Bredase bisschop Ernst
onder kritiek bij OJEC
CeidóeSou/ia/tUj
Paus wijst
journalisten
op taak
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
beroepingen
boekwijzer
Gereformeerden „moe" van Gereformeerde Bonders
Gebrek aan moed
QeidóaQowuvnt
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1986 PAGINA 2 N
Nieuwe priesterraad bisdom "s-Hertogenbosch
's-HERTOGENBOSCH Nu alle betrokkenen hun benoe
ming of verkiezing hebben aanvaard, heeft het bisdom 's-
Hertogenbosch een nieuwe priesterraad, die 14 januari 1987
voor het eerst zal vergaderen. Het betreft hier een raadge
vend lichaam dat bisschop J.G. ter Schure adviseert bij pas
torale aangelegenheden. De raad is ook een vertegenwoor
diging van de priesters, die elf leden zelf hebben gekozen.
De bisschop wijst vijf priesters aan als lid, terwijl de vicaris-
generaal en de drie bisschoppelijke vicarissen ambtshalve
lid zijn.
Bhagwan-burgemeester krijgt twee jaar
PORTLAND Hoewel David Barry Knapp, voorheen burge
meester van de Bhagwan-eommune in de Amerikaanse staat
Oregon de justitie goed heeft geholpen bij het aan het licht
brengen van allerlei samenzweringen, is hij toch veroordeeld
tot een gevangenisstraf van twee jaar. Het openbaar ministerie
had een pleidooi gevoerd voor clementie, aangezien Knapp de
enige in de commune is geweest die heeft meegeholpen het bij
kans onontwarbare net van intriges, bedrog, afpersing, afluis
tering en poging tot moord, te ontwarren. De kantonrechter
gaf geen verklaring voor zijn vonnis. Het is mede aan de ver
klaringen van Knapp te danken dat de vroegere secretaresse
van Bhagwan, Ma Anand Sheela, voor 4 1/2 jaar achter de tra
lies is verdwenen wegens het vergiftigen van salades in restau
rants.
Niemand is meer
verschillend van
anderen dan van
zichzelf op
verschillende tijden.
VIJF JAAR OVERLEGORGAAN JODEN/ CHRISTENEN
AMSTERDAM De
Bredase bisschop H.C.
Ernst wil zich tot tolk
maken bij de r.-k. instan
ties van het grote onge
noegen dat bij de joodse
instanties leeft over de
bouw van kerken in
voormalige joodse con
centratiekampen in Po
len. De Arnhemse rabbijn
E. Van Voolen had de
bisschop op de man af ge
vraagd tijdens de eerste
lustrumviering van het
Overleg Orgaan Joden en
Christenen (OJEC) gister
avond op de Amsterdam
se Vrije Universiteit wat
de Nederlandse katholie
ke kerk in concreto wil
doen om aan deze „vrese
lijke manier van het an
nexeren van joods leed"
een eind te maken.
dase bisschop duidelijk spits
roeden lopen. Mgr. Ernst
wees erop dat kardinaal Si-
moms eerder dit jaar zijn
Poolse collega Macharski ge
wezen had op het grote onge
noegen dat in joodse kring be
staat over de bouw van een
Karmelietessenklooster in
Auschwitz. Hij meende dat de
Poolse katholieken met de
beste bedoelingen daden van
verzoening willen stellen,
maar dan over het hoofd zien
hoe daarmee in feite de joodse
gemeenschap onrecht wordt
aangedaan.
Ook op een ander punt ver
liep de discussie niet in het
voordeel van mgr. Ernst, toen
v^n joodse zijde de kwestie
van de erkenning van de staat
Israël ter sprake werd ge
bracht. „Voor erkenning van
de staat Israël is het niet no
dig dat er tussen Israël en het
Vaticaan ambassadeurs wor
den uitgewisseld. Feitelijk is
die erkenning er allang" al
dus de bisschop. Struikelblok
is, aldus mgr. Ernst, de positie
van Jeruzalem, plaats waar de
drie monotheïstische gods
diensten samenkomen. Mgr.
