Suriname ontkent bestaan
van illegale begraafplaats
Fraaie
reiswekker
acharov vraagt vrijheid voor alle dissidenten
Washington
speculeert:
wordt Reagan
te oud?
Triomf
Angst voor herhaling geweld
van Culturele Revolutie
PATSTELLING IN
SPOORWEGSTAKING
JITENLAND
CeicbcSouAont
WOENSDAG 24 DECEMBER 1986 PAGINA 7
en gratie
Dr Artukovic
3ftADO Het collectieve
iidentschap van Joegoslavië
ft besloten geen gratie te ver-
jn aan de in mei ter dood ver-
elde oorlogsmisdadiger An-
Artukovic (86). Artukovic
schuldig bevonden aan de
op honderdduizenden jo-
Serven, Kroaten en zigeu-
tijdens zijn ministerschap
binnenlandse zaken van het
t Tweede Wereldoorlog onaf-
jkelijke Kroatië. In Zagreb ze-
toen een regering die met
jer-Duitsland samenwerkte,
is niet bekend wanneer het
his wordt voltrokken.
Najibullah
ook president
Afghanistan
ISLAMABAD De Af-
ghaanse partijleider, Najibul
lah, is gisteren president van
zijn land geworden als op
volger van Babrak Karmal,
die vorige maand, officieel
om gezondheidsredenen,
ontslag nam als president.
Najibullah, voormalig hoofd
van de Afghaanse geheime
politie, verving Karmal in
mei als secretaris-generaal
van de (communistische)
Democratische Volkspartij
van Afghanistan (PDPA).
VS PLAATSEN
MX-RAKETTEN
WASHINGTON De Amerikaanse
luchtmacht heeft de eerste tien MX-
kernraketten officieel gestationeerd. Dit
is de eerste keer in zestien jaar dat de
Verenigde Staten een nieuw soort inter
continentale ballistische raket aan hun
arsenaal toevoegen. Woordvoerder Ro
bert Sims van het Pentagon verklaarde
dat de raketten maandagavond plaatse
lijke tijd volgens plan officieel inzetbaar
waren geworden. Zij staan in de buurt
van de luchtmachtbasis Francis E. War
ren in de staat Wyoming. Iedere raket
heeft tien kernkoppen en staat op
scherp in geval van een oorlogssituatie,
aldus Sims. De MX is de grootsts land-
raket die ooit door de VS is gestatio
neerd.
Italië eist opheldering
over ontvoering Vanunu
ROME/JERUZALEM De Itali-
aanse regering wil van Israël op
heldering over de ontvoering uit
Rome van de kerntechnicus Mor-
dechai Vanunu, die in Jeruzalem
terechtstaat wegens hoogverraad.
„Tot nog toe hebben wij geen be
vredigend antwoord van Israël ge
kregen", zo verklaarde de Itali
aanse premier, Bettino Craxi. Van
unu slaagde er zondag in via een
op zijn hand gekrabbelde bood
schap aan journalisten door te sei
nen, dat hij op 30 september in
Rome was ontvoerd, nadat hij met
een vlucht van British Airways uit
Londen was aangekomen.
CIA-directeur Casey
heeft hersentumor
WASHINGTON William Casey, de direc
teur van de Amerikaanse geheime dienst
CIA, zal nog verdere behandeling in het zie
kenhuis behoeven, omdat is gebleken dat een
hersentumor die vorige week bij hem werd
verwijderd, kwaadaardig was. Een woord
voerder van het Georgetown Universiteits
ziekenhuis verklaarde dat Casey een „B-cel-
lymfoom heeft van het grote-celtype". Het
ziekenhuis heeft de woorden „kanker" en
„kwaadaardig" steeds vermeden in de com-
muniqué's over Casey's gezondheidstoestand,
maar volgens artsen is het duidelijk dat de
tumor kwaadaardig was en dat waarschijnlijk
niet alle uitzaaiingen zijn verwijderd. Casey
werd in het ziekenhuis opgenomen, nadat hij
een lichte beroerte had gehad.
