l
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
Arrestatiebevel tegen
aartsbisschop Marcinkus
komt hard aan in Vaticaan
Spanningen tussen islamitische
fundamentalisten en kopten
beroepingen
„EMERITI-PREDIKANTEN
MOETEN NIET MEER WERKEN"
>weer
Ceidoe 2oma/nt
brieven
lezers
ftwdóeSouoant
dinsdag 3 maart 1987 pagina 2
Duitse kerk wil bij Nederlands kerkverband blijven
LEUSDEN De dertien gemeenten van de Evangelisch-Al-
treformierte Kirche (EAK) in Niedersachsen willen liever deel
blijven uitmaken van de Gereformeerde Kerken in Nederland
ook al gaan die samen met de hervormden (Samen op Weg)
dan overgaan naar de grote hervormde „Landeskirche" in
het noordwesten van Duitsland. De EAK, die ongeveer 7000
leden heeft, behoort sinds 1923 tot de Gereformeerde Kerken
in Nederland. Het „vrije" karakter van de Gereformeerde
Kerken spreekt de Duitse kerk erg aan. in tegenstelling tot
centraal bestuurde kerken zoals die in Duitsland. Leden van de
EAK kunnen worden aangesproken op hun verantwoordelijk
heid. onder meer door vrijwillige bijdragen te vragen, in plaats
van de Duitse kerkbelasting.
Aartsbisdom Los Angeles biedt kunst te koop
aan
LOS ANGELES Het rooms-katholieke aartsbisdom Los An
geles gaat enkele kunstvoorwerpen verkopen, waaronder een
zeldzame Gutenberg-bijbel, om de financiële druk op het aarts
bisdom te verlichten. De aartsbisschop van het diocees, mgr.
Roger Mahoney, verwacht een opbrengst van 20 miljoen dollar.
De bijbel is afkomstig uit de kunstcollectie van Carrie Estelle
Doheny, vrouw van een Californische oliemagnaat die in 1958
overleed. Zij liet deze na aan het aartsbisdom Los Angeles on
der de voorwaarde dat de collectie minimaal vijfentwintig jaar
in stand moest blijven. Het aartsbisdom zegt de collectie zo vol
ledig mogelijk te willen laten, maar de verzekeringspremie van
100.000 dollar voor de bijbel niet meer te kunnen opbrengen.
Gehuil maakt de wolf
groter dan hij is
Duits spreekwoord
Charles Curran
Katholiciteit
hoger onderwijs
belangrijker dan
subsidie'
SOUTH ORANGE „Wij
kunnen eenvoudig onze ka
tholiciteit niet opgeven ter-
wille van overheidssubsidie".
Deze stelling verdedigde
aartsbisschop Pio Laghi, apo
stolisch pro-nuntius in de
Verenigde Staten, in een in
de Seton Hall University ge
houden rede over katholiek
hoger onderwijs.
Hij verdedigde daarin het
recht van paus en plaatselijke
bisschop een rol te spelen bij
dat onderwijs, zelfs als dat
zou betekenen dat de Ameri
kaanse overheid de subsidie
intrekt voor de daar geves
tigde 235 katholieke univer
siteiten wegens een daardoor
veroorzaakte schending van
de in de grondwet vastgeleg
de scheiding tussen Kerk en
Staat. Deze subsidies belopen
een bedrag van rond een mil
jard gulden per jaar. „Als dat
wegvalt heb ik er alle ver
trouwen in dat de Ameri
kaanse gelovigen dat tekort
samen zullen bijspijkeren",
aldus mgr. Laghi.
De kwestie is actueel gewor
den na de schorsing van pa
ter Charles Curran, hoogle
raar in de moraaltheologie
aan de Katholieke Universi
teit van Amerika te Was
hington, op andere dan aca
demische gronden. Het Vati
caan vond zijn houding te
genover de door de RK Kerk
gesanctioneerde ondubbelzin
nige afwijzing van onder
meer abortus en homoseksu
ele praktijken te ruim, waar
na aartsbisschop James Hic-
key van Washington op last
van de congregatie voor de
Geloofsleer verhinderde, dat
pater Curran in 1987 zijn col
leges hervatte.
