Amerika versterkt vloot
voor de kustvan Libanon
LAATSTE
NIEUWS
Waite bewandelt
mysterieuze wegen
Aquino verdient Nobelprijs voor de Vrede
Spaanse toeristenindustrie jaagt op „beter publiek
SefkfócSomcMit
Britse regering heeft
„niets te maken met
^olitie-inval BBC
Prins Charles neemt
bloed mee naar Kenia
Nieuwe
directeur
CIA nooit
spion
geweest
EEN AFWIJKENDE
STEM IN ALBANIË
Alle Albert Heijn
huismerk koffie fors in
prijs verlaagd.
BUITENLAND
DINSDAG 3 FEBRUARI 1987 PAGINA 5
Kleurling-minister
Zuid-Afrika tegen
algemeen kiesrecht
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse
kleurling-minister Allan Hendrickse
Iheeft gisteren zijn veroordeling uitge
broken over het feit dat president
'Pieter Botha de zwarten blijft uitslui
ten van het parlement. Maar Hen
drickse verwierp het een-man-een-
stem-systeem als politieke oplossing
[voor Zuid-Afrika. Hij vreest over
heersing van de ene raciale groep bo-
jven de andere. Hendrickse zei voorts
dat hij binnen het door blanken ge
domineerde systeem zal blijven ope
reren, omdat dit de beste manier is
jóm verzet te plegen tegen de apart-
jheid.
Speciale kliniek
voor
aids-kinderen
BOSTON In de Vere-
nigde Staten is in een zie
kenhuis voor het eerst een
speciale kliniek geopend
voor met de imuunziekte
aids besmette kinderen.
De afdeling in het Boston
City Hospital is bedoeld
voor zieke kinderen die
thuis niet kunnen worden
opgevangen of adequaat
behandeld, vaak omdat de
ouders zelf aan aids lijden.
Het aantal Amerikaanse
kinderen dat aids heeft, is
overigens niet bekend.
Iraakse piloot
in Iran gelyncht
TEHERAN De piloot
van een Iraaks vliegtuig
dat gisteren werd neer
gehaald boven het cen
trum van Iran, is door de
bevolking van de stad
Arak gelyncht. Het
Iraaks vliegtuig werd
neergeschoten na een
luchtgevecht met een
Iraanse jager. De piloot,
die met zijn schietstoel
het toestel wist te verla
ten, werd door de woe
dende bevolking gevan
gen genomen en om het
leven gebracht.
FIDEL DROOMT
VAN HAVANNA'S
HA VAN A De Cubaanse leider Fi
del Castro, dile in augustus 1985 het
roken opgaf om het voorbeeld te ge
ven in een gezondheidscampagne,
zegt dat hij nog steeds droomt van de
grote havana-sigaren die mede zijn
imago bepaalden. Toch heeft hij zich,
naar eigen zoggen, nog steeds aan zijn
belofte gehouden. De anti-rook cam
pagne in hiSt hevig rokende Cuba
heeft volgentCastro redelijk succes.
In 1985 was 100 miljoen dollar minder
aan tabaksprodukten uitgegeven dan
in 1984. Wij zijn een tabak-produce
rende natie,aldus Castro, „en hoewel
niet-roken ons financieel kan scha
den, komt de gezondheid van de mens
op de eerste plaats".
Strohoedjes
Het blijft de vraag
wie met een derge
lijk bouwwerk op
het hoofd de straat
opdurft, maar als
het aan de Parijse
ontwerper Pierre
Cardin ligt. dragen
de vrouwen dit jaar
strohoedjes heel
bijzondere, dat wel.
Het model links
torst een gevlochten
strohoed met witte
bloem op het hoofd,
het model rechts
draagt een eenvou
diger hoofddeksel,
voorzien van een op
een springveer be
vestigde roos.
*99
(Van onze correspondent
Roger Simons)
.ONDEN Het Britse
>agerhuis heeft vandaag
iver de gerechtelijke in-
ral van afgelopen week-
ïinde bij BBC-Schotland
;edebatteerd. Gisteren
oemde labourleider Neil
innock de actie al „zeer
eledigend voor de opvat
ingen over vrijheid". De
lider van de sociaalde-
aocratische SDP David
)wen, sprak van „macht-
misbruik".
)e actie vond plaats in het re-
ionale hoofdkwartier van de
BC in Glasgow waar agenten
an de zogeheten Special
ranch beslag legden op meer
an tweehonderd films, video-
anden, documentatie, notities
a briefwisseling in verband
iet het nieuwe documentaire
rogramma „The Secret Socie-
(De Geheime Gemeen-
'hap).
oewel de politie in de eerste
laats materiaal zocht dat was
•wijd aan de geplande lance-
ng van een Britse spionage-
itelliet Zircon, nam zij alles
tweegrote bestel
wagens vol dat ook maar
iets te maken had met de hele
serie. Bij de BBC noemen ze
dit politionele optreden dan
ook „een schandaal".
