Wel geld, maar nog
lang geen vergunning
voor droom Boerema
Defensie overweegt eis
voor schadevergoeding
Vijf Nederlanders willen
Nepalese Reus bedwingen
Ex-hoofdverpleegkundige
van De Terp dient bij
justitie schadeclaim in
jNENLAND'
CeidócSoutant
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1987 PAGINA 5
otest tegen
lerscheiden
inse agenten
HepAAG De Tweede-Kamerleden Van Traa en Van den
(beiden PvdA) zijn van oordeel dat de twee Franse ge-
agenten die betrokken waren bij het tot zinken brengen
„Rainbow Warrior" van Green Peace, niet in aanmer-
iogen komen voor de hoge Franse onderscheiding Legion
'neur. Als motief voor deze onderscheiding zou de Franse
- er van defensie in de Franse Senaat hebben gegeven de
'^e igheid, discretie en vaderlandsliefde van deze geheime
n, toen zij veroordeeld werden voor het uitvoeren van
lingen van hun superieuren. In schriftelijke vragen aan
w ir Lubbers en minister Van den Broek (buitenlandse za-
erzoeken de sociaal-democraten bij de Franse autoritei-
jachtig aan te dringen op het niet uitreiken van deze on-
eidingen.
Kieslijsten
CD en CP
aangevochten
DEN HAAG De Raad
van State doet maandag uit
spraak over goedkeuring
van kieslijsten van de Cen
trumdemocraten en de Cen
trumpartij in Amérsfoort en
Emmeloord waar deze par
tijen onder valse voorwend
selen handtekeningen heb
ben verzameld. Namens de
Centrumdemocraten vocht
mr. Van Heijningen giste
ren op zijn beurt de onge-
ldigverklaring van de kies
lijsten in Haarlem en Vel-
sen aan.
Ria Beckers bepleit
„politieke onthouding'
DEN HAAG PPR-fractievoorzit-
ter Ria Beckers heeft de landelijke
voormannen van CDA, PvdA en
VVD gevraagd aan de vooravond
van de statenverkiezingen van 18
maart niet aan een „driedebat" op
televisie deel te nemen. „Beste
Ruud, Wim en Joris", zo schreef
mevrouw Beckers gisteren aan de
drie, „uit de kranten begrijp ik dat
de verleiding nu toch wel erg groot
wordt. Aan de vooravond van de
verkiezingen wil de AVRO een
driedebat, KRO en VARA vragen
gezamenlijk om een krachtmeting
voor twee. Ik pleit voor politieke
onthouding".
Vooruitgang in
onderzoek moord
IKON-journalisten
SCHIPHOL Er lijkt enig schot te
komen in het onderzoek naar de
moord op vier Nederlandse journalis
ten door het leger van El Salvador,
op 17 maart 1982. De woordvoerder
van president Napoleon Duarte zal
waarschijnlijk binnen niet al te lange
tijd hierover iets zeggen. Tijdens een
conferentie van ministers van bui
tenlandse zaken van de Europese Ge
meenschap in Guatemala heeft mi
nister Van den Broek (buitenlandse
zaken) bij zijn Salvadoraanse collega
Ricardo Acevedo aangedrongen op
bespoediging van het onderzoek naar
de juiste toedracht van de zaak.
Procent minder
mensen in bijstand
DEN HAAG Op 1 oktober
1986 ontvingen 610.000 mensen
een bijstandsuitkering, ruim één
procent minder dan op 1 oktober
1985. Samen ontvingen zij in het
derde kwartaal 2,6 miljard gul
den. Dat is volgens Economische
Zaken twee procent meer dan de
overheid een jaar daarvoor uit
gaf. Het aantal mensen in de bij
stand met een RW W-uitkering
(ex-werknemers) daalde tussen
beide data met 4.000 naar
399.000. De groep in de bijstand
met een ABW-uitkering (thuis
wonenden) nam eveneens met
4.000 af tot 181.000.
Actievoerders
Wagenerstadion
winnen procedure
AMSTERDAM Drie Amsterdamse ac
tievoerders die vorig jaar het hockeyveld
in het Wagenerstadion in Amstelveen met
verf bekladden tegen de - toen nog moge
lijke - komst van de Olympische Spelen,
zullen terecht moeten staan wegens ver
nieling. De zwaardere beschuldiging van
openlijke geweldpleging zal hun niet ten
laste worden gelegd. De drie hebben een
procedure tegen zo'n dagvaarding gewon
nen, omdat van openlijke geweldpleging
alleen sprake kan zijn als die zichtbaar
voor publiek gebeurt. De actie in het sta
dion had 's nachts plaats. Het Openbaar
Ministerie had eerder ook toegegeven dat
van openlijke geweldpleging geen sprake
was.
