Staat van hereniging
leidt tot drie kerken"
Scherpe kritiek
bisschoppen VS
op beleid Reagan
Aartsbisdom
vindt leden
registratie
dure zaak
aan tafel
Ccidoc Soma/rt
CcidaeSommit
EMMA ÜSBEWONERS WILLEN TERUG
kerk
wereld
Afscheid Mw Prof Halkes
Tentoonstelling Ketters
en Papen verlengd
Charta-woordvoerder
trekt boetekleed aan
V®!-!
Een wordingsproces
kan nog mislukken
Vitale Radboud staat stil bij eigen rol
Geloof en schoolboeken
weer
brieven
'n i
lezers
ACHTERGROND
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1986PAGIN,
Vroegere inwoners van het
dorp Amwas, het bijbelse
Emmaüs bij Jeruzalem, stel
len nieuwe pogingen in het
werk terug te keren naar de
plaats waar hun voorvaders
hebben gewoond. Als vele
andere dorpen werd ook Em
maüs in de zesdaagse oorlog
van 1967 verwoest. De bewo
ners zijn verstrooid geraakt
in Jordanië of nog verder
weg. Een comité van vroege
re inwoners onder leiding
van Ahmad Deeb Youssef is
een campagne begonnen om
niet in vergetelheid te raken.
Aan alle in aanmerking ko
mende autoriteiten in Israel
en Jordanië zijn smeekbeden
gericht toch oog te hebben
voor de historische en bijbel
se betekenis van het oude
Emmaüs en de oud-inwoners
toestemming te geven over te
gaan tot herbouw.
Al-Deeb, een uit Palestina af
komstige christen, heeft een
comité gevormd met als doel
de herbouw van Emmaüs te
bevorderen. Het heeft 1200
brieven gestuurd aan hoogle
raren in de theologie om
steun te betuigen.
Het verhaal van de Emmaüs
gangers staat in het evangelie
naar Lucas, hoofdstuk 24.
Het dorp wordt daar „zestig
stadiën van Jeruzalem" gesi
tueerd. Na zijn opstanding
liep Jezus samen op met twee
inwoners, die van Jeruzalem
op weg waren naar hun dorp.
Aanvankelijk herkenden zij
hem niet, maar later werden
hun ogen geopend en ge
bruikte Jezus in hun huis het
avondmaal.
Gezond verstand kan men
sen tot elkaar brengen die
over alles verschillend den
ken.
In plaats van de beoogde
ene kerk, leidt het pro
ces van Samen op Weg
tot drie kerken. Die ver
rassende uitspraak deed
ir. J. van der Graaf, se
cretaris van de Gerefor
meerde Bond, die de
rechterflank in de Her
vormde Kerk vertegen
woordigt, gisteren in
Ede, waar de hervormde
en gereformeerde syno
den bijeen zijn om te
praten over eenwording.
De synoden namen ondanks
de negatieve stemming aan
de vooravond het besluit dat
beide kerken in „staat van
hereniging zijn", dat wil zeg
gen: onomkeerbaar op weg
zijn tot eenwording. Tegelij
kertijd echter werd besloten
dat plaatselijke hervormde
en gereformeerde kerken de
vrijheid hebben om niet tot
samenwerking over te gaan
en te blijven functioneren
onder de kerkorde van de
„eigen" kerk. Ir. Van der
Graaf verwacht op grond
hiervan dat hervormde ge
meenten die niet willen sa
menwerken onder de her
vormde kerkorde blijven be
staan, dat gereformeerde
kerken die ook niet willen
samengaan hun kerkorde
handhaven en dat de derde
„kerk" wordt gevormd door
Samen op Weg gemeenten,
die gaan werken met de
nieuw te maken „Samen op
Weg-kerkorde".
