Stiefkind cello
komt in
de schijnwerpers
n
V
Interessant programma
van vermoeid
Nederlands Kamerkoor
Amphitryon van
Yon Kleist bij
De Appel
Jazz Sectie wil legaal worden
Muziekprijs voor
saxofoniste
Olga de Roos
Expositie
Geluk
Collectie-
Magritte
toch weg
uit België
Nederlandse exposities in Brazilië
bioscopen
KUNST
CeidócSotruint
DINSDAG 17 MAART 1987 PAG0I
Britse liedbegeleider
Gerald Moore overleden
LONDEN De Britse pianist Gerald
Moore, tot aan zijn afscheid wereldverm
aard begeleider van alle grote zangers en
zangeressen ter wereld en bekend als de
geestelijke vader van de moderne begelei
dingskunst, is het afgelopen weekeinde op
87-jarige leeftijd in zijn huis in Midden-En-
geland overleden. Gerald Moore is veelvul
dig opgetreden met solisten van internatio
nale faam als Kathleen Ferrier, Elizabeth
Schwarzkopf, Victoria de los Angeles en
Dietrich Fischer-Dieskau en ook Jo Vin
cent. Door Moore werd de begeleidings
kunst voortaan erkend als een integraal
deel van elk recital. Moore zette in 1967 na
vijftig iaar een punt achter zijn carrière. Hij
schreef zijn memoires onder de titel „Am I
Rambo valt
Afganistan binnen
LOS ANGELES Sylvester Stallo
ne heeft aangekondigd dat over vijf
tot zes weken de opnamen zullen be
ginnen van de film Rambo III. Ram
bo zal in de derde episode van de se
rie gelijknamige films nog geen spoor
van verzwakking of een zachtaardi
ger gemoed vertonen. „Rambo blijft
zoals hij was: onberekenbaar en ex-
filosief, maar volkomen vaderlands-
ievend", aldus Stallone's publiciteits-
manager. In de film zal de held een
mini-invasie plegen in het door de
Russen bezette Afghanistan. De film
zal in zijn geheel in Amerika worden
opgenomen, en de rollen worden ge
speeld door in de VS wonende Af-
ghanen.
PRAAG Vooraanstaande leden
van de onafhankelijke culturele or
ganisatie Jazz Sectie hebben de
Tsjechoslowaakse president Gustav
Husak een brief gezonden waarin
wordt verzocht om legalisering van
de organisatie. De leden werden
vorige week veroordeeld tot al of
niet voorwaardelijke gevangenis
straf, wegens onwettige economi
sche activiteiten. De brief is ver
zonden aan Husak, het Centrale
Comitee van de Tsjechoslowaakse
Communistische Partij, de ministe
ries van cultuur en justitie en het
persbureau CTK. In de brief ze
gen de leden dat ze de wet niet
hebben overtreden, omdat ze niet
wisten dat hun organisatie onwettig
was geworden nadat de overkoepe
lende Bond van Musici in oktober
1984 door de staat was ontbonden.
Jazz Sectie was officieel bij de bond
aangesloten.
Nadat het proces vorige week
woensdag was afgerond, kondigden
de voorwaardelijk veroordeelde le
den aan dat Jazz Sectie door zou
gaan als organisatie. De voorkeur
wordt daarbij echter gegeven aan
het binnen de wet opereren.
DEN HAAG De saxofoniste Olga de Roos krijgt 22 maart de
Nederlandse Muziek Prijs, na een concert in de Kleine Zaal van
het Concertgebouw in Amsterdam, waarin zij als soliste te horen
is. Olga de Roos studeerde aan het Sweelinck Conservatorium in
Amsterdam bij Ed Bogaard. In 1983 werd zij tot de studie voor
de prijs toegelaten. Zij studeerde vervolgens in Parijs, Bordeaux
en in Bazel. De jury kende de prijs unaniem toe. Pe prijs is in de
plaats gekomen van de vroegere Prijs van Uitnemendheid. Kan
didaten krijgen enkele jaren faciliteiten op het gebied van studie
en concerten en doen later nog een tentamen. De toekenning
wordt getoetst aan zeer hoge normen van uitvoering. Dit houdt
in dat alleen musici voor de prijs in aanmerking komen die zo
zeer begaafd zijn dat een internationale solistencarrière een
reële mogelijkheid is.
