Dr. Wentsel handhaaft gewraakte
opvattingen over jodenvervolging
aan tafel
ficidócSotwoifc
I
Paspoorten-
'f abriek' naaif
Barneveld
'Zondag
viering
moet meer
kwaliteit
hebben'
kerk
wereld
Milde
liefde
Leesbegeleiding" van IDIL was niet succesvol
hoor
ACHTERGROND
Sleidóc. Qowuvnt
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1986PAGIN
Dr. Hans Jansen daagt kerken uit inzake Goerees
Omdat de joodse gemeenschap in Nederland diep is geschokt
over de uitlatingen van de evangelisten Lucas en Jenny Goe-
ree. terwijl er maar bijbelcommentaren blijven verschijnen die
voedsel geven aan het Goeree-denken, wordt het tijd dat de
kerken eindelijk eens ondubbelzinnig kleur bekennen.
Dat is d^ mening van dr. Hans Jansen, auteur van het stan
daardwerk ..Christelijke theologie na Auschwitz". Hij verklaart
in „Hervormd Nederland", dat de evangelisten niets anders
doen dan lijnen doortrekken, „die in de wetenschappelijke exe
gese van tweeduizend jaar christendom zijn aan te geven". Al
leen de Raad van Kerken heeft het Ojec laten weten de ge
dachten van de Goerees af te keuren. Noch de Nederlandse
bisschoppen, noch de synodes van de Nederlandse Hervormde
Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland, hebben in
een of andere verklaring „de afschuwelijke uitlatingen van dit
echtpaar veroordeeld: ze zwegen als het graf". De bisschoppen
hebben de verklaring van de Raad van Kerken uit 1981 betref
fende het hardnekkige antisemitisme, hoewel de RK Kerk in
deze Raad is vertegenwoordigd, niet mede hebben onderte
kend. Als christenen zich diep geschokt voelen als Auschwitz
door sommigen wordt geïnterpreteerd als een straf van God
voor het joodse volk. zou dit naar de mening van dr. Jansen
een reden moeten zijn zichzelf aan te klagen en niet met een
beschuldigende vinger naar anderen te wijzen.
Hij treurt eerst echt die
treurt zonder getuige.
..Het liefst blijf ik herinnerd
als iemand die in moeilijke
en chaotische tijden be
moediging heeft gegeven en
die bij alles wat ze deed. de
liefde centraal heeft ge
steld".
Met deze woorden eindigt
het gesprek dat Rex Brico
in Elseviers Magazine had
met Marga Klompé. De be
tekenis van een mens wordt
vaak nog helderder wan
neer die mens niet meer in
ons midden is. Met Marga
Klompè is er een markante
vrouw uit ons midden heen
gegaan, maar de herinne
ring aan haar kan ons nog
lang inspireren. Rex Brico
heeft met haar gesproken,
nadat zij wist dat haar le
venseinde dichtbij was. Het
is een indrukwekkend ge
sprek met veel meditaties
tof. Ik ga het bewaren om te
kunnen herlezen.
Dit gesprek las ik op de dag
nadat krant en radio aan
dacht hadden besteed aan
het nieuwe Vaticaanse do
cument over de homofilie.
Bij mensen die ik die dag
ontmoette, mannen en
vrouwen, gehuwd, merkte ik
diepe gevoelens van veront
waardiging over dit docu
ment. „Dit moet opnieuw
heel kwetsend zijn", zei ie
mand. „Niet alleen voor ho
mofiele mannen en vrou
wen. jongens en meisjes,
maar ook voor hun ouders".
„In het huidige maatschap
pelijke klimaat rond de ziek
te van Aids zijn ze toch al
extra kwetsbaar". Iemand
anders zei: „Je kunt veel
vragen hebben over homo-
sexualiteit, maar je moet
mensen wel serieus blijven
nemen". Het Vaticaanse
document herhaalt een be
kend standpunt en toch
roept het emoties los.
