Hoongelach voor plan van Korthals Altes
„We kunnen die arme Polen toch
niet vragen minder te stoken?"
Duitsland blijft binnen na smogalarm
Minister Braks:
export varkens
naar Duitsland
met 6% gedaald
ficidac6owant
WERKLOZEN NIET GEBRUIKEN ALS GOEDKOPE ARBEIDSKRACHTEN
UNIEKE WEERSOMSTANDIGHEDEN ZORGEN VOOR SMOGDEKEN
Premier Lh&,e
van Z.-Korejjc
streeft naar
democratie
BINNENLAND/BUITENLAND
WOENSDAG 21 JANUARI 1987 PAGI1 [T
UTRECHT Het plan van mi
nister Korthals Altes van justi
tie om werklozen in te schake
len bij de bestrijding van de
criminaliteit, is met hoongelach
ontvangen door organisaties
van uitkeringsgerechtigden.
Ook de politiebonden zijn er
niet bijster enthousiast over.
„Ik krijg steeds sterker het gevoel
dat de minister zijn eigen falend vei
ligheidsbeleid probeert toe te dekken
met dit plan", zegt voorzitter G. Kof-
feman van de Algemene Christelijke
Politiebond. Het kost Koffeman
geen moeite een actueel voorbeeld te
geven van het falen van Korthals
Altes. „Om meteen maar met een
kanon te schieten: de Makro-zaak
komt spontaan bij me op". Inderdaad
heeft Makro-eigenaar SHV zich in
felle bewoordingen over de minister
beklaagd, omdat hij 's ochtends ex
tra maatregelen beloofde, terwijl 's
avonds de politiebewaking op een
laag pitje werd gezet. Voor Koffe
man is het slechts één voorbeeld.
„De minister heeft, samen met zijn
collega van binnenlandse zaken, zo
veel flexibiliteit aan de politie ont
trokken dat hij nu een koekje van
eigen bezuinigingsdeeg krijgt. Het
komt mij voor dat hij daar een wat
goedkope oplossing voor zoekt".
Hoewel Koffeman „elke mogelijk
heid om werklozen aan werk te hel
pen toejuicht" en ook graag een ein
de zou zien aan „het grote probleem
van de criminaliteit", lukt het hem
niet gelukkig te zijn met het idee
werklozen met behoud van uitke
ring als bewakers van fietsenstallin
gen, flats en dergelijke te laten op
treden. „Het heeft geen enkele zin
zoiets op poten te zetten zonder de
mensen perspektief op echt werk te
bieden. Een paar weken fietsen be
waken zet geen zoden aan de dijk.
Bovendien, en dan moet ik oppassen
dat ik niet al te cynisch word, is het
een illussie om te denken dat je
daarmee de criminaliteit oplost. Dat
doe je niet door je te richten op der
gelijke randproblemen".
Ook voorzitter L. van der Linden
van de Nederlandse Politiebond zet
vraagtekens bij Korthals' plan. „Ik
heb nogal wat bedenkingen bij dit
beleid. Aan de ene kant sluit men
buurthuizen, waardoor je kunt ver
moeden dat de criminaliteit toe
neemt en waarmee men werkloos
heid creeërt, en vervolgens wil men
beide weer bestrijden. Dat kan ik
niet plaatsen. Bovendien heb ik mijn
twijfels over de rechtspositie van de
werklozen die dat bewakingswerk
zouden moeten doen. Worden ze niet
misbruikt als goedkope arbeids
krachten?" Overigens juicht Van der
Linden meer controle op straat toe.
„Het verdwijnen van de controleur
op de tram en de huismeester in de
flat heeft inderdaad bijgedragen aan
de criminaliteit en het vandalisme.
Alleen hun aanwezigheid zou al een
preventief effect hebben, dus daar
ben ik wel een voorstander van".
Het „samenwerkingsverband van
mensen zonder betaald werk" laat
kort en krachtig weten „tegen" het
vrijwilligerswerk van Korthals Altes
te zijn. „Het is onjuist om mensen die
voor hun eigen kinderen geen fiets
kunnen kopen, de fietsen van ande
ren te laten bewaken", aldus een
woordvoerder. Hij ziet helemaal
niets in het plan, ook niet als het
wordt uitgevoerd in het kader van
het zogenaamde jeugdwerkgarantie-
plan van het ministerie van sociale
zaken en werkgelegenheid. „Dat is
niet meer dan een doekje voor het
bloeden. Je werkt dan een half jaar
lang, zonder garantie op een vol
waardige baan en zonder volwaardig
inkomen".