ïetië wordt
ngepast voor
handicapten
'ETIE De beroemdste
ivrije stad ter wereld, Ve-
wordt toegankelijker ge
kt voor mensen die moei-
ter been zijn of zich met
rolstoel moeten voortbe-
•n. De stad is op het ogen-
onbegaanbaar terrein
gehandicapten, vanwege
161 kanaaltjes en de 411
pgetjes. „Venetië Voor Ie
ren heet het project,
ir*|rbij onder meer een kaart
p< uitgegeven waarop spe-
"e routes staan aangegeven
toegankelijk zijn voor ge-
\dicapten. Bovendien zullen
j zes belangrijke plaatsen
(alen bruggen worden ge-
Wd. De gehandicapte Ve-
Iaan of toerist krijgt een
aifnetisch pasje, waarmee
mechanisme in werking
w$dt gesteld dat de persoon
rzf de brug transporteert.
=3 was niet mogelijk om de
3aanc/e bruggen aan te pas-
ËËj voor rolstoelen omdat het
^prische uiterlijk van de
dan teveel aangetast zou
den. Op de kaart worden
i hotels en pensions aange-
n?n, waar gehandicapten te-
Hf kunnen. Uit de kaart
i dit jaar blijkt overigens,
er in heel Venetië maar
M hotel in een redelijke
"tklasse is dat voorzien is
4(een lift.
'tid- Afrika
Vrt
"ngresleden VS
gANNESBURG Zuid-
(jfka weigert toegang aan
EEj? groepen leden van het
lerikaanse Congres, die het
1 in januari willen bezoe-
Alleen Congresleden die
oktober stemden tegen
;ties tegen Zuid-Afrika zijn
kom, aldus minister van
jenlandse zaken Botha.
I Zuid-Afrika kan niet ver-
Iht worden dat het mensen,
het land pijnigen, uitnodigt
te komen kijken naar de
Wden. aldus Botha. Overi-
s mogen de congresleden
welkom zijn, niet in een
- erikaans vliegtuig komen,
gezien het luchtvaartver-
e tussen beide landen door
vS is opgezegd. Zij moeten
6n via een van de landen
de luchtverbindingen nog
hebben verbroken. Eén
de groepen liit het Con-
f staat onder aanvoering
■W de Republikein Howard
ipe. Botha beschreef hem
leen vijand van Zuid-Afri-
„Ik kan me geen groter
rid van Zuid-Afrika beden-
(Van onze speciale
verslaggever
Rob Ruggenberg)
PARAMARIBO Het
feit dat de Surinaamse be
volking armer is gewor
den en daardoor soms
geen geld heeft voor een
fatsoenlijke begrafenis, is
een van de verklaringen
voor het grote aantal ver
se graven, dat vorige
week is gevonden op een
braakliggend stuk land
nabij een begraafplaats in
Paramaribo.
Dit hebben de autoriteiten in
Paramaribo meegedeeld. Op
het bewuste stuk land werden
in voorgaande jaren hooguit
tien mensen per jaar begraven.
De afgelopen maanden zijn het
er echter vele tientallen ge
weest.
Volgens politie-commandant
Botse zijn de inwoners van Pa
ramaribo de laatste tijd „min
der kapitaalkrachtig" gewor
den. „Omdat bovendien het
begraven duurder is geworden
zeggen veel mensen: laat de
overheid het maar doen", al
dus Botse. De overheid be
graaft de stoffelijke overschot
ten dan op de genoemde
plaats, die volgens Botse al
heel lang in gebruik is als
kerkhof voor minder- en on-
vermogenden.
De toename van de laatste we
ken is volgens Botse wellicht
ook te verklaren uit het ver
schijnsel dat meer bosneger-
-vrouwen dan voorheen uit
het binnenland naar de stad
komen om daar te bevallen.
„Als het kind dan dood wordt
geboren, nemen ze het lijkje
niet mee terug naar het bin
nenland, maar wordt het hier
begraven". Dat meer bosne
ger-vrouwen dan vroeger in
de stad bevallen wordt overi
gens door bosnegers tegenge
sproken.