Marga Klompè zegt in haar
„laatste gesprek": „Ik vind
dat we tolerantie op moeten
brengen voor mensen die
onfeilbare antwoorden wil
len. Aan de andere kant ho
ren mensen die dat anders
ervaren, ook in de Kerk
thuis. Er zijn ontzettend veel
mensen die twijfelen, die
het moeilijk hebben met de
kerkelijke leer. Ergens wil
len de meesten wel meer
zekerheden, maar dan an-
derssoortige. Ze willen de
zekerheid geaccepteerd te
zijn, uitgenodigd en aan
hoord te worden. Dat er an
deren zijn die naar hun ver
haal luisteren en met hen
over het evangelie spre
ken".
Uitnodigende liefde. Liefde
die mild is. Liefde die luis
tert. Dat is geen „halfzach
te" liefde, maar een volhou
dende liefde tegen de kille
machten in. Het valt me bij
herhaling op dat door ker
kelijke en niet-kerkelijke
mensen, gelovige en niet-
-gelovige mensen van de
Kerk verwacht wordt dat zij
milde liefde is. Milde liefde
in een verharde wereld.
Daarom doet het pijn als
het spreken van de Kerk,
om het te zeggen met de
woorden van Marga Klom
pè. „meer wettisch en zon
der warmte" is, dan een
mild en bemoedigend spre
ken. Het hart van het geloof
is de liefde, maar telkens
weer wordt dit hart be
dreigd door hen die liever
kiezen voor regels dan voor
milde liefde. Milde liefde is
niet te verwarren met „alles
mag en er zijn geen gren
zen". Milde liefde nodigt tot
een overtuigde inzet voor
de waarde van elke mens.
Marga Klompé was daar
een voorbeeld van. Haar
laatste woorden hebben me
bemoedigd.
MARINUS
VAN DEN BERG
De Haagse gereformeerde
predikant dr. B. Wentsel uit
Den Haag handhaaft zijn op
vatting als zou de uitroeiing
van de joden in de Tweede
Wereldoorlog een straf van
God zijn. „Je kunt de bijbel
niet schrappen", verklaarde
hij vrijdag desgevraagd.
Het deputaatschap voor Kerk
en Israël van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
verzocht dr. Wentsel vorig
jaar september zijn opvattin
gen te herzien. Volgens het
deputaatschap heeft de Haag
se predikant met zijn uitla
tingen grote schade berok
kend aan de joods-christelij
ke betrekkingen.
De deputaten zijn sinds vorig
jaar met dr. Wentsel in ge
sprek geweest. Het afsluiten
de gesprek heeft onlangs
plaatsgevonden, verklaarde
ds. D.J. Roos, secretaris van
het deputaatschap. Volgens
hem heeft Wentsel wel „ge
leerd van het grote rumoer
dat is ontstaan naar aanlei
ding van zijn uitlatingen".
Het is nu verder een zaak
van zijn gemeente, vindt
Roos. De kerkeraad heeft
volgens hem geen reden ge
zien Wentsel af te wijzen als
predikant. Dr. Wentsel ver
klaarde zelf dat dë betrek
kingen met zijn gemeente
„optimaal" zijn.
De kerkeraad van de ge
meente Den Haag-West,
waaraan Wentsel verbonden
is, distantieerde zich vorig
jaar van de opvattingen van
haar predikant.
In juli vorig jaar betoogde
Wentsel in een toespraak
voor studenten dat de joden
vervolging in de Tweede
Wereldoorlog „de straf van
God is voor de zonden die
door de joden zijn begaan".
Hun belangrijkste zonde is
volgens de Haagse predikant
„dat ze zich van God hebben
afgekeerd". In januari ver
schijnt een volgend deel van
de vierdelige dogmatiek van
Wentsel. Hij wijdt daarin ook
een hoofdstuk aan het joodse
vraagstuk.
Het gereformeerde deputaat
schap voor Kerk en Israël zal
op zijn komende vergadering
in december bespreken hoe
verder te handelen in de
kwestie Wentsel.