Er zijn thans Vaticaanse
richtlijnen in voorbereiding
waarbij kerkleiders meer be
voegdheden krijgen in het
houden van toezicht op wat
katholieke universiteiten le
ren, speciaal op theologisch
terrein. De eindversie komt
uiterlijk volgend jaar ter be
schikking. Aartsbisschop
Laghi steunde bij zijn stand
puntbepaling zwaar op uit
spraken van paus Johannes
Paulus II op dit punt, die hij
„een groot deskundige"
noemde voor wat betreft
rooms-katholiek universitair
onderwijs.
ROME De grijze BMW
is de laatste dagen nau
welijks meer gezien op
zijn parkeerplaats bij de
villa aan de Via Aurelia.
Aartsbisschop Paul Mar
cinkus verkiest kennelijk
binnen de veilige muren
van het Vaticaan te blij
ven. Het arrestatiebevel
tegen de prelaat en twee
van zijn naaste medewer
kers is flink aangekomen
in het Vaticaan. Het is
voor het eerst in de mo
derne geschiedenis dat de
Italiaanse justitie een zo
hoog geplaatst Vaticaans
geestelijke wil arresteren.
De bank van het Vaticaan,
het IOR, is volgens de justitie
medeverantwoordelijk voor
de ondergang van de Banco
Ambrosiano. IOR-chef Mar
cinkus, die in de Italiaanse
pérs de bijnaam heeft gekre
gen bankier van God te zijn,
heeft iarenlang nauw samen-
fewerkt met de avonturier
loberto Calvi, de topman van
de Banco Ambrosiano. Meest
al opererend vanuit bankpa
radijzen als de Bahama's
voerde Calvi met steun van
het Vaticaan een anti-commu
nistische kruistocht. De Pool
se vakbond Solidariteit werd
met miljoenen gesteund, maar
ook het regime van dictator
Somoza van Nicaragua. Geld
was er ook voor vluchtelingen
uit landen achter het IJzeren
Gordijn in Italië.
Nadat zijn imperium was in
gestort werd Calvi in juni
1982, bungelend aan een
koord, gevonden onder de
Blackfriarsbridge in Londen.
Calvi die aan depressieve bui
en leed, pleegde waarschijn
lijk zelfmoord, maar ook
moord wordt door justitie niet
helemaal uitgesloten. Bij zijn
ondergang liet de Banco Am
brosiano zijn schuldeisers
voor 3,3 miljard gulden in de
kou staan. Het was het groot
ste bankdebScle uit de Itali
aanse geschiedenis.
Lange togen
„De lange togen staan hier
achter", placht Calvi veelbe
tekenend tegen zijn cliënten
te zeggen om ze te overtuigen
van zijn eerbiedwaardigheid.
Dat was meestal voldoende,
want het IOR had een ijzer-
sterke naam in de bankwe
reld. Het IOR, voluit Institute
Ker le Opere di Religione,
eeft een zeer selecte klan
tenkring. De bank coördi
neert de geldstromen van en
naar congregaties, ordes en
curie-instellingen. Het aantal
rekeninghouders schijnt zo
rond de 10.000 te liggen. Hoe
wel Marcinkus formeel steeds
ontkende betrokken te zijn bij
de avontuurlijke bankpraktij-
ken van Calvi, erkende hii la
ter in feite toch zijn schuld. In
1984 toonde het IOR zich im
mers bereid het gigantische
bedrag van 750 miljoen gul
den te betalen aan een aantal
schuldeisers van de Banco
Ambrosiano. Om die som op
tafel te leggen heeft het Vati
caan fors in de toch al niet
meer zo royale reserves moe
ten snijden.
