Niemand hoeft
in Nederland te
verhongeren"
Bemanning Nederlands schip al
weken vast in Algerijnse haven
Europees akkoord over
berscherming ozonlaag
Brinkman noemt overtijd-behandeling geen abortus
Golf van zelfmoorden
tieners schokt Amerika
CeidócSotvumt
It
Bond
verwacht bij
NS verlies
1.500 banen
rr ÏNENLAND/BUITENLAND
VRIJDAG 20 MAART 1987 PAGINA 9
pn miljoen
Insen met
besmet
E Ongeveer tien miljoen
in praktisch alle landen zijn
met aids. In sommige delen van
ereld bedraagt deze besmetting
i vier en vijftien procent van de
ssen bevolking. Het besmettings-
itage bij risicogroepen, drugsver-
5 en die vuile naalden gebruiken
tnofielen met wisselende contac-
gt zelfs tussen zestig en tachtig
it. Dit heeft de directeur van de
^gezondheidsorganisatie WHO,
nathan Mann, gisteren in Genè-
Vissen in Rijn
weer toegestaan
DUSSELDORF Meer dan vier
maanden na de brand bij het che
misch concern Sandoz en de milieu
ramp die dat tot gevolg had, hebben
de autoriteiten in het Duitse Noord-
rijn-Westf alen bekendgemaakt dat
weer in de Rijn gevist mag worden.
De jongste onderzoeken hebben aan
getoond dat de vis in het gebied geen
schadelijke stoffen meer bevat. De
Zwitserse autoriteiten zeiden dat de
visvangst in de Riin in Zwitserland
nog minstens tot het eind van dit
jaar verboden blijft. Mogelijk zal
binnen enkele maanden wel weer in
enkele zijrivieren mogen worden ge
vist.
Twintig min gulden
noodhulp Mozambique
DEN HAAG Minister Bukman (ont
wikkelingssamenwerking) heeft besloten
20 miljoen gulden uit te trekken voor ex
tra nood voedselhulp aan Mozambique nu
de voedseltekorten daar alarmerende vor
men hebben aangenomen. Volgens het
ministerie dreigen de ernst en omvang
van de voedseltekorten in Mozambique
een situatie teweeg te brengen die verge
lijkbaar is met de hongersnood in Ethiopië
in de jaren 1983/84. De belangrijkste oor
zaak van de noodsituatie is de al jaren
voortslepende burgeroorlog. Nederland
zal met de hulp zoveel mogelijk aanslui
ting zoeken bij de hulpacties die worden
opgezet door de EG, VN-organisaties en
particuliere organisaties.
ROTTERDAM Vier be
manningsleden van het
Nederlandse vrachtschip
Katerine W. zitten al sinds
eind januari vast op hun
schip in de Algerijnse ha
venplaats Mostaganem. De
Algerijnse autoriteiten
houden de Nederlandse
kapitein, twee Nederland
se stuurlieden en een Au
stralische machinist vast
omdat de eigenaar van het
ship, Gewa Chartering in
Rotterdam, volgens de Al
gerijnen een bedrag van
bijna een miljoen gulden
moet betalen. Die claim
houdt verband met schade
die de Katerine W. op 24
januari bij het afmeren in
de haven zou hebben ver
oorzaakt.
Volgens de directeur van Gewa
Chartering, G. Walraven, is
aan minister Van den Broek
van buitenlandse zaken ge
vraagd bij zijn bezoek deze
week aan Algerije te trachten
enig schot in deze zaak te bren
gen. Walraven heeft de indruk
dat de schadeclaim die de Alge
rijnen hebben ingediend in
hoge mate overdreven is. Bij
het afmeren is wel enige scha
de veroorzaakt, maar volgens
de Gewa-directeur gaat het om
niet meer dan een beschadigde
railing en wat schade aan een
paar zeer oude houten vissers
boten. Bestuurder Touwen van
de internationale zeeliedenvak
bond ITF omschrijft het vast
houden van de scheepsbeman
ning als ,je reinste gijzeling".
