JACQUES
D'ANCONA
finale
fa.
CeidócSomont
Tropisch
regenwoud
tussen
de flats
„Arrogant?
Welnee,
ik ben
een
gevoels
mens"
Een maand geleden praatte ik nog een
keertje met mijn buurvrouw. Dat is iets
om in de krant te zetten, want in onze
straat in het Engelse Beckenham hebben
de buren zelden contact met elkaar.
Maar er lag een pak sneeuw en
buurvrouws rode autootje zat vast. Ik
zette me schrap en duwde het ding een
beetje - en hop. ze kon weer verder.
Buurvrouw draaide het raampje naar
beneden en zei: ..Bedankt hoor. En hoe
gaat het met u? Wij hebben elkaar al
lang niet meer gezien".
Precies twee jaar was het geleden. Maar
zo gaat het in onze straat. De mensen
die er wonen, hebben geen benen, zij
lopen op wielen. Wij ontmoeten elkaar
zelden en maken alleen praatjes wanneer
het niet anders kan, bijvoorbeeld als er
een ongeluk is gebeurd of er ligt zoveel
sneeuw dat je er niet makkelijk doorheen
komt met de wagen.
Een typische straat dus om in te wonen,
want de gemiddelde Engelsman haat zijn
buren. In Engelse kranten lees je vrijwel
elke dag fantastische verhalen over
keiharde burenruzies. Er komt vaak een
wijze rechter aan te pas die de zaak
beslecht met een Salomonsoordeel
waarover nog vele maanden wordt
nagekaart.
Van rechter Geoffrey Baker, die in York
een stel ruziënde buren moest oordelen,
hoorden wij deze veelzeggende uitspraak:
,,Een Engelsman is gerechtigd zijn buren
te haten". Dat doet 'ie dan ook, met volle
overgave. Een grote
verzekeringsmaatschappij, Legal and ^8
General, heeft dat vorig jaar nog getest, vai
Zij kwam tot de vaststelling dat in het
Engeland één op de vier personen geen fa
woord meer spreekt met zijn naaste :n
buren. L
Tachtig procent van de Engelsen vindt J~.
zijn buren hoogst onattent. Legal and Nu
General had dit wel gedacht. In een slo
begeleidende nota verklaart zij zich the
erover te verbazen dat het niet telkens de
honderd procent was. vaj
De personen die door Legal and General
ondervraagd werden, klaagden steen en J*1*
been over burengerucht ..De-buren bel
maken ons knettergek", beweerden ze. sch
„Ligt er weer poep op de sloepDan vijl
komt die zeker van hun hond. En hun
vijf katten beschouwen onze tuin als hun
geliefde jachtterrein. De zoon van Nit
hiernaast parkeert z'n gammele autootje dei
altijd voor onze ingang. En de dochter is sch
een sletje. Here Jezus, waaraan hebben een
wij toch zulke nare buren verdiend?". Ha,
Dit soort klachten leidt in Engeland vaak ker
tot hoog oplaaiende ruzies en zelfs len
handgemeen. Wil je in een conflict met me
de buren niet alle tanden kwijt, dan span anc
je ze nog het beste een proces aan. Laat var
dan de rechter maar zien dat hij een afs<
vreedzame regeling treft. En
In het sjieke Londense Hampstead tijc
daagden Ian en Laura Herman hun ter
buurman Simon Maya. wiens gedrag zij j ,N>
bepaald hinderlijk vonden, voor de bei
rechtbank. De rechter stelde vast, dat „is
Maya hen inderdaad onheus had Co
behandeld. Zo ging buurman Maya in
telkens als zij zijn huis passeerden uit het An
raam hangen om daarbij te keffen „als dal
een dolle hond". Bovendien zette hij zijn
stereo-installatie geregeld lekker hard".
