Katholieke leken
brainstormen
over hun taak
Kritiek
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
Fries verzoent zich
met Japanse bisschop
Ratzinger wil „uitwassen
concilie corrigeren
£ctdóe
weer
k
Qeidóc (EWumt
ZATERDAG 21 MAART 1987 PAG1
door Marinus van der Berg
Het is in je leven gemak
kelijker kritiek te hebben
op anderen dan kritiek van
anderen te ontvangen. Al
thans zo lijkt het vaak. Het
kan ook moeilijk zijn om
kritiek te geven. Wie ie
mand of iets kritiseert
komt met die persoon op
gespannen voet te staan.
Je kunt zelfs de angst heb
ben om haar of hem te
verliezen.
In de eerste ontluikende liefde
tussen twee mensen is er vaak
nog geen kritiek op elkaar. De
relatie is nog zo teer. In de
dubbele zin van het woord. Ze
kan nog niet teveel hebben.
Kritiek is daarom ook altijd
een uiting van vertrouwen én
van betrokkenheid op elkaar.
Mensen die kritiek hebben op
elkaar, hebben ook iets met el
kaar. Ze laten elkaar niet koud.
Tegelijk blijft kritiek een ge
voelig gebeuren tussen men
sen. Dit ligt niet alleen zo tus
sen twee mensen, maar het ligt
ook zo in de verhouding tussen
kerkmensen en de Kerk als in
stituut. Op het instituut en de
uitspraken is regelmatig veel
kritiek. Uit veel blijkt dat dit
moeilijk ligt. Al gauw wordt die
kritiek gezien als „trappen te
gen". Het lijkt moeilijker te zijn
om te zien dat degene die kri
tiek heeft ook 'iets' heeft met
die kerk. Dat kan een band
zijn. Dat kan verwachting zijn.
Wie in zijn leven kritiek toelaat,
kan daar rijker van worden. De
relatie kan er door gezuiverd
en verdiept worden. Wie zich
afsluit voor kritiek komt op een
eiland te zitten. Op een eiland
is het niet moeilijk om altijd
gelijk te hebben.
Er is niet alleen kritiek op de
Kerk van binnenuit en van bui
tenaf, maar de Kerk zelf heeft
ook kritiek. Pauselijke docu
menten en uitspraken kritise
ren regelmatig ontwikkelingen
in de wereld, in de maatschap
pij. De Kerk die zichzelf wil zien
als behoeder van de menselij
ke waardigheid in naam van
Jezus Christus, kan niet anders
dan ook kritisch spreken.
Soms zou de stijl anders kun
nen, meer bescheiden en min
der vanuit de hoogte. Dat zou
Haar boodschap alleen maar
ten goede komen. Wie kriti
seert, doet er goed aan zelf
kritisch te luisteren naar de
toon. Alle eeuwen door is er
vanuit het geloof kritiek uitge
oefend op de samenleving. Alle
eeuwen door is er ook kritiek
geweest op de godsdienst.
Ook de godsdienst kan dwaal
wegen inslaan. Samenleving en
godsdienst gaan dwaalwegen
in als het recht van de sterkste
het wint van het recht van de
weerloze en de kwetsbare. Als
de ene mens de ander zo de
baas is, dat die ander niet
meer zichzelf kan zijn. Kritiek
is een levensnoodzaak om te
zorgen dat leven niet dood
loopt.
