Surinaamse indianen klem
tussen Bouterse en Brunswijk
CABINEPERSONEEL
SMOKKELDE DRUGS
oppen van
gouw Woensdrecht
ïvaar voor
iketten-akkoord
België levert
wapens aan
Zuid-Afrika
Honderden
doden na
aardbeving
Ecuador
Catalogus
kinderporno via
computer Unicef
Fendi-
bontjassen:
liefde op het
eerste gezicht
gjTENLAND
SaidóaQowiant
WOENSDAG 11 MAART 1987 PAGINA 5
tterrand wil
isident Europa
rjS De Franse presi-
Francois Mitterrand acht
menselijk" dat de Europe-
jmeenschap een president
die zijn taak langer kan
tenen dan momenteel
lijk is voor de voorzitter
jde Europese Raad. Hij
barde dit gisteren tijdens
Uunch met diplomatieke
Iggevers. Hij wees erop
Juropa met het voorzitter-
van de Europese raad,
Jke zes maanden wisselt,
er een president beschikt
g dat presidentschap is
plend en hobbelig", zo zei
rrand.
NIEUWE MOORDEN
OP FILIPIJNEN
MANILA Vermeende communisti
sche terroristen hebben vandaag in
een voorstad van Manila een plaatse
lijke politiecommandant in zijn auto
doodgeschoten. Hiermee komt het
aantal gedode politie-agenten en mili
tairen in Manila en omgeving op vijf
binnen acht dagen. Sinds het staakt-
het-vuren tussen de communistische
opstandelingen en de regering een'
maand geleden afliep zijn al meer dan
270 mensen om het leven gekomen bij
allerlei daden van geweld. Bovendien
zijn tienduizenden mensen op de
vlucht geslagen, met name op het
eiland Mindanao, om niet temidden
van de gevechten tussen leger en re
bellen terecht te komen.
Een van de verdachten van de drugs-luchtlijn wordt door agenten
van de FBI naar een wachtende overvalwagen gebracht.
NEW YORK De Amerikaanse politie
heeft gisteren negentien mensen opge
pakt die ervan worden verdacht de afge
lopen zes jaar cocaïne met een geschatte
handelswaarde van ruim drie miljard
gulden naar de Verenigde Staten te heb
ben gesmokkeld. Alle verdachten hadden
in die tijd kortere of langere tijd gewerkt
bij de Amerikaanse luchtvaartmaatschap
pij Panam. De verdachten, deels beho
rend tot het cabinepersoneel, konden
elke week negentig kilo cocaïne van Bra
zilië naar New York smokkelen omdat zij
bij de douane niet worden gecontroleerd.
De drugsbende stond onder leiding van
de in Nederland geboren Amerikaan Art
Van Wort, die drie jaar geleden' een huis
in Amsterdam kocht ter waarde van
700.000 gulden: hij betaalde contant. Art
Van Wort en zijn broer Chris werden op
3 maart in New York gearresteerd. Na
speuringen van de Amerikaanse politie
naar de smokkel van verdovende midde
len via Kennedy Airport hadden eerder
al geleid tot de arrestatie van 26 werkne
mers van twee andere Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen.
Beloning in
Palme-zaak
1,5 miljoen
STOCKHOLM De Zweedse
politie heeft gisteren de beloning
voor de tip die leidt tot de aan
houding van de moordenaar van
wijlen premier Olof Palme ver
hoogd tot ruim anderhalf mil
joen gulden. Dat is het tienvou
dige van het de eerste beloning.
De regering hoopt dat het ver
hoogde bedrag alsnog iemand er
toe zal brengen de moordenaar
te verraden. De politie verwacht
dat de verhoogde beloning aan
leiding zal zijn voor een groot
aantal nieuwe tips.
^ERIKAANSE ONDERHANDELAAR
keiX KAMPELMAN:
HAAG Stopzetten
de bouwactiviteiten
basis in Woens-
?r jfit, waar volgend jaar
•^raketten moeten
len geplaatst, is ge-
ijk voor de kansen op
koord over de Eu-
etten. De bereidheid
de Sovjet-Unie om
etten voor de mid-
ige afstand uit Euro-
ïénkug te trekken is een
itaat van de eensge-
3. b houding van de
^O. Een bouwstop op
isdrecht zou dat be-
[doorkruisen.
