„Playbackshows vervuilen
het muzikale klimaat"
Geld voor kunstenaars
met weinig inkomen
£eidóc@ou/ia/nt
Tarkovsky-films mogen weer
in Sovjet-Unie
DIRIGENT
MARIUS BORSTLAP
WORDT ZATERDAG
TACHTIG
Herman Brood goed voor vast publiek
U2 twee keer in Rotterdamse Kuip
L
|Q2i23EJBÉ?
Linda
Residentie Orkest zet Jugendstil in wijder verband^
KUNST
MAANDAG 2 MAART 1987 PAGINA 6 £1
Filmer John Fernhout overleden
DEN HAAG In zijn woonplaats Jeruzalem is gisteren op
73-jarige leeftijd de Nederlandse documentaire filmer John
Fernhout overleden. Fernhout werd 9 augustus 1913 in Am
sterdam geboren en heeft het grootste deel van zijn carrière
in het buitenland gewerkt. In de jaren dertig kreeg hij zijn'
opleiding bij Joris Ivens. Zo was hij onder andere camera
man voor „Spaanse Aarde" (1937). In 1940 maakte hij „And
so they live" in de Verenigde Staten. Tijdens de Tweede We
reldoorlog werkte hij voor de Nederlandse regering in Lon
den en voor de Canadese regering. In 1945 maakte hij voor
het Britse ministerie van voorlichting „Broken dikes' over
het onder water gezette Walcheren en „The Last Shots". In
Nederland maakte hij onder andere „Sky over Holland" en
„Drie Generaties". „Drie Generaties" maakte hij naar aanlei
ding van een door zijn moeder, de schilderes Charley Toor-
op, gemaakt schilderij met die naam, voorstellende haar va
der, de schilder Jan Toorop, zijzelf, en haar zoon Edgar
Fernhout, ook een schilder en oudere broer van' John Fern
hout.
MOSKOU De in Italië opgenomen film „Nostalgia" van de
vorig jaar overleden filmregisseur Andrei Tarkovsky zal dit
jaar voor het eerst in de Sovjet-Unie te zien ziin. De film zal
deze zomer tijdens het 15de internationale filmfestival van
Moskou worden vertoond. Tarkovsky nam „Nostalgia" in 1984
in Italië op met een cast van Russische, Italiaanse en Ameri
kaanse acteurs. Na afloop van de opname verzocht hij de Itali
aanse regering om asiel. Vorig jaar december overleed de toen
54-jarige regisseur aan kanker. De organisatoren van het film
festival zouden tevens pogingen ondernemen om de laatste
film van Tarkovsky, „The sacrifice", eveneens naar de Sovjet-
Unie te halen. Tarkovsky zei destijds dat hij had besloten in
het westen te blijven omdat de Russische autoriteiten hem niet
toestonden in het buitenland te blijven werken en daardoor
een „niet-bestaande kunstenaar" van hem maakten. Zijn films
waren daarna taboe in de Sovjet-Unie. Nadien uitte hij ook de
nodige kritiek op het westen dat naar zijn mening in geestelijk
verval is.
RIJSWIJK Beeldende
kunstenaars die te weinig
verdienen om zelf hun be
roepskosten te dragen kun
nen vanaf maart een beroep
doen op een tijdelijke rege
ling voor vergoeding van die
kosten. Minister Brinkman
van WVC heeft die regeling
in het leven geroepen. De re
geling is een overgang naar
de totstandkoming van het
Fonds voor Beeldende Kun
sten en is ingesteld na de op
heffing van de Beeldende
Kunstenaars Regeling
(BKR). De tijdelijke regeling
geldt van 1 juli tot 31 decem
ber, het tijdstip waarop de
vorming van het fonds ge
reed moet zijn. In totaal is
voor de tijdelijke regeling
een bedrag van zes miljoen
gulden beschikbaar. Daar
mee kunnen maximaal 1500
kunstenaars een bijdrage
ontvangen. Op jaarbasis ligt
de vergoeding tussen de zes-
en tienduizend gulden, aldus
het ministerie. Aanvragen
van kunstenaars die in aan
merking denken te komen
zullen worden beoordeeld
door een onafhankelijke ad
viescommissie. Criterium is
„de professionaliteit van hun
beroepsuitoefening".
DEN HAAG „Die veel
bekeken en veel gepre
zen playbackshows voor
de tv vind ik walgelijk
omdat kinderen muzikaal
misbruikt worden. Ik
noem zulke programma's
vervuilers van het muzi
kaal klimaat". Marius
Borstlap wordt zaterdag
tachtig jaar, maar zijn
hart is nog jong. „Wie al
tijd zingend met kinderen
gewerkt heeft blijft jong"
zegt de man die in bin
nen- en buitenland roem
oogstte met het Haags
Knapenkoor, het Haags
Kinderkoor en het Haags
Jeugdkoor.