Op minister van Schotland
Malcolm Rifkind rustte de on
dankbare taak het politionele
optreden goed te praten. Hij
koos de gemakkelijkste uitweg
en zei dat de regering That
cher niet verantwoordelijk
kan worden gesteld voor beve
len tot huiszoeking, uitgevaar
digd door de politie. Zijn be
toog luidde, dat de regering ei
genlijk weinig of niets te ma
ken had met deze onsmakelij
ke affaire.
In het Lagerhuis werd de re-
gering-Thatcher gisteravond
al scherp hierover aangeval
len. Socialistische sprekers be
schuldigden haar van pogin
gen tot intimidatie van de me
dia, een aanslag niet alleen op
de vrijheid van meningsuiting
maar ook op de algemene bur
gerlijke vrijheden. De gewezen
SDP-leider Roy Jenkins ver
kondigde dat Groot-Brittannië
op het punt stond een tweede
rangs politiestaat te worden.
Omdat hij merkte dat de La
gerhuisleden er maar niet over
uitgepraat raakten, besliste
Speaker (voorzitter) tot een
spoeddebat over de hele
BBC-affaire.
p,*
^fusramp in Joegoslavië
30,50
31.W ||j een botsing tussen een bus en een vrachtwagen In de buurt
®*^pn de Oostjoegoslavische stad Nis zijn gisteren 25 mensen om
{soft leven en raakten 27 anderen gewond. Het ongeluk werd ver-
46,25 przaakt doordat de chauffeur van de vrachtwagen om nog on-
o.eoekende redenen de macht over het stuur verloor en op de ver-
3.14Berde rijbaan terechtkwam. De ravage was enorm.
NAIROBI De Keniase partijkrant Kenya Times heeft
gisteren boos gereageerd op een bericht in de Daily Mail
dat prins Charles volgende maand een voorraad schoon
bloed mee zal brengen als hij op reis gaat naar Afrika. De
Britse Daily Mail schreef dat de prins de voorraad bloed
meeneemt, omdat hij, als hij in Afrika een transfusie nodig
zou hebben, groot risico zou lopen aids te krijgen. De mees
te Afrikaanse landen beschikken niet over apparatuur om
de aanwezigheid van het aids-virus in bloed vast te stellen,
waardoor het krijgen van een bloedtransfusie in Afrika
een riskante aangelegenheid is.
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON De
Amerikaanse regering
heeft militaire verster
kingen gestuurd naar het
oostelijk deel van de Mid
dellandse Zee. Volgens
functionarissen van het
Pentagon gaat het om een
voorzorgsmaatregel en
zijn de VS niet van plan
militaire actie te onder
nemen tegen terroristen
in Libanon, die talrijke
westerlingen gegijzeld
houden.
De functionarissen zeiden dat
de aflossing van de amfibie
troepen van de mariniers in
het gebied is uitgesteld. Daar
door in het aantal mariniers
in het gebied verdubbeld tot
ruwweg 3.800 man. Boven
dien is het vliegdekschip
Kennedy op weg naar het
oosten van de Middellandse
Zee, om zich daar te voegen
bij het vliegdekschip Nimitz.
De Kennedy w*ordt vergezeld
door een acht schepen tellend
gevechtsvloot
Brief
De aartsbisschop van Canter
bury, Robert Runcie, heeft
de voorzitter vian het Iraanse
Êarlement, Raifsanjani, een
rief gestuurd i n verband met
de vermissing i ri Libanon van
Terry Waite. Volgens de
woordvoerster heeft Runcie
besloten Rafsarijani te schrij
ven, nadat dez«B' vorige week
tijdens een televisieuitzending
had gezegd dat: Teheran zou
willen helpen 'bij het vinden
van de vermiste Waite. Zij
weigerde te zeggen of er een
reactie uit Iran is gekomen.
Walid Jumblatt; de leider van
de Libanese Druzen, heeft
gisteren gezegdl dat hij nog
steeds naar Waite op zoek is.
De Druzen hadden aanvanke
lijk zorggedragen voor de vei
ligheid van Waite in Libanon,
maar zijn hem later blijkbaar
uit het oog verJilioren. Jumblatt
zei te hopen dat Waite nog in
Libanon is, en voegde daar
aan toe dat hij zich „vreselijke
zorgen" maakt over zijn vei
ligheid. Jumblatt heeft zich
zelf aangeboden als gijzelaar
in ruil voor Waite, maar hij
zei dat hij op dit aanbod nog
geen reactie heeft ontvangen.