Kardinaal
Krol wenst
helderheid
over
financiën
Vaticaan
„Als het Vaticaan nu einde
lijk eens zou opschieten met
het doorzichtig maken van
zijn financiën, had de gewo
ne kerkganger de mogelijk
heid in te zien dat op de uit
gaven echt onmogelijk kan
worden bezuinigd". Deze uit
spraak deed kardinaal John
Krol, aartsbisschop van Phi
ladelphia, toen hem werd ge
vraagd wat zijn bevindingen
waren na de in oktober ge
houden vergadering van de
met het financiële toezicht
belaste commissie van kardi
nalen. Sinds de vorming er
van in 1981 heeft mgr. Krol
hiervan deel uitgemaakt.
Kardinaal Krol, die zich dui
delijk geïrriteerd toonde over
de traagheid waarmee de
aanbevelingen van zijn com
missie worden behandeld,
zette uiteen dat het budget
van het Vaticaan kleiner is
dan dat van menig aartsbis
dom. Daarom vindt hij het
moeilijk te begrijpen waarom
het Vaticaanse staatssecreta
riaat, dat thans beschikt over
een gedetailleerd overzicht
van inkomsten en uitgaven,
zo lang talmt met het publi
ceren ervan. „Wij hebben-
tenslotte niets te verbergen",
aldus de kardinaal.
Dom Ambroos Verheul
In het onderhouden van de
kerkelijke zondagsplicht is
een' geest van minimalisme
geslopen die nog altijd niet
helemaal is uitgebannen. Dat
geldt zowel voor priesters als
gelovigen. De misvieringen
worden daardoor tot een con
sumptieartikel. Het is echter
veel beter minder diensten
aan te bieden maar dan van
betere kwaliteit. Dit betoogde
dom Ambroos Verheul van
de Leuvense abdij Keizers
berg op een studiedag in
Noordwijkerhout over de
zondagviering die belegd was
door het bestuur van het bis
dom Rotterdam. Samen met
de eveneens uit België af
komstige sacramententheo
loog en huiige bisschop van
Luik, Albert Houssiau was
hij inleider op deze studiedag.
Verheul meent dat het vie
ren van de eucharistie het
hart van de kerkelijke litur
gie slechts weggelegd is
voor volwassen gelovigen.
Voor de vele randkerkelij-
ken, dié zich in feite nog in
een leerfase van het christen-
zijn bevinden, zouden andere
vormen van liturgie zoals ge
bedsbijeenkomsten als inlei
ding op een christelijk leven
kunnen dienen.
De dag was door het bisdom
belegd om een bezinning op
gang te brengen rond de vie
ring van de eucharistievie
ring waarvan in toenemende
mate parochies verstoken
blijven door het toenemende
tekort aan priesters. In de
plaats daarvan floreren op
steeds grotere schaal in de
parochies gebeds- en commu
niediensten, waarin leken
voorgaan. Mgr. Bar meent
dat ongeacht welke vorm
men kiest op een of andere
manier de band met de eu
charistie bewaard dient te
blijven.
De bisschop reageerde posi
tief op een verzoek van een
aantal pastores en kerkelijke
medewerkers meer steun te
geven aan gebeds- en com
muniediensten die worden
verzorgd door goed opgeleide
leken. Volgens hen fungeren
deze nu nog te veel als een
rampenplan wanneer onver
hoopt een priester afwezig is,
terwijl zij juist een volwaar
dige vorm van zondagsvie
ring kunnen zijn. Uit groeps
discussies tussen de pastores
bleek dat er bij veel oudere
gelovigen nogal wat reserve
bestaat tegen gebedsdiensten.
Worden deze echter goed op
gezet en begeleid, dan veran
dert dat.
Voor de liturgiedag bestond
relatief veel belangstelling.
Driehonderdvijftig pastores
en kerkelijke medewerkers
hielden zich bezig met de
door het bisdom voorgelegde
problematiek.
Ien van den Heuvel
voorzitter IKV
Mevrouw Ien van den Heuvel
is benoemd tot voorzitter van
het IKV (Interkerkelijk Vre
desberaad). Zij heeft namens
de Nederlandse Hervormde
Kerk zitting in het beraad. Zij
volgt prof. dr. J. van Putten
op, die dit voorjaar aftrad na
meningsverschillen met IKV-
secretaris Mient Jan Faber.