Daarom gaat 't hem aan het
muzikale hart dat kinderen
hebben verleerd hun stem en
hun oren te gebruiken. „Die
koortjes die er nog zijn
moeten zo nodig optreden met
kabaal en herrie op de achter
grond, keiharde muziek. En
altijd en eeuwig moeten die
kinderliedjes een boodschap
hebben in de stijl van „Poets
je tanden" en dat soort zaken.
Er moet in kinderliedjes een
speels element zitten, kinde
ren moeten leren spelen met
melodie, met vorm en met rit
me. Je moet met zingen niet
bij de kleuters beginnen maar
bij de moeders. De violist Ye-
hudi Menuhin beweert dat
het bijzonder belangrijk is dat
aanstaande moeders zingen en
ik ben ervan overtuigd dat hij
gelijk heeft".
Zachtmoedig
Wie Marius Borstlap zo hoort
betogen meent van doen te
Marius Borstlap met de plakboeken van de talloze concertreizen die hij maakte met de koren die hij dirigeerde.
man. Niets is minder waar,
Borstlap is de zachtmoedig
heid zelve. Hij merkt dan ook
verzachtend op: „Ik wil niet
de indruk wekken dat ik een
verzuurde man ben gewor
den, integendeel. Ik heb een
prachtig leven gehad, de
bloeitijd van de jeugdkoren
meegemaakt, succesvolle con
certreizen gemaakt en „Pro
Cantare" is springlevend. Een
vrouwenkoor met leden die
vroeger in het kinderkoor en groot repertoire met muziek
in het jeugdkoor zaten en die van 1500 tot nu toe en ieder-
elkaar nu weer gevonden een werkt met plezier en en-
hebben. Zij hebben als kind
zingen geleerd en uit een
soort nostalgie is „Pro Canta
re" geboren. Wij hebben een
thousiasme. Daarom is het
misschien extra teleurstellend
dat er voor het jongenskoor
geen emplooi meer is. Met
Kerst vorig jaar hebben we
nog gezongen met de Leidse
Studenten in de Cantate de
Noël van Honegger, maar je
kan met tien jongens toch niet
verder gaan. Het is triest om
te moeten constateren, maar
die slag heb ik verloren".
„Natuurlijk zijn er wel oorza
ken te noemen. Grote boos
doener is naar mijn idee de
popmuziek en de daarbij be
horende commercie. De in
vloed van de tv heb ik al ge
noemd, maar ook de vrije za
terdag heeft wat dat betreft
negatief gewerkt. De ouders
gaan naar het tweede huis,
naar de boot of de camping en
concerten geven met de jon
gens op zaterdag of zondag is
niet meer mogelijk. Daarbij
komt dat we ontzettend ge
makkelijk zijn geworden, we
wensen ons niet meer in te
•spannen. A capella zingen is
„te moeilijk", de stem gebrui
ken gebeurt alleen via een
microfoon en zelfs muziek
mensen vinden dat een for
mule als gebruikt in „Kinde
ren voor kinderen" nuttig is.
Ik vind 't uit den boze". Met
weemoed denkt Marius Borst
lap aan de tijd dat hij twee
maal per maand voor de
NCRV met zijn jongens a ca-
pellaliederen zong en als zan
gleraar aan de Dr. H. Ba-
vinckschool tweemaal per
week aan 800 kinderen zan
gles gaf.
Niet alert
„Wij zijn als musuci waar
schijnlijk onvoldoende alert
geweest. Wij hadden moeten
protesteren tegen het verlo
ren gaan van muzikale waar
den. Het show-element heeft
de overhand gekregen, het
volkslied hebben we verleerd
en het geestelijk repertoire
kennen we nauwelijks meer.
Wij weten zelfs niet goed
meer hoe te ademen en het
goede ademgebruik is toch zo
waardevol. Daarom vind ik 't
zo belangrijk om in bepaalde
gevallen blokfluitles te geven,
zoals aan een meisje met
ademhalingsproblemen van
wege astma. Na twee iaar was
de specialist verbaasd dat zij
zo verrassend vooruit ging".