>r
port: geen
r4ol
ruik
puter in
sonderwijs
HAAG De com-
heeft de kwaliteit
et basisonderwijs tot
oe niet merkbaar
l.yst ;n verbeteren. Of-
*e, i de helft van alle
eab(:holen er dit jaar
de s f meer in huis zal
n, wordt er nog
weinig zinvol ge-
van gemaakt.
Ja<
evenwichtige toepas-
ieg<zo concludeert het in-
ord rapport „Onderwijs en
zaalatietechnologie", dat
bewindslieden van On-
is aangeboden. Uit het
blijkt voorts dat com-
gYefbruik in het algemeen
*dt tot wijziging van het
'ijsgedrag of van de
igieën.
pig is er voornamelijk
van „verspilling van
i en geld". In elk geval
worden onderzocht of
ogelijk is sneller het
bereiken, waarop toe-
van comPuter i"
derwijs gaat bijdragen
zekere kwaliteitsver-
g o
rapport niet vermeldt
f eit, dat het departement
J derwijs nimmer pogin-
eft ondernomen om het
•ond derwijs bijvoorbeeld bij
ize van computers of
tede e terzijde te staan.
-De verbrokkeling van sy-
ÏÏtie i$ nog steeds geen bre-
£e<|rkt die software-leve-
5 ertoe aanzet voor bij-
ild het basisonderwijs
en Aardige programma's te
de n.
irec
e P'
'/doogleraar:
?;iemici
ha\
hebr
wrg
'i/MG
ïnig van
tigheid
Mfen
£kl
d l
ten te
P<jSTERDAM
emici weten over
algemeen te wei-
over de giftigheid
chemicaliën en
aatefr de wijze waarop
giftigheid ontstaat.
geen goede zaak
c^at het vaak chemi
ci i'd ijn die al of niet
ige chemicaliën
werpen, produce-
of verwerken".
N. Vermeulen zei dit
lag op de Vrije Uni-
iteit (VU) in Amster-
bij de aanvaarding
zijn hoogleraarschap
tculaire toxicologie,
chemici zich meer
bezighouden met gif
lid is volgens de nieu-
irof „geen overbodige
van meer dan 70
ent van de 60.000 che-
iliën die momenteel
mercieel worden ge
kt, zijn geen gegevens
handen „om een goe-
j isico-analyse voor de
nis te maken". Er moet
ens Vermeulen „een
erstand" worden \veg-
erkt. Moderne compu-
echnieken kunnen
bij een rol spelen,
erzoek heeft bewezen
iet mogelijk is zodani-
veranderingen aan te
gen in de chemische
ituur van een middel,
iongewenste giftigheid
wijnt, terwijl de ge
ste farmacologische
jjlfiteit behouden blijft.
Vendex steekt geld in particuliere gezondheidscentra
(Vervolg van de voorpagina)
NIJMEGEN De peper
dure Nederlandse staats-
gezondheidszorg krijgt
binnenkort mogelijk se
rieuze concurrentie uit de
particuliere hoek. De Nij
meegse specialist dr.
J.B.J. Boerema heeft het
Vroom en Dreesmann-
concern Vendex Interna
tional zover gekregen
geld te steken in zijn
droom: tien centra voor
wat hij „algemene gezond
heidsservice" noemt.
Geen ziekenhuizen of kli
nieken, die namen passen
niet bij het werkelijk ge
boden servicepakket. De
financiële steun is binnen,
de toestemming van de
overheid kan echter nog
wel enige tijd op zich la
ten wachten.
„Diagnostische centra", is
waarschijnlijk een vlag die de
lading beter dekt dan de ook
al gehoorde omschrijving
„Vendex-ziekenhuizen". Boe
rema en de zijnen willen de
patiënt gaan voorzien van
bruikbare diagnoses, onder
meer op het gebied van inter
ne geneeskunde, hart- en vaat
ziekten, longziekten, maag
darmziekten, oogheelkunde,
röntgendiagnostiek, en echo
grafie. Stuk voor stuk vakge
bieden waarvoor^ook in de re
guliere ziekenhuizen genoeg
deskundige specialisten zijn te
vinden, maar dat is nu juist
het punt. Tachtig procent van
alle patiënten die bij een speci
alist terechtkomen, horen daar
eigenlijk niet thuis, zo luidt de
stelling van Boerema, die
daarom naar een alternatief
zocht voor het „dure" zieken-
huisonderzoek.
