Kustwacht tegen bureaucratie op zee
TO
Kritiek op Lubbers
over aanpak werklozen
Leger bespaart door
nabootsen werkelijkheid
ficiclócSoina^it
Moeder beslisl
over abortus
Birma-spoorlijn
u
Heftig „nee" tegefi
plannen met
BINNENLAND/BUITENLAND
fieicbe Coulant
DINSDAG 24 FEBRUARI 1987 PAGI
g
Oud-staatsraad,
Van den Berge
overleden tde
DEN HAAG In zijn woonj®
Leidschendam is donderdag
oud-lid van de Raad van Sta^'J:
Willem Hendrik van den
(82) overleden. Dr. Van den F
volgde aanvankelijk een caers
bij de Rijksbelastingdienst, l<?aa
lijk als directeur-generaal vari
cale zaken. Op 1 februari'
werd hij staatssecretaris van 00,
ciën, een ambt dat hij tot 19(j'
kleedde. In dat jaar werd h}_
noemd tot lid van de Raad vaP^
te. Deze functie legde hij in v
Universiteit
krijgt atlas Blaeu
UTRECHT De interfaculteit
Aardrijkskunde en Prehistorie van
de Utrechtse universiteit is sinds
kort een unieke zeventiende eeuwse
atlas rijker. Het werk, in 1664 ver
vaardigd door de beroemde Neder
landse kaartenmaker Blaeu, bestaat
uit twaalf delen, waaronder een ne-
gendelige, Nederlandstalige wereld
atlas. De schenker van de atlas wil
niet bekend worden. Op zijn verzoek
worden evenmin mededelingen ge
daan over de waarde van het werk.
De atlas bestaat uit 600 kaarten en
3000 pagina's tekst. De Utrechtse
universiteit kent als enige in Neder
land de studierichting geschiedenis
van de kartografie.
Boris Pasternak
Pasternak postuum
lid Schrijversbond
MOSKOU Boris Pasternak, de au
teur van de wereldberoemde roman
„Dokter Zjivago," is postuum weer
lid gemaakt van de officiële Russi
sche Schrijversbond. De rehabilitatie
van de winnaar van de Nobelprijs
voor de literatuur lijkt daarmee vrij
wel volledig. Eerder was al meege
deeld dat „Dokter Zjivago" volgend
jaar in de Sovjet-Unie zal worden
gepubliceerd in het maandblad Novy
Mir. Het was juist de publikatie van
deze roman in 1957 in Italië, die leid
de tot het royement van Pasternak.
De Russische schrijver heeft de No
belprijs nooit in ontvangst mogen
nemen en overleed, onder armzalige
omstandigheden, in 1960.
Londen telt opeens
drie avondbladen
LONDEN De krantenoorlog in Londen is gisteren
verhevigd door een bliksemactie, waardoor er van
daag niet één, maar twee nieuwe avondbladen op de
markt komen. Londen had zich al ingesteld op de
verschijning van de London Daily News van Robert
Maxwell. Zijn concurrent Lord Rothermere verrastte
vriend en vijand met de mededeling dat de eerder
opgeheven Evening News met ingang van vandaag
weer in de nieuwsstalletjes zal liggen. De lezers kun
nen nu een keuze maken uit dertien kranten. Het af
gelopen jaar werd de markt al uitgebreid met de
dagbladen Today en The Independent. Het aantal
avondkranten wordt in een klap verdrievoudigd. De
London Evening Standard had sinds oktober 1981,
na een fusie met de Evening News, de avondmarkt
voor zich alleen. Rothermere (Associated Newspa
pers) deelde mee dat hij nu twee avondkranten op de
markt brengt die elkaar zullen beconcurreren.
Witte vlucht
MUNCHEN Gekleed in
witte lakens en onder dek
king van dichte mist zijn
twee Oostduitsers er in ge
slaagd over het besneeuw
de land naar West-Duits-
land te vluchten. De twee,
18 en 29 jaar, hadden bij
hun vlucht over de zwaar
bewaakte grens weliswaar
het alarm geactiveerd,
maar de Oostduitse grens
wachten waren niet in
staat de gecamoufleerde
mannen te ontdekken. Het
uitgeputte tweetal werd
opgepikt door een West-
duitse chauffeur die ze
overbracht naar een poli
tiebureau in Beieren.
Oorlogsmonument
in Moskou wacht
op beter ontwerp
MOSKOU -r- Bijna 400 per
sonen hebben vorig jaar een
ontwerp ingezonden voor
een enorm oorlogsmonu
ment in Moskou, maar de
jury van architecten vond
geen enkele daarvan aan
vaardbaar.
