Het ideale
Griekenland
bestaat
nog steeds
Brugge, het hart van Vlaanderenland
Onuitputtelijk
domein
van reizen en
trekken
CfiidóeSouAOtit'
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1987
Het Griekse Bureau voor Toerisme had
vorig jaar een interessante actie. Voor be
paalde overtochtjes, zoals Ios-Sikinos en
Milos-Sifnos, hoefde geen geld betaald te
worden. Doel was het toerisme op de klei
ne eilanden te stimuleren. Het is nog niet
bekend voor welke eilandjes die actie dit
jaar gehouden wordt. Meer informatie is
verkrijgbaar bij het Grieks Verkeersbu
reau aan de Leidsestraat 13 in Amsterdam.
Griekenland
dankt zijn
charme aan
bijvoorbeeld zijn
pittoreske
haventjes, aan
strandjes waar
zonaanbidders
nog de ruimte
hebben. Die zijn
er nog wel, zoals
op deze foto te
zien is. Maar het
„Benidorm-
toerisme" rukt
steeds verder op.
!uh-
jrig ATHENE - Sla de gidsen van de
wai reisgiganten er maar eens op na.
tin- Luxe hotels met zwembaden op
Korfoe, Kreta of Kos bevolken de
J te pagina's. Wie niet beter weet, zou
:en denken met een folder van Beni-
Ne- dorm te maken te hebben. Natuur-
dag lijk kun je voor een „zon-zee-zui-
r oj pen"-vakantie ook in Griekenland
met. terecht, maar of Griekenland daar
™fe (zelf zo mee gebaat is, dat is een
het tweede.
sco.
net. Het land dankt .namelijk zijn charme
veg- voor het grootste deel aan de kleine wit-
idse gekalkte huisjes die tegen de bergwand
iger geplakt zitten, aan vissers die hun netten
aar repareren op hun kleurige bootjes, aan
taverna's waar de gast in de keuken mag
*)an aanwijzen wat hij wil eten, aan stranden
pen waar zonaanbidders nog ruimte hebben,
age aan glaasjes ouzo die genuttigd worden
j de terwijl je kijkt naar een spelletje trik-trak
in tussen twee dorpsbewoners. En aan res-
oj ten uit voorbije tijden, die achteloos tus-
ipel sen de heuvels liggen.
den Dat Griekenland wordt steeds meer ver-
Een drongen door cocktailbars, massale ex-
ier- cursies, restaurants waar de obers je al-
ind. leen n°g maar in het Engels aanspreken,
en- hamburgertentjes en stranden waar je
ge- over de geoliede lijven moet stappen
voor een eigen vierkante meter zand.
ter- Dit artikel gaat over de nog onbedorven
'an- Cycladen-eilanden, al beginnen de
zijn hoofstadjes zekere toeristische trekjes te
nen vertonen.
ien rp
kok 1 op-tien
a s.
0De Cycladen staan al jaren in de top-
7RS tien van de Griekenlandgangers, na trek
pleisters als Korfoe, Rhodos, Kos en
Kreta. Vanuit Athene is het ook goed te
doen. Je neemt een campingvlucht voor
an" pakweg vijfhonderd gulden. De bussen
ajJ- vanaf het vliegveld in Athene zetten je
h"- af in de haven van Piraeus, waar je bij
der een van de vele passagebureaus voor een
gulden of twintig een ticket naar bijvoor-
te- beeld Paros kunt kopen. De meeste bo-
De ten vertrekken tegen een uur pf acht. Na
i?1 een wat saaie overtocht kom je tegen
die twee uur aan op het eiland.
Op Paros kan worden gekozen: öf een
paar dagen genieten van het uitgaansle-
e a >ven van het hoofdstadje Parikia om te
acclimatiseren óf meteen de bus pakken
j jnaar Naoussa of een ander minder toe-
pp*' ristisch dorpje. Parikia is een plaats met
typische Cycladische steegjes. Witgekalk-
flJ" te woningen, bloeiende struiken langs de
Ft muren en amper twee meter brede
n straatjes met witte strepen die de treetjes
aangeven. Veel boetieks, modieuze bar
retjes en sieradenzaken worden aan het
/an
rijn
ne-
op-
Ro-
is
/an
rer-
eve
)e
in
BRUGGE - Wie de Belgische pro-
108 vincie West-Vlaanderen en met
g"" name Brugge bezoekt, kan er niet
ziet omheen. Jacques Brei had gelijk
ien. toen hij het over de aantrekkelijk
heid van deze eeuwenoude stad
EN had. En wat te zeggen van de naas
te omgeving. In de zomer, wanneer
vlas en koren op de velden staan,
maar vooral in de rest van het jaar
als „de westenwinden gieren van
venijn: dan vècht mijn land, mijn
Vlaanderenland".