Maya verdedigde zich driftig. Hij zei dal
hef echtpaar Herman niet goed snik was,
als hel ware bezeten van haatgevoelens
en volslagen paranoide. Ook het au-
pairmeisje van de Hermans leed aan
zinsverbijstering. Ze kroop geregeld op
de keukentafel om beter naar de buren te
kunnen gapen. Maya had het gevoel dat
hij doorlopend in de gaten werd
gehouden. Ging hij de deur uit, dan ik
hoorde hij zijn buren gillen: „Die halve kaï
gare van hiernaast gaat alweer op stap!", j Co
De rechter vond dat beide partijen er een spc
schepje bovenop hadden gedaan. In dai
tegenstelling tot de heimelijke dai
verwachtingen van Ian en Laura me
Herman, stopte hij Simon Maya niet in nei
de petoet. De drie boze buren kregen de led
raad zich voortaan een beetje koest te ste:
houden en vooral niet meer keffend uit ree
de ramen te gaan hangen. 1 Wc
Een burenruzie in Yorkshire liep minder
goed af. Het boerenechtpaar Brooks had
het daar vier jaar lang aan de stok met
de Mallinsons, die een andere boerderij
bewoonden. Zij vielen elkanders
eigendom aan, scholden elkaar de huid
vol, gooiden met stenen, ontvoerden
■elkanders huisdieren en veroorzaakten
botsingen met landbouwtractoren. Het
echtpaar Brooks dat door de rechter
wraakgierig werd genoemd, kreeg een
voorwaardelijke straf.
Het mooie is eigenlijk, dat de
rechtbanken van Engeland er niet zijn
om alle burgers beschaafdheid af te
dwingen. Volgens de Engelse wetgeving
kunnen bepaalde gedragingen pas
hinderlijk worden genoemd wanneer zij
verder gaan dan wat men mag
verwachten dat een mens redelijkerwijze' liei
kan tolereren. z'n
Dit verklaart waarom er voor een collegal of
van mij niets anders opzat dan zit'
machteloos toe te luisteren terwijl het in nie
de flat naast de zijne lot een broederlijke
twist kwam over een erfenis. De broer die
niets had gekregen, draaide dag en nacht
heel luid de plaat „Money is the Root oj
all Evil" (geld is de wortel van alle
kwaad); de gelukkige erfgenaam nam
geregeld revanche met een keihard
„Jealousy".
Maar als het werkelijk te ver gaat, $laan
Engelse rechters toch toe. In Dorset
hebben zij een vrouw beboet die constant
een roeptoeter gebruikte om naar de
buren te brullen: Wij haten die van
hiernaast, wij haten aie van hiernaast,
WIJ HATEN DIE VAN
HIERNAAST!!!".
ARNHEM - Schitterende grote en
kleine planten omstrengelen elkaar.
Daar tussendoor fladderen vrolijk
fluitende vogeltjes. Op de oever
van een beekje liggen lui en vadsig
de kaaimannen. Vissen dartelen
rond in een soort moerasje. Van
grote bladeren druppelt het water.
Het ruikt er vochtig, net zoals het
in een tropisch regenwoud moet
ruiken.
En dan te bedenken, dat die metershoge
bomen en struiken, ze reiken wel tot
vier, vijf meter hoog, in 1983 zijn aange
plant zijn als jonkies van hooguit een
halve meter. Alles bij elkaar belooft deze
proefhal het nodige voor de enorme tro-
eïnhal die momenteel in aanbouw is in
urgers Dierenpark te Arnhem. Want
dit uitstapje naar de evenaar was slechts
een bezoekje aan een grote kas. Daarbui
ten razen de auto's en torenen de flatge
bouwen hoog boven de bomen uit.
Het gaat trouwens wel om een bijzonde
re kas. Het heeft een dak zonder steunpi
laren. Het hangt als het ware aan zwaar
verankerde palen buiten. Het dak lijkt
van plastic, maar is van een zeer bijzon
der folie gemaakt. Drie lagen op elkaar,
in vierkanten aan elkaar gelast en ver
volgens in een aluminium Trame gespan
nen. Tussen die lagen is lucht geblazen
waardoor er twee isolerende kussens zijn
ontstaan. Bovendien heeft het folie de
eigenschap dat het geen vuil vasthoudt.