Er wordt nu een nieuwe
prijsvraag uitgeschreven. De
openbare prijsvraag werd in
augustus uitgeschreven na
dat het aanvankelijke ambi
tieuze, maar impopulaire
bouwplan door de Sovjet-lei
ding in de ijskast was gezet
1.4
Olie vooral langs
kust desastreus
AMSTERDAM De olieve
rontreiniging op zee heeft
ingrijpender gevolgen voor
het milieu dan altijd is ge
dacht, vooral langs de kust.
Tot veler verrassing blijken
olieresten zich in de bodem
vast te zetten, waardoor het
hele biologische systeem veel
langer wordt belast dan tot nu
toe aangenomen. Dit blijkt uit
verschillende onderzoeken,
onder meer van TNO, die
deze week zullen worden ge
presenteerd op een internatio
naal congres over olieveron
treiniging in Amsterdam. Eén
van de meest opvallende ad
viezen die deskundigen daar
zullen geven, is geen gebruik
meer te maken van chemi
sche middelen ter versprei
ding van een oliefilm op het
water; het middel is erger dan
de kwaal. Rijkswaterstaat
heeft al besloten geen gebruik
meer te maken van de tonnen
zogenoemde dispersiemidde
len die voor het geval van een
olieramp op verschillende
plaatsen langs de kust zijn op
geslagen. TNO beveelt aan
olievlekken voortaan af te
schermen en van het water te
scheppen. De olie die zich in
de bodem van ondiepe wate
ren heeft afgezet, zou tijdens
laagwater met bulldozers
kunnen worden verwijderd.
Een andere mogelijkheid is de
op het water drijvende olie
met behulp van speciale kor
rels te verbranden. Het TNO-
insituut voor marine-onder
zoek neemt daar momenteel
proeven mee.
IJMUIDEN Wie op zee
in aanraking komt met
de Nederlandse overheid,
kan met tussenpozen van
uren verschillende petten
over de reling zien ko
men, waaronder zich
functionarissen van ver
schillende diensten be
vinden die allemaal de
zelfde vragen stellen. Een
aanvaring gehad? Dan
wil eerst de rijkspolitie te
water graag weten hoe
dat toch kon, vervolgens
komt de douane vragen
hoe het nou zat, waarna
rijkswaterstaat nog even
aanmeert om alles op een
rijtje te zetten.
Een beetje overdreven. Dat
vond ook de commissie voor
Noord zee-aangelegenheden
(die de betrokken ministeries
adviseert) en dus stelde die
voor een kustwacht op poten
te zetten, die alle verschillen
de diensten op elkaar afstemt.
Donderdag is het zover, dan
wordt het kustwachtcentrum
in IJmuiden geopend. Als al
les goed gaat komt er voort
aan maar één bootje langszij,
waaruit niet meer functiona
rissen te voorschijn komen
dan nodig is.
„Zo slecht was het niet, hoor",
zegt het hoofd van de afdeling
dienstverlening van de kust
wacht, C. Gardenier. „Over
de hele wereld is het hetzelf
de verhaal. Het is echt niet zo
dat het hier zo'n grote chaos
was. Maar we staan open voor
verbetering, zeker. Dit kust
wachtcentrum is een klant
gerichte verbetering, zet dat
er maar in, dan is de minister
ook tevreden".
Samenwerking
Gardenier houdt de touwtjes
van het centrum in handen,
samen met het hoofd Toezicht
en Opsporing, de politie-offi-
cier L. Bakker. Hun samen
werking staat model voor het
hele reilen en zeilen van het
centrum, waarin onder meer
„Scheveningen Radio", Rijks
waterstaat, politie, douane,
marine en de reddingmaat
schappijen vertegenwoordigd
zijn. Deze diensten blijven
hun taak uitvoeren zoals ze
altijd al deden, maar het werk
wordt nu gecoördineerd en
men kan van eikaars materi
aal gebruik maken. Garde
nier: „Het is geen kustwacht
zoals in Amerika, waar alle
taken bij elkaar zijn gebracht
in een semi-militaire organi
satie. Zo ver gaan wij niet. Ik
heb begrepen dat de kust
wacht in de huidige vorm po
litiek het meest haalbare was.
Voorlopig zou ik er ook niet
meer taken bij willen hebben,
laten we nu eerst maar eens
zien hoe het draait".
Gardenier en Bakker kunnen
beschikken over twintig pa
trouilleschepen, zes beton-
ningsvaartuigen en een kust
wachtvliegtuig, alle afgestaan
door de verschillende onder
delen van de kustwacht. De
kustwacht kan de vaartuigen
niet claimen, maar wel een
„hele sterke aanbeveling
doen", zoals Gardenier het
uitdrukt. „Als ze die niet op
volgen zullen ze met de billen
bloot moeten. Maar zo'n vaart
zal het in de praktijk wel niet
lopen".