R. A. Levisson, voorzitter van
het CIDI (Centrum voor In
formatie en en Documentatie
Israël) meende dat het feite
lijk de christelijke Arabieren
zijn die een hinderpaal vor
men voor erkenning van Is
raël. Hij betreurde dat dit niet
door het Vaticaan met zoveel
woorden wordt toegegeven.
Voor onenigheid onder de
joodse deelnemers zorgde de
vraag of de R.-K. kerk op het
Tweede Vaticaanse Concilie
nu wel of niet schuld heeft
bekend door slechts te betreu
ren wat in het verleden de jo
den is aangedaan. De Bredase
bisschop, die in een ander
verband al had gezegd dat
„werk in eigen huis" het eer
ste is wat de R.-K.-kerk te
doen staat, meende dat be
treuren ook het bekennen
van schuld inhoudt. Mr. Le
visson vond de kwestie totaal
niet meer ter zake. „Het is
veel belangrijker te kijken
naar wat ons in de toekomst
te doen staat". De Bredase bis
schop had daarvan gezegd dat
het van het hoogste belang is
dat joden en christenen als
broeders en zusters zich ieder
vanuit hun eigen religieuze
achtergrond dienen te bezin
nen op hun gemeenschappelij
ke verantwoordelijkheid voor
het overleven van de mens.
Een tweede vraag die de dis
cussie beheerste en gericht
was aan de protestantse deel
nemers aan het debat, onder
Prof. dr. D.C. Mulder
wie de kersverse secretaris
generaal van de Nederlands
Hervormde Kerk, dr. K. Blei,
en prof. dr. D.C. Mulder na
mens de Gereformeerde Ker
ken, betrof de houding van
deze kerken inzake de zen
ding onder de joden. Mulder
betreurde het dat in de ker
korde van de Gereformeerde
Kerken deze zending formeel
nog steeds als een opdracht
wordt gezien, ook al is de
naam van het deputaatschap
dat zich daarmee bezig houdt
nu veranderd en heeft zijn
kerk ook de stoot gegeven
voor de oprichting van het
OJEC vijf jaar geleden. „De
joden tot bekering oproepen
willen wij niet. Wij willen dat
hen niet opdringen.". Hij
meende, net als mr. Levisson
dat het wantrouwen tussen
christenen en joden nog niet
is overwonnen, weliswaar wel
binnen het OJEC maar niet
daarbuiten. „De kracht van
het OJEC is ook zijn zwak
heid, aldus Mulder, die meen
de dat er in het kerkelijk ach
terland nog veel werk te ver
zetten is.
Dr. Blei stelde dat de christe
nen niet aan een versmalde
belijdenis van Jezus moeten
doen tegenover de joden,
maar in het gesprek ook an
dere thema's en waarden aan
de orde moeten laten komen,
die „in Christus zijn gereali
seerd".
Prof. dr. H. Musaph, voorzit
ter van het Verbond van Li
beraal religieuze joden, meen
de dat het zwaartepunt in de
dialoog tussen joden en chris
tenen niet van theologische
aard zou. moeten zijn, omdat
de overgrote meerderheid Van
de ruim dertigduizend Neder
landse joden niet godsdienstig
is en dus in een louter theolo
gische dialoog verwaarloosd
zou worden. Hij meende dat
er voor alles aan gewerkt
moet worden dat veel foutie
ve opvattingen over de joden
in schoolboekjes worden bij
gesteld.
BRISBANE In een speciaal
tot journalisten gerichte toe
spraak in Brisbane heeft de
paus het recht van de samen
leving op informatie beves
tigd. Dat recht moet evenwel
in overeenstemming zijn met
de morele principes van'
waarheid, liefde en gerechtig
heid, aldus de paus. De jour
nalist moet zijns inziens een
breed begrip en een hoge ach
ting hebben voor het recht
van ieder individu. Dan le
vert hij met zijn werk een bij
drage aan de wereldvrede, be
toogde de paus.
