Kabinet geeft geen extra
geld voor grote steden
„Erkenning komt eigenlijk te laat"
„Ach, laat ze
maar kletsen
INDUSTRIEEL ONTWERPER ALDO VAN DEN NIEUWELAAR:
Carrièreplanning
is weer toegestaan;
Aalberts Industrie^
gaat naar de beurs!
Geen prijsverhoging
margarine met 15 cent'
BINNENLAND
ficidócSouocmt
DINSDAG 17 MAART 1987 PAGINA
DEN HAAG Het kabi
net is niet van plan in te
gaan op de verzoeken van
CDA, PvdA en D66 om
meer geld ter beschik
king te stellen van de
vier grote steden. Minis
ter De Koning (Binnen
landse Zaken), zei giste
ren in de Tweede Kamer
dat Amsterdam, Rotter
dam, Den Haag en
Utrecht er niet op hoeven
te rekenen dat zij vóór
1990 extra geld krijgen
voor zaken als stadsver
nieuwing, onderwijs, bij-
stands-uitkeringen en cri
minaliteitsbestrijding.
„De verantwoordelijkheid
voor de verdeling van de fi
nanciële middelen die de ste
den van het rijk ontvangen,
ligt bij de steden zelf", aldus
De Koning tijdens een verga
dering van de Kamercommis
sie voor Binnenlandse Zaken.
„Zij moeten proberen, binnen
de bestaande middelen een
oplossing voor hun problemen
te vinden. Het rijk heeft in
verband met de bezuinigingen
echt geen mogelijkheden
meer om de steden wat ex
tra's toe te stoppen, maar onze
departementen willen wel de
helpende hand bieden bij het
zoeken naar mogelijke oplos
singen". Eén van de mogelijk
heden om geld te besparen is
volgens De Koning, dat het
particuliere bedrijfsleven
meer bij gemeentelijke projec
ten wordt betrokken.
Positief
De minister toonde zich posi
tief over een voorstel van de
CDA'er Hennekam om in de
komende jaren het „Grote-
Stedenbeleid" niet alleen te
concentreren op „de grote
vier" maar op alle steden met
meer dan 100.000 inwoners.
In totaal gaat het dan om 17
gemeenten. Enkele van deze
gemeenten krijgen in de ko
mende jaren wellicht meer
politie. Momenteel is daarnaar
nog een onderzoek gaande, zei
De Koning. Van uitbreiding
van het totale politiebestand
in Nederland kan echter geen
sprake zijn. Als in bepaalde
gemeenten extra politiemen
sen worden ingezet, gaat dat
ten koste van de korpssterkte
in betrekkelijk rustige ge
meenten.
DICK VAN RIETSCHOTEN BRENGT
LEVEN IN HAAGSE BROUWERIJ:
DEN HAAG Er is van
daag heel wat af gelachen
in het Haagse college van
burgemeester en wethou
ders. Tenminste als B en
W tussen het vergaderen
door werkelijk nog even
de tijd vonden naar de vi
deoband te kijken met de
vrijdagavond in de Rid
derzaal opgenomen pro-
Haagse reclamespotjes.
Zoals gisteren al in het kort
gemeld werd die avond het 25-
jarige bestaan van perscen
trum Nieuwspoort gevierd.
Onderdeel van de feestelijkhe
den was een door de gemeente
Den Haag georganiseerde re
clamewedstrijd, waaraan onge
veer 35 mensen deelnamen.
Onder het oog van circa 800
bezoekers kregen de deelne
mers ieder maximaal een hal
ve minuut de tijd Den Haag
aan de man te brengen. Ter
vergroting van de feestvreug
de moesten ze hun boodschap
verkondigen vanuit een heuse
poppenkast. Dat leverde van
zelfsprekend aardige momen
ten op die stuk-voor-stuk wer
den vastgelegd op videoband.
