Staat moet verzekering
an Makro overnemen"
VYDM en AVNM zijn voor
vrouwendienstplicht
Paramaribo
ergert zich
aan vrijheid
verzetsleiders
PTT verplaatst
vandaalgevoelige
telefooncellen
CeidaeSowwi/nt
<loJ
[V-TOPMAN STELT ULTIMATUM:
Zeer persoonlijke dank
van prinselijk paar
f^NENLAND
WOENSDAG 14 JANUARI 1987 PAGINA 3
*io met bestuurder
'(nonder het ijs
[STAD De 42-jarige K. Rengers
jendam is, naar de politie vermoedt
zladheid op de A6 (Almere-Emme-
na een slippartij met zijn auto in
jnaal gereden, onder het ijs geraakt
jdronken. De auto bleef uren onop-
flct. Een kantonnier van rijkswater-
i op de weg bij Lelystad een ver-
^NWB-bord, maar kon in de berm
a^nkel spoor van banden ontdekken,
éor de auto veroorzaakte wak in het
Iweer dichtgevroren. Uren later re-
jde de kantonnier zich dat er toch
jigeluk gebeurd moest zijn. Op zijn
izing hakten politie en brandweer
e(kapot, waarna duikers op de bodem
ïfet kanaal de auto en het slachtoffer
njffen.
Wmm
Duikers halen het autowrak boven water.
Duif inzet van
kort geding
UTRECHT „De verwilderde duif
is vogelvrij. Deze vogel is niet be
schermd door de vogelwet en ook
niet door de jachtwet. Ik kan zo'n
duif dus doodslaan zoals ik een mug
zou doodslaan wanneer deze mij zou
hinderen", zo verweerde advocaat
mr. R. Geene van de Koninklijke Ne
derlandse Jagersvereniging zich gis
teren in Utrecht tijdens een kort ge
ding dat de stichting Kritisch Fauna
beheer tegen zijn cliënt had aange
spannen. Voor het schieten op ver
wilderde duiven is volgens de organi
satie een speciale opdracht van het
ministerie van landbouw en visserij
nodig. Uitspraak 20 januari.
Meppelaar staat
voor 35e keer terecht
LEEUWARDEN De Leeu-
warder procureur-generaal
mr. D. W. Steenhuis eiste gis
teren bij verstek anderhalf
jaar gevangenisstraf tegen de
50-jarige Roelof P. uit Meppel.
Deze straf heeft de Asser
rechtbank hem op 28 mei vo
rig jaar eveneens opgelegd. P.
moest terecht staan wegens be
dreiging van een vrouw en
vier politie-agenten met een
brok glas en een slagersmes,
alsmede vernieling van de in
boedel van een woning te
Meppel. De verdachte is een
zeer goede bekende van politie
en justitie. Hij werd reeds 34
keer eerder veroordeeld.
Ambtenarenbonden
vragen Van Dijk
om verzuimcijfers
DEN HAAG De vier ambtenarencentrales
hebben minister Van Dijk van binnenlandse
zaken gevraagd waar „het bewijs" blijft van
de uitspraken van de minister dat de ambte
naar weinig produktief is. In september deed
Van Dijk voor een gehoor van topambtenaren
uitspraken over „de luie ambtenaar", wat tot
felle reacties van het overheidspersoneel leid
de. Op 17 september zei Van Dijk, die zijn op
merkingen niet terugnam, met cijfers te zul
len komen die zijn stelling moesten onderbou
wen. Hij liet de bonden overigens weten voor
al het hoge verzuim in sommige sectoren en
diensten op het oog te hebben gehad. De bon
den vinden dat Van Dijk nu tijd genoegheeft
gehad om de cijfers boven water te trekken.
Jachtverbod gevraagd
aan minister Braks
RENKUM De Stichting Kritisch
Faunabeheer heeft in een telegram mi
nister Braks van landbouw gevraagd
hoe het mogelijk is dat de sportjacht on
danks de barre weersomstandigheden
onverminderd door gaat. De stichting
vindt dat de minister op grond van er
varingen tijdens de vorige strenge win
ters had kunnen weten dat als de jacht
bij invallende koude niet wordt stopge
zet, dit leidt tot slachtpartijen onder
hulpbehoevende dieren. Gebleken is, al
dus Kritisch Faunabeheer, dat jagers
geen zelfbeheersing en mededogen be
trachten met dieren, zoals bijvoorbeeld
de trekvogels die Noord- en Oost-Euro
pa zijn ontvlucht vanwege sneeuw en
vorst.
