'Verzoening betekent kans voor machteloze' C^icLc Soman Conflict binnen ICTO lijkt bezworen ten I 'ft in kerk en wereld discussie bu jubilerende ikon: Kan geloofsverkondiging wel via televisie? :t< weer brieven lezers ACHTERGROND £eidóc6ou*a/nt MAANDAG 10 NOVEMBER 1986PAGlNi IN Bisschop Ernst trekt partij voor Turkse Bisschop H Ernst van Breda heeft zaterdag de kant gekozen van de 24-jarige Turkse vrouw Nurcan Fidan, die twee weken geleden samen met haar vijfjarig zoontje, na een illegaal ver blijf van acht jaar in ons land, naar Turkije is uitgewezen. De vrouw verkeert momenteel in een uitzichtloze positie. Ze is door de Nederlandse consul in Turkije in opdracht van het mi nisterie van justitie ondergebracht in een hotel in Istanboel. Ze heeft geen familie in Turkije en er is geen enkele mogelijkheid dat zij als ongehuwde vrouw in de Turkse samenleving geac cepteerd zal worden. De bisschop zegt in de brief te hopen dat de Nederlandse overheid om humanitaire redenen de uitwij zing zal terugdraaien. Fundamentalisme groeit bij Amerikaanse Baptisten De presidenten van de zes seminaries van de „Southern Baptist Convention", met 14,5 miljoen leden een van de grootste prote stantse kerken in Amerika, hebben vorige week een gezamen lijke verklaring ondertekend, waarin ze de onfeilbaarheid van de bijbel als bindende autoriteit aanvaarden. Komend jaar zul len er drie conferenties over onfeilbaarheid en uitleg van de bijbel worden gehouden. Gematigde Baptisten hebben de overeenkomst een overwin ning van de fundamentalisten genoemd. „De vredescommissie (ter beslechting van onderlinge geschillen werd vanaf de op richting gemanipuleerd door de fundamentalisten", aldus een van hun woordvoerders. Revolutie: plotselinge verandering in de vorm vasn wanregering. Ambrose Bierce len van den Heuvel ICTO-VOORZITTER JANSSEN VAN RAAY: „Benoeming len van den Heuvel onverstandig" ,,Dat het IKV de socialis tische Europarlementa riër mevrouw len van den Heuvel tot voorziter heeft gekozen is fijn voor het ICTO, goed voor Ne derland, maar jammer voor het IKV. Het is niet verstandig om een actieve politicus in zo'n functie te benoemen. Daarmee wordt het IKV een socia listische club". Op deze wijze reageerde IC TO-voorzitter mr J. L. Jans sen van Raay op de benoe ming van de oud-PvdA-voor- zitter len van den Heuvel tot voorzitter van het IKV. Jans sen van Raay zei wel te ver wachten dat het debat met mevrouw Van den Heuvel over vrede en veiligheid beter zal verlopen dan met IK V-se cretaris Mient-Jan Faber. ..Mevrouw Van den Heuvel is een intelligente gesprekspart ner", aldus Janssen van Raay. Van den Heuvel volgt de bij na een jaar geleden terugge treden dr J. van der Putten op die de samenwerking met Faber niet meer zo zag zitten. De ICTO-voorzitter wordt zelf vandaag opnieuw beëdigd als lid van het Europees Par lement voor het CDA na de benoeming van Europarle mentariër Yvonne van Rooy tot staatssecretaris in het ka- binet-Lubbers. Je krijgt nu het beeld dat twee kerkelijke vredesbewe gingen in Nederland vanuit Straatsburg worden geleid", grapte Janssen van Raay. Hij liet er echter geen misver stand over bestaan dat hij bei de functies onverenigbaar acht. Hij zal dan ook zo spoe dig mogelijk, maar uiterlijk in mei van het volgend jaar, af treden als ICTO-voorzitter. ..Deze functie mag je niet in handen leggen van een actief politicus, althans dat vindt het ICTO". aldus Janssen van Raay. Het interne conflict bin nen de kerkelijke vredes beweging ICTO (Inter kerkelijk Comité Tweezij dige Ontwapening) lijkt nog voor het eind van dit jaar tot het verleden te behoren. Bestuur en op positie vonden elkaar af gelopen zaterdag tijdens de verenigingsraad in Baarn in het advies om ,,een zekere terughou dendheid te betrachten