Marga Klompé, een vrouw die
woekerde met haar talenten
Veroordeelde klaagt Moszkowicz jr. aan
Ziekenfondspatiënt
moet meer zelf betalen
Geldboetes voor
JJrker vissers
Meer werknemers
zullen ziekenfonds
moeten verlaten
BINNENLAND
DINSDAG 28 OKTOBER 1986 PAGINA 3
IWOLLE De economische politierechter in
'wolle, mr J. A.M. Van Aerde. heeft gisteren
ngeveer vijftig Urker vissers veroordeeld tot
eldboetes van in totaal 300.000 gulden. De vis
sers hadden zich niet gehouden aan de nieuwe
Jiègeling waarbij vóór de lossing en uiterlijk
(innen drie uur na aanvoer van de vis een log-
^lioekformulier bij de haven moet worden afge-
cven zodat de Algemene Inspectiedienst (AID)
neer controlemogelijkheden heeft. Totaal had-
jen zij ongeveer 600.000 kilo gevangen vis ver
wegen. In de nieuwe verordening wordt niet
•le onderneming, maar de kapitein van het
chip vervolgd. De zaak tegen één van de Ur-
ter vissers werd aangehouden tot november.
)eze visser zou maar liefst 100.000 kilogram vis
erzwegen hebben.
Dwars
ligger
De Slegte weet niets
af van foute boekjes
UTRECHT Bedrijfsleider E. Peer
eboom van boekhandel De Slegte in
Utrecht breekt zich het hoofd over
de vraag waarop tot twee keer toe
bij hem in de winkel antisemitische
lectuur is opgedoken. Vinder I.
Abram van het Algemeen Pedago
gisch Studiecentrum (APS) in Am
sterdam heeft aangifte gedaan bij de
Utrechtse politie, die de zaak inmid
dels onderzoekt. Bij de boekjes
vier stuks gaat het om zogenaam
de wetenschappelijke uitgaven van
het Institute of Historical review,
waarin de moord op de joden tijdens
de Tweede Wereldoorlog als een gro
te leugen wordt afgedaan. Peereboom
is er van overtuigd dat iemand van
buitenaf de boekjes heeft neergezet.
Deetman wil één wet
voor hoger onderwijs
DEN HAAG Minister Deetman van onderwijs
heeft aangekondigd met één wet voor het gehele
stelsel van hoger onderwijs te willen komen. Hij
deed dit gisteravond bij de behandeling van de
nota „Hoger onderwijs: autonomie en kwaliteit"
(HOAK) in een commissievergadering van de
Tweede Kamer. In de nota wordt onder meer
voorgesteld universiteiten, de hogescholen voor be
roepsonderwijs en de open universiteit meer zelf
standigheid te geven. Het wetenschappelijk onder
wijs, het hoger beroeps onderwijs en de open uni
versiteit vallen elk onder een eigen wet. Uitvoe
ring van de HOAK-nota betekent dat de drie wet
ten moeten worden gewijzigd. Volgens Deetman
zijn er tendensen die er op duiden dat de drie on
derwijssoorten naar elkaar toegroeien. Eén wet op
het hoger onderwijs zou volgens Deetman hier een
wettelijk kader aan kunnen geven.
Nijpels wil beperking
bestrijdingsmiddelen
DEN HAAG Minister Nijpels (VROM)
is van plan het gebruik van een aantal be
strijdingsmiddelen te verbieden, als na on
derzoek blijkt dat daardoor meer dan 0,1
microgram per liter in het grondwater c.q.
drinkwater terecht komt. Voor bestrij
dingsmiddelen die maar in kleine hoe
veelheden worden gebruikt, wil Nijpels
alleen het gebruik verbieden in water
wingebieden. Voor middelen die op grote
schaal worden toegepast zou het verbod
voor het hele land moeten gelden. Het
gaat Nijpels vooral om de stoffen atrazine,
dinoseb, lindaan, metribuzin, oxamyl en
simazine. Voor oxamyl en metribuzin
geldt al een gedeeltelijk verbod op het ge
bruik in waterwingebieden. Chloorthal-
methyl is daar helemaal verboden.