„Daarnaast hou ik me actief
bezig met het muzikaal advi
seurschap van de stichting
Repertoire Informatiecen
trum Muziek in Utrecht. Dit
landelijk centrum is er voor
iedereen die zich bezighoudt
met amateuristische muziek
beoefening in ensemblever-
band. Door hieraan een bij
drage te leveren hoop ik te
kunnen meewerken aan het
inlopen van de achterstand
die wij qua repertoire voor de
vrouwenkoren hebben. Dat
zijn toch heerlijke dingen om
te doen. Natuurlijk ben ik
over de gang van zaken bij de
kinderkoren teleurgesteld,
maar als ik zit te bladeren in
de plakboeken over Wales,
Hongarije, Joegoslavië, terug
denk aan de vele Matthëus
Passionen in Naarden, Den
Haag en tal van andere plaat
sen en als ik nu grote kerels
tegenkom die zeggen „Wat
hebben wij als kind heerlijk
bij u gezongen" dan denk ik
dat ik toch een aandeel gele
verd heb aan het Nederlandse
muziekleven en dat stemt tot
dankbaarheid".
Op de receptie na het jubi
leumconcert op 22 mei in de
Opstandingskerk aan de Daal
en Bergselaan zullen onge
twijfeld velen „de oude mees
ter met het ionge hart" de
hand komen drukken.
ADRIAAN HAGER
Herman Brood is bepaald een
fenomeen. Alweer zo een slor
dige tien jaar geleden kwam
zijn carrière in een plotselinge
stroomversnelling. Hij maakte
er geen geheim van uit te zijn
op roem en het grote geld.
Niet direkt de meest nobele
motieven, maar wel die er toe
doen. Hij heeft het succes zich
goed laten smaken. De tijd dat
hij zijn hand niet omdraaide
voor een hitje meer of minder
ligt echter allang achter hem.
Zelfs een figurantenrolletje op
de hitlijsten is er de laatste ja
ren niet meer bij.
Met een weer bijna complete
Wild Romance —zijn begelei
dingsbanduit de toptijd lijkt
de weg naar eerherstel te zijn
ingeslagen. Dat is optisch be
drog. Het blijkt een doodlo
pende weg te zijn. Wat dat be
treft sprak het optreden van
jongstleden zaterdag in het
LVC boekdelen. Brood is nog
slechts een kadetje vergeleken
met vroeger. De voormalige
supergitarist Danny Ladema-
cher is afgezakt naar de krul-
lenjongensstatus. Bassist Rudy
Engelbert, die de vette jaren
niet heeft meegemaakt, is de
nieuwe meesterknecht. Hij
vormde het enige lichtpuntje.
Brood mag de bezetting van
zijn band nog vele malen wij
zigen, maar deze Engelbert
zou ik maar blijven koesteren
als ik hem was.
Feit is dat van dit stelletje
oude rotten menig rockertje in
de dop nog een hoop kan op
steken. In het clubcircuit, in
plaats van in Las Vegas, heb
ben zij hun rusthuis gevonden.
Andersom profiteren al die
zaaltjes van Brood en de zij
nen, die hen zien als de altijd
welkome sluitpost op de krap
pe begroting. Voor zijn vaste
publiek is Herman Brood nog
steeds een hele grote. Met zijn
niet aflatende straatjongen
scharme en grote entertainers-
kwaliteiten pakt'hij zijn
steevast ruimschoots in. e
kunt hem bewonderen om zijn
enorme bühnepersoonliikheid.
Aan de andere kant is hij uit
gegroeid tot de bekende Ne
derlander van wie alles leuk
wordt gevonden. De man zelf
—de meest geloofwaardige
rocker van Nederlandis
okay, de muziek niet.
Het ziin vooral de oude num
mers die zijn publiek het beste
bevallen. Anno 1987 klonken
krakers als 'Saturdaynight',
'Dopesucks' en 'Doin' It' mij
tamelijk oudbakken in de
oren. Brood zelf schijnt het al
lemaal wel goed te vinden zo.
Toegegeven er zijn volop lau
weren om op te rusten. Maar
men kan met de grootste wil
van de wereld niet staande
houden, dat Brood zich met dit
zielloos meedobberen recht
doet. Na afloop wekte iedereen
de indruk dat het mooi was
geweest. Zoals gezegd: Brood is
goed voor zijn vaste publiek.
-f_ TILLI
SUSKE EN WISKE—DE HELLEGATHONDEN
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-vV'jes,
De hoes van de
nieuwe U2-
elpee, waarvoor
de foto's werden
gemaakt door de
Haagse fotograaf
Anton Corbijn.
Gitarist Freddie
Green overleden
LAS VEGAS Freddie
Green, de gitarist in de big
band van Count Basie, is op
75-jarige leeftijd aan de gevol
gen van een hartaanval over
leden. Dat gebeurde kort na
een optreden in een hotel in
Las Vegas. Freddie Green
werd op 31 maart 1911 gebo
ren in Charleston, South Caro
lina. Hij ging in 1937 voor
Count Basie werken, kort na
dat Basie en zijn band zich in
New York hadden gevestigd.