Zo was er minister Eelco
Brinkman die Den Haag aan
prees als „één groot openlucht
museum". Leuk, maar niet
leuk genoeg, meende de jury,
die uiteindelijk unaniem van
oordeel was dat de Haagse
journalist Dick van Rietscho
ten, parlementair redacteur
van onze krant, had gewon
nen. Zijn met opzet ietwat ver
veeld uitgesproken tekst luid-
Burgemeester Havermans overhandigt journalist Dick van Rietschoten de hoofdprijs van de ge
meente 's-Gravenhage: een verzilverd miniatuurstadhuisje. Leuk voor in de letterbak.
de ongeveer als volgt: „Den ben in Den Haag geboren en doen was bij het ter perse gaan
Haag is een ontzettend saaie getogen". Van Rietschotens van deze editie nog niet be-
stad... zeggen ze". Korte stilte. improvisatorische commercial kend. Volgens een voorlich-
was goed voor een verzilverd tingsambtenaar blijven de op-
„Ach, laat ze maar kletsen. We miniatuur stadhuisje dat hem namen in elk geval in het be-
hebben dan misschien geen ei- gisteren werd uitgereikt door zit van de gemeente. B en W
gen brouwerij meer, maar dat burgemeester Havermans. komen vandaag nog nas-
wil nog niet zeggen dat er dan nikkend van het lachen
geen leven is in de brouwerij. Wat de gemeente met het waarschijnlijk tot een soortge-
En ik kan het weten, want ik kwartiertje videoband gaat Hjke uitspraak.
EIS DRIE JAAR EN
TBR VOOR
HAGENAAR
Bomaanslagen
uit frustratie
DEN HAAG Drie jaar
celstraf en onvoorwaarde
lijke terbeschikkingstel
ling van de regering luid
de gisteren de eis van offi
cier van justitie mr. R. van
der Hoeven tegen een 20-
jarige Hagenaar, die als
lid van het Rood Revolu
tionair Front betrokken is
geweest bij verscheidene
bomaanslagen, voorname
lijk in Den Haag ge
pleegd.
Uit de reeks aanslagen heeft
het openbaar ministerie onder
meer de aanslag op het kan
toor van het Nederlands
Christelijk Werkgeversver
bond in Den Haag op 16 febru
ari vorig jaar ten laste gelegd.
Hierbij brak brand uit in een
vergaderzaal en werd voor on
geveer driehonderdduizend
gulden schade aangericht.
Volgens de psychiater komen
de politiek getinte daden van
voort uit diens neurotische
persoonlijkheid. In wezen
heeft hij geen enkele politieke
overtuiging en gebruikte hij de
acties alleen om zijn frustraties
kwijt te raken, meent hij. De
psychiater drong er op aan de
man zo snel mogelijk onder
behandeling te stellen in een
psychiatrisch inrichting, om
dat de kans groot is dat hij
zelfmoord pleegt. Opname in
een TBR-inrichting werd door
hem ontraden, omdat de nood
zakelijke begeleiding hier niet
voorhanden zou zijn.
Op vragen van rechtbankpre
sident mr. M. van der Grinten
om meer duidelijkheid te ge
ven over zijn motieven voor
de aanslagen, gaf verdachte
nauwelijks antwoord. Uit de
verklaringen, die hij en zijn
vrienden hebben afgelegd, is
gebleken dat de groep met de
aanslagen wilde protesteren
tegen de gevestigde orde. Ves
tigingen van instanties, die
werden beschouwd als expo
nenten van het kapitalistisch
systeem, waren het doelwit.
Uitspraak 30 maart.
ROTTERDAM Indus
trieel ontwerper Aldo
van den Nieuwelaar (42)
maakt zich zichtbaar
kwaad wanneer hij wordt
geconfronteerd met een
citaat uit „Items", het de
sign-tijdschrift van Open
baar Kunstbezit. Volgens
het blad is hij ten onrech
te winnaar van de Kho
Liang Ie-prijs 1986, de
ontwerpersprijs van het
Amsterdamse Fonds voor
de Kunst. De prijs zou na
melijk als aanmoediging
bedoeld zijn, en Van den
Nieuwelaar zou met zijn
alom bekend geworden
Amsterdammer kasten
systeem en zijn lampont-
werpen geen aanmoedi
ging meer nodig hebben.