Volgens de politie-comman
dant is echter de laatste tijd
duidelijk sprake van een toe
genomen aantal „ziekenhui
s-preparaten", zoals levenloze
foetussen, „die soms met vijf
tegelijk in een kist worden ge
gooid en dan daar worden be
graven".
Fort Zeelandia
De commandant van de in Su
riname gevreesde militaire po
litie, Lieuw Jen Tai, heeft in
Fort Zeelandia (gevangenis en
hoofdkwartier van Bouterse)
uitleg gegeven over de uitge
lekte lijst met daarop de na
men van 17 bosnegers die het
slachtoffer zouden zijn gewor
den van executies. Volgens
Lieuw Jen Tai zijn lang niet
alle 17 dood, maar zouden
sommigen herstellende zijn
van verwondingen, opgelopen
tijdens arrestaties. Anderen
zijn inderdaad doodgeschoten,
gaf hij toe, maar dat zou ge
beurd zijn toen zij wilden
vluchten.
Lieuw Jen Tai beschreef en
kele gevallen, zoals die van
een doofstomme bosneger, die
na een kledingdiefstal niet be
merkte dat hij gesommeerd
werd halt te houden en toen
werd neergeschoten. In een
ander geval was volgens hem
sprake van een bosneger, die
brand had gesticht en bij zijn
aanhouding „een scherp voor
werp" trok en toen door een
MP uit zelfverdediging in de
buik werd geschoten. Ook
noemde hij het geval van een
bosneger die 300 meter voorbij
de Memre Boekoe-kazerne
door een legerpatrouille werd
klemgereden en toen op de
vlucht sloeg, waarna hij werd
neergeschoten. In sommige
andere gevallen van de lijst
zou volgens Lieuw Jen Tai
sprake zijn geweest van zelf
moord.
De MP-commandant zei dat
nu 110 bosnegers in Fort Zee
landia gevangen worden ge
houden. Van hen zouden er 15
in Paramaribo zijn opgepakt
en de overigen elders in Suri
name. Hij zei te verwachten
dat nog voor de kerstdagen
een aantal gevangenen naar
huis zal worden gezonden.
Triomfantelijk zaten de 49-ja-
rige Dick Rutan en de 34-jari-
ge Jeana Yeager gistermid
dag op de Voyager, het ultra-
lichte vliegtuig dat hen in een
tijd van negen dagen over
een afstand van 41.834 kilo
meter non-stop rond de aar
de voerde. Yeager en Rutan
na al die dagen liggen wat
wankel op de benen en door
de hevige turbulentie van de
afgelopen dagen onder de
blauwe plekken begonnen
in 1981 aan het Voyager-pro-
ject te werken.
In luchtvaartkringen wordt de
geslaagde vlucht als een be
langrijke ontwikkeling op het
gebied van de constructie
techniek en de economie van
het vliegen beschouwd. De
Voyagervlucht zal ongetwij
feld in de toekomst leiden tot
de toepassing van nieuwe,
lichtere materialen bij de
constructie van vliegtuigen.
De betekenis van de vlucht
voor de ontwikkeling van de
luchtvaart wordt vergeleken
met de eerste vlucht van de
gebroeders Wright en de eer
ste solovlucht van Charles
Lindbergh over de Atlanti
sche Oceaan.
^SKOU Andrei Sacharov
:t gisteren, kort na zijn te-
ceer in Moskou, een op
gedaan voor de vrijlating
alle gevangen dissidenten
e Sovjet-Unie. Hij noemde
onaanvaardbaar dat in de
jet-Unie nog steeds veel
isen gevangen zitten van-
Nje hun overtuigingen. „Ik
al het mogelijke proberen
oen, om hier een einde aan
laken", zei dë 65-jarige N.o-
ïrijswinnaar na zijn terug-
uit zeven jaar balling
schap in Gorki.
Gevraagd naar zijn mening
over de oorlog in Afghanistan
'zei hij: „Ik beschouw dit als
het meest pijnlijke onderdeel
van onze buitenlandse politiek
en ik hoop dat er op dat gebied
meer beslissende maatregelen
genomen zullen worden dan
op dit moment het geval is".
