„Ik doe geen enkele poging er
glashelder drama van te maken
net saaie leven van twee typistes
lans
ïitzner
tet te
escheiden
il
J
Regisseur van Het VerjaardagsfeestLodewijk de Boer:
Conservator Mensink wil
zelfstandig Muziekmuseum
Kakelbonte kitsch
van Jiri Kylian
dagpuzzel
fieidaeQowiwt
VRIJDAG 6 MAART 1987 PAGINA 9
jnet mag
igeland niet uit
SDEN De Britse regering wei-
een exportvergunning af te geven
r een schilderij dat op een veiling is
ocht door een Europese koper. Dit
frond van de overweging dat het
f uitmaakt van het nationale erf-
Het door de minister voor de
ït, Richard Luce, meegedeelde be-
L betekent dat een Britse verzame-
'een tweede kans krijgt om Edou-
Manets „La Rue Mosnier aux Pa
rs", in bezit te krijgen. Het doek
op 1 december voor 7,7 miljoen
I, ongeveer 27 miljoen gulden, ge-
I. Een gegadigde in Groot-Brittan-
beeft nu zes weken de tijd om een
te doen en zes maanden om 7,8
>en pond sterling op tafel te leggen.
Zelfportret van
Rubens gestolen
BERLIJN Een zelfportret van
Rubens en enkele andere kunst
werken zijn gestolen uit de wo
ning van een kunstverzamelaar
in West-Berlijn.
Naast het zelfportret ging de dief
er vandoor met vier ikonen en
acht ivoren beeldjes. De eigenaar
van de gestolen werken, die niet
door de politie werd geïdentifi
ceerd, had de dief bij thuiskomst
verrast, maar deze was erin ge
slaagd te ontkomen in een witte
Mercedes-sportwagen. De waarde
van het schilderij van Rubens
wordt geschat op enkele miljoe
nen guldens.
Auteur van „Loon
van de Angst" dood
PARIJS De Franse schrijver Georges Ar-
naud, auteur van het verfilmde boek „Loon
van de Angst" is op 69-jarige leeftijd in Barce
lona overleden. Filmregisseur Georges-Henri
Clouzot won met de naar het boek gemaakte
film een prijs op het filmfestival van Cannes.
Arnaud werd in 1961 beschuldigd van moord
op zijn vader en tante en in 1943, na een ver
blijf van 19 maanden in de gevangenis, vrijge
sproken. Later werd hij tot twee jaar voorwaar
delijke gevangenisstraf veroordeeld wegens zijn
activiteiten in de Algerijnse onafhankelijk
heidsoorlog. Beide incidenten lieten hun sporen
na en versterkten zijn afkeer en haat iegens het
rechterlijk gezag. „Het Loon van de Angst"
handelt over vrachtwagenchauffeurs die veel
geld verdienen met het vervoer van explosieve
stoffen langs gevaarlijke wegen.
Uitzendbureau voor
kunst in Den Haag
DEN HAAG Onder het motto „De BKR is dood, leve de zelf
kunst" wordt op zondag 15 maart om 16.00 uur galerie „Bekijk Het
Maar" van de Stichting Zelfkunst aan de Prinsegracht 14 in Den
Haag geopend. Medewerking verlenen onder anderen Jim van der
Woude en het trio Cor Witjes. Er zijn verscheidene presentaties en
een overzichtsexpositie van aangesloten kunstenaars. Vier Haagse
kunstenaars besloten vorige zomer tot de oprichting van de Stich
ting Zelfkunst, wat ze noemen een „uitzendburo voor kunst". De
stichting organiseert exposities in een circuit van openbare gelegen
heden om kunst toegankelijk te maken voor een groter en breder
publiek. Achttien kunstenaars, onder wie een aantal autodidactici,
(vandaar de naam „Zelfkunst"), hebben zich inmiddels aangesloten
bij de stichting. Zelfkunst leent exposities uit aan restaurants, win
kels, kantoren, jongerencentra e.d en het werk komt door een roula
tiesysteem in steeds andere openbare ruimten te hangen. Voor de
expositieruimten is het interessante dat ze steeds weer ander werk
aan de muur krijgen.
de .|tnti«-0rk4*t o.l.v. Othmar
i mat werken van Johann Chr.
