Succesvolle bedrijven
investeren niet
méér, maar beter
Air Lingus zoekt belang
in Holland Aero Lines
McDonnell-Douglas wil
desnoods samenwerken
£cidóc(2ou/ia/ni
RENTELOZE
VOORZET VAN
OLIVETTI
Beurs van Amsterdam!
ECONOMIE
£oidóc Commit
DINSDAG 17 MAART 1987 PAGINj»-
Schreiner ziet
noodgedwongen af
van lijndiensten
SCHIPHOL Het luchtvaartbedrijf Schreiner zal
in elk geval niet binnen afzienbare tijd gebruik
maken van de verkregen rechten voor het uitvoe
ren van lijndiensten. Er zijn onvoldoende financië
le reserves om de aanloopverliezen op te vangen
die met het starten van nieuwe lijndiensten ge
paard gaan. Dit heeft directeur H.J. Jonker van de
Schreiner Luchtvaartgroep gisteren bevestigd.
De helikopterdivisie maakt verlies door de nega
tieve ontwikkelingen in de olie-industrie. Hoe
groot de verliezen zijn, kon Jonker nog niet zeg
gen. Inmiddels is overeengekomen de twee Fokker
Friendships van Schreiner inclusief de bemanning
aan de KLM te verhuren. De KLM is van plan de
toestellen in te zetten op de lijn Maastricht/Gat-
wick, waarvoor Schreiner een vergunning had ge
kregen.
Van Lennep tracht
onderzeebootorder
binnen te halen
DEN HAAG De Nederlandse regering heeft de
hulp ingeroepen van de voormalig secretaris-ge
neraal van de OESO, mr. E. van Lennep, bij het
binnenhalen van de Saudische order voor de
bouw van acht onderzeeboten. Het gaat om een
bedrag van bijna drie miljard gulden. Mr. Van
Lennep bevestigde de contacten maar wilde daar
verder geen mededelingen over doen, behalve dat
eind deze week die besprekingen afgerond moe
ten zijn. Volgens de voorzitter van de Tweede-Ka
mercommissie voor economische zaken Van der
Hek (PvdA) zou de order voor de Rotterdamse
Droogdokmaatschappij RDM werk betekenen tot
ver in de jaren negentig voor meer dan duizend
man. Indirect zou dat voor nog eens duizend man
gedurende vijf jaar werk opleveren, aldus Van der
Hek gisteravond in Vara's Achter het Nieuws.
Audet boekt
43% meer
nettowinst
NIJMEGEN Associatie
van Uitgevers van Dagbla
den en Tijdschriften (Au
det) heeft vorig jaar 43 pro
cent meer nettowinst be
haald dan in 1985: 19,9 te
gen 13,9 miljoen. Het divi
dend wordt verhoogd van
6 tot 7,50. De omzet stee/
met ruim 6 procent totf 312
miljoen en het bedrijfsresul
taat van 20,9 tot 25,8 mil
joen. Van het gestorte aan
delenkapitaal ad f 10 mil
joen is thans f 9,9 miljoen
bij derden geplaatst.
GEVEKE BLIJFT EEN
ONSTUIMIGE GROEIER
AMSTERDAM Geveke Electronics, die zich bezighoudt
met onderhoud voor computers en het maken van verbin
dingen tussen verschillende computers, blijft een onstuimi
ge groeier. Na het topjaar 1986 denkt het concern voor dit
jaar aan een toeneming van de omzet van 185 miljoen tot
ƒ300 miljoen.
De omzet zal dit jaar verder gunstig worden beïnvloed
door een 35 procent hogere orderportefeuille per eind 1986
en verdere groei in de deelmarkten waarop het bedrijf ac
tief is. Ook in de verdere toekomst voorziet de directie een
verdere groei van de winst per aandeel, maar een even ex-
posieve groei als de laatste paar jaar kan niet altijd worden
verwacht, zo zei Risseeuw. Geveke blijft voorlopig wel op
het overnamepad.
