eer werkgelegenheid moet
komen uit loonmatiging
MJimj
„Scholen kunnen ook
kinderopvang verzorgen'
Geen bezwaar
tegen andere
kleutermaatregel
^Reptielen als
dievenbuit
SCP-ONDERZOEKSTER RIA BRONNEMAN;
lEUWO
Spek geen
goed
lapmiddel
FRIEMELS
CDA vindt antwoord
kabinet onvoldoende
"t_
BINNENLAND
£cidóC@owuwt
DONDERDAG 9 OKTOBER 1986 PAGINA 3
ECHT De rijkspolitie van de groep
Echt en de gemeentepolitie van Roer
mond hebben gistermiddag in twee
woningen en een dierenwinkel in
Maasbracht en Roermond ongeveer'
idertig van diefstal afkomstige slangen
a en acht waterschildpadden in beslag
genomen. Dierenhandelaar L.M. (31)
uit Maasbracht en verzamelaar H.S.
(26) uit Roermond ziin aangehouden.
lajHet tweetal zou de slangen tijger
en bloedpythons buit hebben ge
maakt bij een inbraak in een dieren
winkel in het Duitse Heinsberg. Bij de
grens betaalden M. en S. de gewone
invoerrechten.
Onderzoek naar
zwartwerkers
in de horeca
DEN HAAG Premier Lub
bers wil „eens goed uitgezocht
zien" hoe het komt dat in de
horeca de werkloosheid zo
hoog blijft, terwijl de omzetten
in deze sector de laatste jaren
toch fors zijn toegenomen.
„Zou het kunnen dat het
zwarte en informele circuit
hierbij een rol speelt?", zo
vroeg hij zich af. „Ik zeg het
voorzichtig, het moet maar
eens uitgezocht worden", aldus
de premier gisteren, tijdens de
bespreking van het werkgele
genheidsbeleid.
Weer radioactieve
noten opgespoord
ENSCHEDE De keurings
dienst van waren heeft opnieuw
een partij radioactief besmette
noten opgespoord. Ditmaal ging
het om een partij van 20 kilo ha
zelnoten uit Turkije, die twee
maal zoveel radioactiviteit bevat
ten als is toegestaan. De noten
waren over de grens gesmokkeld
en in Enschede opgeslagen, aldus
een woordvoerder van de dienst.
Inmiddels is een onderzoek inge
steld bij Turkse theehuizen in de
omgeving. Eind vorige maand
werden bij de grens al besmette
hazelnoten uit Turkije en radio
actieve rozebottels uit Roemenië
aangetroffen.
Opmerking Lubbers
over De Jonge
valt slecht
DEN HAAG PPR-fractievoorzitter Bec
kers heeft in de Kamer vragen gesteld over
de opmerking die minister-president Lub
bers in een televisie-uitzending over Klaas
de Jonge gemaakt heeft. Lubbers zei dat hij
„wel andere dingen aan zijn hoofd heeft
dan te piekeren hoe het nu verder moet
met Klaas de Jonge". Beckers wil weten of
minister Van den Broek van buitenlandse
zaken het met de premier eens is. Zij vraagt
zich af of er op diplomatiek niveau nog iets
aan de zaak gebeurt. De Jonge verblijft al
meer dan 500 dagen in de Nederlandse am-
DEN HAAG De WD
keerde zich enkele we
ken geleden als eerste
van de beide regerings
fracties tegen het bezuini
gingsvoorstel van minis
ter Deetman, de zogehe
ten kleutermaatregel:
kinderen die tijdens het
schooljaar de vierjarige
leeftijd bereiken, zouden
pas aan het begin van het
nieuwe schooljaar worden
toegelaten. Volgens de li
beralen was het mogelijk
op een andere wijze de
220 miljoen te bezuinigen,
namelijk door het aantal
lesuren per week voor
alle vierjarigen te beper
ken. Men oaseerde die
verwachting op een bere
kening van het Sociaal
Cultureel Planbureau.
Het voorstel van de VVD,
waar het CDA zich nu ook
achter heeft geschaard, is in
feite regelrecht afkomstig uit
een rapport dat SCP-onder-
zoekster Ria Bronneman
ct| heeft opgesteld. Dat onder
zoek had in ieite ten doel mo
gelijkheden te onderzoeken
N VANDAAG C\
IN HET VJ
om de kinderopvang voor
twee- en driejarigen te verbe
teren. „Het gaat in hoofdzaak
om de kinderopvang en maar
zijdelings over de vierjari
gen", zegt Bronneman, ais we
haar hierover enige vragen
voorleggen.
