Was ik maar naar Amerika vertrokken
PCB-gehalte aan kust
hoogste ter wereld
r»r»
Kamer gaat akkoord met
levering onderzeeërs
BEKROONDE PROF. BLOEMENDAL TELEURGESTELD OVER NEDERLAND:
V>.
Hulp voor papoea's
„broze" Filipijnen t
BINNENLAND
CcidócSouoant
VRIJDAG 19 DECEMBER 1986 PAGE
De Graaf irriteert
eigen adviesorgaan
ZOETERMEER De Sociale Verzeke
ringsraad (SVR) is geïrriteert omdat door
staatssecretaris De Graaf (Sociale Zaken)
een onderdeel van de stelselherziening dit
jaar niet rond kan komen. De stelselher
ziening zou op 1 januari in gaan. Het gaat
om een onlangs verschenen rapport van
het GAK waaruit blijkt dat volge
nieuwe Werkloosheidswet (nWW) twee
keer zoveel seizoenwerkers geen recht
hebben op een uitkering als volgens de
oude wet. De Graaf meldde de SVR kort
geleden dat hij vond het GAK verkeerde
vergelijkingen maakte en dat het wel mee
valt voor de seizoenwerkers. De SVR wil
niet dat De Graaf zijn eigen mening tot
maatregel verheft en de mening van SVR
en GAK naast zich neerlegt.
Dankert voorzitter
Atlantische Commissie
DEN HAAG P. Dankert volgt per 1 ja
nuari 1987 mevrouw H. van Leeuwen op
als voorzitter van de stichting Atlantische
Commissie.
Het algemeen bestuur van de Atlantishe
Commissie heeft dat meegedeeld. Dankert
was van 1972 tot 1975 reeds lid van het al
gemeen bestuur van de commissie en van
1975 tot 1977 vice-voorzitter. Hij is thans
lid van de socialistische fractie in het Eu
ropees Parlement, waarvan hij tot 1984
voorzitter was. Samen met drie andere af
getreden bestuursleden zal mevrouw Van
Leeuwen worden benoemd tot ere-lid van
de Atlantische Commissie. Mr. drs. F. Bol-
kestein is inmiddels benoemd tot eerste
vice-voorzitter van de Atlantische Com-
Veel werknemers
zonder aanvullende
pensioenregeling
DEN HAAG Van de 3,6 miljoen werknemers tussen
de 25 en de 65 jaar hebben 650.000 ofwel 17,8 procent
geen aanvullende pensioenvoorziening. Dat is aanzien
lijk meer dan eerst werd gedacht. Dit heeft de Pensioen
kamer, adviesorgaan voor het ministerie van sociale za
ken en werkgelegenheid, gisteren bekend gemaakt. De
Pensioenkamer noemt het opvallend dat vrouwen, 30
procent van het totale werknemersbestand, meer dan de
helft (60 procent) van de zogenoemde witte vlekken uit
maken. Vrouwen werken verhoudingsgewijs meer bij
bedrijven waar een collectieve pensioenregeling ont
breekt. Zij worden in veel regelingen ook van deelname
uitgesloten. Veel regelingen kennen namelijk uitslui
tingsbepalingen voor bijvoorbeeld gehuwde vrouwen,
op- en afroepkrachten en deeltijdwerkers of hanteren
een minimum-loongrens (vaak van 28.000 gulden).
Meer garanties
bij aankoop woning
DEN HAAG Minister Nijpels en zijn
staatssecretaris Heerma (volkshuisves
ting) moeten aan de slag om te bekij
ken of een sterkere positie nodig/mo-
gelijk is voor kopers van gesubsidieerde
nieuwe koopwoningen. De Tweede Ka
mer schaarde zich gisteren unaniem
achter een motie van deze strekking
van de PvdA-kamerleden Schaefer en
De Pree. De Kamer denkt daarbij on
der meer aan uitbreding van de huidige
garantieregeling tot alle nieuw gebouw
de gesubsidieerde woningen; het mede
aansprakelijk stellen van de aannemer
voor juiste opgave van de stichtingskos-
ten; de invoering van het recht om een
deel van de koopsom in depot te storten
totdat de deugdelijkheid van de opleve
ring is vastgesteld.
