Reagan: „Revolutie
geheel voltooien"
BBC weerlegt kritiek
conservatieve partij
Waite weet niets van ruilhandel VS omwille gijzelaars
Britse reactor
aan het roesten
Strategisch
evenwicht
tussen
super
machten
Parijs gaat strijdkrachten
grootscheeps moderniseren
BUITENLAND
EeidóaOowiant
DONDERDAG6NOVEMBER 1986PAGINA6 y
Israël tekent
SDI-contract
TEL AVIV Israël en de
herenigde Staten hebben hun
?erste samenwerkingsovereen-
iomst ondertekend in het ka
ler van het Amerikaanse
strategische Defensie Initia-
ief. De overeenkomst ter
.vaarde van 5,1 miljoen dollar
/oorziet in de ontwikkeling
/an een systeem voor het on-
ierscheppen en vernietigen
/an korte-afstandsraketten. Is-
aël doet al jarenlang onder
hoek op dit terrein. Volgens
oetrouwbare informatie heeft
ie Israëlische wapenindustrie
ie laatste jaren afweer ont
wikkeld tegen in Syrië gesta-
lioneerde Russische raketten.
Calorie-arme hot-dogs
voor Sovjet-burgers
MOSKOU Inwoners van de Sov
jet-Unie zullen binnenkort voedsel
met weinig calorieën kunnen kopen.
Het Sovjetblad Izvestia meldde giste
ren dat de regering een contract
heeft gesloten met het Amerikaanse
voedingsconcern Ralston Purina
voor de levering van hot-dogs,
worstjes en deegwaren die een derde
minder calorieën bevatten dan nor
maal in deze artikelen zit. Daarente
gen heeft men het gehalte aan vita
minen en eiwitten verhoogd. Vol
gens Isvestia heeft een groep Sovjet-
onderzoekers de nieuwe produkten
een maand lang tot zich genomen
waarna bleek dat hun gewicht en,
cholesterolgehalte waren gedaald.
Meer luxe brengt
geen extra geluk
LONDEN De gemiddelde Brit
is in vergelijking met veertig
jaar geleden toleranter tegen
over de Sovjet-Unie, heeft vijf
maal zoveel ondergoed, maar
maakt zich momenteel meer zor
gen maken over recessie en oor
log. Daarentegen blijkt uit het
onderzoek van de Market Re
search Society dat in 1946 twee
keer zoveel tijd werd besteed
aan huiselijke arbeid, deed kip
het beter dan vlees, stond ge
mengd onderwijs in laag aan
zien, maar bleek er meer tegen
stand te zijn tegen lijfstraffen.
De conslusie van het onderzoek
is dat meer luxe het leven niet
gelukkiger maakt.
HITLER STIERF
ALS MILJARDAIR"
BONN Bij zijn dood in 1945 was Adolf Hitler
miljardair. Dit schrijft de Westduitse historicus
Wulf Sch warzwëller in het zojuist op de markt
gekomen boek „Het geld van Hitler". Hitier
verwierf zijn rijkdom onder meer door de over
dadige cadeaus van steenrijke vriendinnen.
Voor zijn boek „Mein Kampf", waarvan tien
miljoen exemplaren verkocht zijn, ontving hij
vanaf 1933 bijna twee miljoen mark aan au
teursrechten per jaar. Hitier. wiens jaarsalaris
als kanselier 47.200 mark netto was, kreeg ver
der tien procent uit de opbrengst van de ver
koop van zijn portretten. Verder vormden post
zegels met zijn beeldtenis een belangrijke bron
van inkomsten. Bovendien kreeg hij nog eens
honderd miljoen mark per jaar voor eigen be
steding van grote Duitse bedrijven.
