Buitenland
i Jk zou niet in de schoenen
a
van Sacharov willen staan
Sjaal met
kranten
Suriname: reactie op
protestnota stelt teleur
£eidóc6otuont
Uitbreiding stakingen Frankrijk
KREMLIN ZOEKT ROL VAN
VREDESTICHTER IN AFGHANISTAN
Onlust studenten door
zwakheid partijleden China
WOENSDAG 7 JANUARI 1987 PAGINA 5
fcrenigde Staten plaatsen
Lnzichtbare" kruisraket
j^SHINGTON Het Amerikaanse
jiiisterie van defensie treft voorbe
dingen voor de plaatsing in 1988
een „Stealth"-raket die radars
n ontwijken. De luchtmachtbasis
I. Sawyer bij Marquette, Michigan,
uitgekozen om als eerste de Ste-
h-raket te krijgen, die formeel de
jvanced Cruise Missile heet.
lalth is een term die voor allerlei
fhnologieën wordt gebruikt die het
bmen mogelijk moeten maken aan
[ardetectie te ontkomen. Het Pen-
n heeft over de „onzichtbare"
menwerper en raket alleen wil-
erkennen dat ze bestaan.
Britse prins huilend
weg bij marine
LONDEN Prins Edward, de
22-jarige zoon van koningin Eli
zabeth, heeft na vier maanden de
Britse mariniers vaarwel gezegd
omdat hij de opleiding voor de
stoottroepen te hard vond. Dat
heeft de Londense krant The
Sun bericht. De krant schreef dat
Edward drie uur lang huilde toen
hij zijn besluit had genomen. De
jonge prins zou bovendien ruzie
hebben gekregen met zijn vader
prins Philip, die de erefunctie
van generaal-kapitein bij de ma
riniers vervult. Edward is de
jongste van de vier kinderen van
de koningin.
Vietnam slaat
aanval China af
BANGKOK Chinese troe
pen zijn in de nacht van zon
dag op maandag onder dek
king van artilleriegeschut de
grens met Vietnam overge
trokken, maar door het Viet
namese leger terug gedreven.
Volgens de Vietnamese pers
hebben de Chinezen daarbij
vijfhonderd man verloren.
Chinese divisies zouden drie
aanvallen hebben ingezet om
enkele heuvels in de noordelij
ke Vietnamese grensprovincie
Ha Tuyen te veroveren. In het
gebied vinden wel vaker
grensgeschillen plaats.
PARIJS De stakingen van spoorwegpersoneel en zeelieden in
Frankrijk zijn overgeslagen naar andere sektoren. De arbeidsonrust
breidde zich gisteren uit naar het gas- en elektriciteitsbedrijf, de me
tro in Parijs en de PTT. In vele delen van het land werden bedrijven
van stroom afgesloten, de post werd niet bezorgd, telexapparatuur
werd uitgeschakeld. In het hele land, met name rond de grote steden
vormden zich geweldige files, hoewel gisteren meer treinen reden
dan de laatste dagen het geval was geweest. De directie van de spoor
wegen deelde mee dat gisteren opnieuw grote aantallen stakers hun
werkzaamheden hadden hervat. Ongeveer de helft van de diensten
functioneerde normaal. Stakingsleiders daarentegen zeiden dat de ac
tiebereidheid nog steeds toeneemt.
Ondanks de uitbreiding van de akties heeft premier Jacques Chirac
gisteren opnieuw geweigerd af te wijken van zijn economische beleid
en zijn streven naar looncontrole en inflatiebestrijding. Chirac onder
streepte dat het beleid de regering in eerste instantie is gericht op het
terugdringen van de werkloosheid.
Verloofde van model
eist censuur affiche
MILAAN Een Italiaans reclame-af
fiche voor nieuwe schoenen wordt, ter
voorkoming van een rechtszaak, deze
week gedeeltelijk gecensureerd. De
meer dan 45.000 reuze-affiches die
overal in het land zijn opgeplakt tonen
een deel van de borst van het Milanese
fotomodel Lorella Soranna. Veel man
nelijke voorbijgangers toonden zich
verheugd over de plaat. De verloofde
van Lorella dreigde echter met een
proces, omdat de fotograaf zou hebben
beloofd dat de foto „niet-provocerend"
zou zijn. Als compromis heeft de ver
antwoordelijke firma beloofd om de 50
posters die in de omgeving van Soran-
na's woning hangen, met een zwart-ge-
schilderd vierkant te censureren.
larta '77 heeft haar tienjarijg bestaan gisteren luis-
1 bij gezet door een verklaring uit te geven waarin
przichtig de hoop wordt uitgesproken dat de her-
rmingen in de Soviet-Unie invloed zullen hebben
het Tsjechoslowaakse bewind,
larta dringt er bij de burgers op aan „de historische
[gelijkheid van dit moment te begrijpen en te be
tten door zowel in het openbaar als thuis de
iarheid te zeggen, zodat de samenleving wordt
opengebroken. Volgens Charta roepen de communis
tische leiders wel veel over over democratie, maar
zijn dat „lege woorden waar achter dictatoriale wille
keur schuilgaat".
