Wanbeleid van overheid
helpt visafslag om zeep
Veel bedrijven
sjoemelen met
milieuwetten
jpc
EENTONIG WERKEN AAN
BEELDSCHERM ONGEZOND
Bouw
springt
eruit
jf*
SEP: Tot 1996 drie
nieuwe kolencentrales
Beurs van Amsterdam
3r,
ECONOMIE
£eidóc@outa/nt
DINSDAG 4 NOVEMBER 1986 PAGINA 6
LEIDEN Mensen die
lang achtereen eentonig
werk aan een beeld
scherm verrichten hebben
meer dan gemiddeld last
van vermoeidheid, spier-
klachten, nervositeit en
hoofdpijn. Dat blijkt uit
een onderzoek van TNO
te Leiden.
TNO onderzocht de gezond
heid van 220 werknemers bij
tien bedrijven en instellingen,
waaronder de ABN, het GAK,
de Bankgirocentrale en het
ministerie van defensie. Vol
gens drs. F. Pot, projectleider
van het onderzoek „Achter de
schermen", is vooral de orga
nisatie van het werk oorzaak
van de gezondheidsproblemen.
„We dachten aanvankelijk dat
de klachten evenredig zouden
oplopen met de tijd die men
sen achter een scherm door
brengen. Maar het blijkt meer
samen te hangen met de grote
werkdruk en de geringe kan
sen op promotie. Dat geldt na
tuurlijk voor alle soorten een
tonig werk, maar beeldscher
men versterken dat ongunstig
effect doordat de natuurlijke
pauzes (een nieuw vel papier
indraaien, een lint verversen
en dergelijke) zijn weggeval
len". Pot pleit er daarom voor
pauzes in te brengen, niet al
leen letterlijk, maar ook door
het werk te reorganiseren.
„Het voorkomen van gezond
heidsklachten betekent het
creëren van afwisselend en
creatief werk".
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Ondanks het
toegenomen netto-resultaat bij
de grotere ondernemingen
deëd zich een daling voor van
de rentabiliteit van het eigen
vermogen (netto-resultaat als
percentage van het eigen ver
mogen). Dit komt doordat in
1985 de groei van het eigen
vermogen van de onderne
mingen hoger was dan de toe
name van het netto-resultaat.
De rentabiliteit van het eigen
vermogen ging naar beneden
in de nijverheid 1984: 12,4
procent; 1985: 11,2 procent. In
de transport en dienstverle
ning nam de rentabiliteit van
het eigen vermogen echter toe.
In de transport steeg de deze
rriét twee procent van vier
naar ruim zes. In de bedrijfs
tak dienstverlening van bijna
1-7- procent naar 19 procent.
Binnen de bedrijfstak nijver
heid week de bouw af van de
algemene tendens van dalende
rentabiliteiten. Ondanks een
omzetdaling trok de rentabili
teit in de bouw van 1985 op tot
een niveau van 11 procent
(1984: 3 procent). Van de 2900
grotere bedrijven maakten er
vorig jaar 2500 winst.
Het aantal werknemers, met
inbegrip van de deeltijdwer
kers, bij de door het CBS on
dervraagde ondernemingen
nam in 1985 toe met twee pro
cent tot een totaal van
1.250 000. De toegevoegde
waarde (omzet minus kosten
van inkoop) nam in de vier
bedrijfstakken met zes procent
toe, doordat de omzet sterker
steeg dan de kosten van in
koop. De loonsom groeide met
vijf procent. De lonen en sala
rissen vormen een omvangrij
ke uitgavenpost voor de on
dernemingen. De toegevoegde
waarde van de ondernemin
gen wordt naast de lonen en
salarissen verdeeld over af
schrijvingen, rente, winst en
overige resultaten. Het aan
deel van de lonen en salaris
sen in de toegevoegde waarde
bedroeg zowel in 1984 als 1985
bijna 70 procent.
EIERVEILING EIVEBA BV BARNE-
VELD (4-11) - Aanvoer 2.511.000
stuks, stemming vriendelijk. Prijzen in
gulden per 100 stuks: eieren van 50-
51 gram 9,42, 55-56 gram 9,91-10,37,
60-61 gram 11,17-11,56 en 65-66
gram 12,15-12,40.