Bovendien wordt er fijn
tjes op gewezen dat Van
den Nieuwelaar zijn beste
ontwerpen al weer vele
jaren achter zich heeft
liggen.
„Er klopt niets van", zegt de
ontwerper op de overzicht-,
stentoonstelling van zijn werk
in het gebouw van de Stich
ting ioN (industrieel ontwer
pen Nederland) in Rotterdam.
„De prijs is bedoeld als aan
moediging voor ontwerpers
én de industrie, als een steun
in de rug. Ik ben overigens
óók wel verbaasd dat ik de
prijs nü krijg. Ik vind dat ik
hem veel te laat gekregen
heb. In '81, '82 en '83 hebben
mijn Amsterdammer-kasten
nogal prestigieuze prijzen ge
wonnen in Amerika, terwijl
de Kho Liang Ie-prijs toen
ging naar allerlei mensen die
veel minder interessant bezig
waren. Dan denk ik: Neder
land let niet op, óf ze gaan
met opzet aan me voorbij. Met
deze expositie wil ik laten
zien dat dat ten onrechte is,
dat ik al ruim twintig jaar be
zig ben het Nederlands de
sign-niveau tot over de gren
zen bekend te krijgen".
Aldo van den Nieuwelaar be
gon in 1969 op 25-jarige leef
tijd een eigen ontwerpbureau.
Het eerste ontwerp dat op de
markt werd gebracht was een
lamp, een ronde bol op een
f;ekromde metalen buis. Ver-
ichting zou die eerste jaren
de hoofdmoot vormen van
Van den Nieuwelaars produc-
Vier ontwerpen van Aldo van den Nieuwelaar op rij. Van linksnaar rechts zijn Amsterdammer-kast, de TC-lamp, de Cornerline-lamp en de nieuwe stoel uit het
Amstelprogramma.
tie. „Ik begon meteen na mijn
opleiding met lichtontwerpen,
hoewel ik eigenlijk binnen
huisarchitect ben. Maar dat
vond ik niks. Ik vind niet dat
ik moet uitmaken hoe het er
bij een ander uit moet zien".
In de loop der jaren zouden
het vooral zijn lampen zijn die
de aandacht trokken, terwijl
zijn kastontwerpen lange tijd
onopgemerkt bieven. Inmid
dels hebben juist die ontwer
pen internationaal zijn naam
gevestigd als industrieel ont
werper. En pendelt Van den
Nieuwelaar heen en weer tus
sen Parijs, waar hij een atelier
heeft, en ons land, waar zijn
ontwerpen worden uitge
voerd. „Nederland is te gezel
lig, te gemakkelijk. Als ik
hier ben, word ik inproduc-
tief. In Frankrijk word ik niet
gestoord", aldus de ontwerper.
Klein deel
De expositie aan het Weena
in Rotterdam toont naast al
lerlei lampen en tekeningen
slechts een klein deel van
Van den Nieuwelaars „Am
sterdammers", zijn grootste
succes. De winnaar van de
Kho Liang Ie-prijs ontwierp
inmiddels 71 variaties op zijn
thema van een kast met
schuif en ronde top. Zo is de
schuif nu ook horizontaal te
bedienen en heeft hij zijn in
trede gedaan als bureau. Van
den Nieuwelaar: „Aanvanke
lijk dacht ik meer aan een
kast voor kantoorgebruik dan
voor de huiskamer. Dat het
systeem het juist zo goed zou
doen in de woonkamer heb ik
nooit voorzien. Het oorspron
kelijke idee stamt al uit 1973.
Pas in 1978 nam de Utrechtse
meubelfabrikant Pastoe het in
productie, nadat ik eerst nogal
wat omzwervingen met mijn
ontwerpen had gemaakt. Pas
toe was toen bijna failliet,
maar kreeg door de „Amster
dammer" weer een enorme
dynamiek. Dat vind ik eigen
lijk een van de leukste facet
ten, dat dit ontwerp het voor
hen mogelijk maakte ook
weer hele andere program
ma's in productie te nemen".