Wetsvoorstel
je vriezing
ninimumloon
(Van onze
parlementaire redactie)
J )EN HAAG De koop-
I cracht van mensen met
?en minimumloon of mi-
b ïimumuitkering zal vol
lend jaar toenemen met
,7 procent. Diegenen die
afhankelijk zijn van een
r jovenminimale uitkering
a;aan er 1,7 tot 2 procent
>p vooruit.
)it blijkt uit het wetsvoorstel
wan minister De Koning en
e iiaatssecretaris De Graaf (So
ciale Zaken en Werkgelegen-
leid) om het minimumloon
nu 1.987,70 gulden bruto per
naand) en enkele sociale uit-
keringen in 1987 te bevriezen.
rDe Koning en De Graaf ver
wachten dat door de gunstige
wijsontwikkeling de koop
kracht niettemin omhoog gaat.
s Indien minimumloon en uit-
1 keringen op 1 januari en 1 juli
1987 automatisch zouden wor
den aangepast zou dat een ver
hoging van 0,95 respectievelijk
1,3 procent met zich hebben
1 meegebracht. Het bevriezen
levert in 1987 een besparing op
K van 1,1 miljard gulden.
Jaap van Meekren
in opspraak na
'belastingtruc
HILVERSUM TV-presenta-
[lor Jaap van Meekren (Vero
is in opspraak gekomen
door het vergeefs omzeilen
iran de Nederlandse belasting
In een boek van
..ex Runderkamp en Feike
Jalverda (VPRO) wordt be
schreven hoe Van Meekren in
Nederland vijf miljoen gulden
Dij een bank leende en dat be-
Irag stortte op een bank in de
Nederlandse Antillen. De jaar-
ijkse rente die hij daarover
moest betalen, twee ton, trok
lij af van zijn Nederlandse in
komen. Daardoor meende Van
Meekren geen belasting te
hoeven betalen. Het ministerie
van financiën accepteerde dat
niet en kreeg daarin gelijk van
de Hoge Raad.
(ADVERTENTIE)
wijn en gedistilleerd
Tii. (oiro.vamr
(Vervolg van de voorpagina).
DEN HAAG Dr.
M.A.M. (Marga) Klompé
werd op 13 oktober 1956
door koningin Juliana
beëdigd als minister van
Maatschappelijk Werk in
het derde kabinet-Drees.
Dat baarde indertijd veel
opzien omdat daarmee
voor het eerst in onze
parlementaire geschiede
nis een vrouw het mini
stersambt ging bekleden.
De intelligente, kordate en
karaktervolle Marga Klom
pé, die al zeven jaar kamer
lidmaatschap voor de KVP
achter de rug had, bleek ook
als vertegenwoordigster van
de regering geen eendags
vlieg te zijn. Van 1956 tot
1963 en van 1966 tot 1971
maakte zij deel uit van in to
taal vijf kabinetten. In de
tussenliggende periode volg
de zij de verrichtingen van
de ministersploegen van Ma-
rijnen en Cals vanuit de ka-
merbanken. Als minister van
maatschappelijk werk was zij
aan het begin van de jaren
zestig verantwoordelijk voor
de totstandkoming van de
Bijstandswet.
Vele malen heeft Marga
Klompé in interviews het
verhaal verteld over het be
gin van haar „nooit geambi
eerde" carrière als minister.
Tijden^ de kabinetsformatie
van 1956 kreeg zij in Home,
waar ze een rooms-katholie-
ke lekenconferentie bijwoon
de, een telefoontje van haar
partijgenoot Cals. Hij vroeg
haar onmiddellijk naar Ne
derland te komen voor een
onderhoud met formateur
Drees. KVP-leider Romme
bleek zijn toen 44-jarige frac
tiegenote Marga Klompé te
hebben aanbevolen voor een
plaats in het nieuwe kabinet.
