Medische hulp voor
Surinaamse vluchtelingen
Studenten eisen
vertrek van
minister Pasqua
Thatcher vreest onthullingen
geheim agent Peter Wright
Reagan
erkent
fouten iii
Iraanse
affaire
EG-leiders
schuiven problemei
voor zich uit
BUITENLAND
CeidócCoutCMit
MAANDAG 8 DECEMBEE 1986
Groter zuivel-
overschot door
ramp Tsjernobyl
GENÈVE De ramp met de kern
centrale in Tsjernobyl heeft geleid tot
een verminderde vraag naar zuivel-
produkten, waardoor de toch al enor
me zuiveloverschotten in de wereld
nog meer toenemen. Dat staat te le
zen in een studie van het GATT, de'
wereldorganisatie voor handel en ta
rieven, die vandaag is gepubliceerd.
Met name in Australië, Nieuw-Zee-
land, Europa en de VS is er ondanks
pogingen de produktie te verkeinen
juist een toename van de zuivelpro-
duktie, die niet wordt gecompenseerd
door een evenredige toename van de
consumptie.
Iran en Irak
bombarderen
eikaars steden
BAHREIN De al zes jaar
voortslepende oorlog tussen
Irak en Iran is dit weekeinde
weer opgelaaid. Bij het beschie
ten van eikaars steden zijn de
laatste dagen zeker 100 doden
gevallen. Zaterdag meldde Iran
dat het Basra, na Bagdad de
grootste stad van Irak, met drie
zware raketten had bestookt als
vergelding voor „barbaarse"
Iraakse luchtaanvallen op de
zuidwestelijke Iraanse stad Ah-
waz. Behalve Basra werden nog
vier andere Iraakse steden on
der vuur genomen.
Veel doden
na gevechten
bij goudmijn
JOHANNESBURG In twee
dagen tijd zijn bij gevechten rond
de op een na grootste goudmijn
ter wereld, de Vaal Reefs Gold
Mine, zeker twintig zwarte arbei
ders om het leven gekomen. De
gevechten deden zich voor bij
twee woonoorden voor arbeiders
van de mijn. De afgelopen twee
weken zijn in totaal 33 doden ge
vallen bij de mijn. Inzet van de
gevechten is een door de zwarte
mijnwerkersbond afgekondigde
boycot van een aantal bars op het
mijnterrein. Een andere groep
arbeiders is daar tegen.
Olieverbruik
Westen groter
PARIJS - De westerse in
dustrielanden hebben in de
eerste negen maanden van
dit jaar 2/i procent meer
olie verbruikt dan in dezelf
de periode van 1985, zo
meldt het Internationale
Energiebureau (IEA) in Pa
rijs.
Verwacht wordt dat het
olieverbruik over heel 1986
ook 2'/2 procent groter zal
zijn dan vorig jaar. Het IEA
gaat ervan uit dat er in de
eerste helft van komende
jaar 1V4 procent meer olie
zal worden verbruikt dan in
de eerste helft van dit jaar.
Verscherpte censuur
Zuidafrikaanse pers
JOHANNESBURG De grote Zuidafri
kaanse dagbladen hebben zich, tot woede
van de journalisten, akkoord verklaard met
een uitbreiding van de zelfcensuur. Daarop
was aangedrongen door president Pieter Bot
ha. Wat de nieuwe beperkingen precies in
houden, werd door Botha noch de dagbladen
gemeld. Volgens oppositiegroeperingen zijn
de nieuwe restricties onderdeel van een gro
tere overheidscampagne, die mogelijk vol
gende week moet beginnen. Gevreesd wordt
voor voor nieuwe arrestaties, banning or
ders, beperkingen „en andere maatregelen
die het publiek mogelijk nooit te weten
komt", aldus oppositiegroepen. De dagbladei
genaren zeiden hun besluit te hebben geno
men om te voorkomen dat de regering nog
verdergaande maatregelen zou instellen.