De presi-
directeur van de
ikolen-
lelsvereniging SHV,
van Vlissin-
heeft gisteren geëist
Ie Nederlandse over-
de verzekering van
Makro-vestigingen
ïeemt, nu de verze-
geJar weigert SHV nog
milier in zijn pakket te
hjkfhaven. Hij wil daar-
een voor aanstaande za-
a afag 12.00 uur uitsluit-
en /Vis de overheid niet
edeprd gaat dan zal
e zijn vestigingen uit
-Afrika terugtrek-
„Niet om overtui-
maar gedwongen
terreur", aldus de
t bU°Pman-
kk«
jn gesprek met Fente-
van Vlissingen schoot
Dhals Altes maandag even
del
uit zijn slof: de Revolutionai
re Anti-Racistische Axie
(RARA) is een terreurbende,
die zo snel mogelijk opgerold
moet worden, zei hij. Dat
RARA drie vestigingen van
Makro volledig in de as heeft
gelegd (Duivendrecht in sep
tember 1985, Duiven in de
cember 1986 en Nuth het af
gelopen weekeinde) mag niet
het vertrek van SHV beteke
nen; „want een bedrijf kan
zich natuurlijk niet door ter
reur laten wegsturen". En
minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) deed daar
gisteren nog een schepje bo
venop door het bedrijf te ver
manen dat het „een slecht
voorbeeld zou geven als hij
zijn vestigingen uit Zuid-
Afrika terugtrekt. Dat zou
een aanmoediging zijn voor
actiegroepen om terreurda
den voort te zetten".
Voorwaarden
SHV vindt het prettig dat
Van den Broek wil dat het
bedrijf in Zuid-Afrika blijft,
maar stelt daarvoor wel twee
voorwaarden. De Nederland
se overheid moet de verzeke
ring van de Makro-vestigin
gen overnemen, nu de verze
keraar weigert SHV nog lan
ger in zijn pakket te handha
ven. Fentener van Vlissingen
stelt voor dat SHV premie
betaalt aan het rijk en dat de
overheid zich vervolgens ga-
ig geen spoor van daders
Vq!RLEN Het regionale recherchebijstandsteam heeft in
tnjhoofdbureau 'n Heerlen tientallen tips over de recente
5 To-brand in Nuth binnengekregen en nagetrokken maar
ju toe nog zonder resultaat,
de technisch onderzoek op de plaats van de brand is in feite
dagen na de brand nog steeds niet gestart. Volgens de
ie is het overleg tussen de Makro-directie, de verzeke-
imaatschappij en de politie over de te maken kosten nog
afgerond. Vanwege de strenge vorst zullen namelijk spe-
maatregelen getroffen moeten worden. De onderzoekers
fftn onder meer de beschikking moeten hebben over een
"met verwarmings- en verlichingsinstallaties.
)nd
rant stelt bij eventuele vol
gende aanslagen. Volgens de
SHV-topman kan hij dat van
de overheid vragen, omdat
de terreur van RARA „SHV
ver overstijgt en een nationa
le zaak is, net als een waters
noodramp". Als tweede voor
waarde stelt de SHV-topman
dat de daders snel moeten
worden opgespeurd. Korthals
Altes heeft beloofd zich voor
dat laatste „zeer in te span
nen", maar over het eerste
heeft niemand hem horen
praten. „Daar beslist deze mi
nister ook niet over", zegt
SH V-woord voerder C. Hooft
Graafland. „We zijn daarover
in gesprek met een andere
minister; ik weet niet wel
ke".
Deze minister wordt inmid
dels stevig onder druk gezet.
Fentener van Vlissingen ver
klaarde gisteravond in
Avro's Televizier dat als de
overheid niet vóór aanstaan
de zaterdag om 12.00 uur laat
weten akkoord te zullen gaan
met deze voorwaarde, dan zal
de SHV besluiten zich uit
Zuid-Afrika terug te trekken
en haar bedrijfsactiviteiten
daar te staken. Op een op
merking van het CDA-Twee-
de Kamerlid Gualthérie van
Weezei dat dit niet van de
overheid mocht worden ver
wacht zei de SHV-topman
„dat de SVH dan zaterdag
ochtend als eerste bedrijf ter
wereld zal verklaren niet om
overtuiging maar gedwongen
door terreur onze activiteiten
met Zuid-Afrika te zullen
beëindigen". In dezelfde uit
zending verklaarde ook het
VVD-Kamerlid Dijkstal niet
te verwachten dat de staat de
verzekering op zich zal ne
men.