De derde figuur die we in de
reeks voor pasen ontmoeten,
is de persoon van Kajafas, de
hogepriester. Het ambt van
hogepriester heeft een hele ge
schiedenis doorgemaakt. Aan
vankelijk stond het hogepries
terschap dicht in de buurt van
Mozes. De profeet die het volk
wegleidde uit het land van de
onderdrukking. Mozes die de
machthebber niet uit de weg
ging. Later werd het hoge
priesterschap veel meer poli
tiek geladen en waren de ho
gepriesters meer staats-man-
nen dan mensen van de gods
dienst die omzien naar kwets
bare mensen. De hogepriester
was meer de stem van de
heersende macht dan van
God. Godsdiensten en zij die
haar vertegenwoordigen staan
steeds weer in de verleiding
om meer de machten te dienen
dan de machtelozen. Toen bis
schop Oscar Romero meer de
stem werd van de machtelozen
dan van de machtigen in El
Salvador schoten die machti
gen hem dood. Althans dat
dachten ze. Kajafas is meer
pen handlanger van de mach
ten dan een stem voor de
machtelozen en zo kiest hij
meer voor behoud dan voor
toekomst. Kajafas leeft ook in
onszelf en om ons heen. Onze
eigen behoudzucht, ons eigen
„je weet wat je hebt en niet
wat er komt" kiest soms ook
meer voor wat macht heeft dan
voor de machteloze. Kritiek op
de figuur van Kajafas is ook
zelfkritiek. Hoe kies ik zelf en
voor wie kies ik? Kritiek kan
ons helpen om zuiverder te ho
ren en te zien.
Aanslag op kantoor Zuidafrikaanse Raad van Kerken
LEUSDEN In Johannes
burg is in de nacht van
woensdag op donderdag een
poging gedaan in te breken
of schade toe te brengen aan
het Khotso-huis, het kantoor
gebouw waarin onder meer
het hoofdkantoor van de
Zuidafrikaanse Raad van
Kerken is gevestigd. Om
streeks drie uur hoorde een
nachtwaker een oorverdo
vend lawaai aan de voorkant
van het gebouw. Daar bleek
hem dat twee blanke man
nen met hamers probeerden
de ruiten van gewapend glas
stuk te slaan. Zij vluchtten
per auto toen zij bemerkten
dat ze ontdekt waren.
Vijf minuten later kwam de
politie informeren wat er
was gebeurd. De Raad van
Kerken heeft inmiddels offi
cieel aangifte gedaan van de
aanslag, waarbij alle acht rui
ten van de ingang van Khot
so-huis schade opliepen.
Eén en ander blijkt uit een
bericht dat kerkelijke relaties
in Nederland ontvingen van
dr. C.F. Beijers Naudé, secre
taris-generaal van de Zuida
frikaanse Raad van Kerken.
Idealen meet men
wellicht het beste af
aan de offers die zij
vergen
C.F. von Welzsflcker
AMSTERDAM In het
Amsterdamse Okura-hotel
vond gisteren een emotionele
ontmoeting plaats tussen de
Fries Leo Geleijnse (links) en
de Japanse aartsbisschop Pe
ter Shirayanagi, die op door
reis was naar Rome. Geleijn
se heeft zijn jeugd in een jap
penkamp doorgebracht, waar
hij verschrikkelijk werd mis
handeld. De ontmoeting was
het gevolg van een briefwis
seling tussen Geleijnse en de
aartsbisschop. Jarenlang liep
Geleijnse rond met gevoelens
van haat. Maar uiteindelijk
had het geloof hem de kracht
gegeven zijn beulen te verge
ven, zo vertelde hij gisteren
in Amsterdam.
"Ik heb het heel moeilijk ge
had met de ontmoeting. Het
heeft me diep geraakt Wij
hebben samen gebeden. Dat
is zo indringend dat je geen
verstoppertje kunt spelen."
Aartsbisschop Shirayanagi
deed speciaal Nederland aan
om Geleijnse te spreken. „Ik
ben blij, dat de heer Geleijn
se ons heeft willen vergeven.
En die boodschap zal ik mee
nemen naar Japan".
Geleijnse gaf de aartsbis
schop een krans om de
slachtoffers te gedenken, die
op 6 en 9 augustus 1945 zijn
omgekomen tijdens de
atoomaanvallen op Japan.
