname
van mannen in traditionele vrouwenberoepen als verpleging
en verzorging actief te stimuleren in het middelbaar beroeps
onderwijs. Volgens Ginjaar blijkt namelijk dat mannen ook
in verzorgende beroepen weer een onevenredig deel van de
betere banen, de topfuncties, voor zich opeisen.
„Ik vind dat buitengewoon bedreigend en ik wil meisjes die
carrière-mogelijkheden nu niet afnemen", aldus de staatsse
cretaris gisteren in de Tweede Kamer tijdens het overleg
over het middelbaar beroepsonderwijs. Volgens de bewinds
vrouwe, die onlangs een campagne startte om meisjes te be
wegen voor exacte vakken en technische beroepen te kiezen,
is „de tijd nog niet rijp" om een omgekeerde beweging naar
de traditionele vrouwenberoepen actief te bewerkstelligen.
cent krijgen: bijvoorbeeld de
irktgerichte op
leidingen, waarmee goede
kansen op een baan kunnen
worden geboden.
Deetman verwacht terecht dat
zijn toekomstbeeld gepaard zal
gaan met „aanzienlijke veran
deringen en vernieuwingen".
Wat de vernieuwingen betreft,
zal de overheid financieel bij
springen, zo laat hij weten.
Geen blauwdruk
De minister stelt uitdrukkelijk
dat zijn schets niet gezien moet
worden, als een „blauwdruk"
voor het hoger onderwijs nieu
we stijl. Dat zal pas in een la
ter stadium gebeuren, als in
het „Hoger Onderwijs en On
derzoekplan" de toekomst
wordt uitgestippeld. Maar hoe
vrijblijvend de schets dan ook
zijn mag: Deetihan laat daarin
toch voldoende van zijn eigen
denkbeelden in doorsijpelen,
om een idee te krijgen van het
beleid dat hem voor ogen
staat: een veel meer beroeps-
en marktgericht systeem van
hoger onderwijs, waarin de in
stellingen hun bestaansrecht
voortdurend moeten bewijzen
en waar een uitermate geva
rieerd en breed aanbod aan
opleidingen steeds aan de ver
anderende vraag moet worden
aangepast. Deetman gaf giste
ren overigens toe dat hij een
„bewust provocerend" beeld
(Vervolg van de voorpagina)
Hoewel zonnebanken en
dergelijke apparaten ook
de vorming van de voor
de mens noodzakelijke
vitamine D bevorderen,
is het voor de gemiddel
de Nederlander absoluut
niet nodig onder de
hoogtezon of zonnebank
te gaan liggen. Een uit
zondering geldt voor be
jaarden die veel binnen-
die weinig buitenkomen
en in Nederland veel
kleding dragen.
Dat kunstmatig zonnebaden
de mensen fitter maakt en de
kans op infecties vermindert,
kan wetenschappelijk niet
worden aangetoond, aldus dr.
W. Passchier van de Volks
gezond she ids raad. Hij en we
tenschappelijke onderzoekers
uit verschillende landen zijn
in Amsterdam bijeen om ge
durende drie dagen met el
kaar te praten over de gevol-
zitten en bij mensen met gen van ultraviolette straling,
een donkere huidskleur wat er tegen gedaan moet
worden en welke normen bij
blootstelling aan deze straling
moeten worden gesteld. De
ministeries van volksgezond
heid en van milieubeheer na
men samen met de Europese
Gemeenschap het initiatief
tot deze bijeenkomst.
Ultraviolette straling kan lei
den tot oogschade en ver
hoogde kans op een versnel
de veroudering van de huid.
Het gevaar van huidkanker
is het meest ernstige gevolg
van te veel ultraviolette stra
ling. In de westerse landen is
er een toenemend aantal
sterfgevallen ten gevolge van
huidkanker.
Strandvakanties
teveel aan zonlicht Toch
kunnen onderzoekers de toe
name van huidkanker niet
verklaren uit de sterk ge
groeide belangstelling voor
strandvakanties in zonnige
landen en evenmin reeds aan
de afbraak van de ozonlaag.
Zij zoeken het dan ook in het
toenemend gebruik van de
kunstmatige zon. Uit allerlei
dierproeven blijkt dat die
straling wel degelijk kwalijke
gevolgen kan hebben voor de
gezondheid.
Internationaal is het een
rommeltje wat betreft de
voorschriften, aanbevelingen
en normen voor het kunst
matig zonnebaden en de
daarbij behorende appara
tuur. Deze varieren van niets
in sommige landen tot zelfs
strenge regels in Zweden.