De justitie in Milaan die al
vier jaar nagaat wie verant
woordelijk is voor de onder
gang van de Banco Ambrosia
no, acht Marcinkus net zo
schuldig aan het debêcle als
Calvi. Niet alleen had het
IOR 16 procent van de aande
len van de Banco Ambrosia
no, maar de Vaticaanse bank
had zich ook schriftelijk ga
rant gesteld voor alle schul
den die Calvi zou maken.
Deze garantie is het beste be
wijs voor de verstrengeling
van IOR en Banco Ambrosia
no. Carlo Calvi, de zoon van
de bankier, heeft tegenover
de justitie zelfs verklaard „dat
Marcinkus de werkelijke baas
was van de Banco Ambrosia-
Band
Door zijn transacties is Mar
cinkus ook binnen de muren
van het Vaticaan een omstre
den man geworden. Vooral de
garantie aan Calvi, in feite
een vrijbrief voor de avontu
rier, wordt hem ernstig aan
gerekend. De commissie van
kardinalen die toezicht hou
den op de financiën van de
kerkelijke staat en van de
Heilige Stoel, heeft herhaal
delijk aangedrongen op zijn
aftreden.
Marcinkus verheugt zich ech
ter nog steeds in de gunst van
paus Wojtyla. De Amerikaan
se prelaat is van Litouwse af
komst en dat schept meteen al
een band met een Poolse
paus. Maar er is meer. Mar
cinkus, die over grote kwali
teiten als geldinzamelaar
schijnt te beschikken, heeft
vooral onder de gelovigen in
Amerika vele miljoenen dol
lars bij elkaar geharkt voor
humanitaire hulp aan Polen.
Ook verzamelde hij grote
sommen voor een soort cen
traal landbouwfonds in Polen,
een projekt dat tot nu toe nog
niet van de grond is gekomen.
Het was ook de atletische,
meer dan 1.90 meter lange
Marcinkus, die in Manilla een
messteek in de richting van
de paus wist af te weren. Dat
alles is de paus bij alle kritiek
op Marcinkus niet vergeten.»
Het arrestatiebevel tegen
Marcinkus heeft zijn positie in
zekere zin nog versterkt.
Wanneer de aartsbisschop nü
Aartsbisschop Marcinkus schikt de pelerine goed van paus
Johannes Paulus II op een reis door Portugal in 1983. De
aartsbisschop was toen nog bodyguard van de paus.
af zou treden als directeur
van het IOR zou dat neerko
men op een schuldbekentenis.
Hoewel er ook binnen het Va
ticaan kritiek is op de Ameri
kaan, wordt hij toch vooral
gezien als een .slachtoffer'
van Calvi. In Vaticaanse
kringen vraagt men zich ook
af om wat voor duistere reden
er juist nu een arrestatiebevel
tegen Marcinkus en zijn twee
medewerkers is uitgevaar
digd. Er wordt op gewezen
dat de justitie al ruim vier
jaar met zijn onderzoek bezig
is en dat er de laatste tijd geen
nieuwe feiten boven water
zijn gekomen.
Kerkelijk recht
De zaak-Marcinkus is voer
voor kenners van het kerke
lijk en internationaal recht.
Als Vaticaans prelaat beschikt
hij over een diplomatiek pas
poort. Ook het Verdrag van
Lateranen uit 1929 waarin de
positie van het Vaticaan tep
opzichte van de Italiaanse
staat werd geregeld, lijkt hem
te beschermen. In artikel 11
wordt immers bepaald dat
„het centrale bestuur van de
kerk gevrijwaard blijft van
elke ingreep door de staat".
De vraag is of een bank als
het IOR, die toch ook com
mercieel in de weer is, tot het
„centrale bestuur" van de
kerk gerekend moet. worden.
Het Vaticaan stelt zich op het
standpunt dat dit wel het ge
val is.
