Hervormd moderamen heeft vragen bij Zuid-Afrika reis synodelid Specifiek christelijke pedagogiek is mogelijk Ccidoe SomonJi GEESTELIJK LEVEN/ÖPINIE kerk wereld OPHELDERING OVER FINANCIERING GEVRAAGD Prof. Weiier: Synode commissie voor ambtsopleiding gewenst beroepingen Armeense bisschop bezorgd over Turkse christenen y Britten op weg naar stembi S Of de Britse kiezers door alle rookgordijnen heen kijl blijkt pas bij de verkiezingen. In de peilingen gaan de servatieven aan kop. Als Thatcher inderdaad opnieuw kiezersmandaat krijgt, zal zij er alles aan doen om haar eindelijke doel te bereiken: de ondergang van het Britse s alisme. Voorlopig wordt zij in dat streven geholpen dooi iar] Labourpartij zelf. Interne twisten en een politiek van, or ,n meer, eenzijdige ontwapening maken de partij van Neil B jn nock weinig geloofwaardig. weer ii CeidócSoivumt VRIJDAG 20 MAART 1987 PAGINA Ds. Roberts komt nog één miljoen dollar te kort TULSA De Amerikaanse televisie-dominee Oral Roberts, die heeft verklaard op 31 maart te zullen sterven tenzij hij voor die tijd acht miljoen dollar heeft ingezameld, heeft nu zeven miljoen binnen. Hij heeft aangekondigd zich zondag in zijn ge bedstoren te zullen terugtrekken en daar te zullen bidden en vasten totdat het ontbrekende miljoen ook is zekergesteld. De 69-jarige dominee beweert dat hij in maart 1986 van God één jaar de tijd kreeg om acht miljoen dollar in te zamelen zo dat de aan Roberts' universiteit afgestudeerde artsen in de ge legenheid kunnen worden gesteld om als missionaris in de Derde Wereld te gaan werken. „Onder Gods leiding zal ik op 22 maart mijn belangrijkste tocht naar de gebedstoren maken", schreef Roberts zijn volge lingen in februari. „Ik zal blijven bidden en vasten tot het mo ment van de overwinning of tot het moment waarop God mij naar huis roept". Roberts sprak echter tevens alle vertrouwen uit dat hij niet zal hoeven sterven en dat het „wonder" van de acht miljoen zich voor het eind van de maand voltrokken zal hebben. Eerder deze maand vroeg hij dringend om contributies en adviseerde ziin volgelingen hem lijsten toe te zenden met hun favoriete gebeden. Hij beloofde met hun wensen rekening te houden bij zijn gebeden in de toren. Deze gebedstoren staat op het terrein van zijn 20 jaar oude universiteit. Geen straat is te lang met een vriend naast Japans spreekwoord Spelevarende Sovjets zwaaien naar paus CIVITAVECCHIA Hon- derden verraste passagiers aan boord van een Sovjet cruiseschip in de haven van Civitavecchia in Italië, drom den donderdag naar de rai ling en zwaaiden naar paus "Johannes Paulus II, die in een sloep voorbijvoer. De paus was in het ten noorden van Rome gelegen Civitavec chia ter viering van het feest van Sint Jozef, de patroon van de arbeiders. Nadat Jo hannes Paulus II de had toe gesproken, stapte hij in de sloep voor een tochtje door de haven en kwam bij het Sovjetschip "Konstantin Si- monov". Toen de opvarenden daarvan de scheepstoeters ter ere van de paus hoorden, dromden zij naar de railing en zwaaiden naar Johannes Paulus, terwijl de Hamer-en- Sikkel in top ging. De paus zwaaide terug... LEIDSCHENDAM Het moderamen (bestuur) van de hervormde synode heeft het synodelid A.W. de Ronde uit Stellendam gevraagd opheldering te geven op de vraag of diens reis naar Zuid-Afri- ka geheel of gedeeltelijk is betaald door de Zuida- frikaanse regering of een daaraan geliëerde organi satie. Het moderamen wil dat weten omdat in het geval de reis is gesubsi dieerd, de onafhankelijk heid van De Ronde als synodelid in gevaar komt. De Ronde, een vertegenwoor diger van de rechterflank in de kerk, heeft in de synodale debatten over Zuid-Afrika uitvoerig verslag gedaan