Volgens Gardenier is het de
bedoeling dat het personeel
van de kustwacht, dat afkom
stig is van de verschillende
diensten, elkaar bewerkt, zo
dat er straks één soort func
tionaris ontstaat. „We leiden
de mensen op tot personeel
dat alle verschillende be
kwaamheden in zich vere
nigd. Vandaar dat ik binnen
kort vervangen wordt". Bak
ker schrikt. Daar wist hij
niets van. „Een geintje", lacht
Gardenier, „ik ben een beetje
melig".
Drugs
leschepen van
vormen de kern van de toe
zicht- en opsporingstaak, zegt
Bakker. „De rijkspolitie is
met vijf man in het centrum
vertegenwoordigd en beschikt
over 160 mensen te water. Wij
doen eigenlijk het gewone po
litiewerk, al is water wel iets
anders dan de weg. Versto
ring van de openbare orde
komt bij ons niet zo vaak
voor, maar we hebben wel te
maken met milieudelicten en
smokkel, dat is vaak zware
criminaliteit". „Zware crimi
naliteit?" vraagt Gardenier
verbaasd. „Ja, drugssmokkel
bijvoorbeeld", legt Bakker uit.
„Waarom zijn de straffen dan
zó laag?" „Tja", zegt Bakker,
„dat is onze zaak niet, de
rechter bepaalt de straf".
De twee hoofden van de kust
wacht hebben elkaar nog veel
te vertellen, over vroeger bij
voorbeeld. „De tewaterlatin
gen bij Verolme, dat vond ik
altijd mooi", herinnert Garde
nier zich. „Ik weet nog wel
dat er zo'n mammoettanker te
vroeg ging schuiven, terwijl
wij er met een patrouilleboot
voorlagen. Ik keek tegen de
kont van dat enorme schip
aan en zei tegen mijn kapi
tein: hij zal toch niet gaan lo
pen? Nee hoor, zei de kapitein
en op hetzelfde moment zette
de tanker zich in beweging.
Ik schrok me rot". Bakker:
„Lag jij daar dwars voor? Ik
was daar ook! Wij lagen het
verkeer te stremmen toen die
tanker begon te lopen. Wij be
gonnen naar jullie te brullen,
maar er kwam geen ant
woord". „Nee, wij waren net
op tijd weg, aan de andere
kant van het schip". Ver
heugd kijken de mannen el
kaar aan. „Als je het nagaat
hebben wij toch heel leuk
werk", zegt Gardenier.
STEVO AKKERMAN
EG wil vredesJ
conferentie
h
over 1
Midden-Oosp<
BRUSSEL De EuiLe
Gemeenschap zal zi<]NE
zetten voor een interj in
nale conferentie, oijn.
Arabisch-Iraëlisch ccp
op te lossen. De EG-iF'
ters zijn bereid te hj
bij de voorbereid)^
van zo'n conferentie
bleek gisteren in Brtfei
Het idee van een confer,
waaraan wordt deelgefi
door de vijf permanente m,
van de VeiligheidsraadBsii
Verenigde Staten, de S hi
Unie, China, Frankri£vc
Groot-Brittannië plus c
het conflict betrokken iw<
en, circuleert al jaren. D r
dige premier van Israëf-
mir, heeft zich er nog
week krachtig tegen
Zijn voorganger, de hfl!
minister van buitenland
ken Peres, lijkt echter Ij]
het beginsel van intei
naai overleg onder bei
strikte voorwaarden te^
vaarden. N
list*
Minister Van den Broe]
klaarde in antwoord
vraag of de PLO voor
vonden om een werl^
vertegenwoordiging v^v
Palestijnen mogelijk t<
ken". In 1980 noemde r
de PLO nog als volwa?
deelnemer aan een cor\ ~j
tie. Zoals bekend weigi
raël te spreken met vei/™
woordigers van de PLO
}le
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG VNO-
voorman Van Lede en
vice-voorzitter Stekelen
burg van de FNV hebben
zich kritisch uitgelaten
over plannen van premier
Lubbers om werklozen
eerder te dwingen een
baan te aanvaarden. De
premier stelde onlangs
voor werkgevers te ver
plichten een deel van de
vacatures op te vullen met
langdurig werklozen.