Waar de inzet voor menselij
ke waardigheid en mensen
rechten ontbreekt, wordt de
macht van de massamedia
licht misbruikt voor mislei
ding, onderdrukking en het
doen ontstaan van scheurin
gen, aldus Johannes Paulus
II. Zijns inziens doen journa
listen er goed aan niet alleen
te berichten over misstanden
ën leed, maar ook over het
overwinnen van kwalijke
verschijnselen en leniging
van nood en lijden, zodat zij
moed geven tot het verrichten
van goede werken,
ïn zijn preek in het stadion
legde de paus sterk de nadruk
op de eenheid en universali
teit van de Rooms-Katholieke
Kerk. Aangezien het de taak
van de paus is die „eenheid in
veelvormigheid te bewaken is
het noodzakelijk steeds pasto
rale reizen te maken naar alle
werelddelen", betoogde Jo
hannes Paulus II.
De paus veroordeelde op
nieuw abortus, euthanasie en
bevruchting buiten het moe
derlichaam en legde de na
druk op de onaantastbaarheid
van menselijk leven „in een
wereld, waarin dat geschenk
wordt veracht of gemanipu-
Daarom hebben alle verant
woordelijken volgens de paus
de plicht het menselijk leven
te verdedigen en te bescher
men. In Australië is abortus
gelegaliseerd en in sommige
deelstaten zelfs kosteloos, ter
wijl de kunstmatige bevruch
ting van menselijke eicellen
ver is gevorderd.
Hij sloot de tweede dag van
zijn reis door Australië af met
een ontmoeting met de jeugd
in Sydney, de grootste stad
van het continent. Hij riep de
jongeren op, bouwers van de
vrede te zijn. Jongeren die tot
uiteenlopende etnische groe
peringen behoren dienen zijns
inziens zich te onthouden van
racistische discriminatie, als
mede culturele en religieuze
vooroordelen af te wijzen.
Op zijn Australische reis toont de paus zich een echte dierenvriend. In Brisbane waar hem koala
beertjes werden getoond, nam hij tot grote vreugde van fotografen en cameramensen één van
de diertjes op zijn arm.
Nederlandse hervormde kerk
Beroepen te Nijkerk M. Baan te Put
ten. Aangenomen: naar Oostelijk
Flevoland (Hervormd-Gereformeerd)
mevr. C.J. van Leeuwen-Assink. kan
didate te Biddinghuizen; naar Rhoon
H.J. Franzen, kandidaat te Ridder
kerk. die bedankte voor Rijswijk
(N.Br.). Aangenomen het beroep als
zendingspredikant mevr. drs. C.A.
van "t Leven, verbonden aan de
streekgemeente Midden-Betuwe. ge
reformeerd predikante, wonende te
Oegstgeest. Benoemd tot bijstand in
het pastoraat te Maarsbergen dr.
P A. Elderenbosch, aanstaand eme
rituspredikant te Ginneken, die deze
benoeming heeft aangenomen. Toe
gelaten tot de evangeliebediening en
beroppbaar mevr. S.H.H. Bloemert,
Regenboogstraat 55, 3328 HS Dor
drecht. J. Bonte, Oude Rijksweg 458.
7954 GD Rouveen. D. Breure, Sabi-
naweg 2. 4794 SK Heijnlngen. A.H.
Groen, Holtrichtersveld 803, 7327
DG Apeldoorn. Mevr. C.J. van Leeu
wen-Assink. Het Erf 95. 8256 DH
Biddinghuizen G. Meuleman. Preek-
hillaan 3. 3253 VJ Ouddorp. Mevr.
E.J. de Ridder. De Reest 12. 8051
DP Hattem. A.H. Veldhuizen. Klinker-
landsestraat 10. 3249 AL Herkingen.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Oldehove drs. T. Deel
stra. kandidaat te Grootegast, die dit
beroep heeft aangenomen.
Beroepbaar drs. T. Deelstra te
Grootegast.