DEN HAAG Het Ierse
kwartet U2 komt deze zomer
als onderdeel van hun wereld
tournee naar Nederland. Er
staan twee concerten in de
Rotterdamse Kuip op het pro
gramma en met een derde
wordt rekening gehouden^ De
data zijn nog niet helemaal ze- de persoonlijke assistent van
ker maar wat wel vaststaat is, zanger Bono, die in Nieuw
dat het in de tweede week van Zeeland bij een motor-ongeluk
juli zal zijn. De nieuwe U2-el- om het leven kwam. De single
pee „The Joshua Tree" ligt 9 „With Or Without You" volgt
maart tegelijkertijd met de cd een week later,
in de winkel. Het produkt is
opgedragen aan Greg Carroll,
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
bioscopen
ALPHEN AAN OEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20800): Flod
der (al); 18.30, 21.15. za. t/m wo.
ook 13.30. zo. ook 16.00. EU
ROCINEMA II: Dutch Treat (al);
18.30, 21.15. za. t/m wo. ook
13.45. EUROCINEMA III: Fer
ris Bueller's day off (al); 18.45,
21.30. De Speurneuzen (al); za.
t/m wo. 14.00. EUROCINEMA
IV: De Ratelrat (12); 18.45,
21.30. za. t/m wo. ook 13.45.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19, tel. 071-121239); Blonde
Dolly (16); 19.00, 21.15. De
speurneuzen (al); 14.30. LIDO
en STUDIO (Steenstraat 39, tel.
124130): A Room with a View
(16); Heartbreak Ridge (12); La
byrinth (al); Crocodile Dundee
(al); Flodder (al); 14.30, 19.00,
21.15. TRIANON (Breestraat
.31, tel. 123875): Dutch Treat
(al); 14.30, 19.00, 21.15. REX
(Haarlemmerstraat 52, tel. 071-
125414); Olinka en haar eroti
sche avonturen (18); 18.30,
21.15.
NOORDW1JK LIDO THEATER
!(Pr. Bernhardstraat 56, tel.
01719-12800): Top Gun (al); ma.
19.00, 21.15. Peter Pan (al); ma.
wo. 15.00.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
De Ratelrat (12); 14.45, 19.00,
21.15. CITY THEATER II:
Quicksilver (al); tijden zie City I.
CITY THEATER III: Top Gun
(al); tijden zie City I. CITY
THEATER IV: Jumpin' Jack
Flash (al); 19.00, 21.15. Feeste
lijke revue van tekenfilmeterren
(al); 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(tel. 01717-4354): Top gun (al);
ma. dl. wo. 15.45, 19.00. Heart
burn (al); ma. t/m wo. 21.15.
KINDERVOORSTELLING
Aaaepoeater; dag. 14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): Aliens; 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Howard the duck; ma. wo.
14.00.
DEN HAAG* ASTA 1 (Spul 27.
tel. 463500): Blonde Dolly (16);
14.00, 18.45, 21.15. ASTA 2:
Peggy Sue got married (al);
14.00, 18.45, 21.15. ASTA 3:
Labyrinth (al); 14.00, 19.00,
■21.30. BABYLON 1 (Winkel
centrum Babylon, tel. 471656):
„Crocodile" Dundee (al); 14.00,
18.45, 21.15. BABYLON 2:
The Fly (16); 14.00, 19.00, 21.30.
BABYLON 3: Ruthless people
(al); 14.00, 19.00, 21.30. CINE-
AC 1 (Buitenhof 20, tel. 630637):
Dutch treat (al); 14.00, 18.45,
21.30. CINEAC 2: The color of
money (al); 14.00, 18.45, 21.30.
CINEAC 3: Clockwise (al);
18.45, 21.30. EUROCINEMA
(Leyweg 910, tel. 667066): Ama-
deus (al); wo. 20.00. overige da-
gen 13.30, 20.00. METROPO
LE 1 (Carnegielaan, tel. 456756):
Flodder (al); 14.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 2: The color of
money (al); 14.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 3: A room with
a view (16); 14.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 4: Mona Lisa
(16); 14.00, 18.45, 21.30. ME
TROPOLE 5: De aanslag (al);
20.30. ODEON 1 (Herengracht
13, tel. 462400): Flodder (al);
13.45, 18.45, 21.30. ODEON 2:
Back to school (al); 13.45,
18.45, 21.30. ODEON 3: He
artbreak ridge (12); 13.45,
20.00. ODEON 4: De ratelrat
(al); 13.45, 18.45. Out of Africa
(al); 20.45. LE PARIS 1 (Ket
tingstraat 12b, tel. 656402):
PHysical attraction (18); v.a.