Nederland kent slechts aan
bevelingen. Bij de deelne
mers aan de conferentie in
Amsterdam is er dan ook
duidelijk behoefte aan ge
meenschappelijke normen.
Pargat Singh (rechts voor, met bril) kwam dit weekeinde naar
Nederland om een religieus sikhfeest mee te vieren.
DEN HAAG Moet het
oorlog worden tussen de
sikhs in Punjab en de rest
van India? Dr. Pargat
Singh, één van de leiders
van de radicale Interna
tionale Sikh Organisatie,
steekt een afwerende
hand op: hij wil eerst
overleggen voor hij ant
woord geeft op die vraag.
De dertien aanwezige
sikhs steken de koppen of
beter gezegd, de oranje
tulbanden bij elkaar en
strijken peinzend over
hun lange baarden. „We
blijven hier natuurlijk
niet zitten discussiëren",
formuleert Pargat Singh
voorzichtig. „We willen
het liefst een vreedzame
en eerbare oplossing.
Maar wij zijn wel mensen
die hun rechten verloren
hebben. Wanneer wij ont
dekken dat vechten de
enige mogeljkheid is, dan
vechten wij".
Of de sikhs een ultimatum
hebben gesteld aan de Indiase
regering van Rajiv Gandhi,
wu de sikhleider niet zeggen.
„Wij gaan u natuurlijk niet
onze strategie vertellen voegt
hij vermanend toe. Dr. Pargat
Singh kwam dit weekeinde uit
Londen om samen met een
deel van de duizend in Neder
land wonende sikhs iq de tem
pels in Rotterdam en Amster
dam het religieus feest de
„Hola Mahala" te vieren.
aan de toegevoegde naam werden steeds meer wapens in
Singh, Sanskriet voor leeuw, de tempel gebracht en de rege-
mant
viif k
en tulband; „kach" voor korte een directe revolutie tijdens
soldaten)broek; „kara" voor het komende festival. Bij de
armband; „kanga" voor kam gevechten werd de radicale
en „kirpan" voor dolkmes. De leider (en huidige martelaar)
vrouwen zijn uiterlijk niet als Brindanwahle Singh door 72
sikh herkenbaar. Traditioneel kogels getroffen. Vele honder-
gezien zijn sikhs voornamelijk den, mogelijk duizenden, sikhs
landbouwers of militairen. werden gedood. Zij zworen
doelstische) regering zou zich haar sikh-lijfwacht vermoord,
door hen bedreigd voelen en De wereld reageerde geschokt;
hen daarom willen vernieti- de hindoes koelden hun woede
gen. Pargat Singh: „Het sikhis- op iedere sikh die zij konden
me verwerpt het kastenstelsel vinden: duizenden mannen,
en de meergoderij. Dat vinden vrouwen, kinderen en baby's
de Gandhi's eng Bovendien werden afgeslacht. Sindsdien
stellen wij dat India niet de hebben sikhs en hindoes meer-
grootste democratie ter wereld dere bloedbaden aangericht.
Pargat Singh: „Wanneer een
is. In een democratie zou Rajiv
Gandhi niet zonder inspraak
van het volk de rol van zijn
moeder Indira hebben kunnen
overnemen en zij op haar noch ontkennen dat er een
beurt niet van haar vader sikh-groepering bestaat die
Nehru".
Ik beschuldig de Indiase rege
ring niet, maar het is evenmin
mogelijk te bewijzen dat de
sikhs het gedaan hebben. In
India heeft men zelfs gepro
beerd de sikhs de schuld te ge
ven van het gifdrama in Bho-
pal".
De Internationale Sikh Orga
nisatie, waarvan Pargat Singh
tot voor kort voorzitter was,
verwerpt het beleid van de Al
kali Dal. Deze politiek gema
tigde partij, die momenteel de
deelstaatregering vormt, wil
onder meer genoegen nemen
met een autonoom Punjab in
plants van een „vrij" Khalis-
tan. Een akkoord dat eind juli
vorig jaar namens Alkali Dal
werd ondertekend en dat de
sikhs meer vrijheden zou moe
ten geven, wordt door Pargat
Singn minachtend terzijde ge-
Terrorisme schoven: „Daar staat toch niets
Sr-S3Lrad^5n2!! Ovengens werd de onderteke
vreedzame weg niet mogelijk Khalistan
Leeuw
In India wonen ruim twaalf
miljoen sikhs, van wie tien
miljoen in de noordwestelijke
staat Punjab. Zij hangen het
sikhisme aan dat rond 1500
werd gesticht door de eerste
goeroe (leraar) Nanak. Deze
hindoe poogde zijn eigen gods
dienst te combineren met de
leer van de islam. Met name
het kastenstelsel en de tiendui
zenden godsbeelden stootte
hem af in het hindoeïsme.