Vorig jaar werd een 35 procent hogere omzet geboekt van
185 miljoen. Als overnemingen buiten beschouwing wor
den gelaten is er nog sprake van een groei van 21 procent
tegen 12 procent in 1985. De nettowinst steeg van 6,2 mil
joen naar ƒ11,7 miljoen kon gaan.
DEN HAAG De kwa
liteit van de investerin
gen is in hoge mate be
palend voor de toekomst
van een onderneming.
Dat valt op te maken uit
een onderzoek van de
Nationale Investerings
bank (NIB) in Den Haag,
dat onder de titel „Kop
lopers en achterblijvers
in de bedrijven wereld"
vanochtend is gepresen
teerd bij het verschijnen
van het jaarverslag van
de NIB.
Een onderzoeksteam onder
leiding van president-direc
teur dr. A. van der Zwan
heeft zestig bedrijven gedu
rende vijftien jaar vanaf de
periode 1970 tot 1972 onder
zocht. Daarbij werden steeds
twee bedrijven in dezelfde
sector met elkaar vergeleken,
zodat er dertig „koplopers"
en dertig „achterblijvers" uit
het onderzoek zijn gerold. De
bedrijven, alle Nederlandse,
zijn veelal genoteerd aan de
effectenbeurs in Amsterdam.
Volgens de NIB investeren
bedrijven die succes hebben,
in het algemeen niet méér,
maar anders dan de achter
blijvers. De koplopers finan
cieren meer uit eigen midde
len en dat niet overwegend
in kapitaalgoederen, maar zij
hebben ook aandacht voor
vernieuwing van markten en
produkten. Zij investeren
daardoor veel effectiever dan
de achterblijvers. Dat wil
zeggen, dat de investeringen
van de sterke ondernemin
gen een hogere kasstroom
(nettowinst plus afschrijvin
gen) tot gevolg hebben en lei
den tot duidelijk aantoonbare
doorwerkingseffecten.
De zwakkere bedrijven in-
NIB treft minder voorzieningen
DEN HAAG Zoals de meeste banken heeft de Nationale
Investeringsbank (NIB) vorig jaar minder geld hoeven reser
veren voor het opvangen van (mogelijke) stroppen. Uit het
jaarverslag blijkt dat 45 miljoen deze voorziening voor alge
mene risicos (var) is ingegaan tegen 54,9 miljoen in 1985.
Zoals eerder bekend werd, bedroeg de nettowinst van de NIB,
die zowel voor eigen risico als voor risico van de staat bedrij
ven financiert, 54,5 miljoen (vorig jaar 35,5 miljoen). De
NIB heeft haar rentemarge in vergelijking met 1985 kunnen
handhaven. Voor eigen risico sloot de bank 1.247 miljoen
aan financieringen tegen 839 miljoen in 1985.
De portefeuille van de NIB is vooral toegenomen in de
scheepvaart, het weg- en luchtvervoer en de dienstverlenen
de sector. De bank heeft vorig jaar een entrée gemaakt in de
luchtvaartsector, waarbij het vooral ging om financiering van
leasing. Voorts is een begin gemaakt met de opbouw van een
onroerend-goedportefeuille. Vooral kleine en gangbare kan
toor- en bedrijfsgebouwen werden daarvoor uitgekozen met
als voorwaarde dat er alleen gefinancierd werd als er een ko
per of huurder voorhanden was.
vesteerden in de afgelopen
vijfien jaar vooral in kapi
taalsintensivering, waarmee
zij hun arbeids- en energie
kosten probeerden te druk
ken. Dat gebeurde veelal met
geleend geld en er werd een
geringere kasstroom mee op
gang gebracht dan bij de ster
ke bedrijven.