in het innemen van politie ke en militair-strategi sche standpunten". Tevens werd besloten uiter lijk begin volgend jaar twee vice-voorzitters te benoemen, van wie één de huidige voor zitter mr J. L. Janssen van Raay zo spoedig mogelijk op moet volgen in verband met diens vertrek naar het Euro pees Parlement. Bestuur en oppositie kwamen overeen dat beide aan te trek ken vice-voorzitters voor alle stromingen binnen het ICTO aanvaardbaar moeten zijn en dat beiden 'samenbindende fi guren' dienen te zijn. Janssen van Raay: „Het bestuur wacht af met welke kandidaten de oppositie komt. Hebben zij geen kandidaten, dan doen wij dat. Begin december pra ten alle partijen er gezamen lijk over en het is de bedoe ling dat we begin '87 aan de verenigingsraad twee kandi daten voorleggen". Eén van de oorzaken van het dit jaar uitgebroken conflict hetgeen onder meer leidde tot het aftreden van vier be stuursleden en het stilleggen van diverse activiteiten was de band die enkele IC- TO-bestuurders hadden met het OSL, het Oud Strijders Legioen. Het zaterdag geko zen nieuwe bestuur telt één OSL-begunstiger, aldus Jans sen van Raay. „Overigens be schouwt het ICTO het OSL als een respectabele organisa tie, die op het terrein van vre de en veiligheid ongeveer hetzelfde denkt als wij", aldus Janssen van Raay. Opposant C. Smits uit Zoeter- meer toonde zich tevreden over de uitspraken van de verenigingsraad. Dat het ICTO zich niet duidelijk heeft uitgesproken tegen een relatie met het OSL of andere orga nisaties, achtte hij van minder belang. De terughoudende op stelling van het ICTO, een be zinning over de christelijke grondslag, de twee vice-voor zitters en het eventueel aan dragen door de oppositie van nog twee bestuursleden, vond Smits voldoende. „Er is geen winnaar noch verliezer", zei hij. De oplossing voor het conflict binnen het ICTO werd aange dragen door een Comité van Advies, onder leiding van ge neraal b.d. jhr. W. H. de Savo- rin Lohman. De bemidde lingsvoorstellen van het comi té werden alle door de vereni gingsraad in grote meerder heid aanvaard. De raad stem de ook in met deelname aan het platform voor vrede en veiligheid, een gelegenheid voor een permanente dialoog onder leiding van de Raad van Kerken. Het ICTO hoopt ook op deze wijze haar geluid beter te laten doordringen binnen de kerken. Er werden zaterdag plannen bekend gemaakt voor diverse activiteiten onder meer in het kader van het veertigjarig be staan van de NAVO, de 75ste herdenking van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en de 50ste herdenking van het begin van de tweede We reldoorlog. Dat alles in 1989. Volgend jaar wordt aandacht geschonken aan de Cuba-cri- sis die in 1962 bijna tot een oorlog tussen de VS en de Sovjet-Unie leidde. GERARD CHEL Homo-document Vaticaan gericht tegen pastores Het nieuwe Vaticaanse docu ment over homosexualiteit is niet zozeer tegen de homo- sexuelen gericht als wel tegen de pastores die hen begelei den. Dat zei de Leidse deken J. Schlatmann in een ge spreksbijeenkomst die gister middag was belegd in het ont moetingscentrum van de Leidse Werkgroep Homofilie. Uit het feit dat het Vaticaanse document is opgesteld in het Engels leidt Schlatman verder af dat het specifiek gericht is op de Amerikaanse katholie ke kerk. „Daar zie je het ver schijnsel dat homo-groepen niet de kerk verlaten, maar er juist actief in willen blijven, omdat ze hopen op die manier een verandering in de kerk ten opzichte van homoseksue len te kunnen bewerkstelli gen". Schlatman, die samen twee andere pastores in 1968 in Leiden het initiatief om het isolement van homofielen in kerkelijke kring te doorbre ken door hen een gespreks- mogelijkheid te bieden, zei dat de opvattingen in katho lieke kring positief zijn geëvo