rhialf
Föhn McEnroe
nog steeds wolf
in schaapskleren
flnali
Tomello
lis
jsventer
/an
jverdekte
Vrouwen
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1986
Bijna als door een speling van het lot wa
ren er onlangs twee sportevenementen in
ons land. waarbij vrouwen nadrukkelijk
op de voorgrond traden: judo in Maas
tricht en turnen in Rotterdam. Ik bevond
mij waarschijnlijk in gezelschap van ve
len, die zich verheugden op televisiebeel
den van beide gebeurtenissen die een wel
kome afwisseling zouden kunnen beteke
nen op stereotiepe voetbalplaatjes. Want
weliswaar kan ik een beetje voetbal op de
buis best waarderen, maar verandering
van spijs doel eten. nietwaar.
Vooraf had ik al geïnformeerd naar de
mening van diverse vrouwenorganisaties
van rechts tot links, laat ik zeggen van de
Nederlandse Vereniging van Huisvrou
wen tot haar Rooie collega's en iedereen
was even opgetogen. Hoe meer vrouwen
op de huisbioscoop hoe beter, was het ge
middelde commentaar.
Maar wat bleek? Van Maastricht tot Rot
terdam bleek de sportieve weg te zijn ge
plaveid met een verscheidenheid aan
sportvrouwen, die zijn weerga nauwelijks
kent. In de Limburgse Geusselt betraden
regelrechte reuzinnen de piste en in
Ahoy' was het juist omgekeerd. Dwergjes,
gedrochten bijna, krioelden op hel
scherm en dat alles onder het motto:
Wat klein is komt goed".
Eerst dacht ik nog in een onbewaakt
ogenblik - ik had de aankondiging ge
mist - dat ik terecht was gekomen in
een wel heel eigen bewerking van de
sprookjes van Andersen, maar de com
mentaarstem van Klaas Boot schudde
me al gauw wakker. Het was echt. reali
teit. De soms duizelingwekkende caprio
len van de mini-mensjes sproten niet
voort uil mijn fantasie, waren evenmin
sprookjesachtig. Eerder een nachtmerrie.
Hetgeen vele uren later bleek. Mijn slaap
wordt tot mijn spijt toch al zelden opge
luisterd door dromen waarin adembene
mend mooie, jonge vrouwen mij met
open armen ontvangen. Maar in de
nacht na de uitzending zag ik hele batte
rijen zich in alle mogelijke lichamelijke
bochten wringende gedrochtjes in onstuit
bare golven op me afkomen. Zo lang ze
ver van me verwijderd bleven was het al
lemaal nog wel te verdragen. Maar de
turntrollen die ik in het gezicht kon zien.
deden me herhaaldelijk badend in het
zweet wakker schieten. En herinnerden
me aan de'film ..Don't look now" van
Nicholas Roeg. waarin een dwergje in
een rode cape een dominerende rol
speelt. Pas aan het eind van de rolprent
wordt de identiteit onthuld van hel tot
dat moment slechts van achteren gefilm
de wezentje. Een afschrikwekkende close-
up loont dan een tandeloos, oud vrouw
tje
Zo erg is het nog niet met die turnsmur
fen uit voornamelijk het Oostblok. Maar
het scheelt niet veel. Het blijft een bijna
stuitend gezicht kinderen van dertien
jaar te zien ronddarren met een gezicht
van een vrouw van ver over de dertig, een
vrouw die haar deel in het wereldleed
ruimschoots voor haar kiezen heeft ge
had. Kind-omaatjes die niet alleen zijn
uitgerust met een anti-groeisysteem.
maar tevens lijken behandeld mei de ver
kleinende stol waarmee de Azteken vroe
ger de hoofden van gedode vijanden
plachten te behandelen voor ze op een
stok werden gestoken.
Dat onderdeel ontbreekt tot dusver bij de
tien olympische onderdelen van het lurn-
gebeuren. hoewel de brug met ongelijke
leggers en de evenwichtsbalk a! voldoen
de kwelgeesten zijn. Waarop een fysiek
minkukeltje natuurlijk beter uit de voe
ten kan dan een jongedame van normale
afmetingen.