Schouders
Het recherchebijstandteam in
Heerlen (dat met dertig man
aan het Makro-onderzoek
werkt) is niet ondersteboven
van de belofte van Korthals
Altes dat justitie zich zeer zal
inspannen om de daders in
de kraag te vatten. „Natuur
lijk zetten wij onze schouders
er onder", aldus woordvoer
der A. Steens, „maar dat de
den we al voor het overleg
tussen de minister en SHV".
Steens ontkent dat de Bin
nenlandse Veiligheids Dienst
(BVD) en Centrale Recher
che Informatiedienst (CRI)
bij het onderzoek betrokken
zijn.
Het Amsterdamse krakers-
blad „Bluf" publiceerde en
kele dagen voor de brand
stichting in Nuth een oproep
tot „axie" tegen SHV. Bluf
raadde zijn lezers aan actie te
ondernemen tegen de Makro-
vestigingen en tegen andere
dochterondernemingen van
SHV, zoals Pam Petroleum
in Nieuwegein en Calpam
Gas in Zutphen. De politie
„sluit niet uit" dat de oproep
in Bluf en de brandstichting
door RARA met elkaar in
verband staan, maar laat het
daar voorlopig bij. „Wij con
centreren ons op het onder
zoek in Nuth", aldus Steens.
De genoemde bedrijven
worden inmiddels wel extra
beveiligd.
Serieus
„We kennen die mensen
niet", zegt Sietse Bosgra,
woordvoerder van het Komi-
tee Zuidelijk Afrika, over
RARA. „Met deze groep heb
ben wij niets te maken. We
nemen aan dat het serieuze
mensen zijn, die solidair zijn
met de strijd in Zuid-Afrika.
Maar we staan niet positief
tegenover de consequenties
die zij aan hun solidariteit
verbinden". Overigens te
kent Bosgra daar bij aan dat
RARA binnen het „ruwe"
kader (zoals hij dat noemt)
relatief gematigd is. „Het is
geen Baader-Meinhoff-groep,
ze schieten geen mensen
neer".
P. Fentener van
Vlissingen: „De
terreur is een
nationale zaak".
Verzekeraars beraden zich
DEN HAAG De Nederlandse verzekeraars, verenigd in
het Bureau Voorlichting Verzekering, beraden zich over een
gezamenlijke verklaring naar aanleiding van de Makro-peri-
kelen. President-directeur Fentener van Vlissingen van SHV
heeft gisteren verklaard dat zijn huidige verzekeraar de scha
de aan Makro-vestigingen niet meer wil vergoeden en dat
geen andere verzekeraar bereid is het bedrijf te verzekeren.
Een woordvoerder van het voorlichtingsbureau wilde dat
vanochtend bevestigen noch ontkennen.
Na de eerste brandstichting
in Duivendrecht kwamen er
bij Bosgra nog weieens min
der beleefde telefoontjes bin
nen, waarin de brandstich
ting door RARA aan het Ko-
mitee werd toegerekend.
Bosgra maakt zich daar nu
niet veel zorgen meer over.
„De mensen weten nu wel
dat wij er niets mee te maken
hebben, dat het om twee ver
schillende werelden gaat".
Ook lacht hij de aantijging
weg dat het Komitee een
sfeer zou hebben geschapen
waarvan het huidige geweld
een uitvloeisel is. „Dat zou
toch al te gek zijn, zeg. Wij
hebben geen grotere verant
woordelijkheid voor deze za
ken dan wie anders ook. Als
wij geen informatie meer
mogen geven, dan moet je
ook de pers aan banden leg
gen. De eerste actie tegen
Makro volgde direct na een
documentaire van Panora-
miek over Makro in Zuid-
Afrika. Moet je zo'n uitzen
ding dan verbieden? Natuur
lijk niet".
Overigens zou het Komitee
Zuidelijk Afrika het zonder
meer toejuichen als SHV zich
terugtrok uit Zuid-Afrika.
„We zien ze liever op andere
gronden vertrekken, maar
elke terugtrekking is er één.
Ja natuurlijk, SHV zegt dat
haar aanwezigheid daar de
werknemers ten goede komt,
maar zelfs al zou het SHV-
personeel tegen terugtrek
king zijn, dan nog is dat niet
bepalend voor onze mening.
Wij roepen alle bedrijven op
Zuid-Afrika te verlaten, om
dat de zwarte bevolking dat
van ons vraagt".