„Ik ben gaan begrijpen dat ik
mijn vrijheid dank aan die
atoombommen. De strijd had
niet langer mogen duren. De
oorlog kon alleen zo beëin
digd worden. Ik betreur dat
er tienduizenden zijn, die net
als ik de oorlog niet hebben
gewild, maar die er toch het
slachtoffer van zijn gewor
den. Uit solidariteit met de
mensen, die daar nu nog van
te lijden hebben, bied ik u
deze krans aan". De aartsbis
schop beloofde de krans te
zullen overhandigen aan de
burgemeester van Hiroshima.
TILBURG „Och, laat
hem eerst even naar de
kerk toe gaan". Kanun
nik Van Tichelen had de
kanttekening geplaatst
als nuttige aanvulling bij
een nieuwe druk van het
reilen en zeilen van die
wel zeer heidense Pallie
ter van Felix Timmer
mans, die in die betref
fende passage nou net op
weg was naar de kermis.
De (Belgische) bisschop
pen waren niet erg inge
nomen met dat boek en
hadden het aan de ka
nunnik ter hand gesteld
om het in christelijke zin
te kuisen.
Het voorval werd gisteren
verteld door Michel van der
Plas op het driedaagse con
gres in Tilburg van een aan
tal rooms-katholieke organi
saties die intensief praten
over de rol van de leken: zijn
zij niet deskundigen bij de
gratie Gods? De titel van het
congres doet dit althans wel
vermoeden en die deskundig
heid wilde men ook betrek
king laten hebben op het ter
rein van de kunst: de gelovi
ge en de kunst. Op elk ter
rein wilden die leken trou
wens meespreken en niet al
leen meer over versleten the
ma's als de wereldvrede en
de sociaal-economische orde.
Ook die kwamen uiteraard
aan de orde en dat gebeurde
steeds hoe kan het ook an
ders met de nodige des
kundigheid. Maar opmerke
lijk nu was het feit dat er ook
weer kunstenaars of althans
kunstzinnige deskundigen
aanwezig waren die een
Profetie
Voor wat Van der Plas be
treft bleef die poging toch
voornamelijk steken in een
al dan niet amusante be
schrijving van het verleden,
toen de clerici de toon aanga
ven. Kunst als vorm van pro
fetie maakt nu een nele
slechte tijd door, aldus Van
der Plas. Hij wees als voor
beeld op het vorig jaar ver
schenen Katholiek Gebeden
boek, waarin de gezangen en
gebeden die na het concilie
ontstonden, volkomen zijn
genegeerd, zijn eigen bijdra-
fen incluis. Mr. Ton Fren-
en, beeldend kunstenaar en
cultureel adviseur van de
provincie Noord-Brabant, be
treurde het dat het ontbreekt
aan artistieke hoogtepunten
die een verbinding laten zien
tussen religie en moderne
tijd. „De kerk is er nooit toe
gekomen opdrachten te ver
strekken aan kunstenaars als
Picasso en daarom is de kloof
tussen kerk en kunst ook zo
groot". Toch is volgens hem
juist kunst bij uitstek in staat
het religieuze gevoel te ver
tolken. Voor figuratieve
kunst meende hij dat de tijd
voorbij is. Toch bleek het
verleden voor hem en de an
dere aanwezigen inspirerend
genoeg. De schitterende ro-
maanse kerk van Vézelay
gold als voorbeeld van een
ruimte waar een grote inspi
ratie van kan uitgaan. Maar,
aldus Frenken, Ook in mo
derne kunstenaarsateliers
worden werken aangetroffen
die sporen vertonen van „de
adem van de Schepper".
Prof. Walter Goddijn herin
nerde eraan dat het congres.
en dus ook de kunstenaars,
„vota" (wensen) kunnen uit
brengen voor de komende
synode over de leken in
Rome, waar bisschop Gijsen
van Roermond naar wordt
afgevaardigd. Maar gelet op
dat feit, weten we niet „of er
veel mee gebeurt" stelde hij
laconiek vast. Voor de theo
loge Ilse Bulhof was dat geen
bezwaar: Wat we hier doen,
doen we ook voor ons zelf.