Fraters van Zwijsen
De Fraters van Zwijsen waren
eigenlijk de Fraters van Til
burg, maar de Utrechtse aarts
bisschop Zwijsen, oprichter
van de Congregatie, zette zo'n
beslissend stempel op hun or
ganisatie dat zij terecht wor
den aangeduid als de Fraters
van Zwijsen. Op verzoek ook
gingen deze fraters zich in
1886 zich bezig houden mei
het onderwijs op de Neder
landse Antillen. Op Curasao
stichtten zij het St. Thomascol
lege, waar velen uit het Antil
liaanse leven hun opleiding
ontvingen. Op het hoogtepunt
van hun activiteiten hadden
de fraters 44 scholen onder
hun beheer waarvan de mees
ten op Curagao. In de jaren
zestig begonnen zij echter een
groot aantal scholen aan leken
over te dragen. In de afgelo
pen honderd jaar werkten er
wel geteld 193 fraters, van wie
er nu nog vijftien actief zijn.
De door de fraters van Tilburg
verzorgde uitgave, die fraai is
geïllustreerd, leest als een
boeiende familiekroniek van
lief en leed van deze congrega
tie. Hun verhaal is onderver
deeld in tien periodes van tien
jaar. Hierbij komen ook feiten
uit de plaatselijke en wereld
geschiedenis aan de orde.
De Fraters van Zwijsen.
Honderd jaar Fraters op de
nederlandse Antillen. Uitga
ve Walburgpers, Zutphen.
192 pp. Prijs 29,50.
VAN KRITIEK OP SAMEN OP WEG
LUNTEREN De gere
formeerde synode heeft
dinsdag in Lunteren de
besluiten van de geza-
'menlijke vergadering van
de hervormde en gerefor
meerde synode (combi
synode), die eerder deze
maand in Ede werd ge
houden, goedgekeurd. De
combi-synode sprak on
der meer uit dat de Ne
derlandse Hervormde
Kerk en de Gereformeer
de Kerken in Nederland,
die in 1886 uiteen gingen,
zich in staat van hereni
ging bevinden.
Ds. H.J. Hasper (Almere) uitte
kritiek op de houding die le
den van de Gereformeerde
Bond in de Nederlandse Her
vormde kerk tijdens de com
bi-synode hadden ingenomen.
„Ik ben er moe van steeds
maar weer beschuldigd te
worden van ontrouw aan
Schrift en getuigenis", aldus
Hasper. Hij noemde het pijn
lijk dat twaalf leden van de
Gereformeerde Bond tegen de
staat van hereniging (met de
greformeerden) waren en dat
geen van hen de participatie
van de Evangelisch-Lutherse
Kerk in het Samen op Weg-
proces had afgewezen. Gaat
het om hoog geroemde princi
pes of om de macht van het
getal, vroeg Hasper zich af.
Hij suggereerde dat de Bon
ders geen „gevaar" van de le
den van de Lutherse Kerk
verwachten, omdat deze kerk
slechts 15.000 leden heeft, ter
wijl de Gereformeerde Ker
ken met hun ruim 800.000 le
den een factor betekenen
waarmee ze rekening moeten
houden.
De voorzitter van de gerefor
meerde synode, dr. H.J. Kou-
wenhoven, meende dat de ge
reformeerden zullen moeten
leren leven met de bezwaren
van de aanhangers van de
Gereformeerde Bond tegen
Samen öp Weg. Soms verdie
nen zij het niet serieus geno
men te worden, zo zei hij, er
aan toevoegend dat hij de
hoop op toenadering tussen de
Bonders enerzijds en de gere
formeerden en overige her
vormden anderzijds nog niet
heeft opgegeven.
De hervormde synode heeft
de besluiten vorige week tij
dens haar vergadering niet
bekrachtigd. Er was te weinig
tijd, zo werd gemeld. Tijdens
de gereformeerde synode be
stond er aanvankelijk ondui
delijkheid over de reden. Men
suggereerde dat er een me
ningsverschil zou zijn tussen
de beide synodevoorzitters,'
dan wel dat er een verschil in
visie zou bestaan binnen het
moderamen van de Hervorm
de Kerk. Ds. Kouwenhoven
zei van niets te weten. Maar
hij zei het „in hoge mate.te
betreuren dat de hervormden
de besluiten niet hebben gera
tificeerd".