Veilig gebied
De Islamitische Jihad voor de
Bevrijding van Palestina
(JILP) heeft de drie Amerika
nen en een Indiër, die sinds
24 januari door de groep in
gijzeling worden gehouden,
overgebracht naar „veilige
gebieden" buiten Beiroet. Dit
heeft de JILP bekendge
maakt De JILP zegt een „al
gemene mobilisatie" binnen
zijn gelederen te hebben afge
kondigd nadat zij informatie
had gekregen volgens welke
„Washington een militaire
agressie voorbereidt onder het
voorwendsel te strijden tegen
het terrorisme en de gijzelaars
te bevrijden". De groep roept
„alle krachten die gijzelaars
vasthouden" op haar voor
beeld te volgen.
Het ultimatum van de JILP,
dat afgelopen zaterdag op een
week werd gesteld, zal niet
worden verlengd, aldus de
groep. Zij eist dat binnen die
tijd 400 militanten die in Is
raël vastzitten, worden vrijge
laten in ruil voor de vier gij
zelaars. Als dat niet gebeurt
zullen de vier „op 9 februari
worden geëxecuteerd". Israël
heeft duidelijk te kennen ge
geven niet op de eis van de
ontvoerders te zullen ingaan.
De Verenigde Staten hebben
volgens een Israëlische hoge
functionaris ook niet ge
vraagd om de vrijlating van
de 400 gevangenen.
De Westduitse regering ver
wacht langdurig te zullen
moeten onderhandelen over
de vrijlating van twee ont
voerde Westduitsers die in
Beiroet gevangen werden ge
nomen om de vrijlating af te
dwingen van een Libanees,
die in de Bondsrepubliek is
gearresteerd. Dat hebben
zegslieden in West-Duitsland
verklaard. De twee, Rudolf
Cordes en Alfred Schmiedt,
verkeren in goede gezondheid
en hebben de afgelopen week
brieven gestuurd aan hun ge
zinnen en aan de regering, al
dus een bron. De brieven
werden naar West-Duitsland
gebracht door een regerings
bemiddelaar die naar het
Midden-Oosten was gestuurd.
De bron wilde over de inhoud
van de brieven niets zeggen.
LONDEN De onder
handelingstactiek van de
Britse gezant Terry Waite
is altijd zo direct moge
lijk. Hij werpt zich mid
denin de strijd en vraagt
onomwonden om de vrij
lating van gegijzelden. In
ruil daarvoor biedt hij de
gijzelaars een handdruk
en een persoonlijke chris
telijke boodschap van de
aartsbisschop van Canter
bury. Waite heeft de af
gelopen zes jaar persoon
lijk onderhandeld met
ayatollah Khomeini, ko
lonel Khadaffi, de Dru
zen en de islamitische Ji
had in Beiroet en hij
heeft contactpersonen in
Iran, Syrië, Koeweit en
Libië.
Waite kreeg O'nder anderen
de roomskatholieke priester
Lawrence Jenc«o vrij en enke
le maanden later de gegijzelde
directeur van h<et Amerikaan
se academisch ziekenhuis, Da
vid Jacobsen.O-verigens wordt
er beweerd dat zijn schijnbare
heldhaftige vexrichtingen in
direct verband staan met ón
derhandelingen op regerings
niveau, die achter zijn rug om
gevoerd wordem. Deze toespe
lingen stellen hem in een
kwaad daglicht en hebben
zijn reputatie lin het Irangate
schandaal nog al geschaad. Bo
vendien maakt net zijn Bei-
roet-missie tot; de gevaarlijk
ste uit zijn loopbaan.
Nadat het Washington schan
daal aan het llicht was geko
men, liet Terry Waite tijdens
een persconferentie in Lon
den weten dait hij niets afwist
van de waperdeveranties. De
geruchten em de speculaties,
zo zei hij, richtten enorme
schade aan. Voordat Irangate
ter sprake was gekomen werd
echter al met enige verbazing
melding gemaakt van het feit
dat Waite liften accepteerde
van Amerikaanse militaire
helicopters. Waite gaf ook
openlijk toe dat hij de man
had ontmoet die hem die
diensten had aangeboden: lui
tenant-kolonel Oliver North.
Terry Waite heeft nooit laten
doorschemeren hoe hij nu
precies de gegijzelden vrij
krijgt; welke wegen hij be
wandelt en waarom het hem
soms niet lukt. Hij zegt ook
nooit wie zijn contacten zijn.
