„Mijn land gaat
tenonder aan smerigheid
Opbrengst van wapen
verkopen Iran ook naar
rechtse actiegroepen
Maatregelen tegen milieu-onveilige bedrijven
Zwitsers
terug in
Swazilan<
BUITENLAND
£eidóc(2otncmt
MAANDAG 15 DECEMBER 1986 PAGINA
Sovjetsoldaten
geëxecuteerd na
Tsjernobyl
BONN Volgens het Westduitse
Welt am Sonntag zijn twaalf Sov
jetsoldaten wegens insubordinatie
geëxecuteerd, omdat zij zich ten tij
de van de ramp in Tsjernobyl niet
wilden blootstellen aan radioactie
ve straling tijdens het verrichten
van bluswerk. De pers in Sovjet-
Unie had eerder geschreven dat
het bluswerk, dat niet volledig door
robots kon worden uitgevoerd, was
verricht door vrijwilligers. Volgens
de Westduitse krant zijn de heli
kopters die aan de brandbestrijding
deelnamen, niet langer in gebruik
en de bemanningen zijn „spoorloos
verdwenen".
SHULTZ DREIGT
TROEPEN WEG TE
HALEN UIT SPANJE
BARCELONA De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
George Shultz heeft gedreigd dat de
VS al haar troepen zullen terug
trekken uit Spanje indien de socia
listische regering Gonzales bij de eis
blijft dat de Amerikaanse lucht
machtbases nabij Torrejon en Zara-
goza op korte termijn volledig wor
den ontruimd. Madrid stelt deze eis
als hoofdvoorwaarde voor de ver
lenging van het huidige Spaans-A
merikaanse samenwerkingsverdrag
waarin onder meer de aanwezigheid
van 25.000 Amerikaanse militairen
in vier verschillende bases op
Spaans grondgebied geregeld wordt.
Amerikaanse spion
vast in Nicaragua
WASHINGTON De broer
van het Amerikaanse Congres
lid Tony Hall is vrijdag in Ni
caragua gearresteerd, omdat
hij volgens de Nicaraguaanse
autoriteiten inlichtingen aan
het verzamelen was ter voor
bereiding van een Amerikaan
se inval in Nicaragua. Bij zijn,
aanhouding was Sam Nesley
Hall in het bezit van kaarten
en informatie over mogelijke
militaire doelen in Nicaragua.
Hall, die zich eerst voordeed
als schrijver, heeft voorgaande
jaren gewerkt voor een Ameri
kaanse militante organisatie,
die de Contra's steunt.
Bloedige rellen
in Pakistan
KARACHI Bij rassenonlusten
in de Pakistaanse hoofdstad Ka
rachi zijn gisteren 54 mensen om
het leven gekomen en 310 ge
wond. Ooggetuigen vertelden dat
een menigte Pathanen, de oudste
inwoners van het gebied, vrou
wen en kinderen uit huis sleep
ten en sloegen, tieners in bran
dende huizen gooiden en jonge
jongens met messen staken. De
onlusten deden zich voor tussen
de Bihari's, die naar Pakistan
emigreerden toen Brits Indië in
1947 werd opgedeeld, en de Pat
hanen, die met automatische wa
pens, pistolen, bijlen, dolken en
ijzeren staven een Bihari-drugs-
centrum aanvielen.
BRAKS SOMBER OVER
ZUIVEL VOORSTEL EG
DEN HAAG/BRUSSEL De Europese minis
ters van landbouw hebben nog steeds geen
overeenstemming bereikt over de manier waar
op de zuiveloverschotten in de landbouw moe
ten worden teruggedrongen. Minister Braks zei
vanmorgen voor de radio te verwachten dat er
nog ettelijke uren moet worden onderhandeld
voordat er „licht in de tunnel" kan komen. De
Europese Commissie heeft voorgesteld een ex
tra korting toe te passen op de zuivelproduktie.