Theo van Loon van de landelijke
vereniging van vrijwilligerscentrales
kan geen touw meer aan het beleid
van de overheid vastknopen. „Wat
wil de regering nu eigenlijk? Het mi
nisterie van sociale zaken wil het
werken met behoud van uitkering
aan banden leggen en minister Kort
hals Altes wil er van profiteren. Dan
denk ie toch al gauw aan een dubbe
le bodem als men zegt de werkloos
heid te willen bestrijden. Uiteinde
lijk gaat het om niets anders dan de
goedkope oplossing van een maat-
De Vereniging van Particuliere Be
veiligingsorganisaties is bang voor
concurrentievervalsing. „Wij zitten
in een strak keurslijf van wettelijke
voorschriften over herkenbaarheid,
controle en opleiding. We krijgen nu
het gevoel dat dat aan de andere
kant wordt afgebroken", aldus
woordvoerder Boer. Rijwielstallin
gen, scholen en parkeerplaatsen
worden al geregeld in de surveillan
ce meegenomen. „Als de behoefte
aan bewaking blijkbaar zo groot is,
kan de minister ons vragen meer
mensen in te zetten. Het inzetten
van onopgeleide werklozen leidt er
toe dat de overheid zelf een beveili
gingsorganisatie wordt en dat kan in
deze tijd van privatisering toch niet
de bedoeling zijn", aldus Boer.
In politiek Den Haag weet men niet
goed raad met het voorstel van
Korthals Altes. Vooral PvdA-kamer-
lid Kosto is ontstemd over de manier
waarop de minister het naar buiten
heeft gebracht. Hij vraagt zich af
waarom de bewindsman op televisie
praat over een plan dat nog moet
worden goedgekeurd door de minis
terraad en nog moet worden toege
stuurd aan het parlement.
Een woordvoerder van het ministe
rie van justitie erkent dat het „in be
ginsel" mogelijk is dat de minister
raad vrijdag niet akkoord gaat met
het voorstel. Voor die tijd wil het
CDA in elk geval niet reageren en
wacht ook de VVD liever af. Maar
fractiewoordvoerder Dijkstal is op
voorhand sceptisch. „Ik weet niet of
we die kant wel opmoeten. In elk
geval moeten we dit plan niet op
zichzelf bekijken, maar het betrek
ken in het hele beleid van het wer
ken met behoud van uitkering".
STEVO AKKERMAN
BILTHOVEN Wie de
zer dagen de anders
nooit voorkomende nei
ging heeft na jaren eens
te stoppen met roken,
bevindt zich in goed ge
zelschap. Zeker in het
oosten en zuiden zullen
meer mensen dat gevoel
hebben gehad. Het leek
er gisteren en vandaag
benauwder dan anders,
hetgeen niets met ket
tingrokerij of hyperven
tilatie van doen heeft.
Smog is de boosdoener,
een verschijnsel waar ze
in het Ruhrgebied en in
de Rijnmond alles van
weten. Het komt maar
heel zelden voor dat gro
te delen van Nederland
zozeer onder de rook van
buitenlandse industrién
zitten.
„Regelmatig contact met het
Ruhrgebied leert ons dat de
verontreiniging de komende
dagen nog wel erger kan
worden. Of we daarmee te
maken krijgen en of het met
smog gepaard zal gaan hangt
helemaal van de windsnel
heid en -richting af. Bij een
zuidoostenwind konden we
wel eens letterlijk en figuur
lijk in de rook van onze oos
terburen komen te zitten",
zegt ir. N.D. van Egmond,
hoofd van het laboratorium
voor luchtonderzoek van het
Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieuhygiëne
(RIVM) in Bilthoven.