Afhankelijk van het verloop
van de conjunctuur kan zo bij
de achterblijvers een uithol
lingsproces ontstaan dat hen
noodzaakt telkens opnieuw
hun toevlucht te nemen tot
geleend geld, zo waarschuwt
de NIB. Dat betekent dat een
steeds groter deel van hun
inkomsten moet worden be
steed aan rentelasten, waar
door zij in een vicieuze cirkel
raken. Weliswaar is die ge
deeltelijk doorbroken door de
opleving van de conjunctuur
sinds 1982, maar het is vol
gens de NIB de vraag of hier
sprake is van een structurele
verbetering. De gebreken in
de financierings- en investe
ringsstructuur duren immers
veelal voort. Zolang het ba
sisrendement van de achter
blijvers boven de kosten van
het aantrekken van geleend
geld ligt, worden deze weef
fouten aan het oog onttrok
ken. Bij een recessie zullen
zij, naar te vrezen valt, zicht
baar worden, aldus het rap
port.
Duurzaam
De NIB meent dat de koplo
pers een duurzaam concur
rentievoordeel opbouwen
doordat zij meer geld steken
in markt- en produktver-
nieuwing. De rol van het ma
nagement is uiterst belang
rijk. Financiële behoudend
heid van de directie is vol
gens de NIB een hard criteri
um om koplopers te onder
scheiden van achterblijvers.
Met financiële behoudend
heid wordt bedoeld het zo
veel mogelijk financieren
van de investeringen met ei
gen vermogen en het niet on
verantwoord leunen op ge
leend geld. Verder blijven vi
sie en het voeren van een
consequent beleid belangrijke
factoren.
De uitgangspositie van de on
derzochte bedrijven was in
de jaren 1970 tot 1972 onge
veer gelijk. De achterblijvers
stonden er aan het begin van
de onderzoekperiode zelfs
iets beter voor dan de koplo
pers. Doordat de laatste ech
ter effectiever investeerden,
wisten zij steeds voldoende
kasstroom te verdienen om
met hoofdzakelijk eigen ver
mogen geld in nieuwe zaken
te steken, terwijl de achter
blijvers door (gedeeltelijk)
verkeerde investeringen
steeds minder kasstroom ver
dienden en steeds meer geld
moesten lenen om hun inves
teringen op peil te houden.
Vanaf 1978 namelijk gaat de
kasstroom tussen de koplo
pers en achterblijvers aan
merkelijk verschillen, maar
de achterblijvers weten nog
tot 1982 hun investeringen op
peil te houden met veelal ge
leend geld. Pas daarna klap
pen zij in.
Management
Het management is dus be
langrijk, maar raakt een be
drijf echter in een vicieuze
cirkel van steeds minder ei
gen en steeds meer geleend
geld, dan ontstaan zoveel
dwangmatigheden dat ook
het sterkste management
moeilijk een uitweg zal vin
den. Het investeringsgedrag,
zo meent de NIB, is bij uit
stek de sleutel in het proces
van aanpassing aan gewijzig
de omstandigheden.
Een begrip als „bedrijfscul
tuur", dat ook wel wordt ge
noemd als sleutel tot succes,
is door de NIB buiten be
schouwing gelaten omdat dit
wordt beschouwd als een ta
melijk vaag en onmeetbaar
begrip.
GEVECHT OM HELIKOPTER-ORDER:
DEN HAAG De Amerikaanse vliegtuigfabrikant McDonnell-
Douglas wil desnoods samenwerken met de Nederlandse indus
trie, mits maar besloten wordt tot de aanschaf van de Apache-
helikopter uit de Douglas-stal. Deze vette worst hield een dele
gatie van McDonnell de Tweede-Kamercommissie van defensie
gisteren voor, in een poging de felbegeerde order binnen te sle
pen. Met de aanschap van anti-tank helikopters voor de land
macht is zo'n 2,5 miljard gulden gemoeid.
De Amerikaanse vertegenwoordigers gaven een uitgebreide uit
eenzetting van de voordelen van de Apache. Men liet doorsche
meren dat de eerste besprekingen met Nederlandse bedrijven
over compensatie-orders en mogelijke samenwerking al hadden
plaatsgevonden. In dit verband werd ook de naam van Fokker
genoemd. Met Fokker had MDD eerder een samenwerkingsver
band voor de ontwikkeling van een nieuw verkeerstoestel, maar
Fokker heeft zich op een beslissend moment uit de combinatie
teruggetrokken.