TC-lamp
Het was voor Van den Nieu
welaar overigens niet de eer
ste keer dat het nogal lang
duurde voordat fabrikanten
en publiek de waarde en gel
digheid van zijn ontwerpen
inzagen. Zo werd zijn in 1969
ontworpen TC-lamp, een cir
kelvormige TL-buis waarvan
een kwart verdwijnt in het
vierkante schakelkastje, nau
welijks verkocht. Aldo van
den Nieuwelaar: „Het heeft
heel lang geduurd voordat het
publiek het accepteerde. Ik
was mijn tijd vooruit. Men
«ond TL-licht toendertijd nog
veel te steriel, te wit, te koud.
In de loop der jaren is het in
ieder geval gelukt het TL-
licht meer naar de huiskamer
te trekken, mede onder in
vloed van de economische cri
sis. Philips heeft zelf zeker tot
die acceptatie bijgedragen,
door de TL-buis enorm te
verbeteren".
Misschien mede daardoor kon
Van den Nieuwelaar in 1984
samen met zijn broer de hal
verwege de zeventiger jaren
gestopte productie van de
lamp weer oppakken. Nu in
eigen beheer, oncler de naam
Nila en Nila. En opmerkelijk
genoeg wordt de lamp nu, bij-
na twintig jaar nadat hij werd
ontworpen, beter verkocht
dan ooit. „Je ziet dat mensen
hem ook totaal anders gebrui
ken dan ik voor ogen had. Hij
is echt ontworpen als tafel
lamp, terwijl ik hem nu ook
her en der als wandlamp zie
afgebeeld. Dat is prima, laat
mensen zelf maar uitmaken
hoe ze mijn ontwerpen willen
gebruiken", aldus de indus
trieel ontwerper.
Stoelen
Momenteel is Van den Nieu
welaar bezig met de uitwer
king van een stoelenprogram-
ma, dat in juni op de markt
komt. Dit Amstel-systeem, zo
als hij het heeft gedoopt,
speelt met ronde en vierkante
vormen, in een programma
dat is aangepast aan de wens
van de gebruiker. Dat va
rieert van de vorm van de
rugleuning tot de zitdiepte, en
van ronde armleuningen tot
een platte kant die als tafeltje
dienst kan doen. „Het gaat om
een heel flexibel meubel", al
dus Van den Nieuwelaar. „In
feite zijn het vrouwelijk en
mannelijk element verenigd
in één meubel. Een vrouw is
gemiddeld toch wat kleiner,
ze kan een wat andere zi
thoogte eisen dan een man.
Dit systeem maakt het moge
lijk dat aan die eis voldaan
kan worden. De basis blijft
dan wel gelijk, maar verder
kan je de stoel aanpassen aan
al je wensen".
Het is opnieuw een ontwerp
dat enige tijd nodig zal heb
ben voordat het algemeen
wordt geaccepteerd. De typi
sche gevleugelde indruk die
de stoelen en banken maken,
vereisen enig aanpassingsver
mogen van degenen die hun
interieur strakker dan strak
hebben ingevuld. De kolossaal
aandoende meubelen, die deze
zomer in het Centraal Mu
seum in Utrecht voor het
eerst worden gepresenteerd,
doorbreken dat patroon radi
caal.
