Defensie: soms moeten de dames gewoon mee
DE ongelukkig met
acties speculanten
1/71/1
liet te veel
'erwachten
jan convenant
lEUWi
Miljoenenschade
in glastuinbouw
door najaarsstorm
Advocaat:
geen snelle
uitlevering
IRA-leden
Elmex.Vraag uw tandarts waarom.
Computers te goedkoop voor goede service
KLACHTEN OVER
PRIJSSTIJGINGEN
JNENLAND
Cetdóc Souomit
WOENSDAG 22 OKTOBER 1986 PAGINA 3
r kleuters naar
gische scholen
HAAG Vlaamse kleuters gaan
het algemeen naar school als ze
t 3 jaar oud zijn. Op vele Vlaamse
erscholen is er opvang vanaf één
oor het begin van de schooltijd tot
laat in de middag. In sommige
rlandse grensdorpen gaat de helft
teje kleuters voor het vierde levens
jaar de Belgische school. Daarna
zij terug naar de Nederlandse
Belgische scholen zijn actiever
|en gaan werven in Nederland,
ins staatsecretaris Ginjaar-Maas is
iogelijk dat dit verband houdt met
de onderwijsbegroting aangekon-
wachttijd van gemiddeld een half
ld roor toelating tot de Nederlandse
rschool.
Tien jaar wijn
bij Christie's
AMSTERDAM Bij Christie's in
Amsterdam is gisteravond herdacht
dat dit veilinghuis tien jaar geleden,
op 18 oktober 1976, begon met het
veilen van wijn. In deze periode is
gedurende 22 veilingen de hamer
ongeveer 13.500 keer neergekomen
om circa 35.000 kisten wijn voor in
totaal ruim zeven miljoen gulden
van de hand te doen. De wijn kwam
hoofdzakelijk uit Nederlandse kel
ders, en werd ook weer voorname
lijk aan Nederlanders verkocht. De
hoogste prijs die ooit voor een fles
wijn bij het veilinghuis in Amster
dam werd geboden, was 5800 gulden
voor een Chateau Petrus uit 1949.
Dat was in oktober 1984.
Oosterscheldedam
vroeger dicht
ROTTERDAM De schuiven
in de Oosterscheldedam zullen
dit stormseizoen eerder wor
den gesloten dan strikt nodig
is voor de beveiliging van Zee
land. Dit gebeurt om ervaring
op te doen met de sluiting van
de pijlerdam. In het huidige
stormseizoen, dat loopt tot ok
tober van het volgend jaar,
gaan de schuiven dicht bij een
waterstand van 2,75 meter bo
ven NAP. In de toekomst zal
het sluitpeil 3,25 meter zijn,
maar om te oefenen zal het
eerst nog enkele jaren op drie
meter boven NAP gesteld
worden.
Geen griffierecht
voor armlastigen
DEN HAAG De Tweede Ka-
mer heeft gisteren ingestemd met
een wetsvoorstel van minister
Korthals Altes (justitie) tot instel
ling dan wel verhoging van grif
fierechten bij het Kroon- en
AROB-beroep. PPR en PSP
stemden tegen. Het recht dat de
burger moet betalen bij een be
roepszaak bij de AROB-rechter
wordt maximaal 75 gulden en
geen 150 gulden. Een ander facet
van een wijzigingsvoorstel Ver
meend (PvdA) dat met alleen
de VVD en de drie kleine chris
telijke fracties tegen werd
aangenomen, is dat de minst
draagkrachtigen kosteloos in be
roep kunnen gaan.
Rechter kan
partijen verbieden
DEN HAAG Op het PvdA-lid
Roethof na is de gehele Tweede
Kamer gisteren akkoord gegaan
met een wetsontwerp dat het mo
gelijk maakt partijen met een fas
cistisch of racistisch karakter via
een rechterlijke uitspraak te ver
bieden en te ontbinden. Roethof
gaf het wetsvoorstel geeh steun,
omdat hij vindt dat de kiezer mon
vreest bovendien dat het democra
tisch gehalte van de samenleving
in gevaar komt als dergelijke par
tijen via een verbod in plaats van
door de kracht van argumenten
van de tegenstanders buiten spel
worden gezet.