Mocht er dus weer eens een zanderige
windvlaag uit de Sahara komen, dan
hoeft er maar een beetje regen te vallen
of het dak is weer schoon.
Met de bouw van de grote hal, die in
middels is begonnen, gaat een vurige
wens van Anton van HoofT, directeur
van Burgers Dierenpark, in vervulling.
Hij liep in 1970 al rond met plannen
voor een tropen hal en was op zoek naar
een goede dakconstructie. „Er was ge
noeg op dit gebied, maar steeds met een
dat de bezoekers ondervinden hoe het is
om in een tropisch regenwoud te verke
ren. Daartoe worden drie wandelroutes
aangelegd: een makkelijke, een iets
moeilijkere en een Livingstone-route,
zoals Van HoofT die lachend noemt.
„Daar zullen ze echt een klus aan heb
ben, aan die Livingstone-route. Dat
woedt een smal paadje met verrassingen.
Omgevallen bomen, kapotte bruggetjes
over wildstromende beken en meer van
dat soort dingen. Om hen heen allerlei
dieren die in het woud plegen te leven.
De echte gevaarlijke zitten natuurlijk
wel in een hok, maar dan wel zo, dat je
de indruk hebt dat ze loslopen. De men
sen moeten het tropisch regenwoud on
dergaan. Ik ben er zelf een paar keer ge
weest, maar je kunt aan niemand vertel
len hoe het is, dat moet je aan den lijve
ondervinden, zo bijzonder is het". Om
dat er ook rekening gehouden wordt met
minder-validen die het Arnhemse regen
woud willen ervaren, komt er ook een
gemakkelijke route, met brede paden en
zonder obstakels.
Hoewel er uit botanische tuinen grote
planten zullen komen, wordt er ook het
nodige gestekt en gezaaid. Daar zijn heel
veel mensen nu mee bezig. „Zelfs uit het
buitenland komt het nodige. Op heel
veel plaatsen in de wereld zijn mensen
voor ons aan het stekken. En zaaien na
tuurlijk".
Wie wil gaan kijken hoe het de bouw
van de hal vordert, kan natuurlijk nu al
een kijkje gaan nemen in Arnhem. Er is
een kleine tentoonstelling ingericht met
tekeningen, maquettes, stukken bouw
materiaal en toelichting op papier. Bo
vendien kan alvast een beetje van de
sfeer worden geproefd in de proefhal. En
wie een blik gaat werpen op de bouwput,
luistere naar Van HoofT: „Verkijk je niet
op de grootte nu, want het lijkt kleiner
dan het is. Bouw maar eens een huis.
Als je daarvan de bouwput ziet met de
fundamenten, dan denk je ook: moet ik
daar in wonen?".
MARJOLEIN RIETMAN
door Roger Simons
Burengerucht
GRONINGEN - Als er iemand is
die veel „over de tong" gaat, dan is
het wel Jacques d'Ancona, journa
list (theaterrecensentX* bij het
Nieuwsblad van het Noorden,
maar vooral voorzitter van de jury
bij het populaire televisieprogram
ma Soundmix-show van Hennie
Huisman. Er wordt zeer uiteenlo
pend over hem gedacht en gespro
ken: de kwalificaties variëren van
„arrogant" tot „sympathiek" en
van „een enorme kwal" tot „zeer
deskundig jurylid". Sympathiek of
niet, Jacques d'Ancona is zo lang
zamerhand volksbezit geworden.
Hij verheelt niet die belangstelling
best leuk te vinden. Hij kan echter
ook goed relativeren. ,?Nu sta je
volop in de belangstelling. Als je
straks eventueel niet meer op de
beeldbuis verschijnt, ebt het alle
maal langzaam maar zeker weer
weg".
Hoe is hij in dat tv-wereldje verzeild ge
raakt? „Vijf jaar geleden trok Henny met
zijn playback-show door het land. Hij
deed ook de provincie Groningen aan.
Ik wilde het mijne ervan weten. Ik zag
een zo op het oog lompe, maar tegelij
kertijd o zo flexibele kerel, die geweldig
met mensen weet om te gaan. Die man
is in die jaren nauwelijks iets veranderd.