Van den Heuvel (59) is sinds
1979 namens de Partij van de
Arbeid lid van het Europees
Parlement. Van 1975 tot 1979
was zij voorzitter van de
PvdA. Zij is lid van het hoofd
bestuur van de VARA en lid
van de Reclameraad.
Korte-
Van Hemel
bezorgd over
kerk-
vluchtelingen
Staatssecretaris Korte-Van
Hemel van justitie maakt
zich „grote zorgen" over de
opvang van tien met uitzet
ting bedreigde vluchtelingen
in twee Groningse kerken.
Volgens secretaris ds. W.R.
van der Zee van de Raad van
Kerken in Nederland deelde
zij dit gisteren mee aan een
delegatie van de Raad. In een
„langdurig en open gesprek"
zette de delegatie zijn bezwa
ren tegen het vluchtelingen
beleid van Korte-Van Hemel
uiteen. De staatssecretaris
weersprak dat het aantal
vluchtelingen wordt beperkt
en meent dat men in Gronin
gen het recht in eigen hand
gaat nemen.
r»r»
Laat de vergifkast niet open
staan! Deze raad kregen de
recensenten van de rooms-ka-
tholieke Informatie Dienst in
zake Lectuur (IDIL) in de ja
ren vijftig nogal eens te horen
als zij zich weer eens moesten
buigen over een werk dat
naar hun oordeel de zedelijke
normen te buiten ging. Om
die werken te mogen lezen
hadden de recensenten van
de bisschoppen een speciaal
leesverlof gekregen. Maar dat
gaf hun uiteraard geen vrij
brief om met die boeken te
doen wat ze wilden. Oppassen
was de boodschap in de kring
van het IDIL.
In het jaarboek 1985 van het
Katholiek Documentatie Cen
trum schrijft Evert Peet over
de wederwaardigheden van
deze dienst. Naar zijn oordeel
viel de dienst vaker in nega
tieve dan positieve zin op.
Vrij berucht werd het IDIL in
1951 door het optreden van de
politie in Sittard. Op instigatie
van het IDIL meende die de
boekhandelaren te moeten
wijzen op de gevaarlijke in
houd van Vestdijks roman De
dokter en het lichte meisje.
De kwestie leidde tot kamer
vragen van het PvdA-lid Ne-
derhorst en toen ontbrandde
er in de vaderlandse pers een
hevige pennestrijd over de
verdiensten van het IDIL.
Voornaamste woordvoerders
waren daarin Willem Frede-
rik Hermans en Anton van
Duinkerken.
Nu was het IDIL ook bij de
katholieke achterban bepaald
geen onomstreden zaak. De
dienst was in 1937 opgericht
door de Tilburgse uitgever
Gerard Verbiest. Ze was het
antwoord op een praktisch
probleem. Hoe moesten de
richtlijnen van de Vaticaanse
Index, meer in het bijzonder
de boekenwet, in de praktijk
worden vertaald?. Want het
was voor de Romeinse instan
ties uiteraard ondoenlijk de
hele wereldproduktie aan
boeken in de gaten te houden.
Er werden dan ook vooral
werken op de Index geplaatst
(en dus afgekeurd) die een
exemplarische waarde had
den.
Aftrek
Er moest dus een instantie ko
men die hier voorlichtend te
werk kon gaan. Maar ker
krechtelijk had zij geen been
om op te staan. Dat werd het
IDIL. Het ging een blad ver
spreiden met korte recensies
dat vooral aftrek bleek te vin
den bij uitgevers, bibliotheken
en boekhandelaren, soms ook
bij de politie zoals het voorval
in Sittard bewees. Toch was
de belangstelling vrij mager.
Overbodig te zeggen dat die
vooral uitging van katholie
ken die zuiver in de leër wil
den zijn.