I Mozart, Mahlar an Pfitzner.
dacha medewerking door da
K Joahua Ball an da bariton
I van dar Maar. PWA-zaal, Mad.
f slechts negen minuten
het voltallige Residen-
Jrkest gisteravond in ac-
drie zgn. Palestrina
[piele van Hans Pfitzner
ieder drie minuten
als Wagner-aanhanger
nt hij zich wel van het
werk. Vóór de pauze
het concert verliep het
_)el schokvrij, eigenlijk
beetje te lief en te zoet.
inn Christian Bach
eef met zijn Sinfonia op.
lr. 3 galante muziek in
galant tijdperk, oorstre-
e muziek maar weinig
Indend. Die ontbrekende
inding werd er ook niet
legd door dirigent Oth-
Maga, hij dirigeerde
taant en het klinkend
[taat was al even char-
r de vertolking van Mo-
I derde vioolconcert was
fwintigjarige Amerikaan
lua Bell uitgenodigd. Wie
■■durven beweren dat hij
kwaliteiten heeft? Maar
concert heeft wezenlijk
„body" dan Bell wilde
i geloven, zo'n weergave
Igt meer dan een fraaie
(vorming. In de cadenzen
ees hij dat hem aan die
ie toon veel is gelegen,
leed denken aan een te-
die zijn stralende hoogte
tooi vindt dat hij er nau-
jks afstand van kan
bariton Ruud van der
Hï tot in lengte der da-
sS^Jzal hij wel moeten horen
gÉWhij ooit hoboïst bij het
wm gse orkest was is abso-
W geen man voor mooidoe-
J j. Hij leeft zich in in een
{tuur, in dit geval „Lie-
eines fahrendes Gesel
van Mahler, en van
luit brengt hij gedicht en
xx^ek tot leven, een be-le-
jis. Met welsprekende en
jende vocaliteit, met
!e in het derde lied „Ich
>||ein glühend Messer in
Éjyiej; Brust" bundelde hij
■Kj en dramatiek tot een
Hgnerende expressiviteit.
Il^lat alles dan die negen
liwiten Pfitzner. In 1869 in
""""kou geboren woonde hij
lf zijn derde jaar in
ikfurt. Hij overleed in
1 te Salzburg en in de tus-
iggende jaren was hij
Operadirecteur, direc-
van een conservatorium
LGeneralmusikdirektor",
■m(por door bombardemen-
jalles wat hij bezat en
uiteindelijk in Wenen
ven in de buurt van
oven en Schubert. Veel
ining heeft hij nooit ge
len zonder zijn Palestri-
t>era zou zijn naam gis-
kJ. fond niet op het pro-
üma geprijkt hebben. Hij
'0,-hde zichzelf de laatste
jmticus en de ouvertures
jzen dat hij gelijk had.
zou hij toch geen recht
;n op meer dan negen
iten?
ADRIAAN HAGER
||Lt<
DEN HAAG Lodewijk
de Boer regisseert op dit
moment bij toneelgroep
De Appel „Het Verjaar
dagsfeest" van Harold
Pinter. Bij toneelgroep
Theater gaat volgende
week zijn stuk „Angela en
Rosanna" in première. De
Boer is een artistieke dui
zendpoot, die zich in de
loop der jaren ontpopt
heeft als musicus, compo
nist, toneelschrijver en re
gisseur.
Hij regisseerde theater (o.m bij
Baal, De Appel en de Haagse
Comedie) maar ook opera
(„Naima") en cabaret (Adele
Bloemendaal, Jenny Arean).
Als toneelschrijver bewees hij
zich met onder meer met „De
verhuizing", „De pornograaf",
„Dr. Nero" en niet te vergeten
„The Family". Verder schreef
hij filmmuziek, onder meer
voor de Nederlandse speelfilm
„Gebroken spiegels".
Duidelijk is, dat Lodewijk de
Boer zich op geen enkele ma
nier wil vastleggen. „Zo kan
het gebeuren dat ik het ene
moment regie doe bij een esta
blished gezelschap, dan weer
bij mensen die een bepaald
idee hebben en dat voor zich
zelf willen uitwerken en ver
volgens maak ik weer wat
filmmuziek. Het gaat erom dat
je je vrijheid behoudt en niet
ingekapseld raakt in een be
paalde trend. Alles wat ik van
een trend kan gebruiken, ge
bruik ik, al het andere gooi ik
overboord".