DIABETES
IS OVERAL
Diabetes (suikerziekte)
is een ingrijpende
aandoening die Roy
altijd en overal met
zich meedraagt.
begint het al als hij insuline
moet spuiten. Niet één
dag, maar de rest van zijn
leven!
De wetenschap probeert
een oplossing te vinden
voor deze ongeneeslijke
ziekte. Steun dat weten
schappelijk onderzoek,
steun het Diabetes Fonds
Nederland.
NATIONALE DIABETESWEEK
10 t/m 16 NOVEMBER 1986
GIROREKENING 6766
t.n.v. DFN. AMERSFOORT
DEN HAAG Van alle
bedrijven in Nederland
houdt slechts 20 procent
zich aan de milieuregels.
Heeft controle eenmaal
plaatsgehad, dan blijkt 60
procent van de onderne
mingen de milieuwetten
na te leven. Minister Nij-
pels (VROM) zei dit giste
ren in de Kamer tijdens
een beraad over de nale
ving van milieuwetten.
Volgens Nijpels kan tien pro
cent van de bedrijven betiteld
worden als „milieucrimineel".
Deze bedrijven overtreden de
milieuwetten zeer bewust, het
geen meestal gepaard gaat met
belastingfraude en het aanstel
len van illegale buitenlandse
werknemers en zwartwerkers.
Voorts zijn er ondernemingen
die bewust één milieuwet
overtreden en bedrijven die
sjoemelen met milieuwetten.
Ook deze categorie omvat cir
ca tien procent van de onder
nemingen. Dan zijn er nog be
drijven die nonchalant zijn en
bedrijven die door onwetend
heid of vergeetachtigheid mi
lieuwetten overtreden.
Het team van 47 controlerende
ambtenaren dat aan zeer ge
compliceerde milieuzaken
werkt, zal worden uitgebreid
tot 60 man, aldus Nijpels. Ook
zal het budget met een miljoen
gulden worden verhoogd.
Minister Korthals Altes (Justi
tie) bepleitte een hardere aan
pak van bedrijven die milieu
wetten overtreden. Indien er
sprake is van gevaar voor de
volksgezondheid zouden zij
net als heroine-dealers bestraft
moeten worden.
Minister Nijpels zei voorts dat
hij gemeentebesturen wil aan
pakken die om economische
redenen geen of te weinig toe
zicht houden op de naleving
van milieuwetten door bedrij
ven. Dergelijk gedrag zal in de
toekomst afgestraft worden
door de gemeenteraad recht
streeks informatie te geven
over de handelswijze van het
gemeentebestuur te geven.
(ADVERTENTIE)
Winst Akzo derde
kwartaal hoger,
negen maanden
lager
ARNHEM Over het derde
kwartaal van dit jaar heeft het
chemieconcern Akzo een ho
gere nettowinst behaald dan in
de overeenkomstige periode
van 1985, maar over de eerste
negen maanden een lagere.
Akzo handhaaft de verwach
ting dat de winst over geheel
1986 ongeveer gelijk zal zijn
aan die van vorig jaar, zo heeft
de raad van bestuur vandaag
bekendgemaakt.
Het resultaat over het derde
kwartaal steeg van 191,8 mil
joen to4t 195,3 miljoen, maar
daalde over de eerste negen
maanden van 651,1 miljoen
tot 632,0 miljoen. De omzet
ging over het kwartaal omlaag
van 4,35 miljard tot 3,75
miljard en over de negen
maanden van 13,51 miljard
naar 11,84 miljard. Het be
drijfsresultaat verbeterde ech
ter van 346,2 miljoen tot
ƒ363,1 miljoen over het derde
kwartaal en van 1090,6 mil
joen tot ƒ1091,3 miljoen over
de eerste negen maanden van
het jaar.
De investeringen stegen over
de eerste negen maanden van
ƒ665 miljoen tot 794 miljoen.