Het IDIL had het volle ver
trouwen van de Nederlandse
bisschoppen, maar daarbuiten
bestond er vaak grote reserve
tegen de activiteiten, uiter
aard vooral onder auteurs
maar ook bij ontwikkelde ka
tholieken die de aankoop van
hun boeken als een strikte
privé-aangelegenheid wen
sten te zien.
Terwijl de IDIL-recensenten
via een bijna krentewegerig
ingewikkeld systeem van Ro-
meinse.en gewone cijfers blijk
gaven van hun goed- dan wel
afkeuring, kon zo'n beslissing
nooit worden afgedwongen.
Het bleef een advies waaraan
je wel of niet kon houden en
dat soms haaks stond op de
recensies die over diezelfde
werken in gerenommeerde
katholieke bladen als De Tijd
of De Maasbode verschenen.
Het scrupuleuze cijfersysteem
was wel een indicatie voor de
ernst waarmee de IDIL-re
censenten te werk gingen. Zij
probeerden de aan de Vati
caanse boekenwet ontleende
richtlijnen zo eerlijk en zo
zorgvuldig mogelijk toe te
passen. Tegen het herhaalde
verwijt dat IDIL boeken ver
bood verweerde uitgever Ver
biest zich met de opmerking
dat IDIL geen boeken had te
verbieden en dat het haar uit
sluitend te doen was om ver
antwoorde en deskundige
voorlichting. In de praktijk
bepaalde IDIL niettemin dat
jaarlijks zo'n honderd boeken
niet gelezen mochten worden.
Het ging niet alleen om boe
ken, aldus Peet. Volgens hem
trachtte het IDIL de katholie
ken af te schermen van ande
re visies op mens en maat
schappij. Katholieken die zich
door het IDIL lieten raden
liepen dan ook de kans om
van hun eigen tijd vervreemd
te raken.
Halverwege de jaren vijftig
ging er een andere wind
waaien door de gelederen van
het IDIL. De oude garde, die
overigens tot het laatst toe ge
steund werd door het episco
paat. moest het afleggen tegen
de nieuwe recensenten die
van minder strakke normen
wensten uit te gaan. De echte
liefhebbers van literatuur gin
gen de toon bepalen. Zij wil
den vooral smaakvormend te
werk gaan. Voorlichting
kreeg de overhand. In de ja
ren zestig ging het IDIL sa
menwerken met het Katho
liek Bibliotheek en Lektuur
Centrum. In 1970 werden alle
uitgaven het IDIL geruisloos
gestaakt.
De Romeinse Index, waarin
het IDIL zijn leidraad had ge
vonden, was toen overigens
onder druk van de conciliaire
ontwikkelingen al enige jaren
van het toneel verdwenen. In
1966 liet de Romeinse congre
gatie voor de geloofsleer we
ten dat de index geen kracht
van wet meer had. In het
nieuwe wetboek van de ka
tholieke kerk uit 1983 werd
een aan de geest van het con
cilie ontleende tekst opgeno
men waarin staat dat het ge
bruik van de communicatie
middelen in menselijke en
christelijke geest dient te wor
den bevorderd en dat de her
ders van de kerk de gelovigen
daarin moeten opvoeden.
Jaarboek 1985 van het Ka
tholiek Documentatie Cen
trum, Nijmegen. Prijs
27,50.
PAUL VAN VELTHOVEN
Groentebouillon - hip met bruine saus,
gesmoorde witlof en aardappelen -
sneeuwpudding
Voor twee: 1 dunne wortel en prei, een stukje knolselde-
rij en witte kool, 5 g boter, 0,5 liter bouillon (vlees of
tablet), peterselie;
een halve a hele kip, zout, peper, nootmuskaat, 25 g bo
ter, laurierblad, tijm, 100 g champignons, ui, 2,5 dl bruin
van de jus met water of witte wijn, 15 g bloem, tomaten
puree, worcestersaus, aroma
700 g witlof, zout, 10 g boter, 1 lepel water, halve citroen;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
3 dl melk, 30 g maizena, 30 g suiker, pakje vanillesuiker,
1 eiwit, vruchten uit blik.