Na een opmerking over zijn
veelzijdig talent volstaat hij
met een nuchtere relativering:
„Dat moet je niet overschatten.
Ik ben een langzame werker,
maar ik ben wel gewend om
régelmatig te werken. Er zijn
veel dingen die uit de losse
hand gaan, andere zaken kos
ten meer moeite. Misschien is
het in wezen heel paradoxaal:
juist omdat ik zo lui ben, houd
ik me bezig met zoveel".
„Muziek maken gaat me het
gemakkelijkst af. In het ver
lengde daarvan doe ik veel an
dere dingen. Regisseren ging
ook een hele tijd vanzelf. Ik
regisseer altijd heel sterk van
uit het kijken naar mensen.
Eric Schneider en Camille Braaksma in „Het Verjaardagsfeest" van toneelgroep De Appel, onder
regie van Lodewijk de Boer.
Schrijven is het moeilijkst en
ik denk dat dat te maken heeft
met het feit, dat je de discipli
ne volledig uit jezelf moet ha
len. Regisseren en musiceren
doe je met anderen en je
maakt afspraken die je een ze
kere discipline van buitenaf
opleggen. Bij het schrijven ligt
dat veel complexer en moeten
de zaken die je wil laten ge
beuren vorm en structuur krij
gen".
Hartslag
„Het feit dat ik muzikant ben
heeft op ieder niveau z'n in
vloed. In hoeverre je die in
vloed kan verklaren weet ik
niet. Duidelijk is wel, dat het
te maken heeft met gevoel
voor timing en vorm, dat voor
een muzikant onontbeerlijk is.
Dat gevoel voor timing neem
je mee in je andere activitei
ten. Misschien kun je wel stel
len dat Pinter voor mij zo'n
aantrekkelijk schrijver is, om
dat dat gevoel voor timing
heel sterk ingebouwd is. Zijn
stukken hebben een heel ster
ke structuur en zitten altijd
symfonisch in elkaar. Nog los
van de inhoud zijn zijn stuk
ken technisch heel muzikaal".
De bedrieglijkheid van de taal
speelt een belangrijke rol in
„Angelo en Rosanna" en in
„Het Verjaardagsfeest". Waar
om bent u zo geboeid door het
fenomeen taal?
De Boer: „Ik vind de manier
waarop politici praten altijd
heel fascinerend. Een vorm
van taalbederf, waarbij hon
derdduizend dingen worden
aangehaald om maar niet re
gelrecht te hoeven zeggen
waar het om gaat. Zeker in de
politiek wordt de taal zo ab
stract gemaakt, dat er niets ge
zegd wordt, dat de feiten wor
den verdoezeld. Bij Pinter heb
je dat ook heel sterk: wat men
sen bedoelen zeggen ze niet, ze
praten om te verzwijgen. De
acteur staat bij Pinter voor de
technische moeilijkheid er een
bepaald ritme in te krijgen en
stiltes op het juiste moment te
laten vallen. De regisseur staat
voor de taak het raadsel op te
lossen. Ik ben er echter voor
het geheim te vergróten. Ik
doe geen enkele poging er
glashelder drama van te ma-
kén, wat er natuurlijk wel de
gelijk inzit. Ik denk dat je door
het vergroten dingen aan het
licht brengt, die je niet aan het
licht zou brengen door ze be
grijpelijk te maken."
Enthousiast vertelt hij, hoe hij
iuist de avond daarvoor een
briljante inval heeft gehad,
een ingreep in „Het verjaar
dagsfeest" die de mystificeren
de werking van Pinter nog
sterker maakt.
„Stanley wordt in „Het ver
jaardagsfeest" zo verminkt en
vernederd, dat hij niet eens
meer normaal kan praten, er
niets meer Uit kan brengen.
Dat hadden we eerst opgelost
door Robert Pragers mond vol
te proppen met watten, maar
over het effect daarvan was ik
niet tevreden, het werkte op
de een of andere manier niet.
Gisteravond heb ik daarover
nog eens na zitten denken en
opeens viel me iets anders in:
als we Stanley nu eens alleen
laten glimlachen. Vandaag
hebben we gekeken hoe dat
werkte. Fantastisch. Die glim
lach roept veel meer vragen
op, je weet gewoon niet wat er
in Stanley's hoofd omgaat en
dat maakt het veel beangsti
gender, veel beklemmender".
