VS verhogen invoerrechten
in handelsconflict met EG
Zweden willen geen
wraakmaar dader
Handig 'minibur<
Studentenonrust in China duurt voort
Werknemers Suraleo zonder
loon en verplichte vakantie
BUITENLAND
QeidóaOowumt
WOENSDAG 31 DECEMBER 1986PAG»
„Gratisbegrafenis voor
dronken automobilisten'
SEMINOLE (OKLAHOMA) Een krant in de Ame
rikaanse staat Oklahoma biedt lezers die tijdens de
jaarwisseling beschonken achter het stuur gaan zitten
en in het verkeer om het leven komen, een kosteloze
begrafenis aan. De plaatselijke krant bevatte van de
week een paginagrote advertentie geïllustreerd met
een fles, schedel met dwarsbeenderen en het toneel
van een ongeluk, en een bon die naar de krant terug
gestuurd kon worden wanneer men meende voor de
priis in aanmerking te komen.
„Als u op oudejaarsavond van plan bent te drinken
en te rijden, teken dan in voor uw gratis begrafenis",
aldus de advertentie. „Het enige wat u moet doen om
te winnen is op 1 januari 1987 in een verkeersongeluk
om het leven komen". De uitgever van de krant zei
dat men met de advertentie beoogde het dronken
chaufferen op oudejaarsavond tegen te gaan.
Bekrachtiging
vonnissen
oud-dictators
BUENOS AIRES Het Ar-
gentijnse Hooggerechtshof
heeft gisteren in hoger beroep
de vonnissen gehandhaafd van
de ex-presidenten Jorge Vide-
la en Roberto Viola, en van
drie andere voormalige junta
leden, wegens misdaden be
gaan in de periode dat de mili
tairen Argentinië regeerden.
De vijf vroegere machthebbers
werden een jaar geleden ge-
vonnisd op aanklachten zoals
ontvoerin
en diefsta
Seismologen voorspellen
aardbevingen in China
PEKING Chinese seismologen verwachten de ko
mende jaren een toeneming van het aantal aardbe
vingen op het vasteland van China en de straat van
Taiwan. Dit heeft het officiële Chinese nieuwsagent
schap Nieuw China gisteren gemeld. Welke kracht
de verwachte aardbevingen zullen hebben en waar
zij zich züllen voordoen is volgens de deskundigen
niet te voorspellen. Volgens de geleerden is China dit
jaar (tot 21 december) getroffen door 32 aardbevin
gen met een kracht van meer dan 5 op de schaal van
Richter. Dit is het grootste aantal sinds 1977 en 2,3
maal het gemiddelde aantal dat in deze eeuw werd
geregistreerd. In 1976 werd de Chinese stad Tangs-
han vrijwel volledig met de grond gelijk gemaakt
door een aardbeving. Bij de aardbeving een van
de zwaarste uit de geschiedenis werden volgens
officiële gegevens 240.000 mensen gedood.
Kim wil op hoog niveau
praten met Zuid-Korea
TOKIO De Noordkoreaanse president
Kim II Sung heeft gisteren voorgesteld
dat op hoog niveau wordt gepraat met
Zuid-Korea, waarbij de hereniging van
het schiereiland het uiteindelijk doel zou
moeten zijn. Op de tweede en laatste dag
van de eerste zitting van het nieuwe
Noordkoreaanse parlement pleitte Kim
voor „politieke en militaire besprekingen
op hoog niveau tussen het Noorden en
het Zuiden" om de nationale hereniging
te bewerkstelligen, aldus het Noordkore
aanse staatspersbureau. Kim en Zuidko-
reaanse leiders hebben dergelijke voor
stellen en tegenvoorstellen al vaker ge
daan. Het Zuidkoreaanse semi-officiële
persbureau Naewoe Press noemde Kims
voorstel een woordspelletje.
