Openlijke opstand
in Botha's partij
De ene kapitein neemt
grotere risico's dan de andere:
Wintermode in
Milaan: bruin,
beige en groen
ZUID-AFRIKA WACHT
OPMERKELIJKE VERKIEZINGEN:
Rotterdam heeft geen
rampenplan voor veerboten
POINDEXTER WIL GETUIGEN:
Reagan wist van connectie contra's
BUITENLAND
£eidóc@ou/xont
MAANDAG 9 MAART 1987 PAGINAjj^
Indianen betrokken
bij moord bosnegers
(Van onze verslaggever Rob Ruggenberg
ST. LAURENT Bij de moordpartij begin decem
ber in Oost-Suriname zijn de legereenheden van
Bouterse geholpen door Surinaamse indianen. De
indianen gidsten het leger naar de bosnegerdorpen
Sabana, Mooi Wane en Moengotapoe, waar de sol
daten meer dan twintig vrouwen en kinderen
doodschoten. Dit zegt de Belgische missiezuster
Gerda van Dooren uit Rijkevorsel. Zij werkt sinds
december in vluchtelingenkampen die in Frans
Guyana zijn opgezet voor de groeiende stroom
vluchtelingen uit Suriname. Het bekend worden
van de juiste toedracht heeft geleid tot tweedracht
tussen de naar Frans Guyana gevluchte bosnegers
en indianen. Tussen beide groepen heerst een grote
mate van wantrouwen en achterdocht. In enkele
gevallen heeft dit al geleid tot schermutselingen in
of bij de vluchtelingenkampen.
„Westduitse
gijzelaars
zijn gedood"
ABOE DHABI De regerings
krant Al-Ittihad van de Verenigde
Arabische Emiraten heeft zaterdag
gezegd dat drie gijzelaars, onder
wie twee Westduitsers, zijn gedood
toen Syrische troepen in West-Bei-
roet het hoofdkwartier overnamen
van de pro-Iraanse sji'itische groe
pering Hezbollah. Het bericht kon
niet van onafhankelijke zijde wor
den bevestigd en welingelichte
bronnen in Libanon ontkenden
iets te hebben vernomen over de
beweerde moorden. De nationali
teit van de derde gijzelaar werd
niet bekendgemaakt.
Achttien doden
beving Ecuador
QUITO Een aardbeving
in Ecuador heeft aan acht
tien mensen het leven ge
kost. Reddingswerkers
vonden zaterdag de lijken
van tien mensen in een
bus die door een door de
beving veroorzaakte aard
verschuiving onder een
laag modder was bedol
ven. Bij de aardbeving, die
donderdag plaats had, vie
len in vier steden in het
noordoosten van het land
acht doden. De meesten
kwamen om doordat hun
woningen instortten.
Slepers mijden
dynamietschip
IJMUIDEN Experts van het
bergingsbedrijf Wijsmuller uit IJ-
muiden hebben het Deense vracht
schip „Hornestrand" met 400 ton
dynamiet verankerd op tien kilo
meter uit de Britse kust. De sleep
boot heeft zich van het schip ver
wijderd nadat opnieuw een hitte-
plek was ontdekt. Volgens Wijs
muller smeult de lading nog zeker
twee dagen. Tot die tijd mag de
Hornestrand geen haven worden
binnengesleept. Van een opnieuw
opgelaaide brand is voor zover de
experts konden waarnemen geen
sprake. Er is wel een veiligheidszo
ne van ruim negen kilometer rond
het dynamietschip ingesteld.
Opnieuw aardbeving
in Nieuw-Zeeland
WELLINGTON Het zuiden van
Nieuw-Zeeland is vandaag opnieuw
getroffen door een aardbeving. De
aardschok veroorzaakte scheuren in
wegen en huizen, maar er zijn geen
meldingen van persooonlijke ongeluk
ken.
De beving, waarvan het epicentrum op
tachtig kilometer ten noorden van de
stad Christchurch lag, had een kracht
van 5,2 op de schaal van Richter. Vol
gens bewoners raakten bij een aantal
gebouwen bakstenen los, terwijl ook
schade werd aangericht aan wegen in
de buitenwijken. Bij de aardbeving
van vorige week, die veel sterker was,
raakten 25 mensen gewond.