Othello
In „Angelo en Rosanna" be
kleedt de zwarte Angelo een
hoge post in een Mafia-familie
en staat in de gunst bij de Don
omdat hij hem heeft weten te
redden tijdens een confronta
tie met een andere 'familie'.
Sinds die gebeurtenis neemt
Angelo de plaats in van de
zoon van de Don, die bij het
bloedbad is gedood. De andere
leden van de clan - afgunstig
op het succes van wat zij zien
als een indringer - weten hem
de afgrond in te duwen door te
zinspelen op de ontrouw van
zijn blanke vrouw Rosanna.
Genadeloos rekent Angelo met
haar af en daarmee zondigt hij
tegen alle regels.
De Boer: „Ik denk dat „Angelo
en Rosanna" een heel arrogant
stuk is. Niet zozeer inhoude
lijk, maar wel wat vorm be
treft. Je moet iets van toneel
afweten om het te kunnen be
grijpen. Het stuk zit vol ver
wijzingen. Het lijkt te zijn ge
baseerd op „Othello". Verder
verwijst het naar Mario Puzo.
Er zit nog een ander addertje
onder het gras. Het feit dat
Angelo een zwarte man is,
waardoor in mijn stuk heel
duidelijk wordt dat iemand die
in een decadente cultuur te
rechtkomt die vervuld is van
leugens, naar de bliksem moet
gaan".
YVONNE G.J. JANSEN
Onno Mensink, met zijn muziekinstrumenten te klein behuisd. „Ik
wil naar een eigen museum", zegt hij.
DEN HAAG „De collectie
muziekinstrumenten van het
Haags Gemeentemuseum is
veel te waardevol voor de on
dergeschoven plaats die er tot
op heden voor is ingeruimd.
Niet alleen ik, maar alle be
langstellenden en betrokkenen
zijn het erover eens, dat die
collectie een eigen plek moet
krijgen in een zelfstandig Mu
ziekmuseum, te situeren in het
Spuikwartier".
Aldus hoofdconservator Onno
Mensink van de muziekafde
ling van het Haags Gemeente
museum, die heel goed inziet
dat de beeldende kunst en de
collectie industriële vormge
ving (design) de voorname
plaats verdienen die ze nu
hebben. „Daar komen de men
sen ook voornamelijk voor",
vult hij aan. „Maar die belang
stelling betekent nu ook pre
cies, dat de in feite geweldige
collectie muziekinstrumenten
aan de aandacht ontsnapt".
In 1985 klaagde Mensink in
onze krant erover, dat hij zijn
ftuniftftii nrvinsn wii naar een eigen museum zegi nij. onze krant erover, dat hg zijn steeds n
collectie muziekinstrumenten
moest uitdunnen om plaats te
kunnen maken voor de instru
menten van deze tijd. „Amuse
mentsmuziek is óók muziek",
stelde hij toen. „Jazz, pop,
steel band, evenals klassieke
muziek, het is allemaal cultuur
en daar kun je als muziekafde
ling niet alleen de klassieke
muziek uitlichten. Bij de bouw
van het museum is nooit reke
ning gehouden met een muzie
kafdeling en de instrumenten
collectie. Het museum is in
1935 geopend; twee jaar eerder
kocht de gemeente de instru
mentenverzameling van
Scheurleer. De muziekafdeling
heeft zich nooit kunnen profi
leren en daar komt nu ook een
toenemend gebrek aan ruimte
bij".
Dat ruimtegebrek is gedeelte
lijk het gevolg van de bezuini
gingen, waardoor het Kos
tuummuseum in het Gemeen
temuseum moest worden on
dergebracht. „Ook de indus
triële vormgeving neemt
steeds meer ruimte in en de
muziekafdeling komt steeds
meer klem te zitten".