Het voorstel van landbouwcommissaris An-
driessen gaat uit van een algemene verlaging
van de melkquota met 9,5 procent over twee
jaar. Braks heeft „ernstige kanttekeningen" ge
plaatst bij het plan. Zijn bezwaren richten zich
met name tegen de mogelijkheid van nationale
compensaties, die vooral voor de de boeren in
rijkere landen voordelen bieden.
Stad ontdekt in
jungle Ecuador
QUITO In de jungle van de
Amazone zijn de resten ont
dekt van de verloren stad Val-
ladolid, die vier eeuwen gele
den werd gesticht door Spaan
se conquistadores. De stad is
gebouwd door generaal De
Loyola die diende onder Fran
cisco Pizarro. De ruïnes wer
den een maand geleden ont
dekt in de Ecuadoraanse pro
vincie Zamora-Chinchipe
vlakbij de grens met Peru,
door een expeditie op zoek
naar delfstoffen. Van Vallado-
lid zijn nog resten over van
wegen en muren, die evenwel
grotendeels zijn overwoekerd
door vegetatie.
Opnieuw drie
aanhoudingen
in zaak Palme
STOCKHOLM In
Zweedse hoofdstad Stockho!
zijn het afgelopen weekein
nog drie Koerden aangeho
den in het onderzoek naar
moord op premier Olof Pain
Hen is nandel in drugs, 1
toebrengen van lichame]
letsel en poging tot moord i
laste gelegd. Zaterdag had
politie al twee Koerden in|
rekend. In de loop van het
derzoek, dat door de pers st«
bekritiseerd wordt, is eerd
gesuggereerd dat leden van
Koerdische Arbeiderspai
medeplichtig waren.
BRAZILIË BESCHIKT
OVER
TOEKOMST SURINAME
Onze verslaggever Rob Ruggenberg had tot dusver
als enige Nederlandse journalist de gelegenheid om
aan beide zijden van het Surinaamse conflict achter de
schermen te kijken. Daarvoor moest hij wel 15.000 kilo
meter vliegen. Na zijn bezoek aan de opstandelingen
van Ronnie Brunswijk keerde hij terug naar Neder
land, om van daaruit de volgende dag naar Paramaribo
te reizen. Rechtstreeks verkeer tussen beide gebieden is
niet mogelijk. En voorlopig zal dat ook wel zo blijven.
Een schildering van een patstelling.
(Van onze speciale de bosnegers naar Frans-Guy-
verslaggever ana. De overblijvers zitten
Rob Ruggenberg) hier. Wat een tragedie".
Familieleden in Nederland
PARAMARIBO Het is informeerden hem over het
een opmerkelijke erva- drama, dat zich in het Oostsu-
tt rinaamse bosnegerdorpje Sa-
ring Het ene moment bana afspeeldcB Het leger
kijkt de verslaggever doodde daar achttien mensen,
rond in het opstandige onder wie zestien vrouwen en
Oost-Suriname, waar kinderen. „Smerige boeven
Brunswijks mannen hem zijn het. Wat had Bouta voor
iu_ last van dip mensen? Die doen
jSurinamers die op bezoek zijn
Stuurs en wantrouwig be- last van die mensen. Die doen geweest in Nederland nemen
- - - - - op de terugweg van alles mee.
Het vliegtuig waarmee de
verslaggever naar Paramaribo
reisde hing letterlijk zo scheef
zwaarder, zegt hij. Als gevolg van (door de Surinaamse
jegenen, Enkele dagen la- g«
ter bevindt hij zich aan heid".
de andere kant, in het Elke dag valt het leven hem
Paramaribo van Bouterse,
waar de ontvangst niet yan bet gebrek aan deviezen
veel hartelijker is.
is er in Suriname niet veel
meer te koop. De winkels be-
wT vatten veel van weinig. Voor
S r de zaken die iets bijzonders
niet erg populair in Suriname.