Tegelijkertijd signaleert de dissidente beweging ech
ter dat ook binnen de regering steeds meer ontvan
kelijkheid voor hervormingen is. Charta maakt ge
wag van „een besef dat uit sommige toespraken lijkt
te spreken, dat veranderingen noodzakelijk zijn".
Waarschijnlijk wordt daarmee verwezen naar com
mentaren van Jan Fojtik, de ideoloog in het secreta
riaat van het Centrale Komitee.
Hij heeft vorig jaar in een toespraak erkend dat de
communistische partij sinds haar machtsovername
na de Tweede Wereldoorlog fouten heeft gemaakt en
pleitte voor grotere maatschappelijke openheid. Foj
tik wordt beschouwd als één van de potentiële opvol
gers van de 74-jarige partijleider Gustav Husak.
EDERLANDS EREDOCTORAAT VOOR TJECHISCHE DISSIDENT HEJDANEK
LAAG De Tsjechische
Dsoof en dissident La-
$lav Hejdanek, die mor-
p een eredoctoraat
ijgt van de Universiteit
n Amsterdam, benijdt
p Russische collega Sa-
arov niet. „Sacharov be-
hdt zich in een uiterst
compliceerde situatie.
!s hij niet kritisch ge-
ieg is verliest hij zijn ge-
g, maar als hij te kri-
ph is verliest hij zijn
ijheid. Nee, ik zou niet
^ag in zijn schoenen
tan".
jjdének kan zijn eredocto-
It in de wijsbegeerte, hem
door de Amsterdamse univer
siteit op grond van „zijn bij
drage aan de hedendaagse filo
sofie, het openhouden van de
dialoog tussen de filosofie in
Tjechoslowakije en die in het
Westen en zijn verdediging
van de vrijheid van de filoso
fie", niet zelf in ontvangst ne
men.
„Ik heb geen paspoort (dat is
me afgenomen), ik ben bang
dat ik mijn land niet meer in
kom als ik vertrek en boven
dien ben ik niet gezond genoeg
om naar Nederland te reizen",
laat hij telefonisch weten. Zijn
vriend Jiri Nemec, die als bal
ling in Wenen leeft, zal bij de
uitreiking als plaatsvervanger
van Hejdanek optreden.
Nadat de Tjechische toneel
schrijver Vaclav Havel in no
vember de Erasmusprijs kreeg,
ontvangt nu een tweede man
uit de gelederen van Charta
'77 een Nederlandse onder
scheiding. En net als Havel be
trekt hij direct zijn medestan
ders in die eer. „Het is de uit
drukking van solidariteit met
de activiteiten van alle men
sen die met mij samenwer
ken", aldus Hejdanek, die de
situatie in zijn land direct kop
pelt aan de ontwikkelingen in
de Sovjet-Unie, omdat de Tje
chische autoriteiten helemaal
op Russisch kompas varen.
De vrijlating van Sacharov is
één van de gebeurtenissen in
de Sovjet-Unie die in Tjechos
lowakije een „politiek inter
mezzo' veroorzaakt hebben,
zegt Hejdanek. Volgens hem is
de Tjechische regering in ver
warring geraakt door het be
leid van Gorbatsjov.
„De politieke top is niet zeker
van de betekenis van de nieu
we lijn in Moskou. De autori
teiten wachten af, ze doen
niets, misschien in de hoop op
die manier geen fouten te ma
ken. De politie manifesteert
zich echter wel, om te laten
zien dat de regering wel dege
lijk aanwezig is en alles onder
controle heeft".
Maar hoeveel de Tjechische
politie zich ook laat zien en
noe hard de autoriteiten ook
optreden tegen elk dissident
geluid, de geest van de vrij
heid krijg je nooit onder con
trole. Die is sinds de oprich
ting van Charta '77 niet meer
in de dictatoriale fles te krij
gen.