Daarom wil Onno Mensink
weg en een eigen museum be
trekken in het Spuikwartier,
waar het nieuwe stadhuis
komt, de muziekzaal verrijst
en de Openbare Bibliotheek
moet komen. Dat aan zijn
Elannen ook een kostenaspect
leeft - er wordt voorzichting
gesproken over een bedrag
van vijftien miljoen gulden -
daar is Mensink nog niet aan
toe. Dat kan later aan de orde
Het gaat Mensink niet alleen
om de huidige collectie instru
menten, de bladmuziek waar
om het Gemeentemuseum in
ternationaal bekend is en de
verzamelingen Nederlandse
muziek. Mensink heeft altijd
al ruimer willen zitten, om uit
te kunnen breiden van kunst
naar cultuur. „En dat vreet
J BROMBERG
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6,
tel. 01720-20800): Flodder (al);
18.30, 21.15. do. za. wo. ook 13.30.
zo. ook 16.00. EUROCINEMA II:
Dutch Treat (al); 18.30, 21.00. do.
t/m za wo. ook 13.45. zo. ook
16.15. EUROCINEMA III: Ferrle
Bueller's day off (al); 18.45, 21.30.
do. t/m za. wo. ook 13.45. EU
ROCINEMA IV: De Ratelrat (12);
18.45, 21.30. zo. ook 16.15. De
Speurneuzen (al); do. t/m zo. wo.
14.00.
NACHTVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA I: Flodder (al); za.
24.00. EUROCINEMA II: Dutch
Treat (al); za. 24.00. e EUROCINE
MA III: Sexmuekiet (18); za. 24.00.
EUROCINEMA IV: Show Girla
(18); za 24.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239); Blonde Dolly (16);
19.00, 21.15. De e($eumeuzen (al);
14.30. e LIDO en STUDIO (Steen
straat 39, tel. 124130): A Room
with a View (16); Heartbreak Rid-
Se (12); Labyrinth (al); Crocodile
undee (al); Flodder (al); 14.30,
19.00, 21.15. e TRIANON (Bree-
straat 31, tel. 123875): Dutch Treat
(al); 14.30, 19.00, 21.15. REX
(Haarlemmerstraat 52, tel. 071-
125414); Gluren (18); 18.30, 21.15.
NACHTVOORSTELLINGEN
e REX: Expose me now (18); za.
23.30.
NOORD WIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56, tel. 01719-
12800): Top Gun (al); zo. 15.00.
ma, di, 21.15. Jumpin' Jack Flaah;
za. ma. di. 19.00. zo. 20.15. Peter
Pan (al); za. wo. 15.00.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
De Ratelrat (12); do. t/m zo. wo.
14.45, 19.00, 21.15. ma. di. 19.00.
21.15. CITY THEATER II: Wild
Cats (al); tijden zie City I. e CITY
THEATER III: Top Gun (al); tijden
zie City I. CITY THEATER IV: Se
crete of Love (16); 19.00, 21.15. zo.
ook 14.45. Feeetelijke revue van
tekenfilmeterren (al); do. vr. za.
wo. 14.45 behalve zo.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel.
01717-4354): Top gun (al); do. t/m
zo. wo. 15.45. De ratelrat (12); do.
t/m zo. 19.00. Legal eaglet (al); vr.
za. 21.15. ma. t/m wo. 20.15.
KINDERVOORSTELLING
Assepoester; do. t/m zo. wo.
14.00.
WASSENAAR e ASTRA (tel.
01751-13269): 9% Weeks (16); do.
ma. wo. 20.00. Running scarred
(al); vr. za. zo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Assepoester; do. t/m zo. wo.
14.00.
DEN HAAGe ASTA 1 (Spui 27. tel.
463500): Blonde Dolly (16); 14.00,
19.00. 21.30. zo. 13.30. 16.00.
19.00. 21.30 ASTA 2: Crocodile
Dundee (al); 14.00. 18.45, 21.15.
zo 13.30, 16.00. 18.45, 21.15.
ASTA 3: Ruthless people (al);
19.00, 21.30 BABYLON 1 (Win
kelcentrum Babylon, tel. 471656):
Children of a lesser God (al);
14.00, 19.00, 21.30. zo. 13.15,
15.45, 19.00. 21.30. e BABYLON 2:
The Fly (16); 14.00. 18.45, 21.15,
13.30, 16.00, 18.45, 21.15. BA
BYLON 3: Peggy Sue got married
(al); 14.00, 19.00, 21.30. zo. 13.15,
15.45, 19.00, 21.30. CINEAC 1
(Buitenhof 20. tel. 630637): Dutch
treat (al); 14.00, 18.45, 21.30. zo.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30. e CINE-
AC 2: The color of money (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. e CINEAC 3:
Clockwise (al); 18.45, 21.30. ma.
di. ook 14.00. za. 00.15. EURO-
CINEMA (Leyweg 910, tel. 667066):
Amadeus (al); za. wo 20.00. zo.