(ADVERTENTIE)
Zaterdag 28 maart
verschijnt bij deze krant de special bedrijfs onroerend goed.
BEDRIJFS ONROEREND
Informatie over de adverteermogelijkheden in deze bijlage wordt u graag
verstrekt door Rob Kleijnen, bereikbaar onder nummer 071 -122244.
LEIDEN Groente- en fruitveiling, 16
maart: andijvie: 235-390; snijbonen:
1080-1210; prei: 205-295; rabarber:
215-255; spinazie: 160-215; uien: 17-
63; winterpeen: 14-18; witlof: 102-
202; sla: 32-41; raapstelen: 32-43; ra
dijs: 65-90; selderij: 63-84; kom-
kommmer I 76/: 98. 60/: 95-97, 50/:
85-87, 40/: 80-82, 35/: 71-75, 30/: 68;
komkommmer II 40/: 74-75, 35/: 69,
30/: 65. 25/: 61-62, krom: 132-138;
tomaten I a: 2980-3020; c: 2500; ar:
2990-3060; br: 2790; cr: 2500-2590;
ccr: 1820.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
INFORMATIE OVER F1LMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
(ADVERTENTIE)
Als u nü niet aan automati
seren begint, komt het er
misschien nooit meer van.
Bij Olivetti kunt u, zonder
één procent rente, nu kopen
en later betalen. Dankzij de
unieke No% Cost Financie
ring*. Vraag uw Olivetti-
dealer om meer informatie.
"Gebaseerd op één jaar financial lease of
huurkoop en in samenwerking met de
IDM Bank. Andere (low cost) tinancie-
ringsvormen zijn ook mogelijk.
olivetli
In de rij voor gratis
EG-zuivelprodukten
Enkele honderden inwo
ners van Gronau en di
recte omgeving stonden
gisteren in de rij voor
gratis boter, melk en
yoghurt. De door de EG
beschikbaar gestelde
produkten zijn speciaal
bestemd voor uitke
ringsgerechtigden,
asielzoekers, gepensio
neerden en andere en
andere minder bedeel-
•v den.
In totaal ging gisteren
'A 650 kilo boter, 500 liter
melk en een dikke 600
I liter yoghurt van de
hand. Vandaag zijn EG-
I zuivelprodukten in Epe
f uitgedeeld.
EG waarschuwt
Amerika inzake
textiel-handel
BRUSSE1 De ministers van
buitenlandse zaken van de Eu
ropese Gemeenschap hebben
gisteren de Verenigde Staten
gewaarschuwd tegen de invoe
ring van restrictieve wetge
ving voor de handel in textiel.
Mocht die wetgeving toch
worden doorgevoerd, dan
kunnen de Verenigde Staten
compensatieclaims tegemoet
zien krachtens de GATT (Al
gemene Overeenkomst inzake
Tarieven en Handel).
In het Amerikaanse Congres is
19 februari een wetsvoorstel
ingediend dat de groei van de
Amerikaanse textiel-import
voor een onbepaalde periode
wil beperken tot 1 procent per
jaar. De EG-ministers zeiden
„diep verontrust" te zijn over
het voorstel en waarschuwden
dat aanvaarding ervan „nade
lig effect" zal hebben op mul
tilaterale onderhandelingen en
de bilaterale betrekkingen tus
sen de EG en de VS.
ZESTIENHOVEN De Ierse
nationale luchtvaartmaat
schappij Air Lingus overweegt
deelneming in de in financiële
moeilijkheden verkerende
Rotterdamse luchtvaartmaat
schappij Holland Aero Lines
(HAL). De onderhandelingen
hierover zijn in een vergevor
derd stadium. Of Air Lingus
een meerderheidsbelang in de
Rotterdamse onderneming
gaat verwerven staat nog niet
vast. Dit is mede afhankelijk
van besprekingen met twee
Nederlandse bedrijven die be
langstelling hebben getoond
voor de luchtvaartmaatschap
pij.