INTERNATIONAAL CELLO CONCOURS SCHEVENINGEN
DEN HAAG Bij de
vele muziekwedstrijden
die jaarlijks worden ge
houden neemt de violon
cello een bescheiden
plaats in. De internatio
nale concoursen zoals die
worden gehouden in on
der meer Genève, Mün-
chen, Moskou, Brussel,
Besan^on en 's-Herto-
genbosch zijn meestal ge
richt op een andere spe
cialiteit. Zo is het in Den
Bosch het Vocalistencon
cours en in Brussel het
Koningin Elisabeth-con-
cours met piano en viool.
Een internationaal cello-con
cours is vrij uniek en het
concours dat van 23 maart t/
m 3 april in het Schevening-
se Circustheater zal worden
gehouden trekt dan ook we
reldwijd grote belangstelling.
Het concours wordt georgani
seerd onder auspiciën van de
Adema Zijlstra Stichting, op
gericht als eerbewijs aan Mr.
A. Adema Zijlstra, die van
1927 tot 1963 was verbonden
aan de Maatschappij Zeebad
Scheveningen en die de bad
plaats deed uitgroeien tot een
wereldvermaard muziekcen
trum.
Stiefkind
De violoncello wordt niet al
leen in de concourswereld
behandeld als stiefkind, het
instrument is pas laat tot
bloei gekomen. Stiefkind ook
bij componisten als Mozart,
Beethoven, Mendelssohn,
Bruch, zij lieten voor de cello
geen soloconcert na. Wel gaf
Mozart de cello een belangrij
ke taak in de kwartetten ge
schreven voor de Pruisische
koning Friedrich Wilhelm II,
schonk Haydn in zijn kwar
tetten veel aandacht aan het
instrument, bewees Beetho
ven in zijn Tripelconcert en
ook Brahms in zijn Dubbel-
Marien van Staalen (I) en Godfried Hoogeveen, beiden in de
jury van het internationaal celloconcours in Scheveningen.
concert hoe te schrijven voor
de cello en liet Bruch dat
wonderschone „Kol Nidrei"
na.
Ver boven al die werken
staan de zes solo-suites die
Bach heeft gecomponeerd,
onovertroffen, overweldi
gend, technische en muzikale
uitdagingen voor iedere cel
list. Maar gelukkig is er voor
de combinatie cello-piano
méér, zoals sonates van
Saint-Saëns, R. Strauss, Ba-
dings, Bartók, Kodaly, Marti-
nu, Mendelssohn, Reger,
Escher, Mozart en niet te
vergeten Beethoven. Bij de
concerten voor cello en or
kest staat Dvorók bovenaan,
na hem komen Tsjaikowski
(Rococo-variaties), Honegger,
Martinu, Prokovjev.
In een alleraardigst, 4n 1963
verschenen, boekje schrijft C.
C. van Rossem als amateur-
cellist over „Het onbespeel
baar instrument" en hij somt
de problemen op die de cel
list niet kan oplossen: „Als
we eerlijk ziin moeten we
toegeven dat net gemiddelde
peil van ons spel bedroevend
laag ligt, vergeleken met
onze vrienden de violisten.
Voor het geval u het gevoel
zoudt hebben dat mijn ver
wijt onbillijk zou zijn mag ik
u de cellopartij van Beetho-
vens Pianotrio op. 70 nr. 2 in
gedachten brengen. In de fi
nale schreef Beethoven
twaalf maten, die de cel op
de ziel geschreven zijn, maar
in de duimpositie liggen.
Tien tegen één of we struike
len over die hoge d en mocht
het geluk ons meezitten, dan
vallen we gegarandéerd over
dat loopje van zestienden in
de laatste vier maten".