Verder zei Sacharov nog
steeds „diep te zijn getroffen"
door het feit dat zijn terugkeer
naar Moskou min of meer sa
menvalt met „de enorme tra
gedie van de dood van Anatoli
Martsjenko. Ik vraag mijzelf
steeds af:' wie is de volgende,
wiè is de volgende die zal ster
ven. Het is ontoelaatbaar dat
ons land politieke gevangenen
kent en mensen die moeten lij
den om de overtuiging die zij
hebben. Ik zal alles in het
werk stellen, alles wat in mijn
vermogen is om hieraan een
einde te maken".
Op de vraag of hij en zijn echt
genote Jelena Bonner overwe
gen de Sovjet-Unie te verlaten
gaf Sacharov een enigszins
ontwijkend antwoord. „Ik zou
erin toestemmen om te ver
trekken, maar deze kwestie is
nu niet aan de orde", zei hij,
waarbij hij aantekende het
zeer onwaarschijnlijk te ach
ten dat hij het land zou mogen
verlaten omdat hij in de jaren
50 en 60 wapenonderzoek
heeft verricht. Over de her
vatting van zijn werk wilde
Sacharov alleen kwijt dat hij
aan ruimte-onderzoek gaat
doen.
Bij een eerste bezoek aan de
Academie voor Wetenschap
pen in Moskou werd Sacharov
gisteren met applaus begroet.
Later op de dag leverde een
hoge Russische functionaris
tijdens een persconferentie
commentaar op Sacharovs bal
lingschap en diens opmerkin
gen over Afghanistan. Joeri
Kasjlev, hoofd van de Russi
sche delegatie naar de ver
volgconferentie van Helsinki
in Wenen, zei: „Ik zie niets
kwaads in dit commentaar van
Sacharov. Onze leiding heeft
ontelbare malen gesteld dat
wordt gepoogd zo snel moge
lijk een oplossing voor de situ
atie in Afghanistan te vinden.
Ik denk niet dat Sacharov
voor het ventileren van deze
opvatting gestraft zal worden",
aldus Kasjlev. „Mensen heb
ben het recht om een andere
mening te hebben en deze an
dere opvattingen worden vaak
in de Russische pers geventi
leerd".
De officier - in wie we natuurlijk allemaal
luitenant Haverzak hebben herkend - keek
.vermeende straatveger scherp aan en zei:
bent nóóit een rasechte Barreberiër, kame-
d! Echte Barreberiërs hebben allemaal van
stompe neusjes. Jouw dikke mops-
is véél te groot!" - „Kijk jij maar naar je
neus!" antwoordde smidje Verholen bru-
„Toen de grote neuzen werden uitgedeeld,
nd jij vóór in de rij!" - „Ja, kameraad..., je
gelijk." zuchtte Hendrik Haverzak getrof-
„Ik ben zelf óók geen rasechte Barreberiër.
Brom had ik je zo gauw in de gaten, snap je.
fite Barreberiërs zouden bovendien ook niet
Brutaal zijn geweest tegen een officier van de
clale garde. En als ik je nou verder een
raad mag geven, doe dan gauw die klere
hanger van je bezem af, want dat staat erg ver
dacht. Hier in Humbuksk hebben de straatve
gers nooit klerehangers aan hun bezem, snap
je? Je loopt dus erg in de gaten. Verder zullen
we maar aannemen, dat jij een fatsoenlijke vent
bent. Vertel me dus maar eens wat je hier komt
zoeken." - Smidje Verholen voelde, dat hij H.
Haverzak kon vertrouwen en fluisterde: „Ik wil
gelegenheid krijgen Kareltje Knetter te spre
ken..., en de rest knap ik dan zélf wel op..." -
„AHA! Ja wel, ja wel" antwoordde de luitenant
geheimzinnig. Toen haalde hij een kaart uit zijn
zak en schreef er iets op. „Asjeblieft," zei hij.
„Ga met deze kaart naar het stadion. Daar kun
je dan Kareltje Knetter spreken. Maar zeg asje
blieft aan niemand van wie je die kaart gekre
gen hebt...."
(Vervolg van voorpagina)
PEKING In Shanghai pro
beerden gisteren 2.000 studen
ten op te trekken naar het ge
meentehuis, maar zij werden
door de politie tegengehouden
en teruggestuurd. De betoging
verliep zonder geweld.