Nadat de filosoof en francis
caan Peperzak een briljant
verwoorde samenvatting had
gegeven van de schizofrene
positie waarin een gelovige
zich bevindt die deel wil ne
men aan de moderne cultuur,
mocht een andere franscis-
caan, Th. Zweerman, de dag
besluiten. Hij sprak over het
spannende van het gelovig
leek-zijn in onze maatschap
pij
Vandaag praat het congres,
dat tevens luister moet bijzet
ten aan het twintigjarig be
staan van de Tilburgse theo
logische faculteit, verder
over de wensen die de Ne
derlandse leken voor de sy
node in Rome hebben. Van
de voormalige Portugese
christen-democratische pre
mier Maria de Lourdes Pin-
tasilgo en de directeur van de
Duitse uitgeverij Herder, Da
vid Seeber, wordt een inspi
rerende bijdrage verwacht.
Opmerkelijk zijn trouwens
de vele Belgische en Duitse
theologen die het congres be
volken. Tenslotte zal de Gro
ningse bisschop Ben Möller
een slottoespraak houden en
voorgaan in de eucharistie.
De organiserende instanties
hebben, ondanks de over
vloedige kritiek de bisschop
pen niet uit het oog willen
verliezen.
PAUL VAN VELTHOVEN
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME Als geen ander
heeft hij het oor van de
paus. Net als de paus
vindt hij dat de wijze
waarop het Tweede Vati
caanse Concilie geïnter
preteerd is de katholieke
kerk in de toestand van
verwarring en crisis
heeft gestort. Beiden
hebben tot doel de kerk
weer op het juiste spoor
te zetten. Kardinaal Rat
zinger spreekt daarbij
openlijk over „restaura
tie" de paus gebruikt het
woord „reformatie".
Maar beiden bedoelen het
zelfde. Een feit is in elk geval
dat de strijdbare Poolse paus
Karol Woityla in de Duitse
kardinaal Joseph Ratzinger
een formidabele rechterhand
heeft. „Net als Woityla is
Ratzinger meer een man van
zekerheden dan van twij
fels", schrijft de Spaanse
journalist Juan Arias in een
recent boek over de paus.
Ratzinger (59) is als prefect
van de Congregatie voor de
Geloofsleer, de vroegere in
quisitie, de machtigste kardi
naal van de Romeinse Curie.
De vastbeslotenheid waar
mee de paus en Ratzinger
hun koers uitzetten, heeft
van de Congregatie voor de
Geloofsleer weer een ge
duchte instantie gemaakt.
Ratzingers voorganger als
prefect van de Congregatie
voor de Geloofsleer, de even
eens behoudende kardinaal
Ottaviani, bestempelde zich
zelf steeds als „een eenvoudig
soldaat" van de kerk. Een
dergelijke betiteling voor
Ratzinger is niet goed voor
stelbaar. Met de Duitser is
voor het eerst in de geschie
denis een theoloog van we
reldfaam aan het hoofd van
de belangrijkste Congregatie
van de kerk gekomen. De
man die ruim tweehonderd
theologische studies op zijn
naam heeft staan, geldt als
uiterst intelligent. Hij deed al
vroeg van zich spreken. Het
was Ratzinger die op 35-jari-
ge leeftijd op uitnodiging van
kardinaal Frings aan de
vooravond van het concilie
voor de Duitse bisschoppen
een uiteenzetting gaf over de
implicaties van het Concilie.
Tijdens het Concilie was hij
de rechterhand van Frings
en gold hij nog als een pro
gressief. De ommekeer kwam
echter al snel. In de jaren ze
ventig toonde hij zich steeds
sceptischer over de ontwik
kelingen in de kerk. Hij er
gerde zich over de verwar
ring en de onzekerheden.