Vergoeding overwerk
militairen geregeld
DEN HAAG Staatssecretaris van
Houwelingen (Defensie) heeft over
eenstemming bereikt met de belangen
organisaties van militairen over de
vergoeding voor de zogenaamde extra
beslaglegging (overwerk, onregelmatig
werk, bereikbaarheid en beschikbaar
heid). De nieuwe regeling brengt de
vergoedingen voor de militaire ambte
naar en burgerambtenaar van defensie
op een gelijkwaardig peil. De regeling
wordt per 1 maart 1987 ingevoerd. De
totale kosten bedragen voor dit jaar
125 miljoen gulden en vanaf 1988 140
miljoen per jaar. Ook zijn er richtlij
nen vastgesteld voor de tijdelijke be
vordering van officieren en onderoffi
cieren.
NIJMEGEN
Prof. dr. H. Bloemendal
durft niet te beamen dat
hij tot de absolute we
reldtop op bio-chemisch
gebied behoort. „Ach,
misschien ben ik koning
Éénoog in het land der
blinden", zegt hij. Maar
zijn onderzoek naar pro
cessen in de ooglens le
verde hem wel de
„Award of Excellence"
op van het Amerikaanse
onderzoeksinstituut Al-
con. De bekroonde pro
fessor kan niet ontken
nen dat dit de hoogste
prijs is die te behalen valt
in zijn vak. Twee jaar ge
leden al kreeg hij de En-
dre Balazs-prijs uit Ame
rikaanse handen. Hij do
ceert aan de Katholieke
Universiteit van Nijme
gen en op sabbath is hij
voorzanger in de Neder
lands Israëlitische Syna
goge in Amsterdam, al is
dat „een heel ander baan
tje". Op zijn werkkamer
in de universiteit prijkt
Rembrants Joods Bruidje
en waar vroeger een
kruis hing, schijnt nu de
Davidsster. Achteraf was
hij liever in 1975 naar de
Verenigde Staten ver
trokken. „Maar ja, toen
wist ik nog niet hoe ver
velend het hier zou wor
den".
„Het is niet de bedoeling dat
ik er een Mercedes voor koop,
maar verder ben ik vrij die
prijs van 35.000 dollar te be
steden waaraan ik wil, ik kan
er iemand van aanstellen of
een apparaat van kopen, dat
moet ik zelf weten", zegt
Bloemendal over de tweede
wetenschappelijke prijs die hij
heeft ontvangen. Ter illustra
tie van die vrijheid voegt hij
er aan toe: „Ik ben niet eens
gebonden aan de lens!". Voor
hem is dat inderdaad bevrij
dend, want de afgelopen jaren
is hij met niet veel anders dan
dit lichaamsdeel bezig ge
weest. „We hebben eens uit
gerekend hoeveel lenzen van
kalveren onze afdeling tussen
1966 en 1977 heeft verwerkt.
Dat waren er een miljoen.
Kun je nagaan hoeveel vlees
we wel niet eten, want we
krijgen onze kalfsogen van de
slachthuizen". De bio-chemi-
sche afdeling van de Nijmeeg
se universiteit onderzoekt
lenzen omdat die ideaal zijn
voor de bestudering van „le
vensprocessen".
Staar
Afgezien van dit theoretisch
belane (welke processen vin
den er in het lichaam plaats?)
dient het onderzoek van Bloe
mendal de medische praktijk.
Hij acht de kans „heel groot"
dat er via de bio-chemie een
middel wordt gevonden tegen
staar. „Staar, troebelingen in
de lens, is nog steeds één van
de meest voorkomende oorza
ken van blindheid in de Der
de Wereld. Dat zouden we
graag willen voorkomen, ook
omdat operatief ingrijpen in
die landen vaak niet mogelijk
is. Nu is het zo dat dezelfde
eiwitten die het materiaal van
de lens vormen ook de troebe
lingen teweegbrengen. We
moeten dus middelen vinden
om dat te verhelpen". Bloe-
mendals „allergrootste utopie"
is de erfelijke staar, die al bij
kinderen voorkomt, aan te
pakken door in te grijpen in
de genen. „Als we weten
welk gen verantwoordelijk is
voor het ontstaan van de troe
belingen moeten we die „eruit
knippen". Nu weten we dat
nog niet, maar er begint licht
in het onderzoek te komen".
Bloemendal is kien genoeg
eventuele resultaten van dat
onderzoek onmiddellijk door
te geven aan de internationale
vakpers. Op die manier raak
je bekend en dat stuwt je om
hoog in de rij gegadigden voor
prijzen als de „Alcon Adward
of Excellence". Behalve van
dergelijke publicaties is Bloe
mendal ook bekend van het
standaardwerk dat hij over de
Prof. Bloemendal: „Ik mag van het prijzengeld geen Mercedes
kopen".
lens heeft geschreven. „Ik zal
het even laten zien, uh, waar
staat dat ding? Ik heb het hier
niet, misschien bij één van de
collega's. Het is een loeiduur
boék hoor, zoals alle boeken
in Amerika. Nee, er is geen
Nederlandse vertaling van,
maar er komt binnenkort wel
een Japanse versie op de
markt".