Offensief tegen
bolwerk Tamils
COLOMBO Het Srilan-
kaanse leger heeft gisteren
met steun van gevechtsheli
kopters een grootscheeps of
fensief gelanceerd op bolwer
ken van het Tamilverzet op
het noordelijke schiereiland
Jaffna. Bij het offensief zou
den elf Tamils om het leven
zijn gekomen, die eerder een
legerpatrouille hadden aange
vallen. Over slachtoffers aan
regeringszijde werd niets be
kend gemaakt. Het schierei
land is grotendeels in handen
van de Tamilstrijders en een
deel van het nationale leger is
omsingeld in de stad Jaffna.
Nederlandse
piloot vrij
MAPUTO Mozambiqi
heeft zaterdag de Nederland n
piloot Dor in vrijheid gestel
Gebleken was dat de 57-jar'
Dor, wiens vliegtuig op
maart vanuit Zuid-Afrika
het Mozambikaanse luchtruim
was gekomen en vervolge
geland te goeder trouw w
geweest. Dor en twee ande
microlight-piloten hadden
de buurt van de Zuidafrikaa
se grens met Mozambique
vlogen bij het begin van w
zij hoopten dat een 'recor
vlucht van 7.000 kilomet
langs de Zuidafrikaanse ki,
naar Namibië zou zijn.
JOHANNESBURG
Zevenentwintig intellec
tuelen van een van de
invloedrijkste universi
teiten van Zuid-Afrika
zijn zaterdag openlijk in
opstand gekomen tegen
president Pieter W. Bot
ha. Zij dringen erop aan
de apartheid te schrap
pen en de macht met de
zwarten te delen. Een
van de belangrijkste
woordvoerders van deze
nieuwe lichting is de
vroegere ambassadeur
van Zuid-Afrika in
Groot-Brittannië, Denis
Worrall; blijkens een
opiniepeiling kan hij op 6
mei veel steun verwach
ten van de blanke stem
gerechtigden, die op die
datum hun eigen kamer
kiezen.
Dr. Denis Worrall zal het op
nemen tegen Chris Heunis,
minister van constitutionele
ontwikkeling en planning,
die is aangewezen als één
van de mogelijke troonopvol
gers van de 71-jarige presi
dent P.W. Botha. Heunis' ne
derlaag zou een zeer gevoeli
ge en persoonlijke slag bete
kenen voor Botha en diens
regering. Worrall is evenals
Heunis altijd nauw betrok
ken geweest bij het grond
wettelijk beleid van de rege
ring, maar onlangs stapte hij
uit de Nasionale Party omdat
hij vond dat er te weinig
tempo gezet werd achter het
hervormen van het apart
heidssysteem.
Worrall maakt deel uit van
een kleine dissidente bewe
ging, de zogenaamde „nieuwe
Nats". Dit zijn voormalige le
den van de Nasionale Party,
die hun buik vol hebben van
het falende beleid van de re
gering om daad bij het woord
te voegen en apartheid wer
kelijk de rug toe te keren. Zo
strijden zij bijvoorbeeld tegen
de gescheiden scholen en
woongebieden.
Militante zwarte groeperin
gen en andere buiten-parle
mentaire machten kunnen
zich nauwelijks voorstellen
dat er met een blank staats
bestuur daadwerkelijk hoop
is voor Zuid-Afrika. Ze stel
len zich de „nieuwe Nats"
voor als niets meer dan na
tionalisten met een modern
tintje. Maar het feit dat een
aantal indrukwekkende top
figuren breken met hun par
tij, omdat ze zich niet meer
achter het voortslepende
apartheidssysteem scharen,
legt de komende verkiezin
gen een interessant gewicht
in de schaal.
Loyalisten
Dr. Worrall is een gekwalifi
ceerd politicoloog en heeft
indertijd de hand gehad in
het eerste ontwerp van het
controversiële driekamerale
parlement, dat nu drie jaar
bestaat. Maar omdat Worrall
zich veel liberaler opstelde
dan de minister van constitu
tionele zaken, Chris Heunis,
kregen zij onenigheid over
de wijze waarop zij de zaken
zouden aanpakken. Worrall
werd niet lang daarna aange
steld als ambassadeur in Au
stralië, waar hij de naam ver
wierf een onverschrokken
vertegenwoordiger van zijn
regering te zijn.
Enige tijd later werd hij
overgeplaatst naar Londen.