Zijn methode was meestal als
volgt: zo snel mogelijk uit de
openbaarheid treden en pas
weer te voorschijn komen,
omringd door flitsende came
ra's, als hij een gegijzelde vrij
en wel met zich meetroont.
Alleen heeft zijn verdwijning
Een van de laatste keren dat Terry Waite (links) in Beiroet in het
openbaar werd gezien was op 13 januari, bij een ontmoeting
met Druzenleider Joemblatt.
nooit zo lang geduurd als nu
het geval is.
Terry Waite, een voormalige
niet-roomskatholieke raads
man van een nonnenorde in
Azië, Afrika en Latijns-Ame-
rika, was de eerste niet-gees-
telijke afgezant bij de Angli
caanse kerk. Waite's eerste
successen èn controverses be
gonnen in Iran. Er werden
toen beschuldigingen geuit
dat de vrijlating van drie
Britse Anglicaanse missiona
rissen verband hield met een
ruil tegen twee Iraanse ge
vangenen en het stoffelijk
overschot van een derde in
Londen.
Een woedende Terry Waite
uit Teheran liet daarop offi
cieel weten dat dit absoluut
niet waar was. Het is niet zo
verwonderlijk dat er voortdu
rend geruchten rond de man
ontstaan: hij verschijnt im
mers pas in het openbaar als
dit strikt noodzakelijk of on
vermijdelijk is. Zijn hele doen
en laten is voor iedereen een
mysterie en speculaties zijn
dan vaak het gevolg.
MAEV KENNEDY
Copyright The Guardian
REAGAN AANVAARDT
ONTSLAG CASEV
WASHINGTON Het
gisteren afgetreden hoofd
van de Amerikaanse in
lichtingendienst CIA, Wil
liam Casey, zal als hij her
steld is adviseur worden
van president Reagan. Dat
verklaarde gisteren een
woordvoerder van het
Witte Huis, nadat bekend
was gemaakt dat Casey
zijn ontslag had ingediend
als CIA-chef. Casey ligt in
het ziekenhuis, nadat eind
vorig jaar een tumor in
zijn hersenen is verwij
derd.
Robert Gates (43), tot nu toe de
tweede man binnen de CIA, is'
benoemd tot nieuwe chef van
de Amerikaanse inlichtingen
dienst. Gates heeft een doctor
stitel in de Russische taal en
geschiedenis en geldt als een
expert op het gebied van de
Sovjet-Unie. Zijn benoeming
moet nog worden goedgekeurd
door de Senaat. In tegenstel
ling tot Casey en andere CIA-
chefs, zoals Allen Dulles, Wil
liam Colby en Richard Helms,
is Gates geen geheim agent ge
weest, maar heeft hij zich
voornamelijk met bureauwerk
beziggehouden. Daarnaast
staat Gates bekend als een er
varen bestuurder.
Casey werd in 1981 door
Reagan tot chef van de CIA
benoemd. Voordien leidde de
miljonair uit New York de
verkiezingscampagne van
Reagan. Onder Casey's leiding
begon de CIA, die door de na
sleep van de Watergate-affaire
en onthullingen over moord
complotten in diskrediet was
geraakt, aan een „wederge
boorte". Het budget van de
CIA, waarvan de omvang ove
rigens geheim is, werd aan
zienlijk verhoogd en bedraagt
momenteel naar schatting 50
miljard gulden per jaar. De
voornaamste beleidswijziging
die Casey invoerde was de
hervatting van de steun aan
anti-communistische rebellen
in de Derde Wereld, waarmee
hij de CIA tot voornaamste
uitvoerder van de „Reagan-
doctrine" maakte. Dit nieuwe
beleid bracht Casey herhaal
delijk in conflict met het Con
gres.
Casey nam graag deel aan het
voorbereiden van geheime
operaties en reisde volgens
CIA-bronnen geregeld naar
het buitenland voor bespre
kingen met CIA-agenten ter
plaatse. Volgens de New York
Times signeerde Casey CIA-
memoranda met de hoofdletter
„C" in navolging van het
hoofd van de Britse geheime
dienst „M" in de James Bond-
romans van Ian Fleming. Dit
leverde hem het verwijt op dat
hij een voorliefde had voor
„melodramatische" onderne
mingen. Casey raakte eind vo
rig jaar in opspraak door de
rol van de CIA in de „Iranga-
te"-affaire.