Ratzinger sprak openlijk
over een crisis. In 1974 ging
hij hard in de clinch, niet al
leen met de Romeinse Curie,
maar ook met de paus. „Het
is volstrekt duidelijk dat de
instanties die de kerk leiden
in deze situatie niet eenvou
digweg kunnen blijven zwij
gen, maar op grond van hun
taak moeten proberen de cri
sis te overwinnen. De nood
zaak van een duidelijke rich
ting wordt van dag tot dag
acuter, terwijl de paus en de
bisschoppen tot nu toe niet in
staat zijn een oplossing te
vinden", schreef Ratzinger.
Aan de beroemde universi
teit van Tübingen was Rat
zinger de tegenpool van de
befaamde Zwitserse theoloog
Hans Küng. Beiden doceer
den er enige jaren. Terwijl
Küng opriep verder te gaan
in de geest van het Concilie,
maande Ratzinger tot bezin
ning. In 1979 werd Küng de
bevoegdheid ontnomen nog
langer in de leer van de ka
tholieke kerk te onderwijzen.
Ratzinger klom intussen
steeds hoger op de hiërarchi
sche ladder. In 1976 werd hij
aartsbisschop van München
en een jaar later werd hij
door Paulus VI tot kardinaal
benoemd. In München viel
hij vooral op door zijn bril
jante preken. „Mijn vader",
vertelt Uschi Izzo,, een Mün-
chense die in Rome woont,
„was zo weg van de preken
van Ratzinger dat hij met een
kleine bandrecorder elke
zondag naar de kerk ging
waar de kardinaal preekte.
Hij heeft zowat alle preken
van Ratzinger op band
staan".
Minderwaardigheid
Ook Woityla is van oudsher
een warm aanhanger van de
opvattingen van Ratzinger.
De Poolse theologen kijken
traditioneel nogal op tegen de
vakbroeders uit Duitsland.
Sommigen spreken in dit
verband zelfs van een Pools
minderwaardigheidscomplex
ten opzichte van de Duitsers.
Belangrijker lijkt echter dat
beide precies dezelfde in
schatting hebben van de cen
trale gebeurtenis uit hun
loopbaan: het Tweede Vati
caans Concilie. Hoezeer de
Eaus Ratzinger waardeert
leek ten overvloede in 1980.
De kerk van Ratzinger in
München vormde de laatste
etappe in het pausbezoek aan
de Bondsrepubliek. Een iaar
later haalde Woityla de kar
dinaal naar Rome als prefect
van de congregatie voor de
geloofsleer en maakte hem
daarmee tot de machtigste
van de curie-kardinalen. In
een lang interview met een
Italiaans journalist, dat in
boekvorm is verschenen,
maakte Ratzinger geen ge
heim van zijn opvatting dat
de „verkeerde interpretatie"
van het Concilie de bron is
geweest van alle verwarring
in de katholieke kerk. Niet
het Concilie was slecht, maar
de uitleg die er aan is gege
ven. Ratzinger: „Een katho
liek die zich rekenschap
geeft van de rampen die voor
de kerk zijn voortgevloeid uit
de ontsporingen van het
Tweede Vaticaans Concilie,
moet in datzelfde Concilie op
zoek gaan om de crisis op te
lossen". Tegelijkertijd relati
veert hij het belang van het
Kardinaal Ratzinger
Concilie en knoopt hij aan bij
de tradities van de tijd daar
voor. „Er bestaat geen kerk
van voor het Concilie en
geen van na het Concilie. Er
bataat slechts een unieke
kerk die op weg is naar de
Heer".
Pessimisme
Ratzinger en Woityla koeste
ren een diep pessimisme ten
aanzien van de moderne cul
tuur. Abortus, euthanasie,
worden gezien als uitingen
van een moderne cultuur die
doortrokken is van zondig
heid. Beiden prediken in fei
te een afkeer van deze we
reld. Precies het tegendeel
van wat velen als de kern
van het concilie beschouwen:
een proces van voorzichtige
aanpassing van kerk aan de
(moderne) wereld. Amerika,
zowel Noord- als Zuid-Ame-
rika, zal de komende jaren
ongetwijfeld het voornaamste
werkterrein zijn van Ratzin
gers Congregatie. De Noorda-
merikaanse kerk lijkt de
voortrekkersrol op het ge
bied van de sexuele moraal
over te hebben genomen van
de Nederlandse.