Dit heeft directeur Schols van
de HAL gisteren bevestigd.
Welke Nederlandse bedrijven
belangstelling voor zijn onder
neming hebben, wilde hij niet
meedelen. Wel gaf Schols toe
dat een deelneming van Air
Lingus in de HAL betekent,
dat de Ieren het management
overnemen. Via de HAL wil
de Ierse maatschappij zich be
wegen op het terrein van de
interregionale luchtvaart van
af Zestienhoven. Het zou ove
rigens voor het eerst zijn dat
een buitenlandse onderneming
een aanzienlijk belang krijgt
in een Nederlandse lucht
vaartmaatschappij.
Air Lingus is een dochteron
derneming van de Ierse vlieg
tuigfinancieringsmaatschappij
Guinness Peat Aviation
(GPA). GPA kwam eind vorig
jaar in het nieuws door samen
met Fokker een leasemaat
schappij op te richten voor de
verhuur van F-100 toestellen.
Lagere winst HBG
RIJSWIJK Het aanne
mingsconcern HBG in Rijswijk
wil een gelijk dividend betalen
als vorig jaar, namelijk 7,40
per gewoon aandeel. De raad
van bestuur heeft dat gisteren
bekendgemaakt. De nettowinst
is, zoals het bestuur in novem
ber reeds heeft voorspeld, in
de buurt van 45 miljoen uit
gekomen, en wel op 45,3 mil
joen. In 1985 bedroeg de netto
winst 57,3 miljoen.
De jaaromzet was met 3 mil
jard iets hoger dan in 1985
(f 2.948 miljoen). Het bestuur
verwacht een geringe daling
van de omzet in het lopende
jaar, gezien de ontwikkelingen
op de markt.
Illllllllllllllllllllllll
Werknemers
Seaport weer aan
het werk
ROTTERDAM Bij het stuk-
goedoverslagbedrijf Seaport in
Rotterdam is gisteren rond het
middaguur het werk hervat.
Daartoe werd besloten op een
personeelsvergadering op ini
tiatief van de ondernemings
raad van Seaport. Op de perso
neelsvergadering is afgespro
ken dat ondernemingsraad en
directie van Seaport zich de
komende dagen zullen buigen
over het dreigende ontslag van
34 werknemers van het be
drijf.
Organon samen met Amerikanen
OSS Organon International, onderdeel van Akzo, gaat samen
met het Amerikaanse concern California Biotechnology genees
middelen ontwikkelen tegen zogeheten verouderingsziekten, zo
als dementie (onder meer de ziekte van Alzheimer) en de ziekte
van Parkinson.
Organon telt over de hele wereld 7000 medewerkers en houdt
zich bezig met onderzoek, fabricage en verkoop van farmaceuti
sche produkten. California Biotechnology is een vooraanstaand
bedrijf in de Verenigde Staten op het gebied van biotechnologie.
dividend
85 1.30
85//1.35
85/6.60
85 27.—t d
84/85 5% sta
85/2.55
85/4.20
85/5.90
85 4.— 5% st.a.
85 /25.-
85 ƒ5.20CL
84/85 5.75
86 12.88
85/3.60
85 2.75 n d.
85 6.50 of 2'4% SUl
85/3.50
85/2.50
85/2.40
batenb.beh. 88 00 87.00
belindoc
berkel
blyd will
5.10 0NG
2.50 0NG
3000.00 3000.00
742.00 73800
744.00 738.00
3650.00 3750.00
3650.00 3750.000
67.00 66.50
vd hoop
hunter d pr
ica holde
Igb
ihc caland
indust.mij
ibb-kondor
190.00 190.00
114.00 115.00
102.00 97.50
144.00 143.00
85.00 8400
17.70 17.50
154.00 151.00
183.50 181.00
480.00- 470.00
31.50 30.90
940.00 916.00
940.00 922.00
2.55 2.48
440.00 441.00
110.50 114.0(
19.60 18.5(
4.10 4.1(
68.50
3.66
64.50
410.00
975.00
chamotte
chamotte pr i
daimmdo c 420.50 421.00
cred lyonn 69.50 69.50
164.00 162.50
207.50 207.30
318.00 319.50
gamma hold
gel delft c
geroc
geveke(glh)
moeara cop
moeara wb
vd moolen
mulder bosk
multihouse
mijnbouw c
19100 193.00
1000 00 1000.00
117.20 115.00
11700 114.50
112.00 10950
328.00 327.00
129.50 130.00
490.00 495.00
3800.00 3800.00
1000.00 1010.00
130000. 129500.