Jan Nico Scholten
naar Senaat voor PvdA
DEN HAAG Voormalig CDA-dissi-
dent Jan Nico Scholten is door het be
stuur van de PvdA kandidaat gesteld
voor het lidmaatschap van de Eerste Ka
mer voor die partij. Hij moet het christe
lijk element in de senaatsfractie van de
PvdA gaan versterken. Op de Eerste-
Kamerlijst prijkt ook de naam van ex-
regeringscommissaris voor de reorgani
satie van de Rijksdienst, mr. Tjeenk Wil
link. Scholten werd kort voor de jongste
Tweede-Kamerverkiezingen lid van de
PvdA in gezelschap van een groep voor
malige CDA, PPR en EVP-leden. Onder
het kabinet-Lubbers-1 stapte Scholten
na veel ruzie uit het CDA en vormde
met zijn fractiegenoot Dijkman een
tweemansgroepering. Dijkman werd la
ter lid van de PPR.
IN HAAG Hoge
btenaren van Defensie
>men vaak hun vrouw
e als zij op dienstreis
e]|an. Generaal G. Huyser
^fjvoorbeeld is de afgelo-
•n jaren als chef defen-
ïstaf een aantal keren
ior zijn echtgenote ver-
ïzeld op reizen naar on-
ir meer Amerika en In-
ur|nesie. Hoewel er geen
J'ikele overtreding van
Ioblke regel dan ook is
liiconstateerd, heeft mi
ester Van Eekelen toch
V(|sloten dat zijn ambte-
Mïren hun echtgenotes
r inder vaak mee mogen
?e|men. Die reactie zal bij
[len weer een nieuwe
jaag hebben opgeroe-
i ijn: zou er in het verle-
mjn op het departement
jn defensie misschien
fttel erg kwistig met tic-
?ejts zijn gestrooid?
3zl
iqf leggen die kwestie voor
•g plaatsvervangend secreta-
generaal W. Drees (geen
y ulie!), die zelf overigens
nooit op dienstreis is ge-
VANDAAGi
IN HET
weest in gezelschap van zijn
vrouw. Hij kan. dus met enige
afstand over deze zaak praten.
Drees wijst er allereerst op
dat zijn departement, net als
Buitenlandse Zaken, in een
internationaal kader opereert.
Belangrijke delen van Defen
sie bevinden zich in het bui
tenland. Drees legt uit: „Bij
het aantreden van het kabi-
net-Lubbers II is er door de
ministers afgesproken dat zij
zelf minder zouden reizen en
dat zij hun partners minder
vaak zouden meenemen. Het
lag dus volstrekt voor de
hand dat op Defensie dezelfde
richtlijn zou worden gevolgd.
Het is dus niet zo dat bij De
fensie nu plotseling is ontdekt
dat er toch wel erg veel echt
genotes werden meegenomen
en dat daar iets aan gedaan
moest worden".
Volgens de minister worden
echtgenotes meegenomen om
protocollaire en representatie
ve redenen. Wat moet daar
onder worden verstaan?
Drees: „Het zijn geen vakan
tiereisjes. De echtgenotes ver
vullen wel degelijk een func
tie. Dat zij meereizen gebeurt
vaak op basis van wederke
righeid. Een delegatie is hier
met echtgenotes op bezoek ge
weest. Dan komt er een dito
tegenuitnodiging. Als je daar
gevolg aan geeft, loop je het
risico dat je je gastheer voor
het hoofd stoot. Meestal reizen
de dames dus wel mee. Het
gaat er immers om de betrek
kingen met andere landen te
onderhouden of te verbete
ren. En soms willen we ook
graag wat verkopen".
Maar de minister zegt zelf dat
de inhoud van een uitnodi
ging op zich of de kwestie van
wederkerigheid geen reden
mag zijn om echtgenotes mee
te nemen?
„Dat is juist, omdat wij ook
daarin een beperkend beleid
willen voeren. Uit het oog
punt van kostenbeheersing is
dat niet onbelangrijk. Maar
anderzijds behoudt de minis
ter zich wel het recht voor
uitzonderingen te maken, ook
al omdat een land zich in het
internationale verkeer niet
als eenling moet opstellen.