De autoriteiten hebben ge
waarschuwd dat zij geen ver
storing van de openbare orde
meer dulden. De overheid was
eerder zeer terughoudend op
getreden en had verklaard dat
de studenten een grondwette
lijk recht op demonstreren
hebben.
Slechts weinig arbeiders heb
ben zich bij de studenten aan
gesloten. Een fabrieksarbeider
zei dat „wij de studenten in
gedachten steunen", maar dat
velen bang zijn dat op hun sa
laris wordt gekort als ze mee-
demonstreren.
Het Volksdagblad, het orgaan
van de Chinese communisti-
Explosiegevaar op terrein Lago
ORANJESTAD De omgeving van de Lago-raffinaderij op
Aruba is dermate verontreinigd, dat gesproken moet worden
van een uiterst gevaarlijke situatie. Er dreigt gevaar voor de
volksgezondheid in het bij de raffinaderij gelegen stadje San Ni
colas. Op sommige plekken bestaat zelfs gevaar voor explosies.
Voor het schoonmaken van de bodem van de nu gesloten raffi
naderij en de omgeving is een bedrag nodig van ongeveer vier
honderd miljoen gulden. Dat blijkt uit een nog niet eerder gepu
bliceerd rapport dat de Nederlandse Grondmaatschappij heeft
opgesteld.
sche partij, pleitte gisteren in
het hoofdartikel voor eenheid
en stabiliteit als vitale voor
waarde voor de modernisering
van China. Westerse diploma
ten in Peking vatten dit op als
een waarschuwing aan het
adres van de studentenbewe
ging geen demonstraties meer
te houden. De partij en de re
gering staan open voor kritiek
en advies van het publiek
maar „extremistisch gedrag"
beïnvloedt „eenheid, stabiliteit
en modernisering", aldus het
Volksdagblad. Een diplomaat
zei op grond van het hoofdar
tikel dat voor de Chinese lei
ders de maat vol is. De zegs
man zei dat de Chinese bevol
king zeer bevreesd is voor or
deverstoringen en nerveus is
over wat voor demonstraties
dan ook. De herinnering aan
de Culturele Repulutie is bij
hen nog vers. Studenten speel
den toentertijd een grote rol
bij gewelddadige acties die aan
duizenden het leven kostten.
WASHINGTON Waarnemers in Washington, die
een verklaring zoeken voor het onhandige opereren
van president Reagan in de Iran-Contra-affaire, be
ginnen zich openlijk af te vragen of zijn leeftijd en
gezondheid zijn vermogen om te regeren ondermij
nen.
Deze twijfel werd vorige week opnieuw geuit na de bekend
making dat Reagan, met 75 jaar de oudste president in de
Amerikaanse geschiedenis, volgende maand aan zijn pros
taat moet worden geopereerd. Minister van justitie Edwin
Meese voedde de speculaties door te suggereren dat Reagan
vorig jaar, enige weken na een ingrijpende operatie aan zijn
dikke darm, mogelijk belangrijke beleidsbeslissingen heeft
genomen terwijl hij kalmeringsmiddelen slikte.
Op de vraag of Reagan niet langer is opgewassen tegen de
harde eisen die zijn ambt aan hem stelt, antwoordde de Re
publikeinse senator William Cohen tijdens een vraaggesprek
op de televisie: „Dat is een mogelijkheid". Cohen is een van
de leden van de speciale onderzoekscommissie van de Se
naat, die zich vanaf januari gaat buigen over het Iraanse
wapenschandaal en het doorsluizen van de winsten daarop
naar de Nicaraguaanse Contra's.
In een onomwonden column met als titel „Reagans leeftijd
en geheugen" haalde James Reston, de correspondent van
de New York Times die over veel presidenten heeft ge
schreven en zelf 77 is, onlangs een dokter aan die zei dat
Reagans onhandige optreden „mogelijk het gevolg is van het
ouderdomsproces".
