Filmacteur Randolph Scott (89) overleden Operafragment uit Tschaikovski's Romeo en Julia opnieuw ontdekt Sopraan van toneel gejaagd Pritse zaadhandelaren niet opgewassen tegen Hollandse concurrentie Studenten- moord Delft volgens van tevoren opgezet plan KUNST CcidócSotviant DINSDAG 3 MAART 1987 PAGINA „Spoken" van repertoire van de Haagse Comedie DEN HAAG De voorstelling „Spoken" van de Haagse Comedie, die morgen in premiere zou gaan en gedurende de komende maanden zowel in als buiten Den Haag zou worden opgevoerd, is wegens ziekte van hoofdrolspeelster Lies Franken van de speellijst van de Haagse Comedie gehaald. Lies Franken kan het volgens een woordvoer ster van de Haagse Comedie „lichamelijk niet opbren gen". Vervanging op korte termijn bleek niet mogelijk. „Spoken" van Henrik Ibsen zou tevens de afscheidsvoor- stelling worden van Wim de Haas (61). Zijn afscheid zal nu bestaan uit „een borreltje met vrienden en collega's", aldus een woordvoerster van de Haagse Comedie. „Spo ken" zal in en buiten Den Haag worden vervangen door „Charing Cross Road 84", dat afgelopen zondag eigenlijk zijn laatste opvoering beleefde. Hoofdrolspelers Victor Löw en Agnes Veeger, die inmiddels al in andere stuk ken spelen, zijn vervangen door Berend Dikkers en Fran- cine Dreessen. Veronica komt met omstreden serie „Amerika" HILVERSUM Veronica zendt volgend jaar de om streden tv-serie „Amerika" uit. De reeks speelt zich af in 1996 en laat een door Russen bezet Amerika zien. Aanvankelijk hadden ook de EO en de VPRO be langstelling voor deze pro- duktie. De beide omroepen haakten echter af toen ze met de opzet kennis maak ten. Veronica zendt de reeks in twaalf delen uit, maar kan dat pas volgend jaar doen in verband met videorechten. Amateurs Een vader levert het door hem geschilderde portret van zijn zoontje in bij de organistoren van de Zondagsschll- derstentoonstelling In de Nieuwe Kerk in Am sterdam. Gisteren kwa men vele honderden amateur-schilders hun werk inleveren voor de tentoonstelling, die don derdag wordt geopend en duurt tot en met 10 maart. Thema van dit jaar is „feest". Tegenvallende opbrengst veiling Rietveld-stoelen AMSTERDAM Tijdens een veilng gisteren bij Sotheby's in Amsterdam van een grote collectie Rietveldmeube len is een zig-zagstoel voor 46.000 gul den verkocht. Een tweede stoel van dit model verwisselde voor 36.800 gulden van eigenaar. De stoelen, gekocht door handelaren uit New York, brachten daarmee aanzienlijk minder op dan was verwacht. In mei 1986 werd voor twee soortgelijke meubelen meer dan zestig duizend gulden per stuk betaald. De ge veilde stoelen waren van Gerard van de Groenekan, de persoonlijke meubelma ker van Rietveld. Voor een zogenoemde Steltmanstoel, in 1963 ontworpen voor het interieur van juwelierszaak Stelt man in Den Haag, werd 14.950 gulden betaald. TOEVALSTREFFER JULES VAN HESSEN AMSTERDAM „Eerst wilde niemand me gelo ven. Het was ook een toe valstreffer en het is be werkt door een ander, maar het fragment zelf is van Tschaikovski. Dat werd later ook toegegeven en achteraf bleek ook, dat het Radio Philharmonisch Orkest het in de jaren ze ventig onder leiding van Hans Vonk heeft ge speeld". Aldus de 27-jarige Jules van Hessen, sinds 1984 artistiek lei der van het Nederlands Thea ter Orkest dat morgenavond, onder meer, een uitvoering geeft van het Duet Romeo