Bij aankomst in Den Haag
hoorde zij dat Drees over die
aanbeveling niet had staan
juichen, maar had besloten
de dame in kwestie het voor
deel van de twijfel te gun
nen.
„Drees was bang dat hij aan
mij een lastige tante zou krij
gen", aldus Klompé in een
terugblik op die dagen. „Ik
zei tegen hem: „Hoort u eens,
ik zit hier niet om te bedelen.
Als ik u niet aansta, geeft u
me rnaar een retourticket
naar Rome". Toen kreeg
Drees het benauwd en zei hij
dat hij het zo niet had be
doeld. We maakten toen de
afspraak dat ik de vrijheid
zou krijgen na twee maanden
als minister terug te treden
als ik het gevoel had dat hij
mij nog niet vertrouwde". Op
dat moment kon Marga
Klompé niet vermoeden dat
er al spoedig een zeer harte
lijke relatie tussen haar en
Drees zou ontstaan. Geduren
de de afgelopen 25 jaar heeft
zij nauwe contacten met de
oude Drees onderhouden en
hem veelvuldig in zijn huis
Nacht van Schmelzer
In 1963 had Klompé genoeg
van het ministerschap. Zij
keerde terug naar de Tweede
Kamer, maakte daar de val
van het kabinet-Marijnen
mee (over de omroepwet) en
vervolgens de ondergang van
het kabinet-Cals in de be
ruchte „nacht van Schmel
zer". Zij was een van de zeer
weinigen in de KVP-fractie,
die zich in die vroege okto-
berochtend van 1966 tegen
het opblazen van de rooms-
rode coalitie verzette. Haar
verbittering over het feit dat
het uiteindelijk toch gebeur
de en dat zij zelf nota bene
ook voor de motie van wan
trouwen stemde („ik werd
gemanipuleerd") heeft zij la
ter nooit onder stoelen of
banken gestoken.
Toen Jelle Zijlstra na „de
nacht" een overgangskabinet
moest vormen, deed hij een
dringend beroep op Marga
Klompé daarin zitting te ne
men. Ze zwichtte en keerde
terug op haar oude ministe
rie, dat inmiddels Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk
Werk heette. Tegen haar wil
kwam ze in 1967 ook op die
post terecht in het kabinet-
De Jong. Eigenlijk wilde ze
het liefst terug naar de ka-
merbanken, maar ook nu
weer bezweek ze onder de
druk die op haar werd uitge
oefend zich als minister be
schikbaar te stellen.
Pas vele jaren later onthulde
Marga Klompé dat ze bij die
kabinetsformatie de kans
heeft gehad de eerste vrou
welijke premier van Neder
land te worden. „In de KVP-
fractie is die mogelijkheid
aan de orde geweest, maar ik
heb toen gezegd dat ik niet
wilde omdat ik niet zo'n ex
pert was op financieel-econo-
misch gebied. Ik moest wel
lachen toen ik zag wie het
uiteindelijk werd, want De
Jong was hu ook niet bepaald
een financier en een eco
noom".
In 1969 werd minister Klom
pé het middelpunt van een
incident dat veel stof dèed
opwaaien, met name in be
houdende katholieke en
protestantse kring. Zij reikte
de staatsprijs voor de letteren
uit aan de omstreden schrij
ver Gerard (van het) Reve en
liet zich bij die gelegenheid
zonder protest door de schrij
ver kussen. Heden ten dage
zou niemand daar meer aan
stoot aan nemen, maar in die
tijd ontaardde „de kus" in
een echte rel, waarbij het
woord „schande" niet van de
lucht was.