Hejdének was een van de in
tellectuelen die zijn naam aan
Charta verbond en werd één
van de eerste drie woordvoer
ders. Dat was een logisch ver
volg van zijn eerdere dissiden
te activiteiten, die bestonden
uit het publiceren van filosofi
sche en politieke artikelen.
Later kwam hij in de gevange
nis terecht.
De verklaring waarmee Char
ta '77 het leven zag staat voor
Hejdanek nog steeds als een
paal boven water. In aanslui
ting op de akkoorden van Hel
sinki, die in 1976 ook in Tje
choslowakije rechtsgeldig wer
den, wordt in de verklaring
gepleit voor niets meer dan
fundamentele zaken, zoals de
vrijheid van meningsuiting.
„Ik ben er ten zeertste van
De Tsjechische dissident Ladislav Hejdónek (op archieffoto): „Ik
ben er ten zeertste van overtuigd dat het tot een dialoog van
heel het volk komt".
overtuigd dat het tot een dia
loog van heel het volk komt;
In de basisverklaring van
Charta is het uitgangspunt
voor een komend gesprek zo
gedefinieerd dat ook vertegen
woordigers van het huidige re
giem niet worden uitgesloten,
want al vóór het ontstaan van
Charta hebben zij zichzelf er
toe verbonden om al de door
Charta geformuleerde ver
plichtingen na te komen".
STEVO AKKERMAN
erdachte
toord
ederlands
I
leisje voor
pchtbank
(Van onze correspondent
Roger Simons)
INDEN De 28-jarige
rdenaar van het Ne-
landse schoolmeisje
ftartje Tamboezer (15) is
vs Heren in Guilford, nabij
'■J® inden opnieuw voor de
1,55 chter verschenen. De
J-2J mi, die vroeger bij de
B25 loorwegen werkte en af-
i90 lopen jaar door de poli-
van Guilford beschul-
H|d was van drie moor-
Un en vier verkrachtin-
■■n, werd ditmaal beticht
|n nog drie andere sek-
3540le misdrijven.
it overschot van Maartje
^Imboezer, dochter van een
iüiellwerknemer in Londen,
érd afgelopen april aange-
^^iffen in struikgewas nabij
spoorwegstation van East
irsley, niet ver van Guil-
[d. De rechter gaf gisteren
de vijfde maal opdracht
>411/2 P P^ie nog niet rond is.
351/4 F man, die de moord op
221/Uartje heeft bekend, moet
471/4 tjn volgende maand op-
403/4ruw voor ^et gerecht ver-
ynen.
Reagan weer op de been
Vanuit een raam van het Bethesda marineziekenhuis bij Was
hington zwaaiden president Reagan en zijn vrouw Nancy gis
teren naar journalisten en andere belangstellenden, die zich
voor het ziekenhuis hadden verzameld. Volgens zijn artsen is
de president zo gezond als een 75-jarige kan zijn. Later deze
week zal hij het ziekenhuis mogen verlaten.
IDJË VERHOLEN—KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
9) Triomfantelijk wierp Duster Folies de kleine
ireltje Knetter weer terug in de ring. „Sla d'r
1 Joe!" riep hij. „Laat die beren hier maar 'es
in wat bikkunrits Amerika waard is!" - „Oki-
fki. Duster!" juichte Bruine Joe. „Ik droog
lm wel even af!" - En eilaas..., we moeten het
jrlijk toegeven..., Bruine Joe beperkte zich niet
a afdrogen. Hij veegde ook de vloer met Ka
ftje aan en dat deed hij zó goed, dat er voor
ringveger der eerste klasse J. J. F. Verholen
ïts te vegen overbleef. - Toen voelde ook
fidje Verholen een panische angst naar zijn
31 grijpen. „Dat overleeft Kareltje nóóit,"
lunde hij. „Ik moet hem redden. Op de be-
n met dat jong, en dan wègl!" Daarom deed
de smid een plotselinge greep tussen de tou
wen. greep Kareltje bij de arm en slingerde hem
achter zich op de bezem. Toen riep hij: „Felix
Nefas! Rel-del-del! Vlieg naar huis toe, razend
snel!" - En ja hoor, de bezem gehoorzaamde op
slag van de toverspreuk. Met de snelheid van
een straaljager verhief hij zich in de lucht en
koos loeiend hoogte. Toen sloeg hij met een da
verende klap door de dakbedekking van de
sporthal heen. Grote brokken versplinterd hout
werk vielen neer op de hoofden van de verbou
wereerde toeschouwers en in de dakplanken
was een gat te zien, dat precies de omtrekken
vertoonde van smidje Verholen op een heksen-
bezem...