Kou voor drie
in Siberië
MOSKOU In de Siberi-
sche stad Jakoetsk heerst
al sinds een week Siberi
sche kou. Het is er 57 gra
den onder nul. Het persa
gentschap Tass berichtte
gisteren dat de levensmid
delen in speciale vracht
wagens naar de winkels
gebracht moeten worden.
De stadsbussen kunnen
slechts stapvoets rijden,
omdat het zicht door de
opstijgende koudenevel
maar vijf meter bedraagt.
De scholen zijn tijdelijk
gesloten.
Reagan spreekt via
radio tot Sovjetvolk
WASHINGTON De Veremgdf
ten betreuren het dat de Sovjet-
niet meer wil meewerken aan eer
wisseling via de televisie van nii
jaarsboodschappen door presi
Reagan en Sovjetleider Gorbatsio
plaats hiervan zal de Amerik
president zich nu via de radio to
volk van de Sovjet-Unie richten,
toespraak wordt vanavond uitg<
den door de Voice of America.
Sovjetministerie van buitenlands
ken liet gisteren weten dat de
leiders in tegenstelling tot vorig
ditmaal geen nieuwjaarsboodscha
zullen uitwisselen via de Ameril
se en de Russische televisie.
PALM SPRINGS De
Amerikaanse president
Reagan heeft besloten om
met ingang van eind janu
ari invoerrechten van 200
procent te leggen op een
aantal landbouwproduk-
ten uit de Europese Ge
meenschap, zo heeft een
woordvoerder van het
Witte Huis gisteren be
kendgemaakt in Palm
Springs.
De Verenigde Staten hebben
tot deze maatregelen besloten
omdat het niet gelukt is voor
het einde van dit jaar met de
EG een akkoord te bereiken
over compensatie voor de ver
mindering van de Amerikaan
se graanexport naar Spanje als
gevolg van de toetreding van
dat land tot de EG op 1 januari
van dit jaar.
De gisteren uitgegeven verkla
ring betekent in feite dat de
Amerikanen alsnog de moge
lijkheid openhouden om in de
komende maand een akkoord
te bereiken. De speciale han
delsvertegenwoordiger van de
Amerikaanse regering, Clay
ton Yeutter, zei gisteren dat de
verhoging van invoerrechten
niet van kracht wordt als er
vóór 30 januari een akkoord is.
Het Amerikaanse besluit heeft
betrekking op Europese pro-
dukten waarvan de VS jaar
lijks voor ongeveer 880 mil
joen gulden importeren. Het
gaat onder meer om bepaalde
soorten kaas, ham in blik, olij
ven, gin, cognac en goedkope
soorten witte wijn. Voor de be
treffende Europese produkten
gelden nu invoerrechten tus
sen de vijftien en twintig pro
cent. Als de tarieven daadwer
kelijk omhoog gaan naar 200
procent, zullen de Europese
exporteurs volledig uit de
Amerikaanse markt worden
geprijsd. De EG heeft eerder
al laten weten in dat geval
vergeldingsmaaatregelen te
zullen nemen.
EG-commissaris De Clercq be
vestigde gisteren dat er nog
een maand tijd is „om het erg
ste te verhinderen".
Voor Nederland zijn vooral de
Amerikaanse maatregelen te
gen de import van kaas van
belang. Edammer en Goudse
kaas behoren namelijk tot de
produkten die onder de verho
ging van invoerrechten vallen.
Op het ogenblik geldt hiervoor
nog een invoertarief van vijf
tien procent. De Nederlandse
export van kaas naar de VS
bedroeg in 1985 ongeveer vier
miljoen kilogram. Indien de
Amerikaanse maatregelen
worden uitgevoerd, zullen
Edammer en Goudse kaas in
Amerika in prijs stijgen van
11,50 dollar zou komen op 30
dollar per kilo.
Spoorwegstakers
demonstreren
PARIJS Enkele duizenden
stakende werknemers van de
Franse spoorwegen en sympa
thisanten hebben gisteren in
Parijs en andere grote steden
f;edemonstreerd. Op de be-
angrijkste spoorverbindingen
reed overigens veertig procent
van het normale aantal trei
nen. In de voorgaande dagen
reed maar één op de vier trei
nen.