Weg auto
Een zware hijskraan
moest er in het Duitse
Oppenheim aan te pas
komen, om een politie
auto weer op vier wie
len te zetten. De bewo
ners in het smalle
straatje hadden de poli
tie te hulp geroepen,
omdat het wegdek plot
seling verzakte. De po
litiewagen illustreerde
de ernst van de situatie,
door bij aankomst ge
deeltelijk in êen gat in
het wegdek te verdwij
nen. De dader was
spoedig opgespoord: een
lekke waterleiding had
het zand onder het
wegdek weggespoeld.
LONDEN In de kerncentrale Hin-
kley Point A in het Westengelse graaf
schap Somerset is ernstige roestschade
vastgesteld.
De corrosie is vastgesteld aan een twin
tig jaar oude reactor van het type Mag-
nox. Het dagblad Times, dat dit van
daag meldt, is bang dat de andere ne
gen reactoren van hetzelfde type, die
in Groot-Brittannië in bedrijf zijn,
soortgelijke defecten vertonen. Als de
corrosie verder gaat, ontstaat het risico
dat radio-actief gas vrijkomt. De kans
op roestvorming was tot dusver altijd
uitgesloten.
PRESIDENT OPTIMISTISCH NA ZWARE NEDERLAAG
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON „We
zullen de revolutie die we
in gang hebben gezet ge
heel voltooien". Met die
woorden gaf president
Ronald Reagan gisteren
commentaar op de zware
nederlaag die zijn Repu
blikeinse Partij bij con
gresverkiezingen had ge
leden. „Het politieke
spectrum blijft zich ten
gunste van deze regering
bewegen", zo voegde de
president daar aan toe.
Reagan gaf toe dat de
Amerikaane Senaat wel
iswaar voor de Republi
keinen verloren is ge
gaan, maar hij zei de gro
te winst van zijn partij bij
de gouverneursverkiezin
gen van grote politieke
betekenis te vinden.
De Democraten slaagden er in
55 van de 100 senaatzetels in
handen te krijgen. In het Huis
van Afgevaardigden wisten ze
hun toch al grote meerder
heid nog iets te vergroten. De
Democraten verloren daaren
tegen acht gouverneurszetels.
Ze hebben slechts de helft
van het totale aantal gouver
neurszetels weten te behou
den.
De nieuwe leider van de De
mocratische meerderheid in
de Senaat, Robert Byrd, liet
gisteren al weten dat zijn par
tij opnieuw handelswetten in
het Congres aan de orde zal
stelen. Die wetten zullen naar
alle waarschijnlijkheid een
protectionistisch karakter
hebben. De chef van de Wit-
te-Huisstaf, Donald Regan,
liet als reactie op Byrds op
merkingen weten dat de pre
sident die wetten, zo ze al
door het Congres worden aan
genomen, zeker van zijn veto
zal voorzien. Byrd zei ook dat
de Democraten nu zullen
gaan proberen „de al te extre
me kanten van de politiek
van de huidige regering onder
controle te krijgen".
In een toespraak gaf Reagan
gisteren in grote lijnen de
koers aan voor de twee jaar
die hem nog resten als presi
dent. Hij zei te blijven streven
naar economische vooruit
gang, het herstellen van Ame-
rika's militaire kracht en het
bereiken van een ontwape
ningsakkoord met de Sovjet-
Unie. De presidept beleed ook
nog eens zijn rotsvast geloof
in de mogelijkheden van het
nucleair verdedigingsschild in
de ruimte (SDI) en het belang
van de strijd tegen de drugs
en tegen de misdaad. Reagan
zei dat hem tijdens de verkie
zingscampagne was gebleken
dat het Amerikaanse volk dat
geloof deelt.
ïAPPORT IISS:
jONDEN De Sovjet-
Jnie en de Verenigde Sta-
en houden elkaar op stra-
egisch gebied ongeveer in
venwicht. Dit stelt het
nternationaal Instituut
oor Strategische Studies
IISS) in zijn jaarrapport
De militaire balans 1986-
987".