Een post aan het Britse hof is
meestal slechts weggelegd
voor mensen van kabinet-
formaat. Tegenstanders van
Worrall zeggen dat hij pas uit
de Nasionale Party stapte na
dat was gebleken dat hij geen
kans maakte om als Nasio-
naal Party-lid een veilige ze
tel in het parlement te vero
veren. Worrall ontkent ech
ter dat hij op een zetel uit
was. Vanaf het moment dat
hij met de Party brak heeft
hij het zwaar te verduren ge
had van de kant van Botha-
loyalisten.
Veel mensen in Zuid-Afrika
De vier-jarige Vusi is zo te zien nogal trots op zijn nieuwe „be
vrijd de kinderen"-shirt. Het jochie deed gisteren mee aan een
demonstratie in Johannesburg tegen het gevangen houden
van duizenden jongeren en kinderen in Zuidafrikaanse cellen.
zijn van mening dat de nood
zakelijke radicale verande
ring al veel te lang op zich
laat wachten. Toen Heunis'
nieuwe grondwet in werking
trad waren de onlusten onaf
wendbaar en sinsdien is het
land een grote chaos. Politie
ke verslaggevers verklaren
dat de nieuwe grondwet
hiervan zelf de oorzaak was,
omdat deze geen regeling
had getroffen voor de zwarte
meerderheid. Het parlement
bestaat alleen voor blanken,
kleurlingen en Indiërs;
Zwarte Afrikanen vallen
buiten het centrale politieke
systeem, terwijl zij toch bijna
tweederde van de totale
Zuidafrikaanse bevolking
uitmaken.
Weerspannig
Het uitblijven van vooruit
gang maakt de „verligte" na
tionalisten, de hervormings
gezinde intellectuelen binnen
de Nasionale Party, ongedul
diger en weerspanniger. De
dogmatische manier waarop
Botha niet alleen zijn tegen
standers benadert, maar ook
zijn eigen partijleden, wordt
achter de schermen hevig be
kritiseerd. Maatregelen om
het nu al veertig jaar duren
de apartheidsstelsel af te
schaffen, terwijl de regering
haar steun hiervoor heeft
toegezegd, komen te lang
zaam op gang, menen critici.
Als gevolg hiervan zijn de
nieuwe Nats tot de aanval
overgegaan. Toen president
Botha aankondigde dat er op
6 méi algemene verkiezingen
zouden worden gehouden,
mengden dissidente nieuwe
Nats zich in de strijd voor
parlementszetels, waaronder
Denis Worrall, Wynand Ma-
lan (parlementslid voor
Randburg in Transvaal) en
Esther Lategan van de Stel-
lenbosch universiteit vlakbij
Kaapstad.
Doctor Denis Worrall, die 51
jaar oud is en getrouwd met
een Canadese psychologe, is
zonder meer een kundige en
intelligente kandidaat. Maar
zijn tegenstander, Chris Heu
nis, staat te boek als een door
de wol geverfde partijpoliti
cus, die weet hoe hij het ver-
kiezingsspel moet spelen. Het
belooft een verbeten strijd te
worden op 6 mei.
ANTHONY HEARD
Zo moe! de ramp met de Herald of Free Enterprise zich vrijdagavond razendsnel hebben voltrokken. De veerboot (op de teke
ning van voren gezien) maakte slagzij doordat zich door de open laaddeuren binnenstromend water aan bakboordzijde verzame
de. Daardoor schoven ook de vrachtwagens die kant op, waardoor de veerboot verder kantelde en tenslotte in het ondiepe wa
ter op de zijkant op de bodem kwam te liggen.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
ZEEBRUGGE/LONDEN
Hoewel dè zegslieden
van Townsend Thoresen
steevast beweren dat hun
veerboten veilig zijn, valt
op dergelijke schepen dui
delijk een en ander aan te
merken. Hoewel zij zware
averij kunnen doorstaan,
zijn deze hoge platte
schuiten niet opgewassen
tegen zeewater dat de au
todekken binnendringt en
zo het evenwicht ver
stoort. Ten gevolge van
diverse ongelukken met
zware veerboten van het
roll-on/roll-off-type is in
Groot-Brittannië de be
zorgdheid inzake hun vei
ligheid de laatste jaren
scherp toegenomen. Ex
perts zeggen nu: „De tra
giek van deze ramp is, dat
wat men al jaren voor
spelde uiteindelijk is ge
beurd".