Bosgra is niet erg overtuigd
van de nobele bedoelingen
die Fentener van Vlissingen
(„we laten onze werknemers
niet in de steek") met de aan
wezigheid in Zuid-Afrika
zegt te hebben. Bosgra: „Er
zijn maar weinig mensen die
geloven dat bedrijven daar
zijn om goed te doen. Het
gaat ze natuurlijk gewoon om
de winst. En daarbij staat
SHV in Zuid-Afrika nog
slecht bekend ook, onder
meer omdat ze zich niet hou
den aan het minimumloon".
STEVO AKKERMAN
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De betrokkenheid van Nederland bij
de gebeurtenissen in Suriname betekent geen inmen
ging in de interne aangelegenheden van dat land, zoals
de machthebbers in Paramaribo beweren.
In kringen op Buitenlandse Zaken meent men dat de Surinaam
se minister Herrenberg dit ook wel weet, maar dat hij deze be
schuldiging nodig had om ambassadeur Van Houten te doen te
rugroepen. Het enige echte bezwaar tegen deze diplomaat zou
zijn dat hij een lijst met namen heeft doorgegegeven van burgers
die gedood zijn door het leger van dictator Bouterse. Deze lijst is
in Nederland door de televisie gepubliceerd.
Veel erger zou het regime in Paramaribo het vinden dat Neder
land een passieve houding aanneemt tegenover mensen als Chin
a Sen, Haakmat en Jozefzoon, die vanuit ons land steun verle
nen aan het Jungle Commando van Ronnie Brunswijk. Bouterse
en de zijnen willen dat de Nederlandse regering hier een einde
aan maakt, het liefst door de arrestatie van deze opposanten. Zo
lang zij echter de Nederlandse wet niet overtreden zal hen niets
in de weg worden gelegd, verluidt het op Buitenlandse Zaken.
Wel zal de Nederlandse regering als zij acties van het Surinaam
se verzet op het spoor komt, deze via „stille kanalen" trachten te
ontmoedigen. Van actieve steun door de Nederlandse regering
aan Brunswijk is danook abosoluut geen sprake. Volgens Den
Haag dient men ook volkenrechtelijk niet tegelijk relaties te on
derhouden met de regering van een land en met een groep die
zich daartegen verzet. Overigens bestaat er in Den Haag wel be
grip voor het onstaan van een dergelijke verzetsbeweging. Men
wijst op het voortduren van de dictatuur en de excessen van het
nationale leger in Oost-Suriname. Het Jungle Commando van
Brunswijk zou overigens wat militaire kracht betreft (nog) niet
opgewassen zijn tegen het nationale leger.
Onderzoek: methadon is beter
voor junkies dan politie-optreden
GRONINGEN Een ruimere verstrekking van me
thadon (het vervangingsmiddel voor heroïne) en het
verminderen van politie-optreden tegen kleinere dea
lers zullen tot gevolg hebben dat zwaar-verslaafden
minder heroïne gaan gebruiken. Ook zullen ze dan
minder geld nodig hebben voor hun verslaving, geld
dat nu nog in veel gevallen uit criminele activiteiten
moet komen.
Dit concludeert drs. J.C. Hoekstra in haar proefschrift .Hande
len van heroïnegebruikers, effecten van beleidsmaatregelen',
waarop zij morgen aan de Rijksuniversiteit in Groningen hoopt
te promoveren tot doctor in de economie. Het jarenlange onder
zoek van Hoekstra verschaft de beleidsmakers wat meer hou
vast, omdat zij aan de hand van zogenaamde procesmodellen
heeft voorgerekend wat er zal kunnen gebeuren nadat bepaalde
maatregelen zijn genomen. Volgens Hoekstra is de criminaliteit
die samenhangt met heroïnegebruik beter door overheidsmaat
regelen terug te dringen dan het heroïnegebruik zelf.
TIS ELKE WOENSDAG DE
DEN HAAG De PTT
gaat telefooncellen die
veelvuldig het doelwit
zijn van vandalen ver
plaatsen. Alleen al verhui
zing naar de overkant van
de weg is in een aantal ge
vallen succesvol gebleken.
De meeste vandalen ko
men niet speciaal naar een
cel toe maar gaan tot actie
over wanneer ze er toe
vallig tegen aan lopen,
bijvoorbeeld bij een dan
cing.
Om de cellen voor het publiek
toch goed vindbaar te houden
zal nog dit jaar een PTT-groen
verwijsbord in het straatbeeld
verschijnen dat verwijst naar
de dichtsbijzijnde telefooncel.