De rustig verlopen demonstra
ties leidden naar het hoofd
kantoor van de SNCF vlakbij
het station St. Lazare. Daar
waren de onderhandelingen
begonnen tussen de vakbon
den en de directie in aanwe
zigheid van de door de rege
ring aangewezen bemiddelaar
Francois Lavondès.
De regering kwam afgelopen
maandag tussenbeide in het
arbeidsconflict bij de spoorwe
gen met de bekendmaking dat
het omstreden nieuwe salaris
systeem waarbij meer na
druk ligt op prestatie dan op
dienstjaren opgeschort werd
en dat een bemiddelaar was
aangewezen. De CGT en de
andere vakbonden blijven
echter bij hun eis dat het nieu
we salarissysteem geheel van
de baan moet.
Franse politie verwijdert sta
kend spoorwegpersoneel van
de rails op het station van Thi-
onville in het oosten van het
land.
PEKING Studenten in Pe
king hebben gisteren nieuwe
muurkranten opgeplakt waar
in zij meer vrijheid eisen en de
regering beschuldigen van on
derdrukking van democrati
sche impulsen. In sommige bil
jetten bij de Universiteit van
Peking en de hoofdstedelijke
Lerarenacademie werd kritiek
geuit op een uitlating van
vice-premier Wan Li, dat de
mocratie van bovenaf opge
legd moet worden.
Op een persconferentie van
het Chinese ministerie van on
derwijs heeft een hoge functio
naris gisteren gezegd dat zo'n
veertigduizend studenten heb
ben meegedaan aan de recente
demonstraties voor democrati
sering, maar dat geen van hen
was gearresteerd.
De eerste vice-voorzitter van
de Chinese communistische
partij He Dongchang zei, dat
de meeste betogende studenten
„patriotten zijn bereid om zich
in te zetten voor de moderni
sering van China", hoewel en
kelen „blijk hebben gegeven
van radicale sentimenten en
gedrag". He bevestigde berich
ten dat enkele arbeiders die
tijdens demonstraties in
Shanghai en Nanking auto's
om hadden gegooid, waren ge
arresteerd. „Van een ontwor
steling van een grotere demo
cratie aan de regering en de
partij kan geen sprake zijn,"
zei He. „Zonder het leider
schap van de partij stort het
land in".
Hij sloot verder niet
uit dat ook in het vervolg nog
gedemonstreerd zal worden.
Leider van onderzoek naar
moord Palme „Man van het Jaar''
De hoofdcommissaris van politiq van Stockholm en leider
het team dat de moordaanslag op premier Olof Palme
Zweden moet ophelderen, Hans Holmer, is door de journaal
dactie van het Tweede Net van de Zweedse televisie gekoj
tot Man van het Jaar.
Naar de dinsdag gepubliceerde verantwoording werd Holr
gekozen omdat hij „met onconventionele en omstreden mid
len, maar met ongebroken optimisme het onderzoek leidt",
hoofdcommissaris noemde de onderscheiding opmontere
maar tegelijkertijd droefstemmend omdat hij door de moo
aanslag op Palme in de openbaarheid moest komen.
ONDERZOEK MOORDZAAK PALME: SPOOR WORDT ZICHTBAAi
STOCKHOLM Een keuri
ge dame van middelbare
leeftijd veegt voorzichtig de
sneeuw van het portret van
Olof Palme. De foto ligt bo
venop een enorme berg rode
rozen en markeert de precie
ze plaats op het trottoir waar
Palme werd doodgeschoten.
„We willen weten wie het
gedaan heeft", zegt ze rustig.
„We willen heus geen wraak
nemen op de dader, maar we
willen gewoon weten waar
óm".
sneeuw van twee kaartjes die
aan de rozen bevestigd zijn.
