Drugs
gebruik
in het
leger
groter
dan
men
denkt
O
3-
Filmster
Hoorteen
ei erbij?
■CeidóeSou/tcmt'
Een blowtje bouwen op de kamer, in de douche of op de wc.
Stoned op appèl, hasj roken tijdens de wacht en bij het
brandpiket. Drugs in het leger. Niet nieuw want de
Amerikaanse troepen die in 1945 door Europa marcheerden
dronken cola met cocaïne, maar het drugsgebruik werd door
de soldatenvakbond VVDM weer in de actualiteit geplaatst.
Citaat van een drugsgebruikende dienstplichtige uit het blad
Twintig: ,,Je doet het omdat je je verveelt, en dat komt nogal
eens voor". Mr. J.A. de Koning, auditeur-militair bij de
arrondissementskrijgsraad in Arnhem: „We krijgen hier zo'n
tweehonderdveertig gevallen van drugsgebruik bij land- en
luchtmacht per jaar te behandelen. Naar mijn gevoel is dat
het topje van de ijsberg".
ARNHEM - Eerst wat cijfers: in de pe
riode 1 juli 1983 tot 1 juli 1985 werden
in land- en luchtmacht 362 overtredin
gen van de Opiumwet geconstateerd. In
zesentwintig gevallen ging het om hard
drugs, de overige zaken betroffen soft
drugs. Over het hele jaar 1985 gerekend
waren er 237 overtredingen, vorig jaar
werden 238 voornamelijk dienstplichti
gen betrapt op het gebruik van soft
drugs.
„Er is sprake van een redelijke toena
me", constateert mr. J.A. de Koning, au
diteur-militair (officier van justitie) bij
de arrondissementskrijgsraad in Arn
hem. „Ik praat hier alleen over land- en
luchtmacht. Over de marine heb ik geen
cijfers, maar ik mag aannemen dat het
drugsgebruik daar eenzelfde beeld ver
toont. Of het veel is? Ik vind het in elk
geval té veel. Gezien de bijzondere taken
van de krijgsmacht en het omgaan met
wapens en explosieven is drugsgebruik
in het leger nooit te tolereren. De opera
tionele inzet is in het geding en ook de
veiligheid van iedereen die in de krijgs
macht werkt, hetzij dienstplichtig hetzij
als beroeps".
Deze visie vormt een van de pijlers
waarop het beleid van de militaire recht
spraak rust. Een andere is, volgens mr.
De Koning, dat de militaire leiding niet
kan gedogen dat er strafbare feiten wor
den gepleegd. En de derde: het gebruik
van drugs op de kamers in de kazerne of
in militaire tehuizen, op zodanige wijze
dat andere militairen onder wie dienst
plichtigen, er onvrijwillig mee gecon
fronteerd worden, moet tegengegaan
worden.
'uders
Mr. De Koning: „Dat laatste is voor ons
een heel belangrijk punt. Ik krijg hier
nogal eens ouders die zeggen: „Ik geef
mijn zoon af voor de militaire dienst
plicht, schoon en zonder strafblad. En ik
krijg hem als drugsgebruiker mét een
strafblad na veertien maanden weer te
rug". Vaak komt dat doordat ze willen
meedoen, stoer willen doen, of niet be
stand zijn tegen de geestelijke druk die
kamergenoten uitoefenen. Een stoned
sfeertje bouwen op de kamer, vaak ge
combineerd met alcohol, en dan ontstaat
er een soort lef-stemming. Zo van: wat
voor spannend avontuur zullen we nu
weer eens beleven. En dat leidt dan tot
crimineel gedrag".
Overigens verbaast het de auditeur-mili
tair niet dat er drugs worden gebruikt in
het leger. „De krijgsmacht is een door
snee, een afspiegeling van de burgersa
menleving. Zoals buiten de kazernes op
veel plaatsen soft drugs worden gebruikt
en drugsverslaafden rondlopen, zo heb
je dat ook in het leger. Alleen, in de bur
germaatschappij worden er maatregelen
genomen om het drugsgebruik tegen te
gaan. Voorlichting, goede opvang. En de
militaire leiding voert op dit punt geen
gericht beleid. Daardoor heb ik wel eens
het gevoel dat we hier op het parket aan
het dweilen zijn met de kraan open".