Op de meeste plaatsen kwam
de gemiddelde hoeveelheid
zwaveldioxide gisteren en
vandaag niet hoger dan 200
tot 300 microgram, toch ge
noeg voor het RIVM om de
provincies Overijssel en Gel
derland alvast te waarschu
wen. In Noord-Brabant en
Limburg waren de concen
traties aanmerkelijk hoger
(tot zelfs 790 microgram, net
onder de alarmwaarde), re
den om de provinciebesturen
daar om extra waakzaamheid
te vragen.
„Gevaarlijk is deze vorm van
luchtverontreiniging geens
zins, dus binnen blijven is
nog niet nodig. Als de waar
den de komende dagen nog
hoger komen te liggen dan
kunnen kinderen en astma-
patiënten enige hinder on
dervinden", aldus Van Eg-
mond. Hij houdt met dr. D.
Onderdelinden (hoofd lucht
kwaliteit van het lab) van
uur tot uur de meetresultaten
in de gaten die permanent op
honderd plaatsen in ons land
worden verzameld. „Zo bleek
vorige week al dat de uitstoot
van zwaveldioxide in de
lucht wat aan de hoge kant
begon te worden. De zwavel
damp dreef vanuit het Ruhr
gebied deze kant op, maar
ook verdergelegen indus
trieën droegen bij. Dat het
niet tot echte smogtoestanden
leidde kwam vorige week
door de krachtige wind".
Tamelijk uniek
Uitstoot van zwaveldioxide
uit het Ruhrgebied maar ook
uit Oost-Duitsland en zelfs
Polen en Tsjecho-Slowakije
wil in de winter wel Vaker
deze kant op waaien. Maar
tot de vorming van echte
smog komt het maar eens in
de paar jaar, hert laatst in
1979 en in 1985. Ditmaal
Medewerkers van het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid
en Milieuhygiëne houden de smogvorming in Nederland nauw
gezet in de gaten. Links van de monitor: ir. N. van Egmond,
rechts: dr. D. Onderdelinden.
treedt smogvorming op door
de tamelijk unieke weersom
standigheden van de laatste
dagen. Het sneeuwdek dat
grote delen van het land nog
bedekt, zorgt er voor dat de
bodem de hoge concentraties
zwaveldioxide nauwelijks
kan opnemen. Daar komt bij
dat de temperatuur tot een
hoogte van 700 meter vrij
laag blijft, maar daarboven
plotseling sterk stijgt tot
waarden die ruim boven nul
uitkomen. Onderdelinden:
„Zo is op 700 meter hoogte
een soort deksel ontstaan, dat
de koude lucht beneden
houdt. Nu de wind is wegge
vallen wordt de hoeveelheid
vuiligheid onder het deksel
steeds hoger".
Onderdelinden heeft het
over een „typische niet-Rijn-
mond-situatie". „De smog-si-
tuaties in de Rijnmond gaan
gepaard met heel weinig
wind, waardoor de ter plekke
gemaakte luchtverontreini
ging daar blijft hangen. De
smog in oost en zuid-Neder
land is van elders geïmpor
teerd en blijft bij gebrek aan
wind in Nederland hangen.
Doordat de temperatuur en
de vochtigheid hier wat ho
ger zijn dan in het oosten,
verbindt zwavelstof zich met
luchtdeeltjes. Dót leidt tot
smogtoestanden
Uitstoot
Zwaveldioxide komt vrij bij
verbranding van olie of ko
len. Wanneer dé vervuiling
in bepaalde delen van het
land te hoog mocht worden,
waarschuwen de provincies
de producenten van zwavel
dioxide (industrieën en elek
triciteitscentrales) hun uit
stoot te verminderen en zo
mogelijk over te schakelen
op andere, milieuvriendelij
ker brandstof. Zo heeft de
Belgische overheid de bevol
king gevraagd wat minder
hard (elektrisch) te stoken.
Daardoor hoeven de elektri
citeitscentrales minder hard
te draaien en vervuilen dus
minder lucht. In West-Duits-
land maakt men zich klaar
voor een smog-alarm, maar
in Nederland is het nog lang
niet zover. „Minder hard sto
ken heeft in Nederland niet
veel zin, want wij hebben
mooi schoon gas", zegt Van
Egmond.
Oostbloklanden als Oost-
Duitsland, Polen en Tsjecho-
Slowakije hebben géén of bit
ter weinig schoon gas voor de
verwarming van particuliere
huizen, en zijn dan ook mede
verantwoordelijk voor de
smog in Nederland. Aange
zien deze landen geen deel
uitmaken van de Europese
Gemeenschap, wordt het
RIVM maar vrij karig van
informatie over de zwave-
luitstoot ter plaatse voorzien.