In het NOS tv-programma
Den Haag Vandaag zei Van
Lede dat de plannen van Lub
bers het probleem van de
werkloosheid alleen verplaat
sen van de politiek naar de be
drijven. „De vraag is of lang
durig werklozen zonder meer
nuttig zijn. De meesten hebben
dringend scholing nodig. Dat
is een taak van de rijksover
heid. Daarnaast dienen de
loonkosten te dalen. Ook dat is
een taak van de overheid", al
dus de VNO-voorman.
Volgens Stekelenburg heeft
een beleid van sancties voor
werklozen pas zin als er ge
noeg banen voor hen zijn. Een
dergelijk onderwerp nu al
aansijden bestempelde de vak
bondsman als spreken voor je
beurt. De FNV wil overigens
wel over deze zaken praten in
het vooijaarsoverleg met
werkgevers en overheid.
Van Lede zei overigens niet
dramatisch te willen doen
over de kleine terugval in de
economische groei die dit jaar
optreedt. Volgens hem blijft de
doelstelling de werkloosheid
in 1990 te laten dalen onder
500.000 haalbaar.
VARA ook door Iraanse ambassade benaderd
(Vervolg van de voorpagina)
HILVERSUM Gisteren
werd de VARA door de Iraan
se ambassade in Den Haag be
naderd met de mededeling dat
uitzending van het fragment
zou leiden tot een ernstige ver
storing van de relatie tussen
ons land en Iran. Vanuit de
ambassade is later ook het mi
nisterie van buitenlandse za
ken daarover benaderd. Ook
werd de Nederlandse ambassa
de in Teheran onder druk ge
zet.
Hierop ondernam het ministe
rie twee pogingen de VARA
van zijn plan af te brengen,
beide zonder resultaat. Ten
slotte belde minister Van den
Broek zelf een minuut voor de
uitzending van Achter het
Nieuws.
Van der Broek liet de VARA
weten aanwijzingen te hebben
dat uitzending van het frag
ment consequenties zou kun
nen hebben voor de Nederlan
ders in Iran. „Ik zit in een di
lemma. Ik wil geen druk uit
oefenen op de media in Neder
land maar het is duidelijk dat
uitzending daar als een diepe
belediging wordt ervaren", al
dus de minister. „Mijn ernstige
vraag is, wilt u dit bij uw over
wegingen betrekken. Is dit het
ons waard". Van den Broek
liet de verantwoordelijkheid
bij de redactie van Achter het
Nieuws: „Ik kan en wil u niets
verbieden. Het is uw'besluit".
Direct na het telefoongesprek,
dat live werd uitgezonden, be
sloot eindredacteur Paul Wit-
teman het onderwerp te ver
schuiven naar het einde van
het programma om het frag
ment te kunnen schrappen.
Witteman verklaarde persvrij
heid een hoog goed te vinden,
„maar niet het hoogste goed".
De Vara is door talrijke men
sen benaderd die lieten weten
dat het fragment wel uitgezon
den diende te worden.
SUSKE EN WISKEDE-HELLEGATHONDEN
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp
Een soldaat demonstreert op het marinevliegkamp in Valkenburg een anti-tankwapen simulator.
(Van onze
parlementaire redactie)
VALKENBURG De
Nederlandse soldaat zal de
komende jaren meer en
meer getraind worden
met behulp van apparaten
die de werkelijkheid na
bootsen, de zogeheten si-
mulatoren. Dit levert aan
zienlijke besparingen op
en komt ook de militaire
opleiding zelf zeer ten
goede. Bovendien behoeft
er zo minder gebruik te
worden gemaakt van oe
fenterreinen, schietbanen
en de openbare weg, het
geen het milieu ten goede
komt.
Dit schrijft staatssecretaris
Van Houwelingen (Defensie)
in een notitie aan de Tweede
Kamer. Hij wijst op de gunsti
ge ervaringen die de drie
krijgsmachtonderdelen inmid
dels hebben opgedaan met si-
mulatoren. Vertegenwoordi
gers van landmacht, lucht
macht en marine waren giste
ren op het marinevliegkamp
Valkenburg om een toelich
ting te geven. Generaal-ma-
joor J. Zielhuis, die het ge
bruik van simulatoren coördi
neert, meent dat met deze wij
ze van oefenen „tientallen
miljoenen per jaar" bespaard
zullen worden.
Als voorbeeld noemde hij de
vliegdienst van de Koninklijke
Marine. De toekomstige be
manningen van de Orions (pa
trouillevliegtuig) maken nu al
gebruik van een „Flight Trai
ner", een nagebouwde cockpit,
waarin op zeer realistische
wijze het vliegen wordt gesi
muleerd. Computers en video
schermen zorgen ervoor dat
men vanuit de ramen van de
cockpit dezelfde beelden ziet
als bij een werkelijke vlucht.