Eind 1985 had Akzo 65.000
mensen in dienst, eind septem
ber jl. waren het er 67.600, zo
blijkt uit de opgave van het
concern.
Akzo keert over 1986 een on
veranderd interimdividend
van 1,50 per gewoon aandeel
van ƒ20 nominaal uit. Over
geheel 1985 werd een dividend
van 6,60 per aandeel uitge
keerd vergeleken met 6,00
over het voorgaande jaar.
Industriebond FNV eist
steun voor scheepsbouw
ROTTERDAM In een brandbrief aan minister
De Korte (Economische Zaken) heeft de Indus
triebond FNV gisteren een „actief steunbeleid"
geëist voor de Nederlandse scheepsbouwindustrie.
Ofschoon de capaciteit van de scheepsbouw in de
afgelopen jaren al aanzienlijk is verminderd en
de produktiviteit aanzienlijk is toegenomen
„moet worden vastgesteld dat de scheepsbouwin
dustrie in grote nood verkeert, wat te wijten is
aan de wereldwijde concurrentievervalsing door
staatshulp, die praktisch overal wordt gegeven,
met uitzondering van ons land", aldus de bond.
Op vragen van het TweedeKamerlid Vos (PvdA)
heeft minister De Korte overigens onlangs laten
weten dat het kabinet een standpunt over steun
verlening aan de Nederlandse scheepsbouw zal
bepalen, zodra de ministerraad van de EG dit
heeft gedaan.
Koppeling tussen prijs
gas en olie moet losser
DEN HAAG De koppeling tussen de prijs
van aardgas en die van olie moet losser. Op
die manier is Nederland minder kwetsbaar
voor de onzekere prijsontwikkeling van
aardolie. Aldus algemeen-directeur Weiten-
berg van het Nederlands Christelijk Werk
geversverbond gisteren op een bijeenkomst
van het NCW in Den Haag.
Weitenberg vroeg zich af of het niet de voor
keur zou verdienen dat de prijsvorming voor
aardgas meer plaats gaat hebben op basis van
vraag en aanbod op de Westeuropese aard-
gasmarkt. Doordat gas en olie elkaar kunnen
vervangen, zouden prijsschommelirigen op
de oliemarkt minder heftig zijn, aldus Wei
tenberg. Daarbij rijst dan wel de vraag hoe
hoog de energieprijs moet zijn om een onge
stoord aanbod op langere termijn te garande-
Een kolencentrale. Als het ligt aan de Samenwerkende Elektrici-
teits Produktiebedrijven, krijgt Nederland er tot 1996 drie nieuwe
ARNHEM Vóór 1996 wor
den in ons land drie nieuwe
kolencentrales met een ver
mogen van elk 600 Megawatt
in bedrijf gesteld. Met de bouw
is een bedrag van in totaal on
geveer 3 miljard gulden ge
moeid. De eerste centrale
komt in Geertruidenberg
(Amercentrale) en moet op 1
juli 1993 draaien. Een jaar la
ter zal de tweede eenheid
(Hemweg, Amsterdam) in ge
bruik worden genomen. De in-
bedrijfstelling van de derde
kolencentrale volgt in juli
1995. De plaats daarvan staat
nog niet vast, maar gedacht
wordt aan Flevoland, Maas
vlakte, Geertruidenberg, Bors-
sele of Eems. Dit blijkt uit het
gisteren uitgelekte ontwerp-
elektriciteitsplan 1987-1996
van de Samenwerkende Elek-
triciteits Produktiebedrijven
(SEP).
De definitieve lokatiekeuze
hangt volgens de SEP af van
toekomstige beslissingen over
kernenergie. De besluitvor
ming hierover werd eerder dit
jaar uitgesteld na het ongeluk
met de kerncentrale in Tsjer-
nobyl. Van de drie miljard
gulden, die tussen 1987 en 1995
wordt uitgegeven aan de bouw
van nieuwe kolencentrales,
kan volgens de SEP 2 tot 2,5
miljard gulden in Nederland
worden besteed.