Mogelijk dat daar in de toe
komst via bemiddelin van de
Verenigde Naties nog verbe
tering in komt. „Maar", zegt
Van Egmond, „echt veel mo
gen we nog niet verwachten.
In een land, als Polen komen
de mensen rond deze tijd bij
na om van de kou. De bevol
king steekt zowat alles in
brand om het warm te hou
den. We kunnen die arme
Polen toch niet vragen om
wat minder te stoken? En
overschakelen op milieu
vriendelijker brandstof gaat
niet één, twee, drie. De tech
nologie is niet direkt voor
handen. Nóg een voorbeeld
dat genoeg zegt. In de DDR
staan bruinkoolcentrales die
elk evenveel zwaveldioxide
uitwerpen als heel Nederland
in een heel jaar!".
ARJEN VAN DER SAR
(Vervolg van de voorpagina)
BILTHOVEN/BRUSSEL/
BONN Ernstige smogvor
ming heeft gisteren vooral
West-Duitsland, maar ook
België in de problemen ge
bracht. Onder meer in Gent,
Antwerpen en het oostelijke
deel van de provincie Lim
burg werd een sterk ver
hoogd niveau zwaveldioxide
gemeten. Het kwam echter
niet, zoals in Duitsland, tot
een verbod op bepaalde in
dustriële activiteiten en op
particulier autogebruik In
Nederland drong de smog in
nog relatief lage concentra
ties door tot in Gelderland en
Zuid-Limburg.
In vier Duitse steden werd
de bevolking gisteren in ver
band met de onrustbarend
hoge concentraties giftig
zwaveldioxide zware beper
kingen opgelegd. Zo werd in
Oker, Harlingerode, Kassei
en Giessen een verbod uitge
vaardigd op het autorijden en
het stoken van open haarden.
Het bedrijfsleven werd gelast
ovens en verwarmingsinstal
laties met duurdere zwavel-
arme brandstof te stoken en
er ging een dringend verzoek
uit de verwarmingen in de
huizen zo laag mogelijk te
zetten.
Vanmorgen bedroeg de con
centratie zwaveldioxide per
kubieke meter in Oker, Har
lingerode, Kassei en Giessen
nog 1100 microgram; bijna
300 microgram boven het
alarmniveau. Mensen met
ziekten aan de luchtwegen
en met hart- en vaataandoe-
ningen het advies krijgen, zo
weinig mogelijk buiten te ko
men. Dat advies geldt ook
voor de zwangere vrouwen
en zogende moeders. In een
twaalftal andere steden geldt
sinds gisteren de zogenoemde
voorwaarschuwingsfase. Het
gaat om onder meer Ddssel-
dorf en omgeving, Essen,
Gladbeck, Recklinghausen,
Frankfurt (Hessen) en Hof
(Beieren). Daar zit meer dan
600 microgram zwaveldioxi
de in elke kubieke meter
lucht.
In deze steden zijn de bevol
king nog geen verplichtingen
en verboden opgelegd, maar
is wel het dringende verzoek
gedaan de auto thuis te laten,
de verwarming enkele gra
den lager te zetten en geen
open haarden te stoken. De
industrie is opgedragen over
te schakelen op zwavelarme
brandstoffen.
Minister Wallmann (CDU,
milieubescherming) vroeg
het Duitse bedrijfsleven gis
teren de uitstoot van schade
lijke stoffen voorlopig tot het
minimum te beperken. Hij
zal dezer dagen bij de EG,
DDR en Tsjechoslowakije
aandringen op maatregelen
ter bestrijding van de lucht
vervuiling.
epu
DEN HAAG De Zubes
koreaanse premier ei
Shin-Yong heeft gistejgev
in een onderhoud met j lit
mier Lubbers en minii n i
van buitenlandse zalft p
Van den Broek gezegd
het aftreden van presid v
Chun Doo-Hwan in lfjgir
en de daaropvolgende p teil
sidentsverkiezingen „qi:
belangrijke stap voor
ontwikkeling van de
mocratie" zullen zijn.