Ti
I^was gistermiddag de niet
verstane boodschap van
Kampeiman, de leider
J Jde Amerikaanse onder-
ItJelingsdelegatie in Genè-
lan diegenen in Nederland
^phienen dat stopzetten van
Miouw in Woensdrecht de
jen op een akkoord juist
delfroot. „Als je een politiek
janft die eindelijk vruchten af
steil werpen, dan moet je dat
»riefd voortzetten", aldus
jasApelman, die via een direc-
oteelevisie-verbinding tussen
ian6pa en de Verenigde Sta-
vrc werd ondervraagd door
ienhalisten uit zes landen,
gaéonder Nederland. De
insfcrikaanse onderhandelaar
geen details kwijt over
onderhandelingen: noch
de precieze voorstellen
de VS en de Sovjet-Unie
vei|n Genève ter tafel liggen,
over de plannen voor de
j> een akkoord,
ver deze week door de
Igenoten is overlegd,
giij over een eventueel tijd-
lenjma voor de onderhande-
:n hield Kampeiman zich
op de vlakte. „Wij hebben
kalender waar wij ons
moeten houden. Als het
is dat wij nog acht
iden onderhandelen, dan
lat gebeuren. Een bekend
in tgd luidt dat „de duivel in
detail zit". Met die details
we nu bezig. En als het
wat langer duurt dan som-
in hopen; jammer, maar
details zijn heel belang-
Mchermd
ipelman ziet weinig heil in
voorstel van de gezagheb-
de Amerikaanse senator,
Nunn, de voorzitter van
^jmachtige defensiecommis-
in de Senaat. Volgens
0|n zou een akkoord over de
X Jraketten (INF) gekoppeld
2i ten worden aan een ver
voering van de conventio
nele overmacht van de Sovjet-
Unie in Europa. „Wat stop je
allemaal in een akkoord?", al
dus Kampeiman. „Het is altijd
de politiek van de NAVO ge
weest om de INF-besprekin-
gen los te koppelen van ande
re onderwerpen. Zeker nu de
Sovjet-Unie de koppeling met
SDI heeft losgelaten, zouden
wij niet met een andere kop
peling moeten komen. Ik ben
daar erg sceptisch over".
Een van de achtergronden van
Nunns voorstel is de angst bij
sommige Europeanen, dat het
oude continent onvoldoende
beschermd achterblijft wan
neer de Amerikanen-en Rus
sen hun wapens voor de mid
dellange afstand uit Europa te
rugtrekken. Ook als de Sovjet
unie, zoals door partijleider
Gorbatsjov beloofd, in de DDR
en Tsjechoslowakije gestatio
neerde kernraketten voor de
kortere afstand terugtrekt, zou
de veiligheid van Europa on
voldoende gewaarborgd blij
ven. Bovendien zou de enorme
Sovjet-overmacht de VS ertoe
kunnen bewegen „onbe
schermde" Amerikaanse troe
pen uit Europa terug te trek
ken. Daarmee zou de ontkop
peling tussen de Amerikaanse
en de Europese veiligheid een
feit worden.
Match
Kampeiman ziet dat allemaal
niet zo somber. „Het is geens
zins de politiek van de Vere
nigde Staten om afstand te ne
men van Europa. Bovendien
lijkt er ook op andere onder
handelingsterreinen beweging
te zitten". Daar komt volgens
hem bij dat als de Sovjet-Unie
het aantal raketten voor de
korte afstand (SRINF) niet
vermindert, de VS zich het
recht voorbehouden een gelijk
aantal van dergelijke raketten
op te stellen, het zogeheten
right to match.
Zover zal het volgens de Ame
rikaanse onderhandelaar ech
ter niet komen. Hij heeft goe
de hoop dat een akkoord over
de Euroraketten wordt gevolg
door een akkoord over de
SRINF. Maar lang niet alle
westerse deskundigen delen
dit optimisme van Kampei
man. Zij blijven uiterst argwa
nend staan tegenover de Rus
sische overmacht, alle vredes
voorstellen vanuit het Krem
lin ten spijt. En over het Ame
rikaanse „right to match"
wordt fijntjes opgemerkt dat
het, na alle perikelen rond de
kruisraketten en de Pershings,
uiterst twijfelachtig is of de
Europese landen opnieuw over
durven te gaan tot de plaatsing
van Amerikaanse kernraket
ten op hun bodem.