Hij sprong met zijn inmiddels
al enige tijd in Nijmegen
Artsen aan het werk in het centrum voor algemene gezondheids
service in Nijmegen.
draaiende Medisch Diagnos
tisch- en Adviescentrum (met
25 specialisten als personeel)
in het gat dat volgens hem tus
sen de eerste en de tweede
lijnszorg ontstond. Een verwij
zing van een huisarts naar een
specialist betekent volgens
hem al gauw dat de arts het
contact met de patiënt verliest.
Zo blijft hij vaak niet meer op
de hoogte van het resultaat dat
zijn doorverwijzing vóór de
patiënt heeft gehad. In de cen
tra van Boerema zal dat an
ders gaan, zo belooft hij. Met
de inschakeling van computers
zullen de artsen snel worden
geïnformeerd. Uit markton
derzoeken zou een grote be
reidheid zijn gebleken onder
huisartsen om samen te wer
ken met de op te richten een-
De Nijmeegse specialist denkt
met een doelmatige aanpak
fiks goedkoper te kunnen wer
ken dan de bestaande gezond
heidsinstellingen. Vooral dat
kostenelement blijkt ziekte
kostenverzekeraars en consu
mentenorganisaties aan te
spreken. „Een interessante
stok achter de deur voor de
gezondheidszorg", vindt Corné
van Halen van de Consumen
tenbond. „We zien er een dui
delijk signaal in: de gezond
heidszorg moet efficiënter en
goedkoper. Concurrentie is in
deze sector een goed ding en
het feit dat iemand vindt dat
de slag begonnen moet worden
is een teken aan de wand", al
dus Van Halen, die ervan uit
gaat dat het Vendex-plan
voorlopig nog veel weg zal
hebben van een proefballon.
Keerzijde
Om die reden wordt ook bij de
Ziekenfondsraad (die vergoe
dingsovereenkomsten van zie
kenfondsen met Boerema's
centra moet goedkeuren) met
grote voorzichtigheid gerea
geerd. „Natuurlijk wensen ook
wij een goedkoper functione
ren van de gezondheidszorg.
Het is echter de vraag of de
oprichting van de centra dat
in de praktijk ook zal kunnen
bewerkstelligen", vraagt
woordvoerder Boerlage van de
Ziekenfondsraad zich af. „Dit
particulier initiatief kent wel
licht ook z'n keerzijde. Im
mers, als met Vendex-geld in
tien centra dure apparatuur
wordt opgesteld, dan raakt
soortgelijke apparatuur in de
reguliere poliklinieken werk
loos. Ook wat mankracht be
treft is van efficiënter werken
niet zomaar sprake. Als één
van de specialisten in zo'n
nieuw centrum de diagnose
heeft gesteld dat de patiënt
een operatie moet ondergaan,
dan moet zijn collega in het
ziekenhuis zich immers alsnog
voor die operatie geheel inle
ven in het geval. Op dat mo
ment is dus eerder sprake van
dubbel werk dan van efficiënt
werken", aldus Boerlage.
Enkele particuliere ziektekos
tenverzekeraars hebben al
steun toegezegd; op beperkte
schaal vergoeden zij al in het
Nijmeegse centrum verrichte
onderzoeken aan hun verze
kerden. De ziekenfondsen zul
len voorlopig het oordeel af
wachten dat het College voor
Ziekenhuisvoorzieningen (ad
viesorgaan WVC) over Boere
ma's plan zal vellen. Een posi
tief advies is nodig om van de
minister een vergunning te
krijgen. Een woordvoerder
van het ministerie van WVC:
„Dat college zal de plannen
voor centra behoorlijk door de
molen gaan halen. Alle feiten
moeten boven water komen: is
het niet te duur? Kennen de
mensen hun vak? wat voor ta
ken willen ze gaan uitvoe
ren?". Het adviesorgaan is nog
bezig zich een mening te vor
men over het eerste Medisch
Diagnostisch en Advies Cen
trum in Nijmegen. Voor elke
vergunningaanvraag moeten
de procedures bovendien op
nieuw worden doorlopen. „Als
er geen goedkeuring is mogen
Boerema en zijn mensen voor
alsnog alleen sportkeuringen
verrichten en verder wat pre
ventieve geneeskunde bedrij
ven. Geen behandelingen, per
se niet, dat blijft voorbehou
den aan de reguliere zieken
huizen", aldus de WVC-
woordvoerder.