[BUD-VOORLICHTER CHRISTINE GROENEWEGEN:
N HAAG „Ik vind
heel eng als we in
Ierland gaan praten
i honger. Ik weet dat
heel wat mensen zijn
i echt krap zitten,
ar honger: nee. nie-
nd hoeft in Nederland
iger te lijden". Dat
t Christine Groene-
gen van het Neder-
ds Instituut voor Bud-
voorlichting (NIBUD)
reactie op een deze
ek openbaar gewor-
i rapport over armoe-
in Nederland. De soli-
iteitsorganisatie ATD-
irde Wereld in Den
ag zegt in dat rapport
700.000 mensen in
[Ierland zo arm zijn
ze nauwelijks te eten
)ben.
conclusie van ATD lijkt
NIBUD-voorlichtster
k overdreven. Ze is het
met de organisatie eens
er in Nederland een zeer
itantiële groep is die door
irmoede nauwelijks meer
ef deel uitmaakt van de
enleving. „Hoe meer ie-
ïd de franjes in zijn be-
n door armoe moet laten
en, hoe sneller hij of zij
oleerd raakt. Eerst zegt
noodgedwongen het om-
)blad op, dan de krant en
r ook de telefoon. Kom je
naai in zo'n situatie te
lt, dan doet zich een
luwbaleffect voor dat
nauwelijks te stoppen is. Dat
is armoe".
Deze mensen, voornamelijk
werklozen, hebben geen geld
om als zoveel anderen deel te
nemen aan het maatschappe
lijke en culturele leven.
ATD-Vierde Wereld geeft in
zijn rapport een schets van
deze „buitengesloten armen".
„Deze mensen ontvangen
nauwelijks of geen materiële,
culturele of morele mogelijk
heden om echt aan de sa
menleving deel te nemen",
aldus het rapport. „Deze be
volkingsgroep wordt voort
durend geconfronteerd met
honger, geweld, een gevoel
van nutteloosheid, onge
schooldheid en werkloosheid.
Zij beschikt over geen enkele
reserve van waaruit ze kan
investeren in een maatschap
pelijke, culturele, politieke
en geestelijke toekomst, zoals
de rgst van de samenleving
dat aoet".
Verkeerde keuzes
Volgens Christine Groenewe-
gen van het NIBUD hoeft de
situatie van deze bevolkings
groep dus niet automatisch te
leiden tot honger. Als dat wel
voorkomt, heeft dat volgens
haar meestal te maken met
verkeerde keuzes bij de uit»
gave van het budget. „Als je
echt voor zaken als de tele
foon en het lidmaatschap van
een- voetbalclub kiest en er
daardoor niet genoeg over
blijft voor het huishouden,
dan is dat toch je eigen
schuld. Dat klinkt heel rot,
maar het is zo. In andere ge
vallen is er meestal een
schuld in het geding".
Groenewegen erkent dat het
alternatief, het bezuinigen op
"uitgaven voor sociale activi
teiten, ook geen lolletje is.
„De uitkeringen in ons land
zijn echter ook niet bedoeld
voor die extraatjes. Met een
uitkering moet iedereen, zo is
ons uit onderzoek gebleken,
de eerste levensbehoeften
kunnen bekostigen, zoals
eten, kleren en huisvesting.
De vraag is alleen of de poli
tiek wil beslissen dat ieder
een een telefoon moeten
kunnen betalen, op vakantie
moet kunnen gaan, een krant
lezen én dat bovendien de
kinderen op een sportclub
moeten kunnen. Voor dat
doel zijn de huidige mini
mum-uitkeringen niet toerei
kend".
Het NIBUD heeft enkele ja
ren geleden eens onderzocht
met welk bedrag de uitkerin
gen moeten worden ver
hoogd om iemand wél te
kunnen laten genieten van
die extraatjes. Daarin werden
minimumbedragen vastge
steld voor uitgaven als een
bus-abbonnement, een fiets,
een telefoon, een omroep
blad, één lidmaatschap van
een sportvereniging per ge
zin en een „rokertje". Ook
zou er op zeer bescheiden
schaal een cursus gevolgd
moeten kunnen wórden. Zo'n
gezin zou ook een huisdier
moeten kunnen hebben, een
klein extra bedrag voor kle
ding, een verjaarscadeautje
én wat zakgeld voor de kin
deren. Daarbij is er van uit
gegaan dat het vakantiegeld
ook echt voor een vakantie
wordt benut. Het NIBUD
Christine Groenewegen van het NIBUD: „Als je echt voor za
ken als de telefoon of het lidmaatschap van een voetbalclub
kiest en er daardoor niet genoeg overblijft voor het huishou
den, dan is dat toch je eigen schuld. Dat klinkt heel rot, maar
het is zo".
concludeerde dat de mini-
mum-uitkeringen voor een
gezin van vier personen dan
met ten minste driehonderd
gulden omhoog zouden moe
ten gaan. „Dat levert overi
gens geen riant bestaan op, je
zou het nog steeds een mini
mumbestaan kunnen noe
men. Het is aan de politiek
om hierover beslissingen te
nemen".