Hij beschikt over een lekkere, volkse
spontaniteit. Ik was de eerste, die hem
een interview afnam en sindsdien zijn
de contacten gebleven. Een en ander re
sulteerde in het contract met Joop van
den Ende die in opdracht van de KRO
de Soundmix-show produceert".
Een jurylid dat kritisch is, moet zelf ook
vaak kritiek incasseren. Kan d'Ancona
daar tegen? „Ja hoor, heel goed zelfs. Ik
ben de goedkoopste psychiater van Ne
derland. De mensen kunnen alle frustra
ties gratis bij me kwijt. Het boe-geroep
klinkt mij overigens niet vreemd in de
oren. Ik ben jarenlang voetbalscheids
rechter geweest. Je kunt gerust stellen
dat ik m'n hele leven jurylid ben ge
weest. Aldoor maar beslissingen nemen.
Op het voetbalveld ben ik drie keer ge
molesteerd en onder begeleiding van de
politie van het veld gebracht. Ik ben zo
eigenwijs te zeggen dat ik de materie be
heers. Je moet zeker van je zaak zijn. 't
Kan best zijn dat ik desondanks wel
eens een verkeerde beslissing heb geno
men, maar daar wil ik achteraf best over
praten. Ik aanvaard de kritiek die er op
mij is. Arrogant? Wel nee. Ik ben een ge
voelsmens. Met warmte probeer ik een
plaats in deze maatschappij in te nemen.
Ik ben - hoewel ik misschien niet zo
overkom - bescheiden, ja zelfs verlegen.
Ik zal beslist geen bar of café binnen
stappen, als ik niet zeker weet daar be
kenden te treffen".
Aanvaarden
„Bij de Soundmix-show is het gebleven
bij af en toe wat boe-geroep. Dit seizoen
heb ik gemerkt dat de mensen je steeds
meer gaan aanvaarden. Opvallend is dat
artiesten die door mij zijn afgewezen, op
een heel sympathieke manier reageerden
en zeiden: „We hebben er toch iets aan
gehad". De kritiek op mij is echt niet zo
erg als velen denken. Het is ook niet zo
dat iedereen mij wat onaangenaams toe
wenst. Er zijn mensen, die mij abosluut
niet mogen. Nou, daar speel ik op in,
want ik wil geen grijze vlek op het
scherm zijn".
Hoe staat het met de deskundigheid van
de jury bij de Soundmix-show. Heeft
d'Ancona bijvoorbeeld een muzikale
achtergrond en hoort een Jan Lenferink
een halve finale te jureren, die er blijk
van gaf van toeten noch blazen te we
ten? „Ik heb geen echte muzikale achter
grond", zegt d'Ancona. „Ik ben als jo
chie - net als zovelen - achter de piano
gejaagd. Was ik toen maar wat oppas-
sender, wat braver geweest. Want ik
vond pianospelen op zich schitterend. Ik
heb me er niet zo in bekwaamd want ik
was te eigenwijs om serieus te studeren,
waarop mijn ouders zeiden: „Daar ge
ven we ons geld niet aan uit; van de pia
nolessen af'. Ik houd ontzettend veel
van muziek. Dat varieert van populaire
tot balletmuziek en van operette en mu
sical tot cabaret". Jacques d'Ancona
vindt dat het jureren bij de Soundmix-
-show niet oppervlakkig mag zijn. „Je
moet niet alleen maar roepen „fantas
tisch, fantastisch". Daar heeft niemand
wat aan. Als er vals gezongen wordt en
een jurylid heeft niets dan lof, dan ver
wordt een jurering tot een farce. Een ju
rylid moet de eigen populariteit even
vergeten. Ik heb geprobeerd mijn mede
juryleden te stimuleren echt opbouwend
kritisch te zijn. Bij Imca Marina en An
neke Grönloh is mij dat niet gelukt. Zij
bleven volharden in „fantastisch, aardig
en mooi", terwijl er op de optredens best
iets viel aan te merken. Imca en Anneke
zijn best intelligente dames, maar ze
hebben de kans laten liggen zich eens op
een andere wijze te profileren dan met
het zingen van lieve, zoete liedjes. Ver
der hebben we bekwame juryleden ge
had, zoals Meta de Vries, Hans van Eijk,
Pim Jacobs, Rita Reys en Jan Keizer
van BZN. Jan Lenferink is een hoofd
stuk apart. Kijk, Jan is een presentator
die een „normale" praatshow heeft,
maar die toch een soort acteursrol is
gaan vervullen. En naar mijn mening
heeft hij die rol voortgezet in de halve
finale van de Soundmix-show. Hij weet
echt heel veel van moderne muziek af.