ARJEN VAN DER SAR
Boven: De „Zwarte
Reus" is maar één
keer eerder via de
zuidwand bedwon
gen.
Rechts: Het expedi
tieteam v.l.n.r: Edwin
van Nieuwkerk, Hillie
de Vries, Edmond Of-
ner, Joost Ubbink en
Jaap Moerman.
DEN HAAG Een expeditie,
bestaande uit vijf Nederlandse
bergbeklimmers, vertrekt eind
februari naar de Nepalese Hi
malaya om de 8.481 meter
hoge Makalu te beklimmen.
Deze berg, bijgenaamd de
Zwarte Reus, is de op vijf na
hoogste berg op aarde.
De bergbeklimmers, de Am
sterdammers Jaap Moerman
(29), Edwin van Nieuwkerk
(26) en Joost Ubbink (29), de
Sassenheimse Edmond Ofner
(28) en de enige vrouw in het
gezelschap Hillie de Vries (28)
uit Amsterdam, vertrekken 28
februari vanaf Schiphol voor
hun barre expeditie. Eind
maart zal het basiskamp be
reikt worden en beginnen de
vijf met de eigenlijke beklim
ming van de Makalu.
De Nederlanders zullen langs
de zuidwand in alpine-stijl
omhoog gaan, dat wil zeggen
zonder inlandse dragers en via
een beperkt aantal kampen.
Bovendien zullen de expeditie
leden geen gebruik maken
van kunstmatige zuurstof.
Slechts één keer eerder, in
1975, slaagde een groep van 21
Joegoslavische klimmers er in
via de zuidwand de berg te
trotseren. Het streven is om de
«afstand tussen het basiskamp
en de top in ongeveer vijf we
iken af te leggen. Eind mei
hoopt de expeditie naar Ne
derl&nd terug te keren.
World Press
Photoprijzen
De jaarlijks
toekenning van de
prijzen van World
Press Photo heeft
vanmorgen weer
enkele opzienbarende
resultaten opgeleverd.
„Basketbrawl", ofwel
„basketruzie", een
spelmoment dat door
John W. McDonough
is vastgelegd, was
goed voor de eerste
prijs in de categorie
sport.
Erasmus Universiteit start met studie kunst- en cultuurwetenschap
ROTTERDAM In samen
werking met vier instellingen
voor kunstonderwijs in Rotter
dam start de Erasmus Univer
siteit een nieuwe studierich
ting kunst- en cultuurweten
schap. Er wordt naar gestreefd
de opleiding met ingang van
het nieuwe studiejaar van start
te laten gaan. De nieuwe stu
dierichting wordt gegeven in
een samenwerkingsverband
met de Academie voor Beel
dende Kunsten, de Academie
van Bouwkunst, het Conserva
torium en de Dansacademie.
Volgens een woordvoerster
van de Erasmus Universiteit is
het unieke aan het Rotterdam
se initiatief dat het een studie
richting wordt waar ook de
praktijk van de verschillende
kunstrichtingen uitgebreid aan
bod komt. Kunstopleidingen
aan andere universiteiten zijn
volgens haar vooral theore
tisch gericht. De praktische
kant zal vooral aandacht krij
gen door de samenwerking
met de vier genoemde instel
lingen.
NA AFZIEN VERVOLGING
DEN HAAG Het Open
baar Ministerie kan op
een schadeclaim van ten
minste honderdduizend
gulden rekenen van John
Sprangers, de 34-jarige ex-
hoofverpleegkundige van
de Terp. Ook zal zijn
raadsman onderzoeken in
hoeverre de gemeente
Den Haag en het bestuur
van het Haagse verzor
gingshuis aansprakelijk
kan worden gesteld.
Dit is volgens de hoofdver
pleegkundige een van de wei
nige mogelijkheden voor ge
noegdoening nu de officier
van justitie heeft afgezien van
verdere vervolging van hem
inzake de moord/doodslag op
twee bejaarden in De Terp.