De eerste geschriften waarin van Brugge
melding wordt gemaakt, dateren van
876. In die tijd stond hier een grafelijke
burcht waar munten werden geslagen.
Verder woonden er voornamelijk hori
gen van het graafschap. Op de oevers
nk_ van de Boterbeke en Reie, die uitmond
en de in het Zwin, ontstond in de tiende
eeuw een (stadse) handelsnederzetting,
eri_ die de naam Brugge kreeg. In de toen-
op malige volkstaal was een „brugge" een
lur_ aanlegplaats en heeft dus weinig van
rvj_ doen met de bruggen die binnen de
au_ stadswallen nu zo karakteristiek zijn.
wjl Rond het jaar duizend groeiden burcht
00r en stad aaneen en aan het begin van de
len twaalfde eeuw werden zij ommuurd.
rerj Brugge dijde daarna langzaam maar ze-
3pt ker uit tot hèt handelscentrum van deze
Upé streken. Dat gebeurde vooral door de
handel met Engeland, vanwaar wol werd
ingevoerd en verwerkt. Toen de Brugse
de stedelingen de kneepjes van dèt vak ken-
itie den, verlegden ze hun activiteiten steeds
de meer naar de verwerking en uitvoer van
ke- eigen produkten. Vooral de lakenindus-
>ui- trie bracht de stad tot grote bloei. Maar
/an omdat het Zwin steeds verder verzand-
on- de, moesten er dichter bij de Noordzee
de steeds weer nieuwe haventjes worden
an- aangelegd. Ze zijn er vandaag de dag nog
en- steeds: dorpen, vergelijkbaar met bakens
oor langs de weg naar het strand. Ze dragen
rustieke namen als Damme, Mude,
va- Monnikerede, Hoeke en (het Zeeuws-
ort, vlaamse) Sluis.
'dé Taalstrijd
ns-
gen Sinds het begin van de twaalfde eeuw
tel- kenmerkte Brugge zich door een vrij gro-
aag te zelfstandigheid: een situatie waar de
'in- macht van de stedelijke gildes en de lei-
eur ding van de Brugse kooplieden in de zo
geheten „Londense Hanze" niet vreemd
aan waren.
straatbeeld toegevoegd. Tegen een uur of
acht 's avonds begint de boulevard pas
echt te leven. Toeristen en inwoners van
Parikia lopen door elkaar in de „peripa-
to", de pantoffelparade voordat wordt
aangeschoven aan een van de wankele
tafeltjes langs de boulevard.
Wie tevreden is met een maaltijd die be
staat uit tsatsiki (een verfrissende mix
van yoghurt, komkommers en knof
look), souvlaki (vleesspies) met patates
en een Griekse salade gecombineerd met
een wijntje, kan gemakkelijk slagen voor
een tientje per persoon. Dat is zo leuk
aan Griekenland: je kunt er elke avond
uit eten gaan zonder dat je dat echt in je
portemonnee voelt. Ook de overnach
ting kost niet veel: nu de drachme gede
valueerd is, kun je met zijn tweeën bij
particulieren overnachten voor een be
drag tussen de 12 en 25 gulden. Die ka
merverhuurders dienen zich meestal
vanzelf wel aan bij de kade met hun
soms opdringerige „Rooms, do you
want a room?". Beter is het naar een
passagebureau te gaan en daar te vragen
om een kamer in het centrum voor een
bepaald bedrag. Daar wordt een ver
trouwde kamerverhuurder gebeld, die je
meeneemt naar zijn huis. Zo kan voor
komen worden dat de hele weg weer te-
s.ruggesjokt moet worden als de kamer
niet zo mooi en goedkoop blijkt te zijn
als was voorgespiegeld. Campings zijn
op de Cycladen in het algemeen niet
slecht, alleen liggen ze soms wat afgele
gen. Naoussa, in het noordoosten van
Paros, is even pittoresk als Parikia, maar
Toen de Franstalige bovenlaag er echter
toe overging de stad aan legereenheden
van de Franse koning uit te leveren,
kwam het tot de eerste échte taalstrijd in
Vlaanderen. Want de merendeels
Vlaamstalige burgerij liet zich door de
„Franskiljons" niet zomaar onder de
voet lopen. En korte tijd later ontstond
dan ook het grootste treffen dat de taal
strijd tot dusver in de Zuidelijke Neder
landen heeft opgeleverd. De Vlaamse
zege in deze Guldensporenslag (1302),
vervult de hedendaagse Bruggelingen
nog steeds met trots. Op de Markt, het
centrale plein van de stad, werd honderd
jaar geleden door de nazaten van de
toenmalige Vlaamstalige bewoners van
deze streek, een standbeeld opgericht.