Maar zou het niet raadzaam zijn van
verantwoordelijke heren om eindelijk die
onderdelen eens wat aan te passen aan
de beoefenaars in plaats van omgekeerd''
Op een afstand is het nog best te verieren
als een van benen, armen en een hoofd
voorzien turnpakje de meest elastische
loeren uithaalt op een paard zonder kop
en staart. Maar als deze capriolen ook in
de huiskamer worden gebracht en het
magische oog zo'n spring in 't veld dicht
bij haalt wordt dat anders. Laten we eer
lijk zijn: of je nu zo'n bijna bejaarde
ogende trol op je af ziet komen of bij
voorbeeld onze bloedeigen Thérèse Wil
mink, dal maakt toch wel een beetje ver
schil.
Zelfs de legendarische Nadia Comaneci
was nog een verademing in haar beginja
ren als je haar vergelijkt met de gedroch
ten die tegenwoordig uit de Oosteuropese
turnspelonken tevoorschijn kruipen. En
de hernieuwde kennismaking met de
viervoudige gouden-medaillewinnares
van Montreal, vele jaren later, was bijna
adembenemend. Zij was het levende be
wijs dat de wetenschap verder is dan al
leen maar remmen. Er kan bij een turns
murf ook worden „gasgegeven". Geluk
kig maar
Ondertussen gebeurt er verder niets.
Turnbonzen vinden het kennelijk wel
best dat er bijvoorbeeld in ons land
slechts kan worden gestreefd naar erken
ning als Westeuropa's beste. Hetgeen
mondiaal nel zo veel voorstelt als de
sterkste Zuidaustralische boemerangwer
per of de meest stijlvolle West-zuidameri-
kaanse rumbadanser. Niels dus.
Ook Nederlandse officials trekken niet
aan de bel. Integendeel, men deed alle
mogelijke moeite om volgend jaar een
heus wereldtoernooi naar ons land te ha
len. Waar normale Hollandse meiden
gedoemd zijn in de schaduw te blijven
van Oosteuropese gnomen. En toen de
stukken er aj moeten trainen om straks
voor eigen kritisch publiek geen figuur te
slaan.
Het blijft ongelijk verdeeld in de wereld.
Maar de turnwereld maakt er helemaal
een potje van.
BUYS
De rustperiode
heeft niet veel
geholpen.
McEnroe is nog
even
heetgebakerd als
voorheen.
een umpire in een pörtij met de Austra
liër Brod Dyke, omdat ook voor McEn
roe de tijdregel van toepassing is.
Tand des tijds
De tand des tijds bTëek overigens spor
tief op de inmiddels 27-jarige John
McEnroe nauwelijks vat te hebben ge
kregen. De favoriet van de vooral op
„variété" gestelde fans bleek nog net zo
bedreven met het racket als voorheen.
Hetgeen Björn Borg onlangs in een inter
view op de Westduitse televisie tot een
openhartig commentaar verleidde. De
inmiddels al weer vele jaren rentenieren
de Zweed: „John heeft met het inlassen
van zijn rustperiode een verstandige be
slissing genomen. Toernooitennis, zoals
de topspelers dat jaar in jaar uit spelen,
is slopend. Hij heeft het voorbeeld gege
ven hoe het moet. Ik denk dat als ik me
dat ook zou hebben gepermitteerd in
mijn jaren, het voor mij ook langer vol
te houden zou zijn geweest". Borgs land
genoot Mats Wilander heeft zich dat in
middels ook gerealiseerd. Hij laste ook
een rustperiode in.
Borg, ooit de voornaamste rivaal van
McEnroe, voorziet dus dat de Ameri
kaan het nog wel even zal volhouden.
En dat is, vinden vooral zijn fans, een
plezierig vooruitzicht. Want de advoca-
tenzoon mag dan zijn kort voor zijn ren
tree gedane belofte dat hij zich niet meer
zou misdragen inmiddels al weer lang
zijn vergeten, hij zorgt met zijn escapa
des nog steeds voor het nodige vermaak.