Verrassende winst
oppositie Taiwan
TAIPEH Bij de Taiwanese parle
mentsverkiezingen van zaterdag heeft
de in september opgerichte Democrati
sche Progressieve Partij (DPP) een ver
rassende winst geboekt. De regerende
Kwomintang (KMT) heeft echter de
meerderheid behouden in het parle
ment. De Kwomintang regeert Taiwan
sinds twee miljoen aanhangers van ge
neraal Tsjang Kai-Tsjek in 1949 naar
het eiland kwamen. Sindsdien zijn op
positiegroepen verboden. De DPP is dus
formeel illegaal. Maar de regering van
Taiwan is er niet tegen opgetreden. De
DPP heeft vooral de steun van de auto
chtone Taiwanezen (86 procent van de
bevolking) en pleit voor een echte onaf
hankelijkheid van Taiwan.
(Vervolg van de voorpagina)
LANGETABBETJE
Een helikopter van het
Surinaamse leger heeft
zaterdag in Oost-Surina-
me mannen van het Jun
gle Commando van Ron
nie Brunswijk beschoten.
Dat is bevestigd door de
prefect van Frans Guya
na. Bij het treffen zou
aan de zijde van de
groep-Brunswijk een
dode zijn gevallen.
Het Franse leger heeft in 't
weekeinde een gevechtseen
heid gestationeerd op een
Frans eilandje in de Marowij-
ne, dat tegenover Langetab-
betje ligt. Vlak daarbij is in
het oerwoud een zone vrijge
maakt waar ook helikopters
kunnen landen. Korjalen met
bewapende Franse militairen
patrouilleren sinds gisteren
op de rivier.
De prefect van Frans Guya
na zei zaterdag dat hij Suri
name op de hoogte heeft ge
bracht van de militaire maat
regelen. „Frankrijk tolereert
geen vreemde troepen op
haar gebied", zei hij. De pre
fect verwees naar eerdere
grensincidenten, waarbij Su
rinaamse patrouilleboten
korjalen vol vluchtelingen
tot op Frans gebied hebben
achtervolgd en beschoten.
Tal van leden van het Jungle
Commando zijn de afgelopen
dagen in Bonidoro geweest,
een „heilige plaats" tussen
Langetabbetje en Stoelman
seiland, waar zij van een
„obia-man" nieuwe mystieke
kracht hebben gekregen voor
de komende strijd. Bij de ri
tuelen worden geen buiten
staanders toegelaten.
Medicijnen
Een Franse arts, die in het
strijdgebied vluchtelingen en
guerrillero's bijstaat, zei za
terdag dat de medische pro
blemen met vluchtelingen in
het Marowijnegebied nu vrij
wel opgelost zijn. Deze week
nog arriveert een ton medi
cijnen, een hoeveelheid die
groot genoeg is om 10.000
mensen drie maanden me
disch te verzorgen. De ge
neesmiddelen zijn betaald
door Belgische en Franse
hulporganisaties.
De arts zei ook dat er nu vol
doende artsen in het gebied
zijn. „Hoe gek het ook klinkt,
ons werken lijkt zelfs mak
kelijker geworden. Vroeger
moesten wij met koijalen en
te voet het gebied in om de
mensen op te zoeken. Nu,
met al die vluchtelingen, zit
ten veel patiënten bij elkaar
in kampen". Het Rode Kruis
heeft inmiddels toestemming
gekregen Oost-Suriname te
bezoeken.
In het nu door het Surinaam
se leger beheerste gebied is
echter nergens sprake van
medische zorg. Het is ondui
delijk hoeveel mensen daar
nog wonen en hoevelen door
het bos op weg zijn naar
Frans Guyana. Dagelijks ar
riveren boten met vluchte
lingen. In het Marowijnege
bied zal in de komende we
ken ook zeker een voedsel
probleem ontstaan, aldus de
arts. Vooral rijst, meel, sui
ker, zout, olie, vis en melk
poeder zijn hard nodig.