Overigens nam de gecombi
neerde synode het besluit tot
„hereniging" met slechts der
tien van de ruim honderd-
dertig stemmen tegen, op een
na allen afkomstig uit de Ge
reformeerde Bond. Zoals be
kend heeft deze vereniging
binnen de Hervormde Kerk
grote moeite met Samen op
Weg. Volgens de Bonders
wordt in Samen op Weg te
kort gedaan aan het belij
dend karakter van de hereni
gde kerk. Eén Bonder, name
lijk dr. S. Meijers uit Leiden
stemde vóór. Hij verklaarde
desgevraagd tot zijn keuze te
zijn gekomen onder andere
op grond van de overweging
dat éénheid in belijdenis
vraagt om een zichtbare een
heid, vooral in een wereld
die in toenemende mate ont
kerstent.
De voorgestelde besluitvor
ming werd door in totaal tien
voorstellen geamendeerd.
Enkele daarvan beoogden
een uitstel of afzwakking van
de „staat van hereniging De
meestevoorstellen kregen
vooral steun van de behou
dende leden van de her
vormde synode en haalden
geen meerderheid.
De rooms-katholieke bis
schoppen van de Verenigde
Staten hebben met een ober-
weldigende meerderheid
goedkeuring gehecht aan de
derde versie van de pastorale
brief over de Amerikaanse
economie en de gevolgen
daarvan voor derden, „Eco
nomische gerechtigheid voor
allen". Er is jarenlang aan
gewerkt en er zijn tal van
openbare hoorzittingen voor
gehouden.
De brief oefent scherpe kri
tiek op de ongelijke inko
mensverdeling in de VS en
noemt de toenemende ar
moede een „sociaal en moreel
sdhandaal". De bisschoppen
voeren een vurig pleidooi
voor het scheppen van meer
arbeidsplaatsen voor werk
zoekenden. verbetering van
sociale uitkeringen en verho
ging van het minimum-loon.
Volgens de bisschoppen moet
bij elke economische beslis
sing allereerst worden gelet
op de consequenties ervan
voor de armste leden van de
samenleving. Huns inziens
dient de internationale eco
nomische orde zodanig te
worden gewijzigd, dat de
kloof tussen rijke en arme
landen niet voortdurend bre
der wordt.
De bisschoppen stellen, dat
de Verenigde Staten als het
rijkste land ter wereld bij
zondere verantwoordelijk
heid dragen tegenover ont
wikkelingslanden. Zij zien
hun brief als een poging bij
te dragen aan een „nieuw
Amerikaans experiment"
met als doel economische
rechtvaardigheid voor allen
tot stand te brengen.
Naar de scheidende voorzit
ter bisschop James Malone
verklaarde dient de nieuwe
pastorale brief te worden be
zien als aanvulling op de in
1983 gepubliceerde brief over
ontwapening en verminde
ring van defensie-uitgaven.
De meeste internationale
conflicten komen, zo ver
klaarde hij, immers tot stand
door zwaarwegende economi
sche ongerechtigheden. „Wie
vrede wil moet ook streven
naar economische gerechtig
heid", aldus mgr. Malone.
De kritiek van een leken-
commissie op de pastorale
brief kenschetste aartsbis
schop Rembert Weakland,
die een belangrijke rol heeft
gespeeld bij het opstellen van
het nieuwe bisschoppelijke
document, als „bijna godslas
terlijk in de verdediging van
het ongeremde kapitalisme".
Op vrijdag 21 november zal mevrouw prof. Catharina Halkes
afscheid nemen als bijzonder hoogleraar Feminisme en Chris
tendom aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.
Om 15.00 precies houdt zii in de St. Stevenskerk een rede
over feminisme en spiritualiteit. Om 11.30 is er een viering in
de Nijmeegse Studentenkerk, Prof. van Weliestraat 1. Inlich
ting en aanmelding tel. 080 - 512180/512.182.
seum het Catharijneconvent in Utrecht zal wegens de grote
belangstelling met drie weken worden verlengd. Ze is nu tot
15 december te bezichtigen. Al zo'n 17.000 mensen, onder wie
4.000 scholieren, hebben de tentoonstelling sinds de opening
in september bezocht. Op basis van het gemiddelde bezoek
per dag verwachten de organisatoren dat ruim 25.000 bezoe
kers de expositie zullen bezichtigen.