LUBBE BS EN VAN DEN BROEK:
DEN HAAG Premier Lub
bers en minister Van den
Broek (buitenlandse zaken)
hebben de president van de
Filipijnen tSorazon Aquino,
voorgedragen; voor de Nobel
prijs voor de Vrede. Beide be
windslieden schreven onlangs
een brief aam het Noorse No-
belcomité dat over de toeken
ning van de prijs beslist. Mi
nister Van den Broek stelde
vorige week onmiddellijk
na de mislukte militaire staats
greep voor dat de twaalf
EG-landen een adhesiebetui
ging aan de president zouden
sturen. Die verklaring is uitge
steld omdat de Twaalf zich
voorafgaande aan het referen
dum niet wilde schuldig ma
ken aan „inmenging in bin
nenlandse aangelegenheden".
Een grote meerderheid van
het Filipijnse volk heeft giste
ren voor de nieuwe grondwet
gestemd en daarmee de positie
van Corazon Aquino als presi
dent voor zes jaar bevestigd.
De president sprak van een
„bewonderenswaardige uiting
van democratie". Ongeveer
tachtig procent de Filipino's
deed aan de stemming mee,
van wie het grootste gedeelte
voor de grondwet stemde en
daarmee haar vertrouwen aan
de Aquino. De oppositie onder
leiding van de ontslagen mi
nister van defensie Enrile
heeft inmiddels haar neder
laag toegegeven.
I (Van onze correspondent
Paul van der Voort)
RCELONA De
iaanse toeristenindustrie
var^eft afgelopen jaar alle
i tc^cords gebroken. Het
tem-ind werd bezocht door 47
Püfjiljoen buitenlanders, een
^rhoging met 9,6 procent
vergelijking met het
r daarvoor. Van dit to-
ioestal worden overigens
•rug
„slechts" 29,8 miljoen
mensen beschouwd als
echte toeristen. De overi
gen bezoeken Spanje om
andere redenen.
De 47 miljoen buitenlandse be
zoekers gaven tijdens hun ver
blijf in Spanje maar liefst 1,67
biljoen peseta's uit, ruim 12
miljard dollar volgens de koers
van nu. Dit gigantische bedrag
vormt maar 11 procent van
het totale binnenlands pro-
dukt. In peseta's gerekend na
men de inkomsten uit het toe
risme toe met 21,3 procent.
De auto en de bus zijn als
transportmiddel bij de vakan
tiegangers het meest populair
(zestig procent). Dertig procent
kwam per vliegtuig, de rest
per trein of per boot.
Het aantal Nederlanders dat
Spanje het afgelopen jaar be
zocht bedraagt ruim anderhalf
miljoen, een stijging van zo'n
vijf procent ten opzichte van
het jaar daarvoor.
Het voortduxende succes van
de Spaanse toeristenindustrie
is voor een tleel te danken aan
de grootsch c:epse publiciteits
campagnes diie in net buiten
land wordem gevoerd. De re-
clame-campnigne is voor een
belangrijk deel gericht op de
groep poten:tiële toeristen die
ruim bij kas zitten. Spanje pro
beert sinds de socialistische
machtsovername in oktober
1982 aan btet buitenland een
imago te vierkopen, dat aan
trekkelijk moet zijn voor het
„betere publiek".
Bij de publiciteitscampagnes
worden beroemdheden ingezet
als operazanger Placido Do
mingo, die de komende vijf
maanden via een reclamespot
op Sky Channel de culturele
pronkstukken van zijn geboor
teland Spanje zal aanprijzen.
De toeristencampagne van de
Spaanse regering beperkt zich
overigens niet tot de Europese
landen, Canada en Amerika.
De reclamefolders worden
vanaf dit jaar pok met extra
energie verspreid in landen als
Australië, Singapore, Koeweit
en Saoedie-Arabië. Gehoopt
wordt dat deze landen het
voorbeeld van Japan volgen.
De regering in Tokio heeft 1,2
miljard dollar uitgegeven voor
de aankoop van een stuk
grond bij het dorpje Mijas aan
de Spaanse Costa de Sol. Daar
worden de komende jaren 350
luxueuze chalets gebouwd
waar Japanse bejaarden rustig
zullen kunnen genieten van
hun oude dag.
.ip
TIRANA Alle kiesgerechtigden in Albanië hebben meege
daan aan de zondag gehouden verkiezingen voor het parlement.
Volgens het persbureau ATA heeft daarbij slechts één van de 1,8
miljoen kiezers ongeldig gestemd. De stemgerechtigde inwoners
van het orthodox-communistische Albanië konden kiezen tussen
het democratisch front, de enige lijst die meedeed, en het ongel
dig maken van het stembiljet
(ADVERTENTIE)
's Lands grootste kruidenier w
blijft op de kleintjes letten. ™(jaar-