'egenover een duidelijke
oorsprong van de Russen op
et gebied van op het land
estationeerde intercontinen-
ile raketten staat een over-
icht van de Verenigde Sta-
;n bij raketten die vanaf on-
?rzeeërs (2:1) of bommen-
erpers (4:1) worden gelan
terd. Het afgelopen jaar zijn
>wel de Sovjet-Unie als de
erenigde Staten begonnen
)et de opstelling van nieuwe
aneraties strategische wa-
ens. Hierdoor is het totaal
jntal kernkoppen in de ver-
agperiode nauwelijks toege-
omen. De Verenigde Staten
aschikken momenteel over
)10 lanceerinrichtingen en
1.846 kernkoppen, de Sov-
t-Unie heeft 2502 lanceer-
irichtingen en 10.716 kern-
pppen. Volgens het IISS is
Sovjet-Unie voor wat be
eft onderzoek, ontwikke-
ng en beproeving van een
?rdedigingssysteem in de
limte ongeveer even ver als
Verenigde Staten.
Voorproefje
D'n eng'len zongen er nog niet bij, maar de verlichting riep gisteravond in de beroemde Londense
Regent Street de eerste kerstgevoelens op. Helaas werden de lampen alleen ter controle aange
draaid. Pas op 13 december zal Sarah Ferguson, de hertogin van York, de sfeerverlichting in de
Londense binnenstad voor langere tijd ontsteken.
fflÈ
Zus leukemiepatiënt weg uit Sovjet-Unie
De Russische Inessa Fljorova
wordt op het vliegveld in Tel
Aviv verwelkomd door haar
tweelingbroer Michail Shirman,
die aan leukemie (bloedkanker)
lijdt en wiens leven afhangt van
een transplantatie van been
merg afkomstig van zijn zuster.
De 30-jarige Shirman, die sa
men met zijn moeder in 1980
uit de Sovjet-Unie mocht emi
greren, heeft met hulp van al
lerlei internationale organisa
ties de afgelopen maanden bij
de Sovjetautoriteiten aange
drongen op een uitreisvisum
voor zijn zuster. Hij demon-
steerde ook tijdens de mini-
top tussen Reagan en Gor-
batsjov op IJsland. Broer en
zus zijn vandaag onderzocht of
hun beenmerg uitwisselbaar is
en of een transplantatie zinvol
is. Mevrouw Fljorova en haar
familie pleiten overigens ook
voor de vele Russische joden,
de zogenoemde refuseniks, die
geen toestemming hebben ge
kregen te emigreren. „De strijd
is nog niet voorbij. Mijn per
soonlijke probleem is opgelost
maar er wachten nog veel
mensen op hun vrijlating", zei
Shirman.
PARIJS De Franse strijd
krachten zullen de komende
vijf jaar voor een bedrag van
(omgerekend) ruim 170 mil
jard gulden worden gemo
derniseerd, Naar de wens
van president Mitterrand
heeft de vernieuwing van
het nucleaire arsenaal daar
bij prioriteit. Verder komen
er chemische wapens en mo
gelijk ook een neutronengra
naat.
Hiertoe is gisteren in Parijs be
sloten door de linkse president
Mitterrand en de rechtse pre
mier Chirac. Zij werden het in
grote lijnen eens over Frank-
rijks defensieprogramma tot
1991.
De zes Franse atoomonder
zeeërs worden voor een deel
uitgerust met de nieuwe,
meerkoppige M 4-raketten en
blijven de speerpunt van de
Franse „afschrikking". Waar
Mitterrand zijn zin kreeg over
de onderzeeërs, heeft Chirac
fiat gekregen voor de ontwik
keling van een nieuwe, strate
gische raket. Deze mobiele SX
moet de op het plateau van Al
bion gestationeerde strategi
sche raketten vervangen.
Niet alleen de nucleaire af
schrikkingsmacht wordt ge
moderniseerd, ook de conven
tionale strijdmacht ondergaat
een kostbare vernieuwing. Het
vliegdekschip Clemenceau
wordt vervangen door een
vliegdekschip met kernaan
drijving, de Richelieu. Ook is
besloten tot de aanschaf van
radar-vliegtuigen, nieuwe ge
vechtsvliegtuigen als opvolger
van verouderde Mirages en
nieuwe, ultra-moderne AMX-
30 tanks.