Jan is een moderne vent, die vaak naar
concerten gaat. Hij is beslist geen dom
me jongen. Ik denk dat iedereen dat wel
weet. Hij wilde ook in deze halve finale
een beetje apart, een beetje bijzonder
overkomen".
Volksbezit
Jacques d'Ancona heeft „een heel erg
groot beetje" de indruk dat hij volksbe
zit is geworden. „Ik moest daar in het
begin wel aan wennen. Dat ik handteke
ningen moest uitdelen, vond ik erg
moeilijk. Dat was ik immers in mijn vak
niet gewend. Ik was altijd degene die in
terviews afnam en opeens stond ik aan
de andere kant van de streep. Mensen
maken een ster van je. Nou dat ben ik
nief en dat zal ik ook nooit worden.
Maar het zogenoemde „bekende Neder
landerschap" word je wel op de jas ge
speld. Want je wordt voor allerlei dingen
gevraagd en ingeschakeld. Dat kan zijn
voor heel prachtige acties, zoals Amnes
ty International of het Jeugd Rode Kruis
en dan vind ik het een sociale plicht om
mee te werken. Maar ik word momen
teel ook gevraagd voor radioprogram
ma's, voor acties ten behoeve van buurt
huizen, het presenteren van program
ma's en dergelijke. Het presenteren doe
ik graag, of dat nu op marktpleinen is, in
kerken of in officiële hallen. Of dat het
De plaagstootjes tussen Hennie Huis
man en Jacques d'Ancona zijn gespeeld.
Desondanks wordt beweerd dat het ach
ter de schermen niet zo botert tussen de
presentator en de voorzitter van de jury.
„Het zijn inderdaad plaagstootjes. Na
tuurlijk zijn we goed bevriend met el
kaar. ook achter de schermen. Want je
denkt toch niet dat Hennie iemand in
zijn show zou willen hebben die hij ab
soluut niet mag. Dat is dus duidelijk. Al
leen weet hij niet wat ik ga zeggen en ik
weet niet waarmee hij me om de oren
gaat slaan. Huisman „kat" mij inder
daad af en toe. Maar waarom doet hij
dat? Omdat hij zich geroepen voelt het
op te nemen voor de kandidaten. Hij is
de beschermheer en ik ben zogenaamd
degene die de kandidaten aanvalt. Wat
ook weer niet waar is, want ik zeg ook
de meest schitterende dingen over men
sen".
Brilmonturen
Een vraag die veel mensen bezighoudt
is: hoeveel brilmonturen heeft die Jac
ques d'Ancona? „Meer dan tien. Een
dure hobby? Nee hoor, ik krijg ze. Ik
ben een televisie-artiest geworden en heb
een contract afgesloten met een firma in
Steenwijk". Komend seizoen weer een
Soundmix-show? „Ik verwacht dat het
programma doorgaat. Ik denk alleen dat
het een kortere serie wordt van vier of
vijf programma's, om de zaak lekker fris
en spontaan te houden. Maar of ik er
dan nog bij bén is de vraag. Ik zou het
onverstandig vinden mij niet weer te
vragen, zeg ik met de nodige ironie. Sa
men met bijvoorbeeld Barry Stevens heb
ik aan die Soundmix-shows enige kleur
gegeven, die ze in de toekomst niet weg
kunnen laten. Maar je weet in Hilver
sum nooit. Het zou best kunnen zijn dat
ze zeggen: „Nou, we hebben die jongen
nu twee jaar gezien en we moeten maar
weer eens iemand anders neerzetten als
vaste voorzitter en jurylid". Dat weet ik
dus niet, daar ben ik heel realistisch in.