Haar rapport verscheen twee
weken geleden, op een mo
ment dat de protesten tegen
de kleutermaatregel steeds
luider klonken. Voelt zij zich
niet enigszins misbruikt, nu
de coalitie haar onderzoek ge
bruikt als een potentieel be
zuinigingsvoorstel?
„In zekere zin wel. Het rap
port was meer bedoeld om
een herschikking van midde
len te bewerkstelligen, van
het onderwijs voor vierjarigen
naar de kinderopvang voor
twee- en driejarigen. Als CDA
en VVD daarin een alterna
tief willen zien voor de vierja
rigenmaatregel van Deetman,
dan vind ik dat niet prettig,
maar anderzijds kan ik het
hen niet kwalijk nemen. Ik
zou natuurlijk liever hebben
dat er een fors bedrag rich
ting kinderopvang voor twee-
en driejarigen zou gaan. Wel
licht denkt men daar nog aan,
maar wat dat betreft zie ik
het wel somber in".
Als we ons even beperken tot
de vierjarigen, wat houdt uw
voorstel dan concreet in?
„Mijn voorstel was om voor
vierjarigen een part-time on
derwijsaanbod te creëren in
plaats van het huidige full
time onderwijs: 20 in plaats
van 29 uur. Ouders zouden
daarbij in de gelegenheid
moeten worden gesteld om
kostendekkend de rest van
die schooluren bij te kopen.
Niet in lesuren, want dan zal
die bijdrage voor de ouders
wel erg duur uitvallen. Zeker
als je die bijdrage inkomen
safhankelijk maakt, zal het
voor de hogere inkomens he
lemaal onbetaalbaar worden.
Je zou daarom moeten den
ken aan het opvullen van die
negen uur via peuterspeelza
len of een andere wijze van
kinderopvang aan de scholen.
Zo zou je alsnog kunnen be
reiken, dat kinderen zonodig
toch de hele week naar school
kunnen".
Een andere vraag is hoe je dat
part-time onderwijs voor vier
jarigen zodanig organiseert,
dat ouders die dat willen, toch
kunnen blijven werken.
„Inderdaad. Als het de rich
ting uitgaat van vijf halve da
gen naar school, dan levert
dat natuurlijk grote proble
men op voor moeders die wil
len werken. Als de kinderen
elke ochtend om kwart voor
twaalf van school komen, is
dat zeer onpraktisch. Vanuit
het gezichtspunt van kinder
opvang en emancipatie zou de
beste oplossing zijn dat de
kinderen drie volle dagen per
week naar school gaan. Voor
de resterende twee dagen, bij
voorbeeld de woensdag en de
vrijdag, zou men dan via de
kinderopvang een oplossing
moeten zoeken".
Hoe bent u tot uw berekening
gekomen?
„Ik heb uitgerekend dat de
kinderen gedurende 23 uur
per week les krijgen en daar
komen dan gemiddeld nog
zo'n zes overblijf-uren bij. Ik
stel dus voor om van die 29
uur 20 uur te maken. Dat
kunnen dan vier keer vijf uur
of drie keer ruim zes uur
Kinderopvang dient zowel de kinderen als de ouders.
worden. Nu is de opbouw: vijf
ochtendschooltijden van drie
uur en vier middagtijden van
twee uur. Daartussen zit dan
een variabel gedeelte aan
o verblijf tijd. Het onderwijs
aan alle vierjarigen, die nu
kosteloos op school zitten,
kost de overheid 680 miljoen.
Als je ze negen uur minder op
school houdt, dan bespaar je
dus ongeveer eenderde".
Zou uw voorstel onderwijs
kundig een betere oplossing
vormen dan de huidige situa
tie?
„In zekere zin wel. Je zit in
ieder geval niet met het pro
bleem dat kinderen moeten
wachten als ze vier jaar wor
den. Bovendien blijven ze net
als nu druppelsgewijs binnen
over het hele jaar. Dat zijn de
twee elementen die nu juist
zoveel verzet hebben veroor
zaakt tegen het voorstel van
Deetman. Het gaat inderdaad
ten koste van het aantal lesu
ren, maar nogmaals: naar
mijn mening moet ouders de
gelegenheid worden geboden
de resterende uren bij te ko
pen. Niet in lesuren, maar in
een goedkopere vorm door
uitbreiding van de peuterop-
vang".
Maar er is nu al sprake van
een tekort aan peuterspeelza
len. Zouden de scholen zeil
die opvang niet voor hun re
kening moeten nemen?