„Bedankt Olof, voor alles wat
1'e voor ons hebt gedaan",
uidt de één. De ander maant
de Zweden de strijd voor de
vrijheid niet op te geven en
de internationale betrokken
heid niet de rug toe te keren.
Iemand had vorige week de
moeite genomen om twee
kaarsen aan te steken bij de
foto en de bloemen. Ook al
hadden de inwoners van
Stockholm enorme haast om
hun laatste kerstinkopen te
doen, geen van hen ging zo
maar voorbij aan de gedenk
plaats. Iedereen, jong en oud,
bleef een moment staan op
de hoek van Sveavagen en
Tunnel Gaten, waar de pre
mier op 28 februari ver
moord werd.
Een eindje verder is het
kerkhof van de Adolf Fre-
driks kerk, waar Palme ligt
begraven. Het is een indruk
wekkend graf met een mas
sief rotsblok van zo'n 1.20
meter hoog, waarin zijn
handtekening staat gegra
veerd. De sokkel vermeldt
zijn naam en datum, meer
niet. Ook bij het graf liggen
massa's rode rozen en het is
er een drukte van belang.
Toen hij nog leefde was hij
bij de Zweden minder geliefd
dan nu hij dood is. Een jonge
vrouw zegt aan het graf: „Hij
was een symbool voor heel
Zweden". De Zweden hebben
zich nog niet neergelegd bij
de dood van hun beroemdste
politicus en enige internatio
nale staatsman.
Evenwicht
Al tientallen jaren lang fun
geert Zweden als een soort
veilige haven voor slachtof
fers van onderdrukkingsre
giems. Het resultaat is dan
ook dat er duizenden buiten
landers in Zweden wonen,
die allemaal bezig zijn met
acies voor veranderingen en
verbeteringen aan het thuis
front. Zweden heeft zich al
tijd tolerant opgesteld tegen
over deze campagnes en er is
in het land dan ook betrek
kelijk weinig te merken van
raciale spanningen. Veel
mensen hoopten dan ook dat
Palme's moordenaar een
Zweed zou zijn, omdat ze
bang waren dat het even
wicht anders verstoord zou
worden.
De moord op Olof Palme
heeft ook het zelfvertrouwen
van de Zweden geschaad. Ze
zijn bijna geobsedeerd door
het streven naar perfectie. In
Zweden lukt gewoon alles.
Behalve dan het vinden van
de moordenaar van Olof Pal-
me. Het mankeert de politie
echter niet aan middelen en
ze kunnen prat gaan op een
uitstekend geordende samen
leving.
Het onderzoek naar de
moord ging al vanaf het be
gin de mist in. De plaats van
misdrijf werd niet goed afge
sloten voor het publiek en
twee kogels, afkomstig van
het wapen van de moorde
naar, werden later gevonden
door voorbijgangers. Boven
dien zakte de zaak af tot een
soort kat-en-muisspel binnen
het politiekorps en tussen de
politie en de openbare aan
klager. De regering reageer
de met de gebruikelijke on
verstoorbaarheid en benoem
de twee onderzoekscommis
sies die de hele zaak tot in
kleinste details moet uitzi
ken.
Hoofdlijn
Het initiatief werd genom
door het ministerie van jus
tie. Op de volgende vrag
wordt geprobeerd een ai
woord te vinden: hoe k
men in de Zweedse samen
ving het terrorisme besti
den zonder op den duur
democratie aan te tasten; 1
moet de politie omgaan n
misdrijven van deze omva:
en wat ging er precies mis
de zaak Palme. De resultal
van het onderzoek word
waarschijnlijk in maart
presenteerd aan de regerii
De zaak Palme is tot nog
de grootste moordzaak in
geschiedenis van Zweden,
hebben nu ruim 300 polit
mensen aan gewerkt en
zijn zo'n 10.000 verhoren
genomen, die samen met
15.000 reacties van het
bliek meer dan 30.000 bew
stukken hebben opgeleve
Er is al vier miljoen gulc
aan gespendeerd. Overigi
verloopt het onderzoek r
zonder interne problem
onlangs stapten twaalf
chercheurs uit het Pair
team, vanwege meningsv
schillen met het sectiehoc
En hoofdcommissaris Holr
werd ervan beschuldigd d
gen op zijn eigen houtje
hebben gedaan, waarschi
lijk om een soort heldenro
kunnen vervullen.