Neem de bijeenkomst van de
NAVO-ministers van defensie
in Gleneagles (Schotland), die
momenteel aan de gang is.
Om die vergadering heen be
staat, onparlementair uitge
drukt, een heel circus. De
aanwezigheid van de echtge-
De nieuwe adjudant
van de koningin, ge
neraal G.L.J. Huy
ser, werd als chef
defensiestaf tijdens
zijn dienstreizen ge
regeld vergezeld
door zijn vrouw.
notes van minister Van Eeke
len, van NAVO-ambassadeur
De Hoop Scheffer en van ge
neraal Huijser is daar een
vereiste".
„Alle drie de dames hebben
daar een representatieve
functie. De aanwezigheid van
echtgenotes vergemakkelijkt
vaak een gang van zaken. U
kunt het rechtstreeks verge
lijken met de taak van een di
plomatenvrouw. Denkt u aan
het feit dat meneer Gorbatj-
sov in Reykjavik zijn vrouw
bij zich had en president
Reagan niet. Dat werd gesig
naleerd. Zo zouden de andere
delegaties in Gleneagles het
heel vreemd vinden, als de
Nederlanders plotseling alleen
zouden komen. Zoiets kun je
niet ongestraft doen. Het is
dus ook weer niet zo dat wat
betreft Defensie er vanaf 1
augustus er helemaal geen
echtgenotes meer meereizen.
Laat die illusie niet gewekt
worden. Anderzijds moet men
ook weer niet denken dat de
echtgenotes NAVO-geheimen
uitwisselen en met elkaar uit
maken hoe de toekomst van
het bondgenootschap eruit
moet zien".
En als het erom gaat legerma-
terieel te verkopen?
„Ja, dan is de aanwezigheid
van vrouwen misschien nog
belangrijker".
Hoe moet het als een ambte
naar van defensie geen vrouw
heeft? Kan hij dan op alle ni
veaus functioneren?
„Bij bepaalde functies wordt
er inderdaad ernstig nage
dacht of een ongetrouwd ie
mand die kan vervullen.
Denkt u aan Van Thijn; die
ging ook trouwen toen hij
burgemeester van Amsterdam
werd. Maar voor de goede
orde: ik ken geen enkele
functie bij Defensie waarvoor
getrouwd zijn een geschreven
regel is. In het buitenland
heeft men er uiteraard ook
begrip voor dat iemand die
geen echtgenote heeft, haar
ook niet kan meenemen".
De minister ontkent dat het
meereizen honderdduizenden
guldens heeft gekost. Maar hij
zegt niet hoeveel het dan wel
„Dat is ook heel erg moeilijk
te achterhalen. U zult gezien
hebben dat het merendeel
van de reizen met militair
vervoer werd gemaakt. Wel
nu, zo'n vliegtuig vliegt tóch,
of er nu zes of twaalf mensen
in zitten. En vaak is het zo dat
het verblijf ter plaatse door de
gastheren wordt betaald. Na
tuurlijk vliegt men ook wei
eens per lijnvliegtuig en een
ticket naar Indonesië kost
best een paar centjes. Maar in
totaal stelt het allemaal niet
veel voor".
RIK IN 'T HOUT
bSPREKSP ARTN ERS
«ARSCHUWEN VOOR
a^IMISME
al
- HAAG Van het
^ek tussen werkge-
I werknemers en
Beid, dat volgende
vrijdag in het SER-
uw in Den Haag
V4vindt, mag niet te
"Worden verwacht. De
elstie dat het uiteinde-
joch nog goed zal ko-
jen dat de drie part-
Ikjeen veel omvattend
L2|aal akkoord al bin-
j bereik zouden heb-
.g| spoort niet met de
j feit.