Uitkering per week
Volgens het onderzoek van
ATD-Vierde Wereld worden
uitkeringen door de sociale
diensten gedaan met een re
gelmaat die de armsten onno
dig in problemen brengt. „Er
zou een keuzemogelijkheid
moeten zijn. Gezinnen die
dat willen moeten hun uitke
ring per week kunnen ont
vangen", zo vindt de organi
satie.
„Maar ook dat brengt veel
gezinnen in grote proble
men", denkt Christine Groe
newegen. „Heel veel uitga
ven gaan per maand, per
kwartaal of nog langer. Dat
blijkt voor veel mensen al
problemen op te leveren bij
de planning; krijgen ze eens
per week een uitkering, dan
moeten ze over een zeer gro
te discipline beschikken om
van die kleine bedragen con
sequent wat opzij te leggen
voor de grote uitgaven, als
huur, gas en licht".
Volgens de voorlichtster is er
een duidelijk verschil tussen
mensen die jaar in jaar uit
met een minimuminkomen
moeten doen en mensen die
dat probleem tijdelijk heb
ben. „De laatsten zien van
tijd tot tijd met een baantje
wel weer kans om boven dat
minimum uit te komen, heb
ben ook altijd hoop dat de
malaise van tijdelijke aard
zal zijn. Zii die al jaren tot de
minima behoren, vormen
daarentegen een zeer kwets
bare groep. Die mensen zijn
het stadium voorbij dat ze
nog konden teren op de din
gen die ze hadden. Een ge
scheiden vrouw heeft mis
schien nog een paar jaar ple
zier van haar televisietoestel
die ze met haar man kon ko
pen toen ze nog getrouwd
was. Begeven de apparaten
in huis het en kan ze die niet
vervangen, dan is het
sneeuwbaleffect ingezet. Het
is een soort verpauperen".
ARJEN VAN DER SAR
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL Vlak voor ze
het Europese Jaar van het
Milieu openden, hebben
de twaalf EG-milieumi-
nisters gisteren een ak
koord bereikt over beper
king van de produktie
van cfk's, die internatio
naal worden beschouwd
als de ernstigste bedrei
ging van de ozonlaag.
Het besluit, dat na veel dis
cussie kon worden genomen,
omvat een protocol over be
vriezing van de produktie
van de chloor-fluor-koolwa-
terstoffen, dat twee jaar na
de ondertekening in werking
treedt, een verdere beper
king van de produktie die na
zes jaar 20 procent moet be
lopen en een evaluatie na
minder dan vijf jaar, die aan
leiding kan geven tot scher
pere maatregelen. Een eens
gezinde Europese opstelling
is van groot belang, omdat de
EG in Wenen samen met Ca
nada, de VS en de Scandina
vische landen in gesprek is
over een wereldomvattende
beperking van de produktie
van cfk's, die vooral in spuit
bussen worden toegepast.
Volgens minister Nijpels, die
een paar maal benadrukte
dat de voorgestelde maatre
gelen Nederland nog niet ver
genoeg gaan, waren Enge
land en Italië het minst over
tuigd van de noodzaak van
een „harde" aanpak. „Voor
Nederland, eigenlijk voor de
hele Benelux en voor Dene
marken en West Duitsland,
is er voldoende bewiis dat de
cfk's verantwoordelijk zijn
voor de aantasting van de
ozonlaag", aldus Nijpels, die
vooralsnog „een eigenstandi
ge Nederlandse positie" in
Wenen niet uitsloot In Ne
derland zelf zullen desnoods
vergunningen worden open
gebroken om de voorgeno
men reductie te halen. Vol
gens Nijpels zal de Limburg
se vestiging van Akzo daar
mee het meeste moeite heb
ben.
De milieu-ministers, die gis
teren voorts besloten het
zwavelgehalte van gasolie tot
0,2 gewichtsprocent terug te
brengen, sloten de eerste dag
van hun beraad af met de
onthulling van een beeldje
en een wandeling door het
Brusselse Zoniënwoud, beide
ter markering van de start
van het Europese milieujaar.
De Milieuraad wordt van
daag voortgezet. Nijpels wil
dan samen met Denemarken
proberen te komen tot een
vrijwel algeheel verbod op
het gebruik van cadmium in
de EG.