lueerd. In het Vaticaanse do cument had hij na lezing „werkelijk niets positiefs kun nen ontdekken". Hij ver klaarde er ook niets mee te kunnen doen. „Maar ik denk dat ik me in mijn kerk thuis kan voelen en dat je toch hartgrondig van mening kunt verschillen met degenen die aan het hoofd van de tafel zit ten". aldus Schlatman. PREMIER LUBBERS: Erasmus streefde naar verzoening „Denk niet dat een staat ooit geluk zal bereiken, wanneer zij niet door wijsgeren wordt geregeerd of door mensen die de wijsbegeerte liefhebben". Dat stond in de opdracht die prof. Sperna Weiland mee gaf aan premier Lubbers, toen deze gisteren in het Rotterdamse museum Boymans-van Beuningen de herdenking van het 450-ste sterfjaar van de wijsgeer Erasmus opende. De uitspraak was opgenomen in het ter gelegenheid van de herdenking gepubliceerde boek: „Erasmus, de actualiteit van zijn denken". Lubbers kreeg daar van het eerste exemplaar. In zijh toespraak noemde de premier Erasmus een groot humanist en christen, die in ae eerste plaats uit was op „verzoening van de geloven". In aansluiting op de titel van het herden kingsboek zei A.H.G. Rinnooy Kan, de rector-magni- ficus van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, dat wat „Erasmus ons thans te bieden heeft vooreerst het voorbeeld is van een rusteloze inzet voor een we tenschappelijke taak". Hij vergeleek het „permanen te geldgebrek" van Erasmus met de „financiële situ atie van de wetenschap in het algemeen en de naar hem genoemde universiteit in het bijzonder". Kunnen radio en televisie de bijbelse boodschap verkondigen? „Heel moeilijk" vinden de Leid se theologen F.O. van Gennep en L. Leertou wer. „Vaker dan u denkt", menen drs. Th. D. Jansen voorzitter van de NCRV en prof. dr. J.P. Versteeg, theoloog in Apeldoorn. De discussie vond plaats tijdens een symposium ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de IKON, de zendge machtigde namens acht kerken. Met name prof. Van Gennep had forse kritiek op de wijze waarop christelijke omroepen proberen via radio en televi sie het geloof te verkondigen. „Ik draai meestal de knop om als er een dagsluiter op het scherm verschijnt. Het is vaak verraad aan het geheimenis dat eigen is aan de verkondi ging van de Messias". De me dia missen de voorwaarden voor werkelijke verkondi ging, meende hij. Verkondi ging veronderstelt een be trokkenheid van spreker en hoorder op elkaar en op de boodschap. Een dagsluiting voor radio of tv kan daaraan niet voldoen. Soms. aldus prof. Van Gennep, biedt een uitzending wel gelegenheid voor verkondiging. Dat was het geval aan het slot van de tv.-uitzending waarin Doro- thee Sölle en Beyers Naudé elkaar ontmoetten. NCRV-voorzitter Jansen en prof. Versteeg (bestuurslid van de NCRV en voorzitter van de orthodoxe IKON-te- genhanger, het Convent van Kerken) bestreden de visie van Van Gennep. Zij ontmoe ten veel mensen die wél wor den geraakt door radio- of te levisieprogramma's. Wel gaf Jansen toe dat een dagsluiting een veel besproken onder- Prof. dr. L. Leertouwer werp is in de NCRV-staf. „Gemakkelijk is het niet, maar zoals u het voorstelt is het bepaald niet", vond hij. Naar zijn oordeel waren de theologen, samen met de filo soof dr. S. J. Doorman, vrij denker en oud-voorzitter van de VPRO, in hun toespraken niet representatief voor de kerken voor wie de IKON programma's verzorgt. Het aloude element in deze discussies, namelijk de vraag voor wie de IKON uitzendt, kwam ook op het jubileum ter sprake. Leertouwer en Van Gennep waren van mening dat de IKON zich primair richt op de Nederlandse sa menleving en niet op het kerkvolk. Leertouwer, die zo nu en dan meewerkt aan IKON-uitzendingen, verweet de kerken, die in hun synoda le discussies vrijwel altijd kri tiek hebben op de