JOS TIMMERS
(Van onze speciale
verslaggever
Rob Ruggenberg)
LES HATTES Enkele
uren nadat het donker is
geworden, schuiven tallo
ze massieve, ovale ge
daanten vanuit de golven
het strand op. De reus
achtige zeeschildpadden
laten in het zand een
spoor achter dat het nog
het meest lijkt op dat van
een tractor. De indianen
liggen achter een duinen-
rijtje te wachten tot de
schildpadden hun eieren
in het zand hebben ver
stopt en graven ze dan op.
De voedzame schildpadeieren
vormen een welkome aanvul
ling op het karige eten dat de
uit Suriname gevluchte india
nen hier in deze uiterste
noordwesthoek van Frans
Guyana bij elkaar kunnen
scharrelen. „Zonder die eie
ren zouden mijn gezin en ik
misschien al dood zijn ge
weest", zegt John, een Suri
naamse indiaan die vorige
maand uit Galibi naar de
overkant van de Marowijne-
-rivier vluchtte. Hij zegt het
met een grijns, want eigenliik
heeft de Franse overheid dit
eierenrapen streng verboden.
John huist nu met zijn vrouw,
zijn zusje en zijn drie kinde
ren onder een afdakje op het
strand van Les Hattes. Een
heel klein indianendorpje aan
de Marowijne, op de plaats
waar deze oerwoudrivier in
de Atlantische Oceaan
stroomt. Het dorpje niet
meer dan een stel open hutten
onder de palmbomen oogt
paradijselijk, maar de werke
lijkheid is anders. Armoede
en ondervoeding zijn de wer
kelijke kenmerken.
In Suriname was John visser,
maar zijn netten heeft hij niet
mee kunnen nemen toen hij
vorige maand in allerijl het
land moest verlaten. Nu ligt
hij werkeloos in zijn hangmat
en leest, o ironie „Papillon"
het avonturenboek dat zich op
precies deze zelfde plaats af
speelt. „Ja, die man maakte
toen heel wat mee. Maar dat
doen wij nu ook", verzucht
John.
Opvangkampen
Over de precieze reden van
zijn vlucht is John wat ondui
delijk. Ook de andere india
nen van Les Hattes en van
het nabijgelegen indianen-
dorpje Aouara verliezen zich
in vaagheden als hun ge
vraagd wordt waarom zij ei
genlijk Suriname verlieten.
„Er waren wat problemen",
zegt John. De omstanders
knikken. Johns vrouw zegt:
„Als er geschoten wordt geeft
het niet waar de kogel van
daan komt." De anderen
brommen instemmend. De
Surinaamse indianen verke
ren in een uitermate netelige
Surinaamse
leraren: regime
heeft gefaald
PARAMARIBO De
Bond van Leraren in Suri
name, een overkoepelende
organisatie van onaerwijs-
fevenden bij het middel
aar onderwijs, is na twee
dagen vergaderen tot de
conclusie gekomen dat het
regime op elk gebied dui
delijk gefaald heeft en
daaraan consequenties
moet verbinden. Boven
dien zegt de bond dat lera
ren en studenten worden
bedreigd en geïntimideerd
door militairen.
Het Surinaamse Nationaal
Instituut Mensenrechten
(NIM) is na een onderzoek
tot de conclusie gekomen
dat tijdens de scholieren-
demonstraties op 19 en 20
februari niemand overle
den is als gevolg van mili
tair optreden. Wel zijn in
het Academisch Zieken
huis in Paramaribo scho
lieren behandeld voor
soms zware mishandeling.
positie. Zij zitten als het ware
knel tussen Bouterse en
Brunswijk. De meesten voe
len er niets voor in dit con
flict partij te kiezen. Bouterse
is weliswaar half stamgenoot
(zijn moeder is indiaanse)
maar de opstandige bosnegers
zijn hun buren.
Op de opmerking dat sommi
ge indianen Bouterse toch een
aantal malen hebben bijge
staan, verkiezen de vluchte
lingen in Les Hattes niet te
reageren. Zij verzinken in
somber stilzwijgen en kijken
de andere kant op. Er zijn
minstens vijftienhonderd
en misschien wel een veel
voud van dit aantal india
nen uit Suriname gevlucht.
Voor hen geen opvangkam
pen en geen of nauwelijks
enige aandacht of hulp. Al
leen zuster Helena trekt zich
hun lot aan, maar ook deze
Poolse missiezuster heeft geen
tijd en energie genoeg om de
tenminste zeven ver van el
kaar gelegen dorpen in Frans
Guyana te bezoeken waarin
de Surinaamse indianen een
heenkomen hebben gezocht.