en Julia voor sopraan, tenor en orkest, door Tschaikovski in 1892 geschreven. Van Hessen: „Ook Neeme Jër- vi speelde het met het Schots Nationaal Orkest en het frag ment is terug te vinden op Compact Disc, dus zo heel on bekend is het nu ook weer niet. Maar wel voor Neder landse begrippen. In ons land is veel meer de Ouverture fantasie bekend, twee versies uit 1869 en 1872; thema's daar uit heeft Tschaikovski twintig jaar later verwerkt in het fragment dat onderdeel moet zijn geweest voor een opera, die hij kort voor zijn dood van plan was te schrijven. Het is er niet van gekomen. Maar het was wel zo duidelijk en zo af, dat Tanejew het tot een afge rond fragment kon voltooien. In hoeverre dit stuk belangrijk is, wil ik niet beoordelen, voor liefhebbers van Tschaikowski is het wel van belang, denk ik. Het feit al, dat hij zo kort voor zijn dood aan een opera dacht, is al van belang. Dat dit frage- ment voor opera bestemd was, blijkt uit de regie-aanduidin gen die er in zijn handschrift bij stonden". Van Hessen trof bij toeval het werk aan in de catalogus van een uitgever. Hij bestelde het en kreeg de partituur een jaar later thuisgestuurd. „Nog mooi. De meesten dachten dat ik me vergiste en dat het ging om een bewerking van de Ouverture-fantasie, die twin tig ^aar eerder werd geschre- Ontmoeting Het fragment handelt over een van de hoogtepunten, waarin Romeo en Julia zich afvragen ontmoeting nog nacht is, of dag. Het fragment is daar dui delijk over: de voedster mengt zich als derde in het duet, om aan te kondigen dat het wel degelijk dag is geworden en de geliefden dienen afscheid te De solisten, als Romeo en Julia bij het Nederlands Theater Or kest onder leiding van Jules van Hessen, zijn Ellen van Lier en Jan Willem Wester huis; hieraan is toegevoegd Myra Kroese als voedster. Aan dit werk van 13 minuten gaat vooraf „Andante en finale" voor piano en orkest uit 1893, bedoeld als tweede en derde deel van het Derde Pianocon cert. Solist is Bernd Brackman. Jules van Hessen: „Dat operafragment van Tschaikovski is in Nederland vrijwel onbekend". Het concert wordt op een later Jules van Hessen leidt niet al- Haagse amateurgezelschap in Den Haag in uitvoering tijdstip uitgezonden door Vero- leen dit beroepsorkest van zes- Bellitoni, dat „Romeo en Ju- neemt. Overigens met dezelfde nica en de Wereldomroep. tig man, maar ook al jaren het lia" 5 april in de Nieuwe Kerk' solisten. LOS ANGELES De Amerikaanse filmacteur Randolph Scott, held van een hele reeks cowboy films uit Hollywood, is gisteren op 89-jarige leef tijd in zijn slaap overle den. Scott speelde in 35 jaar in meer dan honderd films. Hij begon zijn filmcarrière in 1929, na een toevallige ont- Randolph Scott in „Guns in the afternoon", opgenomen in 1961. moeting op de golfcourse met miljardair-filmmaker Howard Hughes, en werd de hoofdrol speler in films met illustere ti tels als „The Last Roundup", „High, Wide and Handsome", „Ride Lonesome" en „Ride the High Country". In de laatste film, opgenomen in 1963, speelde hij zijn laatste rol, on der regie van Sam Penckin- pah. Randolph Scott nam daarna afscheid van het filmdoek als een van de rijkste Hollywood- acteurs. Hij behoorde met name in de jaren vijftig tot de top tien van beste betaalde ac teurs en bouwde toen een ver mogen op door gelukige beleg gingen in olie, aardgas en grond. Zijn