De deining rond Marcinkus
en de financiën van de kerk
komt het Vaticaan in elk ge
val uiterst ongelegen. Rome
maakt zich juist op om de ge
lovigen met een grootscheepse
campagne aan te sporen tot
een grotere bijdrage voor het
bestuur van ae kerk. Het is
onder meer de bedoeling om
voor het eerst een balans van
inkomsten en uitgaven te pu
bliceren. Gehoopt wordt dat
mede daardoor de opbrengst
van de jaarlijkse collecte in
alle kerken voor het Vati
caan, eind juni, verdubbeld
zal worden. Aangenomen mag
echter worden dat de zaak-
-Marcinkus niet bepaald een
stimulans voor de gelovigen
zal zijn om dieper in de beurs
te tasten.
KERKEN IN
CAIRO ONDER
BEWAKING
CAIRO De Egyptische
politie heeft 15 islamiti
sche fundamentalisten
gearresteerd op beschul
diging van brandstichting
in een koptisch christelij
ke kerk in het zuiden van
het land. De brandstich
ting zou een wraakne
ming zijn geweest voor
een brand in een moskee.
In de hoofdstad Cairo
werden koptische kerken
onder politiebewaking
gesteld.
Het dagblad al-Akbar meldde
dat de brand in de moskee
van Sohag, 400 km ten zuiden
van Cairo, het gevolg was van
kortsluiting. Islamitische fun
damentalisten beschuldigden
de kopten echter van brand
stichting en namen wraak
door een kerk af te branden.
Negen van de 15 arrestanten
waren minderjarig.
In Beni-Sueif, 120 km ten zui
den van Cairo, werden 17
mensen, onder wie 12 min
derjarigen, gearresteerd na
poging tot brandstichting in
een kerk en in verschillende
koptische winkels.
Onder de 51 miljoen inwoners
van Egypte bevinden zich on
geveer 6 miljoen koptische
christenen. Velen van hen
wonen in het zuiden van het
land.
De problemen tussen kopten
en islamieten kregen in de ja
ren zeventig een hoogtepunt,
toen president Sadat de kopti
sche paus Shenouda III zijn
officiële erkenning ontnam
en hem beschuldigde van sek
tarisme. Shenouda werd ver
bannen naar een klooster in
de woestijn. Hij werd in 1985
door president Mubarak weer
vrijgelaten.
Nederlands Gereformeerde Ker
ken:
Aangenomen naar Apeldoorn J.C.
Schaeffer te Emmeloord, die be
dankte voor Langerak. Bedankt
voor Leerdam W.J. van der Unde te
Ede.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken:
Tweetal te Vlaardlngen: T.M. Hof
man te Ouderkerk aan de Amstel en
C. Westerink te Den Helder. Aan de
Theologische Hogeschool te Apel
doorn zijn beroepbaar gesteld: L.C.
Buijs, Aristotelesstr.433. 7323 NG
Apeldoorn; M.C. Mulder, Aristote-
lesstr.401, 7323 NG Apeldoorn;
M.J. Oosting, Beatrlxplantsoen 2,
7121 BZ Aalten; H.J. Selderhuis.
Oogstplein 21, 7445 HP Enschede.
Nederlandss Hervormde Kerk:
Aangenomen naar Ommen E.J. van
Asselt te Twello. Bedankt voor Lun-
teren Jan den Hoed te Slledrecht.
Aangenomen naar Hoogeloon-Eer-
sel C. van Veelen te Biggekerke en
Meliskerke. Toegelaten tot de evan
geliebediening en beroepbaar ge
steld: W. van den Hul, Kraanvogel
straat 12, 3815 TP Amersfoort; G.H.
Koppelman, Bransland 36, 7951 GG
Staphorst; P. Vlnke, Hellenbeek-
straat 72, 8081 HZ Elburg; J.H.