Het strijdtoneel van het an
dere grote conflict is het zui
delijk deel van het Ameri
kaanse continent. De bevrij
dingstheologie,, die pleit voor
een radicaal engagement van
de kerk met de armen, zal de
gemoederen zeker bezig blij
ven houden. De eerste In
structie van het Vaticaan
over de bevrijdingstheologie
was nog zeer afwijzend. De
bevrijdingstheologie is te zeer
geïnspireerd door het mar
xisme, zo heette het. De
tweede Instructie toonde
meer begrip. Niettemin zal
de discussie verder gaan.
Ratzinger heeft er geen twij
fel over laten bestaan, wie
zinger en Woityla is geloven
synoniem met gehoorzamen.
Ratzinger: „De kerk van
Christus is geen partij, geen
vereniging en geen club.
Haar onvervreembare struc
tuur is niet democratisch,
maar sacramenteel en dus
ook hiërarchisch".
Problemen bij WD en Pv<
Alle drie de grote partijen hebben bij de deze weei
houden Statenverkiezingen kiezers verloren. De interi
volgen voor die partijen zijn zeer verschillend. Het Cl
het minst in de problemen geraakt. Dat geldt zeker vi
provincie Zuid-Holland, waar de partij in tegenstelling
rest van het land fraaie resultaten heeft geboekt. Het is
zins redelijk dat CDA-lijsttreker Van der Meer da<
recht aan ontleent met drie, in plaats van twee gedepi
den in de Staten van Zuid-Holland terug te keren.
poj
Maar als we de resultaten van de Statenverkiezingen!
delijk bezien en ze bovendien interpreteren alsof het onU^
merverkiezingen zou zijn gegaan, dan verliezen de chrif
democraten drie zetels. Niettemin houdt het CDA zes jJTE
overeind van de winst, die de partij bij de Kamerverkip
gen van vorig jaar heeft geboekt.
VEEL ingrijpender worden de problemen voor de
Die valt nu terug van 36 Kamerzetels in 1982, via 27 zet^
1986, tot 24 zetels nu (bij de Statenverkiezingen). Sinds i
jaar waait er een nieuwe wind bij de VVD, die vooral i
aangewakkerd vanuit de integere persoonlijkheid van
tievoorzitter Voorhoeve. Hij heeft de teruggang van de t
echter niet kunnen stuiten en is daarmee ook voorwerj
een interne VVD-discussie geworden.
VOORHOEVE heeft deze week nadrukkelijk zelf bijgit
gen aan zijn eigen omstredenheid binnen de VVD, door
lopen maandag een koersverlegging van zijn partij aj
kondigen. De VVD moet naar het centrum van de pol|
wellicht zelfs links van het CDA, aldus Voorhoeve. I
dat twee dagen voor de verkiezingen, dus niemand
VVD durfde vlak voor de dag des oordeels Voorhoeve
bliekelijk tegen te spreken. Het is echter duidelijk daJ
VVD na de slechte verkiezingsresultaten een harde inljfi
discussie tegemoet gaat over de te volgen koers.
De eerste schermutseling stond al voor vandaag op hetr^
gramma van een liberaal top-beraad, dat zich echt nia
beperken tot een discussie over het aanvankelijk enige 3 ee
dapunt: de omstreden positie van dr.G. Zoutendijk binn^l-
dagelijkse VVD-leiding. Ook Voorhoeve zal wel op het ij
worden geroepen. Afgaande op de diverse individuele jj
ties binnen de VVD zijn de uitspraken van de fractievo*
ter binnen zijn partij op zijn minst omstreden.