12750.0 12690.0
14050.0 13970 0
sarakreek
schev.-ems
schuitema
schuppen 2.00
schuttersv 123.00
smil int c 23.50
sphiru 65.00
sph centr c 143.00
st bankiers 43.00
telegraaf c 310.00
text twenthe 142 00
ihom dr c 39.90
tulip comp 57.20
tw kabelh c 80.50
twijnstra c
ubblnk
unilevw
unil.7 pr
unil.7 pre
unil 6 pr
unil.4 pr
218.50
534.00
1180.00
125.20
112.50
346.00
25.80 25.90S
210.00 21300
3,44 Noorse kr.
5,57 Deense kr.
114,75 Oost.schill
16,90 Spaanse pes
1,75 Griekse dr.
1,64 Finse mark
Joeg. dinar
Iers pond
137,25
american lel
belhlehem
boeing
Citicorp
cons nat ga
473/8 467/8
49 1/8 483/4
48 1/4 481/8
4 1/4 43/8
23 3/8 231/8
20 3/4 205/8
71/4 71/4
52 1/4 511/2
18 177/8
lord
genl motors
genl public
goodrich
goodyear
hevdett-pac
ic Ind
intl flavor
107 1/2 1071/2
62 5/8 823/8
79 3/4 781/2
105 1/8 1041/2
77 7/8 771/8
26 1/4 257/8
56 7/8 565/8
53 1/4 533/8
57 3/8 563/4
29 7/8 291/2
46 5/8 46
97 1/4 973/4
20 7/8 205/8
153 1551/4
mobil corp
royal dutch
sanla Ie
sld oil ohi
lexaco
utd brands
us steel
utd technol
westingh el
woolworth
451/4
601/4
112 3/8
341/2
52 3/4
60 5/8
34 5/8
261 1/4
46 1/2
25
52 3/4
64 3/8
47 5/8
Beurs houdt pas
in Vfcra
AMSTERDAM Bij gematig
de affaire (voor de aandelen
iets meer dan 500 miljoen
omzet) moest het Damrak gis
teren een stap terug. Lagere
koersen in Wall Street en een
inzakkende dollar gingen ge
paard met winstnemingen en
op deze manier werden de
vrijdag nog wat geaccentueer
de winsten afgeroomd. De
obligatiemarkt kon de prijzen
handhaven.
Van de internationale waar
den moest Unilever ƒ3,30 inle
veren op ƒ543,30 en Konink
lijke Olie 2,60 op ƒ232,80.
Akzo zag zich een daalder ont
gaan op 141,90. Philips zakte
twee kwartjes tot f 50,30. Van
de banken werd ABN 7
goedkoper op 502 en Am ro
bank 1,20 op 80. Ook de
verzekeraars brokkelden wat
Heineken, die vorige wee
gezellig omhoog schui
(plus 25 in vijf dagen), rr
ƒ2,70 afstaan op ƒ172,80.
verloor een daalder op
In de scheepvaarthoek rr
Nedlloyd ƒ2 terug naar
Handelshuis Borsumij-We
ging 2,50 achteruit naar J
en Hagemeyer 1 naar J et
Flauw lag het onderzoek!
reau Interview/Europa
een achteruitgang van
op 18,50. Dit verlies v 0
toegeschreven aan de min
florissante verwachtin
voor het lopende jaar. Holl
Amerika Lijn werd beleg
18 minder waard op 92!
het in ernstige problemen .e
kerende Breevast bracht
maar 5 op tegen vrijdag t
6 ooi
Idel