Het Openbaar Ministerie heeft
besloten de zaak te laten rus
ten, omdat het Hof een eerde
re medeverdachte, de vroegere
huisarts D. Bakker van De
Terp, vorig jaar vrijsprak we
gens onrechtmatig verkregen
bewijs. De rechtbank had hem
voor de moord op drie bejaar
den tot een jaar gevangenis
straf veroordeeld. De arts
heeft altijd gesteld dat het hier Debacle
om euthanasie ging, verricht
op uitdrukkelijk verzoek van
de bejaarden zelf. Ofschoon
zijn advocaat, mr. G. Spong, de
strafzaak in hoger beroep won,
moet de huisarts zich toch ook
nog voor het medisch tuchtcol
lege verantwoorden.
Schandelijk
John Sprangers vindt het be
leid van justitie schandelijk:
„Er is mij groot onrecht aange
daan. Ik heb mij niet kunnen
verdedigen. Bakker is vrijge
sproken omdat het bewijsma
teriaal op onrechtmatige wijze
was verkregen. Maar de rol
die hij vervuld zou hebben is
een heel andere dan die van
mij. Ik kreeg ook nog eens
verdachtmakingen als vals
heid in geschrifte, fraude en
stelen naar mijn hoofd geslin
gerd. Dat bleek na onderzoek
allemaal onzin te zijn. En die
onzin is nooit door justitie te
gengesproken. Ik voel mij zeer
gedupeerd. Ik zou bijvoorbeeld
ook weieens willen weten
waarom ik twee jaar geleden
negen weken in voorarrest
heb moeten zitten. Nog altijd
ben ik ervan overtuigd dat ik
dë wet niet heb overtreden".
John, die niet lang na zijn aan
houding door het bestuur van
De Terp werd ontslagen, heeft
vaak tevergeefs gesolliciteerd.
„Ziekenhuisdirecties wilden
liever wachten op de uit
spraak. Bovendien: wie wil ie
mand hebben waar een smet
op rust. Nog altijd denken
mensen dat Sprangers een
geestelijk gestoorde kwibus is.
Dat is ook de schuld van de
pers. Van die blaam ben ik
niet gezuiverd en dat gebeurt
ook niet meer omdat justitie
zegt: we laten de zaak rusten.
Daarmee is voor hen de kous
af. Ze hebben het debacle met
hem meegemaakt en willen
niet nog een keer een zeper
halen. Bakker heeft ook zij
praktijk weer gewoon voortge
zet. Dit is voor mij allemaal
heel bitter. Voor alle verpleeg
kundigen trouwens. Want een
jurisprudentie, waar we alle
maal op hebben zitten wach
ten, is er niet gekomen. En
zelf zal ik de rest van mijn le
ven moeten 'slijten met de we
tenschap dat ik dan wel niet
ben vervolgd maar wel ver
oordeeld zonder dat ik mij heb
kunnen verdedigen".
Eurometaal mist order door steekpenningen
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het minis
terie van defensie bekijkt
of er een juridische basis
is om schadevergoeding te
eisen van het Anerikaanse
concern General Defence
Corporation. GDC zou het
bedrijf Eurometaal in
Zaanstad, dat voor zeven
tig porocent staatseigen
dom is, een grote Belgi
sche munitie-order voor
de neus weggekaapt heb
ben, door ter waarde van
22 fhiljoen gulden steek
penningen te betalen aan
enige „tussenpersonen".
Het PvdA-kamerlid Harry
van den Bergh overweegt
staatssecretaris Van Houwelin-
gen (Defensie) volgende week
over deze zaak te interpelle
ren. Anderhalf jaar geleden
bracht hij dit onderwerp ook
al eens ter sprake in de Ka
mer. De staatssecretaris beves
tigde indertijd dat het Ameri
kaanse GDC de order gekre
gen had, terwijl zijn prijs be
duidend hoger was dan die
van Eurometaal. Het Neder
landse bedrijf zou in staat zijn
geweest de gewenste houwit
ser-granaten te leveren voor
driehonderd miljoen gulden.
GDC zou het contract gekre
gen hebben voor zes miljard
Belgische francs (330 miljoen
gulden). Van Hou welingen
vond het in 1985 niet nodig de
melding van Eurometaal over
steekpenningen door te geven
aan de Belgische regering.
Van Houwelingen achtte zich
„geen brievenbus voor geruch
tenstromen". Volgens hem
konden de vermoedens niet
hard gemaakt worden.
Inmiddels is er in België een
zakenman aangehouden op be
schuldiging van omkoping van
ambtenaren. Naar de betrok
kenheid van ambtenaren is
een onderzoek gaande, aldus
een woordvoerder van het
openbaar ministerie.