De premier beschuldi
Noord-Korea van
voordurende uitbreid
van zijn militair appan
Zuid-Korea is volgens I NC
vastbesloten om vit
(Noordkoreaanse) dreig left
te weerstaan door de eij 1
economische, sociale
politieke toestand van
land verder te ontwik)
len
Net nu de Zuidkoreaaieer
SUSKE EN W1SKE DE HELLEGATHONDEN
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weeep.
BRUSSEL Landbouwminister ir. Gerrit Braks heeft
in Brussel Westduitse verwijten van de hand gewezen
als zou de slechte situatie op de Westduitse varkens-
markt veroorzaakt worden door Nederlandse exporten.
Voor Westduitse demonstraties aan de Nederlandse
grens is volgens de bewindsman dan ook geen reden.
Braks heeft zijn Westduitse collega Ignaz Kiechle de volgende
cijfers laten bezorgen: In 1986 is de Nederlandse export van var
kens en varkensvlees naar de Bondsrepubliek met zes procent
gedaald vergeleken met een jaar eerder. Vorig jaar daalde de
uitvoer van levende Nederlandse varkens naar West-Duitsland
met 20 procent in aantal. Ook dit jaar blijkt de export achter te
blijven bij die van vorig jaar.
In Brussel werd vannacht een compromis bereikt over wat er na
de recente pariteitsaanpassingen van de munten van enkele EG-
landen moet gebeuren met de handel in varkensvlees. De minis
ters hebben unaniem besloten dat er zogeheten negatieve mone
taire compenserende bedragen (mcb's) gaan gelden voor var
kensvlees en eieren in die landen die de pariteit van hun mun
ten niet veranderd hebben. Volgens Braks zal de nu bereikte op
lossing marginale effecten hebben voor het Nederlandse
bedrijfsleven. Op de concurrentiepositie van de Nederlandse
varkensmesters heeft het compormis volgens Braks vrijwel geen
invloed.
lim
De Zuidkoreaanse prei i
Lho legde vanmorgen vill
krans bij het graf vann
patriot Lee Joon op de sti
graafplaats Nieuw Eylubli
duynen in Den Haag. de"
premier in Nederlanqr i
doet zich in ZuidkoreaLJ
affaire voor. De presid
Chun Doo Hwan,
naar aanleiding van
dood door marteling
een student, zijn mil
van binnenlandse
en het hoofd van de po
ontslagen.
Minister van binnenlar
zaken, Kim Chong-hoh
het hoofd van pol
Kang Min-chang, nai
gisteren de verantwoo
lijkheid voor het gnr
incident op zich en
den hun ontslag in.
De president bood
verontschuldigingen
voor het „gruwelijke
val" van vorige
waarbij de 21-jarige
Chong-chul tijdens onf^
vraging door twee ageJ*U'
van een anti-commi
sche politie-eenheid
verstikking om het li
kwam.
Kang Min-chang
mee dat sectie op hi
chaam van de student
uitgewezen dat hij oml
leven was gekomen
k(
hij met zijn keel tegei >or
rand van een badkuip
gedrukt toen de ager
zijn hoofd onder w
probeerden te houden
dens verhoor.
voi
Lady Diana
vindt zichzelf
te dom voor
spelletjes-
LONDEN De prinses van
Wales, echtgenote van de
troonopvolger in Groot-Brit-
tannië. heeft gisteren bij een
bezoek aan een ziekenhuis te
gen kinderen gezegd dat zij
dom is wat zij overigens als
een eerder had gedaan. Prin
ses Diana werd gevraagd of zij
een spelletje „Trivial Pursuit"
wilde meespelen. „Nee, dank
je, ik ben er te dom voor,was
haar antwoord. De prinses
voegde er aan toe dat haar
zoons, William en Harry, thuis
halma, mens-erger-je-niet en
wat dies meer zij speelden,
maar dat zij het grootste deel
van haar beschikbare tijd
doorbracht met het bestuderen
van de spelregels.
Wadlaufen
Biel
Het waddeneiland Terschelling is een waar wintersportgebied geworden. In de straten vanbcli
Terschelling wordt gelanglauft, al zal dat misschien niet lang mee* duren nu volgens de weerlj.
ten de dooi inzet.
