J Hulshoi
„Hulp voor bosnegers is geen
steun aan commando Brunswi jk
Bondgenoten
eens met
controle op
raketten
Kort, korterhet kortst.
Athene moet omgetoverd tot
vakantie-oord voor zomer en winter
Zweden wist van wapenhandel Iran"
HULSHOR
SHOW
ELDERLANC
BUITENLAND
ftzidóe Somant
DINSDAG 10 MAART 1987 PAGIl J]
SDI eenvoudig
te bestrijden
MOSKOU Een systeem van
ruimtedefensie zoals het Strategi
sche Defensie Initiatief (SDI) of
Star Wars is eenvoudig en goed
koop te bestrijden. De zwakste
schakel zijn gevechtsstations en
andere onderdelen die in de ruim
te zweven, zo schreef een Sovjet-
generaal Ivan Anoerejev maandag
in het blad Energija. Hij noemde
tegenmaatregelen variefende van
ruimtemijnen, vernietigingsatellie
ten en „wolken metalen balletjes"
van elk dertig gram in de ruimte,
die met een snelheid van 15 kilo
meter per seconde door 15 centi
meter dikke stalen wanden kunn-
nen slaan.
Chinese wijn is
3200 jaar oud
BEIJING In een graf dat zo'n
3200 jaar oud is, hebben Chinese
archeologen een bronzen kruik
met wijn gevonden. Waarschijn
lijk is de wijn de oudste ter we
reld. De graftombe waarin de
kruik werd aangetroffen, stamt
uit de periode van de Shangdy-
nastie die duurde van de 16de tot
de 11de eeuw voor Christus. Het
gegiste sap is vrijwel zeker veel
ouder dan de wijn uit een
scheepswrak in de Middellandse
Zee waarvan tot dusver werd
aangenomen dat die de oudste ter
wereld was. Veel alcohol zit er
overigens, blijkens proeven niet
meer in.
Medicijn om gevolg
aids af te remmen
PARIJS De produktie van AZT, een medi
cament dat de gevolgen van aids afremt, is
over twee maanden groot genoeg om patiën
ten in alle delen van de wereld te kunnen
helpen. Dit heeft een woordvoerder van het
laboratorium Wellcome France gisteren op
een persconferentie in Parijs bekendgemaakt.
Het middel, dat onder de naam Retrovir op
de markt wordt gebracht, geneest de aidspa-
tiënt niet van zijn ziekte, maar remt de fatale
gevolgen van aids af, zoals longontsteking of
kanker. De overheid in West-Berlijn heeft
speciale maatregelen aangekondigd om pros-
tituées die met de immuunziekte aids zijn be
smet over te halen hun beroep op te geven.
Er wordt gewerkt aan een speciaal program
ma, waarin onder andere adviezen worden
gegeven voor beroepsopleidingen.
Nieuwe getuigenis
tegen Demjanjuk
JERUZALEM De 72-jarige Yehiel
Reichman, een overlevende van het
vernietigingskamp Treblinka, heeft
gisteren een emotionele getuigenver
klaring afgelegd over Iwan de Ver
schrikkelijke. Hij wees daarbij steeds
naar John Demjanjuk, de 66-jarige
Oekraïner die ervan wordt verdacht
dat hij de kampbeul is. „Iwan was de
grootste duivel van Treblinka. Hij
staat dag en nacht in mijn herinne
ring gegrift. Hij laat me niet met
rust," aldus de huilende getuige.
Reichman was kapper in het kamp
en hij knipte de haren van vrouwen
voordat zij ter dood werden gebracht.
In Treblinka zijn tussen 1942 en 1943
naar schatting 850.000 joden omge
bracht.
Contra's verdeeld
na vertrek leider
WASHINGTON De rebellen-
leider Arturo Cruz is opgestapt
uit de driekoppige leiding van
de contra's, die vechten tegen de
sandinistische regering in Nica
ragua. Cruz stond vorige maand
al op het punt op te stappen,
maar bleef aan toen hem werd
verzekerd dat er democratische
hervormingen in de rebellenbe
weging zouden worden doorge
voerd. De strijd van de contra's
wordt verder bemoeilijkt door
dat de Nicaraguaanse buurlan
den Honduras en Costa Rica de
contra's verbieden vanaf hun
grondgebied te opereren.