De politie zegt dat zij inm
dels een „hoofdlijn" heeft
vonden in het onderzoek
Holmer beweert dat hij v
95 procent zeker weet wie
moord gepleegd heeft. M
wanneer die zekerheid i
eindelijk leidt tot de aanh
ding van een dader is
zeer onduidelijk.
PETER MURTA
Copyright The Guard
WJC: Waldheim betrokken bij gevangenneming Britten
NEW YORK Het Joods
Wereldcongres (WJC) in de
Verenigde Staten heeft giste
ren verklaard over onlangs
vrijgegeven documenten te be
schikken die in tegenspraak
zijn met Kurt Waldheims be
wering dat hij in de Tweede
Wereldoorlog niets van doen
had met de gevangenneming
van Britse commandotroepen.
Waldheim gaf in opdracht van
zijn commandant instructies
aan de Luftwaffe om de ver-,
antwoordelijkheid over te ne
men voor een groep gevangen
genomen Britse commando
troepen, aldus het WJC. Wald
heim had op 31 oktober dit
jaar nog aan de Britse parle
mentariër Robert Rhodes-Ja
mes geschreven dat hij „nooit
betrokken was bij de behande
ling van gevangenen in het al
gemeen en van gevangen com
mandotroepen in het bijzon
der", alcjus het WJC. Verder
verklaarde het WJC over een
geheim Duits dienstrooster
voor 1 december 1943 te be
schikken, waarop Waldheim
vermeld staat als het plaats
vervangend hoofd inlichtin
gen, verantwoordelijk voor het
verhoor van gevangenen voor
Legergroep E.
SMID JE VERHOLEN - KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
134) „Wel sakkerloot, ik ga naar het stadion,"
zei smidje Verholen grimmig. „Ik zal wel eens
even uitzoeken wat die kaart van die vreemde
officier waard is.Nu, dat was héél wat,
merkte de smid al gauw. Er waren meer men
sen, die zo'n kaart hadden en die mochten mee
met een speciale autobus. Ook smidje Verholen
wist zich een plaatsje te veroveren en van het
achterbalkon af had hij een mooi uitzicht op de
naargeestige straten van de sombere stad
Humbuksk. En ook bij het stadion bleek, dat de
kaart van de luitenant Haverzak goud waard
was. Bij een van de ingangen van het stadion
stond namelijk een dikke suppoost en die zei:
„Aha! Ik zie het al. U bent in bezit van een
kaart, afgetekend door de luitenant Haverzak.
Goed zo, kameraad. U bent dus zojuist be
noemd tot ringveger der eerste klasse. Dat be
wijst, dat er in u een goed partijman steekt.
Veeg alle hinderlijke rommel maar stevig voor je
voeten weg, dan blijft je eigen pad tenminste
schoon, zeg ik altijd maar. Deze kant op, kame
raad. Je ziet van zelf wel, waar je wezen
moet„Nou, nou, dat gaat gesmeerd,"
dacht smidje Verholen, toen hij een lange, kale
en tamelijk donkere gang inliep. Maar aan het
eind van die gang was een open deur, waar ge
roezemoes van stemmen doorheen klonk.
„Hé.dacht de smid. „De bokswedstrijd
vindt zeker plaats in een van de grote sportza
len onder de tribunes van het stadion
DEN HAAG/PARAMA
RIBO De Suraleo, Suri-
name's grootste bauxiet-
onderneming, heeft giste
ren besloten ingaande 22
januari 1987 geen loon
meer te betalen aan de
ongeveer 500 werknemers
van het bedrijf in het
bauxietstadje Moengo in
het oosten van Suriname.
Ook worden de secundai
re voorzieningen gestaakt.