„Dat is inderdaad denkbaar.
Die lokalen staan dan toch
leeg. Het medegebruik van lo
kalen is hoe dan ook goedko
per dan wanneer je voor de
kinderopvang aparte huisves
ting moet gaan vinden".
FRANS WEERTS
Opvang faalt na
zelfmoordpoging
UTRECHT De opvang na
een poging tot zelfdoding
faalt in de meeste gevallen.
Een flink deel van deze
mensen laten het niet bij die
ene keer Na één poging is er
tien procent kans op een vol
gende en na vier of vijf po
gingen zelfs vijftig procent.
Dit bleek gisteren in Utrecht
op een bijeenkomst in
Utrecht van tweehonderd
medewerkers van RIAGG's
(regionale instellingen voor
ambulante geestelijke ge
zondheidszorg) over de pre
ventie van suïcide. Opname
in een (psychiatrisch) zieken
huis zou de kans op herha
ling niet beïnvloeden. Vol
gens A. Kerkhof (RU Lei
den) kwamen in 1984 in Ne
derland 1.900 mensen door
zelfdoding om het leven; suï
cide is daarmee een belang
rijker doodsoorzaak dan het
verkeer.
IJMUIDEN De rijks
politie te water heeft en
kele dagen geleden het
uit Amsterdam afkomsti
ge zeilschip „Great Esca
pe" een vaarverbod op
gelegd omdat een gat on
der de waterlijn in de
romp van het schip met
spek, een zeventiende-
eeuws lapmiddel, was ge
dicht. Bij zware zeegang
zou het spek onmiddel
lijk losgelaten hebben.
De schipper wilde met
dertien betalende passa
giers naar Engeland va
ren. Na reparatie kon het
circa zestien meter lange
schip alsnog op weg
gaan. Tegen de schipper
wordt waarschijnlijk pro
ces-verbaal opgemaakt
wegens het in gevaar
brengen van zijn opva
renden.
Geen krant ontvangen
Bel tussen 18.00 en 19.00
uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, tele-
foonnr.071-122248 en uw
krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
Premier Lubbers voelde
er gisteren in zijn
antwoord aan de Kamer
niets voor in het overleg
met de sociale partners
met voorstellen te komen
voor het gelijk optrekken
van overheidssalarissen
en uitkeringen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net is op geen enkele wij-
jize tegemoetgekomen aan
de wensen van de opposi
tie en het CDA om de
werkloosheid krachtiger
te bestrijden. Ook voelt
het kabinet er weinig
voor ambtenaren volgend
jaar korter te laten wer
ken.
Premier Lubbers zei gisteren,
op de tweede dag van het de
bat over de rijksbegroting voor
1987, dat een extra toename
van de werkgelegenheid voort
zal moeten komen uit verdère
loonmatiging in het bedrijfs
leven. Lubbers vindt dat de
verwachte loonsverhoging in
de marktsector met gemiddeld
één procent volgend jaar zal
moeten worden besteed aan
verdere herverdeling van ar
beid. De koopkracht van alle
werkenden gaat volgend jaar
immers toch al met gemiddeld
anderhalf procent omhoog als
gevolg van de verwachte prijs
dalingen.
Het met veel. aplomb door het
kabinet gepresenteerde „soci
aal convenant" (een overeen
komst van werkgevers, vakbe
weging en kabinet over de
hoofdlijnen van het te voeren
sociaal-economische beleid)
werd door de premier in de
'jskast gezet. Lubbers zei een
lergelijk convenant niet meer
als een reële mogelijkheid te
beschouwen. Hij verwees
daarbij naar informele ge
sprekken waarin werkgevers
en vakbeweging hebben ge
zegd geen behoefte te hebben
aan centrale afspraken over de
invulling van de arbeidstijd
verkorting. Lubbers: „Hooguit
kunnen op centraal niveau
eerdere aanbevelingen om ge
zamenlijk de werkloosheid in
1990 tot onder de 500.000 terug
te dringen worden aange
scherpt".
Hij zei dan ook geenzins van
plan te zijn de aangekondigde
bevriezing van de ambtena
rensalarissen en de uitkerin
gen bespreekbaar te maken in
het centrale overleg. PvdA en
FNV hadden daarom ge
vraagd.