Daarop zijn meer dan levensgroot de
aanvoerders Jan Breydel en Pieter de
niet zo doordrenkt van toerisme. Terwijl
visnetten over de grond gespreid liggen
te drogen, worden de gevangen inktvis
sen langs de haven over stokken gehan
gen om stijf te worden, 's Avonds liggen
ze op je bord als „kalamares".
Brommer
De beste manier om de eilanden te ver
kennen is een brommer te huren en zelf
een route uit te stippelen. Inderdaad, als
er onderweg iets kapot gaat, ben je in de
aap gelogeerd en zouden er wel eens pro
blemen met de verzekering kunnen ont
staan. Maar de meeste vakantiegangers
laten die wijze adviezen voor wat ze
zijn. Sommige eilanden, zoals los, heb
ben maar een paar doodlopende wegge
tjes naar stranden. Op Paros kunnen
echter prima tochten worden gemaakt, al
moet men er geen eersteklas asfaltwegen
verwachten.
Een dagje Antiparos is een leuke excur
sie: met de brommer naar Punta, waar
elk uur een boot naar het nabijgelegen
eilandje vertrekt. Het stadje is al weer
veel toeristischer dan verwacht, maar
daarachter ligt de „bush-bush". Een hob
belig pad met links prachtige baaien
leidt naar de druipsteengrotten hoog in
de bergen. Voor een gering bedrag mo
gen de 356 treden worden afgedaald
naar de zalen van stalagmieten en stalac-
tieten.
Het is niet slim, bij het voortzetten van
Coninck afgebeeld. Een staaltje van na
tionaal gevoel waar de Noordelijke Ne
derlanders wel eens een voorbeeld aan
mogen nemen, vindt men in Brugge.
Maar ook de rest van de 431 hectare
metende oude stad, tussen de uit dezelf
de tijd stammende tweede omwalling,
ademt geschiedenis. Neem alleen al de
aanblik van de vier overgebleven stads
poorten: de Smedenpoort, de Kruis-
poort, de Gentpoort en de Ezelspoort.
Of beide monumentale parochiekerken:
Sint Donaas en Sint Salvator. En niet te
vergeten het Belfort met de Halletoren
dat een magistraal uitzicht biedt over
het door kanalen doorsneden stadscen
trum.
Die Halletoren is een prachtige plaats
om een rondwandeling door Brugge te
beginnen. En wanneer de stadsbeiaardier
de tocht, het eerste bordje naar een ta-
verna te volgen, want dat leidt naar een
aanlegplaats voor bootjes, met bijbeho
rende „kantine" voor georganiseerde rei
zen. Nee, volg liever het pad tot het ein
de van het eiland, waar geen mens meer
is te ontwaren. Midden in dat niemands
land duikt plotsklaps een taverna op.
Toen we binnenkwamen, legde de
vrouw des huizes wat „keftedes", pittige
gehaktballetjes, op een schaaltje om te
proeven. Versgebakken brood, een
Griekse salade met mizithra, keftedes,
patates en cola voor vier gulden per per
soon.
Gemiddelde
Als „island-hopper" - letterlijk „eiland-
springer" zit je natuurlijk niet aan één
eiland vast. In drie weken is vier eilan
den een mooi gemiddelde. Dichtbij Pa
ros liggen twee typische toeristeneilan
den: los en Mykonos. De haven van
Mykonos is een plaatje, maar op die
smalle straatjes, waarop steeds weer
nieuwe groepen Amerikaanse cruise-rei
zigers worden losgelaten, raak je snel uit
gekeken en het achterland stelt niet veel
voor.
Wél aan te bevelen is een excursie naar
het heilige eiland Delos, een uurtje va
ren vanaf Mykonos. Liefhebbers van ar
cheologische opgravingen kunnen hun
hart ophalen bij de resten van wat eens
een rijke handelsstad was. los is een ty
pisch rugzakeiland. In het centrum van
dan het beroemde klokkenspel in de to
ren bespeelt, is dat de beste muzikale be
geleiding die je je kunt wensen. Ook al
omdat er vaak een venijnige wind staat
die je het spreken bijkans belet, is het
maar beter het panorama onder je te
aanschouwen en bewonderend te zwij
gen.