Weijenberg, Hoenderloseweg 51,
7339 GA Ugchelen.
Gereformeerde Kerken:
Beroepen: te Amsterdam-C. drs. R.
Roukema te Oppenhuizen; te We-
zep (parttime) mw. drs. E. Diepe-
veen, pastoraal medewerkster te
Emmen. kandidaat te Zwolle.
LEIDERDORP Het lande
lijk beraad van gereformeer
de predikanten gaat zich fel
ler verzetten tegen de aan
stelling door plaatselijke ker
ken van predikanten die met
VUT of emeritaat zijn. Het
beraad heeft een protest ge
stuurd naar de gereformeer
de kerken in Leek en Bar-
chem die in een advertentie
voor bepaalde taken een geë-
meriteerde of vervroegd uit
getreden predikant vroegen.
Aldus ds. G. van Loenen uit
Leiderdorp bevestigd. Er is
een (dreigend) overschot aan
predikanten in de Gerefor
meerde Kerken. De emeriti
en VUT-ters zijn aantrekke
lijk voor (kleine) gemeenten
omdat ze goedkoper zijn dan
jonge predikanten.
Het landelijk beraad is het
„klankbord" voor de delega
tie van de gereformeerde
predikantenvereniging bij
het overleg over de arbeids
voorwaarden van gerefor-
imeerde predikanten. Uit elke
particuliere (provinciale) sy
node heeft een predikant zit
ting in het beraad.
De synode besloot vorig jaar
dat kerken voor het aanstel
len van geëmeriteerde of
vervroegd uitgetreden predi
kanten toestemming nodig
hebben van de classis (regio
nale kerkvergadering).
Raad van Kerken
vraagt leden
uitspraken
Goerees te
verwerpen
AMERSFOORT De Raad
van Kerken in Nederland
heeft de lidkerken opgeroe
pen de uitspraken van de
evangelisten Lucas en Jenny
Goeree ondubbelzinnig te
verwerpen en het eigen spre
ken over het joodse volk kri
tisch te onderzoeken. De
Raad zelf veroordeelde vorig
jaar' de uitspraken van het
echtpaar scherp.
Volgens het Overlegorgaan
van Joden en Christenen in
Nederland (OJEC) zijn er lid
kerken die deze verklaring
negeren. Volgens het OJEC
zijn de standpunten van het
echtpaar, dat een verband
legt tussen de kruisiging van
Christus en de vervolging
van de joden door de eeuwen
heen, nog in veel kerken te
beluisteren en zijn ze door de
kerken nog lang niet door
dacht en verwerkt. De Raad
wijst nog op zijn verklaring
over het antisemitisme van
1981 waarin wordt erkend
dat „christenen door een ver
keerd gebruik van bepaalde
teksten uit de bijbel mede de
weg hebben gebaand die uit
eindelijk is uitgelopen op de
vernietigingskampen in nazi-
Duitsland".
Plaatselijk strenge
vorst
DE BILT (KNMI) De de-
pressie die gisteren en van
nacht over het land trok, ligt
momenteel in de Middellandse
Zee. De druk is sterk gestegen
en in de thans aanwezige kou
de lucht is de \yind flink afge
nomen. Met de uitgebreide op
klaringen wordt het in de ko
mende nacht zeer koud: mini
mumtemperatuur tussen min 6
en min 12 graden, de laagste
temperaturen waarschijnlijk in
het oosten van het land. Mor
gen overdag treedt nog matige
tot lichte vorst op met middag-
temperaturen tussen min 5 en
min 1 graad. Er staat een
zwakke tot matige zuidoosten
wind. De vorst zal echter niet
lang duren. In het westen
neemt de depressie-activiteit
sterk toe en donderdag komt
de warmere lucht al het land
binnen. Dit zal gepaard gaan
met ijzel en sneeuw, over
gaand in regen. Na donderdag
is de vorst weer verdwenen.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor woensdag en donderdag:
Zuid Skandinavië: Vrij zonnig
en bi; ia overal droog. Matige
tot strenge vorst.