WASHINGTON De
Verenigde Staten en hun
Westeuropese bondgeno
ten zijn het vrijwel eens
over afspraken voor de
controle op de naleving
van een Amerikaans-Rus
sisch verdrag over (je af
schaffing van de middel-
lange-afstandsraketten in
Europa.
Dit hebben functionarissen
van het ministerie van bui
tenlandse zaken in Washing
ton gisteren gezegd. Aan het
overleg namen niet nader
genoemde functionarissen
deel uit Nederland, België,
Groot-Brittannië, West-
Duitsland en Italië. Sommige
van die landen maakten zich
zorgen over de verificatie-re-
gels, die zouden kunnen lei
den tot Sovjet-inspectie op
hun grondgebied. De Ameri
kanen willen juist toezicht
ter plekke op de naleving
van een verdrag over de Eu
roraketten. Dit betekent dat
functionarissen uit de VS in
de Sovjet-Unie controle moe
ten kunnen uitoefenen. Sov
jetfunctionarissen zouden
dan op hun beurt het recht
krijgen raketbases in West-
Europa te inspecteren.
Overigens heeft het Russi
sche persbureau Tass de Ver
enigde Staten er gisteren van
beschuldigd extra voorwaar
den te stellen met betrek
king tot de voorstellen tot
eliminatie van de middellan-
ge-afstandsraketten. De VS
kwamen met een voorstel als
reactie op een verklaring
van Gorbatsjov, dat het
Kremlin bereid was een
overeenkomst over de Euro-
raketten af te sluiten zonder
daarbij andere bewapenings
aspecten te betrekken, zoals
het Amerikaanse SDI-pro-
gramma. Bij het topoverleg
in Reykjavik was een ak
koord over de middellange-
afstandsraketten op het laat
ste moment afgeketst op Re-
agans vasthouden aan zijn
SDI-project, hetgeen aan
Russische zijde op onover-
:oombare bezwaren stuitte.
(Van onze speciale verslagge
ver
Rob Ruggenberg)
SAINT LAURENT DU
MARONI Het Zeister
Zendingsgenootschap
doet zijn uiterste best om
te voorkomen dat de gi
gantische reddingsopera
tie voor de hongerende
bevolking van Oost-Suri-
name verstrikt raakt met
de activiteiten van
Brunswijks Jungle Com
mando. Dat zegt Jan
Overduin (44) uit Weesp,
adjunct-secretaris van
het Zeister Zendingsge
nootschap. Hij stapt van
daag in een korjaal die
hem van St Laurent in
Frans Guyana tot diep in
het Surinaamse binnen
land zal brengen. Na te
rugkeer moet hij in Ne
derland rapport uitbren
gen over het verloop van
de hulp-operatie, waar
van zeker 40.000 mensen
afhankelijk zijn.
De macht in dit deel van Su
riname is volledig in handen
van het Jungle Commando.
Brunswijk controleert alle
koijalen die het binnenland
invaren. Maar het is Over
duin er alles aan gelegen om
de voedseltransporten en
Brunswijks activiteiten ge
scheiden te houden. „Er is
ons tot nu toe niets gebleken
van verdwenen of zoekge
raakte transporten. Wij wil
len absoluut niet dat er voed
sel gaat naar welke strijden
de partij dan ook. Wij staan
aan de kant van de mensen
in nood. En ik denk dat we
een sluitend controlesysteem
hebben ontwikkeld".
Het Zeister Zendingsgenoot
schap is een organisatie van
de Evangelische Broederge
meente (de Herrnhutters) en
als zodanig al sinds mensen
heugenis in Suriname werk
zaam. Dat is ook de reden dat
deze organisatie van minister
van ontwikkelingssamenwer-
'mÊÊA
Per korjaal worden de voedselzendingen het binnenland van Suriname in gebracht.