De Erasmusstichting, noch het ministerie van buitenlandse
zaken is verantwoordelijk voor de weggelaten verwijzing
naar de mensenrechtenbeweging Charta' 77 in de rede van
Vaclav Havel ter gelegenheid van de uitreiking van de Eras
musprijs 1986. Dit verklaarde Charta-woordvoerder Frantisek
Janouch donderdag op een persconferenie in Rotterdam. Ja-
nouch, die namens Havel de prijs heeft aanvaard, zei dat de
weglating in de tekst te wijten is aan een technisch fout,
waarvoor hijzelf de verantwoordelijkheid draagt, en volstrekt
geen politieke betekenis mag worden toegekend.
\V;-.
v'D, v.*-
l-v V, SS SS
*s KV:V' t*
x J
Tora leidraad in financiële hart van Chicago
Rabbijn Daniel Moscowitz heeft twee jaar lang met een groep
deskundigen uit de financiële wereld de Tora, de joodse wet,
bestudeerd. Het financiële reilen en zeilen werd in die studie
tegen het licht van de Tora gehouden. Uiteraard hoorde daar
ook een uitstapje bij. Samen met zijn studenten bracht Mos
cowitz deze week een bezoek aan het hart van het financiële
centrum van Chicago.
WAARSCHUWING PROF. DE KNUFF:
Als de herenigde kerk van
hervormden en gereformeer
den niet in staat is een ant
woord te geven op de moreel
en politiek onoplosbare pro
blemen in de samenleving,
dan worden kerkleden tot
sectariërs en is Samen op
Weg mislukt.
Dat betoogde de hervormde
prof. dr. W.H. de Knijff te
Utrecht gisteren op de ge
combineerde synode in Ede.
De kerk heeft een geweldige
roeping om met nieuw elan
in te gaan op de problemen
van de samenleving, waarin
God geen plaats meer heeft,
maar die wordt beheerst door
de autonome mens.
De oproep van prof. De
Knijff kwam na een bespre
king waarin met name be
zwaren tegen de hereniging
aan de orde kwamen en waar
in het algemeen geen sprake
was van echt enthousiasme
voor de oecumenische bewe
ging van de beide prote
stantse kerken.
Hij hekelde de wijze waarop
de Bonders, de rechtervleu
gel van de Hervormde Kerk,
hun grieven hadden geuit.
„U hebt met kanonnen uw
bezwaren afgeschoten, maar
u moet overgaan tot de in
fanterie; u moet uw rijkdom
vruchtbaar maken aan de
hele kerk via het gesprek".
Hij noemde de gescheiden
heid een ketterij, een vrucht
van het ontbreken van de
„oude katholieke deugd", na
melijk de zin voor de een
heid. Prof. De Knijff verweet
sommigen in de kerken de
eenheid pas te willen, nadat
„de waarheid" is gevonden.
„Wie zo denkt doet afbreuk
aan de waarheid. Want waar
heid is een deel van de een
heid. Eenheid is een roeping,
een plicht".
De Utrechtse hoogleraar
vond dat de kerkleiding best
met wat meer kracht en en
thousiasme kan optreden bij
het proces van Samen op
Weg. „Er moeten kapiteins
op de brug staan die met vi
sie en elan de koers op elkaar
afstemmen. Anders driiven
de schepen maar wat doelloos
rond".
De werkgroep die voor de
staf van het aartsbisdom
Utrecht de plannen heeft be
studeerd voor een interker
kelijk opgezette centrale ker
kledenregistratie heeft grote
bedenkingen tegen deelne
ming. Dat heeft mr. J. Klok,
econoom van het aartsbis
dom, in een „urgente brief"
meegedeeld aan de parochies
en dekenaten.