12.00. LE PARIS 2: Trinity
brown (18); v.a. 12.15. PARIS
3: L'Amour (18); v.a. 12.30.
KINDERVOORSTELLING
Howard the duck; ma. wo.
14.00.
tdig
arg
oen
iofl
ste,
0 g
arg
'oen
wk\
lie;
toi
dl l
rmi
dl
ste
LEIDEN Groente- en fruitveiling,
maart: aardappelen: 13-40; andijv
305-350; snijbonen: 1260; prei:
175; rabarber: 210-215; spina
270-295; stoofsla: 61; uien: 11-
witlof: 94-168; sla: 35-60; raapstele#
29-33; selderij: 95-119; komkomn
mer I 60/: 125, 50/: 100-107, 40/: 7
77. 35/: 54-57, 30/: 44-46, 25/: -
46, krom: 140-160; tomaten I a: 4!
483; c: 351; ar: 451-453;
cr: 349.
8<
;>-s.
Linda McCartney
blijkt niet alleen
j muzikaal goed uit de^
voeten te kunnen. D
echtgenote van ex- u-
Beatle Paul opent I1'
dezer dagen in het
Engelse Bath een
expositie van haar
foto's. De expositie
van Linda, voordat
de muziek inging vai
beroep fotografe, v*
na Bath onder meer
bezichtigen in
Londen. Op de foto
legt ze de laatste han
aan de opstelling van
een van haar
portretten.
Residentie Orkest onder leiding van
Heinz Wallberg; solisten: Maria
Orén, sopraan en Frans Fiselier, ba
riton. 1ste concert van de Jugend-
atil-serle, Nieuwe Kerk een Spul,
Den Haag.
te bezinnen op de bronnen van
de hedendaagse kunst, name
lijk de tijd rond de eeuwwisse
ling en de eerste helft van
onze eeuw. Sinds de laatste on
derzoekingen pleegt men al
deze soms tegenstrijdige stro
mingen onder één noemer te
brengen, de Jugendstil, de Art
Nouveau.
Het Residentie Orkest, altijd
voortrekker in zulke zaken,
stelt in vier concerten, waar
van het eerste zaterdagavond
in de Nieuwe Kerk werd gege
ven, aan de orde wat de Ju
gendstil in de ontwikkeling
van de muziek te betekenen
heeft en daarmee voltooit Jan
Taat het werk van zijn voor
ganger Piet Veenstra. Want
werden verschillende facetten
in voorafgaande Rondom- of
Thema-concerten belicht, nu
wordt de onderlinge samen
hang naar voren gebracht.
Dat kan soms een heel interes
sante discussie opleveren, om
dat mijn inziens wel wat te
raakpunten met de Jugendstil
heeft, en zeker de Symphoni-
scher Prolog zu einer Tragödie
(1906): het werk steekt volop
in de traditionele Duits-symfo-
|ook de typische orgelmatige
Reger-trekken.
Dit alles heeft natuurlijk niets
te maken met onze waarde
ring voor deze muziek. Het is
een verrassend mooie compo
sitie, die door gastdirigent
Heinz Wallberg met groot be
sef van haar waarde werd ge
dirigeerd. Ook bij de romanti
sche salon-liederen van Delius
en bij Diepenbrock's geestige
Celebritat kan men een vraag
teken plaatsen, terwijl in ae
welbekende Strauss-liederen
„Morgen" en „Traum durch
die Dëmmerung" alleen de
sterke sensualiteit de binding
met de Jugendstil vormt. Maar
bij de jeugdliederen van We-
bern en zeker de Sieben frühe
Lieder van Berg kondigt de
vernieuwing zich al aan, even
als bij Weberns coloristisch-
impressionistische „lm Som-
merwind".
Heinz Wallberg wist met .&e
fijne kleuren prachtig de tove *a|
rachtige sfeer op te roepei
Maar de grootste bewonderir
voor diens formidabele dir
geerkunst wekte zijn gelade 100
weergave van „Salomé
Dansuit Rich. Strauss' opei
„Salomé". Het orkest speeld
optimaal, ook in de orkestral
begeleiding van de sopraa
Maria Orén in de Bergliedi
En zij wist meer zeggin :ue:
haar voordracht te legge
dan de bariton Frans Fiselie
ondanks zijn mooie stem. ,.d-
NOES KOKEf :Jj