Cao Heidemij met
regeling voor
gewetensbezwaren
UTRECHT In de nieuwe
cao voor 1350 werknemers van
de Heidemij (cultuurtechni
sche werken), die loopt van
mei '86 tot mei '87, is een rege
ling voor gewetensbezwaren
opgenomen. De regeling komt
er op neer dat werknemers be
paalde klussen om principiële
redenen kunnen weigeren.
Een dergelijke regeling is vol
gens de vakbondswoorvoerder
bij de Heidemij van bijzonder
belang omdat het bedrijf regel
matig werk uitvoert op de
vliegbasis Woensdrecht, de
plaats waar wellicht straks
kruisraketten worden gestatio
neerd.
Fiat biedt 1 biljoen
lire voor Alfa Romeo
TURIJN Fiat heeft gisteren
een bod van 1 biljoen lire, of
wel 1,65 miljard gulden op
Alfa Romeo gedaan. Ford, dat
ook op alfa Romeao aast, wil
aanvankelijk 19,5 procent van
de aandelen van Alfa Romeo
kopen voor" naar schatting 150
miljard lire (248 miljoen gul
den), om het aandeel in de fa
briek geleidelijk uit te breiden
tot een meerderheidsbelang.
Fiat heeft aangeboden meteen
een meerderheidsbelang te
verwerven. Verwacht wordt
dat het IRI vrijdag een keuze
zal maken tussen de gegadig
den.
De nieuwe Peugeot 309 Diesel 1.9, een
symfonie in 'D', stelt nieuwe normen aan 't com
fort van dieselauto's in de middenklasse. Niet
alleen omdat hij de stilste diesel is. Maar ook met
z'n royale binnenruimte en luxueuze afwerking.
Met z'n lage onderhoudskosten (grote
beurt om de 22.500 km), z'n zuinigheid en z'n
snelheid geeft hij de meeste concurrenten het
nakijken. In dit meesterwerk van Peugeot moet u
beslist snel eens proefrijden. Dan ervaart u zelf
wat we bedoelen met de symfonie in 'D":
BI PEUGEOT 309
DIRECTEUR VISAFSLAG URK:
URK Of hier een zwart
circuit bestaat? Directeur
W.J. de Bois van de ge
meentelijke visafslag Urk,
tovert een sarcastisch
lachje op z'n gelaat. „Ik
word een beetje misselijk
van dat gezeur over zwart
geld. De grootste waanzin
die er bestaat. Kletskoek.
Die jongens van de pers
kledderen ook maar wat
op. Allemaal lekenpraat,
die klakkeloos wordt
overgenomen. Ze dénken
zeker dat hier een kist
met geld staat, waaruit de
vissers worden betaald.
Dat is toch te gek om over
te praten. Elke cent wordt
via de bank overge
maakt".
Vissers zijn niet verplicht hun vis via de veiling te kopen. Als de
overheid wil controleren, moet ze dus bij de vissers zijn en niet
bij de afslag, aldus de directeur van de visafslag Urk, de grootste
in Nederland.
Directeur van een vis J
tegenwoordig een gevaarlijk
beroep. Verdacht van mede
plichtigheid aaa fraude werd
De Bois vorig jaar vier dagen
vastgehouden door de Algeme
ne Inspectie Dienst (AID). Zijn
collega's in Lauwersoog en
Goeree werden respectievelijk
elf en drie dagen vastgehou
den.
De Bois: „Tegenwoordig
schijnt de AID alles te mogen.
Mensen gijzelen, de boekhou
ding in beslag nemen en ga zo
maar door. Wat hebben ze in
vredesnaam met de boekhou
ding van de visafslag te ma
ken? Vier keer per jaar wordt
de boekhouding door een re
gisteraccountant gecontro
leerd. Ik heb nooit gehoord dat
zij niet klopte. Maar toch moe
ten we één keer per maand de
boekhouding aan de AID
overhandigen. Die gegevens
worden dus voor andere doel
einden misbruikt. Aan de
hand daarvan willen ze te we
ten komen of het quotum is
volgevist. Een fraaie bedoe
ning. Maar die vissers zijn na
tuurlijk niet gek. En wat zie je
dan ook gebeuren? Ze zetten
de vis buiten de afslag om. Er
is immers geen veilplicht. Ze
kunnen met de vis doen en la
ten wat ze willen. Ondertussen
wordt de visafslag de nek om
gedraaid. Vorig jaar haalden
we een omzet van 240 miljpen,
die halen we nu niet. En dat
ligt echt niet aan de prijzen,
want die liggen hoger dan vo
rig jaar".