Kerkelijk werk
Onverbiddelijk zette Marga
Klompé in 1971 een punt
achter haar politieke loop
baan, hoewel zij in de daar
opvolgende jaren nog wel re
gelmatig Tn- het politieke
nieuws opdook. Kort na haar
afscheid uit het kabinet-De
Jong werd zij benoemd tot
Minister van Staat, een ereti
tel die slechts aan zeer weini
gen wordt toegekend.
Op gezette tijden en met
name bij problematische ka
binetsformaties worden Mi
nisters van Staat door de ko
ningin ontboden om adviezen
te geven. Bij de formatie van
het tweede kabinet-Van Agl
in 1981 deed koningin Bea
trix, die nog maar net haai
moeder was opgevolgd, vooi
het eerst openlijk een beroep
op de wijze lieden. Later ver
telde Klompé daarover een
fraaie anekdote. Beatrix had
haar gevraagd naar Drees sr.
(ook Minister van Staat) te
gaan om te vernemen wat
zijn opinie Was. Klompé:
„Dat heb ik gedaan en het
advies van Drees heb ik aan
de koningin overgebracht.
Maar toen zei ze: „Ik heb me
bedacht. Per slot van reke
ning ben ik een jonge vrouw
en daarom ga ik toch zelf
maar even naar de oude heer
In de jaren zeventig wijdde
Marga Klompé zich voorna
melijk aan kerkelijke zaken:
voorzitter van de Nederland
se commissie Justitia et Pax,
lid van de beleidsadviescom
missie van de bisschoppen
conferentie en voorzitter van
de sectie internationale za
ken van de Raad van Ker
ken. De politiek verdween
echter geenszins uit haar le
ven. In 1978 bijvoorbeeld
werd zij benoemd tot lid van
Dr. Marga Klompé in haar woning tijdens een interview dat zij
vorig jaar nog aan onze krant toestond.
een commissie van drie wijze
mensen, die moest onderzoe
ken welke kamerleden zich
zelf fiscaal hadden bevoor
deeld met behulp van koop
sompolissen.
CDA
In politiek opzicht behoorde
Klompé altijd tot de linker
vleugel van de KVP en later
van het CDA. Datzelfde gold
voor haar opstelling binnen
de rooms-katholieke kerk: zij
vond onder meer dat ook
vrouwen priester moeten
kunnen worden en zij verzet
te zich tegen dictaten van
pausen en bisschoppen.
Lange tijd heeft Marga
Klompé zich uitgesproken te
gen de totstandkoming van
het CDA, bang als zij was
voor een onduidelijke, grijze
politieke club. Tenslotte
heeft zij zich bij de fusie van
KVP, ARP en CHU neerge
legd, niet uit politieke maar
uit praktische overwegingen:
„Met z'n drieën zijn we meer
mans. Zonder CDA zouden
de drie partijen tot splinters
verworden".
In 1974 liep Klompé voor het
eerst en ook voor het laatst
mee in een protestdemonstra
tie. Dat was de massale op
tocht in Utrecht tegen de
Vietnam-oorlog. In latere ja
ren sprak zij ook steeds va
ker haar afkeuring uit over
de kernwapenwedloop. Het
NAVO-besluit van 1979 om
-in Europa 572 nieuwe raket
ten te stationeren (waaronder
48 in Nederland) kon haar
goedkeuring niet wegdragen,
maar een eenzijdige ontwa
peningsactie van Nederland
beschouwde ze als zinloos.
In het leven van Marga
Klompé nam het bijbelver
haal over de „talenten" een
belangrijke plaats in. Ieder
een heeft op aarde een taak
meegekregen en die moet zo
goed mogelijk vervuld wor
den, met gebruikmaking van
alle ontvangen talenten, zo
luidde haar levensvisie. „Met
z'n allen moeten we de we
reld leefbaarder maken",
heeft ze eens gezegd. „Resul
taten zie je daarvan niet zo
gauw, maar er moeten wel
steentjes gelegd blijven wor
den". Aan die overtuiging
heeft Marga Klompé zich
haar hele leven gehouden.