van zijn reis. Overigens heeft hij doorgaans een forse inbreng in de discussies en wijkt daar in af van het door de synode gevoerde beleid (bijvoorbeeld het afraden van culturele of vakantiereizen naar Zuid- Afrika). „Indien u inderdaad een on kostenvergoeding zou hebben ontvangen, zou dit onzes in ziens een formele aantasting kunnen zijn van uw onafhan kelijkheid als lid van de syno de. De precedentwerking die hiervan zou kunnen uitgaan, achten wij van zulk een ge wicht dat wij het noodzakelijk achten te streven naar duide lijkheid en openbaarheid in dezen", aldus het moderamen aan De Ronde. Volgens het het synodebestuur heeft De Ronde geen direkt antwoord gegeven op de vraag of zijn reis (deels) met Zuidafrikaans geld is gefinancierd. Uit de uitvoerige correspon dentie tussen het moderamen en De Ronde, die zich uit strekt over enkele maanden, blijkt dat De Ronde zijn reis maakte op uitnodiging van de Afrikaans-Nederlandse Werkgemeenschap in Zuid- Afrika. De Nederlandse zus terorganisatie organiseert on der meer predikantenreizen naar Zuid-Afrika, waarbij van de deelnemers een bijdrage in de kosten wordt gevraagd, de rest wordt gefinancierd uit giften. De Ronde protesteert tegen suggesties als zou zijn reis door de Zuidafrikaanse over heid zijn gefinancierd. Zijn bijdragen in de discussies over Zuid-Afrika worden hierdoor in een bedenkelijk daglicht gesteld, aldus De Ronde. Hij hekelt overigens de zorg van het moderamen voor de onaf hankelijkheid van hem als sy nodelid. De synode zelf is kwalijk meer onafhankelijk te noemen vindt hij, getuige bijvoorbeeld de botte weige ring van de praeses, ds. H. Huting, met de Zuidafrikaan se theoloog prof. Heyns mee te werken aan een televisie programma. Behalve de kwestie van de fi nanciering stelt het modera men in de correspondentie een andere kwestie aan de orde: Tot zijn verrassing wa ren er tijdens het debat over Zuid-Afrika twee vertegen woordigers van de Zuidafri kaanse ambassade aanwezig. De Ronde zegt ook niet voor af van hun aanwezigheid op de hoogte te zijn geweest. Op de aankondiging dat het mo deramen voortaan nauwlet tender de regels van de open baarheid zal volgen, vraagt De Ronde zich af hoe de sy node onaangekondigde be langstellenden wil weren. „Misschien overweegt u een „pasjesregeling?", vraagt De Ronde zich af. De synode kan in de vergade ringen van volgende week de kwestie-De Ronde aan de orde stellen omdat het mode ramen de correspondentie in de zogeheten Informatienota heeft ingebracht. HILVERSUM De voorzit ter van het college van cura toren van de Katholieke Theologische Hogeschool Utrecht, prof. A. G. Weiier, meent dat de synode-com missie die in 1980 vanuit de bijzondere bisschoppensyno de van de Nederlandse kerk provincie werd belast met de uitwerking van de ambtsop leiding in Nederland, op nieuw aan het werk gezet moet worden. Zeven jaar na dato is er nog steeds geen eenvormig model uitgewerkt dat door alle bisschoppen on derschreven kan worden. Prof. Weiier zei donderdag in het KRO-radioprogramma „Kruispunt", dat overeen stemming over de ambtsop leiding één van de verplich tingen is die de bisschoppen in 1980 op zich hebben geno men. „Ze zullen wel móeten, want het kerkelijk recht ver plicht hen daar thans ook toe. Desnoods met hulp uit Rome". Prof. Weiier stelde dat de bisschoppen elkaar tot nu toe op hun eigen territorium hebben laten opereren. „Als je te lang op elkaar moet wachten, dan kun je beter in dividueel voortgaan. Dat is ook met instemming van Rome gebeurd. Het nieuwe kerkelijk wetboek verplicht de bisschoppen nu evenwel nog sterker om gezamenlijk tot een oplossing te komen. De grote verscheidenheid aan priesteropleidingen in Nederland