Alleen zeg ik: ik hoop dat ik er bij ben.
Zo niet, dan zal ik het missen. Want te
levisie is een soort drugs voor mij ge
worden".
BEN JONGSMA
enorme hoeveelheid ondersteunende pi
laren in de hal. En dat wilde ik niet. Ik
wilde een tropentuin maken waarin de
mensen zich ook werkelijk in de tropen
wanen, waar ze niet tegen allerlei bouw
constructies aan lopen. Ze moeten het
idee krijgen dat er geen einde aan
komt".
Jaar na jaar ging voorbij en nog steeds
was Van Hooff geen geschikt dak tegen
gekomen. Tot hij in 1980 het schijnbaar
zwevende dak ontdekte. Het was zo
nieuw, dat het nog nergens geprobeerd
was en daarom besloot Van Hooff een
proefhal te bouwen om de technische ei
genschappen van het dak te bezien. „Het
Leguanen zijn niet de enige exotische dieren
te vinden zijn. Ook zijn er bijvoorbeeld kat
eerste proefdak werd een mislukking,
maar het tweede in 1981 bleek voortref
felijk te voldoen. Toen kwamen we op
het idee de proefhal ook te gebruiken
voor het testen van planten. In 1983 was
het zover dat deze proefhal met planten
geopend kon worden en we hebben er
veel plezier van dat we het gedaan heb
ben. Zo doen we ervaring op met de ve
getatie en de bestrijding van allerhande
ongedierte".
Uniek
De enorme tropenhal die in maart vol-
die er in het tropisch regenwoud in Arnhem
\imannen, die los lijken rond te waggelen.
gend jaar geopend moet worden, zal
uniek zijn in de wereld. „Dit vind je
nergens, dit is enig in z'n soort in de
hele wereld, dit bestaat nog nergens",
roept Van HoofT. De nieuwe hal wordt
wat oppervlakte betreft twintig keer gro
ter dan de proefhal en zal vier keer zo
hoog zijn. Het dak overspant een opper
vlakte van 96 bij 152 meter. Zonder één
steunpilaar eronder. Voor wie de grote
RAI-hal kent: de tropenhal wordt twee
keer zo groot.
Het is niet de bedoeling dat de bezoekers
straks een toer aangeboden wordt langs
systematisch gerangschikte plantjes met
naambordjes. Het is wel de bedoeling
Jacques d'Ancona: „Ik kan
heel goed tegen kritiek. Ik
ben eigenlijk de
goedkoopste psychiater van
Nederland: de mensen
kunnen al hun frustraties
gratis bij me kwijt".
bij congressen is of lekkere volkspro
gramma's met Jantje Koopmans, Stella
en de Zangeres Zonder Naam. Elke dag
komen vijf, zes telefoontjes binnen voor
bepaalde optredens. Ik heb inmiddels
dan ook een bureau dat de zaken voor
me opvangt en regelt".
sjaak de kater
En wie, oh wie was toch die Sjaak de
Kater uit de mini-playbackshow? „Dat
was een parodie op Jacques d'Ancona.
Je begrijpt dat ik geen parodie op mezelf
maak. Dus ik was het niet. Het was de
persoon die ook voor het stemmetje van
Tommy in Sesamstraat zorgt. Ik ben
overigens blij dat het met die „Sjaak de
Kater" is afgelopen. Tot „slaans aan
toe" heb ik mensen er van moeten over
tuigen dat ik die kater niet was. Ik werd
dan ook nog eens voor leugenaar uitge
maakt. Er zijn zelfs weddenschappen op
afgesloten en dan werd ik midden in de
nacht gebeld, om de uitslag van die wed
denschap te geven. En zulke dingen zijn
niet echt leuk".