SILA
De gereformeerde synode
heeft dinsdag in Lunteren
geen invloed willen uitoefe
nen op de meningsvorming
onder de plaatselijke kerken
over deelneming aan een sy
steem van ledenadministratie
dat door de Stichting Inter
kerkelijke Leden Administra
tie (SILA) wordt verzorgd. De
synode verwierp een voorstel
waardoor de gereformeerden
zich in principe bij het sy
steem van ledenadministratie
zouden aansluiten. Nadat de
plaatselijke kerken zijn ge
raadpleegd zou de synode tij
dens een extra zitting op 10
maart 1987 een definitief be
sluit moeten nemen.
De overheid beëindigt op 1 ja
nuari 1988 de registratie van
kerkelijk gezindte of levens
beschouwing in de bevol
kingsadministratie van de ge
meenten. Vanaf die datum zal
de overheid alleen „religieus"
vermelden op de persoonsre
gistratie-kaart als de betrok
kene dat wil. De SILA krijgt
deze gegevens en kan deze
verwerken.
Vooral de grote kerken, de
Rooms-Katholieke Kerk en
de Hervormde Kerk, maar in
toenemende mate ook de Ge
reformeerde Kerken hebben
hun ledenadministratie geheel
op de gegevens van de over
heid gebouwd. Tot nu toe
hebben vier kerken besloten
in de SILA deel te nemen: de
Nederlandse Hervormde
Kerk, de Oud-Katholieke
Kerk, de Remonstrantse
Broederschap en de Evange
lisch-Lutherse Kerk. De klei
nere Gereformeerde Kerken
zullen niet deelnemen. De
Rooms-Katholieke Kerk zal
in december een besluit ne
men; ook de doopsgezinden
moeten nog een beslissing ne
men. De gereformeerden zul
len nu op 10 maart een defini
tief besluit nemen.
Vrouw en Kerk
Ook de Gereformeerde Ker
ken in Nederland zullen hun
bijdrage aan het werk van de
studiesecretaris van de sectie
„Vrouw en Kerk" van de
Raad van Kerken in Neder
land stoppen. De synode ver
wierp een voorstel om de sec
tie 5.000 gulden toe te kennen.
Een belangrijke overweging
daarbij was dat zowel de Ne
derlandse Hervormde als de
Rooms-Katholieke Kerk eer
der dit jaar al hebben besloten
de financiële bijdrage aan de
sectie te staken.
De synode legde de deputaat-
schappen voor de komende
jaren een streng financieel re
gime op. De begroting van
deze adviesorganen van de
synode zal minimaal evenveel
moeten dalen als de terug
gang van het totaal van de
collecten en de verplichte af
drachten van de plaatselijke
gemeenten (quota). Eén der
uitgangspunten is daarbij dat
er geen gedwongen ontslagen
mogen volgen.
Na weken van aarzelingen en onzekerheid hebben de reg
ringsfracties CDA en VVD tenslotte een vervangend bezi'^
nigingsvoorstel voor het basisonderwijs ingediend. Al wek< d€
is bekend dat het omstreden voorstel van minister Deetm; ir
om vierjarige 1 leuters gemiddeld een half jaar later op Zl
basisschool aan te nemen, geen meerderheid in de Twee< 0
Kamer zou kunnen krijgen. Al die tijd wisten CDA en VV
eveneens dat zij als gevolg daarvan op een andere mani ;r(
een zelfde bedrag op het basisonderwijs te bezuinigen. fc
Er is bepaald geen reden bij het resultaat van dit langdurf™
coalitieberaad te staan juichen. CDA en VVD stellen vo<ft
kleuters slechts twaalf uur per week naar school te latt*-
gaan. Indien scholen daar niets voor voelen mogen ze ze
besluiten in plaats daarvan het aantal leerlingen per klas m -
gemiddeld twee te vergroten.