Denemarken: Droog en zon
nig. Matige vorst.
Benelux: Bijna overal droog en
perioden met zon. In de nacht
lichte tot matige vorst, mid-
dagtemperatuur om het vries
punt.
West-Duitsland: Af en toe zon
en bijna overal droog. In de
nacht lichte tot matige vorst,
middagtemperatuur om het
vriespunt. In het Alpengebied
veel bewolking en af en toe
Frankrijk: Veel bewolking en
morgen plaatselijk regen. Mid
dagtemperatuur van 4 graden
in het noorden tot 12 in het
zuiden. In het noordoosten in
de nacht lichte vorst.
Britse eilanden, Ierland: Veel
bewolking en vooral in het
westen af en toe regen, in
Schotland mogelijk sneeuw.
Middagtemperatuur van 10
graden in het westen tot 5 in
het oosten.
Spanje, Portugal: Perioden
met zon. Middagtemperatuur
van 15 graden in het noorden
tot 22 in het zuiden.
Alpengebied: Vooral aan de
noordzijde veel bewolking en
af en toe sneeuw. De nul-gra-
dengrens daalt morgen tot aan
de grond. Middagtemperatuur
omstreeks 2 graden.
Italië, Joegoslavische kust:
Veel bewolking en vooral in
midden- en zuid-Italië en
langs de kust van Joegoslavië
perioden met regen. Middag
temperatuur in Italië van 8
graden in het noorden tot 10 a
14 in het zuiden. Langs de
kust van Joegoslavië middag
temperatuur rond 6 graden.
Sneeuwbericht
Belgie
Geen w.
Weersverwach..,
dagavond: enige
Weersverwachting geldig t/m woens
dagavond: Eifel/Sauerland: enige
sneeuw. Vorstgrens dalend tot aan de
§rond. Harz: vorst en bijna overal
roog. Zwarte Woud: af en toe
sneeuw. Vorstgrens dalend tot aan de
Alpengebied
Een overzicht van de gemiddelde
sneeuwhoogten. Het eerste cijfer be
treft de dalen, het tweede de hogere
Oostenrijk
Vorarlberg: 95 195;
Tirol: 50 145;
Salzburgerland: 50 185;
Karinthifi: 60 120.
Zwitserland
Berner Oberland: 50 120;
GraubUnden: 80 140;
Wallis: 50 120.
Noord-Italië. 45 125.
Alpes du Sud: 50 85.
Weersverwachting t/m woensdaga-
Oostenrijk: Aan de Alpennoordzijde
enige sneeuw. Vorstgrens dalend tot
bij de grond.
Frankrijk/Noordzijde Zwitserse Al
pen: enige tijd sneeuw, eerst boven
1500 meter, maar geleidelijk lager
Vorstgrens dalend van 1500 meter tot
aan de grond.
Zuidzijde Zwitserse Alpen /Italiaanse
Alpen: weinig of geen neerslag.
Vorstgrens dalend van 1500 meter tot
aan de grond.
Algemeen: De sneeuwconditie is in
de Alpen beneden 1500 meter in het
algemeen matig. Gezien de weersver
wachting zal dit de komende dagen
verbeteren.
Voor meer gedetailleerde informatie
uit de genoemde landen de
ANWB/KNMI sneeuwlijnen:
Ardennen Ei fel Sauerland Harz
Zwarte Woud: 06 - 910 910 20; Oos
tenrijk: 06 - 910 910 30; Zwitserland-
/Frankrijk/Noord-Italié: 06 - 910 910
40.
Amsterdam iw,b>
w.bew. 10 -6
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen onbew.