Dat geldt voor beide zijden
Ie grenslijn, maar de re-
Luchtvaart Maatschappij ge
accepteerde) overbagage, dat
de passagiers verzocht wordt
op een kluitje te gaan zitten
om het evenwicht te herstel
len. De reizigers hadden do
zen, kisten, tassen en koffers
bij zich, vol levensbehoeften
die in Suriname niet meer
zoals koffie of kaas wisten in
te slaan, vormen zich lange
denen zTjn wei heel verschil- gTdmg moet hij zijn zwarte
vinden rdatWNedeeTandZ'hun ïfkaar^FamUieledfn verkrijgbaar zijn. En na aan-
LPS"nadrartd0ednadaerer6:n sTS dS
Me» eTkrr0moe,ehnet.fn1edn"°mSo^ Z"
ovee"r dichtgegaan.blg^ Huurlingen
over de schreef is gegaan. rasiwmnten
Het is moeilijk te beoordelen Lf3-n
in hoeverre deze mening ge
deeld wordt door het Suri
naamse volk. Veel mensen
durven uit angst voor ver
klikkers hun mening niet
te geven. Van degenen die het
risico wel nemen, zeggen de
meesten dat zij de voorkeur
geven aan Brunswijk boven
Bouterse.
Later op de dag, op het pont-
veer over de brede Suriname-
-rivier tussen Paramaribo en
Meerzorg, zegt een bejaarde
man: „Ik ben hier geboren, ik
heb hier mijn hele leven ge
woond en gewerkt, maar ik
wil hier niet sterven". Hij is
een blanke Surinamer, onder
nemer, maar wacht op een
kans zijn bedrijf te verkopen
en het geld mee het land uit
te nemen, zodat hij zich op
een van de Nederlandse An
tillen kan vestigen. „Waar het
leven nog goed is". Eerst wil
de hij niet praten. „Het stikt
hier van de verraders. Ook op
deze pont". Later, bij hem
thuis, komt hij los: „Wat is er
toch van mijn mooie land ge
worden?"
Verscheurd land
We zitten op de veranda en
kijken uit over een bocht van
de Suriname-rivier. De
schoonheid van de natuur is
niet te beschrijven. Maar Su
riname blijft een verscheurd
land. „Bijna de helft van mijn
volk woont in Nederland. Dat
kan toch niet? En nu vluchten
Als de verslaggever
derde keer die dag langs het
roemruchte Fort Zeelandia
wandelt, springen soldaten
achterdochtig overeind en
ontgrendelen hun geweer.
Een blanke, dat oogt ver
dacht. Elke blanke is een po
tentiële huurling.
Huurlingen gelden in heel
Suriname als het vleesgewor
den kwaad. Brunswijk be
schuldigt Bouterse ervan Li
bische (of Hondurese, of sji'ie-
tische Libanezen, het wordt
steeds gekker) huurlingen in
dienst te hebben. Die zouden
ook de moorden op de burger
bevolking op hun geweten
hebben.
En omgekeerd hangt Parama
ribo vol met opgewonden
pamfletten met daarop foto's
uit Nieuwe Revu, waarop
„terrorist" Ronnie Brunswijk
poseert met zijn drie Britse
huurlingen. De drie zijn al
lang weer verdwenen, maar
Bouterse gebruikt de foto's als
een overtuigend bewijs van
de perfiditeit van zijn tegen
stander.
Het nieuwste verhaal in Para
maribo is nu dat vijfhonderd
Franse huurlingen onder lei
ding van een Amerikaan
klaarstaan om vanuit Frans-
-Guyana Suriname binnen te
vallen.
Avond in Paramaribo. Een
nieuwe opmerkelijke ontmoe
ting. De gesprekspartner is
een ambassadeur van een hier
niet nader aan te duiden groot
land. Hij is goed ingelicht en
hij wil, als zijn naam tenmin-
Naar Frans-Guyana gevluchte bosnegers in een tentenkamp aan de oever van de Marowijne.
De meeste van de naar schatting 5.000 vluchtelingen zouden van plan zijn naar Nederland te
komen.
ste niet wordt genoemd, wel
onthullen welk internationaal
spel met Suriname wordt ge
speeld.