Leger verdeeld
De moorden die het Suri
naamse leger onlangs heeft
gepleegd in Oost-Suriname
tonen de machteloosheid van
legerleider Bouterse. De op
mars van het leger heeft
geen militaire consequenties
voor het Jungle* Commando.
Dat zegt Michel van Rey, de
Surinaamse ex-legerofficier
die is belast met de militaire
coördinatie van het verzet in
Suriname. Van Rey wordt
Een triest beeld van door het Surinaamse leger in brand gestoken gebouwen in Albina, in het
oosten van het land. Op de voorgrond een korjaal waarmee veel vluchtelingen een goed heen
komen zoeken naar Frans Guyana.
beschouwd als de strateeg
van het Jungle Commando.
Volgens Van Rey is het Suri
naamse leger verdeeld en
heeft Bouterse geen greep
meer op de strijdkrachten.
Hij ziet in de moorden vooral
de hand van een radicale fi
guur als minister van buiten
landse zaken Herrenberg.
Van Rey stelt dat het moreel
van de rebellen niet is aange
tast door de opmars van het
leger en de moorden. Hij
meent dat door deze gebeur
tenissen de strijdvaardigheid
van het Jungle Commando
juist is toegenomen. De steun
van de bevolking is volgens
hem ook niet minder gewor
den. Hij wijst erop dat de
groep Brunswijk veel vluch
telingen heeft geholpen bij
hun tocht door de jungle.
Van Rey zegt geen aanwij
zingen te hebben dat Libiërs
de moorden hebben ge
pleegd. Hij acht het niet uit
gesloten dat Hondurezen dit
hebben gedaan. Volgens hem
zijn er wel Libiërs in Surina
me, maar houden die zich
vooral bezig met het advise
ren van het leger.
ROB RUGGENBERG
(Vervolg van de voorpagina)
PARIJS De toezegging
van onderwijsminister
René Monory om de
meest betwiste punten uit
zijn hervormingsvoorstel
voor het universitaire on
derwijs te schrappen,
heeft de gemoederen in
en rond de Parijse studen
tenwijk Quartier Latin
niet kunnen kalmeren. De
actievoerders zeggen pas
te willen praten na volle
dige intrekking van de
„wet Devaquet", genoemd
naar wetenschapsminister
Alain Devaquet.
Deze minister heeft zaterdag
zijn ontslag aangeboden, maar
het is nog niet bekend of pre
mier Chirac dit ontslag heeft
geaccepteerd.
Na het bekendworden van de
dood van Malik Oussekine
trokken zaterdagavond op
nieuw vele duizenden studen
ten door Parijs. Rond negen
uur werd de stoet ontbonden,
zonder dat zich incidenten
hadden voorgedaan. Later op
de avond verscheen een groep
relschoppers en „autonomen",
die slopend en plunderend
door het Quartier Latin trok.
Na twee uur te hebben toege
keken vond de politie het wel
letjes en voerde de CRS char
ges uit. Daarbij werd gebruik
gemaakt van traangas en kre
gen ook toevallige voorbijgan
gers klappen. De politie werd
bekogeld met stenen, flessen
en ijzeren staven. 58 Agenten
raakten gewond, van wie twee
ernstig. Aan de kant van de
autonomen vielen tien gewon
den.
Het geschrokken studenten
coördinatiecomité liet weten
niets met de vandalen van
doen te hebben. „Dit zijn de
„Moordenaars" stond er op een bordje, dat studenten zaterdag
meevoerden tijdens hun demonstratie door de straten van Parijs.
onzen niet", huilde een jongen,
die een winkelier hielp bij het
opruimen van een geplunder
de kledingszaak.