Dichterbij is de aanblik van de Burg, een
van de voornaamste historische kernen,
welhaast nog indrukwekkender. Hier
rest alleen maar een opsomming van
deze samenballing van kunstige architec
tuur, zichtbaar aan het Stadhuis, de
Oude Griffie, het Gerechtshof, de Heilig-
Bloedbasiliek en de Proosdij. En niet te
vergeten de door zuilen omgeven Vishal-
le op de naburige Vismarkt. Niet ver
daarvandaan doe je er goed aan in één
van de rondvaartboten te stappen of een
.St-:-
het stadje verdringen bars en restaurants
zich om de aandacht van de jongeren.
Overdag laat de horde zich vervoeren
naar het nabijgelegen strand, waar de
fluorescerende zwemkleding hoogtij
viert. Voor wie daar niet van houdt is
Tinos een betere keus, ruim drie uur va
ren vanaf Paros. De grootste groep „is-
land-hoppers" is dan onderweg op My
konos afgezet. Het stadje is niet zo'n ty
pisch op elkaar gedrukt plaatsje met wit
te huisjes en restaurantjes. Hier over
heersen de toeristen nog niet het straat
beeld.
Alleen rond 15 augustus, Maria Hemel
vaart, is er geen kamer te krijgen. En dat
heeft dan weer alles te maken met de
verering van het wonderdoende ikoon,
dat zich in de Panagia Evangelistrakerk
bevindt. Het hele jaar komen gezinnen
uit heel Griekenland naar dit bedevaart
soord.
Ook het nu verlaten klooster van de
Heilige Drieëenheid bij Agios Stefanos is
de moeite waard. Giorgios, een man van
amper anderhalve meter, woont in een
vieugel van het klooster, waar hij de
spaarzame bezoekers af en toe Griekse
koffie serveert. Hij spreekt geen woord
Engels, maar weet toch een aardige
rondleiding te geven. De school, de eet
zaal, de bibliotheek, de kerk met ikonen,
bij elk vertrek probeert hij met gebaren
taal zijn verhaal te vertellen. Bij de graf
kamer hoeft hij niets te zeggen: hij tilt
alleen even het deksel van één van de
stenen doodskisten op
JACQUELINE EDELAAR
In de tiende
eeuw ontstond
in West-
Vlaanderen
de handels
nederzetting
die de naam
Brugge zou
krijgen.
„Aanleg
steiger"
betekende dat
woord toen.
De naam
heeft dus
niets te
maken met de
talloze
bruggen (zie
foto) die
binnen de
stadswallen
nu zo
kenmerkend
Zijn.
koetsje te huren. Rustig achterover leu
nend, kun je dan op je gemak de rest
van Brugge bekijken.
Hoewel de gemeente Brugge ruim hon
derdduizend inwoners telt, merk je daar
in de schilderachtige binnenstad betrek
kelijk weinig van. Behalve in het cen
trum wonen de Bruggelingen nu vooral
in de omliggende kerkdorpen en gehuch
ten. Die hebben schilderachtige namen
zoals Sint-Andries, Sint-Kruis, Sint Mi-
chiels, Assebrock, Koolkerke, Lissewege,
Dudzele en Tillegem.
En, zeker wanneer je er - buiten het va
kantieseizoen en bij voorkeur per fiets -
over de aloude kasseienweggetjes rond
dwaalt, word je duidelijk wat Jacques
Brei heeft geïnspireerd toen hij zijn
weerbarstige Vlaanderenland al zingend
beschreef. WESSEL POST
Verbazingwekkend veelzijdig is het
aanbod van toeristische reisgidsen
van allerlei soort. En een gespecia
liseerde uitgeverij als J.H.Gottmer
in Haarlem weet telkens weer een
nieuwe formule te vinden naast de
succesvolle „Dominicus-reeks": in
middels verschenen daarin meer
dan vijftig delen en ze zijn in mil
joenen-aantallen verkocht.
Wijlen Jo Dominicus ontwierp op ba
sis van zijn talloze reizen het combi-
natie-recept van nauwgezette feitelijke
informatie en een aangename manier
van vertellen in woord en beeld. In
zijn voetspoor is inmiddels een tweede
generatie gidsschrijvers getreden. Ze
zijn niet allemaal even boeiend: niet
iedereen weet het evenwicht te bewa
ren op de grens tussen uitputtend bab
belen en een meer volwassen benade
ring van reizigers die nu eenmaal niet
allemaal wezenloze schapen zijn, op
zoek naar een herder.