Het drugsprobleem is een zorg van de
commandanten, die verantwoordelijk
zijn voor de gang van zaken in de kazer
ne. Hij is het ook, die voor een goede
voorlichting moet zorgen, meent mr. De
Koning. „Als een dienstplichtige op
komt, wordt hij meteen geconfronteerd
met een scala van regels. Op het eerste
appèl, bij de eerste instructie en bij in
spectie van de kamer moet er meteen op
gewezen worden dat de krijgsmacht
drugsgebruik niet tolereert. Controle op
naleving zou heel consequent moeten
worden volgehouden. Er zijn onderdelen
waar dit wel gebeurt, maar er zijn er ook
waar niets wordt gedaan aan zulke voor
lichting. Dat is jammer, er zou één lijn
moeten zijn. Maar zolang het een zaak
van de commandanten is hou je dit".
De
boer op
Mr. De Koning vraagt zich ook af of er
bij de opleiding wel voldoende duidelijk
wordt gemaakt dat drugsgebruik in een
eenheid niet kan en niet mag. Als voor
beeld noemt hij een huzaar, die onlangs
in Bcntheim werd betrapt met 650 gram
hasj bij zich. „Hij zei dat het voor eigen
gebruik was maar dat geloof ik niet. We
krijgen hem straks hier. Deze man mag
overigens van geluk spreken dat hij de
militaire status had toen hij werd aange
houden. Anders was hij er vies bij ge
weest. Want in West-Duitsland is het be
zit van drugs, ongeacht de hoeveelheid,
altijd een misdrijf. Bij ons is het een
overtreding. Tot vijf gram doen wij af
met een transactie tussen de vijftig en
AUDITEUR-GENERAAL
honderdvijftig gulden. Is het meer dan
vijf gram, dan wordt zo iemand gedag
vaard omdat er dan dealerachtige aspec
ten aan kunnen zitten. Maar dat hoeft
niet altijd. Soms wordt er hasj gehaald
voor een klein groepje, die roken ze dan
met elkaar op". Mr. De Koning zou de
strengere aanpak van de oosterburen wel
willen overnemen, maar vindt dat dit in
redelijkheid nog niet kan. „Zolang een
goede voorlichting aan de dienstplichti
gen niet overal plaatsvindt kun je geen
zwaardere straffen gaan uitdelen. Ie
mand met meer dan vijf gram hasj bij
zich krijgt nu doorgaans een forse boete
en voorwaardelijke hechtenis opgelegd".
De auditeur-militair is van mening dat
het overigens voor de defensieleiding
■vrij eenvoudig moet zijn om voorlich
ting over drugs in het leger goed te
stroomlijnen. „Er zijn genoeg gespeciali
seerde mensen in de krijgsmacht. Art
sen, psychiaters, maatschappelijk wer
kers, geestelijk verzorgers, veiligheids
deskundigen. Zet die mensen in een bus
en stuur ze de boer op, bij de kazernes
langs. Net als de banenbus voor de af
zwaaiers. Zoiets kan binnen twee weken
geregeld zijn. Maar er moet iemand zich
sterk voor willen maken. De comman
dant van het Eerste Legerkorps, waar de
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1'
meeste dienstplichtigen zitten, bijvoor
beeld. Of de minister, iemand uit de
Tweede Kamer, maakt niet uit wie.
Maar iemand moet dat memootje schrij
ven om de bus in beweging te krijgen".
Alcohol
Op die manier, aldus mr. De Koning, is
het betrekkelijk geringe drugsgebruik in
het leger nog wel in te dammen. „En
krijgen wij er als militaire justitie geen
tweede probleem bij. Het eerste bezorgt
ons als handen vol werk, dat is de alco
hol. Een werkelijk gigantisch probleem.
Het wordt onderkend, maar er wordt
naar mijn mening te weinig een ontmoe
digingsbeleid gevoerd. Waarom dertig
tappunten in een kazerne? Waarom is
drank zo goedkoop? Waarom het hele
scala van zwak tot zeer sterk verkrijg
baar? Ook hier geldt, dat betrekkelijk
eenvoudig het probleem kan worden
aangepakt".
In het blad van de soldatenvakbond
VVDM zegt de zojuist afgezwaaide
dienstplichtige Erik Pors uit Papen-
drecht niet te begrijpen waarom er zo
veel heisa wordt gemaakt van drugs in
het leger. De alcohol veroorzaakt veel
meer overlast, vindt hij. „Als je ziet hoe
veel er op een kazerne Qf op een oefe
ning gedronken wordt. Daar word je eng
van. Soms drinken ze zich helemaal la
veloos. £n dan mag je niet zoiets on
schuldigs gebruiken als hasj. Maar het
allemail een stuk rustiger zijn op de ka
mers. Hasj is beter dan alcoholgebruik,
want dat ontaardt toch altijd in zuipen.