DICK VAN RIETSCHOTEN
Bejaarden
gaan door
Ook gisteren
hebben
bejaarden
geprotesteerd
tegen de
bezuinigings
plannen van
minister
Brinkman (WVC).
Dit keer waren
het de bewoners
van de tehuizen
De Kimme en het
Korthagenhuis in
Amsterdam-
Noord.
STEENBERGEN Za
kenman H. Bos uit Rolde,
die vorige week door de
rechtbank in Assen is ver
oordeeld tot een gevange
nisstraf van twee jaar en
drie maanden wegens ille
gale import van enige
tienduizenden tonnen cy
anide houdend gips,
klaagt zijn verdediger mr.
Baruch Moszkowicz aan.
De advocaat heeft hem in
zeven weken tijd onder
druk 100.000 gulden aan
declaraties laten betalen.
Volgens J. Bel uit Steenber
gen, zwager en woordvoerder
van Bos, dient mr. Max Mozs-
kowicz sr., die Bos ook bij zijn
hoger beroep bijstaat, bij de
Orde van Advocaten in Den
Bosch een klacht in tegen zijn
zoon en onderzoekt de moge-
Lijkheid van een strafklacht bij
justitie. Mr. Max Moszkowicz
verklaarde niet zelf een klacht
tegen zijn zoon te zullen indie
nen. Hij zei slechts de rechts
zaak tegen Bos te hebben
overgenomen van Baruch
Moszkowicz. Volgens mr. Ba
ruch Moszkowicz zijn de be
schuldigingen aan zijn adres
van J. Bel „pertinent onwaar"
en zal hij een strafklacht in
dienen tegen Bel. Baruch
Moszkowicz: „Bel heeft via mij
geprobeerd geld los te krijgen
van mevrouw Bos. Zogenaamd
voor de goede diensten die Bel
voor Bos zou hebben verricht.
Ik ben daar niet op ingegaan
en nu probeert hij mij zwart te
maken. Bel is bovendien geen
woordvoerder meer van me
vrouw Bos". Ook mevrouw
Bos ontkent dat Bel woord
voerder zou zijn voor haar en
haar man. Volgens haar ver
telt niemand in deze zaak de
waarheid.
FRIEMELS
EN? MPC je je pcceF-
\JehK ouee ocew \/w
Ce Messres.'
Fraude met autotelefoons
AMSTERDAM De rijkspolitie heeft gisteren bij veertig huis
zoekingen in verschillende delen van het land dertien arresta
ties verricht in verband met een omvangrijke zwendel met auto
telefoons. Daarbij zijn dertig onrechtmatig verkregen autotele
foons, alsmede onderdelen daarvan, diverse soorten van zendap
paratuur, portofoons, computerapparatuur en in een aantal ge
vallen vuurwapens in beslag genomen. Aanleiding tot de groots
opgezette actie is de aangifte van de PTT over illegaal gebruik
van het autotelefoonnet. In toenemende mate wordt de PTT ge
confronteerd met diefstal en illegale import van autotelefoons,
die daarna weer worden verkocht en illegaal gebruikt. Door
middel van deze apparatuur en enkele technische ingrepen kan
men een tijd lang kosteloos gesprekken voeren.
CONSUMENTENORGANISATIE REAGEERT GESCHOKT
DEN HAAG Het ziet er
naar uit dat ziekenfonds
verzekerden in de nabije
toekomst meer eigen bij
dragen moeten gaan beta
len voor allerlei vormen
van medische hulp, zoals
opname in een ziekenhuis
en consulten van huisart
sen en specialisten. Vrij
dag vergadert de Zieken
fondsraad over een advies
aan staatssecretaris Dees
(Volksgezondheid) om het
aantal verplichte eigen
bijdragen te vergroten.