Toegegeven: dat evenwicht is ook niet
gemakkelijk te vinden omdat er overal
zo eindeloos veel te zien, te weten en
te beleven valt. Neem alleen al de Loi
re met haar vele zijrivieren, kastelen,
kerken, musea, steden, dorpen, wijnen
en historie: een onuitputtelijk welbe
hagen. Ad van Bentum vertelt er voor
treffelijk over. En wie zal ooit uitgeke
ken raken in Rome en die stad toch in
één deel gecombineerd vinden met
Napels, Pompei, Capri, Salerno en
vele omstreken? Herman Beliën graaft
zich gidsend door deze rijstebrijberg
heen. Hij schreef ook over het Zwarte
Woud en de aanpalende steden Karls
ruhe, Straatsburg en Bazel. Hier treft
de babbeltoon, ook in de foto's van
Rina Koper.
De Stedenwijzer is een van die andere
reeksen van Gottmer, en daarin wordt
onder meer Venetië behandeld. Het
boekje telt meer dan honderd pagina's
met een bijkans onafzienbare hoeveel
heid praktische informatie, zodat men
de inleidende babbeltjes van Brigitte
Wormbs op de koop toe neemt. Tips
en wetenswaardigheden over eten en
drinken, vervoer, bezienswaardighe
den, kerken en het nachtleven, dat in
Venetië overigens nagenoeg ontbreekt.
Makkelijk aan de Stedenwijzer is de
kaart die op de omslag staat afgedrukt.
Geen gehannes met losse kaartjes, al
leen een risico bij zeer intensief ge
bruik van de gids: wie de kaft van het
boekje verliest, raakt geheid de weg
kwijt.
Behalve al die gidsen voor direct ge
bruik, die tevens de voor- en napret
dienen, heeft Gottmer een reeks cultu
rele reisboeken op stapel gezet. Noor
tje de Roy van Zuydewijn begint de
serie met „Met het oog op West- en
Oost-Vlaanderen", een boeiende trek
tocht door Het Vrije van Brugge, het
Land van Waas, het Graafschap Aalst,
door Gent en Kortrijk, Oudenaarde en
Sint-Niklaas, Dikkebus, Zottegem en
al wat er verder in Vlaanderen de
moeite waard is.
Een andere uitgeverij die toeristische
wegen bewandelt is Lannoo. Prof. dr.
H. Gijsels uit Belgié was kopman in
een ploeg die volop heeft gefietst en
gewandeld in het krekengebied van
..Noord- en Zeeuws-Vlaanderen". Veel
historische informatie en een groot
aantal fiets- en wandelroutes die voe
ren langs - de restanten van - Spaan
se forten en Staatsche schansen.
Wie aan de hand van Van Zuijdewijn
of prof. Gijsels door het Belgische
land trekt, behoort in zijn (fiets)tas
een exemplaar te hebben van Lan-
noo's Natuurgids voor Groen Toeris
me in België. Het is een uiterst hand
zaam boekje met een schat aan infor
matie over de Belgische flora en fau
na. Een België, zoals nog maar weinig
Nederlanders dat kennen.
Een vakantiebestemming verder van
huis is Corsica, dat in een aflevering
van Lannoo's Franse Streekgidsen
wordt ontsloten. Een gids die te ge
bruiken is als handleiding ter plekke,
maar zeker ook vooraf om te zien of
het eiland inderdaad de gewenste va
kantiebestemming is. Veel mooie fo
to's en uiterst verleidelijke beschrij
vingen. Maar wie zin krijgt in Corsica
en meer wil weten over de toeristische
mogelijkheden, zal toch elders aanvul
lende informatie moeten opdiepen.
De reisgidsen van de ANWB zijn zeer
eenvoudig van opzet, maar bevatten
vrijwel alle informatie die voorhanden
is. Nieuw is de gids over Denemarken
en de Faeröer-eilanden. Bijna zeshon
derd pagina's barstensvol toeristische
informatie voor een bedrag van 19,75
gulden voor ANWB-leden; niet-leden
betalen vijf gulden meer.
De Dominicus-gidsen van Gottmer kos
ten f 24.90. het deel over Rome f 27.90.
Goltmers Stedenwijzer over Venetië kost
f 24,75. De prijs van de culturele reisgids
..Met het oog op West-en Oost-Vlaande
ren is f 24.50.
Uitgeverij Lannoo: Fietsen en wandelen
in het krekengebied vpn Noord- en
Zeeuws-Vlaanderen. f 24.50. Natuurgids
voor Groen Toerisme in België, f 32,50.
Franse Slreekgids Corsica, f 45.-.
V-