Suriname houdt
voedsel vast
De Surinaamse autoriteiten wei
geren om acht containers met
voedsel, kleding en medische ap
paratuur vrij te geven, die in de
haven van Paramaribo wachten
op transport naar het binnen
land. Dit heeft een woordvoerder
van het Zeister Zendingsgenoot
schap meegedeeld. De containers
maken deel uit van de tweede
„hulplijn" naar Suriname. De eer
ste lijn loopt via Frans Guyana
en functioneert goed. De tweede
hulplijn gaat via de officiële Su
rinaamse weg. Het is het Zeister
Zendingsgenootschap niet duide
lijk waarom de Surinaamse auto
riteiten de containers vasthou
den.
king Bukman enkele miljoe
nen heeft gekregen om „par
ticuliere" hulp in Oost-Suri-
name te bieden. Het zen
dingsgenootschap werkt hier
in samen met het Centraal
Missie Commissariaat, dat
vooral vanuit Paramaribo ac
tief is. De Nederlandse rege
ring heeft, gezien de gespan
nen relatie met Bouterse, zelf
liever geen officiële bemoeie
nis met activiteiten in Oost-
-Suriname.
Enorm
De reddingsoperatie zoals die
nu door het Zeister Zen
dingsgenootschap vanuit St
Laurent wordt geleid, heeft
een enorme omvang. Van
hier vertrekken dagelijks tal
loze korjalen volgeladen met
voedsel en medicamenten het
Surinaamse binnenland in.
Een deel daarvan is bestemd
voor de ongeveer 3.000
vluchtelingen die ergens
langs de Franse oever van de
Marowijne in de jungle een
goed heenkomen hebben ge
zocht. Deze mensen zijn
in tegenstelling tot de
8.000 vluchtelingen die zich
in de kampen rond St. Lau
rent bevinden niet door
de Fransen officieel als
vluchteling geregistreerd en
krijgen daarom ook geen
Franse hulp. Ze zijn voor
hun voortbestaan volledig af
hankelijk van het voedsel
van het Zeister Zendingsge
nootschap. Verder bevinden
zich nog zeker 7.000 ont
heemden in het noordoosten
van Suriname, langs de Cot-
tica-rivier. Ook zij zijn volle
dig aangewezen op de voed
selhulp. Deze mensen zijn
hun dorpen ontvlucht nadat
die vorige maand door een
schip en een helicopter van
Bouterse onder vuur waren
genomen.
De dagelijkse voedseltrans
porten naar het Cottica-ge-
bied zijn tamelijk gevaarlijk
omdat het Surinaams leger
nog in deze buurt opereert.
Enkele malen reeds hebben
de hulpbrengers zich met
hun koijalen ijlings in de
jungle moeten verstoppen om
een ontmoeting met soldaten
te voorkomen. Verder wordt
hulp gegeven aan mensen in
de omgeving van Stoelman
seiland, langs de rivier de
Tapanahony en langs de Bo-
ven-Surinamerivier.
Problemen
Vooral het transport naar de
de Boven-Surinamerivier
stelt de hulporganisatie voor
bijna bovenmenselijke pro
blemen. Na een dagenlange
tocht met korjalen over de ri
vieren vol stroomversnellin
gen, moet het voedsel enkele
dagen deels te voet door de
jungle worden getranspor
teerd. Pas daarna kan de
tocht weer via rivieren wor
den voortgezet. Ondanks al
die problemen en gevaren
wordt elke week vanuit St
Laurent aan voedselhulp
dertig tot veertig ton eten
Oost-Suriname ingebracht.
De kosten hiervan bedragen
zeker twee miljoen per
maand.
Overduin zegt dat de contro
le of het voedsel op de juiste
plaats terechtkomt, geschiedt
via een systeem van ont-
vangsbewijzen die in de dor
pen moeten worden afgete
kend door de plaatselijke dig
nitarissen. Pas als dat ont-
vangsbewijs is terugontvan
gen, wordt een nieuw trans
port naar het dorp ver
scheept. „Wij hebben het
hele gebied nauwkeurig in
kaart gebracht en wij weten
precies hoeveel mensen over
al verblijven. Niemand kan
ons voor de gek houden", al
dus Overduin.