maakt het nog steeds moeilijk op één lijn te komen, aldus prof. Weiier. Volgens prof. Weiier gaat het bij het vinden van een oplos sing niet noodzakelijkerwijs om eenvormige organisatori sche modellen. Het kerkelijk recht geeft aan bisschoppen ook het recht de priestero pleiding te organiseren op de wijze van een zelfstandig se minarie dat rechtstreeks van de bisschop afhangt. Ook het model van een convict-insti- tuut is mogelijk indien dit in stituut met een bepaalde ho geschool samenwerkt. „In Nederland staan op deze wij ze het model-Limburg en het model-Utrecht-Groningen te genover elkaar. De proble men liggen echter ook in het bisdom Haarlem en in de Brabantse bisdommen, omdat het momenteel niet duidelijk is hoe men daar zonder con vict of seminarie rechtstreeks de priesteropleiding aan een theologische hogeschool zou kunnen toevertrouwen, aldus prof. Weiier. Prof. A.G. Weiier Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen: te Epe M.Th.P.M. Oo- mens te 's-Heerarenskerke; te Oos terbeek J. Valk te Roden; te Stol wijk (wijkgemeente 1) dr. H.E. We vers. kandidaat te Wassenaar, die dit beroep heeft aangenomen. Toe gelaten tot evangeliebedlening M. Aleman te Nunspeet, T. van den Brink te Nijkerk, G. van Ek te Hoe velaken. Toegelaten tot evangelie bediening en beroepbaar H. van Oostende te Veenendaal, mevr. H.Th. Vollebregt te Gorinchem. drs. J.L.C. Boertjens te Zwolle. Gereformeerds Kerken Beroepen te Geldermalsen, A.G- .Bosma te Oen Helder. Gereformeerde Kerken vrijge maakt Beroepen te Barendrecht, drs.P.M.van der Horst kandidaat te Kampen. Spanningen tussen Pinochet en R.K. Kerk SANTIAGO Terwijl druk wordt gewerkt aan de voorbereidingen van het pausbezoek aan Chili (bij voorbeeld het opbouwen van een groot podium op de plek waar de paus een toespraak zal houden), betekent het bezoek een vergro ting van de bestaande spannin gen tussen de kerk en het militai re bewind van generaal Pinochet. De generaal is woedend omdat een bisschop verklaard heeft „begrip" te hebben voor de aan slag op het leven van de gene raal, vorig jaar. De bisschop noemde de aanslag een „oorlogs handeling". In progressieve krin gen leeft de angst dat het bezoek van de paus als steun voor het bewind van Pinochet kan gaan werken. Anderen echter menen dat de paus tijdens zijn reis niet zal nalaten te wijzen op de nood zaak van democratischer verhou dingen binnen het land en betere levensomstandigheden voor de meeste burgers. WENEN De Turkse over heid probeert nu al jarenlang de rechten die de christenen zich moeizaam hebben ver worven in deze islamitische staat, stap voor stap weer af te breken. Dat is de mening van de in Wenen residerende bisschop van de Armeens- Apostolische Kerk, dr. Mes- rop Krikorian. Hij grondt die mede op het feit, dat nu ook kinderen van christenen worden g onderricr volgen. Een plicht daarbij aanwezig te zijn was er tot dusver nog niet. De moeilijke positie waarin de Turkse christenen zich be vinden heeft ertoe geleid, dat het aantal in Turkije wonen de christenen de afgelopen twintig jaar van 206.000 tot nauwelijks 100.000 is terugge lopen. De bisschop verklaart dat een christenkind officieel niet gehouden is de „sjucha- da" (islamitische geloofsbelij denis) mee te reciteren, maar in de praktijk wordt een kind dat daarbij afwezig is officieel absent gemeld. Een Armeens kind dat een christelijke school wil bezoe ken krijgt daarvoor geen toe stemming als ter plaatse ook een Turkse staatsschool open is. Het gevolg is dat de ene na de andere christelijke school de deuren moet sluiten, aldus de bisschop. Het rigoureuze optreden van de overheid je gens christenen is volgens dr. Krikorian toe te schrijven aan de groeiende