De zwakste punten van de
veerboten zijn de autodekken
die geen waterdichte compar
timenten hebben. Elke veer
boot loopt dan ook het risico
door binnendringend water
instabiel te worden gemaakt,
waardoor hij gemakkelijk kan
telt. Er is veel kritiek op de
lakse manier waarop sommige
bemanningen van Townsend
Thoresen hun eigen veilig
heidsmaatregelen toepassen.
Het is bekend dat de laaddeu
ren van TT-veerboten gere
geld half of helemaal geopend
blijven, zogenaamd voor een
betere luchting, maar in wer
kelijkheid om het laden en los
sen te versnellen.
Om dezelfde reden worden op
kortere TT-routes zware voer
tuigen nooit extra zorgvuldig
vastgesnoerd. De sterke laad
deuren werken met een hy
draulisch systeem. Zij moeten
vrijwel onmiddellijk na de af
vaart gesloten worden, maar
dit gebeurt meestal niet. Al
leen de „loopbrug" wordt op
gehaald. Het hydraulische sy
steem van de deuren veroor
zaakt nogal eens problemen.
Een vrachtwagenchauffeur die
geregeld het Kanaal over
steekt, vertelde dat de poorten
van de Herald of Free Enter
prise vaak met voorhamers
moesten worden bewerkt om
ze open of dicht te krijgen.
Toen wij eind vorig jaar aan
boord van een TT-schip met
bestemming Calais waren, za
gen wij een andere TT-veer-
boot passeren. Dit vaartuig
was zo vol geladen, dat zowel
uit de geopende neus als uit de
geopende achtersteven nog
vrachtwagens staken.
Kort voor de afvaart zegt de
omroeper dat alle chauffeurs
de autodekken moeten verla
ten. Daarna worden deze afge
grendeld voor de passagiers.
Bij de ramp van Zeebrugge is
nge\
de
evenwel gebleken, dat somn^pij
ge vrachtwagenchauffeurs»^
toch in de cabine van hij
voertuig blijven slapen
De ene veerbootkapiti
neemt grotere risico's dan
andere en dit meestal met
oog op snelheid. Elke veerb<
is voorzien van balasttan]
waaruit het zeewater m<
worden weggepompt zoi
alle auto's aan boord zijn.
beurt dit niet of blijft in d<
tanks nog zeewater acht«r
dan gaat zo'n vaartuig lichtjj-
voorover hellen. En wat d
tot gevolg kan hebben is rt
bekend.
R]
u
ROTTERDAM Een
ramp als met de veerboot
Herald of Free Enterprise
zou bijvoorbeeld voor de
kust van Hoek van Hol
land nog veel ernstiger
gevolgen hebben gehad.
Bij Hoek van Holland is
het water veel dieper dan
bij Zeebrugge. Een gekap
seisd schip zou in korte
tijd zijn gezonken.
Volgens een van de officieren
van het Rotterdamse haven-
coördinatiecentrum, E.J. Wij-
develd, zinken de roroschepen
(roll-on, roll-off), als ze een
maal water hebben gemaakt,
per definitie binnen enkele
minuten. Het enige wat een
gezagvoerder in die korte tijd
nog kan doen is het schip zo
snel mogelijk buiten de vaar
geul aan de grond te zetten.
Voor het Rotterdamse haven
gebied en omgeving bestaat
weliswaar een gemeentelijk
rampenplan en er zijn enkele
„deelplannende zogenoemde
rampenbestrijdingsplannen.
Maar voor een ramp met een
van de veerboten bestaat geen
speciaal rampenbestrijdings
plan, aldus Wijdeveld. Hij ver
moedt dat dat er nu wel snel
zal komen. „U kent het
spreekwoord: Als het kalf ver
dronken is dempt men de
put". De bestaande plannen
zijn voornamelijk gericht op
calamiteiten in de industrie en
met schepen die chemicaliën
vervoeren. Er bestaan wel
reddingsplannen voor als een
veerboot op een pier zou stran
den.
wacht bij eventuele calamit^.
ten voor de Nederlandse ki/»w
de eerst verantwoordelijl
voor het reddingswerk. Nu
het nog zo dat de zogenoemd^
„Search and Rescue"-operati:8ar
vanaf het vliegkamp Valkeen
burg worden gecoórdineei
In september is er een gro
oefening en zal de kustwach 2
moeten bewijzen dat ze h v
werk aankan. Volgens C. Gata
denier, hoofd van de afdelii
dienstverleningstaken van
kustwacht, is communicatie AS 1
informatie het belangrijkste %q
grote reddingsoperaties. „Ve.
schepen en vliegtuigen stun
automatisch een signaal uit a aga;
ze zinken of in het water 1 ti
recht komen. Via satelliet! l'us
valt dan nauwkeurig de plaa ie
te bepalen waar het ongeluk .j:
gebeurd en de redders kunn4„<
snel ter plaatse zijn".