Woede
Lubbers haalde zich hiermee
de woede van de oppositie op
de hals. Volgens PvdA-fractie-
leider Wim Kok laat het kabi
net het afweten „op een mo
ment dat alles er op wijst dat
gezamenlijke afspraken drin
gend geboden zijn". Volgens
Kok is bevriezing van de amb
tenarensalarissen en uitkerin
gen niet nódig. De inkomens
van het overheidspersoneel en
van de uitkeringsgerechtigden
kunnen gewoon de ontwikke
lingen in de lonen bij het
bedrijfsleven volgen, omdat
die laatstgenoemde lonen nau
welijks zullen stijgen, zo
meende Kok. De oppositielei
der wees erop dat overleg tus
sen kabinet en sociale partners
weinig zin zal hebben als er
geen sprake is van een gelijk
matige inkomensontwikkeling.
Lubbers reageerde daar boos
op: „Je gaat toch geen overleg
voeren om de inkomens te
verhogen terwijl het je ernst is
de werkloosheid juist via loon
matiging te bestrijden?". Kok
verweet Lubbers op zijn beurt
weer de minima niet mee te
laten profiteren van de econo
mische opleving.
Werkloosheid
Het kabinet wil samen met de
sociale partners het aantal ge
registreerde werklozen in. vier
jaar terugdringen van 70Ö.000
tot 500.000, jaarlijks dus met
50.000. Volgens het Centraal
Planbureau is dat echter vol
gend jaar niet haalbaar. Kok
vroeg Lubbers hoe hij die
10.000 banen er bij wil krijgen.
Lubbers: „Werkloosheid be
strijd je niet door er weer een
plan aan toe te voegen. Het
gaat er om, dat we het samen
met de sociale partners eens
worden over de manier waar
op in 1990 het aantal van
500.000 werklozen kan worden
bereikt". Kok nam hiermee
geen genoegen. „U bent juist
degene die blokkades voor
verder overleg opwerpt. U laat
het afweten. Het beleid is al
een fiasco voordat het begint.
U zult met meer over de brug
moeten komen wil het overleg
kans van slagert hebben", al
dus de PvdA-leider.
Ambtenaren
Lubbers betoogde d&t de over
heid volgend jaar beter kan af
zien van arbeidstijdverkorting.
De bezuinigingen bij de over
heid zijn met name geprojec
teerd op 1987, waardoor er in
dat jaar geen ruimte overblijft
voor verdere atv. Zowel het
CDA als de oppositie spraken
de vrees uit dat de arbeidstijd
verkorting in de jaren na 1987
voor de ambtenaren tot loons
verlaging zal leiden. Zij willen
dan ook nu al vastgelegd zien
hoe de beoogde atv voor het
overheidspersoneel kan wor
den gerealiseerd.
Het kabinet houdt ook vast
aan het afgesproken tijdpad
om het financieringstekort te
rug te dringen tot 5,25 procent
in 1990. „Anders is de discipli
ne zoek", stelde Lubbers. Hij
ontkende dat er tussen de be
oogde reductie van het tekort
en het verminderen van de
werkloosheid een tegenstelling
bestaat. De beheersing van het
financieringstekort en de
werkgelegenheid liggen vol
gens hem in eikaars verleng
de. Daarbij speelt het vertrou
wen in de beheersbaarheid
van het tekort een hoofdrol.
De kritiek van vooral CDA-
fractieleider De Vries, dat er
in de Miljoenennota een grote
nadruk ligt op beperking van
het financieringstekort en de
werkgelegenheidsdoelstelling
daarbij achterblijft, deed Lub
bers af met de opmerking dat
het karakter van de Miljoe
nennota een beschrijving van
de toestand van 's rijks finan
ciën is „en ook moet zijn".
NÉ, 0£ BUURMAN IS
1E*U£ UIT2WECfeN.
10 oktober
Mr. Pieter van Vollenhoven
houdt in Oostende een in
leiding op het tweede Eu
ropees Rijscholen Con
gres. Het congresthema
luidt: „Europese verkeers
opleiding, harmonisering
of chaos".
„ALSNOG KOLENBOYCOT
ZUID-AFRIKA NASTREVEN"
DEN HAAG De regering gaat haar uiterste best doen om de
Europese Gemeenschap alsnog over te halen tot het instellen
van een verbod op de import van steenkool uit Zuid-Afrika. Dit
heeft premier Lubbers gisteren toegezegd in de Tweede Kamer.
De reden voor de extra inspanning is gelegen in het feit dat de
Verenigde Staten inmiddels besloten hebben economische straf
maatregelen te nemen tegen tegen Zuid-Afrika.