De Bois: „Ongetwijfeld zal er
meer vis worden verhandeld
dan er wordt opgegeven. Maar
hoeveel? Ik heb er geen idee
van. Trouwens, wat moet ik
daar nu meer van zeggen? Ik
ben directeur van de visafslag
en geen opsporingsambtenaar.
Dus, wat heb ik met al die
troep uit Den Haag te maken?
Ik moet zorgen dat de aange
boden vis wordt verkocht en
de weg naar de handel vindt.
Dus als ze iets zoeken, moeten
ze bij de vissers zijn en niet bij
de visafslag".
Het is duidelijk: directeur De
Bois vindt dat de AID buiten
z'n boekje gaat door in de elf
visafslagen, waarvan Urk ver
reweg de grootste is, de boek
houding te gaan controleren.
Maar er zit De Bois meer
dwars. Hij wijst op een rapport
van de Europese Commissie
over de controle van de quote
ringsregelingen (vangstbeper
kende maatregelen) in de EG-
-landen. Daaruit blijkt dat die
controle buiten Nederland
weinig voorstelt.
„Waar al die verhalen van
daan komen dat ze met een
scheef oog naar de Nederland
se vissers kijken, is mij dus
een raadsel. Wij moeten weer
zo nodig roomser zijn dan de
paus. We geven ons zelf aan
en roepen „Kijk eens hoe
slecht wij zijn".
In plaats van de quoteringsre
gelingen, had, aldus De Bois,
de overheid zelf al lang paal
en perk moeten stellen aan het
vermogen van de kotters. „Nu
zijn er weer acht van die joe
kels van 3.500 pk in aanbouw.
En die koek is al zo klein. De
visserij vraagt al jaren om een
pk-stop van 2.000 pk, maar
nee hoor, dat is het opeens in
grijpen in de vrijheid van de
ondernemer.
De Bois was twintig jaar werk
zaam in de handel in de tro
pen en tien jaar als bankdirec
teur bij een NCB- bank in
Friesland. Sinds drie jaar is hij
directeur van de Urker visaf
slag. „Ach, het maakt in feite
niks uit of je nu vis, geld of
thee en koffie verkoopt. Het
gaat om het management. Het
is een oergezond bedrijf. Geen
cent subsidie. Maar ondertus
sen wordt die bedrijfstak om
zeep geholpen door wanbeleid
van de overheid".
ER'
Slotkoers maandag C
ahrend gr c 141.50 142.50
a rubb. 11.30 11.20
arm 845.00 870.00
ant.verf 280.00S
audet c 209.00 212.00
air 115.00 121.50
air conv.pr. 49 40 49.70
bam 95.00 96.00
batenb.beti 2050.00 2130.00
van beek 120.00L 11000
beers 239.00 238.00
blyd will 64.00 62.50
bobel 13.80 14.00
de boer 182.00 184.00
borsumij 145.00 145.00
bos kalis c 8.70 9.00
braai bouw 260.00 262.00
bredero 124.00 133.00
bredero c 122.00 128.00
35.00 ONG
35.00 ONG
700 7.00
burg heybr 2785.00 2802.00
calvé 665.00 675.00
calvé c 66500 672.00
calvé pr 3720 00 3730.00
calvé pr c 3700.00S 3730.00
csm 64.20 64.20
csm c 64.70 65.70
celeco 310.00 306.00
eetecoc 312.00 308.00
chamolte 60.50 60.00
chamotlepr 2150 00S
ckk
89 20 89.20
claimindo c 410.00 409.00
cred lyonn 88.00 88.00
desseaux 184.00 187.00
dordlse pr 187.50 191.20
dorp greep 315.00 314.00
econoslo 126.00 128.00