Brazilië
Het is volgens hem niet Ne
derland en evenmin Frank
rijk waarvan Suriname inter
ventie heeft te duchten, zegt
hij, maar Brazilië. Brazilië,
zegt hij, kijkt met argusogen
naar wat zich thans in Surina
me afspeelt. Brazilië heeft al
besloten het regime-Bouterse
niet langer te steunen. De eer
der verleende hulp wordt nu
als een vergissing beschouwd,
verzekert hij. „Brazilië wil
Bouterse weghebben".
Toevallig heeft de diplomaat
uit betrouwbare bron zojuist
iets vernomen over een gehei
me wapenzending die dezer
dagen boven de Braziliaans-
-Surinaamse grens wordt ge
bracht. Bestemd voor de op
standelingen van Brunswijk.
Een illegale zending, dat wel.
Maar Brazilië is volkomen op
de hoogte, zegt de ambassa
deur.
Het zal een kwestie van enke
le maanden zijn, vermoedt hij,
maar dan zal in Suriname iets
gebeuren waar Brazilië de
hand in heeft. Hij is er van
overtuigd dat Brazilië die
zaak nu aan het klaarstomen
is. Een coup? Een nieuwe re
volutie?
In ieder geval geen inval, zegt
hij. Geen openlijke, volledige
Braziliaanse overname (zoals
de Surinaamse historicus Lou
Lichtveld vorig jaar voorspel
de in zijn geschiedenis van
Suriname), maar eerder een
soort onderhuidse controle.
De ambassadeur zegt dat Bra
zilië door middel van zijn ver
trouwde sleutelfiguren in Pa
ramaribo economische en po
litieke macht wil verkrijgen.
Omdat Brazilië ook zal „aan
bieden" de militaire verdedi
ging van Suriname op zich te
nemen.
Dat alles gebeurt in geheim
overleg met Nederland, een
land dat hier immers ook ver
antwoordelijkheden heeft,
zegt de ambassadeur. Bij dit
gesjacher achter de schermen
worden bovendien ook
Frankrijk en Amerika ge
raadpleegd.
Voor Brunswijk, „die 24-jari-
ge analfabeet", ziet de ambas
sadeur weinig toekomst. „Hij
krijgt waarschijnlijk een leuk
baantje". Bouterse blijft een
hinderpaal. „Daar moet Brazi
lië nog iets op verzinnen".
Het was dus misschien niet
helemaal toevallig dat Bouter
se vrijdag bekend maakte, dat
hem geld is geboden als hij
wilde opstappen. Sommigen
dachten dat Nederland die
aanbieding had gedaan, maar
de legerleider wilde met opzet
de naam van dat land niet
noemen. Bouterse is niet op
het aanbod ingegaan. „Ze
dachten zeker dat ik Marcos
was. Ik heb nergens te gaan",
zei de legerleider. „Ik blijf
precies hier".
Grapjes makend verliet president Reagan zaterdag zijn kantoor in het Witte Huis, nadat hij 3
wekelijkse radio-praatje had gehouden, waarin hij overigens met geen woord repte over de „Iraa
se affaire". Toen hij door de gangen liep verborg Reagan zijn gezicht achter een teddybeer,
mascotte die hij de dag ervoor had gekregen van een Newyorkse atletiekvereniging.
WASHINGTON Het
schandaal rond de Ameri
kaanse wapenverkopen
aan Iran en het doorslui
zen van de opbrengst naar
de Contra's in Nicaragua
heeft er een nieuwe ver
takking bij. Volgens twee
Amerikaanse en een Is
raëlische krant is een deel
van het geld gebruikt
voor (verkiezingscampag
ne van conservatieve
Amerikaanse politici.
Volgens de krant „Lowell
Sun" is bijna vijf miljoen dol
lar van de naar schatting der
tig miljoen dollar die de wa
penleveranties opbrachten,
doorgesluisd naar conservatie
ve politieke actiegroepen in de
VS. Op hun beurt gebruikten
deze groepen het geld voor
steun aan kandidaten voor de
Congresverkiezingen van be
gin november, die achter het
beleid van president Reagan
stonden. Verder werden uit
het fonds acties gefinancierd
om tegenstanders van Reagans
SDI-project en opposanten van
de Contra's zwart te maken.