De directie beroept zich
op overmacht, omdat als
gevolg van de vijandelijk
heden in Oost-Suriname
het bedrijf sinds 20 no
vember is gesloten.
De Moengo Mijnwerkersbond,
waarin het merendeel van de
werknemers is verenigd, heeft
het directiestandpunt verwor
pen. De Suraleo had op 28 no
vember de vakbonden binnen
haar bedrijf in kennis gesteld
van de overmachtssituatie
waarin zij is komen te verke
ren in Moengo. Zij besloot toen.
haar medewerkers van die af
deling tot en met 31 december
1986 door te betalen. Per 1 ja
nuari moeten zij een verplich
te vakantieperiode van drie
weken opnemen.
De maatschappij was genood
zaakt om op 20 november het
bedrijf in Moengo te sluiten
nadat de vijandelijkheden daar
in hevigheid waren toegeno
men en de wegen naar de mij
nen waren geblokkeerd door
het junglecommando van
Brunswijk. De werknemers
bleven nog enkele dagen ter
plaatse, maar trokken daarna
naar Paramaribo, waar ze zich
nog bevinden.
Nu het bedrijf in Moengo is
gesloten, verliest de maat
schappij dagelijks ruim 50.000
dollar. Het merendeel van dit
geld wordt betaald aan lonen.
Moengo is belangrijk voor de
toelevering naar de aluinaar
defabriek in Paranam. Alui
naarde is het basisprodukt
voor aluminium. Door de slui
ting van Moengo dreigt de
bauxietindustrie in Suriname
in gevaar te komen. De pro-
duktie van Paranam is al te
ruggedraaid. Eén van de mo
gelijkheden die de Suraleo be
kijkt om Paranam in bedrijf te
houden, is de import van
bauxiet.
De Surinaamse regering heeft
gisteren het besluit bekendge
maakt het bedrag in deviezen
dat ingezetenen per jaar voor
een buitenlandse reis mogen
opnemen, te zullen halveren.
Het bedrag was al enkele ma
len verlaagd en komt nu neer
op omgerekend ruim 400 gul
den Nederlandse guldens. De
directeur van de Surinaamse
luchtvaartmaatschappij heeft
gezegd dat dit een ramp voor
zijn maatschappij zal beteke
nen. Hij verwacht een aan
merkelijke d
gersverkeer.
Executie van drie joodse gijzelaars in Libanon gemeld
BEIROET Een sji'ietische
groep heeft gisteravond be
kendgemaakt dat zij drie Liba
nese joden die de afgelopen
twee jaar in West-Beiroet wa
ren ontvoerd, wegens ver
meende spionage voor Israël,
heeft geexecuteerd.
De groep, de Organisatie voor
de Onderdrukten op Aarde,
identificeerde in een verkla
ring de slachtoffers als Yous-
sef Yahuda Benesti, Henri
Menn en Elie Srour.
De verklaring werd kort na
middernacht in een witte en
velop afgeleverd aan het onaf
hankelijk dagblad An-Nahar
4 in Beirut, samen met een foto
van de drie mannen. Op de
foto waren de mannen nog in
leven.
Dit 'miniburo' is voor u
wanneer u ons een nieu\
abonnee opgeeft.
De stevige cassette meet
slechts 8 x 12 cm en bev
een schaar, een nietmacl
met nietjes, een linaal(tji
paperclips, plakband in
houder, vlakgom, lijm, t
rolmaat en een mesje.
De nieuwe abonnee v
ook hartelijk onthaald:
krijgt de krant de eerste
weken gratis.
I Noteer als nieuwe abonnee ingaande
I Naam:
Adres:
Postcode/plaats:
Telefoon:(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand automatisch betalen f 23,04
0 kwartaal acceptgiro f 68,93
Stuur als dank het 'miniburo' aan:
Naam:Vooi
Adres:
Postcode/plaats.
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnurn
998, 2500 Vd Den Haag (postzegel betalen wij).
CeidaeSomo/nt