De twijfels hebben betrek
king op drie punten: de pas
torale zinvolheid van de cen
trale registratie, de techni
sche opzet en de financiële
consequenties. De bisdom
men zouden een eenmalig
bedrag van vijf miljoen gul
den moeten opbrengen, plus
nog eens vijf miljoen gulden
per jaar voor de exploitatie.
Voor het aartsbisdom zou dat
neerkomen op een jaarlijkse
uitgave van een miljoen gul
den, of wel een gulden per
parochiaan.
De brief is urgent omdat de
bisschoppenconferentie op 9
december definitief beslist
over het al of niet meedoen
aan het centrale systeem.
Tenminste zes van de zeven
bisdommen moeten zich posi
tief uitspreken, wil het mee
doen van de RK Kerk een
feit worden. Wat de andere
bisdommen doen, is nog niet
bekend.
Alternatieven voor de kerke
lijke ledenadministratie zijn
nog niet uitgewerkt. Dat zal
bij niet meedoen wel op kor
te termijn moeten gebeuren,
want vanaf januari 1988 zul
len de burgerlijke gemeenten
geen persoonsgegevens meer
doorgeven aan de plaatselijke
Kerken wegens het verdwij
nen van de kerkelijke aante
kening uit de bevolkingsre
gisters.
Met een plechtige bijeen
komst in de Domkerk in
Utrecht heeft de Radboud-
stichting gisteravond haar
tachtigjarig jubileum gevierd.
In de kerk waren talloze per
sonen uit het katholieke aca
demisch milieu, vertegen
woordigers van het episco
paat en van katholieke orga
nisaties aanwezig om de bij
eenkomst luister bij te zetten.
Speciale gasten waren kardi
naal Alfrink en minister
Deetman van onderwijs.
Daarnaast waren er ook stu
denten die actief zijn in het
pastoraat, dat door het Rad-
boudfonds geldelijk wordt
ondersteund.
Zij luisterden onder meer
naar toespraken van de voor
zitter prof. I. W. van Spiegel
en de Rotterdamse socioloog
J.M. de Valk, waarin de rela
tie tussen wetenschap en le
vensbeschouwing centraal
werd gesteld. De Radboud-
stichting wil de vraag naar
bezinning vanuit levensbe
schouwelijk perspectief open
houden. Dat doet zij onder
meer door het onderhouden
van een aantal bijzondere
leerstoelen aan de niet-con-
fessionele universiteiten. Niet
langer wil zij, zoals ooit in
het verleden geval was, be
paalde katholieke opvattin
gen voorschrijven.
De enorme en nog steeds
groeiende invloed van het
wetenschappelijk bedriif op
het maatschappelijk leven
heeft bij de Radboudstichting
een nieuwe bezinning op de
relatie tussen wetenschap en
levensbeschouwing in gang
gezet. In de oude organisatie
is nieuw bloed gestroomd nu
de vraag naar die bezinning
in het licht van allerlei tech
nologische ontwikkelingen
aan een behoefte blijkt te
voldoen.
De socioloog De Valk gaf een
met veel citaten gelardeerd
overzicht van de boeiende
confrontatie tussen geloof en
wetensschap. Steeds is er be
hoefte geweest aan een syn
these tussen die twee. In de
Middeleeuwen domineerde
het geloof ten koste van de
wetenschap, in de negentien
de eeuw leek het omgekeer
de het geval. Fel was dikwijls
de strijd tussen gelovigen en
niet-gelovigen. Toch ontstond
geleidelijk een nieuwe over
eenstemming. Dat bleek ech
ter geen synthese te zij: ge
loof en wetenschap kregen
Prof. I. W. van Spiegel, voor
zitter van de Radboudstich
ting
ieder een eigen terrein aan
gewezen, zodat zij niet meer
in conflict met elkaar kon
den komen.
Deze autonomie van de we
tenschap heeft, aldus De
Valk, grote voordelen gehad.