Uit een in Lelystad gehouden
proef is gebleken dat na invoe
ring van de verwijsborden
meer dan voorheen uit tele
fooncellen wordt gebeld.
W.J.G. Krello, coördinator te-
lefooncellenbeleid van de
PTT, vreest dat de financiële
schade als gevolg van vanda
lisme en inbraken in telefoon
cellen het afgelopen jaar wel
eens verder zou kunnen zijn
toegenomen. Precieze cijfers
zijn er nog niet. In 1985 be
droeg het schadebedrag 2,7
miljoen gulden. Geld dat uit de
toestellen is gestolen was daar
niet bijgerekend. Krello zegt
dat met name de glasschade
Nog dit jaar zal een PTT-groen
bord in het straatbeeld ver
schijnen dat verwijst naar de
dichtstbijzijnde telefooncel.
als gevolg van vuurwerk
steeds grotere vormen aan
neemt. Van alle 7000 openbare
telefooncellen moeten nu al
jaarlijks zo'n 3000 ruiten wor
den vervangen die stuk zijn
gemaakt. Telefooncelvandalis-
me is het ergst in het westen
van het land en dan met name
in de grote steden.
UTRECHT - De bonden
van dienstplichtige mili
tairen, VVDM en AVNM,
zijn in principe wel te por
ren voor het invoeren van
een dienstplicht voor
vrouwen. Uit het oogpunt
van een eerlijke verdeling
van de lasten tussen man
nen en vrouwen vinden ze
het een goede zaak als ook
vrouwen voor hun num
mer in dienst zouden
moeten. Toch achten ze op
dit moment de tijd er nog
niet rijp voor.
De AVNM - met 18.000 leden
de grootste belangenvereni
ging van dienstplichtig militai
ren - stelt dat er zeker tot 1990
nog geen beroep hoeft te
worden gedaan op de vrouwen
omdat het „mannelijk poten-
FNV voor bank-cao
UTRECHT Het bestuur van
de bankgroep van de Diens
tenbond FNV heeft een posi
tief advies uitgebracht over
het „eindbod" van de bank-
werkgevers voor de cao-1987.
De werkgevers hebben op 18
december over de cao een
principe-accoord bereikt met
drie van de vier betrokken
bonden.
SOESTDIJK Prinses Juliana en prins Bernhard hebben gis
teravond via de beide Nederlandse televisienetten alle mensén
bedankt die het gouden bruidspaar hebben overladen met ruim
15.000 brieven, pakjes en cadeaus. De koningin-moeder vroeg ie
dereen nadrukkelijk het dankwoord op tv te beschouwen als
een persoonlijk dankwoord. Toen prins Bernhard sprak van
„blijken van medeleven" zei prinses Juliana plagend dat ze het
aardiger zou vinden als hij dat woord niet gebruikte.
tieel" voorlopig toereikend is.
Jaarlijks heeft defensie circa
50.000 dienstplichtigen nodig
en daarvoor kan men kiezen
uit een potentieel van circa
120.000 mannen. Pas in de
90'er jaren neemt dat aantal af
maar als het zover is dan zijn
dienstplichtige vrouwen wat
de AVNM betreft welkom.
Dienstplicht voor 'vrouwen
heeft bij de AVNM de voor
keur boven maatregelen die
een verzwaring van de huidige
dienstplicht zouden inhouden
zoals verlenging van de
diensttijd of moeizamer ver
krijgen van uitstel.
De VVDM stelt evenals de
Emancipatieraad dat invoering
van een dienstplicht voor
vrouween op dit moment de
achterstand die vrouwen heb
ben ten opzichte van mannen
op de arbeidsmarkt alleen
maar zou vergroten. Eerst
moet die achterstand zijn inge
lopen, meent de VVDM.
Nooit te oud om te leren
De 82-jarige mevrouw A. de Heus-Vogt uit Ha
ren leverde gisteren nog eens het bewijs dat
niemand te oud is om te leren. Met succes
rondde ze als eerste een cursus inleiding tot de
psychologie af, waarvoor ze het diploma kreeg
uitgereikt van rector magnificus prof.dr. E. Bleu-
mink van de Groningse universiteit. De studie
van mevrouw de Heus maakt deel uit van de
HOVO-cursussen; Hoger Onderwijs Voor Oude
ren. De leeftijd van de deelnemers varieert van
54 tot 82 jaar.