Geen problemen voor de
meesters op hun instrument
Voor de Italiaan Franciscelli
(zo'n naam kan geen toeval
zijn), die de eerste solocellist
geweest zou zijn, voor Pablo
Casals, Gaspar Casadó, Gre-
gor Piatigorski, Pierre Four-
nier, Paul Tortelier, André
Navarra, Janos Starker, An
tonio Janigro, Rostropo-
witsch, Heinrich Schiff, Yo-
Yo Ma, Maurice Gendron,
Lynn Harrell e.a. In Neder
land kunnen met ere ge
noemd worden Anner Bijl-
sma, Anton Bouman, Charles
van Isterdael, Willem Wille-
ke, Gérard Hekking, Max
Orobio de Castro, Carel van
Leeuwen Boomkamp, Tibor
de Machula en uit onze da
gen Jean Decroos, Godfried
Hoogeveen en Marien van
Staalen.
Hoogeveen en Van Staalen
maken ook deel uit van de
jury tijdens het Internatio
naal Cello Concours, Manus
Willemsen fungeert als voor
zitter. Overige juryleden zijn
o.a. Dmitri Ferschtmann,
William Pleeth en Reine Fla-
chot. Volgens de laatste gege
vens van organisator Anton
de Beer zal het concours 95
deelnemers uit 21 landen tel
len. Ruim dertig deelnemers
nemen zelf een pianist mee
als begeleider, vaste begelei
ders zijn Danielle Dechenne,
Rinus Groot, Kyoko Hashi
moto, Ineke Bosch en Rey-
noud Maartense. Uit Neder
land komen 15 kandidaten.
De jongste Nederlandse deel
nemer is Larissa Groeneveld.
De jongste deelnemer van
het concours is de 17-jarige
Jean-Jörg Breuninger.
Voor het concours zijn 5 prij
zen ter beschikking gesteld
van resp. 30.000.-, 15.000.-,
f 10.000.-, 5.000.- en een ex
tra prijs voor de finalist die
de beste uitvoering geeft van
het speciaal voor dit concours
geschreven werk voor cello
en orkest „La songe du ver
gier" van Hans Kox. „Een
pittig stuk muziek maar bui
tengewoon mooi", zo typeert
Anton de Beer het verplichte
werk.
De voorronden zullen wor
den gehouden op 23, 24, 25 en
26 maart in drie sessies die
aanvangen om 10.00, 14.00 en
19.00 uur. Na afloop van de
laatste sessie is de bekendma
king van de 18 kandidaten
die tot de halve finale zijn
toegelaten. De voorronden
zijn voor het publiek vrij toe
gankelijk. De halve finales
worden gehouden op 28, 29
en 30 maart, eveneens in drie
sessies, vier deelnemers wor
den toegelaten tot de finale
op 2 en 3 april met medewer
king van het Residentie Or
kest o.l.v. Othmar Mégó.
Zaterdag 11 april wordt
eveneens in het Circusthea
ter een galaconcert gegeven
door de eerste en tweede
prijswinnaar met begeleiding
van het Residentie Orkest.
De finale en het galaconcert
zullen door de AVRO televi
sie en radio worden opgeno
men en ten dele recht
streeks worden uitgezon
den.
ADRIAAN HAGER
In het Circustheater heeft
AVRO-voorzitter mr. G.C.
Wallis de Vries gisteren de
expositie „Muziek in de Beel- cours wordt gegeven. De ex-
dende Kunst" geopend, die positie omvat zo'n zestig
daar ter gelegenheid van het schilderijen, aquarellen, teke-
Internationaal Cello Con- ningen, Kleuretsen en sculp
turen van driendertig Neder
landse kunstenaars, die hun
visie geven op de relatie tus
sen muziek en beeldende
kunst. Onder hen bekende
kunstenaars als Jeroen Hen-
neman, Kees Andrea, Henri
Bol, Jef Diederen, Piet
Klaasse, Sam Middleton en
Joop Sjollema. Het gaat hier
om een verkooptentoonstel
ling, georganiseerd door gale
rie Kadans in samenwerking
met de concours-organisatie.
Nederland» Kamerkoor o.l.v. William
Christie met medewerking van
Stephen Stubbs en Jonathan Rubin,
luit, Vincent de Kort, cello, Annema-
tie Lasla, gamba en Bernard Winse-
miue, orgel. Oud Katholieke Kerk in
Oen Haag.