Toekomst
Overduin heeft grote zorgen
over de vraag hoelang de
hulp in deze omvang kan
worden volgehouden. „We
blijven een dringend beroep
doen op Den Haag en eigen
lijk heb ik ook wel goede
hoop dat de regering op
nieuw geld ter beschikking
zal stellen. Daarnaast komt
veel geld van onze eigen ach
terban, protestants Neder
land dus".
Overduin voorziet grote pro
blemen als de vluchtelingen
in de toekomst terug zullen
keren. „Dat horen we nu
overal van de mensen: wat
treffen we bij onze terugkeer
aan? Platgebrande huizen,
leeggeroofde winkels en
overwoekerde kostgrondjes.
En dat in een Surinaamse
economie die langzaam ten
gronde gaat. „Er zal een gi
gantische hoeveelheid geld
nodig zijn om hen weer enig
toekomstperspectief te ge
ven."
ROB RUGGENBERG
ITALIAANSE MODEWEEK:
MILAN De Italiaanse ont
werpers brengen voor de win
termode 1987 de kortste rokjes,
sinds Mary Quant de „mini"
introduceerde en dat was in
1960. Sommige rokken zijn
strak, anderen wijd, maar de
„mini-prijs" was voor Gianni
Versace. Zijn ontwerpen me
ten van middel tot dij korter
dan dertig centimeter. De
vraag rijst dan wie deze mode
postzegels nog kan dragen,
wanneer zelfs Versace's man
nequins er moeite mee had
den. Wat Versace bij de rok
heeft ingenomen, voegt hij er
in de schouders aan toe: stuk
ken schuim ter grootte van
melkkartons maakten de
schouders zo breed, dat de mo
dellen elkaar maar ternauwer
nood konden passeren tijdens
de show. Overigens showde
Versace ook een aantal een
voudiger creaties, waaronder
Andreotti formeert
kabinet in Italië
ROME De christendemo
cratische minister van buiten
landse zaken Giulio Andreotti
gaat een nieuwe regering for
meren in Italië. De minister,
die zelf al tien maal premier
was, moet de breuk gaan lij
men die de cristendemocraten
zelf maakten, nadat bleek dat
de socialistische premier Craxi
niet van plan was zijn functie
neer te leggen. Onder Craxi
heeft bijna vier jaar een coali
tie van christen-democraten,
socialisten en drie kleinere
partijen voortbestaan; een uni
cum in de Italiaanse geschie
denis.
lange wollen jassen en
merige",, avondjaponnen. I
De collectie van de Britse Lje
werper Keith Varty, die efliei
eens gisteren werd geprein
teerd, was over het geheel^<y
nomen veel
diger dan
Versace-collectie. Varty htr
de zijn inspiratie uit de klekec
drachten van Tirol en vi
Schotse Hooglanden. Gehijg*
truien met hartjes- en e) g
weismotief op geruite rokLj
Daaroverheen zwarte blat^
eventueel afgezet met zilvt^
riem. Misschien dat van L^,
ontwerpers Mario ValenLQI
nog het meest rekening h
met lage temperaturen. Va
tino, die altijd al veel met
werkt, presenteerde <ml
meer (mini-)rokjes van w
schapevacht en een schitteL
de, driekwart-bontjas.
'At
ATHENE Wat is er no
dig om van 427 vierkante
kilometer beton weer een
leefbare stad te maken?
„Een visioen", zegt de
nieuwe burgemeester van
de Griekse hoofdstad
Athene, Miltiades Evert
„en doorzettingsvermo
gen". Evert's visioen be
staat uit het omtoveren
van de ernstig vervuilde
stad met vier miljoen in
woners, die Athene nu is,
tot een aantrekkelijk cul
tureel en economisch cen
trum, dat voorziet in de
handelsbehoeften van de
oostelijke Middellandse
Zee. De gedaanteverande
ring zal vijftien jaar in be
slag nemen en vele mil
jarden kosten. Evert, een
uitbundige en gezette man
van 47 jaar, loopt met
plannen rond die hoofd
stad en regering op zijn
kop zal zetten. Niet voor
niets leverden zijn voor
komen en zijn standvas
tigheid hem de bijnaam
„De Bulldozer" op.