Op een congres van de neo-
gaullistische RPR, ter gelegen
heid van de tiende veijaardag
van de partij, liet premier Chi
rac zijn „bulldozer", minister
van binnenlandse zaken Char
les Pasqua, de aanval openen
op de relschoppers. Pasquua
zei dat de studenten waren
misbruikt door „professionelen
van de destabilisatie, linksen
en anarchisten van overal en
elke nationaliteit". De studen
ten en middelbare scholieren
eisen sinds zaterdag het aftre
den van de minister, die zij
verantwoordelijk achten voor
de „repressie van de politie"
tegen de demonstranten.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse re
gering Thatcher vreest dat
Peter Wright (71), ex-a
gent van de interne gehei
me dienst MI-5, voor de
rechtbank in Syndey zal
onthullen, dat zijn colle
ga's in 1974 heimelijke po
gingen hebben gedaan de
Conservatieven aan het
bewind te helpen.
Wright (auteur van het nog
niet gepubliceerde spionage-
boek „Spycatcher") zal achter
gesloten deuren worden ge
hoord. Hij is getuige in het
proces dat de regering That
cher heeft aangespannen om
de publicatie van zijn memoi
res te verbieden. Na dit getui
genverhoor wordt de MI-
-5-zaak geschorst in afwach
ting van de behandeling van
het appèl van de Britse rege
ring. Zij is in beroep gegaan
tegen het vonnis, uitgesproken
door de Australische rechter,
dat de advocaat van Wright
inzage moet krijgen in bepaal
de MI-5-documenten.
Volgens Wright zouden in
1974 zo'n dertig mensen van
MI-5 met agenten van het
Amerikaanse CIA een kom-
plot hebben beraamd om de
toenmalige socialistische pre
mier Wilson in diskrediet te
brengen, omdat hij zogenaamd
voor de Sovjets werkte. Naar
verluidt doet Wright dit uit de
doeken in zijn controversiële
boek dat tot nu toe alleen in
manuscriptvorm bestaat.
Bevat zijn boek inderdaad der
gelijke onthullingen, dan zou
de publicatie ervan in Groot-
-Brittannië een nieuwe politie
ke rel kunnen veroorzaken en
zowel de MI-5 als de huidige
conservatieve regering in op
spraak brengen. Labour zal
premier Thatcher dan het ver
wijt kunnen toeslingeren, dat
zij het verschijnen van
Wrights boek wil verhinderen,
niet omwille van de veiligheid
van de Britse staat, maar wel
omdat zij op politiek vlak niet
in verlegenheid wenst te wor
den gebracht.
Vol gansters
Wright is een ziekelijke oude
man hij lijdt aan suiker
ziekte en heeft een hartkwaal
bezeten van het verlangen
om nog vóór zijn dood te be
wijzen dat de MI-5 in zijn tijd
vol gangsters van het Britse
establishment zat en dat Sir
Roger Hollis, van 1956 tot 1965
directeur van de binnenlandse
geheime dienst, zelf een man
netje van de Sovjets was.
Wright kwam er achter dat
Moskou praktisch alles wist
wat er omging op het hoofd
kwartier van MI-5 in Londen,
terwijl Sir Roger Hollis er de
grote baas was. De spionnen
die na de Tweede Wereldoor
log werden ontmaskerd, stam
den allemaal uit het Britse es
tablishment; zij hadden gestu
deerd aan de universiteit van
Cambridge (homofiele dubbe
lagenten zoals Maclean en
Blunt) en Oxford (heterofiele
dubbelagenten).
Volgens Wright hoorde Hollis
tot deze laatste categorie. „Als
Hollis inderdaad een spion was
dan zal een heel stuk geschie
denis moeten worden her
schreven," zegt Wright. „Wat
de Russen hebben uitgespookt
tegen het Westen, inclusief de
Cubaanse rakettenkrisis, Salt-I
en Salt-II, dient dan door een
andere bril te worden beke
ken".
WASHINGTON Vod'
het eerst sinds het begp'
van de Iraanse affaf'j
heeft president I
toegegeven dat hij foutfc
heeft gemaakt. Maar
beloofde dat de zaak
worden „rechtgetrokkei
Als bovendien blijkt
er onwettige dingen zl
gebeurd, zullen de „v<
antwoordelijken" zi
daarvoor moeten veraip,]
woorden.