Bloemendal heeft ongeveer
een jaar in het Weizman-in-
stituut in Israël gewerkt en
evenlang in het Rockefeller-
instituut in de Verenigde Sta
ten, bij een Nobelprijswin
naar. Beide keren ging het om
een verlofperiode. Helaas,
vindt hij achteraf, want hij
had best voorgoed in de Vere
nigde Staten willen blijven.
„Het beleid en het klimaat in
Nederland is zo slecht. Nee, ik
vind het hier niet zo leuk op
dit moment. Maar jammer ge
noeg wist ik dat in 1975 nog
niet, toen ik een aanbod had
om in Amerika te komen
werken. Daar worden niet je
beste medewerkers wegge
kocht door de industrie, zoals
hier".
„En daar hoef je ook niet met
pensioen als je 65 bent. In Ne
derland mocht je vroeger ook
tot je zeventigste doorgaan,
maar het contract waarin dat
was vastgelegd hebben ze met
een nieuwe wet gewoon bui
ten werking gezet. Het bedrog
van de democratie, noem ik
dat. Daar ben ik mooi inge
stonken. Natuurlijk, veel
mensen boven de vijftig wor
den seniel, die moet je er uit
gooien, maar wie het nog kan
moet kunnen blijven werken.
Ons staatshoofd gaat toch ook
niet weg als ze 65 is? Maar de
professoren hebben zich in la
ten pakken. Ik heb nog ge
probeerd een vakbond op te
richten van hoogleraren,
maar ik kreeg veel te weinig
respons. Ik denk dat ze het
niet netjes vonden. Terwijl
zelfs delinquenten en prosti
tuees vakbonden hebben!".
Kerst
Aanstaande zondag is een
„vreselijke dag" voor Bloe
mendal. Hij is dan niet alleen
op televisie te bewonderen als
voorzanger in Amsterdam,
maar treedt bovendien op in
Maastricht en Nijmegen, in
een kerstdienst. Kerstdienst?
„Ja, het is tegenwoordig toch
de grote dag van de oecume
ne, het gesprek tussen joden
en christenen? Ik zing trou
wens ook geen kerstliederen.
En ik ga geen kerk binnen
waar beelden staan. Ik sta ook
niet om die optredens te trap
pelen, maar als we gevraagd
worden moeten we geen nee
zeggen". Bloemendal is ortho
dox joods, zij het niet „ultra".
Daarmee vormt hij een keten
in de historische joodse ket
ting, die eeuwenlang, sabbath
op sabbath, heeft standgehou
den. Hitier heeft dat willen
doorbreken; Bloemendals ou
ders verloren daarbij het le
ven. Maar het nazisme is uit
eindelijk toch te pletter gelo
pen, getuige de Onafhanke
lijkheids-verklaring van de
staat Israël die Bloemendal op
zijn werkkamer heeft hangen.
Het Joods Bruidje van Rem
brandt en een Davidsster
doen de rest. „Vroeger hing
daar een kruis. Dat wil niet
zeggen dat ik moeite heb met
de kleur van de universiteit.
Hij heet wel katholiek, maar
ik merk daar verder niets
van".
STEVO AKKERMAN
Steun gevraagl6
voor studentei
uit Oost-Time
DEN HAAG De Britse!
Avebury heeft gisterei
vraagd of minister Vai
Broek (Buitenlandse
wil zorgen dat de vier
morese studenten die op
tober de Nederlandse ami
de in Jakarta om hulp
gen, uit Indonesië naar
gal mogen vertrekken. Hi
een regeling was getrj
zijn zij nog steeds in Indi
Nederland behartigt de
gen van Portugal daar,
dat land in 1976 de b:
met Jakarta verbrak. In£_
sië annexeerde toen de i
malige Portugese kd
Oost-Timor. De studentei
lid van een groep die sf
naar een onafhankelijk I
Timor. Volgens Lord Avef
voorzitter van de mensen!
tencommissie van het 1
Hogerhuis, verkeren zij in
te onzekerheid.