Sardines
Nu is het ook maar de vraag
of de indianen zoveel beter af
zouden zijn in vluchtelingen
kampen. In twee grote door
de Fransen opgezette kampen,
die bevolkt zijn met in totaal
zeker tweeduizend bosneger-
-vluchtelingen, onder wie
heel veel kinderen, heersen
erbarmelijke toestanden. Als
het Zeister zendingsgenoot
schap niet bij zou springen
met voedsel, zou in kamp
Charvein en in kamp Acarou-
ani al zeker opstand zijn uit
gebroken. Nederlandse hulp
verleners en artsen in Frans
Guyana spreken als een voor
zichtig vermoeden uit dat de
Franse overheid de Suri
naamse vluchtelingen met op
zet laten verkommeren.
Motief daarvoor zou zijn de
Franse angst dat als de vluch
telingen het te goed krijgen,
ze nooit meer terug willen. In
beide genoemde kampen kla
gen de vluchtelingen steen en
been: de dagelijks door Franse
militairen verstrekte portie
eten bestaat uit varkensstaar-
Surinaamse indianen zijn bij aankomst In Frans Guyana volledig
berooid.
ten, een half blikje sardines
en bonen. Per gezin dat ge
middeld zeven tot tien perso
nen groot is, komt daar drie
kwart beker rijst bij.
Het wordt de vluchtelingen
heel moeilijk gemaakt de
kampen te verlaten. Dat mag
alleen met een pasje. Jagen of
vissen is verboden. De medi
sche verzorging is minimaal.
„Ik weet niet of die militair
die spreekuur houdt een echte
dokter is, maar hij behandelt
mijn mensen in ieder geval
niet", zegt Johan, de bosne
ger-kapitein van kamp Char
vein. Hij loopt er in vodden
bij. „Kleding is ons beloofd,
ook bedden, borden, kookge
rei en bestek, maar het schijnt
er niet van te kunnen ko
men", zegt de kapitein som
ber.
Schietpartijen
De meeste vluchtelingen in de
kampen Charvein en Acarou-
ani komen uit het gebied bij
de Surinaamse Cottica-rivier.
Vrijwel zonder uitzondering
verhalen zij van schietpartijen
door het Surinaams leger. Een
man uit het dorp Wanhati
vertelt hoe plotseling, zonder
enige waarschuwing, twee he
likopters boven zijn dorp ver
schenen. Zij begonnen hel
dorp te mitrailleren. De be
woners vluchtten in paniek
de jungle in. Zonder ook maar
iets van hun bezit mee te
kunnen hebben nemen, zijn
zij in Frans-Guyana aangeko
men.
Een bejaarde man vertelt hoe
hij werd opgepakt door een
Surinaamse legerpatrouille
toen hij van zijn kostgrondje
terugkeerde. Acht uur lang
heeft hij vastgebonden geze
ten aan een boom. De solda
ten hadden hem gezegd dat ze
hem zouden doodschieten als
ze terugkeerden, maar voor
die tijd wist hij zich los te ma
ken.
Een vrouw vertelt dat haar
twee kleine kinderen door de
soldaten als gijzelaars werden
gebruikt toen de legerpa
trouille klem kwam te zitten
tussen haar dorp en een groep
jungle commando's. Toen de
soldaten een kans kregen op
de vlucht te slaan, lieten ze de
kinderen achter.
In kamp Acarouani vertell
een man met verstikte stem
dat hij zijn huis „met twee
verdiepingen" in Langaoekoe
in vlammen zag opgaan; in
brand geschoten vanaf een
patrouilleboot die de Cottica-
-rivier opvoer. „Ik had alles,
een huis, een tweedehands
auto, werk, een gezin. Nu heb
ik niets meer. Mijn vrouw en
kinderen zijn weg. Ik heb
geen kleren, geen schoenen,
geen geld, geen werk en te
weinig eten".
Kourecord in
Zuid-Italië
ROME Scholen die dicht-
blijven, schade aan fruitbo
men, sneeuw en gladheid op
de autowegen: in honderd jaar
is het in Zuid-Italië in maart
niet zo koud geweest. In Roc-
carasa in het berggebied van
de Abruzzen daalde het kwik
's nachts tot 22 graden onder
nul. Verder naar het zuiden in
de provincie Bari zijn honder
den boerenbedrijven geïso
leerd. Op de velden ligt een
pak sneeuw van tachtig centi
meter. In de buurt van Brindi-
si stierf een vrouw omdat het
dak van haar huis onder de
sneeuwval bezweek.