11 1 0.2
Mallorca
Malta
Moskou
München sneeuw
w.bew. -13 -23
w.bew. -10 -16
Casablanca
Kans op akkoord
de Amerikaanse president Reagan mag de Russische partf®r
leider Gorbatsjov dankbaar zijn. In de moeilijkste week vrj
zijn presidentschap, op het moment dat grote vraagtekejaa,
worden gezet bij de manier waarop Reagan zijn land lei<£êr
komt vanuit Moskou een nieuw ingrijpend ontwapeningide
voorstel. Zo belangrijk is het plan van Sovjet-leider Gorbat|esl
jov, dat momenteel niet meer de nasleep van het schanda|eu
rond Iran en de Contra's, maar de Moskouse voorstellen fnv
het middelpunt van de belangstelling staan. Bovendien krijT
president Reagan de kans aangeboden alsnog één belangrif—
wapenakkoord te sluiten met de Sovjet-Unie.
Toch is het idee van de Sovjet-leider niet nieuw. Teru(
trekking over een periode van vijf jaar van alle rakett^
voor de middellange afstand uit Europa was een van de puj
ten, waarover Reagan en Gorbatsjov het eens werden tijdej
hun top in Reykjavik, vorig jaar november. Nieuw is wél dj
de Sovjet-Unie bereid is een afzonderlijk akkoord te sluit(
over deze raketten. Op IJsland was zo'n overeenkomst allej
mogelijk, als de VS zouden afzien van hun defensieproject
de ruimte, SDI.
WESTERSE defensie-experts proberen het optimisme ovj
het jongste Sovjet-aanbod te temperen door te wijzen op i
gelijke struikelblokken in de onderhandelingen. Zo he^
Gorbatsjov niets gezegd over de Britse en Franse kernwad
narsenalen. Maar al in Reykjavik bleek de Sovjet-Unie 1
reid deze wapens voorlopig „tussen haakjes" te zetten. 7
grootste probleem zal waarschijnlijk de controle op de na
ving vap het akkoord zijn. Maar als de Verenigde Staten C
staat zijn vast te stellen dat de Sovjet-Unie 414 SS-20-rak£
ten op Europa heeft gericht, moet het toch ook mogelijk zLj!
het ontmantelen van deze wapens te volgen?
een ander bezwaar zou zijn, dat Gorbatsjov niets heeft i
zegd over de terugtrekking van de kernraketten voor j
korte afstand die vanuit de DDR en Tsjechoslowakije vooyei
West-Duitsland en de Benelux bedreigen. Maar volgens i
der anderen de Nederlandse minister van defensie, Van, F
elen, moet het gevaar van deze wapens niet worden ov^ei
schat. Bovendien heeft de Sovjet-Unie in het verleden b
loofd deze raketten te verwijderen, zodra de westerse PeM
hings en kruisraketten het veld ruimen. Ze werden volger®
Moskou immers geplaatst als antwoord op de moderniseri^j
van de Amerikaanse kernwapens in West-Europa. |,a,
lijd
ALS laatste struikelblok wordt de Russische overmacht r™
conventioneel terrein genoemd. Wanneer alle nucleaire
ketten voor de middellange afstand uit Europa worden wén
gehaald, zou ons werelddeel weerloos zijn tegen een aanwei
met de overige strijdmiddelen van het Rode Leger. Bovöec
dien zou het nog maar de vraag zijn, of de VS bereid zijn hPr"
strategische kernwapens in te zetten voor de veiligheid 1 aa
Europa. Tegen deze argumentatie valt in te brengen, datK
juist weer enig schot zit in de onderhandelingen over de niL>e
nucleaire troepensterktes van Oost en West. En wat de Ansel
rikaanse atoom-garantie betreft: het westerse bondgenoj
schap is mede gegrondvest op een trans atlantisch vertri
wen. Als dat vertrouwen er niet meer is, is het bondgenoj
schap niet veel meer waard.