Het was een uitzonderlijk ge
kozen, maar ook een uitzon
derlijk zwaar programma, dat
het Nederlands Kamerkoor
o.l.v. William Christie gister
avond in de stampvolle Oud
Katholieke Kerk zong. Zo
zwaar, dat het ons niet ver
wonderde, dat het ten langen
leste vermoeid raakte en de
klank minder geacheveerd
werd. Programmathema was
Sweelinck en Frankrijk, waar
door men kennis kon nemen
van de Franse stijlinvloeden
bij Sweelinck en de invloed
van de Italiaanse barok als
basso continuo en de stile con-
certato, de concerterende stijl.
Een schitterend geheel van
vocale kunst, ondersteund
ddbr luiten, gamba en orgel, in
de schitterend erbij passende
uniek barokke kerkruimte.
Toch ik weet niet hoe het
andere toehoorders is vergaan.
Maar ik vond de polyfonie van
Sweelinck ronduit fascine
rend: Chantez Dieu met de
steeds wisselende contrapunti-
sche omspelingen van de can-
tus firmus leidt mijns inziens
rechtstreeks naar de alom be
kende Bach-motetten, waar
van Singet dem Herrn een
grandioos voorbeeld is. En wat
te zeggen van de lange, op de
adem gedragen lijnen in zijn
De Profundis. Ja Sweelinck
en zijn wat iongere Franse
tijdgenoot Guillaume de Bou-
zignac (het Salve Jesu en het
Jubilate Deo zijn onvergetelij
ke ervaringen) werden voor
mij de hoogtepunten.
En mag ik het eerlijk beken
nen, dat de Italianiserende Li
tanies la Vierge van Etienne
de Moulinié en het Te Deum
van Charpentier mij in hun to
taliteit minder aanspraken?
Natuurlijk waren er prachtige
momenten in beide werken,
maar de componeertrant bood
mij te weinig afwisseling, hoe
interessant het ook was de Ita-,
liaanse stijlelementen en hun
toepassing te kunnen volgen.
En de vermoeidheid sloeg hier
ook duidelijk toe.
NOES KOKEE
Peter Tuinman, Mirjam Sternheim en Gerard Thoolen spelen de hoofdrollen in de nieuwe Neder
landse speelfilm „Van geluk gesproken", naar het boek van Marijke Höweler. De film, over een
liefdesrelatie van een Amsterdamse studente (Sternheim) met een hoogleraar (Tuinman), wordt ge
regisseerd door Pieter Verhoeff en geproduceerd door Rob Houwer. Er zijn verder rollen wegge
legd voor Olga Zuiderhoek, Geert de Jong, Arend Jan Heerma van Voss en Loudi Nljhoff.
BRUSSEL Een belang
rijk deel van het werk
van de beroemde Belgi
sche surrealist René Ma-
gritte zal waarschijnlijk
niet voor België behouden
kunnen blijven. De erfge
namen van de in 1967
overleden schilder heb
ben te kennen gegeven
dat zij de uit ruim 150
kunstwerken bestaande
nalatenschap van Magritte
binnenkort in Londen
zullen laten veilen. De
collectie is minstens vier
miljoen gulden waard. De
twaalf tot nu toe bekende
erfgenamen hebben voor
een deel pas door de na
speuringen van de Belgi
sche justitie vernomen dat
zij familie van Magritte
zijn. Magrittes vrouw
overleed vorig jaar.
België had speciaal voor de
Magritte-werken een speciale
regeling in het leven geroepen
waarbij successierechten be
taald kunnen worden met
kunstwerken. Maar de erven
van Magritte rekenen er ken
nelijk op dat een veiling toch
het voordeligst is, ondanks de
erfenisrechten van soms ze
ventig procent per kunstwerk.
Minister Philippe Monfils,
voorzitter van de Waalse ge
meenschap, had bijna twee
miljoen gulden over voor 27
doeken, maar dit bod is door
de familie afgeslagen.
De voornaamste doeken van
Magritte bevinden zich in mu
sea in Brussel, Antwerpen,
Londen en New York. Voor
de schilderijen van Magritte
worden nog steeds zeer hoge
prijzen betaald. In 1984 bracht
het doek „La Corde Sensible"
op een veiling van Sotheby in
Londen nog ruim een miljoen
gulden op.