Als oplossing voor de ver-
keerscrisis in Athene stelt hij
voor dat er een ondergronds
metronet wordt aangelegd,
dat er ringwegen komen die
het verkeer om de stad lei
den en dat er grote parkeer
garages onder de grond ge
bouwd worden.
Ter bestrijding van de lucht
vervuiling moeten de grote
industrieën in de directe na
bijheid van Athene geleide
lijk verdwijnen. Tweevijfde
van de totale industriële acti
viteit in Griekenland heeft
zich geconcentreerd rond
Athene.
„Maar wat Athene vooral
nodig heeft", legt de nieuwe
burgemeester uit, „is een
kwalitatieve verandering. De
stad zou als internationaal
dienstencentrum moeten
fungeren. De plaats van zwa
re industrie moet ingenomen
worden door dienstverlenen
de bedrijven, zoals de
scheepvaart, het bankwezen
en verzekeringsmaatschap
pijen. Tegelijkertijd zullen
we voorzieningen treffen die
de stad weer tot een aantrek
kelijke vakantiebestemming
maken, niet alleen voor de
zomer-, maar ook voor de
wintertoeristen".
Evert opperde eveneens het
idee om popconcerten te
houden in leegstaande fa
brieken en om openlucht-
concerten te organiseren met
de aloude Griekse monu
menten als decor.
Voor Atheense begrippen
heeft Evert grootscheepse
plannen. Maar ondanks het
feit dat de burgemeester de
macht noch de middelen be
zit om zo'n verandering te
verwezenlijken, laat Evert
zich niet uit het veld slaan
en blijft volharden in zijn
plannen.
Zoals Evert zelf verklaart:
„Hier zit een burgemeester,
die met een goed gefunda-
menteerd plan komt. Dit
leidt ongetwijfeld tot touw
trekken tussen de regering
en gemeentelijke autoriteiten
over wie met de eer mag
gaan strijken. Het is daar
door wèl zeker dat er iets
wordt ondernomen".
Maar als de regering nu niet
bereid is mee te werken?
„Dan zal ik mijn bijnaam
Bulldozer eer aandoen en het
regiem regelrecht een gena
deloze oorlog verklaren. Ik
zal de bevolking van Athene
mobiliseren en protestde
monstraties organiseren!"
Het kan nauwelijks toeval
zijn dat de regering Papan-
dreou, na vijf jaar te hebben
gedraald, vorige week een
internationale wedstrijd uit
schreef voor het ontwerpen
en ten uitvoer brengen van
een metronet in Athene.
FLORICA KYRIACOPO-
LQUS
Copyright The Guardian
FLIP
r>r>
KOPENHAGEN De
Deense vakbond van zee
lieden heeft gisteren ge
zegd dat Deense schepen
tussen de zestig tot zeven
tig ladingen Zweedse wa
pens naar het Midden-
Oosten hebben vervoerd.
Overigens is een onbe
kend vrachtschip momen
teel bezig met het overla
den van 1.400 ton grana
ten uit het Westduitse
vrachtschip Gretl dat al
meer dan een week in de
Middellandse Zee vaart,
omdat het niet door mag
varen naar Iran.
(ADVERTENTIE)
Ook de Zweedse Vrede en o
bitrage Vereniging heeft il
zegd dat de regering in St tad
holm op de hoogte is gewin
van de leveranties, maann
niets tegen heeft gedaan.
eh
Kom de komende weken de
nieuwe 'Gelderland' kollektie
j bewonderen bij
Hulshoff. En ma«
dan tevens kenni
met de uiterst gaf
glazen salontafel
uit de 'Mirodan
Creation' kollekti
en niet te vergett
de praktische en
zeer eigentijdse
verlichting.
U krijgt een kompleet overzicht
Leiden: Nieuwe Rijn
Tel. 071-133100
si
Ml
S
anders denken over worn
Den Haag: Spui Rijswijk: Winkelcentrum In de Bogaard. Leiden: Nieuwe Rijn Rotterdam: Mariniersweg hk Hoogs
Leidschendam: Winkelcentrum Leidschenhage Eindhoven: Winkelcentrum Woensel Hilversum: Gi
Zwolle: Driepistolengang Voorschoten: produktie- en distributiecentruij