Stop met roken leidde tot dood
LONDEN Een dag nadat de 31-jarige June Taylor uit
Preston in het noorden van Engeland het roken van sigaret
ten had opgegeven, is zij overleden. Naar de Daily Tele
graph gisteren berichtte werd de vróuw, die dagelijks onge
veer vijftien sigaretten had gerookt, getroffen door een do
delijke astma-aanval als gevolg van te plotselinge ontwen
ning.
LONDEN Terry Waite, de
gezant van de Angelicaanse
kerk die bemiddelt in de
vrijlating van gijzelaars in
het Midden Oosten, heeft
gisteren na aankomst in
Londen furieus gereageerd
op speculaties in de Britse
pers als zou hij in opdracht
handelen van bepaalde rege
ringen. Hij verklaarde dat
speculaties als deze hem het
leven zouden kunnen kosten.
Waite zei voorts niets te we
ten over vermeende contac
ten tussen Iran en de Vere
nigde Staten over de vrijla
ting van de resterende Ame
rikaanse gijzelaars in Liba
non.
Volgens Arabische kranten
zouden de VS wapens leve
ren in ruil voor de vrijlating
van Amerikanen en Fransen
die door de pro-Iraanse Ji-
hadbeweging in Libanon zijn
ontvoerd. Zo zou David Ja-
cobson het afgelopen week
einde zijn vrijgelaten in ruil
voor een lading reserve-on
derdelen van F14-vliegtui-
gen, wapens en munitie.
Premier Mir-Hossein Mousa-
vi van Iran heeft woensdag
het denkbeeld van nieuwe
besprekingen met dë Vere
nigde Staten afgewezen.
Voor Radio-Teheran zei hij:
„Er is geen enkele kans op
onderhandelingen tussen ons
en de Verenigde Staten. Zo
als de leider van de revolutie
(Ayatollah Chomeini) heeft
gezegd, Amerika's betrek
kingen met ons zijn als die
van een wolf met een lam".
Dat neemt niet weg dat
meerdere Iraanse regerings
functionarissen hebben be
vestigd dat Iran bereid is in
vloed aan te wenden tot vrij
lating van gijzelaars tegen
voorwaarden, onder meer
wapenleveranties.
iMIDJE VERHOLENKARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
„Wat is er met u, luitenant Haverzak?",
oeg Kareltje Knetter. „Scheelt er wat aan? Ik
13 tranen in' uw ogen. U kijkt niet erg blij".
Hoe kan men blij zijn in Barreberië?" vroeg de
,itenant met verstikte stem. „Hoe kan men blij
n in een land, waar zelfs de blijheid aan
aatsregels moet voldoen? De staat schrijft
ecies voor wanneer, waarom, hoe en hoelang
;n burger blij moet zijn. Kareltje, Kareltje, wat
3n je begonnen? Jij bent helemaal op de ver-
;erde weg. Heb jij dan nog nooit gehoord waar
beroemde Barreberiërs allemaal terechtko-
en, als hun roem begint te tanen? Ze gaan
tar de loodmijnen. En let op mijn woorden,
ngetje. Jij zult er ook nog spijt van krijgen..."
„Waarom zou ik er spijt van krijgen?" vroeg
areltje. „Punt één, ik ben helemaal niet uit me-
ilf hier gekomen. Die dikke minister Istietof
ïeft me gewoon gestolen. Maar nou ik hier
.•nmaal ben valt het me best mee. Ik heb leuk
aan sport gedaan en na amper èèn dag ben ik
al bevorderd tot Hespodek. Het staat te lezen
op dit papier en de titel Hespodek geeft mij ook
het recht op een auto! Een echte, heuse auto!