Waaraan in het mondiale tennis volop
behoefte is sinds daar de dienst wordt
uitgemaakt door de kleurloze Ivan
Lendl. Aan welke situatie de (te) fanatie
ke Boris Becker slechts in zeer geringe
mate iets heeft kunnen veranderen. Van
daar dat de behoefte aan (een) McEnroe
groot blijft.
Erfvijand
Deze week was McEnroe in'Antwerpen
te bewonderen, in het prestigieuze ECC-
toernooi, dat zijn status voor een groot
deel heeft te danken aan ruime, door de
lokale diamanthandel beschikbaar gestel
de, financièle middelen. Waarbij het
spijtig was dat McEnroe's erfvijand Ivan
Lendl verstek moest laten gaan wegens
een blessure. Zodat de twee tegenpolen,
Lendl die zo graag aardig wil worden ge
vonden en McEnroe die juist niet wak
ker ligt van zijn imago, niet de kans krij
gen een nieuw titanenduel aan te gaan.
En een mogelijke nieuwe rel te veroorza
ken.
Want als geen ander kan de Tsjechoslo-
waak een opponent het bloed onder de
nagels vandaan halen door zijn favoriete
vertragingstactiek toe te passen. En Ant
werpen heeft voor wat betreft incidenten
tussen de twee een reputatie hoog te
houden. Het was de plaats, waar een
paar jaar geleden een zelden voorko
mende scheldpartij van McEnroe aan
het adres van een tegenstander kon wor
den opgetekend. Hetgeen het ECC-toer-
nooi, dat zich tegenwoordig bedient van
de aanduiding European Community
Championship, ditmaal een extra lading
leek mee te geven.
Geen krachtmeting tussen McEnroe en
Lendl dus deze week in de Belgische ha
venstad. Maar de beide topspelers tref
fen elkaar nog. En ook bij die ontmoe
tingen zal nog veelvuldig het bewijs wor
den geleverd dat John McEnroe nooit
meer zal veranderen. Zijn vaderschap
deed dat niet, zijn huwelijk niet en zijn
nieuwe successen evenmin. Toch blijft
hij de man die het wereldtennis kleur
geeft. De officials zullen hem er om blij
ven haten, fatsoensrakkers hem er om
blijven kritiseren en de fans hem er om
blijven waarderen. Dat laatste besef
breekt pas helemaal door als John
McEnroe meedeelt er geheel een streep
onder te zetten. Tennis zal dan nooit
meer zijn zoals het is geweest.
FRANK WERKMAN
EERENVEEN - „Dit wordt het
lermooiste schaatspaleis van de
ïreld. Zeventienduizend mensen
innen er in. Reken er maar op
t de internationale ploegen hier
emaal komen trainen als voorbe-
iding op de Olympische Spelen
Calgary die ook overdekt wor-
n gehouden. De hal van Calgary
n trouwens niet meer dan zes-
lizend toeschouwers herbergen,
om nog een tegenstelling te
lemen: dit wordt een vierhon-
rd-meterbaan, terwijl de eerste
erdekte baan in Europa,, die van
iningrad, maar 333 meter is. Ja,
mag toch met recht zeggen dat
de allermooiste overdekte
laatsbaan wordt".
im Comello wordt bijna lyrisch als hij
lat over Heerenveen en de nieuwe
ialfijsbaan die bijna gereed is. Comel-
woont weliswaar in Naarden, waar hij
artoe ging toen hij directeur werd van
Koninklijke Nederlandse Schaatsen-
Jers Bond, maar hij is in Heerenveen
aoren. Vandaar. En vandaar ook dat
i Thialf-concern een beroep op hem
;d toen hij in 1984 zijn functie als
^SB-voorzitter neerlegde. Comello is
Thialf nu tijdelijk directielid tot er
definitieve kandidaat is gevonden
or de functie van commercieel-mana-
n Comello's taken is de exploitatie
i de baan: het aan de man brengen
a ijs. Hij kent de schaatswereld, en de
laatswereld kent hem. Dat noemt hij
i voordeel. Maar Comello is niet al-
n „ijsventer".