Ringen terug
Een dolgelukkige Henrlan Lucas op de stortplaats van de VAM In WIJster met de teruggevonden
ringen. Dit was echt zoeken naar een speld in een hooiberg. Eigenlijk Is het een wonder dat het
gelukt Is', zegt de 22-jarige Henrlan Lucas uit Lemelerveld over de geslaagde zoekactie naar drie
ringen die per ongeluk bij het vuilnis terecht waren gekomen.
imer wil
rhoging
i rente-
gjstelling
■HAAG De regering
Aroor januari 1988 komen
n wetsvoorstel tot ver
van de rentevrijstelling
0 naar 1.000 gulden en
.400 naar 2.000 gulden
in gezin. Voorts zal er
arte rentevrijstelling
komen voor rente op
(oeden van kinderen
gulden per kind. De
Kamer nam hiertoe
en met algemene stern
en motie aan van VVD,
en PvdA, waarin de re-
tevens het verzoek ont-
de zogeheten saldome-
ten aanzien van de hy-
ïkrente af te schaffen,
eze versoepelingen denkt
amer de fraude op het
n van de rente-inkom-
minder aantrekkelijk te
n.
iraak door
\irman op video
tgelegd
'HTEN Dankzij een
video-amateur zijn twee
en, die opgepakt waren
ns inbraak in Drachten,
erkend als de daders van
nbraak in Dokkum. De
werden deze week, met
nderen. in Drachten ge-
eerd, nadat zij door de
Iar van het huis waar ze
fn ingebroken op heter-
waren betrapt Vervol-
meldde de politie van
■im zich met een video
waarop een video-ama-
Je inbraak bij zijn buur-
had vastgelegd. De ama-
die toevallig aan het fil-
'as, zoomde onmiddeliik
n hij twee mannen bij
luurman in de tuin zag.
zien van deze beelden
ie de Drachter politie
van de vijf opgepakte in-
rs
DEN HAAG Overtijd
behandeling is geen abor
tus, vindt minister Brink
man van Welzijn, Volks
gezondheid en Cultuur,
waarmee hij zich achter
een meerderheid in de
Tweede Kamer schaart.
Daaronder valt niet het
CDA. Dat bleek gisteren
tijden een vergadering
van de vaste kamercom
missie voor volksgezond
heid over het jaarverslag
1985 van de Geneeskundi
ge Hoofdinspectie over de
abortuswet.
Het CDA-kamerlid mevrouw
Laning, die zelf arts is, conclu
deerde uit medische gegevens
dat overtijd-behandeling pas
gedaan wordt als een vrouw in
verwachting is. Deze behande
ling moet binnen zestien da
gen na het uitblijven van de
maandelijkse menstruatie
plaatsvinden. In die tijd heeft
een eicel zich nog niet in de
baarmoeder kunnen „neste
len", waardoor een medische
ingreep veel makkelijker uit
voerbaar is. Met deze gegevens
in gedachten komt volgens
mevrouw Laning de vraag
naar voren wanneer de vrouw
nu eigenlijk zwanger is: vlak
na de bevruchting of pas na
het innestelen van de eicel?
Volgens Laning blijkt uit de
medische praktijk dat een
vrouw pas voor een overtijd
behandeling binnen zestien
dagen in aanmerking als blijkt
dat zij zwanger is. Op grond
daarvan typeerde zij overtijd
behandeling als een „mislei
dend eufemisme". Volgens
haar is een dergelijke medi
sche ingreep niets anders dan
een in een vroeg stadium uit
gevoerde abortus en moet
daarom ook hier vijf dagen be
denktijd in acht worden geno
men.
Minister Brinkman zei het met
haar eens te zijn dat de medi
sche wetenschap sinds de in
voering van de abortuswet in
1984 op het gebied van zwan
gerschap enigzins veranderd
is. „Maar", meende hij „de in
formatie die we tot nu toe
hierover hebben, is nog niet
volledig te noemen; daarom
heb ik in mijn brief bij dit
jaarverslag op een heel open
en eerlijke manier getracht de
overtijd-behandeling weer te
geven
I V«J
Studentenrel Ecuador
Een student van de universiteit in Quito gooit een traangasgra
naat terug naar de politie. Gisteren braken in de Ecuadoraanse
hoofdstad rellen uit, nadat de politie getracht had een einde te
maken aan een demonstratie van studenten. De Jongeren protes
teerden tegen het financiële beleid van de regering en rantsoe
nering van benzine.
(Van onze
correspondent Jo Wijnen)
WASHINGTON Het
gebeurde woensdagmor-
fen. Een politieagent in
et onder de rook van
New York liggende stad
je Bergenfield inspec
teerde een rij huurgara-
ges, tot hij in een van de
garages een draaiende
automotor hoorde. In de
garagebox hadden zich
een 17-jarige jongen en
20-jarig meisje opgeslo
ten. Met de polsen aan
het stuur gebonden en al
bewusteloos van de kool
monoxide. Door snel in
te grijpen kon de agent
op net nippertje het le
ven van dit jonge stelle
tje redden.