vermogen werd geschat op bijna 100 miljoen dollar. Zijn eerste vrouw was een van de rijkste vrouwen ter wereld, Mariana Somerville DuPont, telg van het rijke in dustriegeslacht DuPont. Zijn tweede vrouw en de moeder van zijn twee kinderen, was Pat Stillman. Tussen zijn hu- welijkeh in deelde Scott een flat met zijn vriend, de on langs overleden Cary Grant. WERELDPREMIERE FRANKENSTEIN!! Jiri Kylian/Heinz Karl Gruber UCCELLI Pater Bakker enige kandidaat hoofd KRO-radio HILVERSUM De benoeming van Pater Am- bro Bakker s.m.a. als hoofd van de KRO-radio is vrijwel zeker. Hoewel het bestuur 26 maart beslist, lijkt dit slechts een formele kwestie. Pa ter Bakker is namelijk de enige kandidaat voor de functie. Als zijn benoeming doorgaat, wordt Bakker de opvolger van Gerard Hulshof, die op zijn beurt alweer enige maanden geleden, op de stoel van Ad Langebent als hoofd televisie, plaats nam. Wanneer Bakker de functie krijgt toegewezen is hij de eerste geestelijke in de ge schiedenis van de KRO, die op een dergelijke positie terecht komt. Pater Ambro Bakker is nu nog hoofd van de afdeling godsdienst. Ahoy': overvol popprogramma ROTTERDAM Het Ahoy' Sportpaleis in Rotterdam wordt steeds meer een poppaleis. De laatste aanvulling op het toch al overvolle programma zijn drie bekende Amerikaanse pop-ar tiesten. Op 14 mei is dat Carlos Santana (kaartverkoop vanaf 14 maart), op 27 mei Neil Young and Crazy Horse (kaartverkoop vanaf 4 april) en op 3 juni tenslotte Stevie Wonder (kaartver koop vanaf 11 april). Spundau Ballet komt op 15 april opnieuw naar Ahoy'. Met dit optreden wordt het concert van 27 februari, dat geen doorgang kon vinden omdat de zanger zijn stem kwijt was, ingehaald. De (reeds afgescheurde) kaartjes van 27 februari blijven geldig voor dit inhaal-concert. Tevens geeft de groep op 16 april een concert in Ahoy', waarvoor de kaartverkoop op za terdag 7 maart van start gaat. GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA ROME De Amerikaanse sopraan Shirley Verrett heeft zondag een lang-verbeide ver tolking van Lady Macbeth in Verdi's opera naar Shakespea- res drama, in de eerste akte moeten beëindigen onder het boe- en foeigeroep van het pu bliek in de Opera van Rome. Verrett had een eerdere ver tolking al moeten afzeggen omdat zij nog niet geheel her steld heette te zijn van een keelklacht. De dirigent van de middagvoorstelling van zon dag, Giuseppe Patanè, legde halverwege de eerste akte het dirigeerstokje in de schoot om dat het publiek de Lady Mac beth van Verrett niet nam. Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men „UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. kunstagenda Dinsdag 3 maart OEN HAAG Koninklijk* Schouwburg (Korte Voorhout 3 tel. 469450) 20.15: Haagse Co medie: 'Spoken' van Henrik Ib sen; regie Peter te Nuyt; met Wim de Haas. Lies Franken. Ju les Royaards, René van Asten en Gusta Gerritsen. bioscopen ALPHEN AAN OEN RIJN EU ROCINEMA I (Van Boetzelaer- straat 6, tel. 01720-20800): Flod der (al); 18.30, 21.15. za. t/m wo. ook 13.30. zo. ook 16.00. EU ROCINEMA II: Dutch Trost (al); 18.30, 21.15. za. t/m wo. ook 13.45. EUROCINEMA III: Fer ris Buellar'a day off (al); 18.45, LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19. tel. 071-121239); Blond* Dolly (16); 19.00, 21.15. Ds speurneuzen (al); 14.30. LIDO en STUDIO (Steenstraat 39, tel. 124130): A Room with a View (16); Heartbreak Ridge (12); La byrinth (al); Crocodile Dundee (al); Flodder (al); 14.30, 19.00, 21.15. TRIANON (Breestraat 31. tel. 123875): Dutch Treat (al); 14.30. 