'e willen proberen de baan zoveel
•gelijk multi-functioneel te maken en
kom je in aanraking met heel ande-
dingen dan sport". Sommige schaats-
hebbers zijn bang dat daardoor de
aatssport in het gedrang komt en bij-
jrbeeld wordt verdrongen door auto-
>ws en hippische evenementen. Maar
wordt door Comello ontzenuwd.
name in Friesland zelf zijn ook andere
geluiden te horen. De twee Elfsteden
tochten hebben de belangstelling voor de
schaatssport enorm aangewakkerd. Dat
is duidelijk afmeetbaar aan het groeien
de ledental van de zestien op Thialf trai
nende schaatsclubs. En met name daar
vraagt men zich af of een overkapping
nu gaat zorgen voor het „ideale trai
ningsklimaat" om zich voor te bereiden
op een Elfstedentocht.
Maar Comello maakt zich daarover geen
zorgen. „Een Fries wil schaatsen, al zal
hij er even aan moeien wennen dat hij
dat dit seizoen onder andere omstandig
heden kan doen. Maar ik ben er zeker
van dat de mensen liever droog in Heer
enveen gaan rijden, dan dat zij zich bui
ten nat laten regenen. Want wat voor
weer het ook is: in Heerenveen kan men
in de wintermaanden altijd terecht. En
iemand die wil schaatsen, heeft er dan
echt wel vijfendertig of veertig kilometer
autorijden voor over". Wat de wed
strijdsport betreft zegt Comello dat er
ook internationaal een tendens is naar
overdekte banen. „Als op een gegeven
moment blijkt dat het risico van slecht
weer weggewerkt kan worden, dan zal
men bij de toekenning van wedstrijden
daar terdege rekening mee gaan hou
den".
Oppeppen
Meer internationale wedstrijden in de
toekomst lijkt hem dan ook een haalbare
zaak. „Overdekt rijden is voor de
schaatsers de grote uitdaging om snellere
tijden te kunnen rijden dan voorheen op
buitenijs. Vooral de sprinters kunnen
zich onder de nieuwe omstandigheden
geweldig oppeppen. Daarnaast zal het
voor de kernploegen minder noodzake
lijk zijn zich via een paar weken buiten
land te prepareren. Bedenk wel dat er
hier straks een vier tot vijf centimeter
dikke laag keihard ijs ligt te wachten".
Het feit dat de schaatssport een ander
gezicht krijgt dan de „traditionele, door
gewinterde koppen" is voor velen nog
iets dat moet wennen. Overigens hand
haaft Thialf de traditie, dat de baan pas
opengaat in de herfstvakantie en halver
wege maart weer wordt gesloten. „Hoe
wel we technisch best ijs zouden kunnen
hebben in juni, blijft dat verhaal onver
anderd", aldus Comello. Maar m Heer
enveen is ijs wel „business" geworden.
„Hoe interessant de topsport ook is, we
zullen ons voornamelijk moeten bezig
houden met de recreatie. Dat blijft voor
ons de grote markt. De ijsbaan is over
dekt, niet voor Heerenveen. niet voör
Friesland, maar voor heel Nederland",
aldus de met een ruime blik getooide
Comello, die dan ook vooruitblikt naar
de bouw van een bungalowpark, waar
mee in april 1987 een begin zal worden
gemaakt. Althans als alles wat met het
ijs en de financien te maken heeft naar
wens verloopt. Maar zeker is dat voor de
exploitatie de aanleg van de zeshonderd
bungalows een noodzaak zal zijn. Nog
deze maand beslist de Heerenveense ge
meenteraad over de wijziging van het
bestemmingsplan.
Arresleden
In Comello's agenda staan de eerste za
ken voor de laatste weekeinden in maart
al genoteerd: een der WK-finales ijs-
speedway en wedstrijden voor arresleden
als traditionele afsluiting. Opvallend is
hoeveel belangstelling er al is voor de
grote evenementen als de WK in februa
ri en de World-Cupwedstrijden (29 en
30 november). Half oktober waren de
wereldkampioenschappen al bijna uit
verkocht. Een reactie op het „lekker bin
nen kunnen zitten"? „Misschien", zegt
Jan Heida.'„Maar vergeet ook niet de
Nederlandse successen. Het Inzell-effect
werkt ontegenzeggelijk mee. Fanclubs
van Kemkers en Vergeer nemen zoveel
kaarten af, daar wordt je in oktober al
koud van".