De president verdedigde
zijn wekelijkse radiopra;
opnieuw het doel van zijn p<
tiek, onder meer contact
zoeken met gematigde elemi 'j
ten in Iran als tegenwicht v< y
de Russische expansie in
gebied van de Perzische
en de vrijlating van Ame
kaanse gijzelaars in Libam,,
„Ik ben diep teleurgesteld i
dit initiatief tot zo'n controv 1
heeft veroorzaakt".
Volgens de Los Angeles Tin
van zaterdag heeft minis
van buitenlandse zaken Gei !i
ge Shultz de superrijke suit i
van Brunei weten over te 1
len tot miljoenen dollars ste
aan de Nicaraguaanse re belli!
(de Contra's).
De scheidende voorzitter
het Amerikaanse Huis van i
gevaardigden, de Democr.
Thomas „Tip" O'Neill, he;i
gezegd dat president Reaj
volgens hem geweten he
van het doorgeven van
Iraanse wapengeld naar
Contra's. Reagan heeft dit o
kend. O'Neill denkt dat
president met de gehei
Iraanse operatie beoogde
Amerikaanse gijzelaars in
banon vóór de Congresverli 1
zingen van 4 november vrij
krijgen. „Hij wilde de gi
laars op het bordes van
Witte Huis presenteren".
De Amerikaanse krant Mi<
Herald kwam gisteren met i
bericht, dat de positie van j
sident Reagan nog moeilij
maakt. Volgens de krant g
het Witte Huis akkoord i
wapenleveranties aan li
terwijl het wist dat Tehei
meer dan een miljoen dol
had betaald voor de kamika
acties tegen Amerikaanse i
riniers in Libanon. Bij die a
slag met een autobom in 1 j
kwamen 258 Amerikaanse i
riniers om het leven.
De Iraanse geestelijke leii
Khomeini lijkt erin te zijn
slaagd te voorkomen dat
zijn land een schandaal is 1
gebarsten over de gehei I
wapentransacties en contac
met de Grote Satan, de Ve j
nigde Staten. Ayatollah Mi1
tazeri, die in 1985 werd aan
wezen als opvolger van KI
meini, zou hebben getracht l
zaak op de spitst te drijv
Montazeri, een politieke riv
van de regeringsleiders die
mei het bezoek van de Ami
kaanse onderhandelaar Rob
McFarlane aan Teheran
rangeerden, zou het nieu
hierover hebben laten uitlf
ken in een poging de betri
kenen te compromitteren.
Internationaal jongerencentrum bij Auschwitz
WARSCHAU Met een sym
bolische gebaar van verzoe
ning hebben Westduitse en
Poolse functionarissen gisteren
een internationaal jeugdcen
trum geopend nabij de plek
waar het beruchte vernieti
gingskamp Auschwitz heeft
gelegen. Het centrum is ge
bouwd in samenwerking met
de Poolse veterenanenvereni-
ging en de Berlijnse vrijwilli
gersorganisatie „Actie Verzoe
ningsteken".
Rita Stlssmuth, minister voor
jeugdzaken, gezondheid en so
ciale zaken, voerde de Duitse
delegatie aan en zei dat het lot
van de miljoenen slachtoffers
in Auschwitz voor „ons een le
vende waarschuwing zal blij
ven. Alle mensen die zo heb
ben geleden, moeten weten dat
wij de geschiedenis niet aan de
kant zullen zetten en de
slachtoffers niet zullen verge
ten". In de jaren '40-'45 zijn
vier miljoen mensen van
wie 2,5 miljoen joden in
Auschwitz om het leven geko
men.
De sociaal-democratische frac
tievoorzitter in de Bondsdag
Vogel zei te hopen dat het jon
gerencentrum een belangrijke
stap zou zijn bij de inspannin
gen om in de toekomst de be
trekkingen tussen Polen en
West-Duitsland te verbeteren.
De Poolse delegatieleider Ra-
kowski, vice-voorzitter van
het parlement, zei dat de acti
viteiten van de groepen die
het centrum hebben gebouwd
een bijdrage hebben geleverd
om het vertrouwen tussen Po
len en Duitsers te verbeteren.
SMIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
116) „Schreeuwt u asjeblieft niet zo tegen me,
meneer", zei de stationschef streng. „Onze
voorschriften zijn prima in orde en voor de rest
laten uw moeilijkheden mij koud! Sjokolai Mar-
sepynskl in Humbuksk zal het wel het beste we
ten, zeg ik altijd maar. Als je zó denkt, hou je
tenminste je kop op je romp, en da's al héél wat
in ons land! Ik heb de eer u te groeten, me
neer!" Toen bleef er voor smidje Verholen
niets anders over dan het station te verlaten en
ontmoedigd de kant van huis op te sjokken.
Maar ja we kennen die smid zo langzamerhand
wel en het verbaast ons dan ook niet, dat hij na
een poosje plotseling tot een besluit kwam.
„Wel verdikkemie!" gromde hij. „Ik laat me toch
zeker niet door die Barreberiërs op de kop zit
ten! Ik ga hier het bos in en zó probeer ik Barre-
berië binnen te sluipen! En dan wil ik wel eens
zien of ik niet in Humbuksk kom!" De smid
voegde de daad bij het woord, drong het dichte
bos binnen en begon te sluipen in de richting
waar hij het „gastvrije" Barreberië vermoedde...
Eilaas..., jammer genoeg kende hij de sluw
heid niet van de gevreesde geheime politie van
Barreberië, want één van de bomen waarachter
hij dekking zocht op zijn sluiptocht, wès hele
maal geen boom. Geen échte tenminste... De
boom had twee geheimzinnige klapdeurtjes en
tussen die deurtjes vandaan gluurde een ge
maskerd gelaat... Dat beloofde natuurlijk niet
veel goeds...
Foute
landing
Een bos is een
wat vreemde
plaats om je
vliegtuig te par
keren. De Ameri
kaan Courtlan
Hart had echter
geen andere
keus, toen zijn
Cessna 150 hem
in de steek liet.
De bomen bra
ken de val van
het vliegtuig en
Courtlan Hart
kwam er onge
deerd vanaf.
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
LONDEN De EG-rege-
ringsleiders hebben op de
top-ontmoeting in Londen
de werkelijke problemen
waarmee de Gemeen
schap worstelt, voor zich
uitgeschoven. Ze kwamen
niet verder dan intentie
verklaringen over zaken
als de bestrijding van
drugs, aids en langdurige
werkloosheid. Eén besluit
namen ze: 1989 wordt het
jaar van de voorlichting
over kanker.
Bondskanselier Kohl, presi
dent Mitterrand en premier
Chirac van Frankrijk en de
Britse premier Thatcher heb
ben geprobeerd te voorko
men dat er conclusies ver
bonden zouden worden aan
de zorgelijke financiële situa
tie waarin de EG zich be
vindt en de landbouwkosten,
die daaraan schuld zijn.
De achtergrond daarvan is
duidelijk: Kohl wil geen pro
blemen voordat in janu
verkiezingen in Duitsla
zijn gehouden, de Fran
willen nooit problemen i
de boeren en Thatcher pei
er niet over de contyibi
aan de EG te verhogen.
Als die contributie verho(
moet worden van 1,4 prod
van de btw-afdracht van
lidstaten tot 1,6 proce
komt de Britse compensa
(de teruggave van gel<
aan Londen) weer ter disc
sie en dat gaat Groot-Britt
nië geld kosten.
Ondanks pogingen van l
mier Lubbers om de dreig
de tekorten onder de loi
te nemen, volstonden de
ders met de opdracht aan
voorzitter van de Europ
Commissie, Jacques Del<
om de hoofdsteden te bei
ken om daar de gevoel
over de financiële aspec
van de EG te inventariser
Premier Lubbers vindt
mager. „Er is geen voor
gang geboekt, het is m
een Top van de rapporti
geweest", aldus de Ned
landse minister-president