Fruit de in reepjes gesneden groenten in de boter tot ze ge
slonken zijn. voeg de bouillon toe. laat de massa acht minu
ten koken en maak haar af met fijngeknipte peterselie.
Maak de kip daags tevoren gaar. Wrijf de in stukken ver
deelde kip in met zout, peper en nootmuskaat, bak die bruin
in de boter en stoof ze in ruim een half uur gaar in weinig
water met laurierblad en tijm.
Bereid de saus kort voor de maaltijd. Bak plakjes champig
non en stukjes ui lichtbruin in een lepel jusvet. Voeg het
vocht toe en laat het mengsel tien minuten trekken. Bind de
saus met lichtbruin geroosterde bloem en maak haar pittig af
met tomatenpuree, worcestersaus, aroma, zout en peper.
Warm de stukken kip in de saus op.
Smoor struikjes witlof in een kwartier gaar met zout, boter,
water en citroensap.
Kook de pudding een dag van tevoren. Meng maizena, sui
ker en weinig melk. Kook de overige melk. schenk er wat
van bij het maizenapapje, doe het mengsel in de pan, laat de
pudding een minuut koken en voeg vanillesuiker en stijfge
klopt eiwit toe. Doe de hete massa in een natgemaakte vorm
en laat haar koud worden en opstijven. Stort de pudding de
volgende dag op een schotel en leg er vruchten omheen.
Menutip voor maandag: karbonade met spinazie en aardap
pelen - vla met rozijnen.
JEANNE
,DA
FNV: averechts effect
"Ttreci
Ever
G. vc
DEZE week heeft een werkgroep van onze grootste vai adida
deling
ijbmen
rersdij
1. is s
trale, de FNV, een vernietigend rapport uitgebracht
haar eigen campagne van vorig jaar, die ten doel hi
voorkomen dat de verkiezingsuitslag een nieuwe eoalitii
CDA en VVD mogelijk zou maken. Die grootscheepse atj en
ook in financieel opzicht een fiasco geworden. De FNVf jjy
en haar grootste bond, de AbvaKabo, fourneerden tezaj) js p
enige miljoenen guldens voor de campagne die de
„Kiezen voor nieuwe kansen" meekreeg.
i i min
n en
part
lui
NlET alleen is het doel niet bereikt, maar de kostbare
had zelfs een averechts effect. Een onderzoek heeft aar
licht gebracht dat vóór de start van de campagne 29
van de ondervraagden volop achter de FNV-standpu
stond. Na afloop van de actie was dat percentage bijna g$1
veerd. Al die miljoenen guldens, uitgegeven om via
breed publiek de verkiezingsuitslag te beïnvloeden, ha
FNV beter op een zinvolle wijze kunnen besteden.
Tï 0V<
JJAAR was des te meer reden voor omdat een apart steiLe
vies van de FNV volmaakt overbodig was. We krijgen J\C
mers volop de gelegenheid kennis te nemen van de st
punten van de vakcentrale. Er gaat bijna geen dag voort |0S
krant, radio en televisie maken melding van de opvatti
die bij de werknemersorganisaties leven. Het stemadvies DEN
ook iets bevoogdends. Vakbondsleden zijn zelf natuurlijk droev
zeer wel in staat hetgeen ze trouwens hebben l kwali
zien zonder zo'n advies gemotiveerd te stemmen.