DEN HAAG/PARAMA
RIBO De regering in
Den Haag heeft zeer te
leurstellend gereageerd
op het krachtige protest
van Suriname tegen de
„voortdurende duidelijke
inmenging van Nederland
in de binnenlandse aange
legenheden van Surina
me". Dit staat in een ver
klaring van het ministerie
van buitenlandse zaken in
Paramaribo.
Nederland ontkennen
vanaf Nederlands grondge
bied activiteiten worden on
dernomen gericht tegen de
zelfstandigheid van regering,
land en volk van Suriname",
aldus het Surinaamse minis
terie.
Op de Surinaamse beschuldi
gingen dat er op Nederlands
grondgebied „strafbare fei
ten" worden gepleegd, rea
geert Den Haag met de „loze
bewering" dat het geen han
delingen toestaat die „gericht
zijn op de omverwerping van
de regering van een andere
staat", aldus Paramaribo.
Nederland gaat in de nota
ook niet in op de „concrete
beschuldiging dat het terro
risme beschermt door zich
niet te houden aan de regels
inzake bestrijding daarvan".
Van de Nederlandse „bewe
ring" dat het zich sinds de
cember 1982 richt op een
constructieve dialoog met het
doel de betrekkingen te nor
maliseren „blijkt in de prak
tijk bitter weinig", aldus de
verklaring.
„Lastercampagnes bij inter
nationale organisaties en met
Suriname bevriende landen
gaan door". Dit gebeurt on
der meer door middel van
„valse beschuldigingen" dat
Suriname de mensenrechten
schendt en door verspreiding
van „gefantaseerde lijsten
van slachtoffers van stan
drechtelijke executies".
In afwachting van een ver
betering van de situatie in
Suriname worden door Ne
derland geen vreemdelingen
van Surinaamse nationaliteit
teruggestuurd naar dat land.
Dat antwoordt staatssecreta
ris Korte-Van Hemel (Justi
tie) op vragen van PSP-Ka-
merlid Van Es.
Het huidige bezoek aan Ka
boel van Sovjet-minister van
buitenlandse zaken Sjevard-
nadze en Kremlin-adviseur
MOSKOU De Sovjet-Unie
wil af van haar imago als oor
logvoerende partij in Afgha
nistan en probeert zich nu te
presenteren als een mogend
heid die het streven naar vre
de in dit land vooropstelt. Een
snelle terugtrekking van de in
Afghanistan gelegerde Sovjet
troepen is echter hoogst on
waarschijnlijk. Dat is de me
ning van westerse deskundi
gen in Moskou.
Dobrynin is volgens deze des
kundigen vooral bedoeld om
publicitaire ondersteuning te
geven aan de recente vredesi
nitiatieven van de Afghaanse
partijleider Najib. Deze heeft
bekendgemaakt dat 15 januari
een eenzijdig bestand zal in
gaan. Alle Afghaanse rege
ringstroepen zullen dan op
hun vaste bases worden terug
getrokken. Het bestand zal ten
minste zes maanden kunnen
duren op voorwaarde dat de
moslem-rebellen, die het com
munistische bewind in Kaboel
al acht jaar bestrijden, zich er
bij aansluiten. Najib heeft ver
der de vorming van een natio
nale regering voorgesteld
waarin ook leden van het ver
zet plaats kunnen nemen. De
deskundigen menen dat Najibs
voorstellen waarschijnlijk vo
rige maand zijn uitgebroed in
het Kremlin tijdens besprekin
gen tussen Najib en Sovjet-lei
der Gorbatsjov. Minister Sje-
vardnadze zei bij aankomst in
Kaboel dat een politieke oplos
sing van het Afghaanse con
flict kan leiden tot een soeve
rein Afghanistan, dat een niet-
gebonden status heeft en een
neutrale buitenlandse politiek
voert.
PEKING Het Volksdagblad, de officiële krant van de Chine
se communistische partij, heeft gisteren het studentenprotest
van de laatste tijd geweten aan de zwakke houding van sommi
ge partijleden in de strijd naar liberalisering. In een hoofdartikel
schrijft het blad dat de demonstraties „het onvermijdelijke ge
volg' zijn van deze zwakheid en dat „bepaalde kameraden" hun
ogen sluiten voor het feit dat sommige personen proberen China
naar het kapitalisme te leiden. Het Volksdagblad was één van de
officiële kranten die de studenten maandag in brand staken uit
protest tegen de naar hun oordeel negatieve berichtgeving over
hun betogingen voor meer democratie. Het studentenprotest
wordt door de Chinese media afgeschilderd als een gebeurtenis
waarbij jammerlijk misleide jongeren overtroefd worden door
relletjesschoppers.