Met alle overlast die dat met zich mee
brengt". Hasj is ongevaarlijk, meent hij.
„Stoned zijn is gewoon een fijn gevoel.
Je bent heel vrolijk en kan overal om la
chen, om de stomste dingen. Dus niet
zoals met alcohol, dat je vervelend
wordt of agressief en dan dingen gaat
slopen. Je wordt juist heel rustig van
hasj".
Legaliseren
De VVDM pleit voor legalisering van
soft drugs in het leger. „De taboesfeer is
niet terecht. Alcohol en hasj hebben de
zelfde uitwerking. Dan moet je het ge
bruik ervan ook in gelijke mate aanpak
ken. De legerleiding is wat dit betreft re
delijk inconsequent. Het grote alcoholge
bruik accepteren ze wel, soft drugs niet.
Wij vinden, dat de regels die voor alco
hol gelden ook van toepassing moeten
worden verklaard voor soft drugs", zegt
woordvoerder Paul Hofman. „Het is hy
pocriet dat drugs worden verboden en
terwijl vooral in de Nederlandse kazer
nes in West-Duitsland door de lage prij
zen het alcoholgebruik wordt aangemoe
digd. Wat dit betreft zouden we graag
zien dat in het leger de zaak gelijk wordt
gesteld met de burgermaatschappij".
Mr. De Koning tot slot: „Drugs- en alco
holgebruik, dat zeggen de jongens zelf,
komt voort uit verveling en eenzaam
heid. Vooral in West-Duitsland, in See-^
dorf en bij de groep geleide wapens,
speelt dat bij dienstplichtigen. Maar als
je ziet wat voor voorzieningen er bij
voorbeeld in Seedorf allemaal zijn. Van
fotoclub tot sportclubs, bioscoop, creati
viteitscentra. Wat daar allemaal is, daar
zou een gemiddelde gemeente in Neder
land jaloers op zijn. Als ondanks dat de
jongens aan de drugs en dé alcohol gaan
uit eenzaamheid, dan zeg ik: doe wat
aan die eenzaamheid. Pak het probleem
bij de wortel aan en wees niet tevreden
met symptoombestrijding. Want wat we
hier krijgen is het topje van de ijsberg.
Ik denk dat het drugsprobleem in het le
ger groter is dan menigeen denkt".
KLAAS SNIJDER
door Gerard Kessels
Een grote toekomst op het witte doek z
voor mij wel niet meer weggelegd zijn,
maar met veertig heb ik er toch net m(
eerste filmrolletje opzitten. De betaling
was ook niet van aien aard dat ik de
journalistiek ga verlaten. Zegge en
schrijve vijftigduizend lire, oftewel ruin
tachtig gulden.
Toch een leuke ervaring. Wie weet ben
straks een paar fracties van een secont
te zien in de nieuwe speelfilm van
Terrence Young, de man die beroemd
werd met James-Bondrolprenten als
„Veel liefs uit Moskou" en
„Thundèrball". In Rome was ik een d
lang figurant bij de opnames. Een
eenvoudig meeloper, letterlijk, in een
film die „Marathon" heet.
Hoofdrolspelers: David Carradine (al
wild om zich heentrappend bekend
geworden door de televisieserie ..Kung
Fu" en nu te zien in een tv-serie over «MS
Amerikaanse burgeroorlog) en het )pe
attractieve fotomodel Lauren Hutton, d &e
de laatste jaren een succesvol actrice is
Aangenomen mag worden dat zij aan d r
tienurige draaidag iets meer hebben 00
overgehouden dan ik. Heel wat meer /er.