Zij maakte het mogelijk dat
mensen van verschillende le
vensbeschouwing met elkaar
konden samenwerken en zij
verloste gelovige onderzoe
kers van een kwellend gewe
tensprobleem. Maar het fun
damentele vraagstuk bleef
onopgelost. Aan het eind van
de twintigste eeuw wordt op
nieuw duidelijk dat weten
schap niet neutraal is. Aan
wie haar beoefent worden
niet slechts intellectuele ei
sen gesteld, maar hij wordt
ook op zedelijke hoedanighe
den aangesproken. Er is nog
meer: de gehele wetenschaps
beoefening heeft slechts zin
indien zij in een wijder ver
band geschiedt, waarbij de
vraag moet worden beant
woord wat wij met haar re
sultaten willen, waarom wij
wetenschap willen.
De opvattingen van De Valk
weerspiegelen in sterke mate
de manier waarop de Rad
boudstichting anno 1986 wil
opereren.
Om die wisselwerking tussen
wetenschap en levensbe
schouwing te stimuleren,
reikte prof. Van Spiegel gis
teren een aantal prijzen aan
mensen die zich op deze rela
tie in wijsgerige zin hebben
bezonnen. De eerste prijs
ging naar dr. Peter Jonkers,
docent wijsbegeerte in Heer
len voor een verhandeling
over vrijheid en macht van
uit christelijk perspectief.
Champignons in roomsaus - varkensfricandeau
met bleekselderijsalade en aardappelen - poire
belle Hélène
Voor twee: uitje, 10 g boter, 200 g champignons, 0,5 dl
warme bouillon, zout, peper, nootmuskaat, 0,5 dl room,
peterselie, paar sneetjes (stok)brood;
400 g varkensfricandeau voor 2 dagen), 60 g boter, zout,
peper, knoflook, stuk ui en wortel;
1 lepel rozijnen, halve struik bleekselderij, 2 lepels yog
hurt, 1 lepel mayonaise, zout, peper, azijn, 1 appel, 1 le
pel walnoten, peterselie;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
2 porties vanille-ijs, 2 halve peren uit blik, 25 g pure cho
colade, 0,2 dl slagroom.
Fruit stukjes ui goudgeel in de boter en bak vervolgens de
gehalveerde champignons drie minuten mee. Voeg bouillon,
iets zout, peper en nootmuskaat toe en stoof de massa tien
minuten. IVarm de room mee en bestrooi het gerechtje met
fijngeknipte peterselie. Presenteer er het brood apart bij.
Schroei het vlees dicht in hete boter, temper het vuur en
voeg zout, peper, een hele teen knoflook en grove stukken ui
en wortel toe. Braad het vlees onder geregeld keren in drie
kwartier gaar. Maak de jus af met weinig water en zeef hem.
Kook de rozijnen tien minuten, laat ze uitlekken en afkoe
len. Haal de struik bleekselderij uit elkaar. Trek de lange
draden uit de harde stengels of doe die stengels helemaal
weg. Was de groente en snijd haar in smalle stukjes. Maak
een sausje van yoghurt en mayonaise op smaak met zout, pe
per en azijn. Voeg rozijnen, bleekselderij, stukjes appel, noten
en fijngeknipte peterselie toe.
Laat de chocolade smelten in een kommetje dat in een pan
met zacht kokend water staat. Roer er de room door en laat
het sausje warm worden. Leg per persoon het ijs in een cou
pe, met daarop een halve peer en schenk er de warme saus
over.
Menutip voor maandag: varkensfricandeau met witte kool en
aardappelen vanillerijstevla.
JEANNE
In de Verenigde Staten hebben sommige ouders bezwa
tegen bepaalde leerboeken die hun kinderen op de openb iberj
school gebruiken. Een deel van die bezwaren komt in if>ev'
kort gezegd hierop neer: In de kerk leren hun kinderen lUtz"
God de wereld in zeven dagen heeft geschapen en op
leren ze dat de wereld het produkt is van een evolutie-] ,ns
ces, waar geen God aan te pas is gekomen.