invloed van het islamitische fundamenta lisme. Dat komt onder meer tot uiting in de door de over heid gevoerde „naampoli- tiek": een kind met een Turks klinkende naam wordt automatisch tot Turk ver klaard. De bisschop toonde zich te leurgesteld dat nogal wat christelijke gezinnen gemak kelijk blijken te kunnen wor den geïntimideerd, zodat openbare protesten tegen deze gang van zaken met een lantaarntje te zoeken zijn. „VERLEDEN BEWIJST GOED RECHT CHRISTELIJKE SCHOLEN" AMSTERDAM Het protestants-christelijk basisonderwijs kan bij. het zoeken naar een ei gen gezicht in het Neder lands onderwijs uitste kend terecht bij de strij ders voor het „vrije chris telijke onderwijs" uit de vorige eeuw. Mensen als Da Costa, Groen van Prinsterer en Beets zijn bijvoorbeeld actueel in een christelijk-pedago- gisch antwoord op heden daagse materialistische „no nonsense" visies op onderwijs en samenle ving. Deze historische figuren ont maskerden namelijk de heer sende rationalistische mens en wereldbeschouwing die ook toen doorwerkte in het vreze des Heren is het begin sel der wijsheid") het opvoe- dingsdoel en de omgang met kinderen kan bepalen. Er is dus wel degelijk sprake (ge weest) van een eigen, protes tants-christelijke pedagogiek. Dat is een van de conclusies die getrokken kan worden uit het proefschrift van drs. L. C. Stilma uit Soest. Hij promo veert vandaag bij prof. Lea Dasberg aan de Universiteit van Amsterdam. Stilma heeft zich in zijn onderzoek met name bezig gehouden met de vraag naar het bestaan van een eigen, christelijke pedago giek toen en nu. Naar zijn oordeel wordt de schoolstrijd vaak beschreven vanuit poli- tiek-juridisch of theologisch gezichtspunt. Te weinig is er gekeken naar de pedagogische rechtvaardiging van het be staan van protestants-christe lijke scholen. De Utrechtse le raar aan een protestants- christelijke Pabo en docent aan een opleiding voor reme dial teaching van het ministe rie, wilde nagaan of vanuit het verleden inspiratie geput kan worden voor de „verde diging" van het bestaan van de huidige protestantse scho len. Die vraag is actueel, omdat met name vanuit het open baar onderwijs getwijfeld wordt aan het goed (pedago gisch) recht van confessioneel onderwijs. „Mijn promotor, professor Dasberg, heeft een visie op historische pedago giek die afwijkend is van de gangbare. Voor haar is histo rische pedagogiek een „ach teruitkijkspiegel" die je nodig hebt om beslissingen in het heden te nemen. Zo heb ik ook naar de schoolstrijd geke ken: proberen te achterhalen of er sprake was van een au thentiek christelijk-pedago- gisch credo bij de voorvech ters van eigen, christelijke scholen naast de openbare, dat vandaag gebruikt kan worden als model. Mijn con clusie is dat er wel degelijk een eigen, specifiek protes tants-christelijke visie was. In de pogingen om in onze tijd de christelijke school een her kenbare school te doen zijn, kunnen we via die „achteruit kijkspiegel" leren. Soms heel concreet. Bijvoorbeeld hoe het belonings- en strafsysteem op christelijke motieven werd bekritiseerd. Of hoe al in 1806 wordt gewaarschuwd tegen loskoppeling van ethiek en geloof. In onze tijd zien we ook hoe die scheiding in de samenleving en op onze scholen doorwerkt". Een ander voorbeeld van hoe de confessionele school anno 1987 kan leren van het den ken en handelen uit de vorige eeuw, is de manier waarop toen werd geprobeerd kinde ren een perspectief te bieden voor hun toekomst. „De vraag naar de zinvolle toekomst is in onze tijd zeer actueel. Mijn promotor Lea Dasberg heeft daar zeer behartigenswaardi ge dingen over gezegd, denk maar aan haar strijd tegen het doemdenken. De manier waarop wij het evangelisch getuigenis