Frankrijk wil
Libië tot orde
roepen
PARIJS De Franse premier
Chirac heeft gisteren ver
klaard dat Frankrijk zal rea
geren op de Libische aanval in
het zuiden van Tsjaad, maar
hij zei niet of dat een militaire
actie betekent. „Frankrijk zal
respect afdwingen bij Libië,"
zei Chirac in een interview
voor de radio. Hij voegde er
aan toe dat Libië „tot de orde
geroepen" moet worden. Libië
gaf dinsdag voor het eerst toe
dat het een aanval had uitge
voerd ten zuiden van de door
Frankrijk vastgestelde demar
catielijn in Tsjaad.
Peen en uien
maken
straatventers
in Nicaragua
rijk
MANAGUA Van tijd
tot tijd rijdt een bus vol
stedelingen of toeristen de
kleine stadjes rond de Ni
caraguaanse hoofdstad
Managua binnen. Plotse
ling wordt het in de inge
dutte, saaie dorpjes dan
een drukte van belang
rondom de bus. Tussen de
wirwar van uitgestrekte
armen kan men zakjes ei
gengebakken koekjes,
bossen uien en plastic zak
jes met gekoelde vruch
tensappen ontwaren. Ie
dereen schreeuwt om het
hardst om zijn waren aan
te prijzen. De goederen
worden door de bus
raampjes naar binnen ge
hesen en geld vliegt over
en weer. Even later ram
melt de bus weer uit het
zicht en het dorpje kan
rustig verder slapen.
In Managua zie je overal tus
sen de rijen wachtende auto's
voor de stoplichten mannen
lopen die aardappelen en avo
cado's venten. Zij zijn het lich
tende voorbeeld van de „infor
mele sector"; een groot aantal
Nicaraguanen leiden een be
staan als straatventer, am
bachtsman of manusje-van-al
les. Dit verschijnsel is typisch
iets wat voorkomt in Derde-
Wereldlanden, omdat de
werkloosheid er zo hoog is.
Het verschil is echter dat er in
Nicaragua genoeg werk te
krijgen is. Maar je kunt veel
meer verdienen als venter van
groente en fruit dan als volle
dig gediplomeerd vakman die
een glansvolle carrière volgt.
„Ik was een accountant", ver
telt een marktvrouw, „maar ik
verdiende daarmee lang niet
genoeg om mijn gezin te on
derhouden. Er is werk zat,
maar een marktkraampje op
de straat levert veel meer op'
Een boerenknecht verdient
ongeveer zestig cent per dag,
terwijl een straatventer slechts
Voor de regering en de econo
men is het een nachtmerrie
om te constateren dat meer en
meer hooggekwalificeerde ar
beidskrachten hun beroep in
de steek laten om uien te gaan
verkopen. De informele sector
maakt nu al de helft uit van
het totale arbeidspotentieel in
de Nicaraguaanse steden en
breidt zich voortdurend uit.
De groente- en fruitmarkt kan
floreren, net als de zwarte
markt voor allerhande goede
ren, omdat er door de oorlog
distributieproblemen en chro
nische tekorten zijn ontstaan.
De boerenbedrijven vormen
echter het hart van de econo
mie en het voortbestaan hier
van wordt bedreigd door een
tekort aan arbeidskrachten.
De regering heeft inmiddels
maatregelen genomen het
platteland te bevoordelen bo
ven de steden; dit moet tevens
de trek van platteland naar
stad tot staan brengen. Maar
zolang er oorlog is, bloeit de
zwarte markt en zolang zullen
er mensen met hun bossen
uien en penen de straat op
gaan.
DUNCAN GREEN
Copyright The Guardian
Deze sjaal met kranteprint is voor u
wanneer u ons een nieuwe abonnee
opgeeft. De sjaal meet 80 x 80 cm en
is zwart/wit uigevoerd. De nieuwe
abonnee wordt hartelijk verwelkomd:
deze krijgt de krant de eerste twee
weken gratis.
Noteer als nieuwe abonnee ingaande.
Naam:.
Adres:.
Postcode/plaats:
Telefoon:(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand automatisch betalen f 23,04
0 kwartaal acceptgiro f 68,93
Stuur als dank de sjaal naar.
Naam:Voor
Adres:
Postcode/plaats:.
Stuur deze bon ingevuld
*""1,2500 Vd Den
evuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer 1
Haag (postzegel betalen wij). I
jMrrtJNZ
-\g8&£%1
£eidóe.Qowuvnt