Het is natuurlijk maar de vraag of wetenschap en geloJE
bovengenoemde wijze tegenover elkaar moeten worden nk
zet. En de omstandigheden van het Amerikaanse en Ned
landse onderwijs verschillen te zeer om een directe verg<
king te maken, maar waar het om draait is in beide lan< ilT
hetzelfde. Dat is de vraag hoe mensen vanuit hun leve
overtuiging tegen de werkelijkheid aankijken en hoe
school de kinderen die werkelijkheid leren zien. Er zijn
voorbeelden te noemen die aangeven hoe verschillend mi
sen, vanuit hun levensovertuiging, tegen de werkelijkh
aankijken. Kijk je bijvoorbeeld tegen heiligen aan als histo
sche figuren van wie ongeloofwaardige dingen worden v
teld, of zijn heiligen mensen geweest die op bijzondere wi
doorzichtig maakten wat God van mensen wil, ook in de
tualiteit?
De manier van kijken naar de werkelijkheid krijgt een h
directe vertaling in allerlei schoolvakken en dus in leerb tt®!
ken. Bijvoorbeeld bij het vak maatschappij-oriëntatie. Da enJ
gaat het erom hoe je tegen de samenleving aankijkt: Via
marxistisch model of vanuit de overtuiging dat mens en
reld hun beste plaats vinden in waarden en normen die (<x
in het christendom leven. Een ander voorbeeld is de wi
waarop kinderen wordt geleerd mens en natuur te begrijp
Wordt een puur biologisch verklaringsmodel aangereikt?
is de mens méér dan een ingewikkelde vorm van leven,
stuurd en bepaald door chemische processen?
In kringen van het confessioneel onderwijs komt geluk
weer meer aandacht voor het belang van leerboeken,
gaat daarbij niet om christelijke rekenboeken. Waar het
om gaat is dat kinderen op de confessionele school de werk J
lijkheid leren kennen met ogen en oren die weet hebben v
een overtuiging, die richting geeft aan de manier waarop
met die werkelijkheid dienen om te gaan.
In de ochtend regen
DE BILT (KNMI) Tussen
een hogedrukgebied boven de
Sovjet-Unie en een lagedruk
gebied boven IJsland wordt
nog steeds vrij zachte lucht uit
Frankrijk aangevoerd. On
danks deze zuidelijke stroming
zien oceaanstoringen kans om
tot ons land door te dringen.
De komende 24 uur passeert
ons zo'n storing. In de ochtend
regent het nog af en toe, in de
middag klaart het weer op en
loopt de temperatuur op tot
ongeveer 13 graden.
De wind is eerst nog zuid tot
zuidoost, matig, aan de kust af
en toe krachtig en draait na de
middag naar zuid tot zuidwest.
Voor morgen verwachten we
perioden met zon en een mid-
dagtemperatuur van ongeveer
12 graden bij een matige zui
delijke wind.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en maandag:
Zuid-Scandinavië: veranderlijk be
wolkt en voornamelijk in zuidwest-
Noorwegen af en toe regen. Middag-
temperatuur van 10 graden langs de
zuid- en westkusten tot 5 graden lan-
din waards.
Denemarken: perioden met bewol
king en af en toe wat regen afgewis
seld door enkele opklaringen. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 10 graden.
Britse eilanden: wisselvallig weer
met af en toe regen. Middagtempera-
tuur van 12 graden in het zuiden tot
9 graden in het noordwesten.
Benelux, noordwest-Duitsland: af en
toe zon en mogelijk wat regen van
weinig betekenis. Middagtempera-
tuur ongeveer 12 graden.
Zuidoost-Duitsland, Alpengebied:
zonnige perioden. Vooral op maan
dag aan de Alpen-zuidzijde bewol
king. Hoofdzakelijk droog. Middag-
temperatuur op laaglandniveau en in
de dalen 8 tot 13 graden. Nulgraden-
grens overdag op ongeveer 2300 me
ter hoogte.