IKON, dat zij te weinig echt uitdagende vragen stellen aan de mede werkers van de kerkelijke zendgemachtigde. Juist deze medewerkers hebben een echte kerkelijke betrokken heid nodig, omdat een flink deel van hen „geen flauwe notie heeft van wat het woord God kan betekenen of al ja ren geleden heeft moeten vaststellen dat God een ander woord is voor geestelijke mis handeling en een stoplap voor wie niet wil weten wat er in de wereld aan de hand is". De Leidse hoogleraren meen den dat de omroep heel veel kan betekenen in de sfeer van catechese, pastoraat en diako- naat. Prof. dr. F.O. van Gennep Lof Minister Brinkman van WVC bleek tijdens zijn toespraak veel waardering te hebben voor de uitzendingen van deze omroep. De IKON brengt kwaliteit, meende hij en uit haar programmering blijkt dat ze duidelijk aanvul lend werkt op de grote zend gemachtigden. Daarmee is haar bestaansrecht aange toond. „De IKON is een on misbare stem van een bidden de en werkende kerkgemeen schap". Dat de pluriformiteit van het programma-aanbod aanleiding is tot discussie, „is alleen maar gezond. Want waar de antithese in het christelijk denken gaat ont breken, daar \Vaar monden worden gesnoerd, daar dooft het licht. Ik hoop dat IKON de kaarsen brandende mag houden tot de Bruidegom komt", zo besloot de minister zijn toespraak. De directeur van de IKON, ds. Wim Koole, bood de mi nister het eerste exemplaar van zijn boekje: „Ons dage lijks beeld". Hierin gaat Koole in op de (on)mogelijkheden van het medium televisie voor geloofsoverdracht. Het is uitgegeven bij Ten Have in Baarn. "Verzoening die alleen maar bedoeld is om rust te scheppen, is geen echte verzoening. Echte verzoe ning tussen mensen wordt slechts dan bereikt wanneer ook machtelo zen en rechtelozen een reële kans krijgen. Diake nen kunnen daarbij hei pen", aldus ds. H. Bijlsma spreker op de landelijke diakonale dag zaterdag in Zwolle, waaraan verte genwoordigers uit de her vormde kerk en de gere formeerde kerken deel namen. In zijn betoog wees ds. Bijl sma, directeur van het Alge meen Diakonaal Bureau van de Gereformeerde kerken op het feit dat de diakenen in de Nederlandse verhoudingen eeuwenlang een functie gehad hebben in de relatie tussen rijk en arm. "De rijke bleef de gever, de arme ontvanger, en tussen hen in stond de diaken als bewaker van die orde". "Geef ons heden ons dagelijks brood, betekende het werke lijk iets anders dan: ons rijken het onze en de armen wat wij kunnen missen?", zo vroeg hij zich af. "Het zal duidelijk zijn dat met een dergelijke opvat ting van diakonaat on danks het feit dat velen, zeer velen werden geholpen ten diepste steeds opnieuw de zwakken de mond werden ge snoerd; steeds opnieuw ook werd op deze manier over hun diepste wensen heenge- De spreker signaleerde dat verzoening in de praktijk zeer moeilijk te realiseren is. "Soms heeft het er de schijn van dat de kerkelijke ge meenten nóg onverzoenlijker is dan de wereld waarbinnen ze bestaan", aldus ds. Bijlsma. Hij noemde een aantal zaken waar kerkleden met elkaar "over in de clinch liggen": vredesvraagstuk, kernenergie, kinderen aan avondmaal, ho mofilie en politiek in de kerk. Hij vond het geen wonder dat de reactie van kerkeraden dan ook vaak is: "Laten we alstublieft de rust binnen de kerk bewaren". "Maar", zei hij, "ik voel mij ongelooflijk benauwd worden door een kerkpolitiek die erop uit is alle hete hangijzers van de sa menleving buiten de kerk te houden. Hij meende verder dat orde en rust in de kerk nog vaak geëist worden met een beroep op de bijbel. Prei met ham en gebakken aardappelen zachtzure havermoutvla Nodig voor twee: 750 g prei, zout, 2 plakken gekookte ham a 100 g, peper, azijn, zachte margarine, 1 volle lepel paneermeel en geraspte kaas, 10 g margarine; 