Deze kennelijke zelfmoord
poging staat niet op zichzelf.
Enkele uren tevoren was in
een dorpje in de buurt het li
chaam van een 20-jarige jon
gen gevonden in en auto
waarvan de motor nog liep
en die eveneens achter geslo
ten garagedeuren was gepar
keerd. Vorige week werden
in dezelfde garages in Ber
genfield de lijken van twee
meisjes en twee jongens in de
leeftijd van 17 tot 19 jaar ge
vonden. Ook zij hadden zich
in een auto met draaiende
motor opgesloten in de we
tenschap dat de giftige uit
laatgassen fataal zouden zijn.
Ze lieten een brief na die het
bewijs leverde dat het viertal
bewust de dood had gezocht.
Twee dagen later brachten
twee meisjes van 17 en 19
jaar zich op precies dezelfde
wijze om het leven in Chica
ne zelfmoorden van deze tie
ners hebben de inwoners van
het 25.000 inwoners tellende
stadje Bergenfield diep ge
schokt. Vooral ook, omdat af-
telopen zomer al verschrik-
elijke dingen in het stadje
waren gebeurd. Twee jon
gens van 21 en 22 jaar wier
pen zich voor de trein. Het li
chaam van een andere jon
gen werd in een vijver ge
vonden. En in september
gooide een 18-jarige jongen
zich van een rots.
Deze dramatische gebeurte
nissen hebben het snel groei
end aantal zelfmoorden on
der de Amerikaanse jongeren
opnieuw onder de aandacht
van een ontzet publiek ge
bracht. Jaarlijks plegen in de
VS ongeveer zesduizend jon
gelui in de leeftijdsgroep tus
sen 15 en 24 jaar zelfmoord
Tegenover iedere geslaagde
zelfmoordpoging, staan twee
honderd niet geslaagde po
gingen, zo hebben deskundi
gen vastgesteld. Het aantal
zelfmoorden onder tieners is
in de afgelopen 15 jaar meer
dan verdubbeld.
Opmerkelijk is dat veel jon-
felui óf samen de dood zoe-
en óf aangemoedigd lijken
door een geslaagde zelf
moordpoging van leeftijdsge
noten of vrienden. Boven
dien hebben onderzoeken
aangetoond dat programma's
over zelfmoord op de televi
sie bijna altijd door een ver
hevigde zelfmoordactiviteit
worden gevolgd.
Deskundigen vallen over el
kaar heen met verklaringen
voor het relatief hoge zelf
moordpercentage in de VS.
De meer conservatieve psy
chologen en sociologen zeg
gen dat de zelfmoorden voor
al te wijten zijn aan het uit
eenvallen van gezinnen door
scheiding van de ouders,
drugsverslaving en de zeer
slechte vooruitzichten op een
baan in het prestatiegerichte
Amerika. Andere deskundi
gen zoeken de oorzaak die
per, en bekritiseren de „ont-
kinderlijking" van de VS. In
Amerika zouden kinderen te
vroeg volwassen en zelfstan
dig gemaakt worden, hetgeen
kan leiden tot een catastrofa
le puberteit. Als gevolg van
deze "vroege volwassenheid"
en het onderdrukken van na
tuurlijke puberale impulsen,
zou de echte volwassenheid
waarnaar gezonde pubers
zeer verlangen geen doel
meer zijn voor de Ameri
kaanse tieners. Veel tieners
ervaren hun leven daardoor
als uitzichtloos, niet meer Uit
dagend en zonder zin.
UTRECHT De Vervoers-
bond FNV verwacht dat bij de
Nederlandse Spoorwegen de
komende jaren zo'n 1.500 ar
beidsplaatsen vervallen als ge
volg van de extra bezuinigin
gen van 150 miljoen gulden tot
1990. Volgens een NS-woord
voerder valt verlies van werk
gelegenheid niet uit te sluiten,
verder wilde hij geen com
mentaar geven omdat de chefs
van diensten en afdelingen
nog met bezuinigingsvoorstel
len moeten komen. De Ver-
voersbond baseert het ver
wachte verlies aan arbeids
plaatsen op de eerdere „hero
verweging van 75 miljoen
gulden waardoor tot eind 1985
in totaal meer dan zevenhon
derd arbeidsplaatsen verloren
zijn gegaan.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MU3EI
THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