hebben ook de Italiaanse re
en Gianni Poli gekregen, voor wie ook' a
een rol was weggelegd. Beiden, goed vo{
in totaal drie overwinningen in de ai
marathon van New York, moesten ïn
meedoen om het allemaal wat echter /(wc
doen lijken. o's
Een vermakelijk, zij het wat 5pe
ongeloofwaardig verhaal. Een ruziënd JL
echtpaar beperkt de confrontatie niet /<f
de huiskamer. De man. een Amerikaar 'C1
militair en gevierd marathonloper, kriji ck
ook bij zijn sport concurrentie van de
eega. Bij de marathon van Rome weetién
hij de vrouw nog gemakkelijk te :rd
verslaan. Maar het jaar daarop is hel :bbe
anders. De vrouw, aie fanatiek getraintn e
heeft, wint de Romeinse marathon net nde
voor haar man, die vlak voor de streepnde
struikelt over een hond. Als hel allemaan i
goed gaat, beleeft de film in augustus n d;
zijn première in Amerika. eer
Het was die vervloekte hond, die in hein s
centrum van Rome de hele filmploeg iek
zo'n twee uur ophield. Het beest was elk,ori
keer iets te langzaam of te snel met hei<
oversteken, zodat Carradine op de it fe
bewuste plek wel steeds .dramatischer ti rol
val kwam, maar waardoor in het gehepnY
niet te zien was wat dat met die hondien;
van doen had. De finish lag op de hernIn J
die van het Forum Romanum naar Ziepari
gemeentehuis, Campidoglio, voert. Net\n a
achter.de laatste bocht naar de finish leer
moest de simpele viervoeter naar de jn,
overkant kuieren. Het zonnige weer (Tires'
graden begin februari!) had de Don
Dobberman echter in een uiterst ann
menslievende bui gebracht. Carradine, rs. 1
Hutton, Poli, Pizzolato en wij als tspi
figurerende atleten moesten telkens vveims
onze positie op de heuvel innemen in <)doc
hoop dat de Dobberman het dit keer een-
inderdaad goed zou doen. En daar gugisc
het dan weer. Poli en Pizzolato haadeH v
de grootste moeite verbeten en uitgeput ;t b
kijken en niet in lachen uit te barsten ikgr
wanneer de kruk Carradine hen voorbiiscl
ging. Carradine, de knieën kapot van /nolo
vallen, zag er na enige „takes" eer
aanzienlijk ouder uil dan de tempels vc be
het aanpalende Forum Romanum. erd
Tussen de opnames door zakte in d
Carradine uitgeput in een stoel, pakte isse
een sigaret en begon meestal zwaar teassi
hoesten. Na een paar levensgevaarlijke#
hoestbuien en een half pakje sigarettenng.
ging het hem meestal wel weer iets bet6n t
Op mijn vraag of hij door deze film geen i
zin in hardlopen had gekregen, keek Itom
mij slechts aan met vernietigende blik. all
„Absoluut niet. Het enige waar ik zin eini
heb gekregen is een paar dagen in de zeel
liggen", bitste hij. De gekwelde ster Aeaar
pas weer wat vriendelijker toen ik henat d
vertelde uit Nederlancf te komen. „Ah, in
Amsterdam is fantastic, ik ben er pas jkhe
nog geweest. En Freezland is een van i
mooiste gebieden die ik ken". Een
moeilijke film? „Oh nee, niet moeilijkt R
dan andere".
Inderdaad een uitstekend acteur, die /ate
Carradine. iaar
iner
:rst
rikk
nde
eutr
ïs cholesterol slecht voor hart en
bloedvaten? Dat is de vraag. En als
het slecht is, kun je daar dan met
een dieet en pillen wat aan doen?
Twee partijen kennen het ant
woord al. De zuivelindustrie vindt
- raadt eens - dat het gevaar van
cholesterol wel meevalt. Unilever,
producent van het cholesterol-ver-
lagende Becel („goed voor hart en
bloedvaten") denkt - wie had dat
gedacht - van niet.
De medische gemeente is ietwat minder
zeker van zijn zaak. In 1980 noemde de
cardioloog prof. dr. Meijler de Becelre-
clame „misleidend" en de theorie daar
achter „een bouwvallig luchtkasteel".
Sindsdien zijn de opvattingen behoorlijk
aan het schuiven gegaan.
Dat te veel cholesterol in het dieet niet
goed is voor hart en bloedvaten is een
oud idee. Hartinfarct bijvoorbeeld wordt
in de meeste gevallen veroorzaakt door
het dichtslibben van de kransslagaderen
met een vettig spul, en een bloedprop
daarbovenop doet dan letterlijk de deur
dicht. Dat vettige spul bestaat vooral uit
cholesterol. De redenering ligt voor de
hand: hoe minder je eet aan cholesterol,
hoe minder kans op angina pectoris
(kransslagaderen gedeeltelijk dicht),
hartinfarct (helemaal dicht) of beschadi
ging van andere bloedvaten.