16.00, 20.00. overige dagen 16.00,
20.00. METROPOLE 1 (Carne-
gielaan, tel. 456756): Rodder (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00. 18.45, 21.30 METROPO
LE 2: The color of money (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METROPO
LE 3: A room with a view (16);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METROPO
LE 4: Mona Lisa (16); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. e METROPOLE 5: De aan
slag (al); 20.30. ma. di. ook 14.00.
ODEON 1 (Herengracht 13. tel.
462400): Flodder (al); 13 45. 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45.
21.30. za. 00.15. ODEON 2: Back
to school (al); 13.45, 18.45, 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 3: Heartbreak ridge
(12); 13.45, 20.00. ODEON 4: Out
of Africa (al); 13.45, 20.00. e LE
PARIS 1(Kettingstraat 12b, tel.
656402): Dark angel (18); v.a.
12.00. zo. v.a. 13.30. LE PARIS
2: Junge madchen heiBe Körper
(18); v.a. 12.15. zo. v.a. 13.45.
PARIS 3: Physical attraction
(18); v.a. 12.30. zo v.a. 14.00).
HAAGS FILMHUIS (Denneweg
56, tel. 459900): Zaal 1: Vroeger is
dood; 19.30, She's gotta have it;
21.45. Meet me in SL Louis; zo.
15.15. Zaal 2: 40 m2 Deutschland;
19.30, 21.45. Zaal 3: wo. do. vr.
16.00. za. 15.00. dag. (beh. vr. za.)
19.30, 21.45. vr. za. 20.00 Perma
nent vacation; do. West side sto
ry; vr. Once upon a time in Ameri
ca; za. Mean streets; zo. Blast of
silence; ma. Subway riders; di.
Law and disorder; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN:
CINEAC 1: No mercy (16); 00.15.
CINEAC 2: The color of money
(16); za. 00.15. CINEAC 3: Cloc
kwise (16); za. 00.15. EUROCI-
NEMA: Pikant kant (18); za. 24.02.
KINDERVOORSTELLINGEN:
ASTA 3: Labyrinth; 14.00. zo.
13.30, 16.00. CINEAC De
speurneuzen; do. vr. za. wo. 14.00.
zo. 13.15, 16.00. EURO CINEMA:
Pinkeltje; do. vr. 12.00. za. zo. wo.
14.00. METROPOLE: Repel
steeltje; do. vr. za. wo. 14.00. zo.
13.15. 16.00.
Ned. Danstheater met „Wiegelied",
„Uccelli" en „Frankenstein!". Cir
custheater donderdag; herhalingen
6 en 7 maart.
Nu er geen Australische die
renmanieren meer zijn na te
bootsen, blijkt artistiek leider
Jiri Kylian met zijn Neder
lands Danstheater op de sex-
toer te gaan. Met vijf vrouwen
en vier mannen, in veelsoorti
ge ulevellenkleuren verpakt.
Onder de verzameltitel „Fran
kenstein!!". Dat maakt nieuws
gierig, dat riekt naar visueel
vampirisme en dat wordt het
dan ook, zij het gecamoufleerd
en verliteratuurd via Joodse
witzen en oud-Habsburgse hu
mor.
Zwarte humor, wel te ver
staan, op teksten van Hans
Carl Artmann. Deze was heel
zijn leven bohémien en altijd
bezig met bonte en fantasti
sche beelden en associaties.
Zijn typisch Weens dialectisch
melos had nog de natuurlijke
melancholie, maar Kylian laat
voor zijn oversexte choreogra
fie de tekst in het Engels ver
talen. Zou men dat heus beter
verstaan?
Toegepaste poézie in de vorm
van surrealistisch manierisme
is niet nieuw en wat zijn scèni-
sche mogelijkheden betreft,
komt Artmann nog het dichtst
in de buurt van de Fransman
Jacques Pré vert. De muziek in
deze Frankensteinpremière is
van Heinz-Karl Gruber, ook
een Oostenrijker, die er niet
voor terugdeinst figuren als
Bond, Superman, Robinson
Crusoe, John Wayne en uiter
aard het monster Franken
stein zelf instrumentaal te lar
deren met fragmenten van
Mahler, Webern en Weill. Dat
zou heus niet erg zijn. als er op
de bühne, waarop de barok
maar niet wilde bloeien, maar
gezorgd was voor choreogra
fisch tegenwicht in dit pande
monium voor bariton en or
kest.