Ivoerders van de werk-
rganisaties VNO en
en de vakcentrale FNy
geconfronteerd mét
jj)timisme dat CNV-voor-
t Henk Hofstede afgelo-
aandag uitstraalde op
lersconferentie. Hij ver-
i zijn gehoor met zijn
nfieling dat oriënterende
ikken met vertegen-
van werkgevers,
lemers en de politiek
oldoende aanleiding ga-
veronderstellen dat een
ird er nog steeds in zit.
t FNV in Amsterdam
men Hofstede veel te op-
isch. Vice-voorzitter Ste-
Xyurg: ..Het verbaast me
io)ijn collega van het CNV
hooggespannen ver-
tingen heeft. Ik heb hele-
iójniet de indruk dat het
1®j kat in 't bakkie is met
ïobnvenant. Lubbers heeft
Algemene Beschouwin-
itjezegd dat er alleen over
ijtelijk oplopen van lonen,
jffingen en ambtenarensa-
sen te praten valt als de
jpweging een procent ex-
?ou matigen. Welnu, dat
^oor een groot deel niet,
als we dat zouden willen,
j er liggen meerjarige
kontrakten die vorig jaar zijn
gesloten en die gaan al uit van
meer dan een procent loons
verhoging plus nog een aantal
uitkeringen ineens. Die con
tracten gaan we in geen geval
openbreken".
Stekelenburg denkt dat er al
leen een veel omvattende af
spraak in de vorm van een so
ciaal convenant te maken valt
als alle drie partijen daar wat
bij te winnen hebben. „Maar
dan moeten ze ook alle drie
wat willen aanbieden".
De tweede man van de FNV
ziet overigens wel mogelijkhe
den voor een beperkt akkoord
op een aantal specifieke pun
ten betreffende de werkgele-
genheidsdoelstelling die kabi
net en sociale partners met el
kaar hebben gesteld.
Bij de christelijke werkgevers
van het NCW is men al niet
minder verbaasd over het op
timisme bij het CNV. „Ook
hier zijn de verwachtingen
niet zo hooggespannen. Er
wordt wel druk vooroverleg
gevoerd op onderdelen en
daar is misschien wel wat mo
gelijk", maakt de NCW-
woordvoerder duidelijk. In
werkgeverskring wordt er op
gewezen dat het gelijk oplopen
van ambtenaren en sociale uit
keringen met het bedrijfs
leven, waar een loonsverho
ging van een procent plaats
vindt, voor de overheid niet
gauw aanvaardbaar kan zijn.
Dat kost de schatkist namelijk
al gauw een miljard gulden.
Het VNO, de grootste werkge
verscentrale, ziet niets in het
voorstel van de christelijke
vakcentrale CNV een landelij
ke afspraak te maken de loon
ruimte voor de werknemers in
het bedrijfsleven te beperken
tot 1 procent. In zijn blad On
derneming van deze week
herhaalt het VNO dat het niet
op centraal niveau over lonen
wil praten. Dat moet gebeuren
in bedrijven en bedrijfstakken,
vinden de werkgevers.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De Hagelunie, de grootste agrarische verzeke
raar in ons land, heeft gisteren ruim 1700 meldingen gekregen
van schade in de land- en tuinbouw door de met hagel gepaard
gaande najaarsstorm die maandag over het land raasde. Uit de
glastuinbouw kwamen ruim duizend meldingen, uit de akker
bouw waren het er meer dan zevenhonderd. Alleen al in de
glastuinbouw loopt de schade in de miljoenen guldens.
Uit de meldingen bij de Hagelunie blijkt dat de storm in de glas
tuinbouw vooral heeft huisgehouden in de Bollenstreek (Noord-
wijk, Rijnsburg en omgeving), de Veenstreek (Ter Aar, Roelofa-
rendsveen, De Kwakel) en in het midden en westen van Bra
bant (Breda, Zundert, Tilburg). Ook kwamen er meldingen uit
Noord-Limburg. Verder kwamen verspreid over het gehele
land, met uitzondering van de drie noordelijke provincies, mel
dingen. De schade varieert van tientallen kapot gewaaide ruiten
tot aan stukken geslagen kopgevels van kassen. De coöperatieve
Hagelunie verzekert ongeveer tachtig procent van de kassen en
gewassen in Nederland én België.
Het zwaartepunt van de schade in de akkerbouw lag in Noord-
Brabant (Alphen, Someren, Bakel, Mill en omgeving).
De schade die de eerste najaarsstorm aan bos en duin heeft aan
gericht, lijkt mee te vallen, aldus Staatsbosbeheer, de Hoog
heemraadschappen Delf- en Rijnland en Rijkswaterstaat. De
stormen bereikten volgens het KNMI opnieuw orkaankracht:
windkracht tien in het binnenland, .kracht twaalf aan de kust.