Volgend jaar komt er ook een
„Tactics Trainer" voor de
Orion, waarmee oorlogssitua
ties kunnen worden nage
bootst. Op deze wijze zal de
marine zestig procent kunnen
besparen op het aantal Orion-
vlieguren. Eén zo'n vlieguur
kost ongeveer achtduizend
gulden.
Ook de landmacht maakt nu
reeds gebruik van simulato
ren, bijvoorbeeld voor het trai
nen van tankbemanningen.
Maar ook het schieten kan,
met behulp van van onschul
dig laserlicht, steeds meer ge
leerd worden door nabootsing
van de werkelijkheid.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIILAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
THEATER. RECREATIE.EXPOSIT1ES
EN EEN COMPLETE AGENDA
O
11
SPECIFI
Vrijdag 13 maart verschijnI bij
deze krant de special AUTO'87
Informatie over de adverteer-
mogelijkheden in deze bijlage
wordt u graag verstrekt door
Rob Kieijnen, bereikbaar onder
nummer 071-122244.
BRITS GERECHTSHOF:
LONDEN Een vader
heeft niet het recht zich in
te zetten voor het leven
van zijn nog ongeboren
kind als daarmee een
vrouw wordt verhinderd
zich te laten aborteren. Zo
oordeelde gisteren een
rechter van een Brits
Hooggerechtshof in Lon
den. Volgens rechter Rose
Heilbron heeft een foetus
geen wettelijke mogelijk
heden een zaak aan te
spannen om zich daarmee
in leven te houden. Zij be
paalde verder dat de va
der in deze zaak geen be
roep kan doen op de Brit
se wet uit 1921 ter be
scherming van. kinderen
omdat het niet zeker is
dat een foetus al na 18
weken levend ter wereld
zou komen.
Deskundigen beschouwen de
uitspraak als een van de be
langrijkste aangaande de wet
telijke rechten van de vrouw
als het gaat om zeggenschap
over haar eigen lichaam. De
zaak voor het Britse Hoogge
rechtshof was aangespannen
lab
door een 23-jarige studei ye
behoeve van hemzelf eivge,
weken oude foetus vairijj
vriendin. De zaak werd y
gesloten deuren behandico;
de identiteit van beide slVO(
ten is niet bekendgemaai nj,
rechter maakte haar uit%n
echter openbaar vanw^,oc
belangrijke juridische |e_t
quenties die er volgens
aan zijn verbonden. De
zou aanvankelijk gistel
een abortus ondergaan!
op grond van de uitspra#
een lager hof was de il
uitgesteld tot donderdai
•23-jarige student was dig
beroep gegaan.
Het medische aspect
de zaak draaide is de
naar de levenskansen
18 weken oude foetus.
der stelde dat indien eei
gelijk kind wel leven^'j
worden geboren, aborlP e'
strijd zou zijn met de Vme
bescherming van kindefhrc
bestraft zou moeten viRan
met levenslange gevaifg
straf. Het Hooggerechtshatt(
seerde zich echter op dl31"
ling van deskundigen d? al
niet mogelijk is te bepaj°ge
abortus van een 18 tuk-
oude foetus overeenkon^d
het doden van een kind p
de geboorte levenskansen
hebben gehad. pe
boid
lid
an
Tra
DEN HAAODe organisaties van Nederlanders die in d(jn
log in gevangenschap onder de Japanners leefden, hebbe
rieus gereageerd op plannen om de beruchte Birma-spoor}^,
renoveren. De organisaties noemen het plan van de Jajyjj,
projectontwikkelaar Chiyoda Engineering Consultant Con^n
om van de spoorlijn een toeristische attractie te maken „onL^.
dig" en „onthutsend". nor|
Luitenant-kolonel b.d. G.J. Vos van Birma-Retinie zejiaar
schokt: „Een schunnige zaak vind ik het. Stel je voor (^rej
Duitsers een pretpark zouden willen maken van Auschwit,ut
kan toch ook niet?" En secretaris L. van Deelen van MadjcK j
vereniging van oud-KNIL-militairen, vertelt: „Velen vonq[
dood bij de slavenarbeid om de spoorlijn gereed te krijge^n
zou een onwaardige situatie worden als de regering in zoiLee
op het verzoek om financiële steun bij het opknappen vjne
spoorlijn". De Japanse zakenlieden hebben behalve aan dgtu|
derlandse regering ook aan de Britse, Australische en Arer
kaanse regering een financiële bijdrage gevraagd, waarmïje
in sterk verval geraakte traject tussen Thailand en Birma Ierj
leven zou kunnen worden ingeblazen.