Lubbers erkende dat daarmee een „nieuw element" in de dis
cussie is gekomen. Hij sprak de hoop uit dat West-Duitsland en
Portugal, die kortgeleden nog niet bereid waren tot een boycot
van Zuidafrikaanse kolen, nu van mening zullen veranderen.
De minister-president is zelf al bezig zijn invloed in de EG aan
te wenden. Deze week heeft hij naar zijn zeggen met succes bij
premier Chirac van Frankrijk, tijdens diens onverwachte be
zoek aan Den Haag, gepleit voor een kolenboycot.
DEN HAAG Premier Lub
bers heeft er vooralsnog geen
bezwaar tegen als de Kamer
met alternatieve voorstellen
komt voor de bezuinigingen op
het onderwijs en het sociaal-
cultureel werk. Wat het on
derwijs betreft wijst een meer
derheid van de Kamer de
kleutermaatregel en de bevrie
zing van het speciaal onder
wijs af. Dat geldt ook voor de
bezuiniging van 130 miljoen op
het club- en buurthuiswerk.
„Ik denk dat deze maatregelen
goed verdedigbaar zijn, maar
sta open voor andere oplossin
gen", zo betoogde de premier
gisteren tijdens de Algemene
Beschouwingen in de Tweede
Kamer.
Lubbers gaf in de Kamer
openlijk toe dat hij vóór de
formatie-onderhandelingen
het standpunt huldigde dat de
komende kabinetsperiode bij
onderwijs niet meer dan drie-
vierhonderd miljoen kon
worden weggehaald. De mil
jard die minister Deetman nu
bruto moet bezuinigen is vol
gens Lubbers weliswaar fors,
maar hij acht dat bedrag nu
toch aanvaardbaar.
Lubbers wenste zijn bereid
heid om bezuinigingsvoorstel
len van de kant van de Kamer
over te nemen, wel enigszins
te relativeren. Zo zal de „spec
taculaire groei" van het spe
ciaal onderwijs in elk geval
worden ingedamd. Voorts zal
het club- en buurthuiswerk
naar zijn mening een substan
tiële bijdrage moeten leveren
aan de besparingen.
(Vervolg van de voorpagina)
Voorts wil het CDA vandaag
in elk geval „boven water"
hebben welk bedrag het ka
binet in 1987 jaar zal beste
den aan het zogeheten aan
vullend werkgelegenheids
beleid. Daarbij gaat het om
maatregelen, waarmee lang
durig werklozen aan de slag
geholpen kunnen worden. In
het regeerakkoord is afge
sproken dat daar jaarlijks
een half miljard voor wordt
uitgetrokken. In de Miljoe
nennota is sprake van slechts
250 miljoen. De antwoorden
van premier Lubbers en mi
nister Ruding op de kritiek
van Bert de Vries in eerste
termijn worden als onvol
doende beschouwd.
Zekerheid verlangt de CDA-
fractie ook op het punt van
de accijnsverhoging op olie-
produkten. In een motie
wordt de belofte geëist dat
deze verhoging ongedaan
wordt gemaakt zo gauw de
prijs van ruwe olie weer te
rug is op een bepaald peil.
Het CDA (en ook de VVD)
wil voorkomen dat voor de
zoveelste keer een tijdelijke
belastingverhoging perma
nent wordt gemaakt.
Eén ontwerp-uitspraak van
het CDA heeft betrekking op
het onderwijs. De Vries wil
dat de regering het speciaal
leerproblemen, op een ande
re wijze benadert. In de mo
tie wordt gevraagd aan te ge
ven wat nu precies de oorza
ken zijn van de onstuimige
groei van dit schooltype. Te
vens wordt een overzicht
verlangd van de maatregelen
waarmee deze groei kan
worden beteugeld. Pas daar
na wil het CDA een beslis
sing nemen of en zo ja op
welke wijze op dit onderwijs
kan worden bezuinigd.
Wat betreft de zogeheten
kleutermaatregel nemen de
christen-democraten genoe
gen met de toezegging van
Lubbers dat minister Deet
man bereid is tot discussie
over alternatieve bezuinigi-
gen tijdens de behandeling
van de onderwijsbegroting.
Ook de VVD accepteert dit
Kabinet akkoord met
definitief verbod
op dumpen kernafval
DEN HAAG Het kabinet
kan akkoord gaan met een in
ternationaal definitief verbod
op het dumpen van lichtr en
middelradioactief afval in zee.
Dit heeft staatssecretaris Van
der Linden (buitenlandse za
ken) de Tweede Kamer giste
ren laten weten.