ïPil
Daar blijkt het elan van de nieuwe leider Wim Kok imt^_
ook niet aan te slaan. Ondanks de tegenover de kiezers \wa
fortabele positie als oppositie-partij die op alle regeringsrf
regelen ongezoute kritiek kan uitoefenen en in weerwil
het verfrissende element van een nieuwe aanvoerder,ng
Wim Kok zijn partij niet verder te brengen dan een |j
verlies. Het ligt voor de hand dat daarom in de Pvdiu]
strategie van Kok volop in discussie komt.
IIP
Die strategie gaat uit van een constructieve oppositie e
gericht is op toekomstige regeringssamenwerking, met nscl
met het CDA. Klein links blijkt echter voor het eerst tde
stemmen uit de PvdA weg te zuigen. Dat verschijnsel ge^ke
bineerd met het verlies van de PvdA, zal de socialist^
linkervleugel er toe brengen Kok onder grote druk te zfppj
om zijn „loyale" oppositie te laten varen. De afloop vaiüe
interne discussie wordt bepalend voor de positie vaitwi
PvdA, maar vooral ook voor de persoon van Kok. &ee
Eerst zon,
later neerslag
DE BILT (KNMI) Vanmor
gen is om acht minuten voor 5
de lente begonnen. Buiten was
daar niets van te merken,
want op veel plaatsen wees de
thermometer dan temperatu
ren rond de min twee graden
aan. Overigens begint de dag
vrij zonnig. Op de nadering
van een volgende storing
neemt in de middag de bewol
king van het westen uit snel
toe, gevolgd door regen of
sneeuw. De middagtempera-
tuur wordt ongeveer 6 graden.
De wind komt uit zuid tot
zuidwest, is eerst zwak of ma
tig, later wordt zij matig, aan
de kust nu en dan krachtig.
Ook morgen nog geen lente
weer. Dan is het half tot zwaar
bewolkt, met nu en dan buien,
bij een stevige bries uit het
westen.
Weersvooruitzichten voor di
verse europese landen, geldig
voor zondag en maandag:
Zuid-Scandinavie: Verander
lijk bewolkt, af en toe sneeuw.
In de nacht lichte en plaatse
lijk matige vorst. Middagtem-
peratuur enkele graden boven
nul.
Denemarken: Half tot zwaar
bewolkt, vooral op maandag af
en toe sneeuw. In de nacht
rond, in de middag enkele gra
den boven nul.
Britse eilanden: Vooral in het
westen en noorden nog enkele
maartse buien. Maandag in het
zuiden mogelijk regen. Mid-
dagtemperatuur van 5 graden
in het noorden tot 9 in het zui
den.
Benelux: Af en toe regen, mo
gelijk ook natte sneeuw. Mid-
dagtemperatuur rond 7 gra
den.
Duitsland: Af en toe neerslag,
in het zuidwesten voorname
lijk regen, meer naar het noor
den en oosten ook sneeuw.
Middagtemperatuur van 4 gra
den in het noorden tot 9 in het
zuidwesten.
Frankrijk: In het zuiden over
wegend zonnig bij middagtem
pera turen van 12 tot 17 gra
den, meer naar het noorden
bewolking en af en toe regen.
Middagtempertuur daar van 7
tot 12 graden.
Alpengebied: Noordzijde af en
toe sneeuw, beneden 1000 me
ter ook regen. Nul-graden
grens in de middag op 1200
meter. Zuidzijde droog en flin
ke perioden met zon. Nul-gra-
eurl
den grens overdag op 150Q
ter. is e
Spanje, Portugal: In het nïen
westen nu en dan wolkef
den, overigens aanhouf
zonnig. Middagtemperl
van 14 graden in het nocf
tot 21 in het zuiden. JU
Italië, Adriatische kust
zuid-Italië een enkele bi£*
ders vrij zonnig. Middag'1
peratuur van 12 graden ii.
noorden tot 17 in het zu%r
zo:
g<
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Bordeaux
Brussel
Dublin
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
»olg<
inje
Inal:
Luxemburg l.bew.
Malta
Moskou
München
Zurich
Casablanca
h.bew.
'Laat lepra ook jo
een zorg zijn'. 1