Overzicht van ontwerpen van Aldo
van den Nieuwelaar, te zien tot 17
april in de expoaitieruimte van de
atichting ioN, Weena 745 in Rotter-
De acceptatie zal overigens
een stuk makkelijker verlo
pen dan die van zijn eerdere
ontwerpen, omdat Van den
Nieuwelaars naam als desig
ner inmiddels ook verder is
doorgedrongen dan tot de ont-
werp-bureaus. Zo weten de
meeste kopers van zijn „Am
sterdammers" inmiddels wel
wie de ontwerper is. En een
zitmeubel van deze inmiddels
internationaal gelauwerde de
signer lijkt dan een volgende
logische stap. De Kho Liang
Ie-prijs, dé ontwerpersprijs
van Nederland, zal met de
toenemende belangstelling
voor design die stap nog mak
kelijker maken. „Maar", zegt
Aldo van den Nieuwelaar, ,je
moet de prijs niet alleen als
een puur commercieel gege-
ven bekijken. Het is een artis
tieke erkenning, die commer
cieel gezien leuk is voor de fa
briek, tegenover wie je als
ontwerper ook een verant
woording hebt. En voor mij is
het erg gunstig. Het is toch
een prijs met aanzien. Ik kan
mezelf moeilijk verkopen, en
zo'n prijs op je curriculum
helpt. Ook internationaal".
KOOS VAN WEES
hu.
ROTTERDAM Dat de vraag „Is carrière te plannen of ife te
weer onderwerp van een themamiddag kan zijn, is illustwj i
voor de tijdgeest. Er wordt niet langer een vies gezicht bfe ki
trokken. Dit constateerde rector-magnificus prof. A. Rinjóeg;
Kan van de Rotterdamse Erasmusuniversiteit gisteren bpó7/
opening van de „Businessweek". Tal van prominenten, aff de
stig uit het bedrijfsleven en de overheid, waren uitgenodigp/n i
op die vraag antwoord te geven. Lj
na;
De Businessweek is een uitgebreide ontmoeting van econoip dt
tudenten met het bedrijfsleven en de overheidssector waarbm/le
dens vier themadagen over een verscheidenheid aan ecoifc, i
sche actuele onderwerpen van gedachten wordt gewisseldlom
der de genodigden bevonden zich de Friese commissaris de Je
ningin Hans Wiegel en dr. W. Dik, topman van Unilever.j
Rinnooy Kan noemde naast goede voorlichting en eern
antwoorde prognose van de kant van de universiteit vOll
het aanpassingsvermogen van studenten op snel veranden
omstandigheden van groot belang. Zich verontschuldigendj|l
de aanwezige prominenten sloot hij verder niet uit dat ooi
toeval bij het maken van een carrière een niet onaanzierj^j
rol kan spelen.
Hans Wiegel sloot daarop aan door te melden dat zijn eersté^
op de politieke ladder inderdaad een toevalstreffer was.p^1
carrièreplanning in de politiek wordt niet of nauwelijks
aldus Wiegel. Van belang is onder meer dat je je zaken kent
tamelijke bescheidenheid ten toon spreidt, goede contactueF?^
genschappen bezit en een goede neus voor publiciteit hebt. f
wat betreft de carrièreplanning bij de overheid pleitte \ty|emi
voor meer mobiliteit. Hij toonde zich een voorstander varflen
reservoir van pientere, jonge, hoog gekwalificeerde ambten|}Sei
die met een zekere regelmaat van departement wisselen,
Ir. W. Dik beschreef hoe hij, na als elektrotechnisch ingeniefl
zijn binnengekomen, systematisch een groot aantal functie,
Unilever doorliep. Om de 3 4 jaar een andere verantwof
lijkheid in verschillende fabrieken. Wat management b<
stelt Unilever niet geringe eisen. Naast een academische
ding wordt gelet op eigenschappen als: breedte, visie, overi
ontplooien van initiatieven, durf om risico's te nemen, crei
teit, analytisch vermogen en stress-bestendigheid. Het bek] er
schaap met de vijf poten, aldus Dik.