over een wereld van gerechtigheid en vrede aan de kinderen kunnen voorhouden en voorleven, kan vruchtbaar worden beïn vloed door de wijze waarop de voorvechters van het bijzon der onderwijs vroeger met hun toekomstperspectief de kinderen benaderden". Dr. Stilma wil met zijn proef schrift een pleidooi voeren voor een betere samenhang tussen wat christenen in hun geloof belijden en de dagelijk se praktijk op de christelijke school. „Op dat punt wordt het confessioneel onderwijs ook steeds zeer kritisch be vraagd. Waaruit blijkt dat die scholen geen doublure zijn van het openbaar onderwijs?" Hij wijst op de grote mate van overeenstemming tussen de mensvisie van bijvoorbeeld antroposofen en hun pedago- fische en praktische uitwer- ing daarvan in de Vrije School. Naar zijn oordeel kan de christelijke school veel le ren van de samenhang tussen mensvisie, pedagogiek en schoolpraktijk van de Vrije Scholen. Een belangrijke figuur in de studie van dr. Stilma is de in Nederland gestorven zeven tiende eeuwse Tsjechische pe dagoog Jan Amos Comenius. In het proefschrift worden diens ideeën uitgewerkt en daaruit blijkt dat deze chris ten-pedagoog wél lukte wat velen in net confessioneel on derwijs momenteel veel moei te kost: relaties leggen tussen visie op de mens (antropolo gie), pedagogiek en de concre te situatie in de klas. Dr. Stil ma probeert met een terug blik op Comenius aan te to nen dat het ook vandaag mo gelijk is een eigen protestants- christelijke pedagogiek te ont wikkelen, die leidt tot her kenbare christelijke scholen. kenbare christelijke sc LÜTSEN KOOISTRA Allé tekenen wijzen er op dat de Britse premier Marj» Thatcher, één jaar voordat haar termijn in de zomer 1988 officieel ten einde loopt, vervroegde verkiezingen uitschrijven. In de nieuwe Britse begroting strooide de C servatieve regering eerder deze week al kwistig met cadej jes voor de kiezer. Bovendien brengt de IJzeren Dame i gende week een bezoek aan partijleider Gorbatsjov in „a kou. Ook in het Verenigd Koninkrijk verleggen politici nis aandacht van de binnenlandse naar de buitenlandse politj °°J in een poging hun tanende populariteit wat op te krikke T nmi lN 1983 was Thatcher door de Falkland-oorlog zo popul fin dat zij op ondubbelzinnige wijze als premier werd herkoi Maar de meeste Britten hebben inmiddels hun ovei ningsroes uitgeslapen en worden geconfronteerd met. voortdurende economische malaise. Dat blijkt onder meer het feit dat de industriële produktie nog steeds niet teru op het niveau van voor 1979, het jaar dat de Conservatiei aan de macht kwamen. Groot-Brittannië telt meer dan miljoen werklozen. De kloof tussen het rijke zuiden en veel minder welgestelde noorden is alleen maar breder worden. De inflatie is naar Europese begrippen hoog. ciale problemen zijn immens, met name in de oude triesteden. HeT ontbreken van een krachtig werkgelegenheidsp gramma is een aanwijzing dat de drie miljoen werkloze zers nauwelijks interessant zijn voor de Conservatieve re ring. Veel meer wordt het oog gericht op de Britten die wel iets bezitten. De maatregelen in de nieuwe begroting onmiskenbaar bedoeld om de sympathie te winnen van Ji Modaal. Bovendien hebben de Conservatieven nog een troef: het feit dat de uitverkoop van staatsbedrijven mi nen Britse kiezers tot mini-kapitalisten heeft gemaakt, mensen zullen niet op Labour stemmen, omdat de socialii van plan zijn de meeste ondernemingen onverwijld opni< te nationaliseren. OoK het bezoek van premier Thatcher aan Moskou perfect in de Conservatieve propaganda-machine. Zij eerste westerse regeringsleider die Moskou bezoekt, si partijleider Gorbatsjov zijn voorstel deed voor de teruj king van de kernwapens uit