Die bariton - U raadt het nooit
- is de componist zelf, die zijn
talentvolle, maar technisch
wel wat misbruikte vocaliteit
instrumentaal ondersteunt met
kinderfluitjes en wat dies
meer zij. Het programma sug
gereert politieke achtergron
den en protest tegen macht
smisbruik. Een kapstok, die al
jaren dienst doet als veelal
doemwaardig doel dat de scè-
nische middelen heiligt „Wie
gelied" van Kylian en „Uccel
li" van Nacho Duato complete-
FRANK DELBOY
FIGUURRAADSEL
Door in elk vakje een letter in te vul
len. kunnen zowel horizontaal als ver
ticaal woorden van navolgende bete
kenis worden verkregen: 1. werkver
trek v.e. kunstschilder; 2. land in Eu
ropa; 3. verlengstuk van een wissel;
4. bespeler van zeker muziekinstru
ment; 5. beugel aan b.v. een emmer.
OPLOSSING
ies6ueq s :is?u
-ejd :e6uoue e :pue|Jö| z l
Eptkamp.
Terry Bennett en Jenny Mijn-
llllllllk Video: Michiel Hekken* en
Laerhoven. Kleding: Winnifred
imp. Gezien in het LAK-thea-
5 maart.
ik typistes worden wakker,
tn zich op en kleden zich
IHI ontbijten en doen nog wat
iet huishouden voordat ze
naar hun werk gaan. Dat is al
lemaal te zien, op video. Dan
komen ze het als een kantoor
ingerichte speelvlak van het
LAK op en de theatervoorstel
ling kan beginnen. Ze blijken
een dodelijk saaie baan te heb
ben (het overtikken van het
telefoonboek van New York)
en vluchten van negen tot vijf
samen in bespiegelingen over
wat er allemaal kan in het le
ven, hoe vrij ze zijn, hoeveel
mogelijkheden ze wel hebben
en dat ze de tirannieke baas
wel even zullen vertellen wat
ze van hem denken. Ondertus
sen tikken ze het telefoonboek
verder over en er gebeurt
niks. I can't get no satisfac
tion', dat is de boodschap.
Schisgals eenakter uit 1960
kreeg een flinke tik mee van
dé stroming van toen, het ab
surdisme. In The typists' komt
dat bijvoorbeeld tot uitdruk
king in herhalingen, het on
derling verwisselbaar zijn van
de personages en in vragen als:
'Als je kon kiezen tussen een
been eraf en een miljoen, wat
koos je dan?' Naarmate het
stuk vordert en herhalingen
vaker optreden liet regisseur
Kees Epskamp ook meer ab
surdisme en stilering toe in
spel en enscenering.
Jammer genoeg werd het
daardoor niet spannender. De
voorstelling was professioneel
verzorgd: werd knap (zij het
hier en daar ietsje clichématig)
gespeeld, zag er schitterend
uit, was goed getimed, maar
miste iets gisteravond in het
LAK. Zowel in de tekst als in
de schitterende kostuums van
Winnifred Epskamp wordt on
dubbelzinnig verwezen naar
een erotische band tussen de
vrouwen, maar op het toneel
bleek daar weinig van.
De voorstelling werd eerder
een aantal keren gespeeld in
een notariskantoor in het Ra
penburg, steeds voor zestien
man publiek. Misschien dat
een vol LAK met drie blokken
tribunes teveel afbreuk deed
aan de intimiteit. Op twee mo
nitoren per tribune was een
ook al zeer doordachte en
sterk ondersteunende video te
zien. Onderhoudend was de
voorstelling ook daardoor ze
ker in het begin, maar doordat
de herhalingen mij niet steeds
klemmender wezen op het uit
zichtloze van de sleur in het
bestaan van de typistes, lever
de hun saaie leven naar het
einde toe -met alle respect-
nogal saai toneel op. Er moet
een dwingend verband zijn
tussen vorm en inhoud, maar
ik betwijfel of dit de bedoeling
was.
DICK VAN TEYLINGEN