0,5 tot 1 kg aardappelen, olie, 15 g margarine, zout, peter selie; 2,5 dl melk, 40 g havermout, 2,5 dl karnemelk, bruine basterdsuiker. Snijd van elke prei een dun plakje van de onderkant. Deel de groente in de lengte in tweeën en snijd haar vervolgens in stukken van drie centimeter. Gebruik het witte en lichtgroe ne deel van de prei, doe de donkergroene stukken weg. Was de groente grondig, want er zit soms veel vuil tussen de bla deren. Kook de prei in weinig water met zout in acht minuten gaar. Schenk het kooknat in een kommetje. Meng de prei met de in blokjes gesneden ham en voeg naar smaak peper en azijn Leg het warme mengsel in een met zachte margarine inge vette ovenschaal en schenk er zo veel kooknat op dat het een halve centimeter hoog aat. Bestrooi de schaal met een mengseltje van paneermeel en geraspte kaas en verdeel daarop de tien gram margarine. Zet de schaal even onder een hete grill of wat langer in een voorverwarmde hete oven voor een korstje. Kook de aardappelen, al of niet in de schil, zo lang van tevo ren gaar dat ze koud kunnen worden. Snijd ze dan in plak ken en bak ze in een heet mengsel van een bodempje olie met de margarine bruin. Meng de gebakken aardappelen met zout en bestrooi ze in de schaal met fijngeknipte peterselie. Breng de melk aan de kook, strooi er havermout in en laat de vla drie minuten zacht koken. Laat de vla lauw worden en roer er de karnemelk door. Presenteer de vla op keuken- temperatuur of geheel afgekoeld en geef er de bruine bas terdsuiker apart bij. JEAN1JE De macht van Botha De Zuidafrikaanse president Botha heeft onlangs de samjjd; stelling van zijn regering nogal veranderd. Twee ministe werden opgedoekt, vier ministers vervangen en het aai onder-ministers werd verdobbeld van tien naar twintig, recte politieke gevolgen kunnen van deze verschuivin echter niet worden verwacht. De balans tussen vertej ti woordigers van de rechter- en linkervleugel van de Nas» le Partij in de regering blijft gehandhaafd. Meest in het oog springende consequentie van de schuivingen is een verdere concentratie van macht en voegdheden in de handen van de president. Ook dat is belang, omdat voor volgend jaar parlements- en presidei verkiezingen op het programma staan die Botha, dank zij vergrote macht, meer dan voorheen kan sturen. HET is een bedenkelijke ontwikkeling dat in een land w het parlement toch al weinig invloed heeft en de overheii middelen bezit om te beïnvloeden en te manipuleren, macht steeds meer in de handen van één persoon wordt legd. Gelet op eerdere uitlatingen van Botha hoeft voorlo dan ook niet op verdergaande hervormingen te worden ge kend. re* ngc-r isc hu er B 'ezig ue jkx a8 i. In erl li re dn< lu artrr 't zo kant :he ond leerde Bij de wijzigingen in zijn kabinet heeft Botha overigens ker één gelegenheid voorbij laten gaan om de indruk te ken dat het hem ernst is met de veranderingen in Zuid-Al ka. Twee jaar geleden werden de kleurling Allan Hendric en de Indiër Amichand Rajbansi benoemd als minister zdjj' der portefeuille, met het argument dat ze nie't over politie ai ervaring beschikten. Ze hebben sindsdien ervaring kunr opdoen, maar uit niets blijkt dat zij ook maar enige inv] kunnen uitoefenen op het regeringsbeleid. De achterban van Hendrickse en Rajbansi oefent in to mende mate druk op hen uit hun posten op te geven, benoeming tot minister, al was het maar op een „politiek lig" departement, had hun geloofwaardigheid én die Botha kunnen vergroten. De wijziging, die de Zuidafrikaai president heeft doorgevoerd, heeft evenwel niet meer be kenis dan wat een Britse krant heel treffend heeft noemd „het schuiven met dekstoelen aan boord van Titanic". Tamelijk veel wind DE BILT (KNMI) Een oceaanfront loopt van zuid- Noorwegen via de Britse