De huidige sikh is herkenbaar
De radicale sikhs willen een
onafhankelijke staat Khalistan
„het land der zuiveren"
terroristische acties voorbe
reidt en uitvoert. Een dergelij
ke terreuraanslag wei'd gesug
gereerd nadat een vliegtuig
van Air India op weg van het
Canadese Montreal naar Bom
bay boven de Atlantische
en zij willen dat Amritsar als Oceaan als gevolg van een ex-
naar en leider van de Alkali
Dal, Longowal, nog geen
maand na de plechtige onder
tekening van het akkoord ver
moord. Vermoedelijk door ex
tremistische sikhs, maar zoals
Pargat Singh al eerder zei:
„Niets is te bewijzen". De Lon-
dense sikh-leider wil slechts
listan bestaat sinds de Britten om het leven,
rond 1850 een einde maakten Pargat Singh: „Het zou na-
4 5T neerstortte Daarbi] '"f/" °P de
wamen alle 379 inzittenden'
sikhs, zoals
Punjab bestond. Sinds de be
storming van de Gouden Tem
pel in juni 1984 is dat verlan
gen verhevigd.
de strijd voor Khalistan.
„Wanneer wij grote leiders
Indiase regering of geheime JJJ,Hpïh/ntfpipngMaar
dienst het vliegtSig heeft laten onderhandelen. Maar onder de
exploderen. Er gaan toch al l'l"
zoveel Indiërs dood, dus wat 350™'>nze Mu£M. ka
zou makkelijker zijn dan een
Het Indiase leger ging in de bom in het toestel te plaatsen
aanval nadat vele duizenden
militante Sikhs zich in de tem
pel hadden verschanst. Er
en de sikhs daarvan de schuld
te geven We stonden immers
toch al bekend als terroristen.
derleden. Als de gevangen lei
ders niet snel vrijkomen, gaan
wij vaart zetten achter de
zaak. Wij vluchten niet, wij
vechten!".
JOOS PERSOON
Zoon van
Dean Martin
verongelukt
LOS ANGELES Dean Paul
Martin, de zoon van acteur en
zanger Dean Martin, is zater
dag met een gevechtsvliegtuig
verongelukt op een be
sneeuwde berg. De 35-jarige
Martin, een kapitein van de
Nationale Garde, en wapenof
ficier Ramon Ortiz waren aan
boord van een F4-C Phantom
die zaterdag tien minuten na
vertrek van de radar ver
dween vlakbij de top van bij
na 4.000 meter hoge San Gior-
gino. Enkele seconden eerder
had de vluchtleiding gewaar
schuwd de koers te wijzigen
in verband met een bergtop
in de buurt. Verondersteld
wordt dat het toestel is veron
gelukt. Pogingen om het
Dean Paul Martin
in eenzelfde
vliegtuig ais
waarmee hij
zaterdag
verongelukte.
vliegtuig te vinden zijn tot
nog toe mislukt. Onbekend
was ook of Martin en Ortiz
zich misschien met hun para
chute in veiligheid hebben
weten te brengen.
WÊÊÊBKÊÊÊÊÊKÊÊÊM WÊÊSBÊÊBÊBBÈKSBÊÊMBBM
Een ontwerp van Givenchy voor de avonduren: een kort, flu*
topje met daaronder een satijnen pof-rok.
PARIJS Chanel komt met
micro-rokjes. Dat was giste
ren het verbijsterende, zo
niet shockerende nieuws tij
dens de show in Parijs van
wat eens een conservatief
modehuis was. Chanel-ont-
werper Karl Lagerfeld was
overigens niet de enige; ook
Givenchy vertoonde onder
het label Nouvelle Boutique
luxueuse kleding boven de
knie en Valentino hield het
eveneens kort.