Lou Cannon van de Washington Post, een Reagan-biograaf
die al ruim twintig jaar over de president schrijft, heeft de
leeftijdskwestie ook te berde gebracht. Volgens hem hebben
medewerkers van het Witte Huis zich in privégesprekken
afgevraagd of Reagan „de vitaliteit of het vermogen" heeft
om „gedurende een langere periode aan de crisis het hoofd
te bieden".
Cannon, die zich vaak bewonderend heeft uitgelaten over
Reagans politieke scherpzinnigheid, zei dat de president tij
dens het Iran-schandaal de aansluiting bij de politieke reali
teit heeft verloren.
De columns van Reston en Cannon zijn eigenlijk een varia
tie op een scherpe grap die al jaren in Washington de ronde
doet en neerkomt op de volgende vraag. „Wat is de presi
dent vergeten en wanneer vergat hij het Voor Reagan is
daar een variant op gemaakt: „Wat wist de president en
wanneer vergat hij het
Reagan heeft in het verleden vragen over zijn leeftijd altijd
afgewimpeld met humor en door zich voor te doen als een
veel jongere man. Zijn ontspannen manier van werken en
gebrek aan aandacht voor details heeft veel van zijn critici
in Washington echter al lange tijd geleden de wenkbrauwen
doen fronzen. „Weet u iemand anders op een belangrijke
post in deze stad die dat aantal uren werkt", zo vroeg een
medewerker van het Congres zich af, daarmee doelend op
Reagans opvatting dat een achturige werkdag voldoende
moet zijn om als president de Verenigde Staten te besturen.
PARIJS Vastgelopen win-
tersportgangers in de stations
hallen, Tokiose toestanden bij
de eveneens stakende Parijse
metro en een volslagen chaos
op de wegen in en rond de
Franse hoofdstad en andere
grote steden. Nog maar net be
komen van het roerige studen
tenprotest, zit de rechtse rege
ring van Jacques Chirac op
nieuw in grote moeilijkheden.
De bonden van het stakende
spoorwegpersoneel spelen het
spel hard. Na de „cadeautjes"
van de regering aan de Franse
boeren, de middenstand en de
vrije beroepen (een traditio
neel rechts electoraat) eisen
ook de overwegend linkse
ambtenaren een positieverbe
tering. „Voor de studenten is
de regering door de knieën ge
gaan, dus waarom ook niet
voor ons", zo luidt de filosofie
van menig staker.
Maar nu toegeven aan de loon
eisen van het spoorwegperso
neel is voor Jacques Chirac zo
goed als onmogelijk omdat
daarmee de deur wordt open
gezet voor stakingen in andere
overheidssectoren. Bij de PTT
in Parijs waren gisteren al eni
ge prikacties gaande. Boven
dien valt met een nieuw
zwichten het ambitieuze anti-
-inflatieplan van minister van
economische zaken Baladur
volledig in duigen.
Het overleg tussen de directie
van de Franse Spoorwegen
(SNCF) en de spoorwegvak
bonden werd gisteren afgebro
ken. Uitzicht op een snelle op
lossing lijkt niet in zicht nu de
stakers niet alleen een hoger
loon. maar ook gunstiger
werktijden en een betere pen
sioenregeling eisen. „Als we
nu niet doorbijten lukt het
nooit", aldus een machinist,
die bereid zei te zijn de groei
ende ergernis van de publieke
opinie in Frankrijk op de koop
toe te nemen.
Eeze handige opvouwbare
Quartz reiswekker, uitgevoerd
in donkerbruin kunstleer, is
voor u wanneer u ons een
nieuwe abonnee opgeeft.
In opgevouwen toestand meet de
wekker slechts 8 x 8 x 1,5 centimeter.
De nieuwe abonnee wordt ook
hartelijk onthaald: deze krijgt de
krant de eerste twee weken gratis.
Noi
I Nac
Noteer als nieuwe abonnee ingaande.
A'aam
Adres
Telejoonjvoor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand automatisch betalen f 23,04
0 kwartaal acceptgiro f 68,93
Stuur als dank de reiswekker naar
Naam:Voor
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer
998. 2500 Vd Den Haag (postzegel betalen wij).
vWqAjnzI
CcidócSooicmt
i