Voor Wim Comello is het duidelijk dat
er ook een „Thialf-effect" gaat ontstaan.
Voor de toppers geldt dat zij tijdens de
World Cup (de openingswedstrijden van
de baan) kunnen uittesten, welke in
vloed het binnenrijden op hun prestaties
heeft. Daar heeft hij goede verwachtin
gen van. En van de recreanten verwacht
hij ook het nodige: „Als ik zie wat hier
in Friesland met de Elfstedentocht ge
beurt. dan kun je die schaatsgekte ook
hier verwachten". Wim Comello voor
ziet ook dat een ander verschijnsel in de
huidige sportontwikkeling gunstig kan
werken voor Thialf. „De trek naar in-
doorsporten is de laatste jaren geweldig.
Als er om financiële redenen een keuze
moet worden gemaakt, kan ïndoor-
schaatsen in de winterperiode wel eens
een nieuwe concurrent gaan worden van
andere zaalsporten". En omgekeerd zul
len sporten als voetbal, korfbal en tur
nen een oogje werpen op de vele over
dekte vierkante meters van Thialf. De
toekomst zal leren of het fraai ogende
complex het nieuwe ijspaleis wordt of
het „complex" van Friesland blijft.
MTWERPEN - Een rustperiode
het vaderschap hebben niet ge-
ilpen. De vraag is of er ooit nog
s aan is te doen. Jaren geleden
eenden McEnroe-logen al dat de
rakterstructuur van één van de
eest besproken Amerikaanse
ortlieden uit de historie eeuwig
n obstakel zou blijven. En on-
igs in Parijs werd die theorie op-
euw bevestigd. John McEnroe
ig weer eens volledig door het
:k en kan na zijn vrijwillige, tij-
lijke terugtreden eerder dit jaar
nnenkort gedwongen voor enige
;ken uitblazen. Waardoor de
swyorkse advocatenzoon begin
luari in zijn eigen woonplaats
>ta bene één van de belangrijkste
enementen, het masterstoernooi,
1 moeten missen. Tenzij de ten-
sraad, een overkoepelend li-
aam, McEnroe clementie ver-
ïnt. Maar dat lijkt onwaarschijn-
k. Daarvoor heeft de nukkige
merikaan al te veel krediet ver-
eeld sinds hij zijn entree maakte
het mondiale circus.
1977 meende de internationale ten-
swereld nog dat met John McEnroe
■chts een groot tennistalent kon wor-
n begroet. De toen achttienjarige New-
jrker dwong op Wimbledon bewonde-
ïg af door vanuit het kwalificatie-toer-
ioi de halve finales te bereiken. Ook
cEnroe wekte aanvankelijk sterk die
indruk. Hij toonde zich een wat nerveu
ze jongeman door, plukkend aan zijn
toen nog weelderige haardos en bijna
voortdurend neerwaarts kijkend, zijn
spectaculaire opmars van commentaar
te voorzien.
Maar McEnroe bleek een wolf in
schaapskleren. Al snel na die entree in
de publiciteit en zijn sprong naar de we
reld-elite toonde McEnroe zijn ware
aard. De man, die met zijn racket tot de
adembenemendste activiteiten in staat
was, bleek over een merkwaardige her-
senkronkel te beschikken die hem bij
tijd en wijle deed uitbarsten als een Ve
suvius. In zijn jacht op erkenning en zijn
strëven naar de grootst mogelijke perfec
tie in zijn sport kon McEnroe al of niet
vermeende fouten van anderen niet ac
cepteren. Dan barstte hij uit en wee de
gene die zich het mikpunt wist van zijn
eerste schimppartijen. Die wist zich ook
nauwelijks raad met zijn figuur.