Woensdrecht: geen raketten^
Zo staat, acht jaar na dato, waarschijnlijk niets de venpi
zenlijking van de doelstelling van het NAVO-dubbelbesl^
van 1979 meer in de weg. Het westerse bondgenootschap
sloot toen, als reactie op de plaatsing van Rusissche SS-2^la
tot modernisering van de Amerikaanse kernwapens, gecoger
bineerd met onderhandelingen met de Sovjet-Unie. Het iler
eindelijke doel, verwijdering van raketten in Oost én Wfar
ligt nu in het verschiet. Bovendien opent een toekomstig Le
koord over de Euroraketten perspectieven voor andere Mgrt
penakkoorden, met uitzondering dan van SDI, waaroverbe
standpunten te ver uiteenlopen. Maar Sovjet-leider Gorb»ei
jov maakt in elk geval duidelijk dat hij ernst wil maken
wapenbeheersing. Het Westen mag die kans niet laten lop^-
de kans dat in Woensdrecht ooit kruisraketten worden |/l
plaatst, lijkt door de ontwikkelingen van de afgelopen daf
sterk verkleind. Dat is een gunstige ontwikkeling. De red a
daartoe moet bovendien een klap zijn in het gezicht van^
len die in de afgelopen jaren te hoop zijn gelopen tegenfJ
mogelijke plaatsing van kruisraketten in ons land. Zij waj -
ervan overtuigd dat een „Nederlands signaal" gericht tejj
de plaatsing de leiders in het Kremlin tot andere gedach]
zou kunnen brengen. Maar in werkelijkheid blijkt juistL
eensgezinde, harde houding van de NAVO vruchten an 1
werpen. Ontnuchterend, zo'n conclusie? Misschien wel. ml^
het uiteindelijke resultaat, afschaffing van alle kernwapj
voor de middellange afstand in Europa, is op den duur <i
voor de tegenstanders van „Woensdrecht" het enige dat tj
Tl
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Iran-fragment (6)
Eindelijk komt duidelijk naar
voren wat wij in Nederland
met persvrijheid bedoelen! De
discussie over het Khomeiny-
fragment uit de Carrell-show
bij de VARA, de beslissing op
verzoek de uitzending achter
wege te laten en de ontevre
denheid van de journalistiek
over het optreden van minis
ter Van den Broek terzake,
doen duidelijk naar voren ko
men wat in Nederland in feite
persvrijheid voor de journalist
betekent: alle onfatsoen dat
maar mogelijk is t.a.v. perso
nen zo breed mogelijk etale
ren. Ik denk hierbij o.m. aan
de beledigingen aan het adres
van mgr. Simonis en aan alle
onfatsoen tijdens het bezoek
van Paus Johannes Paulus II
aan Nederland. Is het niet ar
moedig dat onze persvrijheid
o.a. de mogelijkheid inhoudt
personen op schaamteloze wij
ze aan de gemeenschap voor te
schotelen? Iran pikt dit nietj
corrigeert eindelijk eens C
deze zin onze „persvrijheid]
Q.J. van der Horst,
RIJSWIJK.
(Naschrift: Wat de „onte\I
denheid van de journalist^
over de gang van zaken
het Iran-fragment be
briefschrijver heeft ons
mentaar kennelijk over I
hoofd gezien. Redaktie.)
Zuiderpark
Schande, de wedstrijd FC
Haag-Ajax! Wachten we
een herhaling van het Hei"^
drama? Suggestie voor een
lossing: zodra men ongereg
heden constateert: watei on
non!
B. 't Hart,
DEN HAAG.
Solidariteit
N
De AMRO-bank maakt er
zorgen over dat de derde
reldlanden zoals Brazilië,
gentinië, enz. hun rente
meer willen betalen.
AMRO-bank vult jaar 7/
onze spaarbankboekjes ged
telijk van die rente. Wij ge
dan met Kerstmis weer
Solidaridat 'n fooitje. Zo 1
gen die stumpers dan wee
christelijk koekje van ei
deeg!
A. de Bakker,
DEN HAAG.
K