RECIFE De Nederlandse
consul Steven Ramondt
opent overmorgen in Recife,
in het noordoosten van Bra
zilië, drie exposities met wer
ken van de schilder Albert
Eckhout, foto's over Amster
dam en historische kaarten
uit de periode dat het noord
oosten van Brazilië een Ne
derlandse kolonie was. De
exposities zijn georganiseerd
op initiatief van het Neder-
landse consulaat in Rio de
Janeiro. Zij herinneren eraan
dat precies 350 jaar geleden
Prins Maurits van Nassau in
Recife aankwam en daar
praktisch een nieuwe stad
bouwde, aanvankelijk Mau-
ritsstad geheten. Zeven jaar
lang bouwde Maurits, met de
hulp van ruim tienduizend
andere Nederlanders en de
plaatselijke bevolking vele
bruggen, legde kanalen aan,
verbeterde de agrarische pro-
duktie en liberaliseerde de
bestuursstructuren.
Schilders als Frans Post en
Albert Eckhout legden in een
groot aantal werken het le
ven in het „Nederlands-Bra-
zilië" vast. Kort na het ver
trek van Maurits maakten de
Portugezen een eind aan het
Nederlandse kolonialisme in
Brazilië. Nu herinneren
slechts de vele Nederlandse
achternamen in de Brazili
aanse telefoongidsen aan die
tijd.
Wil van Kralingen.
DEN HAAG Toneel
groep De Appel heeft dit
seizoen het drama „Amp
hitryon" van Heinrich
von Kleist op het repertoi
re gezet. Het stuk, geregis
seerd door Hans Croiset,
gaat op 27 maart in het ei
gen theater in Schevenin
gen in première.
Nieuwelingen bij deze produk-
tie zijn Alexander van Heteren
en Porgy Franssen in de rol
van respectievelijk Jupiter en
Sosias, de verleider van Amp-
hitryons vrouw en de knecht
van de krijgshaftige aanvoer
der der Thebanen. Tot de ove
rige uitvoerenden behoren
Stef Feld, Aus Greidanus, Wil
van Kralingen, Trudy Labij en
Hugo Maerten. Na een reeks
uitvoeringen in het Appel-the
ater tot 4 april reist de voor
stelling door het land, tot eind
april, waarna de productie op
nieuw in Scheveningen is te
zien.
Von Kleist schreef zijn stuk in
1805 naar aanleiding van het
drama in verzen dat Molière
er in 1668 van had gemaakt en
die hiervoor de bewaard ge
bleven tekst gebruikte van de
Romeinse komediedichter
Plautus. Het verhaal is dat van
de god Jupiter die in de huid
kruipt van Amphitryon om
diens vrouw te kunnen verlei
den, terwijl zijn dienaar Mer-
curius vermomd als Amphy-
trions knecht meespeelt. De
geestige komedie over frivole
connecties van goden met
aardse stervelingen kreeg een
eigenzinnige bewerking van
Von Kleist, waarin niemand
er heelhuids vanaf komt.
Voor een uitge 01
agenda, ook voor
mende dagen, raailjSB
men „UIT", de grat jge
kelijkse bijlage vantder
krant.
ne t
iekc
ALPHEN A&J DEN RUU
ROCINEMA I (Van Bofl
straat 6, tel. 01720-2080(1
der (al); 18.30, 21.15.
13.30. EUROCINEMA fl
treat (al); wo. 13.45. Hs«d
ridge (12); 18.30, 21.1Sip h<
ROCINEMA III: Ferrla Bhrvl;
day off (al); 18.45, 21| at
speurneuzen (al); wo.
EUROCINEMA IV: Noȣ
(12); 18.30, 21.00. wo. oofden.
blee
LEIDEN LUXOR (Statk,pn.
19. tel. 071-121239); NoP
(12); 19.00, 21.15. Da
zen (al); wo. 14.30. L.
STUDIO (Steenstraat ï^l
124130): Labyrinth (alH 1
Heartbreak ridge (12)
21.15. Betty Blue (16);
with a View (16);
Dundee (al); Flodder (al)J
19.00, 21.15. e TRlANOlj
straat 31. tel. 123875):
treat (al); 14.30, 19.00,
e REX (Haarlemmerstrai
tel. 071-125414); Blond
(18); 18.30, 21.15.
NOORDWIJK e LIDO 1
(Pr. Bernhardstraat
01719-12800): Top gun
dl. 21.15. Ratelrat (12);
19.00.