emba 795.00 795.00
enraf-non'c 53.50 53.50
enks c 278.00 278.00
fumess 40.50 41.30
gamma hok) 318.00 319.00
gamma h pr 24,90 24.90
gel delft c 244.00 248.00
geroc 113.00 114.00
geveke elee 122.50 125.00
geveke(gtti) 45.50 45.50
111.00 113.00
goudsmü 142.50 140.00
grolsch c 83.50 82.00
gti holding 128.00 12800
hagemeyer 72.00 71.00
hein hold 148.50 151.50
hoek 189.00+ 190.00
holdoh-hout 410.00 414.00
hal trust 836.00 830.00
holland sea 3.12 3.02
hon.kloos 390.00 39000
hunler d pr 4.90 -
ica holde 36.00 36.QP
igb 33.00 33.500
ihc caland 16.30 16.50
indust mi| 158.00 160.50
ibb-kondor 450.00 452.50
kas-ass 65.30 66.20
kempen b 189.50 187.00
kiene 1020.00
kbb 129.20
kbb c 129.00 129.50
kbb c.pr. c 125.00 125.50
kbb pr 32.00 32.00
kbb pre 32.00 32.00
koppelpoort 375.00 379.50
krasnapols. 135.00 135.00
landré glm 600.00S 610.00
leidschegASg
129.70
92.00 9060
460.00 472.00+
H C 73.50 72.80
ns 3650.00 3650.00
c 91.20 90.00
915.00
114000.
11450.0
12450.0
2390.00
64.00S 64.0OS
multihouse 26.70 26.20
mijnbouw c 315.00 311.00
340.00 344.00
15500.0 15500.0
317.00 319.00
280.00 281.80
304.00 306.00
proost br. 49,50
rademakers 16.C0
'eest
tsatie
66.30 67.50rig S
13300 1354». fden
104.50 104.54*
rommenhöl 3050.00 3070
rsvc 3.90
samas 120.00
schuit erna
schutlersv
sph centre
si bankiers
telegraaf c
soH te
57.oor. - ;,D;
d".
;1 di;
jrzitt
ii85rtorma
385 00 38£.OOfcreta
3® 50K 38% me,
,a>n.
72.00S 72-OOf VOOI
114.00S m.ooederla
30 60 30.80 maa
144.50 142.!
47.40 47.00
Jernoo
icha
316.00 31O.0flVen
146.00 1S7Q0)U Va
29 50 26%- Du
}rland
'iJB)
80.00 nam
ONGerden
815.00 820.00
Kalm omhoog
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs is de
nieuwe beursweek weinig im
ponerend begonnen. Veel
fondsen begonnen hoger en
gaandèweg de dag trokken de
koersen later aan. Meer dan de
helft van de noteringen kwam
uiteindelijk hoger uit bij een
aandelenomzet van ƒ522 mil
joen op een totaal van ƒ927
miljoen. Over het algemeen
bleken de koersen ten opzichte
van vrijdag maar lichte ver
schillen te vertonen. De groot
ste deden zich nog bij de inter
nationale waarden voor. Hier
kon Akzo, dat vandaag met
kwartaaLcijfers komt, 2,30
aan de koers toevoegen. Unile
ver ging 5,70 vooruit en Kon.
Olie een rijksdaalder. Hoogo
vens kwam f 2,70 lager uit op.
ABN klom ƒ5, Nedlloyd ƒ4.
Rond een gulden winst bleek
ook weggelegd voor fondsen
als Bols, Heineken, HBG, Fok
ker en Stork. De obligatie-
markt begon prijshoudend
maar brokkelde later licht af.
Op de lokale markt ging ïeldt
op dezelfde manier. Wel stl'jn
ARM ƒ25 en Bredero ƒ6. (2°ed
fondsen als Ahrend en BosP G
lis lagen goed in de markt. j)en N
de parallelmarkt ging Ver|e^n
de, om welk fonds al weer If0™
kele dagen overnemingsrus
ruchten ciculeren, nu weerbG'ec
omhoog. Ook op de optiebeemÉ><
bleef het maandag rustig. Jus
ten.
Mali.