Een viercilinder Futura!" Toen barstte de lui
tenant Haverzak uit in een droeve lachbui. „Een
Futura? Mooier kan het niet!" hikte hij. „Hier
heb je er een foto van. Hahaha! De Futura! De
wagen der toekomst! Haha, het is me de toe
komst wel! Als de eerste Futura in het jaar 2000
uit de fabriek komt, dan mag je blij zijn en ik
heb zo'n idee, dat het model dan niet meer zo
erg modern is. En hoe oud ben je dan? Mis
schien wel bijna zestig? „Ja. als het zo gaat,
dan heb ik niet veel aan die wagen," moest Ka
reltje toegeven. „Maar waarom beloven ze me
dat dan?" vroeg hij. „Ze doen hier niks an
ders". zei de luitenant. „Snap je nou nog niet,
dat alles hier in Barreberië slechts theater i«?
Latwerk, lir/nen. gips en verf?"
Meer
huidkanker
door aantasting
ozonlaag
WASHINGTON Het
Amerikaanse bureau voor
milieubescherming EPA
voorspelt dat het aantal
gevallen van huidkanker
de komende 88 jaar zal
verdubbelen, als de aan
tasting van de ozonlaag in
de atmosfeer onbeperkt
verder gaat. In een rap
port wordt een overzicht
gegeven van de gevolgen
van aantasting van de
ozonlaag, uiteenlopend
van het veroorzaken van
huidkanker door een min
dere filtering van het zon
licht, tot het bijdragen aan
het broeikaseffect, dat de
temperatuur op aarde doet
stijgen, waardoor het zee
niveau hoger wordt en de
plantegroei wordt tegenge
gaan.
BERICHTGEVING OVER AANVAL LIBIË WAS „FAIR"
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse
omroep BBC heeft giste
ren de harde beschuldi
gingen van Norman Teb
bit, voorzitter van de con
servatieve regeringspartij,
regel voor regel weerlegt.
Tebbit had de BBC afge
lopen week op felle toon
verweten dat hun infor
matie over de Amerikaan
se luchtaanval, afgelopen
april op Libië niet klopte.
Hij noemde hun bericht
geving „onevenwichtig,
anti-Amerikaans en anti-
regering Thatcher".
De directie en hoofdredactie
van de omroep besteedden vijf
volle dagen aan de voorberei
ding van hun uitvoerig ant
woord. In een gedetailleerd
document werd alle kritiek die
Tebbit hen had toegeslingerd
tegengesproken: blijkens het
document heeft de BBC een
fair, waarheidsgetrouw en
professioneel verantwoorde
berichtegeving verzorgd. Eén
fout werd door de BBC toege
geven.
Het was verkeerd te veronder
stellen dat een link kon wor
den gelegd tussen de mislukte
bomaanslag op een El Al-
vliegtuig door de Jordaans ter
rorist Nezar Hindawi en de
aanval op Libië. Tijdens het
onlangs gehouden proces in
Londen, waar Hindawi tot 45
jaar werd veroordeeld, bleek
dat hij de plannen voor die
aanslag lang voor de aanval op
Tripoli had beraamd.
BBC-president Marmeduke
Hussey schreef partijvoorzitter
Tebbit een brief om hem er
ten overvloede op te attende
ren, dat de omroep zich door
geen enkele politieke partij zal
laten intimideren of zijn neu
traliteit beïnvloeden.
Abortus
schandaal in
Russische
pers
MOSKOU Eén van de
meest opmerkelijke gevol
gen van de nieuwe „glas
nost" campagne in de Sov
jet-Unie, dat „openhartig
heid" betekent, is dat de
pers tegenwoordig uitvoe
rig bericht over lang ver
zwegen schandalen. Zo is
nog niet zo lang bekend
geworden dat abortus de
meest voorkomende vorm
van geboortebeperking is
in de Sovjet-Unie.
Uit een ingezonden brief
in het vrouwenblad Rabot-
nitsa blijkt dat zeventig
procent van de vrouwen
die in de stad wonen en
negentig procent van de
plattelandsvrouwen hun
eerste zwangerschap af
breken door middel van
een illegale abortus. De
eerste abortus van meisjes
onder de negentien jaar
wordt voor bijna negentig
procent illegaal uitge
voerd.