V erontwaardiging
Maar gaandeweg sloeg de verbazing van
officials om in verontwaardiging. En on
danks het feit dat sommigen vinden dat
voor een fenomeen wellicht andere wet
ten mogen gelden dan voor een door
snee-figuur, zijn er immer grenzen. En
die overschreed McEnroe regelmatig,
ondanks het feit dat hij door zijn spel
reeds als unicum kon worden aangeduid
en er rond zijn partijen altijd een be
paald verwachtingspatroon of liever
spanningsveld bestond en bestaat. Bij
partijen van McEnroe gebeurt altijd wel
wat, was de opvatting van het publiek,
overal ter wereld. En de met sporttalent
gezegende maar met een curieuze karak
terstructuur begiftigde Newyorker stelde
zijn aanhang nooit lang teleur. Begin au
gustus maakte John McEnroe zijn ren
tree in het toernooitennis. En hoe. Hij
zegevierde direct in Stratton Mountain
en liet op deze triomf meteen drie ande
re overwinningen volgen, in San Fran
cisco, Los Angeles en Scottsdale. McEn
roe was terug en de tennisfans waren
blij. De kort voor zijn sportieve terug
keer met Tatum O'Neal in het huwelijk
getreden vedette leek ook zijn nukken en
grillen beter onder controle te hebben.
Zoals hij trouwens had beloofd. Maar
het ging al snel weer mis. Waaraan ook
zijn nieuwe trainer - de al sinds zijn
jeugd met hem werkende Tony Palafox
werd de laan uitgestuurd en opgevolgd
door de onbekende Paul Cohen - ken
nelijk niets heeft kunnen veranderen.
Tijdens het toernooi van Flushing Mea
dow, waar McEnroe zijn poging om zijn
„revival" luister bij te zetten schipbreuk
had zien lijden door een nederlaag in de
eerste ronde tegen Paul Annacone, trok
hij zijn door velen zo gevreesde mond
weer eens open. Het leverde hem een
boete van 4000 dollar op. In San Fran
cisco kréég hij het weer aan de stok met
Wim Comello heeft alle ver
trouwen in de overkapte ijsbaan.
Het Thialfstadion is bijna klaar.
In februari worden de openings
wedstrijden gehouden.
„Het zal zeker niet zo zijn, dat de baan
dicht gaat voor evenementen". Maar het
middengedeelte van de baan is bijvoor
beeld bij uitstek geschikt voor andere
sporten zoals volleybal, korfbal (Europa-
Cupfinale?), zaalvoetbal, turnen en der
gelijke. „Ik heb al wat contacten gelegd
met oud-collega's uit andere takken van
sport", stelt Comello. Uitgangspunt van
de Thialf-directie is dat de exploitatie
van de baan minimaal kostendekkend
moet zijn. „Maar ik kan me voorstellen
dat de baandirectie op een gegeven mo
ment rekening houdt met andere zaken,
ook al zijn die niet altijd kostendekkend.
De organisatie van wedstrijden voor ge
handicapten bijvoorbeeld, die jaarlijks
op Thialf plaatsvinden".
Tweede keer
Het is overigens de tweede keer dat Co
mello een nieuwe ijstijd in Heerenveen
mag meemaken. Hij was namelijk ook
lid van het bestuur dat de totstandko
ming van de kunstijsbaan in Heeren
veen in 1969 verwezenlijkt zag. „Eerst
kwamen er kunstijsbanen in ons land,
en daarna werd hier en daar wel eens ge
sproken over overdekte stadions. Zo wil
de Den Haag ook overdekken, om op
die manier de klimatologische omstan
digheden door de ligging aan zee de baas
te blijven".
Voor perschef Jan Heida is het een uit
gemaakte zaak dat juist door de over
kapping alle buitenlandse ploegen Heer
enveen in hun trainingswerk gaan opne
men („Van Noorwegen, Canada en
Frankrijk zijn er al definitieve toezeggin
gen"). Maar niet iedereen vindt de over
dekte baan een ideale trainingsplek. Met
£ckuc0otiaotit