Onderwijsbonden hebben het een „laf" voorstel gl
noemd en het is ook bepaald geen staaltje van politiet
moed. De fracties van CDA en VVD hebben immers de ui
eindelijke beslissing doorgeschoven naar de schoolleidingei
die daardoor met de zwarte piet komen te zitten. Dat op zie
is al niet fraai.
a
DAAR komt echter nog bij dat er eigenlijk geen sprake
van een echte keuze. Als een school zijn vierjarige nieuwko h
mers slechts twaalf uur les gaat bieden, terwijl een naburig ii
school gewoon aan de nu geldende 22 uur vasthoudt, zulle o
de meeste ouders uiteraard hun kinderen naar de laatst
school sturen. Alle scholen zullen zich er dus wel voor hoe
den te snijden in het aantal lesuren van de jongste leerlinge!
en noodgedwongen tot vergroting van de klassen besluiten 6
MINISTER Deetman heeft zich een heftig tegenstandJst
verklaard van een verdere vergroting van de klassen. De réti
geringspartijen stellen dat in feite toch voor, hoewel ze niegi
ronduit voor hun bedoelingen uit durven komen. We zijn beir
nieuwd hoe minister Deetman op de voorstellen van CDA e|„.
VVD zal reageren. Enthousiast kan hij nooit zijn. p!
Iets kouder
DE BILT (KNMI) Van
avond trekt een gebied met
buien van Engeland via de
Noordzee naar Denemarken.
Ook in ons land vallen dan
mogelijk enkele buien. De
kans daarop is in het noorden
het grootst. De storing wordt
later in de nacht en morgen
ochtend gevolgd door enkele
opklaringen. Morgen breidt
zich een hoog vanuit het wes
ten naar Frankrijk uit. Gelei
delijk nadert een diepe oce
aandepressie vanuit het zuid
westen IJsland. Bij ons draait
de wind daarbij van west naar
zuidwest en wordt aan zee
krachtig of hard. Vochtige
lucht met bewolking bereikt
dan ons land. Door de nabij
heid van het Franse hoog
wordt echter geen regen van
betekenis verwacht. De aan
stromende lucht is iets kouder
dan de lucht, die gisteren in
ons lénd aanwezig was, in de
middag wordt het een graad of
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en vrijdag:
Zuid-Scandinavië: af en toe re
gen, vooral in het zuidwesten,
in Zweden opklaringen. Mid-
dagtemperatuur 5 tot 9 graden.
Denemarken, Noord-Duits-
land, Benelux: af en toe zon.
Morgen in Denemarken nog
wat regen, overigens droog.
Middagtemperatuur 5 tot 8
graden.
Britse eilanden, Ierland: perio
den met zon, in Schotland en
West-Ierland plaatselijk regen.
Middagtemperatuur van 6 gra
den in het noorden tot 11 in
het zuidwesten.
Midden- en Zuid-Duitsland:
half tot zwaar bewolkt en
plaatselijk mist. Middagtempe
ratuur 4 tot 7 graden.
Frankrijk: perioden met zoij^
plaatselijk mist. Middagtempd f'
ratuur van 5 graden in hes!
oosten tot 10 in het westen e|N
14 bij de Middellandse Zee.
Alpengebied: droog en zonni«e'
maar in de dalen plaatselijv
mist. Nulgradengrens op ongt Zi
veer 1500 meter. Middagten 0
peratuur in de dalen 3 tot g
graden. 0
Spanje, Portugal: droog en vr r<
zonnig. Middagtemperatui n
van 15 graden in het noorde t<
tot 19 in het zuiden. Ii
d'
Italië, Joegoslavische kust: vr g'
zonnig, maar in de Povlakttei
plaatselijk mist. Middagtempe'rr
ratuur van 9 graden in Noord)p
Italië tot 12 a 18 elders.
De Bilt
Eelde
Eindhove
Den Hele
12 10 0 2Ï'