Maar die krachten waren „niets" vergeleken bij de nog immen-
sere kracht van de stormen dertien jaar geleden.
AMSTERDAM Het is niet
te verwachten dat de IRA-le
den McFarlane en Kelly snel
uitgeleverd worden. Mochten
morgen toch cipiers voor hun
celdeuren staan, dan wordt
nog diezelfde dag een kort ge
ding aangespannen om de uit
levering te voorkomen, aldus
de advocaat van de IRA-leden,
mr. W.J. van Bennekom, in
een reactie op het arrest van
de Hoge Raad in de uitleve
ringszaak.
De uitlevering acht de Hoge
Raad alleen toelaatbaar voor
de feiten die beide IRA-leden
pleegden bij hun ontsnapping
uit de Maze-gevangenis in Bel
fast in september '83. Daarbij
werden onder meer bewakers
gegijzeld en kwam een bewa
ker om het leven. Voor de
overige feiten waarvoor Enge
land om uitlevering had ge
vraagd, vooral het plegen van
bomaanslagen, acht de Hoge
Raad de uitlevering niet toe
laatbaar.
Naast het arrest adviseert de
Hoge Raad minister Korthals
Altes van justitie bij zijn Britse
ambtgenoot op maatregelen
om een mogelijke slechte be
handeling van de IRA-leden
in de gevangenis in Engeland
te voorkomen. De Hoge Raad
zegt bezorgd te zijn over de
„zeer harde behandeling", die
de IRA-leden volgens henzelf
en anderen te wachten staat.
Van Bennekom wil dat Kort
hals Altes garanties vraagt aan
zijn Britse ambtgenoot dat
Kelly en McFarlane niet extra
zwaar behandeld zullen wor
den. Als die garanties er niet
komen, zal Van Bennekom in
beroep gaan bij de Europese
Commissie voor de Rechten
van de Mens in Straatsburg.
Volgens de advocaat zijn de
IRA-leden tevreden over het
arrest, omdat de levenslange
gevangenisstraf die zij in de
Maze-gevangenis uitzaten van
de baan is. Voor de bomaan
slagen waarvoor zij die straf
fen kregen opgelegd, achtte de
Hoge Raad uitlevering ontoe
laatbaar. Dit betekent dat die
straffen niet meer in Engeland
uitgevoerd mogen worden.
Anders is het met eventuele
straffen voor de delicten die
zij pleegden bij hun ontsnap
ping. Volgens de Hoge Raad
stond daarbij het middel niet
in verhouding tot het doel.
Iran heeft aangeboden de bei
de IRA-leden politiek asiel te
verlenen.
Vervanging
zieke leraar
versoepeld
ZOETERMEER In het
overleg met de bonden van
onderwijzend personeel heeft
minister Deetman (Onderwijs)
gisteren een nieuw voorstel
gedaan over de vervanging
van zieke leerkrachten. In het
basisonderwijs zouden zieke
onderwijzers al na twee dagen
mogen worden vervangen. In
het voortgezet onderwijs zou
den vier van zulke wachtda-
gen gaan gelden. Het nieuwe
voorstel van de minister moet
een bezuiniging opleveren van
130 miljoen gulden. Het komt
in de plaats van de op Prins
jesdag voorgestelde regeling,
waarbij zieke leerkrachten de
eerste acht weken niet zouden
mogen worden vervangen.
(ADVERTENTIE)
Hel AimnfluorWe werkt snei en ioigt voor een glad leegje waardoor tandplak adi moeili|Ker kan hechten
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond
nabezorgd.
KNOV-SECRETARIS:
GOUDA De prijzen van computers liggen momenteel naar
verhouding zo laag dat de leveranciers niet de noodzakelijke na
zorg kunnen bieden. Daardoor laat de daadwerkelijke invoering
van automatisering in bedrijven sterk te wensen over. Dit on
danks het feit dat door voorlichtingscampagnes veel onderne
mers zich veel bewuster zijn geworden van de voor- en nadelen
van het gebruik van computers in hun bedrijf.