Nieuwe oude Spitfire
Het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overtoom kjou
gisteren de nieuwste aanwinst van het museum, een Spitlelfc
Mark-14 (voorgrond). Het museum pleegt een ruil met eerr ei
gels bedrijf dat oude oorlogsvliegtuigen opknapt. De ouderevi
verkenner (achtergrond) vertrok gisteren naar Engeland. De> ge
ratie werd uitgevoerd met behulp van een grote hijskraan. It
in^i
AMSTERDAM Aalberts Industries, een groep bedrijveijMi
zich bezig houdt met de vervaardiging van hoogwaardige^
dukten die grote precisie vereisen, gaat op 27 maart naar deb Ti
ciële beurs in Amsterdam en daarbij komt de helft van de 5 PI
delen beschikbaar voor beleggers. 0 J*
Zij kunnen inschrijven op 98.000 nieuw uit te geven aandelei *j
772.000 te herplaatsen aandelen tegen de vaste prijs van 2% M
aandeel van 0,50 nominaal. Dit komt op basis van cijfers m
1986 neer op een verhouding tussen koers en winst per aan| G
van meer dan 20 en op basis van de prognose voor dit jaari £i
ging van de winst met 30 procent, op ongeveer 16. Na 198r
Aalberts Industries 25 tot 30 procent van de winst uitkereil nj
dividend. m
Aalberts Industries is een groep bedrijven met in totaall m
werknemers die samen met de (industriële) afnemers produP Dj
ontwikkelen en die met elkaar gemeen hebben dat ze zeer|
vanceerde produktietechnieken toepassen. De produkten I S(
den geleverd aan onder meer ondernemingen die compu| v<
vliegtuigen, satellieten en radarapparatuur maken en ookl 1'
andere fijnmechanische industriën. Dochteronderneming Mig JJ
onder meer gecertificeered voor de produktie van onderdr0 k
voor Philips, Océ-van der Grinten, Siemens, Fokker, MBB, |o
nier en Erno. vi
ku
Orders
Aalberts Industries zag de omzet vorig jaar met 35 procenti
nemen tot 47,2 miljoen en de nettowinst met 40 proceni
2,4 miljoen of wel tot 1,44 per aandeel. Voor dit jaar v£
mede op grond van de orderportefeuille verwacht dat de
met 20 procent zal stijgen en de winst met ongeveer 30 prol
De omzet komt voor 35 pr-ocent tot stand door export naar ofQ_22
veer vijftien landen, maar hoofdzakelijk West-Europa. Ktf z<
schommelingen en veranderingen in grondstofprijzen zijn i
welijks van invloed op de groep. Over de gang van zakei P'
1987 worden in het emissieprospectus geen voorspellingen
daan. Daarvoor loopt het scala van produkten te sterk uiCT
terwijl er geen langjarige contracten zijn.
BRUSSEL Margarine zal niet met vijftien cent per pakt
prijs verhoogd worden nu de voorgenomen heffing op oliëfc
vetten voorlopig Vjin de baan is. Dat bleek gisteren tijdensjc
algemene raad in Brussel, waar vooral Engeland, West-DM
land, Denemarken en Nederland fel verzet aantekenden tl'
de voorgenomen verhoging.
Dat verzet is gegrond op overwegingen van binnenlands-pol!
ke aard (de margarine-industrie), maar ook op het risio var'
nieuwe handelsoorlog met de VS, die meteen nadat de Eurc
Commissie haar plannen voor een heffing ontvouwde, al u
mate fel reageerde. Over de heffing wordt nu in een later s)
um nog gesproken.
Winst
Scheepshypotheek-
bank in de stroppenpot
ROTTERDAM De Neder-
landse Scheepshypotheek-
bank, sinds ruim een jaar een
dochteronderneming van de
Rabobank, heeft vrijwel de
hele winst over vorig jaar in
de var (de stroppenpot) moe
ten stoppen. Van de bruto
winst van 13,6 miljoen, die
ongeveer geljk was aan die
over 1985, ging 13 miljoen de
var in. In het voorgaande jaar
legde de bank 70 miljoen ter
zijde voor (mogelijke)
pen.
Na belasting blijft over
een nettowinst over P
487.000 tegen een verliesP
46,6 miljoen in het voorgj
de jaar. Vooral voor de L
scheepvaart is 1986 een uir
moeilijk jaar geweest. Ho^o
er sprake was van een (f
ving van de tankvaart en;
ter in het jaar, van enige Kj
betering in het vervoer
gestorte lading, moet de hi|
ge situatie voor de kleine n
delsvaart en de offshore:
zeer ernstig worden aat
merkt, aldus de directie.