19.00, 21.15. REX (Haarlemmerstraat 52. tel. 071- 125414); Olinks en haar eroti sche avonturen (18); 18.30, 21.15. NOORDWUK LIDO THEATER (Pr. Bernhardslraal 56, 01719-12800): Top Gun (al); 19.00, 21.15. Peter Pan (al); ma wo. 15.00. KATWIJK CITY THEATER (Badstraat 30. tel. 01718-74075): De Ratelrat (12); 14.45, 19.00, 21.15. CITY THEATER II: Quicksilver (al); tijden zie City I. CITY THEATER III: Top Gun (al); tijden zie City I. CITY THEATER IV: Jumpin' Flash (al); 19.00, 21.15. I lijke revue van tekenfilmaterren (al); 14.45. VOORSCHOTEN GREENWAY (tel. 01717-4354): Top gun (al): ma. di. wo. 15.45, 19.00. Heart burn (al); ma. t/m wo. 21.15. KINDERVOORSTELLING Assepoester; dag. 14.00. WASSENAAR ASTRA (tel. 01751-13269): AIMns; 20.00. KINDERVOORSTELLING Howard the duck; ma. wo. 14.00. DEN HAAG# ASTA 1 (Spui 27, H: Peggy Sue got married (al); 14.00, 18.45, 21.15. ASTA 3: Labyrinth (al); 14.00, 19.00, 21.30. BABYLON 1 (Winkel- - centrum Babylon, tel. 471656): „Crocodile" Dundee (al); 14.00, f 18.45, 21.15. BABYLON 2; The Fly (16); 14.00, 19.00, 21.30.1 BABYLON 3: Ruthlese people! (al); 14.00, 19.00, 21.30. CINE-I AC 1 (Buitenhof 20, tel. 630637):[ Dutch treat (al); 14.00, 18.45, 21.30. CINEAC 2: The color o money (al); 14.00, 18.45, 21.30.11 CINEAC 3: Clockwise (al); 18.45, 21.30. EUROCINEMAf (Leyweg 910, tel. 667066): deus (al); wo. 20.00. overige da- gen 13.30, 20.00. METROPO LE 1 (Carneglelaan, tel. 456756):! Flodder (al); 14.00, 18.45, 21.30.B METROPOLE 2: The color money (al); 14.00, 18.45, 21.30.1 METROPOLE 3: A room withl a view (16); 14.00, 18.45, 21.30.1 metropole 4: Mona (16); 14.00, 18.45, 21.30. i tropole 5: De aanslag i 20.30. odeon 1 (Herengrachl 13, tel. 462400): Flodder (al)" 13.45, 18.45, 21.30. odeon 2 Beck to school (al); 13.45,1 18.45, 21.30. odeon 3: artbreak ridge (12); 13.45, boe 20.00. odeon 4: De ratelrat! (al); 13.45, 18.45. Out of AfricaiRlv (al); 20.45. le paris 1 (Ket-££ tingstraat 12b, tel. 656402):' PHysical attraction (18); 12.00. le paris 2: Trimmnte brown (18); v.a. 12.15. e paris,» t 3: L'Amour (18); v.a. 12.30if' i. HAAGS FILMHUIS (DennewegPU* 56. tel. 459900): Zaal 1: Vroege#13! la dood: 15.00. 19.30 wo. nlefcl I om 15.00). She's gotta have lt;ials> 21.45. Zaal 2: The right stuff,este v.a!| ca rig* t Apache^ pc 0>ses versus Kramer; dl. Fort t the Bronx; wo. KINDERVOORSTELLINGEN: ASTA 3: Labyrinth; 14.00.!"!? e CINEAC 3: De speurneuzen; Pn. ma. di. wo. 14.00. EURO Cl-|lbui NEMA: Pinkeltje; wo. 14.00. eed Overige dagen 12.00. e METRO- :arj POLE: Repelsteeltje; ma. di. wo. 14.00. ick 'ede (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN „De concurrentie uit Nederland is alsmaar zwaar der geworden. Zonder scrupules hebben de Hollanders het grootste deel van onze markt veroverd. Intussen laat de regering van Londen laat ons bijna doorlopend in de steek". Dat is de klacht van Britse zaadhandelaars die deze week in het Noor d-Engelse Harrogate in groten getale aanwezig zijn op een druk bezochte tuinbouwtentoonstelling. De meeste Britse kwekers in Harrogate hebben het nare gevoel de Nederlandse concurrentie niet aan te kunnen. Talrijke oude Britse firmanamen