Karl Lagerfeld ging hele
maal door de bocht voor
zwarte micro-rokjes en baby
dolls, afgezet met zwarte flu
weel, staijn en glanzend vi
nyl. Een deel van de collectie
was weliswaar uitgevoerd in
rood, wit en marineblaL
maar Lagerfeld had bil
baar besloten dat kor
zwarte japonnen de onaf*1
tastbare trend van Cha j
moet worden. n
Givenchy 's kleding zag 11]
ontzettend duur, maar voc^il
ook aantrekkelijk uit By
sweater-collectie was <p\
van de beste, die Givenc.
ooit maakte: heuplange pr'
overs afgezet met angora, fe£
ven heel kleine leren rokj—
De Italiaan Valentino brar—
zijn ontwerpen uitsteka.—
van snit als altijd in IA
stoffen tussen jersey en le
De a-symmeterische, diaOi
nale zoom noemde hij IK
guillotino-look.
De Japanse ontwerper Jin Abe bleek gisteren het meest creaflt
met hoeden, bijvoorbeeld hier een met witte veren en zijden trn
zen. iini
I0f(
(Vervolg van voorpagina)
ROME Het is de eerste keer dat de Italiaanse staat om
uitlevering van een zo hoge prelaat als aarstbisschop Marcinclt
vraagt. Italië beroept zich op een artikel uit het verdrag van if
teranen uit 1929 dat de betrekkingen tussen de Italiaanse st/
en Vaticaanstad regelt. Artikel 22 zegt dat „de Heilige Stoel a
de Italiaanse staat personen uitlevert die in Vaticaanstad j
vlucht zijn en verdacht worden van daden op Italiaans grondt1,
bied die door de wetten van beide staten als delicten beschouj e
worden". Marcinckus, die nog gewoon in functie is, heeft in)
reet schuld bekend door het IÖR een bedrag van 242 milio
dollar te laten betalen aan de schuldeisers van de Banco Ambi
siano. Juist in deze dagen is in Rome het kardinaalscollege
een dat toezicht houdt op de financien van de kerk. De C
schoppen willen de gelovigen oproepen tot grotere bijdragen 4
het centrale bestuur van de kerk. De zaak-Marcinckus zali
goedgeefsheid van de gelovigen echter zeker niet bevordereiZv1
KLAAS DE JONGE:
(Van onze
parlementaire redactie)
PRETORIA/DEN HAAG
Klaas de Jonge meent dat aan
slagen zoals die van de actie
groep „RaRa" op Makro-vesti-
gingen in Nederland „soms
wel goed te praten zijn". De
Jonge zegt dit op één van de
geluidsbandjes die hij recent
neeft doen smokkelen uit de
Nederlandse ambassade in de
Zuidafrikaanse hoofdstad Pre
toria, waar hij nu al twintig
twintig maanden gedwongen
verblijf houdt.
Veronica-radio zond gisteren
een deel van de inhoud van de
bandjes uit. De Jonge herin
nert eraan dat hij aanslagen in
Europa a la die van de Rote
Armee Fraktion eerder heeft
afgekeurd. Nu is hij echter ge
deeltelijk tot een andere me
ning gekomen, onder meer
omdat „RaRa" succesvol is ge
weest in haar „bestraffing"
van een Nederlandse firma
met belangen in Zuid-Afrika
en zij daarbij persoonlijke on-
felukken heeft weten te voor
omen.
De Jonge lijkt met deze open
bare uitspraken een belofte
aan de Nederlandse regering
te schenden. Op verzoek van
minister Van den Broek (Bui
tenlandse Zaken) had hij toe
gezegd dat hij niet meer zelf
standig contact zou zoeken met
de Nederlandse pers. De Jonge
meent echter dat hij niet meer
aan die belofte is gehouden,
omdat Nederland niet meer
zou onderhandelen over zijn
vrijlating. Hij heeft daarom al
eens voorbereidingen getrof
fen om te vluchten. Dat plan
ging echter niet door, doordat
de ambassadeur hem „bepaal
de spullen" had laten afne
men.
Een woordvoerder van Bui
tenlandse Zaken wil op dit
laatste niet ingaan. Wel noem
de hij het „erg onverstandig"
wat De Jonge heeft gezegd,
Dat zal zijn gedwongen ver
blijf in de ambassade zeker
1985 in Pretoria aan de ZuiL
frikaanse politie, die hem h
gearresteerd op verdenk!
van terroristische activiteit
Sindsdien kan hij geen vi
meer buiten de Nederlani
ambassade zetten, waar hij I
vendien permanent bewai
wordt door twee marechai
sees. Volgens Frank Qui
ambassadeur van Zuid-Afri
in Den Haag, wordt er nog v
degelijk onderhandeld over
Jonge. Quint verwacht dat I
„binnen afzienbare tijd" I
leiden tot een oplossing van'
kwestie.