Het blad schrijft dat onder an
deren overste Oliver North bij
deze zaak betrokken was.
North werd drie weken gele
den ontslagen wegens zijn rol
in de affaire rond Iran en de
Contra's. Volgens de krant
vormen de schenkingen aan
de actiegroepen een verkla
ring voor het feit, dat de Con
tra's niet de volledige winst op
Britse wapens
naar Iran
LONDEN Groot-Brit-
tannië heeft wapens ter
waarde van 35 miljoen
pond (ruim 110 miljoen
gulden) aan Iran geleverd.
Dit meldde gisteren The
Observer. Volgens de Brit
se zondagkrant zou het
gaan om motoren voor
tanks, radar-apparatuur en
reserve-onderdelen voor
legervoertuigen. Het mili
taire materieel is, geregi
streerd als elektronica en
machines, op 21 november
met medeweten van de
overheid verscheept Van
uit Liverpool, aldus The
Observer. Het Britse mi
nisterie van defensie heeft
inmiddels ontkent betrok
ken te zijn bij de wapenle
veranties. Vorige week be
vestigde de Britse regering
dat een exportvergunning
was verleend voor de le
vering van radar-appara
tuur aan Iran ter waarde
van 240 miljoen pond (on
geveer 770 miljoen gul-
de wapenleveranties aan Te
heran ontvingen.
De vroegere Amerikaanse on
derminister van justitie La
wrence Walsh (74) is door een
commissie van drie rechters
gekozen tot speciale aankla)
in de zaak. Dat heeft de An
rikaanse zender „National 1
blic Radio" gemeld. Wal
wilde desgevraagd geen co
mentaar geven. De speci
aanklager moet een onderzc
instellen naar het doorsluij
van de winsten op de geheii
Amerikaanse wapenleveri
ties aan Iran naar de opstam
lingen in Nicaragua.
De directeur van de commu
catie-afdeling van het Wi
Huis, Patrick Buchanan, he
de opmerkingen van presidi
Reagan verdedigd, dat koloi
Oliver North „een nation
held" moet worden genoer
„Ik geloof dat de motivj
van North om dat geld n
Midden-Amerika door te s
ren zeker superieur is aan
motivatie van die person
die deze tijd willen gebruil
om de president vleugellam
maken", aldus Buchanan,
noemde de congrescommiss
die de zaak onderzoeken
troep dwergen daar op Cap
Hill
In de Republikeinse Pa
neemt de druk op presid
Reagan toe om een speci
adviseur te benoemen die z
vanuit het Witte Huis met
Iraanse affaire moet bezigh
den. Veel vooraanstaande p
tijleden zijn van mening dal
huidige stafchef van het W
Huis, Donald Regan, niet
beste adviseur is voor de pn
dent. Ook Reagans vro
Nancy zou hebben aangedr
gen op het vertrek van
stafchef. Maar Regan
schijnt geenszins van plan
zijn ontslag te nemen.
SMIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
m
copyright" siudló avan
122) ;,WII je graag mee naar huis. buurman,"
lachte de eigenaar van de oude auto, toen hij
zijn vehikeltje tot stilstand had gebracht.
„Nee maarl Daar hebben we warempel boer
Knollel" riep smidje Verholen verheugd uit.
„Vertel "es op, Knollel Hoe kom jij zo ver van
huis, helemaal bij de grens van Barreberië?"
„Stap In. buurman." grinnikte Knolle. „Dan zal
Ik je onderweg precies uit de doekies doen hoe
ik hier ben gekomme. De zaak zit zó, zie je. Het
bennen de eerappels. Eigenheimerse Blauwkop-
pies. Pootgoed dus eigenlijk min of meer. Ik ben
ermee naar de grote landbouwbeurs in Laps-
wansk geweest. De Barrebeerders hadden daar
de grens een beetje opengezet veur buitenland
se boeren, snap je. Nou.., ik erheen, hè, met me
Eigenheimerse Blauwkoppies, want betere eer
appels benne d'r écht niet. Maar nou mot je niet
denken, da'k er één cent heb kunnen verdienen,
want de Barrebeerderse regering had de men
sen daar wiesgemaakt, dat wij in het westen de
Eigenheimerse Blauwkoppies allemaal hadden
besmet met vreselijke ziekteverwekkers en ver
schrikkelijke baksillen." „Dus je hebt niks
kunnen verkopen," glimlachte smidje Verholen.