Dat zei mr. E. Kruiderink, algemeen-secretaris van het Konink
lijk Nederlands Ondernemersverbond (KNOV), gisteren in Gou
da bij de opening van het voorlichtingscentrum computers mid
den-en kleinbedrijf. Een oplossing voor deze problemen ziet hij
in de oprichting van voorlichtingscentra waar ondernemers te
gen geringe kosten objectieve informatie en praktische begelei
ding kunnen krijgen. Het initiatief in Gouda verdient volgens
de KNOV-secretaris landelijke navolging. Bij het centrum zijn
schoolverlaters betrokken die meedoen in een van de projecten
voor scholing op het terrein van automatisering. De weg wordt
hiermee volgens Kruiderink voor de cursisten tevens vrijge
maakt om na hun studie een baan te vinden in het midden- en
kleinbedrijf.
Begroting Rotterdam
opnieuw afgekeurd
DEN HAAG Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland gaan
niet akkoord met de begroting
van de gemeente Rotterdam
voor 1986. Eerder dit jaar
werd de begroting voor 1985 al
afgekeurd. De begroting voor
dit jaar vertoont een tekort
van bijna 68 miljoen gulden.
Volgens Gedeputeerde Staten
zijn de reserves te klein en is
er geen zekerheid dat het gat
op redelijke termijn gedicht
kan worden.
EMELS
ies Eö&Êfies Be
iers als
UEKPzftS. NOU
SNAP WEL waakhm.'
f...Pie HöLCfees 20 veoujk UW.
De ewrRe&peiüeW 2'Jn van oert
AA«3 CRT SCHAApJÖ
wet ff 'T-Egf&e
3/
DEN HAAG Veel ondernemers hebben per 1 oktober de prijs
van hun produkten meer dan één procent verhoogd, zoals was
toegestaan als gevolg van de btw-verhoging met een procent.
Konsumenten Kontakt heeft hierover honderden klachten bin
nen gekregen: 425 klachten betroffen levensmiddelen, waarbij
prijsstijgingen tot 97 procent voorkwamen. Vooral in super
markten bleken de prijsstijgingen groot. Een woordvoerder van
Economische Zaken wees er in een reactie op dat er formeel
geen prijsbeleid meer bestaat. Bovendien is het de ervaring dat
ondernemers ook andere kostenstijgingen bij een toegestane
prijsstijging meenemen die zij daarvoor niet hebben doorge
voerd.
UTRECHT Douwe Eg
berts is niet gelukkig met
dp grote schommelingen
in de koffieprijzen, die
voor een groot deel wor
den veroorzaakt door spe
culanten op de wereld
markt. Want prijsverho
gingen blijven langer bij
de consument hangen dan
prijsverlagingen, zodat al
gauw een verkeerd beeld
ontstaat.
Bestuursvoorzitter C. Boonstra
spande zich bij de toelichting
op het jaarverslag over het
boekjaar 1985/86 zeer in om
duidelijk te maken dat de goe
de resultaten die het concern
het afgelopen boekjaar heeft
behaald, eerder ondanks dan
dank zij de schommelingen in
de koffieprijzen zijn behaald.
De wereldmarkt voor „groe
ne" koffie wordt in toenemen
de mate beheerst door specula
tieve handel. De koffiebran-
ders hebben daar geen greep
op, aldus Boonstra. „De koffie
prijs zal steeds meer aan
schommelingen onderhevig
zijn doordat speculanten met
grote fondsen achter zich de
markt manipuleren. Op basis
van gegevens die computers
bieden kunnen ze zó uit tin
(om maar iets te noemen) in
koffie springen als dat op een
ogenblik profijtelijk
lijkt". DE is zelf niet actief op
termijnmarkten om zich in te
dekken tegen prijsschomme-
lingen. „Je kunt er geweldig
mee onderuit gaan", meent
Boonstra.
Dat het in 1985/1986 toch goed
is gegaan is volgens Boonstra
vooral te danken aan groei
van de omzet, gemeten in hoe
veelheden. Er werd meer kof
fie verkocht, maar ook meer
poederkoffie, thee, concentra
ten en wijnen. De afzet van
kerftabak stagneert.
Met name voor koffie ziet
Boonstra belangrijke groeimo
gelijkheden en Frankrijk,
Spanje en Engeland, waar het
koffiegebruik laag ligt in ver
gelijking met Nederland en de
Scandinavische landen.