Een brief in het dagblad
Moskovsky Komsomoletz
vertelt het tragische ver
haal van een zestienjarig
meisje dat in verwachting
raakte. Haar moeder wei
gerde alle hulp en gaf haar
zelfs niet het advies naar
de officiële abortuskliniek
te gaan. In plaats daarvan
werd een oude vrouw be
reid gevonden om bij haar
thuis abortus te plegen.
Vier dagen later was het
meisje dood. In de brief
worden nog vijf andere
gevallen van abortus met
dodelijke afloop genoemd,
die in een half jaar tijd
waren uitgevoerd in het
zelfde privékliniekje.
„Ik kende wel meer van
dat soort verhalen, maar
alleen van horen zeggen.
Iemand vertelde mij1 eens
van een vrouw die zichzelf
had geprobeerd te aborte
ren met behulp van een
rubber overschoen. Het
scheelde niet veel of ze
legde het loodje en dit
schreef ze toe aan het feit
dat ze het ding niet lang
genoeg had uitgekookt.
Een kennis vertrouwde
mij toe dat een tante bij
haar een succesvolle abor
tus had uitgevoerd".
Volgens het medische rap
port in Rabotnitsa wordt
één op de drie abortussen
in de Sovjet-Unie illegaal
uitgevoerd. De reden die
hiervoor wordt gegeven is
dat de vrouwen anoniem
willen blijven. Een legale
abortus in een staatskli-
niek houdt in dat er een
medische verklaring naar
de werkgever uitgaat om
uitleg te geven van de af
wezigheid. „Ook al schrijf
ik dat iemand griep heeft;
mijn handtekening is zó
bekend in deze stad, dat
een bezoek aan mijn kli
niek nooit verborgen
blijft", aldus een arts van
de abortuskliniek in het
artikel.
In de twee brieven wordt
ook verklaard dat de lega
le abortusklinieken er niet
veel aan doen om de
drempel te verlagen en
zelfs vrouwen afschrik
ken. Eén van de brieven:
„Het eerste wat je ziet als
je zo'n kliniek binnenstapt
is een grote poster met de
waarschuwing „Moeder,
wees niet de moordenares
van je kind".". De rege
ring voert een ontmoedi
gingsbeleid, omdat volgens
Rabotnitsa tegenover elke
levendgeborene twee
abortussen staan.
„Vrouwen voelen zich in
de klinieken vaak overge
leverd aan onverschillig
heid. Wat ze nodig hebben
is menselijk begrip, warm
te en medeleven. Niemand
praat daar met hen; ze zijn
gewoon een nummer in de
enorme toevloed van pa
tiënten die er dagelijks ko
men. Soms krijgen ze te
maken met echte wreed
heden. Er is voortdurend
een tekort aan verdovings
middelen, dus moeten de
vrouwen het zonder stel
len. We moeten alles in
het werk stellen om deze
operaties menselijker te
maken", stelt het ingezon
den stuk in Rabotnitsa.
De artikelen pleiten voor
een betere verkrijgbaar
heid en betrouwbaarheid
van anti-conceptiemidde
len. Bovendien zou er sek
suele voorlichting op de
scholen gegeven moeten
worden, vooral voor tie
ner-meisjes, zodat zij ook
leren hoe zij een baby
kunnen behouden in
plaats van gedwongen
worden om over te gaan
tot abortus.
De redactie van de Mos
kovsky Komsomoletz
schrijft in een commentaar
op de brief dat ze zich gro
tendeels kunnen vereni
gen met de argumenten.
„Wij zullen jonge mensen
niet aanmoedigen tot in
tieme omgang met el
kaar", luidt de openings
zin. "We moeten echter
wel begrip tonen;", ver
volgt men, „tenslotte is het
aan de vrouw om te beslis
sen of ze het kind wel of
niet wil houden".