zijn al verdwenen. Zij fuseerden met andere inlandse bedrijven, werden overgenomen of gingen genadeloos op de fles. En volgens pessimisten moet de genadeslag nog ko men. Kool, spruitjes, peentjes, tomaten, uitjes en sla; bijna alle groen ten die de doorsnee-Brit vandaag de dag op het bord krijgt, zijn afkomstig uit Nederland. De plantjes kunnen wel in Britse aarde tot wasdom gekomen zijn, maar in elk geval omtkiemde de groente uit Nederlands zaad. Voor dit goedje, ontwikkeld door Nederlandse wetenschappers en verkocht door Nederlandse za kenlui, wordt tot vele honderden guldens per kilo betaald. Vaklui Don Nicholson, voorzitter van het zaadcomité van de Britse ver eniging van handelaren die de land- en tuinbouw bevoorraden, geeft toe dat de produktie van groentezaden het werk van vak lui is geworden. Twintig jaar geleden had je in die Britse sector nog talrijke goed geintegreerde en buitengewoon welvarende firma's, die samen een belangrijk onderdeel vormden van de landelijke economie. Zij betrokken hun belangrijkste zaden van plaatselijke telers. Het ging er altijd heel hoffelijk aan toe en het ambacht werd van vader op zoon overgedragen, zoals het altijd was geweest. In de traditionele „goede" en vooral Britse zaadvariëten kwam zelden of nooit verandering. Behalve rapen was er 's winters praktisch geen keuze. Spruitjes geleken op kanonballen, er be stond blijkbaar maar één soort kool en de meeste aardappelen deugden niet. Natuurlijk werden af en toe wel eens vreemae za den geïmporteerd, maar in Groot-Brittannië kregen buitenland se nieuwe soorten prompt een andere, meer inlands klinkende naam. Maar sedert Groot-Brittannië lid is van de EG, gaat het er anders aan toe. Britse zaadspecialisten mopperen dat hun Nederlandse concur rentie zelfs tijdens de tweede wereldoorlog kans zagen om te ex perimenteren en te produceren. Later werden ook in Nederland diverse familiebedrijven overgenomen door multinationals zoals Shell, BP, Sandoz en Hoechst, die enorme bedragen investeer den in zaadresearch en -ontwikkeling. Britse zaadhandelaars kunnen daar nu niet meer tegenop. Hoofdschuddend „Telkens wanneer wij een bezoek brengen aan zaadbedrijven in Holland keren wij hoofdschuddend naar huis terug", zegt Dr. Peter Dawson, directeur van een Britse zaadkwekerij van ge middelde grootte te Cobham in het Engelse Surrey, gespeciali seerd in traditionele kweek van eigen variëteiten. „Wij vragen ons telkens af of concurrentie met de Nederlanders voor ons ooit gelijk zal zijn". De Britten beseffen pas nu hoe ruim het Neder landse vakmanschap beslag heeft gelegd op hun markt van tuin- bouwprodukten. Het Nationale Instituut van Agrarische Plant kunde in Cambridge zegt dat het leeuwedeel van de zaden die momenteel in Groot-Brittannië te koop zijn bestemd is voor de teelt van Nederlandse variëteiten. Om maar enkele voorbeelden te noemen: 9 op de 11 witte kool soorten en 19 op de 31 spruitjessoorten zijn Nederlands. Neder land domineert tegenwoordig de Britse markt van bloemkool-, beetwortel-, sla-, komkommer- en tomatenzaad. Alle zaad voor kleine uitjes komt uit Nederland en voor een Brit die pootaard- appelen aanschaft, is er ook veel kans dat zijn leggers „Dutch" zijn. In 1977-78 importeerde het Verenigd Koninkrijk en Ierland voor 21,3 miljoen gulden groentezaad uit Nederland. In 1984-85 vertegenwoordigde