Zakgeld C
bewoners
gehandicapten
dorpen hoger 'a'
(ol
DEN HAAG De Tm
Kamer heeft gisteren M.
ten dat bewoners van cjt
handicaptendorpen w
Dorp, Nieuw Unicum,
stelrade en het Zeehosp|
en ook bewoners van gü,
vervangende tehuizen
minder hoeven af te |.v
van hun zakgeld. De W
van hun verblijf worderp
goed uit bijdragen van
AWBZ-pot, een verzek]
waarvoor alle Nederlai
via premies betalen. Vaj
vergoeding per inwonerie
den Het Dorp en de ai
instanties het leeuwedep"
De Kamer heeft al jarefa
protesteerd tegen vei
kortingen op het zakgef1'
de gehandicapten oveh-
den, vooral omdat mi
die zich met rolstoel
kunnen verplaatsen l»
geldgebrek toch nauw
kunnen reizen om st
contacten te kunnen oM
houden.
Geen krant ontvangen
tussen 18.00 en 19.00
zaterdags tussen 14.0
15.00 uur, telefoonnu
122248 en uw krant fJ
nog dezelfde avond
zorgd.
4£
Smit-Kroes: miljarden nodig om gif te ruimen
ROTTERDAM „We
hebben in het verleden
miljoenen uitgespaard
door de gemakkelijkste
weg voor het verwijderen
van afvalstoffen te kiezen.
In de nabije toekomst
moeten we mijarden op
tafel leggen om het op te
ruimen". Dat zei minister
Smit-Kroes van Verkeer
en Waterstaat in het stad
huis van Rotterdam, voor
afgaande aan de conferen
tie van de Rijnoeverstaten,
Zwitserland, Frankrijk,
Luxemburg, West-Duits-
land en Nederland, die
vandaag is gehouden-
Smit-Kroes ging uitvoerig in
op de afzetting van zwaar
verontreinigd slib in de be
nedenloop van de Rijn, waar
met name het Rotterdamse
havengebied last van heeft.
Zo is het uiterst giftige en
kankerverwekkende PCB-
gehalte in de Nederlandse
kustwateren het hoogste ter
wereld. Uit een onderzoek
van Rijkswaterstaat is geble
ken dat in het slib 500 ton
kwik is opgeslagen, 1000 ton
cadmium, 12.000 ton koper,
22.000 ton lood, 16.000 ton
chroom en 68.000 ton zink. Aderlating
vergelijkbaar met „een le
vensdelict".
Het vervuilde slib, dat jaar
lijks uit het havengebied
wordt gebaggerd mag niet
langer in de Noordzee wor
den gestort. Daarom wordt
voor de kust van Rotterdam
(Maasvlakte) momenteel de
bergingslokatie de Slufter
aangelegd, afgeschermd van
de zee, waar zo'n 150 miljoen
kuub havenslib in kan. Dat
betekent dat de berging rond
de eeuwwisseling vol is. Bo
vendien wordt een aparte
berging gebouwd, waar het
zeer giftige materiaal in plas
tic verpakt wordt opgebor
gen. De totale kosten van de
Slufter bedragen tweehon
derd miljoen gulden.
Maar volgens Rijkswaterstaat
is voor de gehele schoon
maak van de verontreinigde
rivierbodems in Nederland
tussen de één en vier miljard
gulden nodig. Dat geld is er
vooralsnog niet terwijl de si
tuatie door een woordvoer
der Rijkswaterstaat als
„rampzalig" werd betiteld,
Smit-Kroes: „Maar we blij
ven geen bergingen bouwen!
Zo'n finanieële aderlating
kunnen we ons niet weer ge
troosten. We zijn het beu: het
kan zo niet langer: we reke
nen erop dat in 2000 de Rijn
schoon is. Alle Rijnoeversta
ten hebben bijgedragen aan
het slibprobleem. Nederland
moet het dus niet alleen op
lossen: het is de verantwoor
ding van alle Rijnstaten".
Minister Smit zei gisteren te
hopen dat de Rijnconferentie
wordt bekroond met het aan
vaarden van maatregelen.