„Nog niet eens EEN knolletje," zuchtte boer
Knolle. „Nou..., en daarom ga ik maar weer rus
tig op huus an met de Eigenheimerse Blauw
koppies...." Zo keuvelend en pratend scho
ten de vrienden mooi op, en toen tegen de och
tend de zon opkwam, bereikten ze de rand van
het Rijkhuyzer Bos
ROTTERDAM Minister
Nijpels (VROM) laat bij
alle chemische bedrijven
in Nederland een onder
zoek instellen naar hun
voorzieningen ter be
scherming van het milieu.
Als deze onvoldoende blijken
te zijn, zal de overheid maatre
gelen nemen om te voorko
men dat zich ongelukken kun
nen voordoen, zoals de afgelo
pen tijd is gebeurd met de gif
lozingen op de Rijn, onder
meer door de Zwitserse con
cerns Sandoz en Ciba Geigy*
De bewindsman kondigde dit
gisteren aan tijdens een actie
van de Vereniging Milieude
fensie en acht andere milieu
organisaties aan de Maasboule
vard in Rotterdam. In alle
Rijnoeverstaten zijn gisteren
in totaal zo'n 30.000 mensen op
de been geweest tegen de ver
vuiling van de Rijn. De de
monstranten vormden mense
lijke kettingen, versperden
bruggen en veroorzaakten
In alle Rijnoeverstaten werd gisteren actie gevoerd voor een schonere
Rijn, zoals onder meer op de Willemsbrug in Rotterdam
verkeersblokkades. Op en jury van een Internationaal
rond het actieschip Rival van Rijntribunaal dat zaterdag in
de Stichting Reinwater sloten het Westduitse Auggen werd
de Nederlandse organisaties gehouden. Die „uitspraak"
zich aan bij het oordeel van de houdt voor Nederland in dat
de kunstmestfabrieken Wind
mill en UKF in Vlaardingen
moeten stoppen met het lozen
van afvalgips dat met cadmi
um is vervuild; dat geen nieu
we lozingsvergunningen moe
ten worden verleend aan die
bedrijven en dat het verbod
van lozen van cadmium (in
gaande in 1988) ook moet gel
den voor fosforzuur.
De eveneens in Rotterdam
aanwezige minister Smit-
Kroes gaf toe „dat blijkbaar
eerst een ramp nodig is, voor
dat een zaak daadwerkelijk
wordt aangepakt". Zij compli
menteerde de negen milieu-or
ganisaties voor hun acties
„Jullie zijn ons geweten" en
deelde mee dat aanstaande
vrijdag wanneer de EG-minis-
ters weer bijeen komen, ge
praat wordt over de schuld
vraag van de jongste Rijnver
vuilingen, de schadeclaims, die
inmiddels enkele miljoenen
belopen, het alarmeringssy-
teem en het boven genoemde
idee tot een internationale in
spectie.
BERN De twee Zwib
die vrijdag door Zuida
kaanse troepen waren
voerd uit Swaziland, zijn i
teren vrijgelaten na diploi
tieke tussenkomst van Z\
seriand.
Het Zwitserse ministerie
buitenlandse zaken maa
bekend dat Corinne Biscl
en haar vriend Dal
Schneider waren terug
keerd naar Swaziland,
twee werden verdacht
banden met de zwarte
zetsorgansiatie Afrika
Nationaal Congres (AI*
De Zuidafrikaanse pol
heeft zaterdag in de Ka
provincie een lid van
ANC doodgeschoten.
anderen werden aangeh
den.