Het landelijke patiënten/con
sumentenplatform heeft al ge
schokt gereageerd op de plan
nen. De eigen bijdragen zullen
volgens deze organisatie extra
hard aankomen bij mensen die
ook tge maken hebben met
andere bezuinigingsmaatrege
len. Bijvoorbeeld in de sfeer
van de sociale zekerheid. Deze
groepen mensen zullen zich
bepaalde vormen van gezond
heidszorg dan eenvoudig niet
meer kunnen permitteren.
De PvdA zal tijdens het debat
met concrete voorstellen ko
men om ruim een miljard gul
den te bezuinigen. De socialis
ten denken daarbij aan drie
dingen: normering van de lig-
duur in ziekenhuizen, minder
opnames bij dagbehandeling
en het in loondienst nemen
van specialisten. Het CDA zou
er veel voor voelen deze voor
stellen te steunen, omdat ze
meer opleveren dan de 300
miljoen die het kabinet in het
eerste jaar wil bezuinigen. De
PvdA is bereid om eventueel
te overleggen met de CDA-
fractie over een gezamenlijke
opstelling.
Staatssecretaris Dees heeft
drie mogelijkheden voorge
steld om de komende vier jaar
/"600 miljoen te bezuinigen:
verkleining van het zieken
fondspakket (bijvoorbeeld
door de anticonceptie-pil niet
langer te vergoeden), invoe
ring van een „eigen risico
voor ziekenfondsverzekerden
(waardoor men bijv. jaarlijks
de eerste ƒ200 aan medische
hulp zelf moet betalen) en ten
slotte invoering van meer ei
gen bijdragen. De commissie
uit de Ziekenfondsraad heeft
nadrukkelijk voor de laatste
bezuinigingsmogelijkheid ge
kozen. Voor uitdunning van
het ziekenfondspakket ziet
men nauwelijks goede moge
lijkheden. Alleen de tandheel
kundige fluoridebehandeling
van kinderen en de schoon-
heidschirurgie (correctie van
oren, borsten e.d.) komen in
aanmerking om uit het zieken
fondspakket te worden verwij
derd.
Benzine morgen
2 cent goedkoper
ROTTERDAM Benzine
wordt morgen twee cent goed
koper.
Dit is gisteren in Rotterdam
bekend gemaakt. De meest
voorkomende prijzen aan de
zelftankpomp komen hierdoor
voor super benzine op 144 cent
per liter en voor normaal op
139 cent per liter.
De prijsverlaging is het gevolg
van de ontwikkeling van de
internationale productnoterin
gen in combinatie met de dol
larkoers.
AMSTELVEEN Werknemers van wie het basisloon
beneden de ziekenfondsgrens ligt, maar die met toesla
gen en uitkeringen toch boven de 48.500 gulden uitko
men, moeten volgens de Ziekenfondsraad uit het zie
kenfonds verdwijnen. Ze dienden zich particulier te
verzekeren. De Raad zegt dat in een ontwerp-advies
aan staatssecretaris Dees, dat vrijdag wordt behandeld.
Zouden eindejaarsuitkeringen, winstdelingen, en dergelijke wor
den meegerekend bij het gewone loon, dan moeten 50.000 verze
kerden het ziekenfonds verlaten. Dat komt het fonds op een te
kort te staan van negen miljoen gulden. Maar de achterblijvers
in het ziekenfonds gaan ook premie betalen over de toeslagen en
uitkeringen die bovenop het gewone loon komen en dat levert
al 61 miljoen meer op.
Wordt bij het meetellen van ander dan basisloon ook winst uit
vermogen-of inkomen uit eigen bedrijf betrokken, dan zouden
tussen de 100.000 en 200.000 verzekerden het ziekenfonds moe
ten verlaten. Zo'n aderlating zou leiden tot een premieverhoging
en daar is de ziekenfondsraad geen voorstander van. In het ad
vies van de Raad wordt ook een gelijke behandeling voorgesteld
van ongehuwd samenwonenden. Als die dezelfde rechten krij
gen als gehuwden zou het aantal ziekenfondsverzekerden weer
met 50.000 worden uitgebreid.