Wanneer die plannen leiden
tot schone rivieren, zo be
loofde Smit-Kroes trakteert
zij op champagne en zalm uit
de Rijn. Zalm is het teken
dat sprake is van schoon
(zuurstofrijk en onver
warmd) rivierwater. De be
windsvrouw wil voorschrif
ten voor de produktie, opslag
en verwerking van stoffen in
bedrijven en een tijdige na-
Op de Maasvlakte wordt gewerkt aan een berging voor het zwaar giftige havenslib.
tionale en internationaal voor „een onafhankelijke in- kijken" uitgesproken. Een
alarmering bij ongelukken. ternationale inspectie van teleurstelling dus voor minis-
Over de controle op die pro- chemische bedrijven", ter Smit, die de vervuiling
duktievoorschriften sprak de Frankrijk en Zwitserland van de Rijn, de (illegale) lo-
minister zich niet uit, hoewel hebben zich echter al bij zingen en de ongelukken „bij
zij eerder deze week ver- voorbaat vierkant tegen een de wilde spinnen af" noem-
klaarde zich hard te maken dergelijke vorm van „potten- de.
SUSKE EN WISKE DE HELLEGATHONDEN
(c) standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De Twee
de Kamer legt de even
tuele levering van acht
duikboten aan Saoedi-
Arabië niets in de weg.
Moties van de PSP om de
exportvergunning aan
RSV af te wijzen en van
de PvdA dat de levering
niet gewenst is, kregen
geen meerderheid. De
laatste motie werd door
de PvdA zelfs niet una
niem gesteund: tien frac
tieleden stemden tegen.
Fractieleider Wim Kok had
geen harde poging gedaan de
fractie op een lijn te krijgen.
Wel verklaarde hij dat van
het begin af duidelijk was
dat de meerderheid van de
fractie grote moeite had met
de exportvergunning.
De houding van een Kamer
meerderheid werd voor een
groot deel bepaald door de
toezegging van minister De
Korte (Economische Zaken)
dat het kabinet niet zal aan
vaarden dat Saoedi-Arabië
niet-joodverklaringen zal
vragen bij de uitvoering van
een order. Het afgeven van
dergelijke verklaringen is in
de wet verboden.
De Korte verklaarde dat het
kabinet Saoedi-Arabië maan
dag al schrifteliik heeft laten
weten de order "niet te zullen
belemmeren. Het kabinet
heeft alteen een financiële
voorwaarde gesteld: de risi
co's voor de Staat, die de or
der moet herverzekeren,
moeten draagbaar zijn. Van
Es (PSP), Beckers (PPR) en
Van Mierlo (D66) verweten
het kabinet dat de brief was
verstuurd voordat met de
Kamer was overlegd.
Minister Van den Broek
(buitenlandse zaken) verze
kerde de Kamer dat bij de
kabinetsbeslissing de veilig
heid van Israël zwaar heeft
gewogen. De bewindsman
ontkende dat de veiligheid
van Israël in gevaar komt
met de levering van de on
derzeeboten.
k
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Nederland
zal de papoea's op het In*
donesische Irian Jaya (het
voormalige Nederlands
Nieuw Guinea) in hun
streven naar het behoud
van de eigen identiteit fi
nancieel steunen. Die
steun is hard nodig omdat
door de grootscheepse,
verplichte verhuizing van
uit het overbevolkte Java
naar dit gebied, de papoe
a's als oorspronkelijke be
volkingsgroep verdreven
dreigen te worden. Minis
ter Bukman van Ontwik
kelingssamenwerking zei
dit gisteren tijdens de af
ronding van het debat
over zijn begroting.
Voorts zal Nederland met in
gang van 1 januari 1988
ciële hulp verlenen aan (1
lipijnen, waar de demfli
een nog „broze" start geig
heeft. Bukman beloofd
Kamer in totaal zes nadeia
tities te zullen sturen
hij zijn beleid nader z^n
lichten. Dat betreft zo\«i
steun aan de Filipijnen,
steun aan ontwikkeling
den in Midden-Ameril
het bijzonder aan Nica
waartegen Aarts (CDAi i
vooralsnog vruchteloos vj
te.
Bukman hield de Kame!
der voor niet te zullen tof
dat Ruding na 1990 hetf
uitgangspunt om ancË
procent van het netto i"
naai inkomen te bestedö
ontwikkelingssamenwer)
ter discussie te willen sir
Zowel de oppositie v£
PvdA als de op dit puir;
ontruste regeringspa*
CDA en VVD waren m^l
toezegging tevreden.
ADVERTENTIE
Pentax spiegelreflex
Complete set bestaan
de uit P30-body met
zoomobjectief
(Takumar Bajonet
A-3.5-28-80 macro)
en Pentax AF 240
zoom-programma-
flitser.
Automatische spie
gelreflexcamera met
o.a. program, hand
bediening, zelfont
spanner en scherp
te-diepte controle-
knop.