BRUSSEL Van België uit
zijn, ondanks een door de Ver
enigde Naties uitgevaardigd
leveringsverbod, in de laatste
jaren regelmatig wapens naar
Zuid-Afrika verscheept. Dit is
gisteren in Brussel meegedeeld
door twee onafhankelijke
bronnen. In juni 1985 heeft
Gechem, een dochter van de
wapenfabriek PRB, 38.000
mortiergranaten naar Zuid-
Afrika verscheept. Volgens de
Internationale Federatie van
Vrije Vakverbonden ICFTU
heeft het luchtvrachtbedrijf
Air Charter Center onder
meer machinegeweren vanuit
Honduras naar Zuid-Afrika
vervoerd.
QUITO Organisatoren van
de reddingsoperaties na de
aardbeving die vorige week
Ecuador heeft getroffen, vre
zen dat meer dan viifhonderd
mensen het leven hebben ver
loren en dat het aantal daklo
zen circa 75.000 bedraagt. Vol
gens het Rode Kruis zijn min
stens tweehonderd mensen
omgekomen in de oostelijke
provincie Napo, waar de be
ving van donderdag haar epi
centrum had. De waarnemend
gouverneur van Napo zei dat
tussen drie - en vijfhonderd
bewoners langs de Aguarico
door het water van de buiten
haar oevers getreden rivier
zijn meegesleurd of in hun
hutten onder de modderstro
men zijn bedolven.
(Vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL De 45-jarige werknemer van Unicef die
verdacht wordt van het vervaardigen van kinderporno,
zou volgens de politie met de computer van het kinder
fonds een geïllustreerde catalogus hebben gemaakt van
kinderen die voor sex beschikbaar waren. De voorlich
ter van Unicef in België verklaarde dat de verdachte
als schoonmaker bij de VN-organisatie werkte en dat
hij onmogelijk de zeer moderne en ingewikkelde com
puter had kunnen gebruiken.
Naast de hoofdverdachte en de 53-jarige Delftenaar werd
ook nog een echtpaar gearresterd dat hun kind had laten ge
bruiken voor pornofoto's, alsmede een arts, een functionaris
van het ministerie van justitie die rapporten van de geheime
dienst over terrorisme vertaalde en een oud-politieman die
in 1981 was veroordeeld omdat hij gegevens uit politiedos
siers had laten uitlekken bij een weekblad.
Alle negen mensen die nu nog worden vastgehouden, wor
den in elk geval beschuldigd van aanranding. Unicef heeft
inmiddels verklaard dat de organisatie in geen enkel opzicht
bij het schandaal betrokken is.
ip
OP 2ULKE. WlOWieWTÉXi
WBEEKt 2\CH
VïftVi OPVJOEDWiA-
Cristlan Dior vertoonde gisteren een
voorproefje op de modeweek '87 In Pa
rijs: een zwart satijnen japon, die vele
centimeters langer Is dan de Mllaanse
ontwerpers In gedachten hebben.
MILAAN Al twintig jaar creër
en de vijf Fendi-zussen met hun
ingenieuze ontwerper Karl Lager
feld de meest fabelachtige bont
jassen en ook dit jaar blijken in
Milaan de nieuw gepresenteerde
modellen liefde op het eerste ge
zicht. De magie van het Fendi-
huis ligt in het vakmanschap
waarmee men omgaat met de pel
zen: het omslaan, breien en ver
weven om zeer speciale effecten
te krijgen. De Fendi-show werd
bovendien opgeluisterd door prin
ses Caroline van Monaco, die in
een marineblauw Chanelpakje
liep, dat eveneens was ontworpen
door Lagerfeld.
Voor het komende winterseizoen is de
collectie gebaseerd op mineralogie en
geologie: de Fendi's hebben in hun
jassen effecten gesorteerd als van
rotsformaties en kristallen. Lagerfeld
houdt van details: hij speelt met het
bont met dezelfde flair als waarmee
hij zijn eigen Chanelcreaties ontwerpt.
Hoewel Lagerfeld enig gevoel van
humor in zijn collectie verwerkte, bij
voorbeeld met enorme knopen, is het
voor kopers in spe geen eenvoudige
zaak te kiezen tussen al die verleide
lijke bontjassen.