Maar zo simpel ligt het niet. Cholesterol
is niet per se een slechte stof. Het is de
grondstof voor celmembranen, voor hor
monen en dan heb je ook nog een soort
cholesterol, HDL cholesterol, dat juist
goed is voor hart en bloedvaten. Kort
om, de zaken lagen zo ingewikkeld dat
men in Amerika besloot tot een groots
opgezet onderzoek om eens en voor al
tijd uit te zoeken wat de gevaren van
cholesterol zijn, en of je er met een dieet
of medicijnen wat aan kunt doen. Dit
onderzoek, het zogeheten „Coronary Pri
mary Prevention Trial" duurde zeven
jaar en 480.000 mannen tussen de 35 en
59 jaar met verhoogd cholesterolgehalte
in het bloed deden er aan mee. Al die
480.000 mannen kregen een dieet voor
geschreven dat minder verzadigd vet,
minder cholesterol en meer linolzuur
(onder meer in Becel) bevatte. Uit de
groep die desondanks toch een hoog ge
halte aan cholesterol hield werden 3806
mannen uitgekozen voor het eigenlijke
onderzoek.
Ze werden in twee groepen verdeeld. De
ene groep kreeg zeven jaar lang het cho-
lesterol-verlagende middel Questran te
slikken, de andere een precies daarop lij
kende foppil. Niemand, de proefperso
nen noch de onderzoekers, wist tijdens
het onderzoek wie wat slikte. In 1984
maakte men de balans op in een ge
ruchtmakend artikel in de Journal of the
American Medical Association (JAMA).
Wat bleek? Na enig gereken kwam men
er achter dat in de Questrangroep twin
tig procent minder dodelijke hartinfarc
ten waren voorgevallen. Ook het aantal
niet dodelijke infarcten was met twintig
procent gedaald. Wat daarvan te den
ken? Amerikaanse deskundigen kwamen
in 1984 in Bethesda tot de volgende con
clusies. Het cholesterolgehalte in het
bloed is niet zo maar een bijkomstig
heid, nee, het hoort samen met roken en
te hoge bloeddruk tot de drie belangrijk
ste risicofactoren voor het krijgen van
ziekten aan hart en bloedvaten. Een ge
halte boven de 200 milligram per decili
ter bloed wordt als te hoog beschouwd.
Wie dit gehalte met een procent weet te
verlagen, vermindert zijn kansen op
hart- en vaatziekten met twee procent.
Hoe?
Dan moet je het aandeel van vet in de
energievoorziening van het lichaam te
rugschroeven van de huidige vijfendertig
a veertig procent tot dertig procent.
Minder vet eten dus. Het cholesterol-
aandeel daarin (zuivel, vel vlees, orgaan
vlees, vis, schaaldieren) moet terug naar
zo'n 250 tot 300 milligram per dag. Eén
ei bevat alleen al 270 milligram. Hoort
een ei er nog bij? Omdat lang niet alle
ei-cholesterol ook in het bloed terecht
komt, kunnen volgens de Nederlandse
Hartstichting twee tot drie eieren per
week geen kwaad. Verder moet de con
sumptie van linolzuur (een onverzadigd
en essentieel vetzuur) omhoog.
Amerika is wat betreft cholesterol hele
maal om. Iedereen die daar zijn bloed
druk kent, kent ook het gehalte van cho
lesterol in zijn bloed en weet ook wat
pera
dat betekent. In Europa zijn we nog nroor
zover. Vorige maand staken enige dffetti
kundigen in Londen de koppen bij (and
kaar en formuleerden een Europeoor
standpunt. In feite namen ze de Amejjn.
kaanse aanbevelingen in zijn gehtfegei
over. En Nederland? Tja, de Nederlanaddi
se Hartstichting zit al jaren helemaal lezie
de Amerikaanse lijn en heeft onlai? dc
nog een miljoen folders uitgegeven o\en
hoe en wat. Maar de Nederlandse d«est£
kundigen hebben nog geen gezamenlan 1
standpunt bepaald. De twijfel blijft kn d;
gen. Hoe kon het aantal hartinfarctroor
sinds 1970 dalen terwijl we tegenwo<Dme
dig net zoveel, of meer, cholesterol g co
bruiken als vroeger? Moeten ook geza>ieg<
de personen aan dit nieuwe dieet? En *erd
je alleen mensen met een te hoog cholfoor
terolgehalte het dieet en eventueel meoch
cijnen voorschrijft, en dat is zowat laar
helft van Nederland, hoe krijg je die det d
zo gek om alles te laten staan wat lekleeft
is, maar helaas ook ongezond? Over etos k
paar weken zullen Nederlandse deskunds<
digen bij elkaar komen om een geiint
menlijk standpunt te bepalen. Ik houdven
op de hoogte. Diegt
- I