deze import al een waarde van 31,6 miljoen gulden en in 1985-86 bijna 36 miljoen gulden. Op de 183 nieuwe variëteiten die in 1985 door het Nationale Instituut van Agrari sche Plantkunde in Cambridge werden getest, kwamen 117 soorten uit Nederland. Britse zaadkwekers stuurden slechts 21 nieuwigheden in. Hogescholen Volgens Britse kwekers dankt Nederland zijn suprematie aan het feit, dat de Nederlandse hogescholen elk jaar meer nieuwe specialisten voortbrengen dan er in heel Groot-Brittannië aan het werk zijn. Vroeger had dit land zo'n 35 kleine onafhankelij ke zaadkwekers, van wie op het ogenblik nog maar een handvol over is. Nederlandse firma's ondergraven de commerciële bedrijvigheid van Britse zaadkwekers die nog het hoofd boven water houden door rechtstreeks te verkopen aan telers. Deze vorm van con currentie komt erg hard aan bij de Britten. Zij zeggen ook over te weinig mogelijkheden te beschikken om de kooplust te prik kelen. Britse zaakwekers beklagen zich er bovendien over, dat de brandstofsubsidies van hun regering veel kleiner zijn dan in Ne derland, waar de overheid ook soepeler zou zijn in bij de inter pretatie van EEG-voorschriften. Overigens heeft Groot-Brittannië heel wat de danken aan de noeste ijver en werklust van de Nederlandse zaadkwekers, die de Britse markt overstromen met groente waarvan de eilanders vroeger nauwelijks wisten dat zij bestond. Eén voorbeeldje maar. De savooiekool kwam tien jaar geleden in Engeland ner gens op tafel kwam, om de eenvoudige reden dat zij noch ge kweekt, noch geimporteerd werd. Tegenwoordig is savooiekool van Nederlands zaad bij de Engelse groenteman normaal te kopen. Zo wordt zelfs het dagelijks menu van John Modaal beïnvloed door Nederlandse beschaving. DELFT De moord op twee Indonesische studen ten begin februari in Delft blijkt geheel volgens een van tevoren opgezet plan te zijn uitgevoerd. De daders, twee landgenoten van de slachtoffers, heb ben tegenover de Delftse politie een volledige be kentenis afgelegd, waaruit dat blijkt. Dit heeft een woordvoerder van de po litie maandagavond des gevraagd meegedeeld. De twee daders hadden het voorzien op een personal com puter, tv, radio en video-app133 ratuur van een van de tw fs- slachtoffers. Vooraf maak)3Si één van hen telefonisch e" f afspraak met de eigenaar, m (i"j wie hij bevriend was. Toen i het telefoongesprek bleek <d1Ci deze een logé had, besloot llses tweetal dat beide mannen d maar uit de weg moesten w« |y den geruimd. X De verdachten hebben v< klaard ieder één slachtoffer 0R hebben vermoord. De dodeïNoi ke verwondingen werden td ni< gebracht met een tang en ejbei hamer. Eén van de slachti A fers stierf ter plaatse, de an< [t c overleed kort daarna in e ing ziekenhuis. Eerder had tui van de verdachten verklaaien niet medeplichtig te zijn af de moorden. Hij zei dat hij dens een ruzie het huis h verlaten. Nadat de tweede v^P dachte in Dusseldorf was adli gehouden en een bekente^JJ had afgelegd kwam hij hie»» terug. P" Volgens de politiewoordvo der is de daad vrijwel met< na aankomst in de woning >Efr pleegd. Ter verwijdering v H-j de sporen hadden de twee ders benzine meegenomfp waarmee de slachtoffers 13- het huis in brand werden 19-' stoken. De verdachten zijn f™5 middels voorgeleid aan dl ficier van justitie. geh

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 12