Frankrijk: in het westen verander
bewolkt en af en toe regen. Midd
temperatuur rond 13 graden. Ëld
perioden met zon, vooral in
Frankrijk. Middagtemperatuur
sen 13 graden meer naar he
en 16 graden in het zuiden.
Spanje, Portugal: in noordwest-Sp
je bewolkt en af en toe wat regen,
ders vrij zonnig, vooral in het zuii
en oosten. Middagtemperatuur tus
16 graden in het noorden en in
binnenland tot 18 k 21 graden in
zuiden en langs de zuidoost-kust
Italië, Joegoslavische kust in noc
Italië wolkenvelden en plaatse!
mist, elders vrij zonnig maar op Si
lië en Sardinië mogelijk regen ofo
weersbuien. Middagtemperatuur
noord-Italië 8 tot 14 graden, eldeo
tot 20 graden.
Weerrapporten 14 november 19 uur. 'I
Weer Max. Ni
Eelde onbew. 13** 1
Eindhoven h.bew. 15 1
Den Helder h.bew. 13 J
Helsinki
Innsbruck
Klagenturt^
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Manoeuvres (2)
Als oorlogsveteraan plaats ik
graag een kanttekening bij de
kritische opmerkingen in deze
rubriek over schade als gevolg
van een NAVO-oefening. Be
drijfsongevallen, zoals ver
keersongelukken, komen in
oorlogstijd veelvuldig voor.
Een NAVO-oefening is geen
„spelletje", maar bittere ernst,
waarbij de werkelijk barre
omstandigheden in oorlogstijd
worden nagebootst, om een zo
goed mogelijke geoefendheid
te kunnen bereiken. Rupsver-
tuigen veroorzaken grote scha
de aan velden, akkers en we
gen. Dat gebeurt zowel in oor
logstijd als bij oefeningen.
Vandaar, dat bij manoeuvres
met alle eigenaren en beheer
ders van de te gebruiken ter
reinen vóóraf de schadever
goeding wordt overeengeko
men, welke na afloop van de
oefening prompt wordt ver
goed. Wij betalen veel belas
tinggeld ten behoeve van de
defensie. Indien de krijgs
macht niet de ruimte en de ge
legenheid wordt gegund onder
reële omstandigheden te kun
nen oefenen, dan zou de inves
tering ir» kostbaar materieel si
dure specialistische vormi v
van personeel weggegooid ge
zijn.
H. van Rossum, n
VOORBURG. F
Voetbalvandalisme (4)
Het sectiebestuur heeft r
fraai staaltje paniekvoetbal tl 1
beste gegeven door de we
strijd Sparta-FC Den Haag o j
te zetten. Daarmee is op kor t
termijn een oplossinkje b
dacht voor een probleem, d
een veel diepgaander aanpi
vereist. Sparta wordt bovei
dien gedupeerd voor iets wal
de club part noch deel aa 1
heeft. De KNVB heeft tot du
ver steeds gezegd dat het ni
haar taak is incidenten te b
strijden. Maar een beetje m«
goede wil kunnen Van d<
Louw c.s. wel degelijk tonei
Nu het Nederlands elftal vol
gende week waarschijnlijk etr
goed bezet Olympisch Stadii j
gaat trekken voor de wedstri
tegen Polen stromen de ton
nen weer binnen bij de boni
Dat levert de middelen op 01
iets structureels te doen aan d
situatie. Wat te denken va
.speciaal geconstrueerde val
ken of kooien voor die rel
schoppers, zodanig ingericl
dat niets meer op het veld ka
worden geworpen; en special
vervoer, desnoods veewagen
om de raddraaiers van statio -
naar stadion v.v. te vervoeren
Het zijn wellicht middeleeuw
se methoden, maar onoirbai
gedrag vereist een bijzondei
aanpak.
P. Jansen,
DEN HAAG.