wel c
WELLICHT heeft juist onvrede over die bevoogding g »n h<
tot het averechtse resultaat. Stakingen vormden een an
factor die de FNV-campagne nadelig heeft beïnvloei je'
waar de FNV ook zelf verantwoordelijk voor was. In de hedei
ken vóór de verkiezingen van mei werd er op verschill ondei
plaatsen in de industrie druk gestaakt. Het kennelijke lands
daarvan was de gevoelens van ontevredenheid te verste Deze
en daardoor de FN V-verkiezingscampagne indirect te on
steunen. Het publiek, de kiezer dus, blijkt over het algen Jerja
echter niet bijster gesteld te zijn op arbeidsonrust, zodat vaar(
die actie een boemerang effect heeft gehad. onde
Nede
De Federatieraad van de FNV heeft intussen de enig j
conclusie getrokken uit het resultaat van het onderzoek, aantj
zal dergelijke campagnes voortaan achterwege laten en leerli
opnieuw bezinnen op zijn relatie tot de politiek. „Ki|k'as
voor nieuwe kansen" blijft een eenmalig experiment va
FNV. Leden en niet-leden van deze vakcentrale hoeven 0^'
niet rouwig om te zijn. oncje
Vrij veel wind
Vanaf vannacht zit het hele
land in de bewolking die sa
menhangt met een storing bo
ven de Britse Eilanden. Deze
storing brengt wat regen of
motregen. We zitten hiermee
in de warme lucht met mini
mumtemperatuur van onge
veer 9 graden. Ook vanmor
gen is er kans op regen maar
de hoeveelheden zijn niet
groot. In de loop van de dag
krijgen we opklaringen waar
bij de buienkans klein is. De
wind neemt toe tot vrij krach
tig en kan aan de kust hard
zijn, in het Waddengebied mo
gelijk stormachtig, en is uit het
zuidwesten. De komende da
gen blijft het wisselvallig.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor zondag en maandag:
Zuid-Scandinavië, Denemar
ken: Enkele buien afgewisseld
door opklaringen. Middagtem-
peratuur 7 tot 11 graden.
Groot-Brittanië, Ierland: Van
het zuidwesten uit regen. Mid-
dagtemperatuur van 10 graden
in het noorden tot 14 graden
in het zuiden.
Benelux, noord- en midden-
Duitsland: Perioden met zon
en droog. Middagtemperatuur
8 tot 13 graden.
Frankrijk: Zondag droog,
maandag van het westen uit
hier en daar regen. Middag-
temperatuur van 11 graden in
het noorden tot 17 graden in
het zuiden.
Spanje, Portugal: Eerst zonnig
en droog. Maandag in Portugal
pr<
en west-Spanje veel bewoIJschri
en enkele buien. Middag cent
peratuur tussen 17 en 21 schr,
den. derd
voor
Zuid-Duitsland, Alpenge
Perioden met zon en d cent
Middagtemperatuur ronofout]
graden. Nul-graden-grens^et
ongeveer 2200m.
Italië, Joegoslavische -van
Droog en perioden met
Middagtemperatuur van
graden in noord-Italië to
graden in het zuiden, op S
rond 20 graden
belio
Eelde
Eindhoven
Den Helder
DEN HAAG/BARNEVELD De nieuwe paspoortenfat
die op 1 januari 1988 van start moet gaan, komt vrijwel zek
Barneveld. Op dit moment worden door de KEP (Kenmei1
Personificatie) de laatste onderhandelingen gevoerd. Dri<
drijven, Philips, Drukkerij Elba BV in Schiedam en Kodak
ben zich hiertoe verenigd in KEP BV.
De PvdA-fractie in de Tweede Kamer vindt deze gang va
ken onduidelijk en wil tevens dat er op korte termijn sta
worden ondernomen om de steeds toenemende raadsels rol
invoering van een nieuw paspoort op te helderen. Volgei
PvdA-kamerlid De Visser is het de hoogste tijd dat het ki
zich met de kwestie gaat bemoeien.
De belangen, die in het geding zijn, zijn groot omdat de ir
ring van een nieuw paspoort een order van ongeveer 600
joen gulden betekent. Het is niet onmogelijk dat na Nede
ook andere landen van de Europese Gemeenschap zullen b<
ten een fraudebestendig paspoort in te voeren. Dat kan de
vang van het orderbedrag verveelvoudigen.
Eén van de raadsels is, aldus De Visser, dat behalve direc
den van Philips, Elba en Kodak ook de op één na hoogste
tenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken, plaat
vangend secretaris-generaal mr. E.F. Jacobs, bij KEP betro
is. Ook korpschef J. Swart van de Barnevelder gemeentep
is erbij betrokken.
SU
en a.
die
luroj
inge
feb