Ei landen zuidwestwaarts naar de Oceaan. In dit front vormt zich ten zuidwesten van Enge land een storing. Deze trekt het komende etmaal naar Noorwegen. Het genoemde oceaanfront nadert morgen langzaam ons land. Bij ons blijft de wind het komende et maal zuid tot zuidwest, vrij krachtig in het binnenland en hard, mogelijk af en toe storm achtig, bij de kust. Uit Frank rijk blijft lucht aanstromen, die in de hogere lagen zeer zacht is. In de komende nacht is het een graad of 7, morgen middag rond 12 graden. Op de nadering van het oceaanfront gaat af en toe wat regen val len, vandaag voornamelijk in het noordwesten, morgen ook elders. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en woensdag: Zuid-Scandinavië: vooral bij de zuidwest- en westkusten af en toe regen of buien, vooral op woensdag ook opklaringen. Middagtemperatuur van 10 graden in het zuidwesten tot 6 graden meer naar het noord oosten. Britse eilanden: in het noorden en westen af en toe buien, el ders perioden met zon, woens dag vanuit het westen regen. Middagtemperatuur van 9 gra den in het noorden tot 13 gra den in het zuiden. Denemarken, Benelux en noordwest-Duitsland: enige tijd regen, woensdag perioden met zon maar later in het wes ten weet regen. Middagtempe ratuur ongeveer 11 graden. Zuidoost-Duitsland: vrij zon nig. In de nacht en vroege ochtertd hier en daar mist of laaghangende bewolking. Mid dagtemperatuur 7 tot 12 gra den. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Mas Min Regen 1c liei IfcllM fori k i bl Frankrijk: in het noorden fn 9! westen voornamelijk op dip dag enige regen, overigens f zonnig. Middagtemperatf van 10 graden en het no< oosten tot 16 graden in het den. Alpengebied: overwegend ^a nig. In de dalen plaatsi ochtendmist of lage bei king. MiddagtemperatuurPatt de dalen 8 tot 14 graden. 0- den-grens op ongeveer meter hoogte in de midd; ren. Spanje en Portugal: in Ni Portugal en Noordwest-S] enige regen, overigens zonnig. Middagtempera! van 13 graden in het noot en het centrale binnenland 18 a 23 graden in het zuic en langs de zuidoost-kust. Italië en Joegoslavische-ki vrij zonnig. Op woensdag Noordwest-Italië een enk bui. Middagtemperatuur 16 21 graden, in Noord-Italië i lager. Munchen onbew Zi Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Oudere patiënten ,j, Bij lezing van het bericht het Nijmeegse Sint Radboi ziekenhuis sinds enkele wek oudere patiënten een levei reddende behandeling weige Inge konden wij tenauwernood e BSh< luide vloek onderdrukken, jmb van het begin van de tachtij hge jaren heeft de Nieuwe Orga jS(e satie van Ouderen (NOVO)j an opponeerd tegen dergelijke ,er(j( vaarlijke ontwikkelingen, je g bijvoorbeeld in Engeland -j.j., ruim tien jaar gebruikeli .c zijn. Dergelijke toestand moeten wij hier. niet hebtx °01' riep reeds in 1982 NOV an voorzitter Hendriks uit bij oprichting van onze ouderJ™er€ bond. De ouderen hebben I tij niet kunnen keren, zo blijh nu. Omdat er in het Sint Ra Ond boudziekenhuis geen g( Bt E meer is om oudere mensen Oflc helpen worden ze heengezo ènr den. Jongere mensen ga«ele< voor. De zorgzame samen ft ving waar minister Brinkm or|c het graag over heeft kol roe hiermee toch wel in een va jn(j( daglicht te staan. De Nieuv fisn Organisatie van Ouderen he< terstond een aantal kamerl den van haar benauwenis frjp de hoogte gesteld en heeft h( verzocht de verantwoordelij minister over deze verschrii kelijke zaak te bevrage Voorts overweegt de oudere bond formeel een strafklac tegen de Sint Radbouddirekt in te dienen wegens het oi houden van hulp bij levensg vaar. De NOVO zal daart kontakt opnemen met de gro landelijke ouderenbond! ANBO, KBO en PCOB Wim Heijer, Nieuwe Org.v.Ouderen. DEN HAAG m

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2