KATWIJK CITY THI
(Badstraat 30, tel. 01718-
Ruthless people (al); wol
19.00, 21.15. ma. dl.
21.15. e CITY THEATER
cats (al); tijden zie City l.l
THEATER III: Top gun (i
zie City I. e CITY THEAl
Naked gates (16); tijden
I beh. wo. Peter en de vli
autobus (al); wo. 14.45.
J)RE
VOORSCHOTEN GRELad
(tel. 01717-4354): De up,
(12); 20.15. wo. ook 15.4'
KINDERVOORSTELLING all<
Assepoester; wo. 14.00. jpite
WASSENAAR e ASTI
01751-13269): De dood
handelsreiziger (12); 20.(l1*e
f ha
DEN HAAGe ASTA 1 (Si nol
tel. 463500): Blonde De"
14.00, 19.00, 21.30.
Crocodile Dundee (al);
18.45, 21.15. ASTA 3: g1;
Sue got married (al);'ver
21.30. BABYLON 1
centrum Babylon, tel.
Children of a leaser
14.00, 19.00, 21.30. BAPuei
2: Night mother (16);
19.00. 21.30. BABYliver
The fly (al); 14.00, 18.45, cai
CINEAC 1 (Buitenhof i®
630637): No mercy (12);!
18.45, 21.30. CINEAC'
color of money (al);
18.45, 21.30. CINEAC
kwise (al); 18.45, 21.30.
ook 14.00. EURO'
(Leyweg 910, tel. 667061
deus (al); 16.00, 20.00.
om 16.00. METROI
(Carneglelaan.
Flodder (al); 14.00, 18.4!
METROPOLE 2: The
money (al); 14.00. 18.45,1
METROPOLE 3: A
a view (16); 14.00, I8.45jerii
METROPOLE 4: Out
(al); 14.00, 20.30.
LE 5: Oe aanslag (al); 20.
niet om 14.00. ODEON
rengracht 13, tel. 462400|der
der (al); 13.45, 18.45, Hie
ODEON 2: Dutch tra^n
13.45, 18.45, 21.30. O ML
Heartbreak ridge (12);
20.00. ODEON 4: Bi u<
school (al); 13.45, 18.45,1 pk
LE PARIS l(Kettingstrajors
tel. 656402): Meisje min
(18); v.a. 12.00. LE Pr
Suzie Superstar II (11
12.15. PARIS 3: Dark!
(18); v.a. 12.30. HAAG!
HUIS (Denne
459900): Zaal
19.30, 21.45. Zaal 2: Vrod
dood; 15.00, 19.30. wo. iPe,n
15.00. She's gotta
21.45. Paris Texas; 14.01)
lezing Prof. Bill Stott „Visij
In the USA") Zaal 3: li
21.45. wo. 16.00. ChsT
miss Bishop; ma. Rumbj
di. No down payment; v
tnU
KINDERVOORSTELLING!;
ASTA 3: Labyrinth; t
CINEAC De speurn
wo. 14.00. EURO
Pinkeltje; wo. 14.00.
POLE: Repelsteeltje; wo.li
FILMHUIS: Samson A|
wo. 14.30. Stormboy; v
ZOETERMEER PROM
1,2,3 (Promenade 7, tel
511313): Flodder (al); 20.f
ook 14.00. About last nigf
20.00. De speurneuzen (I
14.00. Blonde Dolly (l6)jo
Dutch treat (al); wo. 14.0T
•f 0<
IRI
Haagse
Vlooienmaiier
ppi
niet meer g
op zondag
[rle
DEN HAAG De
markten van oi
Frans Senf mogen nl|
op zondag worden gej
Daarom is de voor z>
april geplande markt
Haag verschoven naai
dag 11 april. De op zal
april aangekondigde
markt in Houtrust blff0
handhaafd.
De Rotterdamse
heeft organisator Fr;
afgelopen vrijdag ver
tot een voorwaardelijl
boete van 7000 gul
gens het vonnis zou
deelnemers hebben
tot het uitoefenen
drijfsmatige handel,
deze uitspraak wil orj,
Senf deze week beroe]
kenen.
GRATIS ELKE WOENSDAG n