Europa. De echte wap sprekken worden weliswaar tussen Moskou en Washing gevoerd, maar de Britse premier zal voor president Rea "p de stemming peilen in het Kremlin. Daar komt bij dat^ls huidige Sovjet-leiding waarschijnlijk liever ziet dat Thatc in het zadel blijft, dan dat de socialisten de verkiezin winnen. Een machtsovername in Londen door Labour is garantie voor grote spanningen binnen de NAVO, met gevolgen voor de wapenonderhandelingen vandien. Da/'® iets waar de huidige leiders in het Kremlin niet op zitti wachten. Daarom ook lijkt de conclusie gewettigd dat] de imago van Thatcher in Moskou wordt versterkt, zelfs als bezoek niets oplevert. TOCH hebben de Britten een alternatief. De Alliantie liberalen en sociaal-democraten kan rekenen op ongevj^ een kwart van de stemmen. Maar als gevolg van het cjep rechtvaardige districtenstelsel wordt die aanhang nauwel een vertaald in zetels in het Lagerhuis. Het zou een goede z kie; zijn voor de Britse politiek en dus ook voor West-Ei pa als de Alliantie zoveel parlementszetels verovert, zonder haar geen meerderheidsregering kan worden ^ie; vormd. Het ziet er evenwel naar uit dat de Britten, als Ver later dit jaar op kiezen aankomt, toch de voorkeur gevem dat Thatcher III. Perioden met zon. DE BILT (KNMI) Het weer wordt eerst nog bepaald door een oude depressie boven de Noordzee. Deze is gevuld met koude, uit de poolstreken af komstige lucht. Hierin vormen zich van tijd tot tijd sneeuw buien. Deze sneeuw kan, evenals de afgelopen nacht, lo kaal enige tijd blijven liggen. In de loop van zaterdag pas seert een zwakke rug van hoge luchtdruk van west naar oost ons land. Daarmee han gen de zonnige perioden sa men, die dan worden ver wacht. Na een nacht met mini ma van rond min 2 graden loopt de temperatuur zaterdag middag op tot zo'n graad of 6. De wind waait het komende etmaal overwegend matig uit het zuidwesten. Op langere termijn is het weer wisselval lig. De temperaturen komen dan op een iets hoger niveau. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor zaterdag en zondag: Zuid-Scandinavië: Af en toe regen of sneeuw. Middagtem- peratuur tussen 0 en 5 graden. Groot-Brittannië en Ierland Veel bewolking en perioden met regen of buien, mogelijk eerst ook natte sneeuw. Mid- dagtemperatuur van 6 graden in het noorden tot 9 in het zui den. Benelux-. Veel bewolking en perioden met regen of buien, mogelijk eerst ook natte sneeuw. Middagtemperatuur rond 7 graden, in de Ardennen iets kouder, 's Nachts tempe raturen om het vriespunt. Duitsland: Veel bewolking met regen of sneeuw. Middagtem peratuur zaterdag rond 5 gra den, zondag iets hoger, 's Nachts lichte vorst. Frankrijk: In het noorden, midden en westen perioden met regen. In het zuidoos enkele opklaringen en m( droog. Middagtemperat van 8 graden in het noon tot 14 in het zuiden. Spanje, Portugal: Zonnig, m MI in het noorden ook wolkern Ha den en mogelijk wat rej nn'' Middagtemperatuur van graden in het noorden tot r in het zuiden. et ii Italië, Joegoslavische kuste het noorden vrij zonnig, iri midden en zuiden half 1 zwaar bewolkt en enkele 1 anc^ Middagtemperatuur var 'e 1 graden in het noorden tot in het zuiden. e odsl Alpengebied: In de noord- n 1 west-Alpen enkele sneeuwt n I en. Elders vrij zonnig. Midd )nd temperatuur in de dalen rc vei 10 graden aan de zuidkan h rond 3 graden aan de noord eft> de. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Mu Min Amsterdam hagelbui 6 -1 De Bilt hagelbui 6 -1 Eelde onbew. 5 -4 Eindhoven zw.bew. 6 -2 Den Helder hagelbui S -2 Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Mallorca Malta Moskou Mlinchen *>U ven Ito u

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2