WASHINGTON De
voormalige veiligheids
adviseur John Poindexter
heeft president Ronald
Reagan in 1986 tweemaal
op de hoogte gebracht van
het feit dat de geheime
wapenleveranties aan Iran
geld opbrachten voor de
Nicaraguaanse contra's.
De Washington Post, die
dit gisteren meldde, be
riep zich op een „hoogge-
plaatstse juridische zegs
man".
Poindexter heeft Reagan voor
gehouden dat de gelden die
door Iran of Israel aan de con
tra's werden overgemaakt een
belangrijk bijkomend voordeel
vormden van de wapenzen
dingen. Tot nu heeft Reagan
steeds volgehouden dat hij niet
heeft geweten dat een deel
van de opbrengst van de wa
penleveranties ten goede
kwam aan de anti-sandinisti-
sche rebellen in Nicaragua.
De senaatscommissie die een
onderzoek instelt naar de
Iran-contra-affaire zal binnen
kort besluiten of zij Poindex
ter vrijstelling van strafver
volging zal verlenen in ruil
voor zijn getuigenis, die
Reagan wel eens voor ernstige
problemen zou kunnen stellen.
Volgens een bron in de omge
ving van de president ver
wachten medewerkers van het
Witte Huis dat Poindexter zal
zeggen dat hij direct of indi
rect toestemming heeft gekre
gen van Reagan om Iran-gel-
den over te hevelen naar de
contra's.
Het Britse schip, de „Silver
Sea" heeft begin verleden jaar
tevergeefs geprobeerd militair
materieel te leveren aan de
anti-sandinistische opstande
lingen in Nicaragua. De Ame
rikaanse en de Britse regering
waren daarvan op de hoogte,
zo schrijft het Britse zondags
blad „the Observer". Het blad
baseert zich op een verklaring
van een officier van de koop
vaardijvloot, John Collins, die
betrokken was bij de poging.
„Ik weet dat mevrouw That
cher en president Reagan van
af het begin betrokken waren
bij deze geschiedenis. Dit alles
heeft te maken met Irangate",
aldus Collins. De lading van
de Silver Sea bereikte de con
tra's niet. Het schip zag zich
door het slechte weer genood
zaakt de Franse haven Brest
aan te doen. Daar werd de la
ding door de douane ontdekt.
FLIP
Aiuo Ksev»
-
265-'
W0U3E-&EU
im!
MILAAN In de Noorditali-
aanse industriestad Milaan zijn
gisteren de eerste shows ge
weest van de wintermwie
1987. Twee volledig tegenge
stelde ontwerpers beten de
spits af: Mariuccia Mandelli en
Romeo Gigli. Terwijl Mandelli
de vrouw de komende winter
rijk en extravagant wil kle
den, kiest Gigli dit jaar voor
een meer gipsy-uiterlijk. Ove
rigens bleken de verschillen
ook uit de lokaties waar de
ontwerpers hun creaties aan
Foto links: Een Krizia-ontwerp:
lange, wollen japonnen met
chador en daarover slange-le-
ren vesten.
het publiek toonden. Mande
koos voor een supermodel
theater; Gigli voor een garaj -**
met uitzicht op de waslijnen
de naastgelegen arbeiderswij
Onder het Mandelli's Krizi
label verschijnen dit jaar lai-
ge, weinig onthullende sweat j^f
hirts voor overdag en korte e
strakke avondkledij in goi
voor de avond. Gigli ging oc xts,
aan de slag met sweatshirt
maar naar zijn idee moete
deze zo strak mogelijk. De ru
tige make-up en platte scho<
nen geven een studentikot
aanzien. Beide ontwerpei
hebben voor de komende win
ter wel dezelfde kleuren gekc
zen: bruin, beige en groen.
